Monday, September 30, 2013

လိုင္စင္မဲ႔ မရွိေတာ့ေအာင္ နယ္လွည္႔ၿပီး လုိင္စင္လုပ္ေပးမယ္လို႔ဆို

ABC

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ​လိုင္စင္မဲ့ ​ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔၊ ​လိုင္စင္မဲ့ ​ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ေတြ ​မရွိေအာင္လုပ္ေဆာင္တဲ့အေနနဲ႔ ​ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္ ​သက္တမ္းတိုးတာေတြကို ​ လာမည္႔ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ​နယ္လွည့္ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ ​သိရပါတယ္။

လိုင္စင္လုပ္ေပးတဲ့ ​ကိစၥကို ​ေအာက္တိုဘာလမွာ ​စတင္မွာျဖစ္တယ္လို႔လည္း ​ကုန္းလမ္းပိုု႕ေဆာင္ေရးႏွင့္ညႊန္ၾကားမႈ ​ဦးစီးဌာနက ​ေျပာပါတယ္။

ေနျပည္ေတာ္ ​လယ္ေ၀းၿမိဳ႕၊ ​ရန္ကုန္တိုင္း ​ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕၊ ​မႏၱေလးတိုင္း ​စဥ့္ကူးနဲ႔ ​မလိႈင္ၿမိဳ႕အပါအဝင္၊ ​ရွမ္းျပည္နယ္ ​ဖယ္ခံု၊ ​မိုးနဲၿမိဳ႕၊ ​လင္းေခး၊ ​နမ့္ဆန္၊ ​မိုင္းခတ္၊ ​မိုင္းတုန္၊ ​မိုင္းယန္းၿမိဳ႕နဲ႔ ​ကယားျပည္နယ္ ​ေဘာ္လခဲ၊ ​ဖာေဆာင္း၊ ​မယ္စဲ့ၿမိဳ႕ေတြမွာ ​ျပဳလုပ္ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ ​အဲ့ဒါ့အျပင္ ​ကခ်င္ျပည္နယ္ ​တႏိုင္း၊ ​မိုးေကာင္းၿမိဳ႕၊ ​တနသၤာရီတိုင္း ​ဘုတ္ျပင္းၿမိဳ႕၊ ​ပဲခူးတိုင္း ​ေရႊက်င္၊ ​သဲကုန္း၊ ​မင္းလွ၊ ​မေကြးတိုင္း ​ေရစၾကိဳ၊ ​ငဖဲ၊ေအာင္လံၿမိဳ႕၊ ​ မြန္ျပည္နယ္ ​ေရးၿမိဳ႕၊ ​ရခိုင္ျပည္နယ္ ​သံတြဲ၊ ​ဂြ၊ ​ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နဲ႔ ​ဧရာ၀တီတိုင္း ​က်ံဳေပ်ာ္၊ ​ေဒးဒရဲ၊ ​ေရၾကည္၊ ​ေလးမ်က္ႏွာ ​အစရွိတဲ့ ​ၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ ​လိုင္စင္ေဆာင္ရြက္ေပးတာေတြ၊ ​လိုင္စင္ ​သက္တမ္းတိုးတာေတြ ​ျပဳလုပ္ေပးမယ္လို႔ ​သိရပါတယ္။

လိုင္စင္မဲ့မရွိေအာင္ ​အခုလိုမ်ိဳး ​နယ္လွည့္ၿပီး ​လိုင္စင္လုပ္ေပးမွာျဖစ္သလို ​ေနာင္က်ရင္ ​လိုင္စင္မဲ့သူေတြကို ​အေရးယူမႈေတြ ​ပိုမို ​ျပဳလုပ္သြားမယ္လို႔လည္း ​ ကုန္းလမ္းပို႕ေဆာင္ေရးႏွင့္ ​ညႊန္ၾကားမႈ ​ဦးစီးဌာနက ​ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ​၂၀၁၁ ​ခုႏွစ္ ​ႏို၀င္ဘာလေနာက္ပိုင္း ​ကားတင္သြင္းခြင့္ ​ဆိုင္ရာမူကို ​ေျပာင္းလဲေပးခဲ့ျပီး ​ေနာက္ပိုင္း ​ကားတင္သြင္းမႈႏႈန္း ​ျမင့္တက္လာျပီး ​လိုင္စင္ရွိယာဥ္ေတြအျပင္ ​လိုင္စင္မဲ့ယာဥ္ေတြပါ ​ဝင္ေရာက္လာတဲ့အတြက္ ​ခုလို ​လုပ္ေဆာင္တာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း ​ျမစ္မခသတင္းအရ ​သိရပါတယ္။

ေမာ္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ အေပါင္ဆံုးေျမမ်ားတြင္ လယ္ထြန္သူ ၂၄ ဦးအား ေထာင္ဒဏ္မ်ား ခ်မွတ္

ေအးျမင့္စန္း

ဧရာ၀တီတုိင္း ေမာ္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ပုဂၢလိကလုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံတြင္ အေပါင္ဆံုးထားသည့္ လယ္ေျမမ်ားေပၚတြင္ ၀င္ေရာက္လယ္ထြန္သည့္ လယ္သမား၂၄ ဦးကို စက္တင္ဘာလထဲတြင္ ေထာင္ဒဏ္ေလးလမွ ရွစ္လ အသီးသီးေမာ္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္တရား႐ံုးက အမိန္႔ခ်မွတ္လုိက္သည္။

ထုိလယ္သမားမ်ားကို စက္တင္ဘာ ၄ ရက္၊ ၁၀ ရက္၊ ၁၇ ရက္မ်ားတြင္ အသီးသီး အမိန္႔ခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး လပြတၱာခ႐ိုင္ တရား႐ံုးတြင္ အယူခံ၀င္သြားမည္ဟု ေမာ္ကၽြန္းလယ္သမားေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးေမာ္ကေျပာသည္။

အက်ဥ္းခ်ခံရေသာ လယ္သမား ၂၄ ဦးသည္ ေမာ္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ တံခြန္တုိင္က်ံဳ၀ါးေက်းရြာ၊ ဖုိခမီေဒါက္ ေက်းရြာတို႔မွ လယ္သမားမ်ားျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ အေပါင္ဆံုးထားေသာ ေျမမ်ားေပၚတြင္ ၀င္ေရာက္ စိုက္ပ်ဳိးရာမွ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လတြင္ တရားစြဲဆိုခံခဲ့ရသည္။

“ေထာင္က်သြားတဲ့ လယ္သမား ၂၄ ဦးထဲမွာ အသက္ ၇၆ ႏွစ္ေက်ာ္တဲ့ ေဒၚဂ်မ္းပံုက ေျမာင္းျမေထာင္မွာ က်တာ။ေနာက္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္ေက်ာ္သာရွိေသးတဲ့ ေက်ာင္းသား ႏွစ္ဦးလည္းပါတယ္။ ေထာင္ဒဏ္ အျပစ္ေပး ခံရတဲ့ လယ္သမားေတြအတြက္ လပြတၱာခ႐ိုင္တရား႐ံုးမွာ အယူခံတင္သြားမယ္”ဟု ေမာ္ကၽြန္း လယ္သမား ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးေမာ္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

အတိုးမေပးႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးခဲ့သည့္ေျမမ်ားေပၚတြင္ ၀င္ေရာက္လယ္ထြန္ခဲ့သည့္ လယ္သမားမ်ားအား ပိုင္နက္ က်ဴးလြန္သည့္အမႈ ပုဒ္မ ၁၄၄၊ အက်ဳိးစီးပြားဖ်က္ဆီးသည့္အမႈ ပုဒ္မ ၄၂၇ တို႔ႏွင့္ ရွစ္လ အက်ဥ္းခ်ခံရသူ ႏွစ္ဦး၊ေလးလ အက်ဥ္းခံရသူ၂၂ ဦးစီ အသီးသီး အမိန္႔ခ်ခံရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးသန္႔ေဇာ္ဦးက ေျပာသည္။

“ဖုိခမီေဒါက္ေက်းရြာကဆုိ တစ္အိမ္သားလံုး ေထာင္က်ခံရတဲ့အထဲမွာ ပါသြားတယ္။ လယ္သမား ေမာင္ႏွမ ေလးဦးေပါ့။ လယ္၀င္ထြန္လို႔ဆုိၿပီး ပုဒ္မ ၄၄၇ နဲ႔တရားစြဲခံရၿပီး ေထာင္က်သြားတာ”ဟု ဧရာ၀တီတုိင္း လယ္သမားသမဂၢမွ အတြင္းေရးမွဴး ဦးသန္႔ေဇာ္ဦးက မဇၩိမကို ေျပာသည္။

ပိုင္ရွင္မတူသည့္ လယ္ေျမအသီးသီးတြင္ လယ္ထြန္ၾကေသာ လယ္သမားမ်ားကို ဇူလိုင္လတစ္လတည္း တြင္ပင္ တရားစဲြဆိုၿပီး စက္တင္ဘာလ တစ္လတည္းတြင္ ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းသည္ အဂတိလိုက္စား မႈရွိႏုိင္ၿပီး ဧရာ၀တီ တုိင္း လယ္သမားသမဂၢအေနျဖင့္ ထုိကိစၥအား စံုစမ္းကာ ဧရာ၀တီတုိင္း အစိုးရအဖြဲ႕ထံ အေၾကာင္းၾကား သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးသန္႔ေဇာ္ဦးက ေျပာသည္။

ထုိလယ္သမားမ်ားသည္ ၎ပိုင္ေျမမ်ားကို ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံတြင္ ၁၉၉၄-၉၅ ခုႏွစ္က ေပါင္ႏွံခဲ့ၿပီး အသီးသီး အေပါင္ဆံုးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

ထုိကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ဧရာ၀တီတုိင္း ေတာင္သူလယ္သမားသမဂၢႏွင့္ ဧရာ၀တီတိုင္း အစိုးရအဖြဲ႕တို႔ ေအာက္တိုဘာ လ ၁ ရက္တြင္ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးရန္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ဧရာ၀တီတုိင္း၊ ေမာ္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ လယ္ေျမ ၀င္ေရာက္ ထြန္ယက္စိုက္ပ်ိဳးမႈအတြက္ တရားစြဲဆုိခံရေသာ အမႈေပါင္း ၁၆၀ ေက်ာ္ ရွိေနသည္။

စာေပယဥ္ေက်းမွု အခြင့္အေရးျဖင့္သာ ေျဖသိမ့္မေနၾကရန္ မြန္အမ်ိဳးသားကြန္ဖရင့္ သဘာပတိေျပာ

မင္းသုတ

မြန္ျပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပဆဲ မြန္အမ်ိဳးသားကြန္ဖရင့္(၂၀၁၃) ဖြင့္ပြဲ၌ ပထမေန႔သဘာပတိအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ေသာ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဥကၠဌ နိုင္ေထာမြန္က မြန္အမ်ိဳးသားမ်ားအေနျဖင့္ စာေပယဥ္ေက်းမွုအခြင့္အေရးျဖင့္သာ ေျဖသိမ့္မေနၾကရန္ အခမ္းအနားအဖြင့္ မိန႔္ခြန္းတြင္ တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

“မိမိမြန္အမ်ိဳးသားတို႔ရဲ့ နိုင္ငံေရးရပိုင္ခြင့္ေတြ နားလည္သိရွိဖို႔လိုအပ္သလို အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားေတြကို ထိခိုက္ေစနိုင္တဲ့ အစြမ္းေရာက္မွုေတြသတိထားေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္၊ သမိုင္းေၾကာင္းအရ မိမိလူမ်ိဳးသာ အျမတ္ဆုံးဆိုၿပီး အျခားလူမ်ိဳးေတြအေပၚႏွိမ့္ခ်တာေတြကို ဖယ္ရွားၾကပါ” ဟုလည္း နိုင္ေထာမြန္က ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ မိမိတို႔၏ရိုးရာယဥ္ေက်းမွုအေပၚ အထင္ႀကီးၿပီး တပါးလူမ်ိဳးအေပၚ အထင္အျမင္ေသးျခင္းႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ပုဂၢိဳလ္ေရးဦးစားေပးသည့္ခ်ဥ္းကပ္မွုမ်ားအား ေရွာင္ၾကဥ္ၾကရန္လည္း တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ရွိ မြန္ျပည္နယ္ခန္းမ၌ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔၊ နံနက္ ၈ နာရီခြဲအခ်ိန္တြင္ မြန္အမ်ိဳးသားကြန္ဖရင့္(၂၀၁၃) ဖြင့္ပြဲစတင္က်င္းပခဲ့ရာ မြန္နိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အထင္ကရ မြန္သံဃာေတာ္မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ဝင္မ်ား၊ မြန္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးအုန္းျမင့္ႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္ဝန္ႀကီးမ်ား၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၊ မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာဒီမိုကေရစီပါတီ၊ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီ၊ မြန္လူမွုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ နိုင္ငံတကာေရာက္ မြန္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္၊ ေလ့လာသူႏွင့္ ဧည့္သည္ေတာ္မ်ားအပါအဝင္ တက္ေရာက္သူ ၄၀ဝ ဦးခန႔္ ရွိသည္။

ထို႔ေနာက္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ ဒုဥကၠဌ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက လာမည့္ေအာက္တိုဘာလအတြင္း တစ္ျပည္လုံးအပစ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲက်င္းပသည့္အခါ သက္ဆိုင္သည့္ပါတီအဖြဲ႕အစည္းမ်ား တက္ေရာက္ရန္ တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့သည္။

မြန္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးအုန္းျမင့္၏ မိန႔္ခြန္းတြင္လည္း “က်ေနာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့သက္တမ္းမွာ ဒီလိုမြန္အမ်ိဳးသားကြန္ဖရင့္ က်င္းပနိုင္ခဲ့တာကို အလြန္ဝမ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူမိတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ယခုက်င္းပသည့္ မြန္အမ်ိဳးသားကြန္ဖရင့္တြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက “ေရရွည္တည္တံ့မည့္ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ေရး”၊ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီက “မြန္တမ်ိဳးသားလုံး စည္းလုံးညီညြတ္ျခင္း၏ အင္အားစုတစ္ရပ္”၊ မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာဒီမိုကေရစီပါတီက “တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသာယာ တိုးတက္ေသာနိုင္ငံေတာ္သို႔” စာတမ္းမ်ား အသီးသီးတင္ျပၾကမည္ဟု က်င္းပေရးေကာ္မတီထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရသည္။

ယခုညီလာခံက်င္းပၿပီး ထြက္ေပၚလာမည့္ရလဒ္မ်ားကိုအေျခခံ၍ လာမည့္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ မြန္အမ်ိဳးသားညီလာခံ Mon National Convention တစ္ရပ္ ဆက္လက္က်င္းပသြားရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း ကြန္ဖရင့္ျဖစ္ေျမာက္ေရးဥကၠဌ ေဒါက္တာမင္းၾကည္ဝင္းက ေျပာသည္။

မြန္အမ်ိဳးသားကြန္ဖရင့္သည္ (၁) မြန္အမ်ိဳးသားညီလာခံ Mon National Convention တစ္ခု က်င္းပေရး၊ (၂) မြန္တစ္မ်ိဳးသားေသြးစည္း ညီညြတ္ေရး၊(၃) ျပည္ေထာင္စုတြင္ အဓြန႔္ရွည္ေသာၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဖာ္ေဆာင္နိုင္ေရးႏွင့္(၄) ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္၌ မြန္အမ်ိဳးသားမ်ားပါဝင္ေရး စသည့္ဦးတည္ခ်က္(၄) ရပ္ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။

မြန္တိုင္းရင္းသားကြန္ဖရင့္သည္ ယခုအခါေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ ပထမဆုံးအႀကိ္မ္က်င္းပနိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယခင္ကာလက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမမ်ား၌ ၆ ႀကိမ္ေျမာက္က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

လွ်ပ္စစ္မီတာပ်က္စီးမႈအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ သိန္းတစ္ရာေက်ာ္ မေပးေဆာင္သူ အမႈဖြင့္ ခံရ

ေဇာ္ေဇာ္ေထြး

လွ်ပ္စစ္မီတာ ပ်က္စီးမႈအတြက္ သတ္မွတ္ေလ်ာ္ေၾကးေငြ (၁၁၇) သိန္း မေပးေဆာင္သူကို အေရးယူေပးရန္ တိုင္ၾကားမႈကို မရမ္းကုန္းရဲစခန္းက စက္တင္ဘာ ၂၅ တြင္ အမႈဖြင့္ စစ္ေဆးလ်က္ရွိသည္။

အမႈတြင္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ကမၻာေအးဘုရားလမ္းေန ဦးစန္းလႈိင္၏ ေနအိမ္တြင္ ပလပ္စတစ္လုပ္ငန္းအား ပါ၀ါမီတာ အမွတ္ XN-7863 ျဖင့္ လုပ္ကိုင္ေနခဲ့ရာတြင္ မီတာလံုၿခံဳမႈစနစ္အရ တပ္ဆင္ထားသည့္ Cover Seal ေလးလံုးအနက္ တစ္လံုးကၽြတ္ထြက္ေနသည္ကို ဇြန္လ ၅ ရက္က စစ္ေဆးေတြ႔ရွိ ခဲ့သည္ဟုလည္း ရဲမႈခင္းမွတ္တမ္းတြင္ ေတြ႔ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လွ်ပ္စစ္စမ္းသပ္ေရးဌာနသို႔ ေပးပို႔စစ္ေဆးခဲ့ရာ ျပဳျပင္၍ မရေသာ မီတာျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႔ရွိ ရေသာေၾကာင့္ အဆိုပါ မီတာအတြက္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ သိန္းတစ္ေက်ာ္ က်ပ္ ၁၁၇၂၈၄၀၀ အား ေပးေဆာင္ရန္ အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္ဟုလည္းတရားလိုက အမႈဖြင့္ရာတြင္ ထြက္ဆိုထားသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေပးေဆာင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ေလ်ာ္ေၾကး၊ နစ္နာေၾကး၊ ဒဏ္ေၾကးမ်ား ေပးသြင္းရန္ ပ်က္ကြက္သည့္ အျပင္ ဌာနပိုင္ လွ်ပ္စစ္မီတာအား မီတာယူနစ္ မတက္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ ဦးစန္းလႈိင္အား အေရးယူေပးရန္ ၿမိဳ႕နယ္လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးေရးအဖြဲ႔မွ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက အမႈဖြင့္ တိုင္တန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

ယင္းတိုင္တန္းမႈကို ရဲစခန္းက (ပ)၄၀၇/၂၀၁၃ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး စြပ္စြဲတိုင္တန္းခံထား ရသူ ဦးစန္းလႈိုင္အား စစ္ေဆး လ်က္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဳးလြန္ထားသည္ကို ဟုတ္မွန္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိပါက လွ်ပ္စစ္ဥေပဒ ပုဒ္မ ၃၃/၃၄ ျဖင့္ တရားစြဲတင္မည္ဟု တို္င္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး႐ုံးမွ သိရသည္။

၀ိပႆနာ ဆရာႀကီး ဦးဂိုအင္ကာ ကြယ္လြန္

ရန္ပိုင္

၀ိပႆနာ တရားျပဆရာႀကီး ဦးဂုိအင္ကာ (၉၀)ႏွစ္သည္ ယမန္ေန႔ည ၁၁ နာရီခန္႔က အိႏၵိယ ႏုိင္ငံ ဘုံေဘၿမိဳ႕ ေနအိမ္တြင္ လူႀကီး ေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္သြားသည္။

စ်ာပနကုိ မနက္ျဖန္ ေအာက္တိုဘာ ၁ ရက္ေန႔တြင္ က်င္းပမည္ျဖစ္၍ သားျဖစ္သူ ဗႏၶဳလ ကုမၸဏီပုိင္ရွင္ ဦးေရႊႏွင့္ မိသားစု၀င္တခ်ိဳ႕လည္း ယေန႔ ေန႔လယ္က အိႏၵိယႏုိင္ငံသုိ႔ လုိက္ပါ သြားၾကၿပီျဖစ္ေၾကာင္း နီးစပ္သူတဦးက ေျပာသည္။

မာရာ၀ါရီ လူမ်ိဳး ဆရာႀကီး ဦးဂုိအင္ကာ ကုိ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္က မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ဘုိးဘြားမ်ားမွာ သီေပါမင္းလက္ထက္ ကတည္းက အိႏၵိယႏုိင္ငံမွ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ေျပာင္းေရြ႕ကာ အထည္အလိပ္ႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းလုပ္ကုိင္သူမ်ား ျဖစ္ သည္။

ငယ္စဥ္က မႏၲေလး စိန္႔ပီတာေက်ာင္းတြင္ တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့ၿပီး မိဘလက္ငုတ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားျဖစ္သည့္ အေရာင္း အ၀ယ္လုပ္ငန္းမ်ား ဖြံၿဖိဳးရန္ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္ေနစဥ္ ေခါင္းကုိက္ ေရာဂါ ေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည္ကုိ ေခတ္မီ ေဆးပညာျဖင့္ ကုသေသာ္လည္း ေပ်ာက္ကင္းျခင္း မရွိေပ။

ထုိေၾကာင့္ ၁၉၅၅ ခုႏွစ္၌ ေငြစာရင္းမင္းႀကီး ဦးဘခင္ ဦးစီးသည့္ တရားရိပ္သာတြင္ လယ္တီ ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ တပည့္ အနာဂါမ္ ဆရာသက္ႀကီး ၏ နည္းအတုိင္း အာနာပါန ၀ိပႆနာ ကမၼဌာန္းတရားကုိ ၁၀ ရက္ အားထုတ္ရာ သိသိသာသာ ေပ်ာက္ ကင္း ခဲ့သည့္အတြက္ ၀ိပႆနာ ကမဌာန္းတရား ျပန္႔ပြားေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။

ထုိအေတာအတြင္း ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ လက္ထက္တြင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းတခ်ိဳ႕ ျပည္သူပုိင္ အသိမ္းခံခဲ့ရသည့္ အျပင္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ ၌ ေရာက္ရွိေနသည့္ ဦးဂုိအင္ကာ ကုိယ္တုိင္လည္း ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္လာခြင့္ ပိတ္ပင္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

၁၉၆၉ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး အိႏၵိယႏုိင္ငံတြင္ ကမၼဌာန္းတရားျပ ဆရာ အျဖစ္ ရိပ္သာႀကီးမ်ား ဖြင့္လွစ္ကာ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ ကမၻာ ေက်ာ္ တရားျပ ဆရာႀကီး ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္ေနသည့္ ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ား အတုိင္း ျပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။

၁၉၇၆ ခုႏွစ္၌ အာကာပူရီ တရားျပ စခန္းကို စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ အင္ကာပူရီ စခန္းသည္ ၀ိပႆနာ အင္စတီက်ဴ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ယခုဆုိလွ်င္ ကမာၻအႏွံ႔ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာတြင္ အၿမဲတမ္း တရားရိပ္သာ ၁၅၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ယာယီ တရားရိပ္သာေပါင္း မ်ားစြာ ဖြင့္လွစ္ ထားၿပီး လက္ေထာက္ တရားျပဆရာေပါင္း ၁၀၀၀ ခန္႔ႏွင့္ တရားဓမၼ ျပန္႔ပြားေရးမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း ေထာင္တြင္း တရားရိပ္သာ ၃ ခု အပါအ၀င္ တရားရိပ္သာ ေပါင္း ၁၅ ခု ဖြင့္လွစ္ထားၿပီး ယာယီ တရား ရိပ္သာ မ်ားလည္း ဖြင့္လွစ္ထားသည္။

မႏၲေလးၿမိဳ႕ရွိ ဆရာႀကီး၏ တရားရိပ္သာတြင္ တရားအားထုတ္ဖူးသူ တဦးက “ဆရာႀကီးက အရမ္းကုိေလးစားဖုိ႔ေကာင္းတယ္၊ သူ႔တရားက အလုပ္ပါတယ္၊ မိ႐ိုးဖလာ ဗုဒၶဘာသာ ကေန တကယ္ကုိ ဗုဒၶတရားေတာ္အေၾကာင္း သိေအာင္လုပ္ေပးခဲ့တာပါ”ဟု ဆုိ သည္။

၂၀၀၀ ခုႏွစ္က ကုလသမဂၢ၌ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အတြက္ ႏုိင္ငံေပါင္းစုံ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ေထာင္စုႏွစ္ ရည္မွန္းခ်က္ မ်ား ေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ ဆရာႀကီး ဂုိအင္ကာ ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဟာေျပာခ်က္မွာ အထူးေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။

အမ်ဳိးသမီးငယ္တစ္ဦး အုပ္စုဖြဲ႔ အဓမၼျပဳက်င့္ခံရ

ေဇာ္ေဇာ္ေထြး

မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္တြင္ အမ်ဳိးသမီးငယ္ တစ္ဦး အုပ္စုဖြဲ႔ အဓမ္ၼျပဳက်င့္ျခင္းခံရသျဖင့္ အေရးယူေပးရန္ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္က အမႈဖြင့္ တုိင္တန္းထားသည္။

အမႈတြင္ စက္တင္ဘာ ၂၀ ရက္နံနက္ ၈ နာရီက မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္ေန ဦး-----(၅၃)ႏွစ္က အိပ္ရာထစဥ္ အတူေန သမီး ျဖစ္ သူမ----(၁၈)ႏွစ္၏ လံုခ်ည္တြင္ ေသြးမ်ားေပေနသည္ကို ေတြ႔ရွိသျဖင့္ ေမးျမန္းရာမွ အဓမၼျပဳက်င့္ျခင္း ခံရသည္ကို သိရွိခဲ့ေၾကာင္း တုိင္းရဲဌာန၏ မႈခင္းမွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

သမီးျဖစ္သူက ေျပာျပရာတြင္ စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ ည ၁၀ နာရီအခ်ိန္က ေနအိမ္တြင္ မီးပ်က္ေနသျဖင့္ လမ္း အတြင္းရွိ ေစ်းဆိုင္သို႔ ဖေယာင္းတုိင္ သြား၀ယ္ရာမွ ေစ်းဆိုင္ မေရာက္ခင္ လမ္းတြင္ ျပစ္မႈက်ဳးလြန္ ခံရျခင္းျဖစ္သည္ဟုလည္း ဖခင္က ရဲကို ထြက္ဆိုထားသည္။

သူမမွာ လမ္းအတြင္းတြင္ မ်ဳိးမင္းထုိက္ (၃၂)ႏွစ္ မဂၤလာဒုံၿမိဳ႕နယ္ေနသူ ပါသံုးဦးကို အရက္မူးလာသည္ကို ေတြ႔ရွိ ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ထို႔ေနာက္ အမည္မသိသူ ႏွစ္ဦးက သူမအား လမ္းေဘးသို႔ ဆြဲခ်၍ မ်ဳိးမင္းထိုက္က သားမယားျပဳက်င့္ခဲ့ၿပီးက်န္ႏွစ္ဦးကလည္း ေဘးမွ ေန၍ မဖြယ္မယာျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ရဲအား တိုင္တန္းထြက္ဆို ထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ မ်ဳိးမင္းထိုက္ အပါအ၀င္ သံုးဦးစလံုးကို အေရးယူေပးရန္ ကာယကံရွင္၏ ဖခင္ျဖစ္သူက စြပ္စြဲ တိုင္တန္း လိုက္ျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။

ယင္းတိုင္တန္းမႈေၾကာင့္ မဂၤလာဒံု ရဲစခန္းက စက္တင္ဘာ ၂၅တြင္ (ပ)၅၉၅/ ၂၀၁၃ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး စြပ္စြဲခံထား ရသူ မ်ဳိးမင္းထိုက္ကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနကာ က်န္ႏွစ္ဦးကိုလည္း ဖမ္းဆီးရမိေရး စံုစမ္းေနသည္။

ယင္းတို႔ကို ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း မွန္ကန္ပါက ပုဒ္မ ၃၇၆/၁၁၄ျဖင့္ တရား စြဲတင္မည္ဟုလည္း တိုင္းရဲဌာနက ဆိုထားသည္။

ယင္းေန႔တြင္ပင္ အသက္ (၁၁)ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္အား အသက္(၂၈)ႏွစ္ရွိ အိမ္ေထာင္သည္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး က အဓမၼျပဳက်င့္ဟုဆိုကာ တိုင္တန္းထားမႈ တစ္ခုကိုလည္း တာေမြရဲစခန္းက(ပ)၄၁၈/၂၀၁၃ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ စစ္ေဆးေနၿပီး ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႔ရွိပါက ပုဒ္မ ၃၇၆ ျဖင့္ တရားစြဲတင္မည္ဟု တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး ႐ုံး၏ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။

KIA ႏွင့္ အစိုးရတို႔ ရရွိထားသည့္ သေဘာ တူညီခ်က္မ်ား ျပန္လည္ သံုးသပ္ရန္ရွိ

ေရႊဟသၤာ

လာမည့္ ေအာက္တိုဘာ ပထမ အပါတ္တြင္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ အစိုးရ၏ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ အဖြဲ႔ႏွင့္ ရရွိထားသည့္ သေဘာ တူညီခ်က္မ်ား ျပန္လည္ သံုးသပ္ၾကရန္ အတြက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားျမိဳ႔၌ ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ၾကရန္ ရွိ သည္ဟု ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ KIA နည္းပညာ အဖြဲ႔၏ ျပန္ၾကားေရး အရာရွိ ဆရာ ေဒါင္းခါးက ဆိုပါသည္။

“ က်ေနာ္တို႔ ကေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ေမလ (၃၀) ရက္ေန႔က သေဘာ တူထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို ျပန္လည္ သံုးသပ္မယ္။ ျပီး ေတာ့ ေရွ႔ဆက္ ဘယ္လို သြားမလဲ အေပၚမွာ တင္ျပၾကမွာ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရ ဖက္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ေဆြး ေႏြးပြဲလို႔ ေျပာေနတာကေတာ့ သူတို႔ကိစၥပါ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေမ(၃၀)ရဲ့ ဒုတိယ အႀကိမ္ ျပန္လည္ သံုးသပ္တဲ့ ေဆြး ေႏြးပြဲ သေဘာဘဲ သတ္မွတ္ပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။

လာမည့္ ေအာက္ဘိုဘာ (၈၊၉၊၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ေဆြးေႏြးၾကမည္ ျဖစ္သည္ဟု သေဘာ တူထားပါသည္။ အစိုးရတပ္ဖြဲ႔ မ်ားသည္ KIA အားစစ္ဆင္မွဳ ေလွ်ာ့က် သြားခဲ့ေသာ္လည္း KIA တပ္မဟာ (၃) ႏွင့္ တပ္မဟာ (၄)တြင္ ေန႔စဥ္ႏွင့္ အမွ် အစိုးရတပ္မ်ားက လာေရာက္ တိုက္ခိုက္ ေနသျဖင့္ ႀကိဳၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

တခ်ဳိ႔တိုက္ပြဲ မ်ားသည္ အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လံုျခဳံေရးႏွင့္ ပါတ္သက္ ေနလိမ့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ တပ္မဟာ (၄) နယ္ေျမတြင္ အစိုးရ ဂက္စ္ပိုက္လိုင္း လံုျခဳံေရး နယ္ေျမ ျဖစ္ေနသည္ဟု တြက္ဆ ရေၾကာင္း KIA အရာရွိက ဆိုပါသည္။

ဤသို႔ေၾကာင့္ အဆိုပါ ျပသနာမ်ားကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ျပီး ေျဖရွင္းသြားရန္ႏွင့္ ေရွ႔ဆက္ အစီစဥ္မ်ား ကို ေဆြးေႏြးၾက ရန္ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရ၏ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္း ေကာ္မီတီ ဒုတိယ ဥကၠဌ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခဳံေရး ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းကမူ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲရန္ ရွိသည့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္း (၁၆) ဖြဲ႔ အနက္ (၁၄) ဖြဲ႔ႏွင့္ ၄င္းတို႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲႏိုင္ခဲ့ျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေနာက္ႏွစ္ဖြဲ႔ျဖစ္သည့္ ပေလာင္ႏွင့္ KIA တို႔အား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲရန္ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ျဖင့္ ႀကိဳးစား သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယမာန္ေန႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာ ၌က်င္းပခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ (၃၇) ဖြဲ႔ မွ ကိုယ္စားလွယ္ (၆၈) ဦး တက္ေရာက္ေသာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကား သြားခဲ့ပါသည္။

KIA ဖက္ကမူ ဆက္ဆံေရးရံုး ထားရွိေရးကို ယင္းေဆြးေႏြးပြဲတြင္ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္သည္။ KIA ႏွင့္ အစုိးရတုိ႔ ျပန္လည္ သံုးသပ္ ၾကမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာ တူညီခ်က္ ၇ ခ်က္မွာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။

(၁)-ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရႏွင့္ ေကအုိင္အုိတုိ႔ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူသည္။

(၂)-ႏွစ္ဖက္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားမွ ပစ္ခတ္ တုိက္ခိုက္မႈမ်ား ေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ တုိက္ပြဲမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္း တုိ႔ကို ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သေဘာတူသည္။

(၃)-ႏွစ္ဖက္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ ေစာင့္ၾကည့္ ႀကီးၾကပ္ေရး အဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းရန္ မူအားျဖင့္ သေဘာတူသည္။

(၄)-နယ္ေျမ လုံၿခဳံေရး အရ ေနရပ္ စြန္႕ခြာ ေရႊ႕ေျပာင္းေနထုိင္သည့္ ျပည္သူမ်ားအတြက္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ညႈိႏႈိင္းကာ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သေဘာတူသည္။

(၅)-တပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ တပ္ေနရာ ခ်ထားမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္လက္ညႈိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ သေဘာတူသည္။

(၆)-လုိအပ္ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ ညႈိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ေကအုိင္အုိ ကုိယ္စားလွယ္ႏွင့္ အလုပ္အဖြဲ႕ကုိ ျမစ္ႀကီး နားၿမိဳ႕တြင္ ထားရွိသြားရန္ သေဘာတူသည္။

(၇)-ေနာက္တႀကိမ္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယခု အႀကိမ္ တက္ေရာက္သည့္ အဖြဲ႕မ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ျပန္လည္ တက္ေရာက္ရန္ သေဘာ တူညီသည္။ အျခား ဖိတ္ၾကား လိုေသာ အဖြဲ႕မ်ား ရွိပါက ႏွစ္ဖက္ ညႈိႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္သြားရန္ သေဘာ တူညီၾကပါသည္။

အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရးမ်ား ျပသနာကို ေျဖရွင္းရာ၌KIA သည္ အပစ္အ ခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထိုးပြဲထက္ ႏိုင္ငံေရး အရ ေဆြးေႏြးမွဳ ေျပလည္ေစသည့္ နည္းျဖင့္ အေျဖရွာရန္ သေဘာထားျပီး၊ အစိုးရသည္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲ လက္မွတ္ ထိုးျပီးမွ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးရန္ သေဘာထားခဲ့ပါသည္။

KIA သည္ အစုိးရ အဆိုျပဳ သလို ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထိုးခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ အစိုးရ သည္ KIA တပ္မ်ား နယ္ျခား ေစာင့္တပ္ အသြင္ေျပာင္းခိုင္းေရး ဖိအားျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ စတင္ တိုက္ခိုက္ လာရာမွ အစိုးရသည္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ဖ်က္ဆီး ခဲ့ျပီးျဖစ္ပါသည္။

အင္းစိန္က ဟြားေ၀ဖုန္းဆိုင္ ေဖာက္ထြင္းခဲ့သူမွာ ေထာင္ဒဏ္ ၈၃ ႏွစ္က်ခံေနရသူျဖစ္

ေဇာ္ေဇာ္ေထြး

အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ဟြားေ၀ ဖုန္းဆိုင္အား ေဖာက္ထြင္းခဲ့သူမွာ ခိုးမႈမ်ားျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၈၃ ႏွစ္က်ခံေနရ သည့္ ေထာင္ေျပးတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ယင္းကို စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္တြင္ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္္တုိင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး ႐ုံးက မႈခင္းသတင္း ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

အမႈမွာ စက္တင္ဘာ ၈ရက္က အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ ေဖာ့ကန္ရပ္ကြက္ရွိ ဟြားေ၀ဖုန္းႏွင့္ အပိုပစၥည္း အေရာင္းဆိုင္ ကို ေဖာက္ထြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းေဖာက္ထြင္းမႈေၾကာင့္ ဖုန္းဟန္းဆက္မ်ဳိးစံု (၁၂၄)လံုး၊ တစ္ေသာင္းတန္ေငြျဖည့္ကတ္ (၅၉)ကတ္၊ ငါးေထာင္တန္ ေငြျဖည့္ကတ္ (၆၆)ကတ္တို႔ ခိုးယူခံရၿပီး တန္ဘိုးအားျဖင့္ ေငြက်ပ္ တန္ဘိုး သိန္း(၁၈၀) ေက်ာ္ဖိုးအထိ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရေသာ အမႈတစ္ခုလည္း ျဖစ္သည္။

ယင္းေဖာက္ထြင္းခံရမႈေၾကာင့္ ဆိုင္တာ၀န္ခံျဖစ္သူ မသူဇာက စက္တင္ဘာ ၉ ရက္တြင္ အမႈဖြင့္ခဲ့ရာ အင္းစိန္ရဲ စခန္းက (ပ) ၉၇၄/၂၀၁၃၊ ျပစ္မႈပုဒ္မ ၃၈၀ တို႔ျဖင့္ အမႈဖြင့္ စံုစမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။

စံုစမ္းစဥ္အတြင္း ဆက္စပ္ျပည္သူမ်ား၏ ကူညီမႈေၾကာင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ခဲ့သူမွာ ေက်ာ္မင္းလြင္ ေရႊလင္းဗန္း စက္မႈဇုန္၊ လိႈ္င္သာယာၿမိဳ႕နယ္ေနသူျဖစ္သည္ကို အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုထားသည္။

၎ကို ဖမ္းဆီးရမိေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာတြင္ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္ နံနက္ ၉ နာရီ ၄၀ မိနစ္အခ်ိန္တြင္ ၾကည့္ျမင္ တိုင္ အေနာက္ပိုင္း ေဆး႐ုံအနီးတြင္ ေတြ႔ရွိ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့သည္ဟု သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အဆိုပါ ဖမ္းဆီးရမိသူသည္ ေဖာက္ထြင္းမႈ၊ ခိုးမႈမ်ားျဖင့္ ၂၀၀၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေထာင္ဒဏ္(၈၃)ႏွစ္ထိ က်ခံေနရသူ တစ္ဦး ျဖစ္သည္ကို စစ္ေဆးေတြ႔ရွိထားသည္ဟုလည္း တိုင္းရဲဌာနက ဆိုထားသည္။

၎သည္ ၂၀၁၂ခုႏွစ္(၁၁)လပိုင္းက မြန္ျပည္နယ္၊ မုပၸလင္ရဲဘက္စခန္းမွ ထြက္ေျပးလာခဲ့သူလည္းျဖစ္သည္။

ထုိ႔ျပင္ ဖုန္းဆိုင္ ေဖာက္ထြင္းမႈတြင္လည္း အခင္းျဖစ္ဆိုင္၏ ေနာက္ဘက္ ျပဴတင္းေပါက္အား သံတူရြင္းျဖင့္ ကေလာ္ဖြင့္ၿပီး အတြင္းရွိ သံပန္းတံခါးေသာ့ကို ဖ်က္ဆီး၀င္ေရာက္ကာ အမႈမွ ေပ်ာက္ဆံုးပစၥည္းမ်ားကို ခိုးယူခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ခံထြက္ဆိုခဲ့သည္ဟု တုိင္းရဲဌာနက ဆိုထားသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ယင္းခိုးယူခဲ့ေသာ သက္ေသခံ ပစၥည္းမ်ား သိမ္းဆည္းရမိေရး ေဆာင္ရြက္ေနၿပီး ယင္းကိုလည္း တရားစြဲတင္ႏိုင္ရန္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည္ဟု သတင္းထုတ္ ျပန္ထားသည္။

တစ္ရက္လွ်င္ ေျမသိမ္းျပႆနာ ၂ မႈႏႈန္း ေျဖရွင္းေပးမည္ဟု အစိုးရ ကတိျပဳ

မင္းမင္း

ဒု-သမၼတဦးဥာဏ္ထြန္းဦးေဆာင္ကာ အသစ္ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေသာ ေျမအသံုးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီက လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရမႈ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္သို႔ တိုင္ၾကားထားသည့္ ေျမသိမ္းျပႆနာအမႈမ်ားအားလံုးကို တစ္ႏွစ္အတြင္း အၿပီးေျဖရွင္းေပးမည္ဟု ယင္းေကာ္မတီက ကတိျပဳေျပာဆိုလိုက္သည္။

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကဖြဲ႔စည္းထားေသာ လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရမႈ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ထံျပည္သူမ်ားတိုင္ထားသည့္ လယ္ယာေျမျပႆနာေပါင္း ၇၄၅ မႈ ရွိေနသည့္အတြက္ တစ္ရက္လွ်င္ ၂ မႈႏႈန္းေျဖရွင္းေပးမည့္သေဘာျဖစ္ေနသည္။

"ဒီေန႔အထိရရွိလာတဲ့ ၇၄၅မႈ ကို တစ္ႏွစ္အတြင္းၿပီးျပတ္ေအာင္ ရည္မွန္းၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနတာ။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးေတာ့ ၿပီးႏိုင္ဖို႔ေဆာင္ရြက္မယ္" ဟု လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးႏွင့္ ဆည္ေျမာင္းဝန္ႀကီးဌာန ဒုတိယဝန္ႀကီး ဦးအုန္းသန္းကေျပာသည္။

ေျမယာျပႆနာမ်ားကိုေျဖရွင္းရန္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ ေျမအသံုးခ်မႈ စီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီ၏ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအား စက္တင္ဘာလ ၂၇ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ရွိ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာနရွိ အင္ၾကင္းခန္းမတြင္ မီဒီယာမ်ားကို ဖိတ္ၾကားၿပီး ထုတ္ျပန္ရွင္းလင္းစဥ္ အထက္ပါအတိုင္းေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေကာ္မတီတြင္အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္သည့္ သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးဝင္းထြန္းကလည္း "ၿပီးျပတ္ေအာင္ကၽြန္္ေတာ္တို႔လုပ္သြားမယ္။ ေနာက္ေနာင္လည္းဒီလိုမျဖစ္ရေအာင္ တစ္ခုခုလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ လိုက္နာရမယ့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို လိုက္နာမယ္။ မူလပိုင္ရွင္ေတြနဲ႔ ေက်လည္ေအာင္ညိႇႏႈိင္းမယ္"ဟု ကတိျပဳေျပာဆိုသည္။

ေျမအသံုးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲ႔ေရးေကာ္မတီတြင္ ဗဟိုေကာ္မတီတစ္ရပ္အျဖစ္ ဒုသမၼတဦးဥာဏ္ထြန္းက ဥကၠဌ၊ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ လယ္/ဆည္ဝန္ႀကီးႏွစ္ဦးက ဒုတိယဥကၠဌႏွင့္ ျပည္ထဲေရးဒုတိယဝန္ႀကီးက အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ၿပီး တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္အားလံုးရွိ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားက အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္ေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္သည္။

ဗဟိုေကာ္မတီ၏ လက္ေအာက္တြင္ ေနျပည္ေတာ္အပါအဝင္ တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္၊ ခ႐ိုင္၊ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္စုအားလံုးတြင္လည္း ေျမအသံုးခ်မႈစီမံခန္႔ခြဲေရးေကာ္မတီမ်ာကို ဖြဲ႔စည္းထားသည္။

ေျမယာျပႆနာျဖစ္ပြားသည့္ေနရာသို႔ ခ႐ိုင္ႏွင့္ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မတီတို႔က ကြင္းဆင္းစစ္ေဆးရမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုကဲ့သို႔လာေရာက္စစ္ေဆးပါက ထိုေျမမ်ားႏွင့္ပတ္သက္သည့္ စာရင္းဇယားအခ်က္အလက္မွန္ကန္ေစရန္ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္စုေကာ္မတီက ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။

ေကာ္မတီေျဖရွင္းေပးမည့္ လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရမႈ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ထံသို႔ တိုင္ၾကားထားသည့္ တိုင္ၾကားစာမ်ားတြင္ စစ္တပ္ကသိမ္းထားသည့္ လယ္ယာေျမမ်ား၊ အစိုးရစီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ သိမ္းထားသည့္ လယ္ယာေျမမ်ားႏွင့္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားမွ သိမ္းထားေသာ လယ္ယာေျမတို႔ျဖစ္သည္။ တိုင္စာ ၇၄၅ မႈအနက္ စစ္တပ္သို႔ တိုင္ၾကားထားသည့္စာမွာ ၅၆၅ မႈ ရွိသည္။

တိုင္စာအမ်ားဆံုးျဖစ္သည့္ စစ္တပ္သိမ္းေျမမ်ားမွာ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းတြင္ ဧကေပါင္း ၂၉၇၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္ဟု ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဝလြင္က ဝန္ခံေျပာဆိုထားသည္။

အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ သိမ္းဆည္းထားေသာေျမမ်ားကို ဆက္လက္သံုးစြဲရန္ မလိုအပ္ေတာ့ပါက အစိုးရက ပိုင္ရွင္လယ္သမားမ်ားအား အျမန္ျပန္ေပးရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းက ဩဂုတ္ ၂၉ ရက္က သမၼတထံသို႔ သဝဏ္လႊာပို႔ထားေသးသည္။

ဂ်ပန္က ေခ်းေငြ ၅ ဘီလီယံကို ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္း အဆင့္ျမႇင့္ရန္သာ သံုးမည္ဟု ဆုိ

ေက်ာ္ခ

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွေပးအပ္မည့္ ေခ်းေငြ ၅ ဘီလီယံကို ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္း အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရး အတြက္သာ အသံုးျပဳရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း ရထားပို႔ေဆာင္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးသန္းေဌးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

စက္တင္ဘာ ၂၉ ရက္ေန႔က က်င္းပေသာ အဆင့္မီ ၿမိဳ႕ပတ္ရထား စတင္ေျပးဆြဲျခင္းကိစၥႏွင့္ ပတ္သတ္၍ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက အထက္ပါအတိုင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

“ရထားတြဲေတြ အဆင့္ျမႇင့္တင္ ေျပးဆြဲေရးကေတာ့ အခုခ်က္ခ်င္းလက္ငင္း ျဖစ္လာႏိုင္ရန္ မလြယ္ေသးဘူး။ ေနာက္ရလာတဲ့ ေခ်းေငြကလည္း ရထားတြဲေတြပါ အဆင့္ျမင့္ဖို႔၊ ဘူတာေတြ အဆင့္ျမင့္ဖို႔ေလာက္အထိ မရဘူး။ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း လုပ္သြားမွာပါ” ဟု ၎က ေျပာသည္။

ယခင္ဝန္ႀကီးမ်ား လက္ထက္က အိႏိၵယ၊ တရုတ္ႏိုင္ငံတို႔မွ ရရွိခဲ့သည့္ ေခ်းေငြမ်ားႏွင့္ စက္ေခါင္းသစ္၊ လူစီးတြဲ၊ ကုန္တြဲမ်ား ဝယ္ျခင္း၊ စက္ေခါင္း ထုတ္လုပ္သည့္ စက္ရံုတည္ျခင္း၊ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား အဆင့္ျမႇင့္ျခင္း စသည္တို႔ကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ ေၾကာင္း၊ ယခုရရွိမည့္ ဂ်ပန္ေခ်းေငြကိုမူ လမ္းပိုင္း အဓိကထားကာ ျပင္ဆင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ မႏၱေလး ရထားလမ္းပိုင္း အဆင္ျမႇင့္ေရးအတြက္ ၁. ၇ ဘီလီယံ သံုးရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ က်န္ရွိေငြမ်ားကို ၿမိဳ႕ပတ္လမ္းပိုင္း အဆင့္ျမင့္ေရး အတြက္ သံုးစြဲမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေခ်းေငြသံုးစြဲမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းမႈမ်ားကို ျပန္လည္ ေျဖၾကား ခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ ေျမေအာက္ရထား၊ မိုးပ်ံရထား ေျပးဆြဲေရး၊ ဘူတာမ်ား အဆင့္ျမႇင့္ေရး အတြက္ ႏိုင္ငံတကာမွ အကူအညီ ရယူရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တင္ျပေပးရန္ ႏိုင္ငံ ၅ ခုကို ေျပာၾကားထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အေကာင္းဆံုး တင္ျပႏိုင္သည့္ ႏိုင္ငံႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“ဘူတာေတြမွာ အိမ္ေတြပါ ပါမယ့္ အလႊာလိုက္ ေနႏိုင္မယ့္ အေဆာက္အဦးေတြ ေဆာက္ဖို႔ စီစဥ္ထားတယ္။ ဘယ္သူနဲ႔ လုပ္မလဲ ကေတာ့ ေရြးတုန္းပဲမို႔ မေျပာတတ္ေသးဘူးေပါ့။ ဒါလိုေတြလုပ္မွ ရထားစီးသူ မ်ားလာမယ္။ ဒီအတြက္ လုပ္မွာပါ။ ပထမဆံုး ကေတာ့ လမ္းပိုင္း ျပင္ပါမယ္” ဟု ဦးသန္းေဌးက ဆက္ေျပာသည္။

ရထားသံလမ္းပိုင္း အဆင့္ျမႇင့္တင္ေရးတြင္ ေျပးလမ္းသစ္ ထပ္မံရွာေဖြ သြားရန္ အတြက္လည္း စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ လက္ေတြ႔တြင္ ရထားလမ္းပိုင္း၌ အျမန္ေျပးဆြဲႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ ျဖတ္လမ္းပိုင္းမ်ားႏွင့္ ေအာက္ ခံပိုင္းမ်ားအား အျမန္ ေျပးဆြဲႏိုင္ေရးအတြက္ လဲလွယ္ျပင္ဆင္ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း၊ သံလမ္းအနီးနားတြင္ လူေနအိမ္မ်ားရွိျခင္း၊ ေစ်းေရာင္းခ် ေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

“ပထမအဆင့္ကေတာ့ ရထားသံလမ္းပိုင္းနားက လူေတြကို သူတို႔ဟာ က်ဴးေက်ာ္ေတြ ဆိုတာ အေၾကာင္း ၾကားထားပါတယ္။ ဘယ္တုန္းက စနစ္ေၾကာင့္ ဘယ္လိုေတြ ေရာက္လာလဲဆိုတာ ျပန္စစ္ရမယ္။ ခက္ေတာ့ ခက္တယ္။ က်ဴးေက်ာ္သူေတြက က်ဴးေက်ာ္ေနတာကို မသိဘဲ ဆႏၵျပမယ္ဆိုေတာ့ ဥပေဒ စိုးမိုးမႈက ေျပာရခက္တယ္။ တခုကေတာ့ အခုသံလမ္းနားက အိမ္ယာ ဘယ္ေလာက္ က်ဴးေက်ာ္ေနတယ္ ဆိုတာကို စာရင္း လိုက္ေကာက္ေနတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆိုတာေတာ့ ေျပာရ ေစာေသးတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ စာရင္း စေကာက္ေနပါၿပီ” ဟု ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထုိ႔အျပင္ သံလမ္းတေလွ်ာက္ ေစ်းေရာင္းခ်ျခင္း၊ အမိႈက္ပစ္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ လမ္းပိုင္း အဆင့္ျမႇင့္ေရးမွာ အခက္အခဲ မ်ားစြာရွိ ေနေၾကာင္း သိရသည္။

“လူေပါက္ေစ့ေတာ့ ဝန္ထမ္းေတြက လိုက္မၾကည့္ႏိုင္ဘူး။ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ စီးခ်င္ရင္ တေယာက္ခ်င္းစီက စည္းကမ္းရွိဖို႔ လိုတယ္။ အေကာင္းအတိုင္း စီးေစခ်င္လို႔ ခ်ေပးရင္ေတာင္ ဖ်က္ဆီးသြားတာေတြ၊ အမိႈက္မပစ္ရဆို ပစ္တယ္။ ဥံဳဖြ မန္းၿပီး လုပ္လို႔မွ မရတာ။ ေရွ႕ကလုပ္၊ ေနာက္က ဖ်က္ဆီးဆိုလည္း မခံႏိုင္ဘူး။ အခုက ရထားက မလုပ္လို႔လို႔ ေျပာၾကတယ္။

အကုန္လံုးကို ေန႔စဥ္အလုပ္ လိုက္ၾကည့္ေစခ်င္တယ္၊ မႏိုင္တာ။ အမိႈက္ေကာက္ မႏိုင္ဘူး၊ ရထားလမ္းေပၚ ေစ်းေရာင္း၊ရထားလာရင္ ခါးေလးေကာ့ေရွာင္နဲ႔ ဘယ္လို လုပ္ရမလဲဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ ေခါင္းေျခာက္ရပါတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ အဆင့္မျမင့္ႏိုင္ဘူး”
ဟု ဦးသန္းေဌးက ေျပာသည္။

လက္ရွိတြင္ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီးအတြင္း၌ ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ ယာဥ္ေက်ာပိတ္ဆို႔မႈကို ကုစားႏိုင္ရန္အတြက္ အဆင့္မီ အဲကြန္း ၿမိဳ႕ပတ္ရထားကို ေအာက္တိုဘာလ ၆ ရက္ေန႔မွ စတင္ေျပးဆြဲရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ စမ္းသပ္အေနျဖင့္ တြဲဆိုင္း ၅ ဆိုင္းပါ ရထားတစီးျဖင့္သာ စတင္ ေျပးဆြဲရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ထပ္တိုးကာ ေျပးဆြဲသြားရန္ စီစဥ္ထာေးၾကာင္း ၎က ေျပာၾကားသည္။

လက္ရွိတြင္ စတင္ေျပာင္းလဲ ေျပးဆြဲမည့္ အဆင့္မီ အဲကြန္း ၿမိဳ႕ပတ္ရထားကို လူတဦးလွ်င္ ၄၀၀ က်ပ္ႏႈန္း၊ ႏိုင္ငံျခားသား တဦး လွ်င္ ၂ ေဒၚလာ ႏႈန္းျဖင့္ လာမည့္ ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ ေျပးဆြဲရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ အဆိုပါ တြဲမ်ားတြင္ ပစၥည္း ဝန္စည္စလယ္မ်ား တင္ေဆာင္ခြင့္မေပးဘဲ လူစီး သီးသန္႔သာ လက္ခံသြားမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“ေျပးဆြဲမႈတေခါက္ကို ေငြက်ပ္ ၁ သိန္းေက်ာ္ ရံႈးပါတယ္။ ရထားဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ လုပ္ငန္းပိုင္းအရ ပထမဆံုး အေနနဲ႔ စတင္လုပ္ ေဆာင္တာပါ။ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ နည္းပညာနဲ႔ ေငြေၾကးပိုင္းကို ဝန္ႀကီးဌာနကေန တာဝန္ယူၿပီး လုပ္ေနပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြက မပါဝင္ဘဲနဲ႔ေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ တြဲေတြ ေရရွည္ခံဖို႔ ျပည္သူေတြက ဝိုင္းထိန္း ေပးေစခ်င္တယ္” ဟု ဦးသန္းေဌးက ေျပာသည္။

အဆိုပါ ရထားတြဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ ခ်က္ခ်င္းရပ္တန္႔ႏိုင္သည့္ တစီးတည္းေသာ ရထားျဖစ္ၿပီး သန္႔စင္ခန္းမွာ လည္း ယခင္စနစ္မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္သည့္ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားတြင္ သံုးေသာ ျပန္သိမ္းစနစ္ကို သံုးစြဲထားေၾကာင္း သိရသည္။

“ဘူတာက ၁၃ ဘူတာပဲ ရပ္မယ္။ ၿမိဳ႕တပတ္ကို အရင္က ပတ္ရင္ ၂ နာရီ မိနစ္ ၅၀ ၾကာတယ္။ ဒီရထားက အရင္ ရထားေတြ ေျပးခ်ိန္ထက္ ၃၅ မိနစ္ ပိုသက္သာတယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ လက္ရွိ ေျပးဆြဲေနသည့္ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားမ်ားတြင္ ကုန္စည္ တင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ကုန္စည္တြဲမ်ားကို ခ်ိတ္သြားရန္ စီစဥ္ထားေၾကာင္း၊ အဆိုပါ တြဲမ်ားတြင္သာ ကုန္စည္မ်ား တင္ရမည္ျဖစ္ၿပီး တျခား တြဲမ်ားတြင္ ကုန္စည္တင္ခြင့္ကို ေအာက္တိုဘာလမွ စ၍ ခြင့္မေပးေတာ့ေၾကာင္း၊ ကုန္စည္တြဲမ်ားကို ရံုးခ်ိန္တြင္း ဆြဲသည့္ မနက္ ၈ နာရီမွ ၁၀ နာရီ၊ ညေန ၄ နာရီမွ ၆ နာရီ စသည့္ ရထား ႏွစ္စင္းမွ လြဲ၍ က်န္အခ်ိန္ ေျပးဆြဲသည့္ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားတိုင္းတြင္ ခ်ိတ္ဆြဲသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ရထားပို႔ေဆာင္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန အေထြေထြ မန္ေနဂ်ာ ဦးျမင့္ေဝက ရွင္းျပသည္။

စတင္ေျပးဆြဲမည့္ အဆင့္မီ ၿမိဳ႕ပတ္ရထားမ်ားကို အင္းစိန္ – မဂၤလာဒံု – ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ပတ္ အျဖစ္ ေအာက္တိုဘာ ၆ ရက္ေန႔မွ ၈ ေခါက္စီ စတင္ ေျပးဆြဲမည္ ျဖစ္ကာ ဘုရားလမ္းဘူတာ၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္ ဘူတာ၊ ကမာရြတ္ ဘူတာ၊ သမိုင္း ဘူတာ၊ အင္းစိန္ ဘူတာ၊ ဒညင္းကုန္း ဘူတာ၊ မဂၤလာဒံု ဘူတာ၊ ပုရြက္ဆိတ္ကုန္း ဘူတာ၊ ရထားကေလး ဘူတာ၊ ကံဘဲ့ဘူတာ၊ မလႊကုန္း ဘူတာ၊ ပုစြန္ေတာင္ ဘူတာႏွင့္ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီး တို႔တြင္သာ ရပ္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး လေပး စီးနင္းမႈမ်ားကိုလည္း ခြင့္ျပဳမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ ရခိုင္မိသားစုမ်ား ေတြ႕ဆံုပြဲ အက်ိဳးရွိသည္ဟုဆို

ေမာင္ေအး

ရခိုင္ျပည္နယ္နယ္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး မိသားစုေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးပြဲ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕တြင္ စက္တဘၤာလ ၂၉ ရက္ေန႕က က်င္းပ ျပဳလုပ္ေသာ ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႕ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ နာယကလည္း ျဖစ္၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌလည္း ျဖစ္ေသာ သူရ ဦးေရႊမန္း တက္ေရာက္ျပီး ရခိုင္မိသားစုမ်ား၏ တင္ျပခ်က္မ်ားကို အထူးဂရုျပဳ နားေထာင္ခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

၎ေဆြးေႏြးပြဲသုိ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ၁၇ ျမိဳ႕နယ္မွ တစ္ျမိဳ႕နယ္ (၃) ဦးက်စီျဖင့္ ကိုယ္စားလွယ္ (၅၀) ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ျပီး လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္းအား ရခိုင္ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သားမ်ား၏ လက္ရွိ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္းမ်ားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီးတင္ျပခဲ့ၾကသည္ဟု တက္ေရာက္ခဲ့သူမ်ားက ဆိုသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ရရွိျပီးေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၆၅ ႏွစ္ ကာလအတြင္း ႏိုင္ငံေရး၊ လူမူေရး၊ စီးပြားေရး စသည့္ ဘက္ေပါင္းစံု အခက္အခဲမ်ားႏွင့္ အထူး ဆိုး၀ါးစြာ ရင္ဆိုင္ေနၾကရာ ႏိုင္ငံ၏ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးကို ပထမဆံုး ရခိုင္အမ်ိဳးသားက ေတြ႕ဆံုျပီး မိမိတို႕ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ အခက္အခဲမ်ား ရင္ဖြင့္ ေျပာဆိုခြင့္ ရရွိခဲ့သျဖင့္ အက်ိဳးရွိေသာ ေတြ႕ဆံုမူျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လက္ရွိ မတည္မျငိမ္ ျဖစ္ေသာ ဘဂၤလီ ကိစၥ၊ စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမူႏွင့့္ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးမူေၾကာင့္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား ေနရပ္ရင္း စြန္႕ခြာေနရေသာ လူမ်ိဳးေရး ဆိတ္သုန္းမူ လမ္းေသာ ဦးတည္ေနေသာ ကိစၥ၊ ရခိုင္မွ ထြက္ရွိေသာ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ားကို ဆင္းရဲ နိမ့္က်ေနေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႕ျဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ ခြဲေ၀ သံုးစြဲခြင့္ ရရွိေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို ရခိုင္ အမ်ိဳးသားမ်ားဘက္ကမွ အေလးအနက္ တင္ျပ ခဲ့ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

ေက်ာက္ျဖဴျမိဳ႕နယ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက တင္ျပခဲ့သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ယင္းျမိဳ႕နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဆရာထြန္းလြင္က နိရဥၥရာသို႕ ယခုလို ေျပာသည္။

“ ကြ်န္ေတာ္တို႕က စာတမ္း တစ္ခုတင္ပါတယ္။ ၃ မိနစ္သာ ေဆြးေႏြးခြင့္ရတဲ့အတြက္ ေရႊဂစ္ ကိစၥရယ္၊ ဘဂၤလီနဲ႕ ပတ္သတ္တဲ့ကိစၥ အပါအ၀င္ တျခားအခ်က္ေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြး တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ဘဂၤလီကိစၥကိုေတာ့ အားလံုးျမိဳ႕နယ္တိုင္းက ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တင္ျပ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။

ရခုိင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕နယ္တိုင္းမွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား တင္ျပေဆြးေႏြးၾကသည့္ အထဲတြင္ ဘဂၤလီ လူမ်ိဳးမ်ား၏ က်ဴးေက်ာ္မူႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ကို အပိုင္သိမ္းရန္ ၾကံရြယ္ခ်က္မ်ားကို တင္ျပၾကရာ သူရ ဦးေရႊမန္းမွ အေလးအနက္ထား နားေထာင္ျပီး၊ တစ္စံုတစ္ရာ ေကာက္ခ်က္ခ် မေျပာၾကားေသာ္လည္း လြတ္ေတာ္တြင္ ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္သည္ဟု ျပန္လည္ ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း ဆရာထြန္း လြင္က ဆိုသည္။

“ သူရ ဦးေရႊမန္းကေတာ့ ေရႊ သဘာ၀ ဓါတ္ေငြ႕နဲ႕ တျခားကိစၥေတြကိုေတာ့ နားေထာင္ရံု သက္သက္ဘဲ။ ျပန္ေဆြးေႏြးတာမရွိဘူး။ ဘဂၤလီ ကိစၥကို ျမိဳ႕နယ္တိုင္းက တင္ျပေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အတြက္ လြတ္ေတာ္မွာဆက္ျပီး ေဆြးေႏြးရမယ္။ ရခိုင္ေတြရဲ႕အေၾကာင္းကို နားလည္ရံုနဲ႕ မပီးဘူး။ ရခိုင္ေတြရဲ႕ ခံစားေနရတာေတြကို ကိုယ္ခ်င္းစာနာရံုနဲ႕ မပီးဘူး။ လႊတ္ေတာ္ဘက္က ေဆာင္ရြက္ ေပးသင့္တာကို ေဆာင္ရြက္ ေပးႏိုင္ဖို႕အတြက္ လြတ္ေတာ္မွာဆက္ျပီး ေဆြးေႏြးရမယ္လို႕ သူက ေျပာဆို သြားပါတယ္” ဟု ကိုထြန္းလႊင္က ေျပာသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲကို ယေန႕နံနက္ ၉ နာရီမွ ေန႕လည္ ၁၂ နာရီအထိ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရး ခန္းမ (IBC) တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ေဆြးေႏြးပြဲကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕နယ္ ၁၇ ျမိဳ႕မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ ရခိုင္အသင္းအဖြဲ႕မွ ကိုယ္စား လွယ္မ်ား (၅၀) ေက်ာ္အပါအ၀င္ တျခား ဖိတ္ၾကား ထားသူ စုစုေပါင္း ပရိသတ္ ၅၀၀ နီးပါးခန္႕ တက္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

သံတြဲျမိဳ႕နယ္မွ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုစိန္ခ်စ္ကလည္း သူတို႕ျမိဳ႕နယ္အတြက္ ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ကို ယခုကဲ့သို႕ေျပာသည္။

“ ကြ်န္ေတာ္တို႕က ၁၉၈၂ ခု ႏိုင္ငံသားဥပေဒနဲ႕ ဆြဲ၊တင္၊စစ္ကိစၥ။ ေနာက္တခါ တရားေရး စနစ္ကို ျပန္လည္ ဆန္းစစ္သင့္တဲ့ ကိစၥ၊ ေနာက္ျပီး ပုဒ္မ ၁၈ ကို ျပည္သူ႕လြတ္ေတာ္မွာ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ သင့္တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႕ တျခား အခ်က္ ေတြကိုလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္” ဟု ၎က ဆိုသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ျမိဳ႕အသီးသီးမွ တက္ေရာက္လာၾကသည့္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မိမိတို႕ျမိဳ႕နယ္ အလိုက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကျပီး စာတမ္းမ်ားကိုလည္း တင္ခဲ့ၾကသည္။

ေဆြးေႏြးပြဲကို လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရေရႊမန္း၊ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသၾကီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ၾကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္း အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္ဟု သိရသည္။

လာမည့္လြတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းတြင္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးရန္ရွိသည့္အတြက္ ရခိုင္တိုင္း ရင္းသားမ်ားမွ ယခုကဲ့သို႕တင္ျပခြင့္ရသည့္အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲကို ေၾကနပ္မႈ ရွိေၾကာင္းလည္း ေက်ာက္ျဖဴ ကုိယ္စားလွယ္ ဆရာထြန္းလြင္က ဆိုသည္။

ယခုေတြ႕ဆံုမူသည္ သမိုင္းႏွင့္ခ်ီျပီး ဗမာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား အေပၚ ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ားမွ ယံုၾကည္မူ ကင္းမဲ့ေနမူႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ မဖြံ႕ျဖိဳး မတိုးတက္ဘဲ အဘက္ဘက္မွ နိမ့္က်ေနရျခင္းမွာ လူမ်ိဳးေရး အရ ဗမာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ေပၚလစီခ်မွတ္ က်င့္သံုးေနသည္ဆိုေသာ သံသယကို အထိုိက္အေလွ်ာက္ ေျပေလွ်ာ့က်ေစလိမ့္မည္ဟု ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားက ေျပာဆိုသည္။


ျမန္မာ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားသည္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားအား မယားပါသားကဲ့သို႕ သေဘာထားျပီး ရခိုင္ျပည္နယ္ကိုမူ ပေထြးဆီက အေမြရေသာ ပစၥည္းပမာ သေဘာထားကာ လံုး၀ လ်စ္လ်ဴရွဳ႕ ပစ္ပယ္ထားသည္ဟု ရခိုင္ျပည္သူ အမ်ားစုမွ ထင္ျမင္ ယူဆေနၾကသည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ ခ်ီျပီး ရွိေနျပီ ျဖစ္သည္ဟု သိရွိရသည္။

မံုရြာၿမိဳ႕ျပည္ေထာင္စု လမ္းဆံုအနီး ရထားႏွင့္ ကားတိုက္

ကိုတိုးႀကီး (မံုရြာ)

ကားႏွင့္ရထား ကန္႔လန္ျဖတ္ကာတိုက္သည့္ ယာဥ္တိုင္မႈတစ္ခု မံုရြာၿမိဳ႕ ေအာင္ခ်မ္းသာရပ္ကြက္ အင္းရြာသစ္ေအာင္မဂၤလာလမ္းႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလမ္းဆံုအနီး ရထားလမ္းျဖတ္တစ္ေနရာတြင္ စက္တင္ဘာ ၂၆ရက္ နံနက္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ခင္ဦး-မံုရြာရထားလမ္းပိုင္းရွိ တင္းတိန္ရံဘူတာမွ မံုရြာဘူတာသို႔ ခုတ္ေမာင္းလာသည့္ ေလာ္ကယ္ရထား စက္ေခါင္း အမွတ္ ၁၂၈ သည္ မံုရြာၿမိဳ႕ ျပည္ေထာင္စုလမ္းဆံုအနီးသို႔ ေရာက္ရွိစဥ္ ရထားလမ္းေပၚ ျဖတ္ေက်ာ္ လာသည့္ ပါဂ်ဲ႐ိုးအမ်ဳိးအစားယာဥ္ အမွတ္ ၇ခ/၅၃၅၃ကို ကန္႔လန္႔ျဖတ္တိုက္မိျခင္း ျဖစ္သည္ဟု မံုရြာခ႐ိုင္အမွတ္ ၁၄ ယာဥ္ထိန္းရဲတပ္ဖြဲ႕ ဒုတိယတပ္ဖြဲ႕ခြဲမွဴး ရဲမွဴးခင္ေဇာ္ျမင့္က ေျပာသည္။

ကားႏွင့္ရထားတိုက္မိျခင္းေၾကာင့္ ရထားစက္ေခါင္းေရွ႕တြင္ ပါဂ်ဲ႐ိုးကား ခ်ိတ္လ်က္ ပါသြားၿပီး ေပ ၁၀၀ ေက်ာ္ အကြာအေ၀းထိ ေရာက္ရွိသြားခဲ့သည္။ ကားေမာင္းသူ ေဒါက္တာမင္းမင္းေက်ာ္က ထိုအခ်ိန္တြင္ မိုးသည္းထန္စြာ ရြာေနျခင္း ေၾကာင့္ မွန္တံခါးမ်ားကို အလံုပိတ္ကာ ေမာင္းႏွင္လာရာမွ ကားႏွင့္ ရထားတိုက္ မိျခင္းျဖစ္သည္ဟု မဇ္ၥ်ိမကို ေျပာသည္။

ထုိကဲ့သို႔ ကားႏွင့္ရထား တိုက္မိျခင္းေၾကာင့္ ဦးမင္းမင္းေက်ာ္ေျခမပြန္းဘဲ ဒဏ္ရာႏွင့္ ၀ဲဘက္လက္ဖမိုးတို႔တြင္ ဒဏ္ရာမ်ား ရရွိသြားခဲ့သည္။ ယာဥ္တိုက္မႈ ျဖစ္ပြားရာသို႔ ေရာက္ရွိေနသူ မံုရြာ မီးရထားဘူတာ႐ံုပိုင္ႀကီး ဦးေဇာ္လြင္ ၏ ေျပာျပခ်က္မ်ားအရ ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ ရထားေပၚ၌ စီးနင္းလိုက္ပါသူ ခရီးသည္ ၁၀၀ ၀န္းက်င္ခန္႔ လိုက္ပါေသာ္လည္း ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈ လံုး၀မရွိဟု ဆိုသည္။

ယဥ္တိုက္မႈအတြက္ မံုရြာၿမိဳ႕ မီးရထားတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ံုးသို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခဲ့ေသာ္လည္း ေျဖၾကားျခင္း မရွိပါ။

သံတြဲ ပဋိပကၡ မျပန္႔ပြားေစရန္ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ ပူးေပါင္း ထိန္းခ်ဳပ္

ထက္ႏိုင္ေဇာ္

ရခိုင္ျပည္နယ္ သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ ပဋိပကၡအခ်ိဳ႕ ထပ္မံျဖစ္ပြားရာ ေနအိမ္ႏွစ္လံုး မီး႐ိႈ႕ခံရၿပီး အၾကမ္းမႈဖက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားျခင္း မရွိေစရန္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိေၾကာင္း သတင္းရ႐ွိသည္။

ျဖစ္စဥ္မွာ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔ နံနက္ ၉ နာရီခန္႔တြင္ သံတြဲၿမိဳ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ အနီးရွိ ဦးေက်ာ္ဇံလွ ပိုင္ဆုိင္ေသာ ငပလီ အေထြေထြ အေရာင္းဆိုင္ေရွ႕တြင္ ကိုရဲသီဟ၏ သာသနာ့ အလံပါ သံုးဘီးဆိုင္ကယ္ ပိတ္ရပ္ရာမွ အျပန္အလွန္ စကားမ်ား ရန္ျဖစ္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ကိုရဲသီဟက တရားလိုျပဳလုပ္၍ သံတြဲၿမိဳ႕မ ရဲစခန္း၌ သြားေရာက္တုိင္ၾကားခဲ့သည္။

တိုင္ၾကားမႈကို သံတြဲၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းက လက္ခံ၍ ဦးေက်ာ္ဇံလွအား ဆဲဆိုမႈျဖင့္ အမႈဖြင့္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း သာသနာကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ မပါေသာေၾကာင့္ သံတြဲေဒသခံမ်ားက လက္မခံခဲ့ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ရဲစခန္းက သာသနာကို အၾကည္ညိဳပ်က္ေစမႈ အပါအအ၀င္ ဆဲဆိုမႈတ႔ိုျဖင့္ သံတြဲ/(ပ)၇၈/၂၀၁၃၊ ျပစ္မႈပုဒ္မ-၂၉၄/၅၀၆ အရ အမႈဖြင့္ေပးခဲ့ရေၾကာင္း၊ အမႈဖြင့္ထားေသာ ပုဒ္မမ်ားမွာ အာမခံ ေပးႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို အာမခံ ေပးလိုက္ေသာ္လည္း အာမခံေပးသည္ဟု ဆိုကာ ၿမိဳ႕ခံ ဗုဒၶဘာသာမ်ားက ထပ္မံ ျပႆနာရွာခဲ့ေၾကာင္း သံတြဲၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းမွ ရဲတပ္ၾကပ္ႀကီးတဦးက ဧရာ၀တီသို႔ ရွင္းျပသည္။

အစၥလာမ္ ဘာသာဝင္ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို အာမခံ ေပးသည့္အတြက္ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ရဲစခန္းသို႔ လူစုလာေသာေၾကာင့္ သံတြဲၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဖမ်ားႏွင့္ ေဒသခံ တာ၀န္ရွိသူမ်ား ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီး ပဋိပကၡ ပိုမို မႀကီးထြားေစရန္ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို ျပန္ဖမ္းေရး သေဘာတူညီခဲ့ေသာ္လည္း ညေနပိုင္းတြင္ အၾကမ္းဖက္မီး႐ိႈ႕မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

“အာမခံေပးတာကို ၿမိဳ႕ခံဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးေတြနဲ႔ လူေတြက မေက်နပ္ဘဲ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို ျပန္ဖမ္းေပးဖို႔ ရဲစခန္းမွာ လာေတာင္းဆိုၾကတယ္။ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို ေနာက္ဆံုး တည္ဆဲ ဥပေဒအရ ဆယ္သိန္းနဲ႔ အာမခံေပးထားတာ။ မေက်နပ္ေတာ့ မေန႔က ေန႔လည္ပိုင္းမွာ ၿမိဳ႕နယ္ ဥပေဒအရာရွိ ရပ္မိရပ္ဖေတြ ခယက ဥကၠဌ၊ မယက ဥကၠဌေတြ အစည္းအေ၀း လုပ္ၾကတယ္။ ေနာက္ဆံုး သေဘာတူလိုက္တာက တရားခံ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို က်ေနာ္တို႔က ျပန္ဖမ္းေပးရမယ္။ အစည္းအေ၀းလုပ္ၿပီး႐ံုပဲ ရွိေသးတယ္၊ ဟုိဘက္မွာ ေက်ာ္ဇံလွအိမ္ကို ခဲနဲ႔ ၀ိုင္းေပါက္ၾကေတာ့တာပဲ” ဟု အထက္ပါ ရဲတပ္ၾကပ္ႀကီးက ဆိုသည္။

ဦးေက်ာ္ဇံလွအိမ္ကို ခဲေပါက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ကိုညီညီလြင္ႏွင့္ ကိုေဇာ္မင္းထိုက္တို႔ ႏွစ္ဦးကို သံတြဲ/ပ/၇၉/၂၀၁၃၊ ပုဒ္မ ၃၃၆/၄၂၇ ေနအိမ္ကို ခဲေပါက္မႈျဖင့္ ၿမိဳ႕မရဲစခန္းက အမႈဖြင့္ အေရးယူထားေၾကာင္း သိရသည္။

ထိုျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားက လံုၿခံဳေရး ယူေပးခဲ့ရေၾကာင္း၊ လံုၿခံဳေရး ယူထားေသာ္လည္း ညေန ၆ နာရီခန္႔မွ စတင္ကာ မီး႐ိႈ႕မႈမ်ား စတင္ခဲ့ၿပီး အစၥလာမ္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္တဦး၏ အိမ္ အပါအ၀င္ အိမ္ႏွစ္လံုး မီးေလာင္ခဲ့ရၿပီး ဓာတ္ဆီဆိုင္ကိုမူ အခ်ိန္မီ မီးၿငိမ္းသတ္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ယင္းျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံတြဲၿမိဳ႕ခံ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ကိုေက်ာ္လင္းက “က်ေနာ္တို႔ ဘာသာ၀င္ေတြရဲ႕ အိမ္ေတြ မီး႐ႈိ႕ခံရတယ္။ လံုၿခံဳေရးကလည္း အားနည္းတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွ လံုၿခံဳေရးက ေရာက္လာတာ။ ဒီေန႔ ဦးေက်ာ္ဇံလွကို ႐ုံးထုတ္မယ္။ ဒီေန႔က ပိုစိုးရိမ္ရတယ္” ဟု ေျပာသည္။

လူတဦးကို ဖမ္းဆီးရန္၊ ေထာင္ခ်ရန္ လူအုပ္စုျဖင့္ ရဲစခန္းကို ၀ိုင္းရဲေသာသူမ်ားစြာ ရွိေနျခင္းသည္ ယေန႔ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို စိန္ေခၚျခင္းျဖစ္ၿပီး တိုင္းျပည္အတြက္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေသာ အေျခအေနျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

သံတြဲလူမႈကြန္ရက္ အဖြဲ႕၀င္တဦးကမူ တိုုင္ၾကားခံရသူကို ရဲစခန္းက လႊတ္ေပးထားေသာေၾကာင့္ ၿမိဳ႕ခံမ်ားက မေက်မနပ္ျဖစ္၍ ပဋိပကၡမွာ ပိုမိုႀကီးထြားသြားခဲ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။

သံတြဲၿမိဳ႕တြင္ ယခင္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားခဲ့စဥ္က ညမထြက္ရအမိန္႔ ပုဒ္မ ၁၄၄ ထုတ္ျပန္ထားခဲ့ေသာ္လည္း လက္ရွိ အေျခအေနမ်ားအရ ညမထြက္ရအမိန္႔ကို ဆက္လက္ အတည္ျဖစ္ေစရန္ ၿမိဳ႕နယ္ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာနက ၿမိဳ႕တြင္းတြင္ အသံခ်ဲ႕စက္ျဖင့္ လွည္ပတ္ေၾကညာခဲ့ရာ ခဲျဖင့္ အေပါက္ခံရသျဖင့္ ျပန္လွည့္ခဲ့ရေၾကာင္း သံတြဲၿမိဳ႕မွ ရဲစခန္းမွ သိရသည္။

ေက်ာင္းသားငယ္ကို လိင္တူ ဆက္ဆံရန္ ဖ်ားေယာင္းသည္ဟု ျပည္ၿမိဳ႔ နယ္မွ ေက်ာင္းဆရာ စြပ္စြဲခံရ

ေရခဲ (ျပည္)

ျပည္ၿမိဳ႕၊ ၀က္ထီးကန္တိုက္နယ္ အေျခခံပညာမူလတန္းေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးသည္ ကိုးႏွစ္အရြယ္ စတုတ္ၳတန္းေက်ာင္းသားတစ္ဦးကို လိင္တူဆက္ဆံရန္ ဖ်ားေယာင္းသည္ဟု စြပ္စြဲကာ ေက်ာင္းသား မိဘမ်ားက ၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမွဴး႐ံုးသို႔တိုင္ၾကားထားသည္။

“ေက်ာင္းသားမိဘနဲ႔ ေက်ာင္းေကာ္မတီ၀င္ေတြ လာၾကတယ္။ ႐ံုးအေနနဲ႔ ခံ၀န္လက္မွတ္ထိုးေပးထားတဲ့ အစီအစဥ္ေလာက္နဲ႔ မေက်နပ္ႏိုင္ဘူး။ ဆရာႀကီးကို ဒီေက်ာင္းက ေျပာင္းေပးဖို႔ပါ ႏႈတ္နဲ႔ တိုင္သြားတယ္”ဟု အဆိုပါ အေျခခံ မူလတန္းေက်ာင္း၏ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက မဇ္ၥ်ိမကို ေျပာသည္။

တိုင္ၾကားခံရသူ ေက်ာင္းဆရာမွာ ၀န္ထမ္းလုပ္သက္၂၂ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။

ေက်ာင္းဆရာႏွင့္ ေက်ာင္းသားတို႔ ေက်ာင္း အိမ္သာအတြင္းအတူ ရွိေနသည္ဟု စြပ္စြဲကာ ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား က တိုင္ၾကားၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ““ေဘာင္းဘီ ၀တ္ထားရင္ ေဘာင္းဘီေမွ်ာ့ႀကိဳးကုိ ျဖည္ၿပီး ဆရာႀကီးက အတင္းႏႈိက္တဲ့ အေၾကာင္း ကေလးက ေျပာတယ္။ ကေလးက ေမးလို႔ မရဘူး။ ငိုဘဲငိုေနတယ္” ဟု ေက်ာင္းသား မိဘက ေျပာသည္။

ေက်ာင္းသားမိဘမ်ား၏ တိုင္ၾကားမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္ လက္ေထာက္ပညာေရးမွဴး ဦးႏိုင္ေအာင္ထြန္းသို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာတြင္ စြပ္စြဲခံရသူ ေက်ာင္းဆရာႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ရွိသည္ဟု ျပန္လည္ေျဖၾကားသည္။ စြပ္စြဲခံရသူ ေက်ာင္းဆရာကမူ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ျငင္းဆိုထားသည္။

အရစ္က်ထုတ္ေပးသည့္ လယ္ယာပစၥည္း ဝယ္ယူလိုအားျမင့္တက္ဟုဆို

ဖဲဘူး

စက္မႈလယ္ယာဦးစီးဌာနမွ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားအတြက္ အရစ္က်ေရာင္းခ်ေပးေနသည့္ လယ္ယာသုံးစက္ပစၥည္းမ်ားအနက္ လက္ကိုင္ရွည္ထြန္စက္ (ကိုင္းရွည္) အမ်ိဳးအစားသည္ ေတာင္သူမ်ားလုပ္ငန္းခြင္တြင္ အသုံးျပဳမႈ မ်ားျပာလာသည့္အတြက္ ယခုႏွစ္အတြင္း ဝယ္လိုအားျမင့္တက္လာသည္ဟု ကယားျပည္နယ္ စက္မႈလယ္ယာဦးစီးဌာနမွ ျပည္နယ္ဦးစီးမွဴး ဦးထြန္းထြန္းခိုင္ကေျပာသည္။

“ကိုင္းရွည္စက္က ဒီေဒသကပိုႀကိဳက္ပါတယ္။ ဒီကိုင္းရွည္စက္က အင္ဂ်င္ကလည္းဆီ .. ၁၁ ေကာင္ အင္ဂ်င္တင္ထားေတာ့ ဆီစားသက္သာပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီလိုလယ္ကြက္က်ဥ္းက်ဥ္းေလးေတြ ေတာင္ေစာင္းေတြ အဲလိုေနရာေတြမွာ သံုးလို႕ရတယ္”

ျပီးခဲ့သည္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္အတြင္း လက္ကိုင္ရွည္ထြန္စက္ (ကိုင္းရွည္)ကို အစီး ၃၀၀ ေက်ာ္ခန္႕ ေရာင္းခ်ရၿပီး ယခုႏွစ္ဝက္အတြင္းတြင္ အစီး ၁၇၀ ေက်ာ္ခန္႕ေရာင္းခ်ၿပီးေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

စက္မႈလယ္ယာဦးစီးဌာနမွ အရစ္က်ေရာင္းခ်ေပးေနေသာ လယ္ယာသံုးစက္ပစၥည္းမ်ားမွာ လက္ကိုင္ရွည္ ထြန္စက္(ကိုင္းရွည္) ၊ ေဒါင္းဖန္းထြန္စက္(ကၽြဲခ်ိဳ)၊ နွင့္ထြန္စက္ႀကီးတို႕ျဖစ္ၿပီး တနွစ္လွ်င္က်သင့္တန္ဖိုး၏ ၃၅ ရာခိုင္နႈန္း စီျဖင့္ သံုးနွစ္ အရစ္က်ေပးေခ်ရမည္ဟု သိရသည္။

“အဲလိုအရစ္က်ေပးတာက ေငြမရွိတဲ့လူေတြအတြက္ ေကာင္းတာေပါ့။ ေငြတတ္နိုင္ရင္ေတာ့ တခါထဲအၿပီး၀ယ္ရင္ ပိုေကာင္းတယ္ေလ” ဟု လယ္သမားတဦးျဖစ္ေသာ ပေရးရယ္ကေျပာသည္။

လက္ကိုင္ရွည္ထြန္စက္ (ကိုင္းရွည္) ျမင္းေကာင္ေရ ၁၁ေကာင္အင္ဂ်င္နွင့္ အပိုပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ေလးပိုင္းထယ္၊ နွစ္သြားထယ္၊ ထြန္စက္မ်ားပါ၀င္သည့္ လယ္ထြန္စက္တစီးကို က်ပ္ ၁၄ သိန္းႏွင့္ ခုနွစ္ေထာင္ျဖစ္ၿပီး ေဒါင္းဖန္းထြန္စက္(ကၽြဲခ်ိဳ) ျမင္းေကာင္ေရ ၂၂ ေကာင္အင္ဂ်င္နွင့္ သံုးသြားထယ္ပါ လယ္ထြန္စက္အမ်ိဳးအစားကို က်ပ္၁၅သိန္းေက်ာ္ အျပင္ အိႏၵိယ နုိင္ငံထုတ္ ဆိုနာလီကာ အမ်ိဳးအစား လယ္ထြန္စက္ႀကီး ျမင္းေကာင္ေရ ၇၅ ေကာင္ ကို က်ပ္သိန္း ၂၀၄ သိန္းျဖစ္ျပီး ျမင္းေကာင္ေရအား ၉၀ ရွိသည့္ လယ္ထြန္စက္ႀကီးကိုေတာ့ ၂၁၇ သိန္း ၂ေသာင္းျဖင့္ အရစ္က်ေရာင္းခ်ေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။

လယ္ထြန္စက္မ်ားကို ၁၉၉၂-၉၃ ခုႏွစ္တြင္ တႀကိမ္ တရုတ္နီပစၥည္း လယ္ယာ ၁၂ အမ်ိဳးအစားထုတ္ေပးခဲ့ရာ ေတာင္သူမ်ား အသုံးျပဳမႈမ်ားျပားလာခဲ့ၿပီး ၁၉၉၅-၉၆ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျမန္မာ-တရုတ္ဖက္စပ္ပစၥည္းျဖစ္သည့္ လယ္ယာ ၁၆ အမ်ိဳးအစားမ်ားကို က်ပ္ ၇ သိန္းခြဲျဖင့္အရစ္က် စနစ္ ထပ္မံထုတ္ေပးခဲ့ရာ စက္ပစၥည္းအရည္အေသြး မေကာင္းသျဖင့္ အရႈံးေပၚခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

စက္မႈလယ္ယာဦးဌာနမွ ေရာင္းခ်ေပးေသာ လယ္ယာသံုးစက္ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူသူမ်ားကို after save service အျဖစ္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးလ်က္ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ ရခုိင္မိသားစု ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲျပဳလုပ္

ေမာင္ႀကီးသွ်င္ (ေျမာက္ဦး)

ရခိုင္ျပည္၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းႏွင့္ ရခုိင္မိသားစုတုိ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ အခမ္းအနားတစ္ခုကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျပည္လမ္းမရွိ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စီးပြားေရးဗဟိုဌာနခန္းမ (IBC)တြင္ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

အခမ္းအနားသို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ (၁၇)ၿမိဳ႕နယ္မွ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ လြတ္ေတာ္အမတ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အစိုးရအဖြဲ႔မွ တာ၀န္ရွိပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ရခိုင္လူမႈအသင္းအဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ဂုဏ္သေရရွိ ရခိုင္လူႀကီး လူေကာင္းမ်ား (၃၀၀) ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

အခမ္းအနားျပဳလုပ္ရျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ရခိုင္ျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ လံုၿခံဳေရး၊ ထာ၀ရၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ရရွိေစရန္ႏွင့္ ေအးခ်မ္းသာယာသည့္ အနာဂတ္မ်ား တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ၿပီး ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ပြဲစီစဥ္သူမ်ားထံမွ သိရသည္။

အခမ္းအနားတြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရ ဦးေရႊမန္းမွ ႏုတ္ခြန္းဆက္အမွာ စကားေျပာၾကားၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္မွ ရခိုင္ျပည္နယ္ သမိုင္းအက်ဥ္းႏွင့္ လက္ရွိအေျခအေနမ်ားကို တင္ျပေဆြးေႏြးသြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆုိပါ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲသုိ႔ တက္ေရာက္ခ့ဲေသာ ရခုိင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအဖြဲ႔ (AHRDO) ၏ ဒါ႐ုိက္တာ အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေက်ာ္ထြီးက ၄င္းေတြ႔ဆုံပြဲတြင္ ေဆြးေႏြးပြဲခ့ဲၾကေသာ အေၾကာင္းအရာတခ်ိဳ႕ကုိ ယခုလုိေျပာသည္။

" ေဆြးေႏြးၾကတာကေတာ့ ရခုိင္ျပည္လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတင္ျပၾကတ့ဲအခါမွာ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးအေနနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ဘဂၤလီမ်ား စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႔လာတ့ဲအေၾကာင္းရယ္၊ ပဋိပကၡမ်ားအတြင္းမွာလည္း ရခုိင္ျပည္သူမ်ားအေနနဲ႔ အသက္အိုးအိမ္မ်ား ပ်က္ဆီးဆံုးရံႈးခဲ့ရတာေတြကုိ အထူးတေလ တင္ျပသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာေကာင္းလာတ့ဲ နယ္စပ္ေဒသမ်ားျဖစ္တ့ဲ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ လံုၿခံဳေရးအရ ဘဂၤလီေတြပ်ံ႕ႏွံ႔ေနထိုင္တာေတြကို အထူးစိစစ္ အကာအကြယ္ျပဳဖုိ႔ တင္ျပသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနအရ ၁၉၈၂ ႏိုင္ငံသားဥပေဒအား ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ ယာယီမွတ္ပံုတင္ကိစၥနဲ႔ မဲေမးခြင့္အား ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ လိုေၾကာင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ညီမညီ ျပန္လည္ စီစဥ္ေပးဖုိ႔ ေတာင္းဆိုသြားခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီလုိပဲ တိုင္းရင္းသား ေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တ့ဲ ဥပေဒကုိလည္း ႀကိဳဆိုေထာက္ခံေၾကာင္း၊ ေဒသႏၱာရဥပေဒကိုလည္း ျပ႒ာန္းရန္းလိုအပ္ေၾကာင္း၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား လံုၿခံဳေရးအရ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမ်ားသို႔သြားသည့္ လမ္းတဖက္တခ်က္ရွိ ဘဂၤလီမ်ား အေျခစိုက္ ေနထိုင္ေနၾကတ့ဲ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ဘဂၤလီမ်ား အေျခခ် ေနရာယူထားတ့ဲ အင္ပါလာရပ္ကြက္ကို ေရြ႕ေျပာင္းေပးဖုိ႔၊ ေဒသအတြင္း ဘဂၤလီမ်ား ခိုးဆိုးလုယွက္မႈ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြကို အေရးယူေပးဖုိ႔၊ မႈးယစ္ေဆး၀ါး ေရာင္း၀ယ္သံုးစြဲမႈေတြကို တားဆီးေပးဖုိ႔နဲ႔ ရခိုင္ေဒသလံုၿခံဳေရးအတြက္ ရခုိင္လူထုေတြကုိ ရခိုင္သားတို႔ ကာကြယ္ဖုိ႔ ရခိုင္ျပည္သူ႔ စစ္တပ္ဖြဲ႔ကုိ ဖြဲ႔စည္းေပးဖုိ႔ တင္ျပ ေတာင္းဆိုသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း INGO မ်ားအေျခစိုက္လႈပ္ရွားမႈသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ေဒသတည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္လာသည့္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ စီစစ္ထိမ္းခ်ဳပ္ရန္၊ ၄င္းတို႔ အေျခခ်မည့္ေဒသမ်ား၊ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ရခိုင္လူထုအား အသိေပးရန္ တင္ျပေတာင္းဆို ခဲ့ၾကသည္။

ရခုိင္ျပည္တြင္ လွ်ပ္စစ္မီး (၂၄)နာရီ ေစ်းႏႈန္းခ်ိဳသာစြာေပးရန္၊ ရခုိင္ျပည္ ထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ကုန္သြယ္စီးပြားေကာင္းမြန္လာေစရန္၊ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္၊ ရခုိင္ျပည္သူလူထု အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ စီးပြားေရးေကာင္းမြန္လာေစေရးအတြက္ စက္ရံု အလုပ္ရံုမ်ား၊ အပန္းေျဖစခန္းမ်ားႏွင့္ ေဟာ္တည္ဇံုမ်ားကို အဆင့္မွီ တည္ေဆာက္ေပးရန္၊ ပင္လယ္ထြက္ကုန္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ လယ္ယာထြက္ကုန္ ပစၥည္းမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္မွ ထိထိေရာက္ေရာက္ ပံ့ပိုးကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရန္၊ အထူးစီပြားေရးဇုန္မ်ားတြင္ နည္းပညာျမင့္မားသည့္ ႏိုင္ငံမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံသားမ်ားကိုလည္းေကာင္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံ႔ခြင့္မ်ားေပးရန္၊ ရခုိင္ျပည္၏ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးအခန္းက႑မ်ား၊ စိုးပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္းမ်ား၊ နည္းပညာမ်ားကိုႏွင့္ အကူအညီမ်ားကို ပိုုမိုျမင့္တင္ေပးရန္၊ အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားပူးေပါင္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္သည့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းမ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ရခိုင္ျပည္မွထြက္သည့္ သဘာ၀သယံဇာတမ်ားအား ရခိုင္ျပည္နယ္ အပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္သူလူထုအား အက်ိဳးခံစားခြင့္ေပးရန္၊ နည္းပညာတကၠသိုလ္၊ ေဆးတကၠသိုလ္မ်ား၊ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း ပညာသင္ေက်ာင္း မ်ားကို တတ္ေရာက္ႏိုင္ရန္ တည္ေဆာက္ေပးရန္ႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားေပးရန္၊ လယ္ေျမေဒသမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ေျမႀကီးမွေရႊသီးႏိုင္ဖို႔္ ေရေျမာင္းႏွင့္ တာတမံမ်ားတည္ေဆာက္ေပးရန္၊ တိမ္ျမႇဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မည့္ ရခုိင္လံုခ်ည္ႏွင့္ ရခုိင္ယက္ကမ္းအလုပ္ကို လူ႔စြမ္းအားႏွင့္ အျမန္ဆံုး ေဖာ္ထုတ္ေပးရန္၊ လူငယ္မ်ား ဗလငါးတန္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ သင္တန္းမ်ား၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ေပးရန္၊ ေခတ္အဆက္ဆက္တန္ဖိုးထားခဲ့သည့္ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေပးရန္၊ စသည္တို႔ကို တရားဥပေဒ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းႏွင့္အညီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း စသည္တို႔ကို အေၾကာင္းအရာမ်ားအလိုက္ အေသးစိပ္ေဆြးေႏြးၿပီး တင္ျပေတာင္းဆို သြားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ရခိုင္ျပည္ လံုၿခံဳေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး အေျခအေနမ်ားကို တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးဘိုမင္းျဖဴမွလည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္ေဒသ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးႏွင့္ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အေရးပါပံုမ်ားကို ဥပေဒပညာရွင္ ဦးသာပြင့္ စစ္ေတြမွလည္းေကာင္း၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရးႏွင့္ လူမႈစီးပြားဆိုင္ရာမ်ားကို ဦးသိန္းေရႊမွလည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ လူငယ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ အလုပ္အကိုင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ ရခိုင္သဟရအသင္း ဥကၠ႒ ဦးလွေမာင္သိန္းမွလည္းေကာင္း၊ လက္ရွိ ရခိုင္ျပည္ပညာေရးအေျခအေနမ်ားကို ရန္ကုန္ပညာေရး တကၠသိုလ္မွ ေမာင္ေဇာ္မ်ိဳးလိႈင္မွလည္းေကာင္း၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ လတ္တေလာ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ရခိုင္စာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ေဒၚေစာခင္တင့္မွလည္းေကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ထို႔ေနာက္ ရခုိင္ျပည္နယ္ (၁၇)ၿမိဳ႕နယ္မွ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္မ်ား၏ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအေျခအေနမ်ားကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေတာင္းဆိုသြားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။

ထိုသို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားခ်က္မ်ားအေပၚ ရခုိင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႔ (AHRDO)မွ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ စုစည္းတင္ျပထားသည့္ စာတန္းႏွင့္ တသားတည္း ကိုက္ညီေနသည့္အတြက္ အားရေက်နပ္ေၾကာင္း ဦးေက်ာ္ထြီးက ဆက္လက္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။

" က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္လံုၿခံဳေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဒီေဆြးေႏြးပြဲကို စာတန္းတစ္ခုတင္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္သူ လူထုတင္ျပခ်က္ႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္ေတြက က်ေနာ္တို႔ တင္ျပခ်က္က တသားတည္းထင္ဟပ္ေပၚလြင္ေစတာေၾကာင့္ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ဂုဏ္ယူ ၀မ္းေျမာက္မိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ျပည္သူနဲ႔လက္တြဲၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အလုပ္ေတြ အတူတကြ တက္ညီလက္ညီ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားႏုိင္မယ္လို႔လည္း ယံုၾကည္ပါတယ္။ အစိုးရကိုလည္း ရခိုင္ျပည္သူလူထု ဆႏၵနဲ႔အညီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႔အေနနဲ႔ စဥ္ဆက္မပ်က္ ေစာင့္ၾကည့္သြားမယ္၊ ေတာင္းဆိုသြားမယ္၊ လိုအပ္ခ်က္နဲ႔အညီ လူထုပညာေပး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ။ " ဟု ေျပာသည္။

ရခုိင္ျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး မိသားစု ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲမွ တင္ျပခ်က္မ်ား၊ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ျပည္ေထာင္ စုလႊတ္ေတာ္ နာယက၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႔အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အခ်ိဳ႕ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကိုလည္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရြက္ေနပံုမ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

အလင္း၀င္ ေကအိုင္ေအ ဒု-ဗိုလ္တစ္ဦးအား မမွန္မကန္ရန္သူသတင္းေပးသူဟု စြပ္စြဲကာ အမႈဖြင့္

ေဇာ္ေဇာ္ေထြး

ေကအိုင္ေအမွ အလင္း၀င္ေရာက္ခဲ့သူ ဒု-ဗိုလ္တစ္ဦးအား မမွန္မကန္ ရန္သူ သတင္းေပးသူျဖစ္ေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခဲ့သျဖင့္ တရားစြဲတင္ရန္ ဒလရဲစခန္းတြင္ စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္က အမႈဖြင့္တိုင္တန္းထားေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ုံးမွ သတင္းရရွိသည္။

အမႈဖြင့္ တိုင္တန္းခံထားရသူမွာ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္(KIA) တပ္မဟာ(၂)၊ တပ္ရင္း(၆)မွ ကို္ယ္ပိုင္ အမွတ္ ..ဒုဗိုလ္အဆင့္ရွိသည့္ တူးေအာင္ (ခ)ေဂ်ာ္ကာ(၃၄)ႏွစ္၊ ေရႊေမွာ္လုပ္သား၊ ကခ်င္/ဗုဒၶ၊ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေနသူျဖစ္သည္။

၎သည္ စက္တင္ဘာ ၁၇ ရက္က ည ၈ နာရီအခ်ိန္က ဒလၿမိဳ႕နယ္ သေျပကုန္းေက်းရြာရွိ စစ္ဘက္ေရးရာလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕(ေရ)သို႔ လာေရာက္ၿပီး သံျဖဴဇရပ္ဘက္မွ (KIO) အဖြဲ႕ ဗိုလ္အဆင့္ရွိသူ တစ္ဦးပါ က်ား(၆)ဦး၊ မ(၄)ဦးတို႔သည္ လက္နက္မ်ဳိးစံု(၁၀)လက္ျဖင့္ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ရန္ကုန္သို႔ လာေရာက္ အလင္း၀င္ေရာက္မည္ဟု သတင္းေပးခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ၎ကို စစ္ေၾကာေရးဆိုင္ရာ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္း စစ္ေဆးခဲ့ရာတြင္ တူးေအာင္(ခ)ေဂ်ာ္ကာသည္ အမွတ္(၃၅)ေျခလ်င္တပ္ရင္း (သာယာ၀တီ)မွ တစ္ဆင့္ ေတာင္းပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္၊ စစ္ဘက္ေရးရာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕သို႔ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၇ ရက္က နက္နက္မဲ့အလင္း ၀င္ေရာက္လာသူျဖစ္သည္ကို မွန္ကန္စြာ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္က အလင္း၀င္ေရာက္လာသူ တစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ မူရင္းအား ျပသႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ လက္ေရးျဖင့္ ျပန္လည္ေရးသားထားေသာစာရြက္တြင္ တပ္ဖြဲ႕မွဴးအရာရွိ လက္မွတ္အား ေရးထုိး ထားျခင္း၊ သက္ဆုိင္ရာတံဆိပ္တံုးအား လက္ေရးျဖင့္ ေရးဆြဲအသံုးျပဳထားျခင္းႏွင့္ မမွန္မကန္ ရန္သူသတင္းမ်ားျဖန္႔ေ၀သူတစ္ဦးျဖစ္ေၾကာင္းကို စစ္ေဆးေပၚေပါက္ခဲ့သည္ ဟုလည္း စစ္ဘက္မွ တရားလိုက ဆိုထားသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ၎င္းအား အေရးယူေပးရန္ စစ္ဘက္ေရးရာတပ္ဖြဲ႕(ေရ) ဒလၿမိဳ႕နယ္မွ အုပ္ခြဲတပ္ၾကပ္ႀကီး ထိန္လင္းက အမႈဖြင့္တိုင္တန္း ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ယင္းတိုင္တန္းမႈုကို္ ၿမိဳ႕နယ္ရဲစခန္းက ျပစ္မႈပုဒ္မ ၄၂၀/၄၆၈ တို႔ျဖင့္ တရားစြဲတင္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္သည္ဟု တုိင္းရဲဌာနက ဆိုထားသည္။

ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ ေျမမသိမ္းဟု ကတိျပဳ

ေမခ

သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ေသာ အစုိးရသစ္က လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းမႈမ်ား မျဖစ္ေပၚေစရန္ ဂရုစုိက္ လုပ္ေဆာင္ သြားမည္ ျဖစ္ၿပီး ေျမသိမ္းမႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရးအတြက္ ေျမယာစီမံခန္႔ခြဲမႈ ဥပေဒၾကမ္း ေရးဆြဲၿပီး လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္း သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးႏွင့္ သစ္ေတာေရးရာ ဝန္ႀကီး ဦးဝင္းထြန္းက ကတိျပဳ ေျပာဆုိသည္။

ေနျပည္ေတာ္တြင္ စက္တင္ဘာ ၂၇ရက္ေန႔က က်င္းပ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေျမယာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ဗဟုိေကာ္မတီ၏ သတင္းစာရွင္း လင္းပြဲတြင္ အစုိးရသစ္ အေနျဖင့္ ေျမသိမ္းမႈမ်ား မျဖစ္ေစရန္ တတ္ႏုိင္သမွ် လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းမႈမ်ားကုိ ဟန္႔တားႏုိင္ေရး ဥပေဒမူၾကမ္း တရပ္ ေရးဆြဲလ်က္ရွိေၾကာင္း ဦး၀င္းထြန္းက ေျပာဆုိသည္။

“ဒီအစိုးရ လက္ထက္မွာေတာ့ ေျမယာသိမ္းတာေတြ မျဖစ္ေအာင္လုပ္သြားမွာပါ။ တတ္ႏိုင္သမွ် သိမ္းဖို႔ မရွိႏိုင္ေအာင္ လုပ္မွာပါ။ ဥပေဒၾကမ္း ကလည္း အမ်ိဳးသား အဆင့္ အေနနဲ႔ ေရးဆြဲတာပါ။ လာမယ့္ႏွစ္ ဧၿပီလမွာ အၿပီး သတ္မယ္။ ဒီထဲမွာက ၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်းရြာထိပါ လိုက္နာရမယ့္ ဥပေဒေတြ၊ ေျမအသံုးခ်မႈေတြ ပါမယ္။ အရင္က မရွိခဲ့ေတာ့ လုပ္ခ်င္သလို လုပ္ခဲ့တယ္။ ဥပေဒေတြ ရွိေပမယ့္ နည္းစနစ္ပိုင္း အားနည္းလို႔ ျဖစ္လာတာဆိုေတာ့ ဒီဥပေဒက အေကာင္းဆံုး ထိန္းႏိုင္ မွာပါ”ဟု ဦး၀င္းထြန္းက ဆုိသည္။

အစုိးရက ေျမယာ သိမ္းဆည္းမႈ ဟန္႕တားႏုိင္မည့္ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲရာတြင္ ျပည္တြင္းျပည္ပ ပညာရွင္မ်ား၊ ကုလသမဂၢ ႏွင့္ အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ အစိုးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း မ်ားမွ ပညာရွင္မ်ားကို အကူညီေတာင္းခံထားေၾကာင္း သိရွိရ သည္။

ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ လယ္ေျမ ႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္းခံရမႈ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္က အစိုးရထံ တင္ျပ ထားသည့္ ေျမသိမ္းဆည္းမႈ အမႈေပါင္း ၇၄၅ ခုကို ျပန္လည္ စစ္ေဆး လ်က္ရွိၿပီး အမႈမ်ားကို ျပန္လည္ စစ္ေဆးၿပီး ပါက မူလ ပုိင္ရွင္ျပည္သူမ်ားထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္တပ္က သိမ္းထည္း ထားေသာ ေျမဧက ၃၈၀၀၀ ကုိ မူလပုိင္ရွင္ထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္ႏုိင္ရန္ စီစဥ္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။

“ ဒီတႏွစ္အတြင္း ျပန္ေပးႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းလည္း ဒီလိုေျမသိမ္းတာေတြ နည္းေအာင္ ဖြဲ႕စည္း ထားတဲ့ ေကာ္မတီေတြကေန လုပ္မယ္။ ျဖစ္လာရင္လည္း ေျဖရွင္းေပးမယ္။ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ ထြက္လာရင္ လည္း အဲဒီတိုင္း လုပ္သြားမယ္”ဟု ဦး၀င္းထြန္းက ေျပာသည္။

အစုိးရက ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈမ်ား ေျဖရွင္းေရး ေကာ္မတီတြင္ ဒုတိယသမၼတ ဦးဥာဏ္ထြန္းက ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး အဖြဲ႕၀င္မ်ား အျဖစ္ အစုိးရ၀န္ႀကီးမ်ားပါ၀င္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

တကၠစီကား လုယက္သူသုံးဦး ညတြင္းခ်င္း ဖမ္းမိ

ေဇာ္ေဇာ္ေထြး

တကၠစီယာဥ္ေမာင္းအား ဓါးေထာက္ၿပီး ဆြဲႀကိဳးႏွင့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တို႔ကို လုယက္ခဲ့သူ သုံးဦးကို ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဖမ္းဆီးႏိုင္ ခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး႐ုံးက စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္ ည ၉နာရီခြဲ အခ်ိန္က လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္မွ အငွားယာဥ္ေမာင္းျဖစ္သူ ကိုခ်စ္စံ၀င္းေမာင္းႏွင္ေသာ ပ႐ုိေဘာက္ အငွားယာဥ္အား လႈိင္သာယာ ဘီအိုစီအ၀ိုင္း၌ ရပ္ထားစဥ္ အမည္မသိ အမ်ဳိးသား သုံးဦးက မီးခြက္ေစ်းေအာက္ထိပ္သို႔ ေငြက်ပ္ (၁၅၀၀) ျဖင့္ ငွားရမ္းသျဖင့္ လိုက္ပါ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။

မီးခြက္ ေစ်းေအာက္ထိပ္သို႔ ေရာက္ရွိစဥ္ စက္မႈဇုန္(၄)ဘက္သို႔ ထပ္မံေမာင္းႏွင္ခိုင္းသျဖင့္ ဆက္လက္ေမာင္းႏွင္လာခဲ့ရာ ဘုတ္ဆံုမ မွတ္တိုင္အနီးအေရာက္တြင္ အေပါ့သြားရန္ ကားရပ္ခိုင္းခဲ့သည္။

ယင္းအခ်ိန္တြင္ပင္ ကားငွားစီးလာသူ သံုးဦးတို႔က အခၽြန္၊ ဓါးေျမႇာင္မ်ားျဖင့္ ေထာက္ကာ ကိုခ်စ္စံ၀င္း၏ အေလးခ်ိန္ သံုးမတ္သားရွိ ေရႊဆြဲႀကိဳး တစ္ကံုးကို ျဖဳတ္ယူခဲ့ၿပီး က်န္ႏွစ္ဦးက ကိုခ်စ္စံ၀င္းအား ယာဥ္ေနာက္ခန္းတြင္ ညႇပ္၍ ထိုင္ခိုင္းထားၿပီး ဆြဲႀကိဳးျဖတ္ယူသူက ရန္ကုန္-ပုသိမ္လမ္းအတိုင္း ယာဥ္အား ေမာင္းႏွင္ခဲ့သည္ဟု ထြက္ဆိုခ်က္ တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ယင္းသို႔ ေမာင္းႏွင္စဥ္ ဘုရားလမ္းမွတ္တိုင္အနီးတြင္ စက္ဘီးႏွင့္ ဆိုက္ကားတို႔အားလည္းေကာင္း၊ ဘီအိုစီအ၀ိုင္း မွတ္တိုင္အနီးတြင္ ရပ္ထားေသာ ခ်ယ္ရီ၀က္ဂြန္ယာဥ္အားလည္းေကာင္း တိုက္မိခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုထားသည္။

ယင္းအျပင္ ရန္ကုန္-ေညာင္တုန္းလမ္းအတိုင္း ဆက္လက္ေမာင္းႏွင္ခဲ့ရာ (၅)ထိပ္ မွတ္တိုင္အနီး အေရာက္တြင္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မွာ လမ္းေဘးေျမာင္းထဲသို႔ က်သြားခဲ့သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ပက္၀န္းက်င္ရွိ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ လွည့္ကင္းရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက ၀ိုင္း၀န္းဖမ္းဆီးခဲ့၍ အဆိုပါသံုးဦးအနက္ လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သူ ကို-----အား ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ၿပီး က်န္ႏွစ္ဦးမွာ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္သြားခဲ့ဟု ရဲဌာနက ဆိုထားသည္။

ယင္းတို႔ ႏွစ္ဦးကိုလည္း ခ်က္ခ်င္းပင္ လိုက္လံ စံုစမ္းဖမ္းဆီးရာ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္နံနက္ ၂ နာရီအခ်ိန္္္္္္တြင္ လႈိင္ၿမိဳ႕နယ္ သီရိမဂၤလာေစ်းသစ္တြင္ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့သည္ဟု ရဲဌာနက ထုတ္ျပန္သည္။

ဆြဲႀကိဳးႏွင့္ ယာဥ္လုယက္ခံရသူ ကိုခ်စ္စံ၀င္းတြင္လည္း အခင္းျဖစ္စဥ္က ဓါးေထာက္ခံရသျဖင့္ လည္ပင္း ယာဘက္၊ေနာက္ေက်ာႏွင့္ ၀ဲ/ယာ၀မ္းဗိုက္တို႔တြင္ ပြန္းျခစ္ဒဏ္ရာမ်ား ရရွိခဲ့သည္။

အမႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးရမိထားသူ သံုးဦးကို လိႈင္သာယာရဲစခန္းက (ပ)၁၀၈၈/၂၀၁၃ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး စစ္ေဆးေနကာ ျပစ္မႈ ထင္ရွားပါက ပုဒ္မ ၃၉၄/၁၁၄ တို႔ျဖင့္ တရားစြဲတင္မည္ဟု ရဲဌာနက မႈခင္းသတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။

မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ No.1 Government စက္ရုံမွ အလုပ္သမား ၆၅ ဦး အလုပ္ထုတ္ခံရ

ျမတ္ႏုိးခင္

လြန္ခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔၊ ထုိင္းႏုိင္ငံ၊ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕၊ MFC ေဘာလုံးကြင္းအနီးတြင္ရွိေသာ No.1 Government ျမန္မာအေခၚ (ပလာတာ) စက္ရုံမွ အလုပ္သမား ၆၅ ဦး အလုပ္ထုတ္ခံလုိက္ရေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

လုပ္အားခ ၃ လစာကို ထုတ္မေပးသည့္အျပင္ အလုပ္သမားမ်ားအား စက္ရုံမွမထြက္လွ်င္ ပုလိပ္မ်ားႏွင့္ ဖမ္းခိုင္းမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ကာ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ေၾကာင္း အလုပ္ထုတ္ခံရေသာ အလုပ္သမားတစ္ဦးက ယခုလိုေျပာသည္။

" စက္ရုံက အလုပ္သမား ၆၅ ဦးစလုံး အလုပ္ထုတ္ခံရပါတယ္။ လစာက ဇူလိုင္၊ ၾသဂုတ္၊ စက္တင္ဘာ သုံးလခ ရမွာပါ။ တစ္ေယာက္ကို ပိုက္ဆံ (ဘတ္) ၅၀၀ စီေပးၿပီးေတာ့ က်န္တာေတြကို ေနာက္မွေအးေဆး ထုတ္ေပးမယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔က ပိုက္ဆံမယူဘူးဆိုေတာ့ ပုလိပ္နဲ႔ ဖမ္းခုိင္းမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ၿခိမ္းေျခာက္ပါတယ္။ ကၽြန္မတိ႔ုလည္း ေၾကာက္တာနဲ႔ ၂၆ ရက္ေန႔ စက္ရုံက ထြက္လာၾကပါတယ္။ လစာကေတာ့ ဘာမွမရခဲ့ပါဘူး။ အခု ကၽြန္မတို႔ကို ဧရာဝတီ အသင္းရုံးခန္းမွာ ေနရာခ်ေပးထားပါတယ္။ ဒီိမွာ ၂၀ ေက်ာ္ေလာက္ပဲ ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့သူေတြကေတ့ စက္ရုံေတြမွာ ေနၾကပါတယ္။ " ဟုေျပာသည္။

အလုပ္သမားမ်ားက လစာမထုတ္ေပးေသာေၾကာင့္ ၁၆ ရက္ေန႔ကတည္းက အလုပ္မလုပ္ဘဲ ေနခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ အလုပ္ရွင္ သူေဌးမျဖစ္သူ ဖိေဝမွ ၂၁ ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ ထမင္းမေကၽြးေတာ့ဘဲ ေနာက္ေန႔မ်ားတြင္ ေရ၊ မီးမ်ားကိုပါ ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။


အလုပ္ထုတ္ခံရသူ အလုပ္သမား ၆၅ ဦးတြင္ ေယာက်္ား ၄ ဦးႏွင့္ မိန္းကေလး ၄၁ ဦးပါဝင္ၿပီး ထုိအလုပ္သမားထဲတြင္ လုပ္အားခလစာ သုံးလစာအျပင္ passport လုပ္ရန္အတြက္ တစ္လကုိ ဘတ္ ၅၀၀ စီႏွင့္ (၈)လ ျဖတ္ခံထားရသူမ်ားႏွင့္ သူေဌးမက ျမန္မာျပည္ကိုျပန္ရန္ ကားလက္မွတ္ ဝယ္ေပးမည္ဟုဆုိကာ ဘတ္ ၅၀၀ စီ ျဖတ္ခံထားရသူမ်ားလည္း ပါဝင္ေၾကာင္း သိရသည္။

" passport ခ ျဖတ္ခံထားရသူ ၁၄ ေယာက္၊ ျမန္မာျပည္ျပန္ဖို႔အတြက္ ကားလက္မွတ္ခ အျဖတ္ခံရသူကေတာ့ ၉ ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ ေတာင္းဆိုၾကတာကေတာ့ လစာ ၃ လစာ ေပးဖို႔၊ passport ခ ျဖတ္ထားတာေတြနဲ႔ ျမန္မာျပည္ ကားလက္မွတ္ခ ျဖတ္ထားတာေတြကို ထုတ္ေပးဖို႔ အတြက္ ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ စားေသာက္ဖို႔အတြက္ ေနရာခ်ေပးထားပါတယ္။ " ဟု အလုပ္သမားအေရးကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ALC ( Arakan Labour Campaign ) မွ ကိုေအာင္ေအာင္မွ ေျပာသည္။

ယခုအမႈအား ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး မနက္ျဖန္ အလုပ္ရွင္ႏွင့္ ေဆြးေႏြး ညွိႏႈိင္းရန္အတြက္ အလုပ္သမားရုံးမွ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၄င္းကဆက္ေျပာသည္။

" အမႈကေတာ့ ၾကာသပေတးေန႔ကတည္းက လာအပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသာၾကာေန႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရုံးသြားတာ့ ညွိႏႈိင္းဖို႔ အဆင္မေျပေသးတာနဲ႔ ျပန္အေၾကာင္းၾကားမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ၾကားထဲမွာ စေန၊ တနဂၤေႏြ ျခားသြားေတာ့ မနက္ျဖန္မွသြားၿပီးေတာ့ ညိွႏိႈင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ " ကုိေအာင္ေအာင္က ဆုိသည္။

ထိုင္းႏုိင္ငံတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ားမွာ သုံးသိန္းခန္႔ရွိၿပီး လုပ္အားခ ျဖတ္ေတာက္မႈမ်ားႏွင့္ အျပည့္အဝ မရရွိမႈမ်ားအျပင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ အလုပ္ရွင္မွ ၿခိမ္းေျခာက္ကာ အလုပ္ထုတ္ျခင္းမ်ားကို ရင္ဆုိင္ေနၾကရၿပီး မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ရွိ အလုပ္သမားမ်ား၏ တစ္ရက္လုပ္အားခ အမ်ားဆုံးမွာ ဘတ္ ၁၀၀ ခန္႔သာ ရရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ဘု၀ဏၰဘံုမိ သထံုျပည္ၾကီးရဲ႕သမိုင္း၀င္ေရွးေဟာင္း ေရေဆး ပန္းခ်ီကား ေပ်ာက္ဆံုးျခင္းအား ေဖာ္ထုတ္ ေတာ့မည္

Hotnews

မြန္ျပည္နယ္ သထုံၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဆက္စပ္လ်က္ ရွိေသာ ေပၚေတာ္မူ ကြင္းအမွတ္ (၆၄၉) စႏ္ၵကူးေက်ာင္း (ယခင္ရဟႏၱာတုိက္ေက်ာင္း) တြင္ ေရွးယခင္ ကတည္းက တည္ရွိခဲ့ေသာ သထုံသမုိင္း ေရးေဆး ပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္မ်ား ေပ်ာက္ဆံုး သြားသည့္ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဖာ္ထုတ္ အေရးယူရန္ စုေပါင္း လက္မွတ္ ေရးထိုး ၾကေၾကာင္း ၎ပိုင္ေက်းရြာ (၄) ရြာမွ ရပ္မိရပ္ဖ မ်ားက ေျပာၾကားသည္။

သု၀ဏၰဘုံမိ သထုံျပည္ သမုိင္းႏွင့္ သာသနာျပဳခဲ့တဲ့ မင္းတို႔ရဲ႕ေရေဆး ပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္ ႀကီးမ်ား ေပ်ာက္ဆုုံး ျခင္းသည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း (၂၀) ခန္႔ရွိၿပီျဖစ္၍ ယခုအခါ ၎ေပ်ာက္ဆုံးေနေသာ ပန္း ခ်ီကားမ်ားအား ျပန္လည္ ရရွိဖို႔ အတြက္ အစည္းအေ၀း ထိုင္လက္မွတ္ ေရးထိုး ခဲ့ၾကေၾကာင္း ရပ္မိရပ္ဖမ်ားက ေျပာသည္။

“အဘ အခု အသက္ (၇၉) ႏွစ္ရွိၿပီ ဒီပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္ေတြ႕ရွိတဲ့ ရဟႏၱာေက်ာင္းမွာ အဘတို႔ ငယ္ငယ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသား ဘ၀တုန္းက ပုံထဲကပါတဲ့ ႐ုပ္ပုံေတြ လႈပ္ရွားမႈ အတုိင္း ကိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြ ျငင္းၾက ခုန္ၾကေပ်ာ္ၾကေပါ့။ အသက္ (၆၀) နီးလာေတာ့ ဒီပန္းခ်ီကား ႀကီးေတြက မရွိေတာ့ဘူး။ အဘတို႔မွာ ဟိုအရင္တုန္းက ေခတ္အေျခအေနက သိပ္မေကာင္းေတာ့ ရင္ထဲမွာ စိတ္မေကာင္းႀကီးစြာနဲ႔ ဘဲၿငိမ္ေနခဲ့ရတာ။

အဲဒီတုန္းက ဒီလို ပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္ ဘုရားပုံေတြ႕တုိင္းေတြ႔ တုိင္းမ်က္ရည္ေတာင္က်ခဲ့ရတဲ့အျဖစ္ပါ ကြာ။ အခုေတာ့ အားလံုးကလည္း တက္ညီလက္ညီ ပါလာၿပီ ဆုိေတာ့ တုိ႔ဆုံးခန္း တုိင္ေအာင္ တုိ႔ရဲ႕ ဘုရားေစတီ ပစၥည္းေတြကို တုိ႔မေသခင္ သမုိင္းကို သမုိင္းအတုိင္း ရွိဖို႔၀ိုင္းၿပီး ေဖာ္ထုတ္ မယ္လို႔ ရည္ ရြယ္ခ်က္နဲ႔ အခုလို လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ”
ဟု ရြာဦးရြာႀကီးမွ ဦးေသာင္းေငြက ဆုိသည္။

“ပန္းခ်ီ ကားခ်ပ္ေတြ ေပ်ာက္ဆုံး သြားျခင္းဟာ ဘယ္သူ႔မွာ တာ၀န္ရွိလဲ ဆိုတာ တာ၀န္ရွိခဲ့တဲ့ သူတစ္ေန႔ေပၚေပါက္လာမွာပါ။ ဗုဒၥ ဘာသာတုိင္းဟာ ဘုရားေက်ာင္းကန္ေတြ အေပၚ အထြဋ္အျမတ္ ပဲေလ ဘုရားေက်ာင္းကန္ ပစၥည္းကို ေဖ်ာက္ဖို႔ ႀကိဳးစား တာေတာ့ မေကာင္းဘူးဗ်။ သမုိင္းရဲ႕တရားခံ ေတာ့ေပၚလာမယ္လို႔ ယုံၾကည္ထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီကိစၥအတြက္ အျမန္ဆံုး စီစဥ္ၾကတာ။ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ အစည္းအေ၀း လုပ္ခဲ့ၾကတာပါ”ဟု ရပ္မိ ရပ္ဖ တစ္ဦး ျဖစ္သူ ဦးေအာင္ျမင့္ က လည္း ဆိုပါသည္။

သထုံျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးအား ေမးျမန္းၾကည့္ရာ အဆိုပါကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ “ကၽြန္ေတာ္ လႊတ္ေတာ္မွာ တာ၀န္ ယူရတာက ႏိုင္ငံသား မ်ားရဲ႕မူလအခြင့္အေရး ဒီမိုကေရစီ အေရး ဆိုေတာ့ ဒီကိစၥ ဟာလည္း ကိုးကြယ္သူ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဗုဒၶဘာသာ လူမ်ဳိးတုိင္းမွာ စိတ္ထိ ခိုက္ေနရ သလို႐ုပ္ပိုင္း ဆုိင္ရာ အရ ဆုံး႐ႈံးေနတယ္ နစ္နာေနတယ္။ ခိုးယူတဲ့ အဆင့္ ထိရာ ဇ၀တ္ေျမာက္ေန တယ္ဆုိေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆုံး ေျဖရွင္းရမယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆုံး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေပးမွာပါဟု သထုံ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္၊ ႏိုင္ငံသား မ်ားရဲ႕မူလ အခြင့္အေရး ဒီမိုကေရစီ အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဆုိင္ရာ ေကာ္မတီ အဖြဲ႔၀င္ ဦးေစာဘသိန္းက အတည္ျပဳ ေျပာၾကား ခ့ဲေၾကာင္း သိရသည္။

သေဘာထား ကြဲျပားေနေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ အေျခခံဥပေဒပံုစံ (၁)

အာရင္းဒ္ လစ္ခ်္ပါ့တ္


ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတြအတြက္ ေရးဆြဲတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ အတြင္းမွာ အေျပာင္းလဲႀကီး ေျပာင္းလဲထားပါၿပီ။ ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး လြတ္လပ္ခါစ ႏိုင္္ငံေတြက သူတို႔ကို အုပ္စိုးခဲ့သူ ကိုလိုနီ သခင္ေဟာင္းေတြရဲ႕ အေျခခံဥပေဒ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ကူးခ်ခဲ့ပါတယ္။ တျခားေရြးခ်ယ္စရာ ဘာေတြ ရွိႏိုင္ေသးလဲ ဆိုတာကို အေလးအနက္ မစဥ္းစားခဲ့ၾကပါ။ အေျခခံဥပေဒ တခုခ်င္းစီမွာ အားသာခ်က္ေတြ၊ အားနည္းခ်က္ေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ ဒီေန႔မွာေတာ့ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲသူေတြက နမူနာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတဲ့ထဲကေန ေသခ်ာ အေလးအနက္ ေရြးခ်ယ္လာၾကပါၿပီ။ ဒီလိုေရြးခ်ယ္စရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိလာတာက ႐ုတ္တရက္ၾကည့္လိုက္ရင္ အကိ်ဳးရွိတဲ့ ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈလို႔ ထင္ရေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာေတာာ့ အေကာင္းနဲ႔ အဆိုး ၂ မ်ိဳး ေရာေနပါတယ္။ သူတို႔ တကယ္ လြယ္္လင့္တကူ ေလ့လာသံုးသပ္ႏိုင္တာထက္ ပိုၿပီး ေရြးခ်ယ္စရာေတြက မ်ားေနတာေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲသူေတြအတြက္ မွားယြင္းဆံုးျဖတ္မိႏိုင္တဲ့ အႏၲရာယ္ေတြ ရွိေနပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခေတြ၊ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ တပံုတေခါင္းႀကီးကို ခ်ျပလိုက္လို႔ မႏိုင္မနင္း ျဖစ္ကုန္မွာထက္စာရင္ တိက်တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြကို ပညာရွင္ေတြ ခ်မွတ္ေပးလိုက္တာက တကယ္လက္ေတြ႔ ေရးဆြဲသူေတြအတြက္ ပိုၿပီး အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္ပါတယ္။

တိိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေရးေၾကာင့္နဲ႔ တျခား အေရးကိစၥေတြေၾကာင့္ နက္နက္႐ႈိုင္္း႐ႈိင္း စိတ္၀မ္းကြဲျပားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဘယ္လို အေျခခံဥပေဒမ်ိဳး လိုအပ္မလဲဆိုတာကို အဓိက အာ႐ံုစိုက္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ တစံုကို ဒီအက္ေဆးမွာ တင္ျပထားပါတယ္။ အာဏာခြဲေ၀ေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးမွသာ အဲဲဒီလို နက္နက္႐ႈိုင္း႐ႈိင္း စိတ္၀မ္းကြဲျပားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြက လူအဖဲြ႔အစည္းေတြ အုပ္စုေတြအသီးသီးရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈန႔ဲ အက်ိဳးစီးပြားေတြကို လိုက္ေလ်ာ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လို အာဏာခြဲေ၀ က်င့္သံုးေရး စည္းမ်ဥ္းေတြ စနစ္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔ေတြက အေကာင္းဆံုးျဖစ္မလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ အေကာင္္းဆံုးျဖစ္မလဲ ဆိုတာကို က်ေနာ့္ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္ေတြက တတ္ႏိုင္သေလာက္ တိတိက်က် ညႊန္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို စည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ စနစ္ေတြက တျခားလူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ အတြက္လည္း အတိအက် မဟုတ္ရင္ေတာင္ တနည္းတဖံုနဲ႔ အသံုး၀င္ႏိုင္ပါတယ္။


နက္နက္႐ႈိုင္္း႐ႈိင္း စိတ္၀မ္းကြဲျပားမႈေတြက ဒီမိုကေရစီကို အႀကီးအက်ယ္ ၿခိမ္းေျခာက္ အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္ၿပီး လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္း ေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာထက္ လူမ်ိဳးေတြ အမ်ားႀကီး ေနထိုင္ၿပီး ကြဲျပားေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီမိုကေရစီကို တည္ေဆာက္ ထိန္းသိမ္းဖို႔က ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပိုခက္ခဲတတ္တယ္ ဆိုတာကို ကြဲျပားေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ အေၾကာင္းကို ေလ့လာေနတဲ့ ပညာရွင္ေတြ၊ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆဲြေရးပညာရွင္ေတြ အမ်ားစုက က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သေဘာတူထားပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္ အေျခက်ခိုင္မာၿပီးသား ႏိုင္ငံေတြမွာထက္ ဒီမိုကေရစီ မက်င့္သံုးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒါမွမဟုတ္ အျပည့္အ၀ မက်င့္သုံးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေၾကာင့္နဲ႔ တျခား အေရးကိစၥေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တဲ့ ကြဲျပားမႈ ျပႆနာေတြက ပိုႀကီးမားႏိုင္္ၿပီး အဲဲဒီလိုကြဲျပားမႈေတြက ၂၁ ရာစုမွာ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရး အတြက္ အဓိက အဟန႔္အတားႀကီးတခု ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း သူတို႔က သေဘာတူၾကပါတယ္။ အဆိုပါ အခ်က္ ၂ ခ်က္န႔ဲ ပက္သက္ၿပီး ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ သေဘာတူခ်က္ေတြကို အားလံုးကလည္း လက္ခံထားပံုပါ။

ကြဲဲျပားေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ဒီမိုကေရစီအစိုးရကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ တည္ေထာင္ႏိုင္ဖို႔ဆုိရင္ အာဏာခြဲေ၀ က်င့္သံုးမႈနဲ႔ အုပ္္စုအလိုက္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးျခင္းဆိုတဲ့ အဓိက အစိတ္အပိုင္း ၂ ခု လိုတယ္ဆိုတာကို ပညာရွင္ အားလံုးမဟုတ္ရင္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လက္ခံသေဘာတူၾကပါတယ္။ အာဏာခြဲေ၀ က်င့္သံုးမႈ ဆိုတာကေတာ့ အေရးႀကီးတဲ့ အုပ္စုေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အားလံုးက ကုိယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ခ်ျခင္း၊ အထူးသျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑အတြင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္စုအလိုက္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ ဆိုတာကေတာ့ အဆိုပါ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက သူတို႔ရဲ႕ ကုိယ္ပိုင္အတြင္းေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး စီမံခန္႔ခြဲႏိုင္္ခြင့္ အာဏာကို ဆိုလိုပါတယ္။

အထူးသျဖင့္ေတာ့ ပညာေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈလို ကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ ဂုဏ္အဂၤါရပ္ ၂ ခု အဓိက ပါ၀င္ေနတဲ့ ဒီမိုကေရစီ စနစ္မ်ိဳးကို အာဏာခြဲဲေ၀ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္္ငံေရး သိပၸံစကားနဲ႔ Consociational Democracy လို႔ မၾကာခဏ ရည္ညႊန္းၾကပါတယ္။ ပညာရွင္ေတြကလည္္း အဆိုပါ ဂုဏ္အဂၤါရပ္ ၂ ခုရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္ထားၾကၿပီး ကြဲျပားေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြက အဆိုပါ ဂုဏ္အဂၤါရပ္ ၂ ခု အတိုင္း လိုက္နာ က်င့္သံုးတာကို သေဘာတူၾကပါတယ္။ အာဏာခြဲေ၀ေရး အယူအဆဘက္ကို တိမ္းညြတ္တဲ့ ပညာရွင္ေတြကခ်ည္းပဲ သူတို႔ ၂ ခုကို သေဘာတူတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဒီအတြက္ ဥပမာေကာင္း တခုကေတာ့ တက္ဒ္ ေရာဘတ္ ဂါး (Ted Robert Gurr) ရဲ႕ စာအုပ္ Minorities at Risk: A Global View of Ethnopolitical Conflicts ပါ။ သူရဲ႕စာအုပ္က အာဏာခြဲေ၀ေရး သီအိုရီကေန စိတ္ကူးဉာဏ္ ကူးစက္လာတာ မဟုတ္ဘဲ လက္ေတြ႔ သက္ေသ အေထာက္အထားေတြကို ပိုင္းျခားစိတ္ျဖာၿပီးမွ တင္ျပထားတာပါ (အဆိုပါ သီအိုရီကို စာအုပ္ထဲမွာ ေဖာ္ေတာင္ေဖာ္ျပ မထားပါ)။ “ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ အာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးမႈ ဆိုတဲ့ မူေတြ၊ အင္စတီက်ဳးရွင္းေတြကို ေပါင္းစပ္ျခင္းျဖင့္” အုပ္စုကြဲ လူ႔အဖဲြ႔အစည္းေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြနဲ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို အၿမဲလိုလို လိုက္ေလ်ာ ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္မယ္လို႔ စာအုပ္က သုံးသပ္ထားပါတယ္။

အီရတ္ႏိုင္ငံ အုပ္္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ ဖြဲ႔စည္းလိုက္္တဲ့အေပၚ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ တု႔ံျပန္ေျပာဆုိမႈေတြကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္လည္း အာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးေရး အေရးႀကီးပံုကို အမ်ားသေဘာညီတယ္ဆိုတာ ပိုၿပီး ထင္ရွားသြားပါတယ္။ ရပ္တည္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ေကာင္စီကို ေ၀ဖန္ၾကတာေတြရွိေပမယ့္ ေကာင္စီထဲမွာ အဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးက က်ယ္္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ကိုယ္စားျပဳ ပါ၀င္ေနတာကိုေတာ့ ဘယ္သူကမွ ေမးခြန္းမထုတ္ၾကပါ။ အာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးေရးကို လက္ေတြ႔မွာ မၾကာခဏ လို္က္နာက်င့္သံုးၾကျခင္း အားျဖင့္လည္း အဆိုပါ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပံုစံရဲ႕ ခိုင္မာအားေကာင္းမႈကို အတည္ျပဳေပးေနပါတယ္။ ၁၉၆၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ က်င့္သံုး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ၾကတဲ့အာဏာခြဲေ၀ ဒီမိုကေရစီအေပၚ ပညာရွင္ေတြက ေလ့လာဆန္းစစ္တာေတြ မလုပ္ခင္တည္းကကိုပဲ ကြဲျပားေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာ ေတြ႔ႀကံဳရတဲ့ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေစမယ့္ အာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးေရး အေျဖေတြကို ( ဥပမာ – ၾသစေၾတးလ်၊ ကေနဒါ၊ ဆိုက္ပရပ္စ္၊ အိႏၵိယ၊ လက္ဘႏြန္၊ ကိုလံဘီယာ၊ မေလးရွား၊ နယ္သာလန္နဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္ ႏိုင္ငံေတြက စနစ္ေတြ) ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲသူေတြက စီမံေဆာင္ရြက္ေနၾကပါၿပီ။ လက္ေတြ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ႕ အႀကံဉာဏ္ကို္ မရယူပဲ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔အခ်င္းခ်င္းလည္း တိုင္ပင္ျခင္းမရွိဘဲ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေတြအတြင္း ထပ္ကာတလဲလဲဲ တီထြင္က်င့္သံုးထားတာကို ႏိုင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္ေတြက ေနာက္ပိုင္းမွာ ေတြ႔ရွိထားတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။

အာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးမႈကို ေ၀ဖန္သူေတြ

အာဏာခြဲေ၀ က်င့္သံုးမႈပံုစံက လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ ၃ ခုအၾကာမွာ ပညာရွင္ေတြအၾကား ေဆြးေႏြးရတဲ့ ေခါင္းစဥ္ ျဖစ္လာခ်ိန္ကစၿပီး ေ၀ဖန္မႈ အမ်ားႀကီးကိုလည္း လက္ခံရရွိထားပါတယ္။ အာဏာခြဲေ၀ ဒီမိုကေရစီက အေကာင္းဆံုး ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္သလို ထိေရာက္မႈလည္း မရွိဘူးလို႔ တခ်ိဳ႕ေ၀ဖန္သူေတြက ေစာဒက တက္ထားၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေ၀ဖန္သူေတြကေတာ့ နည္းစနစ္ပိုင္းနဲ႔ ေလ့လာတိုင္းတာတဲ့ အပိုင္းကို အေလးေပး အာ႐ံုစိုက္ထားၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေရးတႀကီး မွတ္သားသင့္တာက အာဏာခြဲေ၀က်င့္သံုးမႈကို မႀကိဳက္လို႔ ေ၀ဖန္သူေတြကလည္း တျခား ေရြးခ်ယ္္စရာ နည္းလမ္းေတြကို မတင္ျပႏိုင္ၾကတာပါ။ အေစာပိုင္း ေ၀ဖန္သူ ဘ႐ိုင္ရင္ ဘယ္ရီ ကေတာ့ ျခြင္းခ်က္အျဖစ္နဲ႔ ရွိေနပါတယ္။ သူက ေျမာက္ပိုင္း အိုင္ယာလန္ ကိစၥမွာ “သိမ္းသြင္းမႈ မရွိတဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ” ဆိုတဲ့ပံုစံကို တင္ျပပါတယ္။ အဲဒီပံုစံက လူမ်ားစု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး Majority ဆုိတာအတြက္ သိသာထင္ရွားၿပီး အဆိုပါပံုစံမွာ လူမ်ားစုနဲ႔ လူနည္းစု ၂ ခုစလံုးက ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ျပဳမႈၾကမယ္လို႔ ကတိျပဳထားပါတယ္ (Majority – အုပ္စုႀကီး တခုအတြင္းတြင္ အေရအတြက္ တ၀က္ထက္ေက်ာ္ေသာ လူမ်ားစု)။ ဘယ္ရီရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္အရဆိုရင္ ေျမာက္ပိုင္း အိုင္ယာလန္ရဲ႕ လူမ်ားစု ပ႐ိုတက္စတင့္ေတြက ဘယ္လိုပဲ သင္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေအာင္ ျပဳမူၾကပါေစ အၿမဲတမ္း အာဏာရေနၾကမွာ ျဖစ္ၿပီး လူနည္းစု ကက္သလစ္ေတြကေတာ့ “သစၥာရွိ” အတိုက္အခံ အခန္းက႑မွာပဲ အၿမဲထာ၀ရ ေနၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(အာဏာခြဲေ၀ျခင္းမဟုတ္ဘဲ) ဘယ္ရီရဲ႕ ပံုစံအတိုင္း အီရတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီကို ဖြဲ႔စည္းမယ္္ဆိုရင္ လူမ်ားစု ရွီ႐ိုက္ေတြထဲက သေဘာာထား အလယ္အလတ္ရွိတဲ့ အဖြဲ႔၀င္ေတြခ်ည္း သီးသန္႔ ဒါမွမဟုတ္ အမ်ားစုကပဲ ေကာင္စီမွာ ပါ၀င္မွာျဖစ္ၿပီး ေကာင္စီမွာမပါဘဲ ဖယ္ထုတ္ခံထားရတဲ့ ဆြန္နီနဲ႔ ကာ့ဒ္ေတြကေတာ့ အတိုက္အခံ ေနရာမွာပဲ ေနၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္း တင္္းမာမႈေတြနဲ႔ အစြန္းေရာက္မႈေတြကို ေျပလည္ေစဖို႔ ဒါက ႐ုိးရွင္းတဲ့ ေျဖရွင္းနည္းပံုစံလည္းျဖစ္ၿပီး “ထာ၀ရ အတိုက္အခံ” ေနရာမွာ ေနေနရတဲ့ လူနည္းစုေတြက အၿမဲတမ္း သစၥာရွိမယ္၊ သေဘာထား အလယ္အလတ္ျဖစ္မယ္၊ အျပဳသေဘာေဆာင္မယ္ ဆိုၿပီး ႐ိုးအတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဘယ္ရီရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္က (အာဏာခြဲဲေ၀ က်င့္သံုးေရးကို မႀကိဳက္ရင္ စဥ္္စားႏိုင္တဲ့) တျခား ေရြးခ်ယ္စရာနည္းလမ္း မျဖစ္ႏိုင္သလို လက္ေတြ႔မွာလည္း မက်င့္သံုးၾကပါ။

ပညာရွင္ေတြ အေတာ္အသင့္ စိတ္၀င္စားတဲ့ တျခားေရြးခ်ယ္စရာ တခုတည္းေသာ နည္းလမ္းကေတာ့ ေဒၚလ္နယ္ ဟိုး႐ိုး၀စ္ (Donald L. Horowitz) ရဲ႕ အဆိုျပဳခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုျပဳခ်က္အရ Alternative vote မဲေပးနည္းစနစ္ (ဦးစားေပးမႈ အစီအစဥ္အလိုက္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ေပးရေသာစနစ္။ ေရြးခ်ယ္ခံရဖို႔အတြက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ မဲရရန္လိုအပ္ၿပီး ျပည့္မီေအာင္မရလွ်င္ ပထမဦးစားေပးမဲ အနည္းဆံုးရသူကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ၿပီး ထိုဖယ္ထုတ္ခံရသူကို ေပးထားေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ား၏ ဒုတိယ ဦးစားေပးမဲမ်ားကို အသံုးျပဳေရတြက္ေသာ စနစ္) ဒါမွမဟုတ္ Instant-runoff စနစ္ (ပထမအေက်ာ့ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ကိုယ္စားလွယ္တဦးတေယာက္ကမွ် ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ မဲမရလွ်င္ ဒုတိယအေက်ာ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ခ်က္ခ်င္းက်င္းပေသာစနစ္) ကို အထူးသျဖင့္ က်င့္သံုးမဲ့ ေရြးေကာက္္ပြဲစနစ္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး အဆိုပါ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ေတြအရ သေဘာထား အလယ္အလတ္ရွိတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ခံရဖို႔ကို တြန္းအားေပးမယ္လု႔ိ ဆိုပါတယ္။ တရားဥပေဒျပဳေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး က႑ေတြမွာ အုပ္စုေတြအသီးသီး က်ယ္္က်ယ္္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္တာထက္ သေဘာထား အလယ္အလတ္ရွိသူေတြ ပါ၀င္ေရးကို ဦးတည္ေဆာင္ရြက္တာေၾကာင့္ ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ႕ နည္းစနစ္က ဘယ္ရီရဲ႕ နည္းစနစ္နဲ႔ ဆင္တူပါတယ္။ ခၽြင္းခၽြက္ကေတာ့ သေဘာထား အလယ္အလတ္ျဖစ္မႈရေအာင္ ဘယ္ရီရဲ႕ နည္းစနစ္က ေမွ်ာ္လင့္႐ံု ေမွ်ာ္လင့္ေပမယ့္ ဟိုး႐ိုး၀စ္ကေတာ့ ရႏိုင္မဲ့နည္းလမ္းကို ႀကိဳးစားၾကည့္ထားပါတယ္။ ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ႕ နမူနာပံုစံအတိုင္းသာ အီရတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္္စီကို ဖြဲ႔စည္းမယ္ဆိုရင္ လူမ်ားစု ရွီ႐ိုက္အဖြ႔ဲ၀င္ေတြ အဓိက ပါ၀င္မယ့္ေကာင္စီသာ ျဖစ္လာပါလိမ့့့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆိုပါ ရွီ႐ုိက္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ဆြန္နီနဲ႔ ကာ့ဒ္လူနည္းစုေတြရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြား ေတြကိုလည္း ဂ႐ုဏာထား ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ္ဆိုတဲ့ ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ခ်က္ တခုခံထားၿပီးမွသာ ေရြးခ်ယ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆြန္နီနဲ႔ ကာ့ဒ္လူနည္းစုေတြက ေကာင္စီထဲမွာ သူတို႔ကိုယ္ပုိင္ ကိုယ္စားလွယ္မပါဘဲ သေဘာထား အလယ္အလတ္ျဖစ္တဲ့ ရွီ႐ိုက္ေတြကသာ သူတို႔ကိုယ္စား ေျပာဆိုေပးေနတာကို ေရရွည္မွာ ေက်နပ္ လက္ခံလိမ့္မယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ စိတ္ကူးၾကည့္ဖို႔ ခက္ပါတယ္။ အလားတူပဲ အီရတ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေကာင္စီ ျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးေပးတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္ထဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္ေနတဲ့ ဆြန္နီနဲ႔ ကာ့ဒ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက အၿမဲတမ္း သေဘာတူလိမ့္မယ္ ဆိုတာကိုလည္း စိတ္ကူးၾကည့္ဖို႔ ခက္ပါတယ္။

ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ႕ Alternative vote မဲေပးနည္းစနစ္မွာ တျခားအားနည္းခ်က္ေတြ ရွိထားလို႔ ႏွစ္သက္စရာ မေကာင္းေပမယ့္ သူတို႔ကို ဒီေဆာင္းပါးမွာ ေလ့လာဆန္းစစ္ဖို႔ မလိုပါ။ ဒီေနရာမွာ အေရးႀကီးတာကေတာ့ ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ႕ နည္းလမ္းကို အေျခခံဥပေဒပ ညာရပ္ဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြကေရာ၊ လက္ေတြ႔ေရးဆြဲသူေတြကပါ လံုး၀နီးပါး မေထာက္ခံၾကဘူး ဆိုတာကို မွတ္သားထားဖို႔ပါပဲ။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအခ်င္္းခ်င္း အုပ္စုကြဲျပားေနတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဲေတြ က်င္းပဖို႔အတြက္ ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ႕ပံုစံကို က်င့္သံုးထားတာဆိုလို႔ တႀကိမ္သာ ရွိထားဖူးၿပီး အဲဒီ တႀကိမ္မွာလည္း တစိတ္ပိုင္းသာ က်င့္သံုးထားပါတယ္။ အဲဒီတႀကိ္မ္ကေတာ့ Alternative vote နဲ႔ အာဏာခြဲေ၀ က်င့္သံုးမႈကို ေပါင္းစပ္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့ ဖီဂ်ီ အေျခခံဥေပေဒအရ က်င့္သံုးတာျဖစ္လို႔ တာရွည္လည္း မခံသလို ရလဒ္ေတြလည္း မေကာင္းပါ။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ စတင္က်င့္သံုးတာျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ႕ စိတ္ကူးေတြ အိုင္ဒီယာေတြက သူ႔႔ကိုယ္ပိုင္ေတြျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ စိတ္ကူးေတြဘက္ကေန သူက ရပ္ခံေျပာဆိုတဲ့အခါ အားတက္သေရာရွိေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ေလွ်ာက္လဲေျပာဆိုခ်က္ေတြကို တျခားပညာရွင္ေတြက အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ ၀ိုင္း၀န္းေထာာက္ခံၿပီး လိုက္နာ ေဆာင္ရြက္တာမ်ိဳးေတာ့ မရွိပါ။

“အားလံုးနဲ႔ အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္တဲ့ တခုလား”

အတိုခ်ဳပ္ေျပာရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အုပ္စုေတြ ကြဲျပားေနတဲ႔ လူ႔အဖဲြ႔အစည္္းမွာ က်င့္သံုးဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားေနတဲ့ တခုတည္းေသာ ပံုစံကေတာ့ အာဏာခြဲေ၀ေရး ပံုစံပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ တျခားေရြးခ်ယ္စရာ နည္းလမ္းေတြကို အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲဲသူေတြကို စဥ္းစားၾကည့္ခိုင္းရင္လည္း အက်ိဳးမမ်ားေတာ့ပါ။ အာဏာခြဲေ၀ေရး ပံုစံထဲက တျခားေရြးခ်ယ္စရာ ပံုစံကြဲေတြကို စဥ္းစား စိတ္ကူးၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း စိတ္ရႈပ္ေထြးမႈေတြန႔ဲ လမ္းလဲြမႈေတြသာ အမ်ားႀကီး ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ အာဏာခြဲေ၀ေရး ဒီမိုကေရစီကသာ “အားလံုးနဲ႔ အဆင္ေျပ သင့္ေလ်ာ္တဲ့” ပံုစံတခု ျဖစ္တယ္လို႔ ဟိုး႐ိုး၀စ္္က ေျပာေပမယ့္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မတုိင္မီက က်င့္သံုးတဲ့ စနစ္ေတြနဲ႔ မၾကာေသးခင္က (ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္၊ ေဘာ့စနီးယား၊ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယား၊ ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္နဲ႔ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံေတြမွာ က်င့္သံုးထားတာ) ကို ၾကည့္ရင္ ပံုစံကြဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္ဆိုတာကို သိႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑မွာ အုပ္စုေတြ အသီးသီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳးန႔ဲ ေဆာင္္ရြက္ထားပါတယ္။ ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ ႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ေတာ့ လူမ်ိဳးနဲ႔ ဘာသာစကားအရ ကြဲျပားေနတဲ့ အဓိက အုပ္စုႀကီး၂ ခုကေနလာတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေရအတြက္ ညီတူမွ်တူပါ၀င္ၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑ကို ဖြဲ႔စည္းရမယ္လို႔ အေျခခံဥပေဒထဲမွာ ထည့္သြင္း ျပဌာန္းထားပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိက ႏုိင္ငံမွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ အနည္းဆံုး ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အားလံုးကို ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ထဲမွာ (၁၉၉၄ ကေန ၁၉၉၉ အတြင္း) လည္း ပါ၀င္ခြင့္ ျပဳထားပါတယ္။ ကိုလံဘီယာ ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ၁၉၅၈ ကေန ၁၉၆၄ ခုႏွစ္အတြင္း အဓိက ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီး ၂ ခုက ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔တြင္း ေနရာေတြကို ညီတူမွ်တူ ခြဲေ၀ယူၾကၿပီး သမၼတရာထူးကိုေတာ့ တလွည့္စီ ယူၾကပါတယ္။ လက္ဘႏြန္ ႏိုင္ငံမွာေတာ့ တအုပ္စုက သမၼတရာထူးကိုယူၿပီး က်န္တဲ့တအုပ္စုကေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးကို ယူရမယ္လို႔ အၿမဲတမ္း သတ္မွတ္ထားပါတယ္။

အခုေျပာခဲ့တဲ့ နည္းလမ္းေတြအားလံုးမွာ ရွိေနတ့ဲ အားသာခ်က္ေတြက တခုနဲ႔တခုေတာ့ မတူသလို တကယ္ လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္ၾကည့္တဲ့ အခါမွာလည္း အကိ်ဳးသက္ေရာက္မွႈခ်င္းက မတူပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ အုပ္စုအသီးသီး က်ယ္္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္ေရးကို အဓိကထားတဲ့ ရလဒ္မ်ိဳးျဖစ္လာေအာင္ ရည္ရြယ္ထားတဲ့ သီးျခားစနစ္ေတြအေပၚ အာဏာခြဲေ၀ေရး စနစ္တခုခ်င္းစီရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြက မူတည္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ တကယ္ေတာ့လည္း ဆိုက္ပရပ္စ္မွာ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္နဲ႔ လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ေတြတုန္းက က်င့္သုံးေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ အာဏာခြဲေ၀ေရး စနစ္ေတြ မေအာင္ျမင္တာက အဆိုး၀ါးဆံုး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မေအာင္ျမင္တဲ့ အေၾကာင္းရင္းက အာာဏာကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ မခြဲေ၀လို႔ မဟုတ္ဘဲ လက္မခံႏိုင္စရာေကာင္းတဲဲ့ စည္္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ အင္စတီက်ဳးရွင္းေတြကို အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲဲသူေတြက ေရြးခ်ယ္က်င့္သံုးခဲ့တာာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အာဏာခြဲေ၀ေရးနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္ေတြ နည္းစနစ္ေတြ အေၾကာင္းကို ပညာရွင္ေတြက ေလ့လာျပဳစုၿပီး လက္ေတြ႔ေရးဆြဲဲသူေတြကို အႀကံေပးမယ္ဆိုရင္ အေထာက္အကူ ျပဳႏိုင္တယ္ဆိုတာကို အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့ မေအာင္ျမင္မႈ ၂ ခုက မီးေမာင္းထုိး ျပသေနပါတယ္။ ဒီလိုနည္းနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုး အာဏာခြဲေ၀ေရး ပံုစံကို တိတိက်က် ႀကိဳးစားေျပာဆို ၾကည့္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ဟိုး႐ိုး၀စ္ရဲ
“အားလံုးနဲ႔ အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္တဲ့” ပံုစံ ဆိုတာက ဉာဏ္ကြန္႔ျမဴးစရာ နမူနာျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးမယ့္ ႏိုင္္ငံရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ၾကန္အင္လကၡဏာေတြ အေပၚမူတည္ၿပီး အာဏာခြဲေေ၀ေရးပံုစံကို လိုအပ္သလို ေျပာင္းလဲဲက်င့္သံုးသင့္ေပမယ့္ အရာရာတိုင္းက အဆိုပါ ၾကန္အင္လကၡဏာ တခုခ်င္းစီအေပၚ မူတည္ေနတယ္ ဆိုတာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

(ေဒါက္တာ အာရင္းဒ္ လစ္ခ်္ပါ့တ္ (Arend Lijphart) ၏ Constitutional design for divided societies ကို ဘာသာျပန္ဆိုပါသည္။ ေဒါက္တာ အာရင္းဒ္ လစ္ခ်္ပါ့တ္သည္ ကမာၻသိ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ ျဖစ္ၿပီး ကယ္လီဖိုးနီးယား တကၠသိုလ္၊ ဆန္ဒီေရဂိုတြင္ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဆိုင္ရာ ရာသက္ပန္ သုေတသန ပါေမာကၡျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျဖည့္စြက္ေရးသား ထုတ္ေ၀သည့္ Patterns of Democracy: Government Forms & Performance in Thirty-six Countries စာအုပ္အပါအ၀င္ ဒီမိုကရက္တစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား၊ သေဘာထား ကြဲျပားေနေသာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ပံု နည္းစနစ္မ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာမႈ ႏိုင္ငံေရးမ်ား အေၾကာင္း စာအုပ္မ်ား ေရးသားျခင္း၊ တည္းျဖတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။)

KNPP ႏွင့္အစိုးရတို႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္း မပူးေပါင္းႏိုင္ေသး

ဖဲဘူး

ကရင္နီအမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးပါတီ KNPP နွင့္ ျပည္နယ္အစိုးရ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ထားသည့္ ကာလအတြင္း ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းမရွိေသးေၾကာင္း KNPP မွ ဗိုလ္မွဴးဘုန္းႏိုင္က ေျပာသည္။

“တိုင္းျပည္အတြက္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးလုပ္မယ္။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးလုပ္မယ္။ က်န္းမာေရးကိစၥေတြ လုပ္မယ္။ က်ေနာ္တို႕က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္ေတာ္တို႕ ၀င္ထြက္ၿပီးေတာ့ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တာမရွိဘူး။ ဒီေန႕ အထိပဲ။”

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ အခ်က္မ်ားတြင္ ျပည္နယ္အတြင္း ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အစိုးရႏွင့္ (KNPP) ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ ပါရွိထားၿပီးျဖစ္သည္။

သို႕ေသာ္ယေန႕တိုင္ တစုံတရာမ်ွ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္းကို ဗိုလ္မွဴးဘုန္းႏိုင္က ျပည္နယ္၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အေပၚ ေလ့လာသုံးသပ္ျခင္း အစီအစဥ္က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့စဥ္၌ ေျပာၾကား သြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ကယားျပည္နယ္အစိုးရဘက္မွလည္း ရြာသစ္ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကဲ့သို႕ေသာ အႀကီးစားစီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ားကို KNPP နွင့္ တိုင္ပင္ညွိနိႈင္း ေဆာင္ရြက္မည့္ကိစၥ မွတပါး အျခားေသာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား မရွိေသးေၾကာင္း ျပည္နယ္ လွ်ပ္စစ္ဝန္ႀကီးဦးေစာဟူးဟူးက ေျပာသည္။

“ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တယ္ဆိုတာက သူတို႕ဖက္က ဘယ္ေလာက္ထိ ပူးေပါင္းပါ၀င္နိုင္တဲ့ အေပၚမွာလည္း မူတည္တာေပါ့ေလ”

KNPP နွင့္အစိုးရတို႕ ျပည္နယ္အဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၂ မတ္လ ၇ ရက္တြင္ တႀကိမ္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ေဆြးေႏြးပြဲကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႕တြင္တႀကိမ္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၀ ရက္ေန႕တြင္ တႀကိမ္ျပဳလုပ္ၿပီးျဖစ္သည္။

KNPP ဘက္မွ ေဆြးေႏြးတင္ျပထားသည့္ အခ်က္ ၂၀ တြင္ အခ်က္ ၁၄ ခ်က္ကို ပဏာမ သေဘာတူညီခဲ့ၾကၿပီး က်န္သည့္ တပ္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အခ်က္ ၆ ခ်က္မွာ ယေန႕ထိ မေဆြးေႏြးႏိုင္ေသးေၾကာင္းကိုလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ ေလ့လာသုံးသပ္မႈတြင္ သိရွိသည္။

အမ်ိဳးအမည္မသိရေသာ ႏုိင္ငံျခားအဖြဲ႔အစည္း၏ အိမ္ငွားရမ္းမႈ စစ္ေတြၿမိဳ႕ခံေတြ စိုးရိမ္

ျမႏွင္းသူ

စစ္ေတြ ၿမိဳ႕ရပ္ကြက္အခ်ိဳ႕အတြင္း အမ်ိဳးအမည္ ကြဲကြဲျပားျပားမသိရေသာ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႔အစည္း ဟု အမည္ခံကာ အိမ္ငွားရမ္းမႈမ်ား ဆိုက္တိုက္ျဖစ္ေပၚေနမႈမ်ားအေပၚ ၿမိဳ႕ခံေတြ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေန ေၾကာင္းသိရသည္။

လြန္ခဲ့သည့္လႏွင့္ ယခုလအတြင္း ဆက္တိုက္ဆိုသလို အိမ္ငွားရမ္းမႈမ်ားမွာ အလြန္မ်ားျပားလာၿပီး ကာလေပါက္ေစ်းထက္ ၃ ဆခန္႔ ပိုမိုေသာ ႏုန္းထားမ်ားျဖင့္ အိမ္ ၂၀၀ခန္႔ကို ငွားရမ္းခဲ့ေၾကာင္း စစ္ေတြၿမိဳ႕ေပၚ သတင္းမ်ားအရ သိရွိရသည္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕၊ ေဘာက္သီးစုရပ္ကြက္အတြင္း ယခုလို အေၾကာင္းအရင္း လံုေလာက္စြာမျပႏိုင္ေသာ အိမ္ငွားရမ္းလာမႈမ်ား လက္မခံ ၾကရန္ရပ္ကြက္ေနျပည္သုမ်ားက စုေ၀းတိုင္ပင္ကာ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ အစည္းအေ၀းကို စက္တင္ဘာလ ၂၈ေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းက ရပ္ကြက္အတြင္းရွိ ၿမိဳ႕မ ပရိယတၱိစာသင္တိုက္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကၿပီး လူေပါင္း (၃၀၀)ခန္႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။

အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္သူ ကိုေအာင္သန္းက " အစည္းအေ၀း ဆံုးျဖတ္ခ်က္(၄)ခ်က္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး ရပ္ကြက္တြင္း အသိေပးသြားမွာပါ။" ဟု အာရ္ကန္တိုင္းမ္စ္ သတင္းဌာန ကိုေျပာၾကားသြားသည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ရက္အနည္းငယ္ခန္႔ကလည္း ေက်ာင္းႀကီးလမ္းရပ္ကြက္တြင္ ျမန္မာ့အဖြဲ႔အစည္းဟု ေျပာဆိုငွားရမ္းခဲ့ၿပီးမွ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေနသျဖင့္ ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူမ်ားက မေက်နပ္ခဲ့ၾကေပ။ ေက်ာင္းႀကီးလမ္းရပ္ကြက္ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးစိန္ထြန္းေအာင္က အိမ္ငွားရမ္းမႈတစ္ခုတြင္ " ျမန္မာ့ ၾကက္ေျခနီ၊ ျမန္မာလူမ်ိဳး၊ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာဆိုၿပီး လာေျပာပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ အသိသက္ေသအျဖစ္ သြားေရာက္လက္မွတ္ထိုးစဥ္ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ " ဟု ေျပာသည္။

" ယခုကဲ့သို႔ တစ္ဖက္ႏွင့္တစ္ဖက္ ယံုၾကည္မႈနည္းပါးေနခ်ိန္ တစ္ဖက္က သံသယျဖစ္ႏိုင္ဖြယ္ အခ်က္ေတြကို ေရွာင္ရွားရပါမယ္။ ယခုအိမ္ေတြ အမ်ားႀကီးငွားလာေတာ့ လူေတြကသံသယ ျဖစ္လာၾကပါတယ္။ ဘာလုပ္ဖို႔မွန္း ဘာအဖြဲ႕အစည္မွန္း မသိရတာက အေျခအေနကို ပိုမိုဆိုးလာႏိုင္ပါတယ္။ အဖြဲ႕အစည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ဘဂၤလီေတြအတြက္ သီးသန္႔လုပ္ေဆာင္ ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး အေနအထား တစ္ခုက ႏိုင္ငံတကာ ဘယ္အဖြဲ႕အစည္းမဆို ၿမိဳ႕ခံရပ္မိရပ္ဖေတြႏွင့္ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ ရခိုင္ေတြအတြက္ ဘာကူညီေပးမည္။ ေငြေၾကးဘယ္ေလာက္သံုးမည္။ ဘဂၤလီေတြကို ဘာကူညီေပးမည္။ ေငြလယ္ေလာက္သံုးမည္ ဆိုတာကို ေသေသခ်ာခ်ာေဖာ္ျပၿပီးေတာ့ တိတိက်က် လုပ္ေဆာင္ျပဖို႔လိုလာပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက ဒုကၡသည္ေတြျဖစ္ေနရလို႔ပါ။ ဤသို႔လုပ္ေဆာင္ျပျခင္းအားျဖင့္ ႏွစ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ယံုၾကည္မႈလည္း ျပန္လည္ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ '' ဟု ရခိုင္လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအဖြဲ႕(AHRDO) မွ ဒါရိုက္တာတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးအုပ္စိုးခိုင္က အာရကန္တိုင္း သတင္းဌာန၏ ေမးျမန္းမႈကို ေျဖၾကားသြားခဲ့သည္။

ငွားရမ္းထားေသာ အိမ္မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခားသားတစ္ခ်ိဳ႕ ေနထိုင္ေနၾကၿပီး အေရအတြက္ ဦးေရ ၄၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိေၾကာင္း အာရ္ကန္တိုင္းမ္စ္မွ စံုစမ္းသိရွိရသည္။

နည္းပညာေက်ာင္းသားတစ္ဦး တြံေတးတူးေျမာင္းအတြင္း ေသဆုံး

ေဇာ္ေဇာ္ေထြး

အရက္ေသာက္ၿပီး တြံေတးတူးေျမာင္းအတြင္း ေရဆင္းကူးခဲ့သည့္ ဒုတိယႏွစ္ အေနာက္ပိုင္း နည္းပညာတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားတစ္ဦး ေရနစ္ေသဆံုးခဲ့မႈတစ္ခု စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ရန္ကုန္တိုင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ုံးမွ သိရသည္။

ယင္းအမႈမွာ တြံေတးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျခင္းၿပီး စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္တြင္ ၿမိဳ႕နယ္ေဆး႐ုံသို႔ ေရနစ္ေသဆံုးသူ အမ်ဳိးသား အေလာင္းတစ္ေလာင္း ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သတင္းအရ သြားေရာက္စစ္ေဆးခဲ့သည္။

ေသဆံုးသူမွာ ေမာင္ထက္ကိုကိုဦး (၂၂)ႏွစ္၊ အေနာက္ပိုင္းနည္းပညာ တကၠသိုလ္ (GTC)ဒုတိယႏွစ္ ေက်ာင္းသား အမွတ္ (အ/၁၀)၊ ျမ၀တီလမ္း၊ အုန္းပင္စုရပ္ကြက္၊ တြံ႔ ေတးၿမိဳ႕ေနသူျဖစ္သည္ကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိ ထားသည္။

၄င္းသည္ စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ နံနက္ ၂ နာရီအခ်ိန္က သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ စည္သူ ၊ ခ်စ္ဦးတို႔ႏွင့္အတူ အရက္ေသာက္ၿပီး မင္းပိုင္ ရပ္ကြက္၊ ေမာ္ေတာ္ေလး ေရဆိပ္ရွိ တြံေတးတူးေျမာင္းအတြင္း ေရဆင္းကူးရာမွ ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ကို သိရွိခဲ့ရသည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ပင္ သူ၏ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူမ်ားက ေပ်ာက္ဆံုးသူ၏ မိသားစု၀င္မ်ားအား အေၾကာင္းၾကားၿပီး လိုက္ရွာခဲ့ရာ စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္ ညေန ၄ နာရီခြဲအခ်ိန္တြင္ ေပ်ာ္ဘြယ္ ေလးေက်းရြ ာထိပ္ တြံေတးတူးေျမာင္း အတြင္းမွ ရွာေဖြေတြ႔ ရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

လက္ရွိတြင္ ေသဆံုးသူအေလာင္းအား တြံေတးေဆး႐ုံသို႔ ပို႔ေဆာင္ထားၿပီး ၿမိဳ႕နယ္ ရဲစခန္းက ယင္းေသဆံုးမႈကို ေသြး႐ိုးသား႐ိုး ေရနစ္ေသဆံုးခဲ့ျခင္း ဟုတ္မဟုတ္ကို ေသမႈ ေသခင္းအမွတ္စဥ္ ၁၄/၂၀၁၃ျဖင့္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေနသည္ ဟု တိုင္းရဲဌာနက ဆိုထားသည္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္သို႔ ခ်ီတက္ဆႏၵျပသူေတြ တားဆီးခံရ

ABC

လက္ပံေတာင္းေတာင္ေဒသရွိ ​လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕သိမ္ေတာ္နဲ႔ ​ဒႆနိက ​အေဆာက္အအုံ ​ေတြကို ​ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးဖို႔တြက္ ​မႏၱေလးကေန ​လက္ပံေတာင္းေတာင္ကို ​ခ်ီတက္ဆႏၵျပလာစဥ္ ​လမ္းမွာ ​အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ​တားဆီးမႈခံခဲ့ရတယ္လို႔ ​သိရပါတယ္။

လက္ပံေတာင္းေတာင္ ​အၾကမ္းဖက္ခံခဲ့ရတဲ့ ​ဆယ္လျပည့္တဲ့ ​စက္တင္ဘာ ​၂၉ရက္ေန႔မွာ ​ခ်ီတက္ဆႏၵျပတာျဖစ္ၿပီး ​သံယာေတာ္ ​၃ပါးနဲ႔ ​ျပည္သူ ​၄၀ေက်ာ္ေလာက္ပါ၀င္ခဲ့တယ္လို႔ ​သိရပါတယ္။

ဒီလကုန္မွာ ​လက္ပံေတာင္းေတာင္ ​ေၾကးနီစီမံကိန္းျပန္လည္စတင္ေတာ့မွာျဖစ္တယ္လို႔ ​တာ၀န္ရွိသူေတြက ​တရား၀င္အသိ ​ေပးေျပာၾကားလာျပီးေနာက္ ​လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားရဲ႕ ​သိမ္ေတာ္နဲ႔ ​ဒႆနိကအေဆာက္အအုံေတြကို ​ထိန္းသိမ္းႏိုင္ဖို႔အတြက္ ​လမ္းေလ်ာက္ဆႏၵျပတာ ​ျဖစ္ပါတယ္။

ခ်ီတက္ဆႏၵျပသူေတြဟာ ​စစ္ကိုင္းျမိဳ႕အ၀င္မွာ ​သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္အဖြဲ႔ကေန ​တားျမစ္ခဲ့တဲ့ ​အေၾကာင္း ​ခ်ီတက္ဆႏၵျပရာမွာပါ၀င္တဲ့ ​ဆရာေတာ္ ​ဦးစႏၵာသီရိက ​အခုလိုမိန္႔ၾကား ​ပါတယ္။

“ဦးပဇင္းတို႔ ​စစ္ကိုင္းတံတားအလြန္မွာေပါ့ေနာ္၊ ​လုံထိန္အင္အား ​၁၀၀ ​ခန္႔ကေနျပီးေတာ့မွေပါ့ေနာ္ ​သံဃာ ​ေတာ္ကိုလည္း ​အေရွ႕ကေနျပီးေနေတာ့ ​တုတ္ေတြကို ​ကိုင္ျပီးေတာ့ ​တားတယ္ေပါ့၊ ​အဲဒီမွာနဲနဲေလး ​မိနစ္ ​ပိုင္းေလာက္ ​ရြာသားေတြကို ​စဆြဲတယ္ေပါ့၊ ​ဦးပဇင္းကေတာ့ ​ကိုယ္ထိလက္ေရာက္တကာၾကီးတို႔ ​မက်ဴးလြန္ဖို႔ ​ေျပာတဲ့အတြက္ ​သူတို႔ကေနျပီးေတာ့ ​ေနာက္ဆုတ္သြားတဲ့အခ်ိန္မွာ ​ဦးပဇင္းက ​ေဘးကေနပတ္ျပီးေတာ့ ​ေရွ႕ကိုပဲခ်ီတက္လာတာ ​အင္အားစုအားလုံးပဲ ​တေယာက္မွအဖမ္းမခံရပဲနဲ႔ ​ဦးပဇင္းတို႔ ​စစ္ကိုင္းေကာင္းမႈေတာ္ ​အေက်ာ္ေပါ့ ​စိန္ရတနာ ​ဓမၼာရုံေက်ာင္းၾကီးထဲမွာ ​ေအးေအးေဆးေဆး ​အားလုံးပဲအနားယူေနၾကပါျပီ။” ​

အစကလမ္းေလ်ာက္ခ်ီတက္ ​ဆႏၵျပတဲ႔အထဲက ​၂ဦးကို ​အာဏာပိုင္ေတြကဖမ္းဆီးခဲ႔ၿပီး ​ေနာက္ပိုင္းမွာ ​ျပန္လြတ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ​ဆိုပါတယ္။ ​ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေဒသခံေတြကို ​အခုလ ​၃၀ရက္ေန႔ေနာက္ဆုံးထားျပီးေျမယာေလ်ာ္ေၾကးထုတ္ယူၾကဖို႔ ​အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ​ဖိအားေပးမႈေတြရွိေနသလို ​အခုလ ​၂၈ရက္ရက္ေန႔ကလည္း ​လိပ္ခြံေတာင္ဘက္မွာ ​လုံထိန္းရဲေတြ၀င္ေရာက္ေနရာယူလိုက္တဲ့အတြက္ ​အေျခအေနေတြတင္းမာေနပါတယ္။

လမ္းေလ်ာက္ခ်ီတက္တဲ့အဖြဲ႕ဟာ ​ဒီကေန႔ဆိုရင္ ​စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ကေန ​လက္ပံေတာင္းေတာင္ကို ​ဆက္လက္ခ်ီတက္သြားမယ္လို႔ ​သိရတဲ႔အေၾကာင္း ​ေရဒီယို ​ၾသစေၾတးလ်သတင္းေထာက္ ​ျမတ္မိုးက ​သတင္းေပးပို႔ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာေတြ ဘာလို႔ မေပ်ာ္တာလဲ

ညီေစာလြင္

“ကဗ်ာလကၤာ၊ ဖတ္စရာႏွင့္
အစာအတြက္၊
ေပါင္မုန္ ့တရွပ္ႏွင့္
တခြက္ေသာက္လို၊ ၀ိုင္ခ်ိဳခ်ိဳႏွင့္
ႏွစ္ကိုယ္ၾကည္ျဖဴ၊
ေမာင့္ခ်စ္သူႏွင့္
အတူယွဥ္ကာ၊ ေနရပါေသာ္
ကႏၱာရပင္၊ ျဖစ္ပါလွ်င္လည္း
ျမဴရႊင္ခိုလံု၊ နိဗၺာန္ဘံုဟု
ၾကည္ယံုမွတ္ထင္ႏိုင္သည္တကား။ *

ငယ္ငယ္ကေတာ့ ဒီကဗ်ာက အလြန္စိတ္ကူးယဥ္လို႔ ေကာင္းတဲ့ ကဗ်ာတပုဒ္ပါ။ မူရင္းပိုင္ရွင္က ဆယ့္တစ္ရာစု ပါရွန္း ကဗ်ာဆရာ အိုမာေခယမ္။ ဆရာမင္းယုေ၀က “သစ္ရိပ္သာ၀ယ္” လို႔ လွပစြာ ဘာသာျပန္ပါတယ္။ ကဗ်ာဆရာတေယာက္ရဲ့ အနည္းဆံုး လုိခ်င္ ေတာင့္တမႈ ဆုိပါစို႔။ ကဗ်ာ ေခါင္းစဥ္က စေျပာရရင္ “သစ္ရိပ္“၊ “ကဗ်ာ လကၤာ” ၊ “ေပါင္မုန္႔”၊ “၀ုိင္ခ်ဳိခ်ဳိ”၊ “ေမာင့္ခ်စ္သူ” ဆိုတာေတြ ရွိရင္ သူ႕ဘဝက နိဗၺာန္ဘံုလိုပဲလို႕ ခံစားေရးဖြဲ႕ထားတာ ေတြ႔ရတယ္။

ကဗ်ာကို အခု ေနာက္တေခါက္ ျပန္ဖတ္ၾကည့္တဲ့အခါ “သစ္ရိပ္“ ဆုိတဲ့ ေနရာမွာ လံုျခံဳတဲ့ေနစရာရိပ္ျမံဳနဲ႔ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္လို႕ ထပ္ေတြ႔တယ္။ “ကဗ်ာ လကၤာ” ဆုိတဲ့ေနရာမွာ အႏုပညာ၊ လူသားတေယာက္ရဲ့ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္မႈ ဆုိတာလို႕ ေတြ႔တယ္။ “ေပါင္မုန္႔” နဲ႔ “ ၀ုိင္ခ်ဳိခ်ဳိ ”ဆုိတာကို ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ အာဟာရ ရိကၡာလို႔ ေတြ႔တယ္။ “ေမာင့္ခ်စ္သူ” ဆုိတာ အျပန္အလွန္ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ စာနာမႈ၊ နားလည္မႈ ဆုိတာကို ေတြ႔တယ္။ ေသခ်ာေတြးၾကည့္ေတာ့ အုိမာေခယမ္ရဲ့ ကဗ်ာဟာ ဒီေန႔ လူမႈဖြံ႔ျဖိဳးေရး ပညာရွင္ေတြ၊ အေတြးအေခၚပညာရွင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေဆြးေႏြးေနၾကတဲ့ တမ်ဳိးသားလံုး ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မွႈ (Gross National Happiness) ရဲ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္ပဲလုိ႔ ဆင့္ပြား ေတြးမိပါတယ္။

Gross National Happiness ( GNH) ဆုိတာကို လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၄၀ တုန္းက ဘူတန္ရဲ႕ စတုတၳေျမာက္ ဘုရင္က တီထြင္ခဲ့တယ္။ တမ်ဳိးသားလံုးစုစုေပါင္း ထုတ္လုပ္မႈ (Gross National Product) ဆုိတာထက္ တမ်ဳိးသားလံုးေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မွႈ (Gross National Happiness) ေနာက္ကို လုိက္မယ္လို႔ ေရြးခ်ယ္လုိုက္တာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္ကစလို႔ ဘူတန္ႏိုင္ငံဟာ ဖြ႔ံျဖိဳးတိုးတက္မႈေနာက္ကို လုိက္တဲ့ အခါမွာ စီးပြားေရး ဖြ႔႔ြံျဖိဳးတိုးတက္မွႈ တခုတည္းကို မၾကည့္ေတာ့ဘဲ ယဥ္ေက်းမွႈ၊ စိတၱသုခ၊ ကုိယ္ခ်င္းစာတရား၊ အမ်ားေကာင္းက်ဳိး ဆုိတာေတြကို အေလးေပးတဲ့ ဖြံ႕ျဖိဳးမႈကို ခ်ဥ္းကပ္နည္းသစ္ကို က်င့္သံုးလာခဲ့တယ္။ ဒီေန႔ဆုိရင္ ဘူတန္က စလိုက္တဲ့ Gross National Happiness အယူအဆဟာ အေတာ္က်ယ္ျပန္႔ေနပါျပီ။ ၂၀၁၁ ဇူလုိင္လတုန္း ကုလသမဂၢရဲ႕ အေထြေထြ ညီလာခံကေန ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ မူ၀ါဒခ်တဲ့ေနရာမွာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ပါး ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ေရးကို ျမွင့္တင္ဖို႔ ဆုိတာကိုလည္း ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖုိ႔ တိုက္တြန္းခဲ့တယ္။

တကယ္တမ္း GNH ကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ဖို႔ ျပီးျပည့္စံုတဲ့ သီအိုရီရယ္လို႔ေတာ႔ မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္း ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္က အေသးစိတ္တဲ့ World Happiness Report အစီရင္ခံစာကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္။ အစီရင္ခံစာက တုိင္းတာတ့ဲ စံႏႈန္းေတြကို ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါ ဘူတန္ရဲ့ Gross National Happiness အယူအဆ အတုိင္းအတာေတြ အျပင္ ထင္ရွားတ့ဲ အိႏၵိယ လူမ်ဳိး စီးပြားေရးပညာရွင္ အမာၾတာဆင္ရဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးေရးအယူအဆေတြကိုပါ ထည့္သြင္းထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အဓိက အေရးၾကီးတဲ့ ၆ ခ်က္ ေတြ႔ရပါတယ္။

(၁) လူတဦးခ်င္း ဂ်ီဒီပီ ပမာဏ
(၂) က်န္းမာစြာ အသက္ရွင္ႏုိင္တဲ့ သက္တမ္း
(၃) လူမႈေရး အေထာက္အပ့ံ အေျခအေန
(၄) လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကင္းစင္မႈ အတုိင္းအဆ
(၅) အလွဴအတန္း ရက္ေရာမႈ
(၆) ဘ၀အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္မႈ

ဒီစံေတြနဲ႔ တုိင္းတာလုိက္တဲ့အခါ ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၅၆ ႏုိင္ငံစာရင္းမွာ ဒိန္းမတ္၊ ေနာ္ေ၀၊ ဆြစ္ဇလန္၊ နယ္သာလန္၊ ဆီြဒင္တို႔ ထိပ္ဆံုးကေန ပါ၀င္ပါတယ္။ တဦးခ်င္း ၀င္ေငြ ျမင့္မားတဲ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက နံပါတ္စဥ္ ၁၇ ပဲ ခ်ိတ္ပါတယ္။ ယူေက (၂၂)၊ စင္ကာပူ (၃၀)၊ ထုိင္း (၃၈)၊ ေတာင္ကိုရီးယား (၄၁)၊ ဂ်ပန္ ( ၄၃)၊ မေလးရွား (၅၆)၊ အင္ဒိုနီးရွား (၇၆)၊ ဖိလစ္ပိုင္ (၉၂)၊ တရုတ္ (၉၃)၊ အီသီယိုးပီးယား (၁၁၉)၊ ျမန္မာ (၁၂၁) ေတြ႔ရပါတယ္။ ေအာက္နားက နီေပါ၊ သီရိလကၤာ၊ ကေမၻာဒီးယား၊ အာဖဂနစၥတန္၊ ဆီးရီးယား၊ ရ၀မ္ဒါ တို႔ဆီက ျပည္သူေတြလိုပဲ ျမန္မာေတြလည္း မေပ်ာ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။


တကယ္ေတာ့ ဘူတန္ရဲ့ GNH ကို အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက စိတ္၀င္စားလာၾကတာ သူ႔အေၾကာင္းနဲ႔ သူလို႔ ထင္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္တုိင္းက စီးပြားေရး ပညာရွင္ေတြရဲ႔ စာေတြကို ဖတ္ၾကည့္ရင္ ဆဝါးမိႏိုင္ပါတယ္။ World Happiness Report အစီရင္ခံစာကို ပူးတြဲေရးသားသူ ကိုလံဘီယာ တကၠသိုလ္မွာ စီးပြားေရး ပါေမာကၡ၊ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးရဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ ဖြ႔ံျဖိဳးေရး ရည္မွန္းခ်က္မ်ား (Millennium Development Goals ) အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရး အထူး အၾကံေပး ဂ်က္ဖေရ ဒီ ဆက္စ္ Jeffrey D. Sachs ရဲ႔ စာတခ်ဳိ႔ကို နမူနာအျဖစ္ ေဖာ္ျပခ်င္ပါတယ္။

“… လူေတြဟာ ၀င္ေငြမ်ားမ်ားရ၊ မ်ားမ်ားတိုးဖို႔ ဆုိတဲ့ ေနာက္ကို အငမ္းမရလုိက္ရင္ ပိုျပီး ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ေကာင္းတဲ့ဘ၀၊ ေက်နပ္စရာေကာင္းတဲ့ဘ၀ကို မရဘဲ မၾကံဳစဖူး မညီမွွ်မွႈနဲ႔ ေၾကာင့္ၾကမွႈေတြဆီကိုပဲ ဦးတည္သြားေနၾကတယ္။ ……အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ အတြင္းမွာ GNP သိသိသာသာကို ျမင့္တက္ခဲ့ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ့မွႈကေတာ့ ျမင့္တက္မလာခဲ့ပါဘူး။ … အခု အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု လူဦးေရရဲ႕ သံုးပံုတပံုဟာ အ၀လြန္ေရာဂါ ျဖစ္ေနၾကတယ္။ က်န္းမာေရးကို ထိခုိက္ေစတဲ့ စြဲလမ္းေစတဲ့ အစားအစားေတြကို လူငယ္ေတြ မစားစားေအာင္ ကုမၼဏီေတြက ေၾကာ္ျငာေနၾကတယ္” တဲ့။

နံပါတ္ (၁၇) သမား အေမရိကန္ စီးပြားေရးပညာရွင္က သူ႔ႏုိင္ငံရဲ႔ စိတ္မခ်မ္းေျမ့စရာေတြကို ေဆြးေႏြးတာကို အားက်ျပီး နံပါတ္ (၁၂၁) သမား က်ေနာ့္လည္း စဥ္းစားပါတယ္။ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳဖို႕ ဆုေတာင္းေနၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာေတြ ဘာေၾကာင့္ မေပ်ာ္ႏုိင္လဲေပါ့။

အဓိက ျပသနာက ျမန္မာ လူဦးေရရဲ့ အမ်ားစုၾကီးက ဆင္းရဲမ်ဥ္းေအာက္မွာ ေရာက္ေနတာပါ။ အေမရိကန္မွာ လူေတြ အ၀လြန္ေရာဂါ ျဖစ္ေနေပမယ့္ ျမန္မာေတြက စားစရာမရွိလို႔ အာဟာရ မျပည့္တဲ့ ျပသနာနဲ႔ ၾကံဳေနရတယ္။ အေျခခံ လုိအပ္ခ်က္ေတြ မျပည့္စံုျခင္းဟာ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ပါးဆင္းရဲေစတဲ့ ပထမအေၾကာင္းရင္းလို႕ ေတြးမိတယ္။ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ေရေကာင္းေရသန္႔၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွႈ၊ ေလွ်ာ္ကန္သင့္ျမတ္တဲ့ အလုပ္အကိုင္ေတြမရွိရင္ ဒုကၡေရာက္ၾကမွာေပါ့၊ စိတ္ဆင္းရဲၾကမွာေပါ့။ World Happiness Report အစီရင္ခံစာကလည္း ဒီအခ်က္ကို အေလးထားတာကို ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။

စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတဲ့ ေနာက္တခ်က္က ဘူတန္ရဲ့ GNH အယူအဆက အနာထပိဏ္ သူေ႒းႀကီးကို ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့တဲ့ ေလာကီ သုခေလးမ်ိဳးကေန ျမစ္ဖ်ားခံတယ္ဆုိတာကို သြားေတြ႕မိလို႕ပါ။ ေလာကီ သုခေလးမ်ဳိးကို အတိုခ်ဳပ္ရရင္ တရား နည္းလမ္းျဖင့္ စုေဆာင္းရအပ္ေသာ စီးပြား ဥစၥာရွိျခင္း(အတၳိသုခ)၊ ထိုဥစၥာစီးပြားတို႔ျဖင့္ ေနထုိင္ စားေသာက္ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ ျပဳရတဲ့အခါ ကိုယ္ စိတ္ခ်မ္းသာမႈရျခင္းတမ်ဳိး (ေဘာဂသုခ)၊ ေၾကြးျမီကင္း၍ ခ်မ္းသာျခင္းတမ်ိဳး (အာနဏ်သုခ)၊ အျပစ္ကင္းေသာ အသက္ေမြးမႈ သမာအာဇီ၀ေၾကာင့္ ခ်မ္းသာျခင္းတမ်ဳိး (အန၀ဇၨသုခ) ဆိုတဲ့ ေလာကီသုခ ေလးမ်ဳိးပါ။ ဆုိလုိတာက ဗုဒၶဟာ ေလာကုတၱရာပိုင္းကို အေလးေပးသလို ေလာကီ ခ်မ္းသာကိုလည္း မပစ္ပယ္ပါဘူး။

ဘူတန္တို႔ရဲ့ GNH နည္းကုိၾကည့္ရင္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႔ အဆံုးအမ၊ ဘ၀ေနနည္း အေပၚမွာ အေျခခံထားတဲ့အျပင္ ႏိုင္ငံေရးမွာ လူမႈစီးပြားဖြံ႕ျဖိဳးေရးက႑အထိ ျဖန္႕က်က္ျပီး လူထုအတြက္ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ ျဖည့္ဆည္းမွႈနဲ႔ ေပါင္းစပ္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ျပည္သူေတြ က်န္းမာေရးေစာင္႔ေရွာက္မွႈ တိုးတက္လာေစေရး၊ မိခင္နဲ႕ ကေလး ေသဆံုးမွႈႏွႈန္း ေလ်ာ႔က်ေရး၊ အထက္တန္းဆင္႔အထိ အခမဲ႔ ပညာေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီး ေသာက္သံုးေရ ပတ္၀န္းက်င္သန္႔ရွင္းမွႈ၊ ေဆးရံု၊ လမ္းတံတား၊ လွ်ပ္စစ္၊ က်န္းမာေရး ေစာင္႔ေရွာက္မွႈ၊ နည္းပညာ ဖြံျဖိဳးမွႈနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးအထိ ပါ၀င္ပါတယ္။

World Happiness Report အစီရင္ခံစာထဲက ေပ်ာ္ရႊင္မႈကို တုိင္းတာတဲ့ ေနာက္ဆံုးတခ်က္က ဘ၀အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ေရြးခ်ယ္ႏုိင္မႈ ဆုိတာပါ။ စီးပြားေရး ႏုိဘယ္ဆုရွင္ အမာၾတာဆင္ရဲ႔ အယူအဆအရလည္း ဖြံ႔ျဖိဳးမႈဆုိတာ လူတဦးခ်င္းစီရဲ႔ လြတ္လပ္မႈ အတုိင္းအတာေပၚမွာပဲ မူတည္တယ္လို႔ဆုိတယ္။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈဆုိတာကို လြတ္လပ္မႈနဲ႔ တုိင္းရမယ္။ လြတ္လပ္မႈဆုိတာ မရွိရင္ လူေတြဟာ ကိုယ့္အတြက္ေရာ၊ ကိုယ့္အသိုက္အ၀န္း အတြက္ပါ အက်ဳိးမျပဳႏုိင္ဘူးလို႔ ဆုိတယ္။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံ ဖြံ႔ျဖိဳးတယ္ဆုိတာ ျပည္သူေတြရဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္မႈ၊ လူမႈေရး လြတ္လပ္မႈ၊ စီးပြားေရး လြတ္လပ္မႈ၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ တျခား လူမႈ၀န္ေဆာင္မႈေတြကို လူ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား၊ ဘယ္ေလာက္ လြယ္လြယ္ကူကူ၊ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရႏိုင္သလဲ။ အလုပ္လက္မဲ့၊ သဘာ၀ေဘး၊ မေတာ္တဆေဘးေတြနဲ႔ ၾကံဳတဲ့အခါ အကာအကြယ္ေတြ၊ အေထာက္အပံ့ေတြ ဘယ္အတုိ္င္းအတာ အထိ အာမခံခ်က္ရွိသလဲ ဆုိတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ တုိင္းတာရမယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

အေနာက္ရဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးေရး ေမာ္ဒယ္ေတြကို ေလ့လာမိသေလာက္ သူတို႕ဟာ သီလက်င့္၀တ္ပိုင္းကို ပယ္ျပီး ႐ုပ္ဝတၳဳေတြရဲ့ စြမ္းပကားနဲ႕ ေငြေၾကးခ်မ္းသာမႈ ေနာက္ကို လုိက္ရင္း ေနာက္ဆံုး ေပ်ာ္ရႊင္မႈနဲ႔ ေ၀းသထက္ ေ၀းလာတဲ့အခါ စြန္႕ထားခဲ့တဲ့ က်င့္၀တ္ဘက္ကို ျပန္လွည့္ၾကည့္လာၾကရျပီလို႕ ထင္ျမင္မိပါတယ္။ သီလက်င့္၀တ္နဲ႔ပတ္သက္လာရင္ ျမန္မာေတြဟာ အနည္းဆံုး နားရည္၀တဲ့ လူမ်ဳိးလို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ ဦးေရႊေအာင္ေရးတဲ့ ဗုဒၶေလာကသားတို႔၏ အႏႈိုင္းမဲ့ ေက်းဇူးရွင္ စာအုပ္ကို ကိုးကားခ်င္ပါတယ္။

“… ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆုိရလွ်င္ ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈမ်ား နည္းခ်င္နည္းမည္။ စိတ္ပိုင္းဆုိ္င္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈမ်ားလည္း နည္းခ်င္နည္းမည္၊ သုိ႔ရာတြင္ ကိုယ္က်င့္သိကၡာပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈကား အျမင့္မားဆံုးျဖစ္၏။ ထုိေခတ္ ျမန္မာတို႔ႏုိင္ငံသားတို႔သည္ ကိုယ္က်င့္ သိကၡာျမင့္မားမႈကို ရုပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈမ်ားႏွင့္ မလဲလွယ္ခဲ့ၾက၊ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈမွာနွင့္ မလဲလွယ္ခဲ့ၾက။ ကိုယ္က်င့္သိကၡာျမင့္မားသည္ႏွင့္အမွ် ဒုစရိုက္မႈမ်ားသည္လည္း နည္းပါးသည္။ … ဒုစရုိက္မႈမ်ား နည္းပါးသည္ႏွင့္အမွ်လည္း သုစရုိက္မ်ား ထြန္းကားရ၏။ ထုိေၾကာင့္ ထုိႏုိင္ငံမ်ဳိးကို ကမၻာေျမျပင္တြင္ အခ်မ္းေျမ့ဆံုး ႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိရျခင္းျဖစ္၏။ အမွန္အားျဖင့္ ထုိေခတ္ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ကမၻာေျမျပင္ေပၚတြင္ အခ်မ္းေျမ့ဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ တခုအပါအ၀င္ျဖစ္ခဲ့ပါ၏”လို႕ ဦးေရႊေအာင္က ဆိုပါတယ္။

ခဏ ေစာင့္ပါဦး။ ဦးေရႊေအာင္က ျမန္မာေတြ ကိုလိုနီဘ၀ကို မေရာက္ခင္အထိ အေျခအေနကို ေျပာတာပါ။ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ဆုေတာင္းစကားမွာ ကုိယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာ ခ်မ္းသာပါေစလို႔ ဆုေတာင္းေလ့ရွိတဲ့ ျမန္မာေတြ အတြက္ GNH နဲ႔ စိမ္းလွတယ္လို႔ မထင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ World Happiness Report အစီရင္ခံစာမွာ ျမန္မာေတြ ေအာက္ေျခအဆင့္ေရာက္ရသလို ဆင္းရဲေပမယ့္ ေပ်ာ္တတ္ၾကတဲ့ ဘူတန္လို ဘာလို႔ ျမန္မာေတြ မေပ်ာ္ႏုိင္ၾကသလဲ။

ဦးေရႊေအာင္ကေတာ့ တုိင္းတပါးလက္ေအာက္ က်ေရာက္တဲ့အခ်ိန္ကစလို႔ တန္ဖုိးေတြ ေျပာင္းလဲသြားျပီး “ရဲရင့္မႈႏွင့္ ရက္ေရာမႈ” ေပ်ာက္ကြယ္၊ “အနစ္နာခံလိုေသာ စိတ္ထား” ေတြ ဆုတ္ယုတ္သြားတာကို ေထာက္ျပပါတယ္။ ဥပါဒါန ပစၥေယာဘေ၀ါ ဆုိတဲ့ ပဋိစၥသမုပၸာဒ္ ေဒသနာေတာ္အရၾကည့္ရင္လည္း ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းလွ်င္ အျမင္ေကာင္းနဲ႔ အက်င့္ေကာင္းကို ရမယ္။ ပတ္၀န္းက်င္ ေကာင္းလွ်င္ အျမင္ဆိုးနဲ႔ အက်င့္ဆိုးကို ရမယ္လို႔ ဆုိထားပါတယ္။ ဒီသေဘာအရဆုိရင္ ျမန္မာျပည္ဟာ တုိင္းတပါးေအာက္က လြတ္လပ္ေရး ရခဲ့တာ အႏွစ္ ၆၀ ေက်ာ္လာတဲ့ အထိ “အခ်မ္းေျမ့ဆံုးႏိုင္ငံ” ျပန္မေရာက္ေသးတဲ့ အေျဖကို ရွာေတြ႔ ႏုိင္ပါတယ္။

World Happiness Report အစီရင္ခံစာကို ပူးတြဲေရးသားသူ ပါေမာကၡ ဂ်က္ဖေရ ဆက္စ္ က “အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ ေကာ္ပိုရိတ္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားက တရားမွ်တေရး၊ လူလူခ်င္း ယံုၾကည္မႈ၊ စိတၱဗလ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆုိတာေတြ အားလံုးကို ေက်ာ္ျပီး ျခယ္လွယ္ခြင့္ ပိုရေနတယ္။ ေကာ္ပိုရိတ္ေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႔ အျမင့္ဆံုးတရားရံုးခ်ဳပ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာသာေပးမွႈနဲဲ႔ ဒီမုိကရက္တစ္ ျဖစ္စဥ္ကို ဖ်က္စီးေနတယ္” လို႔ ေရးပါတယ္။

ျမန္မာေတြနဲ႔ အေမရိကန္ေတြၾကားမွာ တဦးခ်င္း ၀င္ေငြက မုိးနဲ႔ေျမလို ႏႈုိင္းယွဥ္လို႔ မရပါဘူး။ လြတ္လပ္တဲ့ ဘ၀ေရြးခ်ယ္ခြင့္မွာလည္း မုိးနဲ႔ ေျမပါပဲ။ က်င့္၀တ္ပိုင္းမွာ တန္ဖိုးထားမႈအရလည္း ယဥ္ေက်းမႈစံေတြ ကြာျခားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခြင့္ထူးခံတစုက လူမ်ားစုၾကီးရဲ့ အေပၚမွာ ရွိေနုလို႔ စိတ္ဆင္းရဲေနရတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ဘ၀ခ်င္းတူပါတယ္။ နံပါတ္စဥ္အရဆုိရင္ ျမန္မာေတြက အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုဆုိးပါတယ္။ ဘုရားေဟာ အဂၤုတၳိဳရ္ ပါဠိေတာ္ တိကနိပါတ္ ပေလာကသုတ္၊ လူကုန္ခန္းေၾကာင္း တရား သံုးပါးထဲမွာလည္း ၀ိသမေလာဘ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းတရပ္ကို သတိထား မိပါတယ္။ မိမိယူထိုက္၊ ရထုိက္၊ ရသင့္သည္သာမက မယူသင့္မရသင့္ သည္ကို ေကာက္က်စ္စဥ္းလဲ၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏွိပ္စက္လႊမ္းမိုး၍ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ရေအာင္ယူတဲ့ ၀ိသမ ေလာဘ သမားေတြေၾကာင့္ တုိင္းျပည္ ပ်က္တတ္တယ္လုိ႔ ဗုဒၶက ေဟာထားပါတယ္။