ကိုေထြး
ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈလုပ္ငန္းေတြလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ နယ္စည္းမျခား ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႔ (MSF) ကို လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ခြင့္ျပဳထားတဲ့ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာ (MoU) သေဘာတူညီခ်က္ကို ရုပ္သိမ္းလိုက္ၿပီလို႔ ျမန္မာအစိုးရ တာ၀န္ရွိသူက အတည္ျပဳေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းက စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ေဒသခံ ရခုိင္တုိင္းရင္းသားေတြက MSF အဖြဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္က ထြက္သြားဖို႔ ဆႏၵျပခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ခုလို လုပ္ငန္းေတြ ဆက္လုပ္ခြင့္ ရုပ္သိမ္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။
ခုလို MoU ရုပ္သိမ္းရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းဟာ ဒုခ်ီးရားတန္းေက်းရြာျပႆနာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။
“ေနာက္ဆံုးျဖစ္ခဲ့တဲ့ ဒုခ်ီးရားတန္းျဖစ္စဥ္မွာေတာ့ MSF အဖဲြ႔က သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ေသနတ္ဒဏ္ရာ ရရွိသူေတြ၊ ဓားခုတ္ခံရသူေတြ ၁၅ ဦးေလာက္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရကို တရား၀င္ စာေရးသလို ႏိုင္ငံတကာကိုလည္း ထုတ္ျပန္ ေျပာၾကားတာေတြ လုပ္ခဲ့တယ္။ ဒီဘက္မွာ ျပည္နယ္အစုိးရနဲ႔ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရကေနၿပီးေတာ့မွ အမႈမွန္ေပၚေပါက္ဖို႔နဲ႔ က်ဴးလြန္သူရွိရင္ အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔အတြက္ အဲဒီလူေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ သူတို႔ကုသေပးရ တယ္ဆိုတဲ့ လူေတြကို ေတြ႔ႏိုင္ဖို႔အတြက္ စီစဥ္ေပးပါဆိုၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့တာေတြရွိတယ္။ အဲဒီလိုပဲ ဒုခ်ီးရားတန္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သြားေရာက္စံုစမ္းစစ္ေဆးတဲ့ ေကာ္မရွင္ ေတြကလည္း ေမးျမန္းတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီလို ေတ့ေတ့ဆိုင္ဆိုင္ေျပာတဲ့အခါၾကေတာ့ သူတို႔ ဒီအေထာက္အထားေတြ မျပႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ရဲ႕ ေဒသခံ၀န္ထမ္းေျပာျပခ်က္အရ ဒါကို သတင္းပို႔တာျဖစ္ပါတယ္လို႔ပဲ ျပန္ေျပာတယ္။ MSF အေနနဲ႔ သူတို႔ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မႈ အေပၚမွာ တာ၀န္ယူမႈ တာ၀န္ခံမႈမရွိတဲ့အျပင္ စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈ မရွိပါဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ ေပၚထြက္လာတဲ့အခါမွာလည္း သူတို႔ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ကိုလည္း ျပန္ရုပ္သိမ္းတာ မရွိဘူး။ အဲဒီေတာ့ သူ႔ရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက ေဒသမွာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ရမယ့္အစား ေဒသတြင္း တင္းမာမႈကို ျမင့္မားေစၿပီးေတာ့မွ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈကို ထိခိုက္လာေစႏိုင္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီစာခၽြန္လႊာကို က်ေနာ္တို႔ဘက္က ဆံုးျဖတ္ခဲ့ရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။”
MSF အဖြဲ႔နဲ႔ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနတို႔ သေဘာတူ လက္မွတ္ထိုးထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း က်န္းမာေရး ကူညီေစာင့္ေရွာက္ခြင့္ လုပ္ငန္္းေတြ လုပ္ကိုင္ခြင့္ နားလည္မႈ စာခၽြန္လႊာ MoU ဟာ ၂၀၁၃ ဇန္န၀ါရီလကတည္းက သက္တမ္းကုန္ဆုံးသြားတာျဖစ္ၿပီး သက္တမ္းတိုးဖို႔ ဆက္ေဆြးေႏြးေနစဥ္အတြင္း ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခြင့္ ေပးထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ျပန္ၾကားေရး အဖြဲ႔က ဦးဦးလွသိန္းကေတာ့ MoU ကုန္ဆုံးေနၿပီျဖစ္တဲ့ MSFနဲ႔ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ MoUကို ဆက္လက္ လက္မွတ္မထိုးေတာ့တဲ့အၾကာင္း ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး ဌာနကလည္း အသင္းအဖြဲ႔မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ အထဲက MSFကို ဆက္လက္ မွတ္ပုံ တင္ခြင့္မျပဳေတာ့တဲ့ အေၾကာင္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ MSF လုပ္ငန္းေတြကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ ရက္ေန႔က စတင္မလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ေခၚယူေျပာၾကားခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ကေနၿပီးေတာ့မွ ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ MOU ဆိုတာကေတာ့ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီး႒ာနနဲ႔ ထိုးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ေနာက္ အသင္းအဖဲြ႔ ဥပေဒအရ မွတ္ပံုတင္တာက ျပည္ထဲေရးမွာ မွတ္ပံုတင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဆိုေတာ့ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီး႒ာနက MOU မထိုးဘူး။ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး႒ာနကလည္း မွတ္ပံုတင္ထားရာကေန ဆက္လက္မွတ္ပံုတင္ခြင့္ မျပဳေတာ့ဘူးဆိုတာကို ျပည္ေထာင္စုကေန အေၾကာင္းၾကားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
ဒီိကိစၥ MSFကို ဒီဗြီဘီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာမွာ အဖြဲ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ Peter-Paul de Grooteက MoU ဖ်က္သိမ္းတဲ့ကိစၥ အေၾကာင္းၾကားစာမရေသးေၾကာင္း၊ စစ္ေတြမွာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ ရက္ေန႔က MSF ရဲ႕ MoU နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးခဲ့သလို က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ MoU ကို အၿပီးသတ္ႏုိင္ဖို႔အတြက္ ေဆြးေႏြးေနဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ အီးေမးနဲ႔ ေျဖၾကားခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာ ျပန္ၾကားေရး ဒု၀န္ႀကီးကေတာ့ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ဒီိကိစၥ MSFကို ဘယ္ေတာ့ အေၾကာင္းၾကားမလဲ မသိရေသးေပမယ့္ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ ခက္ခက္ခဲခဲ ခ်မွတ္ရတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖစ္တယ္လို႕ ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံအနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက လူသားခ်င္း စာနာမႈ အေထာက္အပံ့ အကူအညီအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ၀ါဒကို ေျပာင္းလဲဖို႔ မရွိဘူးလို႔လည္း ျမန္မာအစိုးရ ျပန္ၾကားေရးဒု၀န္ႀကီး ဦးရဲထြဋ္ကေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလကလည္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ေပါက္ေတာ ၿမိဳ႕နယ္မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဒီအဖြဲ႔ကို ေဒသခံေတြက ဆႏၵျပကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းတခ်ဳိ႕ကုိ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ရဖူး ပါတယ္။
MSF အဖြဲ႔ဟာ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက ျပည္ေထာင္စု က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ သေဘာတူညီခ်က္နဲ႔ ျမန္မာျပည္မွာ က်န္းမာေရး ကူညီေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကိုင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။
လတ္တေလာ ရခုိင္၊ ကခ်င္၊ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးေတြမွာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈေတြ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး HIV/AIDS ေ၀ဒနာရွင္ ၃ ေသာင္းနီးပါးကို ေထာက္ပံ့ထားတယ္လို႔ MSF အဖြဲ႔ရဲ႕ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။
Friday, February 28, 2014
လွ်ပ္စစ္က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ႏိုင္ငံျခား အေထာက္အပံ့ အလုံးအရင္းျဖင့္ ဝင္
ဧရာ၀တီ
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အိမ္ေထာင္စုစုေပါင္းတို႔၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား သံုးစြဲႏိုင္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား၀န္ေဆာင္မႈကို စနစ္က်ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိႏိုင္သည့္ အေျခအေနအထိ အဆင့္ျမွင့္တင္ရန္ အစိုးရကို ကူညီေရးအတြက္ ကမာၻ႔ဘဏ္က သေဘာတူလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။
လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား က႑ကို ေခတ္မီ တိုးတက္လာေအာင္ အားထုတ္ရာတြင္ ပါ၀င္မည့္ သေဘာတူညီခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္ေသာ International Finance Corporation (IFC) တို႔ ျပီးခဲ့သည့္အပတ္က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
“တည္ၿငိမ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ကင္းမဲ့ျခင္းက စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးရဲ႕ အႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမႈေတြထဲက တခု ျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု IFC ၏ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဥကၠဌ Karin Finkeston ကေျပာသည္။ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ အဖြဲ႕မ်ားထဲတြင္ IFC သည္ ပုဂၢလိက က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံအသီးသီးတြင္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အႀကံဥာဏ္မ်ားေပးျခင္း၊ အစိုးရႏွင့္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားၾကားတြင္ ေပါင္းကူး တံတားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း စသည့္ အကူအညီမ်ားေပးေနသည့္ IFC က လက္ရွိ ရွိႏွင့္ၿပီးသား အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား စြမ္းေဆာင္ရည္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးေရး အဖြဲ႕ (YCESB) ကို ကူညီမည္ျဖစ္သည္။
သံုးစြဲသူ ၉၀၀၀၀၀ ရွိၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ အႀကီးဆံုးဓာတ္အားျဖန္႔ျဖဴးေရး လုပ္ငန္းျဖစ္သည့္ YCESB ကို တည္ၿငိမ္ခိုင္မာၿပီး ကိုယ့္ဖာသာဘ႑ာေငြ ရွာေဖြႏိုင္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္လာေအာင္ IFC က ကူညီေပးသြားမည္ ဟုလည္း သိရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းအတြက္ ေငြမည္မွ် သံုးစြဲသြားမည္ ဆိုျခင္းကို IFC က တိက်စြာ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိပါ။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ YCESB ကို အစိုးရက အျပည့္အ၀ ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဓာတ္အား ျဖန္႔ေ၀မႈစနစ္က ထိေရာက္ျခင္းမရွိဘဲ ဓာတ္အားဆံုး႐ံႈးမႈက ၂၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ျမင့္တက္ေနသည္။ IFC ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား က႑အတြက္ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလိုက္တိုင္း ေခတ္မမီေတာ့သည့္ စက္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ လည္ပတ္ ေနရသည့္ ဓာတ္အားေပး စက္႐ံုမ်ားေၾကာင့္ ဆင့္ ၃၀ ဆံုး႐ႈံးေနရသည္ဟု သိရသည္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၿပီးဆံုးသြားၿပီး အရပ္သားအစိုးရတက္လာသည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တြင္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အံုႏွင့္ က်င္းႏွင့္ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ေသာ္လည္း ပံုမွန္လို မီးပ်က္ေနျခင္းႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦ အားနည္းျခင္းက စီးပြားေရးအတြက္ အဓိက အတားအဆီးတခုျဖစ္ေနသည္။
အစိုးရကလည္း စြမ္းအင္က႑တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ အိတ္ဖြင့္တင္ဒါေခၚယူျခင္း စေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားျဖင့္ ကုမၸဏီမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ရင္း ရွိႏွင့္ၿပီး ဓာတ္ေငြ႔ေလာင္စာသံုး ဓာတ္အားေပးစက္မ်ားကို အဆင့္ျမွင့္ၿပီး ထိေရာက္မႈရွိလာေစရန္ ႏိုင္ငံျခား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကို အားကိုးေနရသည္။
YCESB ကို အမ်ားပိုင္ ေကာ္ပိုေရးရွင္းတခုအျဖစ္သို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းႏိုင္ရန္ အခ်ိန္ ၃ ႏွစ္မွ်ၾကာမည္ဟု IFC က ခန္႔မွန္း ထားသည္။ YCESB ကို အျပည့္အ၀ မေျပာင္းႏိုင္မီ လိုအပ္ေသာ အကူအညီမ်ား၊ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့မ်ား ေပးသြား ရန္လည္း ဆႏၵရွိေနသည္။
တခ်ိန္ထဲမွာပင္ မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ ဓာတ္ေငြ႕စြမ္းအင္သံုး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုတခု တည္ေဆာက္ရန္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မည္ဟု စကၤာပူႏိုင္ငံမွ Asiatech Energy က ေၾကညာခဲ့သည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ အဆိုပါကုမၸဏီက သတင္းထုတ္ျပန္ရာ၌ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၂၃၀ မီဂါ၀ပ္ထြက္ရွိမည့္ စီမံကိန္းအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ မႈေပးရန္ စကၤာပူႏိုင္ငံမွ United Overseas Bank (UOB) ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ ၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေငြေၾကးမည္မွ် သံုးစြဲမည္ဆိုျခင္းကို ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။
၄၃ မီဂါ၀ပ္ထြက္မည့္ စက္႐ံုတခုကို ယခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ကနဦး စတင္ေဆာက္လုပ္မည္ျဖစ္သည္ဟု Asiatech Energy က ဆိုသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ၿပီးစီးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။ လူဦးေရ ၅ သန္းအတြက္ စြမ္းအင္ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္မည္ဟုလည္း သိရသည္။ ဓာတ္ေငြ႔ေလာင္စာသံုး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုတည္ေဆာက္ရန္ ကုန္က်စားရိတ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၇၀ ျဖစ္သည္ ဟုလည္းသိရသည္။
အေမရိကန္ အေျခစိုက္ APR Energy က မႏၲေလးတိုင္းတြင္ ၁၀၀ မီဂါ၀ပ္ထုတ္လုပ္ေပးမည့္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု တ႐ံု တည္ေဆာက္မည္ဟု UOB က ယခင္အပတ္က ေၾကညာခဲ့သည္။
ယခင္အပတ္ အတြင္းကပင္ စကၤာပူႏိုင္ငံမွ Navigat Group ၏ လုပ္ငန္းခြဲျဖစ္ေသာ MAXPOWER (Thaketa) Company Ltd က ကာလရွည္ ဓာတ္အား၀ယ္ယူေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္ဟု ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့သည္။ အဆိုပါ စာခ်ဳပ္သည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား စြမ္းအင္ကုမၸဏီတခုၾကားတြင္ ပထမဆံုးေသာ သေဘာတူညီခ်က္လည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အျခားစြမ္းအင္ဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ နမူနာလည္းျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ ဆင္ေျခဖံုးေဒသတခုတြင္ ၅၀ မီဂါ၀ပ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည့္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုတည္ေဆာက္ရန္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃၅သန္း သံုးစြဲသြားမည္ဟု MAXPOWER ကဆိုသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အိမ္ေထာင္စုစုေပါင္းတို႔၏ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား သံုးစြဲႏိုင္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား၀န္ေဆာင္မႈကို စနစ္က်ၿပီး အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိႏိုင္သည့္ အေျခအေနအထိ အဆင့္ျမွင့္တင္ရန္ အစိုးရကို ကူညီေရးအတြက္ ကမာၻ႔ဘဏ္က သေဘာတူလိုက္ၿပီျဖစ္သည္။
လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား က႑ကို ေခတ္မီ တိုးတက္လာေအာင္ အားထုတ္ရာတြင္ ပါ၀င္မည့္ သေဘာတူညီခ်က္ကို ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္ေသာ International Finance Corporation (IFC) တို႔ ျပီးခဲ့သည့္အပတ္က လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည္။
“တည္ၿငိမ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ကင္းမဲ့ျခင္းက စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္ေရးရဲ႕ အႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမႈေတြထဲက တခု ျဖစ္ပါတယ္ ” ဟု IFC ၏ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆိုင္ရာ ဒုတိယ ဥကၠဌ Karin Finkeston ကေျပာသည္။ ကမာၻ႔ဘဏ္၏ အဖြဲ႕မ်ားထဲတြင္ IFC သည္ ပုဂၢလိက က႑ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အဖြဲ႔ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံအသီးသီးတြင္ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အႀကံဥာဏ္မ်ားေပးျခင္း၊ အစိုးရႏွင့္ ပုဂၢလိက ကုမၸဏီမ်ားၾကားတြင္ ေပါင္းကူး တံတားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း စသည့္ အကူအညီမ်ားေပးေနသည့္ IFC က လက္ရွိ ရွိႏွင့္ၿပီးသား အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား စြမ္းေဆာင္ရည္ ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစရန္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးေရး အဖြဲ႕ (YCESB) ကို ကူညီမည္ျဖစ္သည္။
သံုးစြဲသူ ၉၀၀၀၀၀ ရွိၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ အႀကီးဆံုးဓာတ္အားျဖန္႔ျဖဴးေရး လုပ္ငန္းျဖစ္သည့္ YCESB ကို တည္ၿငိမ္ခိုင္မာၿပီး ကိုယ့္ဖာသာဘ႑ာေငြ ရွာေဖြႏိုင္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္လာေအာင္ IFC က ကူညီေပးသြားမည္ ဟုလည္း သိရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း စီမံကိန္းအတြက္ ေငြမည္မွ် သံုးစြဲသြားမည္ ဆိုျခင္းကို IFC က တိက်စြာ ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိပါ။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ YCESB ကို အစိုးရက အျပည့္အ၀ ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဓာတ္အား ျဖန္႔ေ၀မႈစနစ္က ထိေရာက္ျခင္းမရွိဘဲ ဓာတ္အားဆံုး႐ံႈးမႈက ၂၇ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ျမင့္တက္ေနသည္။ IFC ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ လွ်ပ္စစ္ ဓာတ္အား က႑အတြက္ အေမရိကန္ ၁ ေဒၚလာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံလိုက္တိုင္း ေခတ္မမီေတာ့သည့္ စက္ပစၥည္းမ်ားျဖင့္ လည္ပတ္ ေနရသည့္ ဓာတ္အားေပး စက္႐ံုမ်ားေၾကာင့္ ဆင့္ ၃၀ ဆံုး႐ႈံးေနရသည္ဟု သိရသည္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ၾကာျမင့္ခဲ့သည့္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၿပီးဆံုးသြားၿပီး အရပ္သားအစိုးရတက္လာသည့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း တြင္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အံုႏွင့္ က်င္းႏွင့္ ၀င္ေရာက္လာခဲ့ေသာ္လည္း ပံုမွန္လို မီးပ်က္ေနျခင္းႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦ အားနည္းျခင္းက စီးပြားေရးအတြက္ အဓိက အတားအဆီးတခုျဖစ္ေနသည္။
အစိုးရကလည္း စြမ္းအင္က႑တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရန္ အိတ္ဖြင့္တင္ဒါေခၚယူျခင္း စေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားျဖင့္ ကုမၸဏီမ်ားကို ဆြဲေဆာင္ရင္း ရွိႏွင့္ၿပီး ဓာတ္ေငြ႔ေလာင္စာသံုး ဓာတ္အားေပးစက္မ်ားကို အဆင့္ျမွင့္ၿပီး ထိေရာက္မႈရွိလာေစရန္ ႏိုင္ငံျခား ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားကို အားကိုးေနရသည္။
YCESB ကို အမ်ားပိုင္ ေကာ္ပိုေရးရွင္းတခုအျဖစ္သို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းႏိုင္ရန္ အခ်ိန္ ၃ ႏွစ္မွ်ၾကာမည္ဟု IFC က ခန္႔မွန္း ထားသည္။ YCESB ကို အျပည့္အ၀ မေျပာင္းႏိုင္မီ လိုအပ္ေသာ အကူအညီမ်ား၊ ဘ႑ာေရး အေထာက္အပံ့မ်ား ေပးသြား ရန္လည္း ဆႏၵရွိေနသည္။
တခ်ိန္ထဲမွာပင္ မြန္ျပည္နယ္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕တြင္ ဓာတ္ေငြ႕စြမ္းအင္သံုး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုတခု တည္ေဆာက္ရန္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မည္ဟု စကၤာပူႏိုင္ငံမွ Asiatech Energy က ေၾကညာခဲ့သည္။
ေနျပည္ေတာ္တြင္ အဆိုပါကုမၸဏီက သတင္းထုတ္ျပန္ရာ၌ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား ၂၃၀ မီဂါ၀ပ္ထြက္ရွိမည့္ စီမံကိန္းအတြက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ မႈေပးရန္ စကၤာပူႏိုင္ငံမွ United Overseas Bank (UOB) ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ ၿပီး ျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေငြေၾကးမည္မွ် သံုးစြဲမည္ဆိုျခင္းကို ထုတ္ျပန္ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။
၄၃ မီဂါ၀ပ္ထြက္မည့္ စက္႐ံုတခုကို ယခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ကနဦး စတင္ေဆာက္လုပ္မည္ျဖစ္သည္ဟု Asiatech Energy က ဆိုသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ၿပီးစီးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။ လူဦးေရ ၅ သန္းအတြက္ စြမ္းအင္ေထာက္ပံ့ေပးႏိုင္မည္ဟုလည္း သိရသည္။ ဓာတ္ေငြ႔ေလာင္စာသံုး ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုတည္ေဆာက္ရန္ ကုန္က်စားရိတ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၇၀ ျဖစ္သည္ ဟုလည္းသိရသည္။
အေမရိကန္ အေျခစိုက္ APR Energy က မႏၲေလးတိုင္းတြင္ ၁၀၀ မီဂါ၀ပ္ထုတ္လုပ္ေပးမည့္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံု တ႐ံု တည္ေဆာက္မည္ဟု UOB က ယခင္အပတ္က ေၾကညာခဲ့သည္။
ယခင္အပတ္ အတြင္းကပင္ စကၤာပူႏိုင္ငံမွ Navigat Group ၏ လုပ္ငန္းခြဲျဖစ္ေသာ MAXPOWER (Thaketa) Company Ltd က ကာလရွည္ ဓာတ္အား၀ယ္ယူေရးအတြက္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ သေဘာတူလက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္ဟု ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့သည္။ အဆိုပါ စာခ်ဳပ္သည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား စြမ္းအင္ကုမၸဏီတခုၾကားတြင္ ပထမဆံုးေသာ သေဘာတူညီခ်က္လည္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အျခားစြမ္းအင္ဆိုင္ရာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ နမူနာလည္းျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ ဆင္ေျခဖံုးေဒသတခုတြင္ ၅၀ မီဂါ၀ပ္ထုတ္လုပ္ႏိုင္မည့္ ဓာတ္အားေပးစက္႐ံုတည္ေဆာက္ရန္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၃၅သန္း သံုးစြဲသြားမည္ဟု MAXPOWER ကဆိုသည္။
သၽွမ္း/အေရွ႕ ငလ်င္ဒဏ္ ခံရေဒသ အတြင္း ေရႊ တူးေဖၚမွု ေၾကာင့္ လယ္သမား/ ရြာသားမ်ား မ်က္ရည္က်
သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္
သၽွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္း တာခ်ီလိတ္ ခရိုင္ တာေလ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ ငလ်င္ဒဏ္ ခံခဲ့ရသည့္ မိုင္းလင္း အေနာက္ အုပ္စုအတြင္း ရြာဦးပိုင္း၌ ေရႊမ်ား တူးေဖၚလာ မွုေၾကာင့္ ရြာ၊ လယ္၊ ေခ်ာင္း၊ ပ်ိဳးဥယ်ာဥ္မ်ား ထြန္ယက္ စိုက္ပ်ိဳးမွု မျပဳနိုင္ေအာင္ ပ်က္စီး ကုန္သည္ဟု ရြာသားမ်ား ကေျပာၿပ ပါသည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ (ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ တနာရီခန႔္သြားရသည့္) မိုင္းလင္းေက်းရြာအုပ္စု ဝင္ နားဟိုင္းလုံ၊ ဝိန္းမေနာ္ ရြာဦးပိုင္း၊ ေခ်ာင္းဦးပိုင္း ေတာင္ေၾကာ၌ စိုင္းတစ္ကုမၸဏီ၊ လြယ္ခမ္းလုံ ကုမၸဏီ၊ စိုင္းမြန္းခမ္းကုမၸဏီ ႏွင့္ KML ကုမၸဏီတို႔က ေဒသတြင္းလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တို႔ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ ေရႊေမွာ္ တူးေဖာ္ က်င္ယူေသာေၾကာင့္ စြန႔္ပစ္ဓါတုပစၥည္းႏွင့္ သဲမ်ား၊ ရႊံ့ေျမမ်ား စီးက်လြမ္းျခဳံကာ ရြာတြင္း၊ လယ္ကြက္၊ ျမစ္ေခ်ာင္း ႏွင့္ ပ်ိဳးဥယ်ာဥ္မ်ား ဧက ၂၀၀ ခန႔္ ပ်က္စီးေနသည္ဟု ေဒသႏၲရ က်န္းမာေရး ဆရာမ နန္းလာ ကေျပာပါ သည္။
“က်မက ဒီရြာမွာေမြး၊ ဒီရပ္ရြာမွာေနပါတယ္။ က်မမွာ မိဘဘိုးဘြားပိုင္ လယ္ ၁၂ ဧက ရွိပါတယ္။ စိုက္ ပ်ိဳးလို႔မရတာ သုံးႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အရင္တုန္းက ေႏြစပါး မိုးစပါး စားဖို႔ဖယ္ၿပီးေရာင္းရင္ ထိုင္းဘတ္ေငြ ၂ သိန္းေက်ာ္က်န္ပါတယ္။ တစ္သီးအတြက္။ မႏွစ္တုန္းက လယ္တဧက (စပါးထြက္ႏွုန္းျဖင့္ခန႔္မွန္းေပး) တေသာင္းခြဲေပးပါတယ္။ အားလုံးအတြက္မေပးဘူး။ ေပးခ်င္သေလာက္ေပးသြားတယ္။ က်မတို႔လယ္ အတြက္ ဘတ္တသိန္းေက်ာ္ေက်ာ္ေပးသြားတယ္။ ရည္ရွည္ဘယ္လို အသက္ရွင္မလဲ။ လယ္လုပ္မရလို႔ ကေလးေက်ာင္းထုတ္ပစ္တာလဲ အမ်ားႀကီးဘဲ” ဟု ဆရာမ နန္းလာက မ်က္ရည္လည္ရြဲျဖင့္ ေျပာၿပ သည္။
အဆိုပါရြာသည္ ထိုင္း၊ လာအို တို႔ႏွင့္ နီးေသာ္လည္း ယခင္က သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ျခင္းမရွိ ေၾကာင္း၊ လက္ရွိတြင္မူ ေဒသတြင္းလူငယ္ ၄ ပုံသုံးပုံမွာ ထိုင္းသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အလုပ္ရွာေနေၾကာင္း၊ ကေလးမ်ားအား ပညာေရးတြင္ေထာက္ပံ့ျခင္းမျပဳနိုင္ေတာ့သျဖင့္ ေက်ာင္းထြက္ေစသျဖင့္ ၎တို႔ အနာဂတ္ေပ်ာက္ေနေၾကာင္း နားဟိုင္းလုံ ေက်ာင္းထိုင္းဆရာေတာ္ကလည္း မိန႔္ၾကားေတာ္မူပါသည္။
"ဦးဇင္းတို႔ရြာက တစ္ဝက္ေလာက္က သဲေတြ၊ ႏွုန္းေျမေတြ ဖုံးကုန္ၿပီ။ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ေက်ာင္း ေတာ္ျပန္ျပင္တာ မႏွစ္ကဘဲေရစက္ခ်တာ။ အခုက အဲဒီေျမေတြ ႏွုန္းေတြ ျပန္ဝင္လာေနၿပီ၊ ရြာလဲ မၾကာခင္ ပ်က္သြားဖြယ္ရွိတယ္။ ဘယ္လိုျပန္လုပ္ေပးမွာလဲ။ သဘာ၀ အတိုင္းျဖစ္ေအာင္။ အရင္က ဒီနမ့္ခမ္းေခ်ာင္းက ၾကည္လို႔၊ ေရသတၱဝါေတြမ်ားလို႔။ အခု ဘာမွ မရွိေတာ့ဘူး။ ေခ်ာင္းလဲ ေခ်ာင္း႐ုပ္မထြက္ေတာ့ဘူး။ ဦးဇင္းတို႔ တိုင္းျပည္က မင္းမဲ့ေနတဲ့ပုံဘဲ” - ဟု မိန႔္ေတာ္မူသည္။
ေရႊတြင္းေၾကာင့္ ရပ္ရြာလယ္ေၿမ သဲႏွုန္း လြမ္းျခဳံေနသည့္ျပႆနာေျဖရွင္းေပးရန္လာေရာက္စစ္ေဆး သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း ရြာသားမ်ားအား- ‘ခင္ဗ်ားတို႔လယ္က ပ်က္ေနၿပီဘဲ။ ေလ်ာ္ေၾကး မရတာ ထက္ အခုလာေပးေနတာ သေဘာတူၿပီးယူလိုက္ပါ၊ ေငြကေလးတလုံးတခဲ ရေသး တယ္’ - ဟု ကုမၸဏီမ်ားဘက္မွေန၍ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ရြာသူႀကီးေဟာင္း ဦးစိုင္းဝင္း ကေျပာသည္။
“ဘာလို႔သဲေတြ ႏွုန္းေတြက က်ေနာ္တို႔ရြာေတြလယ္ေတြထဲ အဲဒီေလာက္ ေတာင္ဖုံးေနတာလဲဆိုၿပီး စီမံကိန္းေနရာကို ေလ့ခြင့္ေပးဖို႔ ဓါတ္ပုံရိုက္ၿပီး မွတ္တမ္းယူဖို႔ က်ေနာ္တို႔ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းကသြားတယ္။ လုံျခဳံေရးေစာင့္ေပးတဲ့ လားဟူျပည္သူ႔စစ္က ဝင္ခြင့္မေပး ဘူး။ ဝင္ရင္ပစ္မယ္လို႔ ေသ နတ္နဲ႔ ေမာင္းတင္ၿခိမ္းေျခာက္တယ္” ဟု လည္းေလ့လာရန္ေရာက္ရွိခဲ့သည့္ လူငယ္တဦးကျပန္လည္ ေျပာျပသည္။
ေရႊတြင္းမ်ားရပ္တန႔္ေပးရန္ က်ားျဖဴပါတီ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ တာခ်ီလိတ္အမတ္ စိုင္းသိန္းေအာင္တို႔ထံလည္း ရြာသားမ်ားတိုင္ၾကားဖူးေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္း - ကိုယ္ပိုင္လၽွပ္စစ္တာပိုင္ ရွိသည့္ အိမ္မ်ားအတြက္ ဆိုလာျပားတျပား လာေရာက္ခ်ေပးေၾကာင္း၊ ေရစီးေၾကာင္းအတြက္ ေခ်ာင္းမ်ားလာေရာက္ျပဳျပင္ေပး ေသာ္လည္း ထိေရာက္မွု မရွိဘဲ ပိုမိုပ်က္စီးလာေနေၾကာင္း ရြာသားမ်ားက ေျပာျပပါသည္။
သၽွမ္းျပည္ အေရွ႕ပိုင္း တာခ်ီလိတ္ ခရိုင္ တာေလ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ ငလ်င္ဒဏ္ ခံခဲ့ရသည့္ မိုင္းလင္း အေနာက္ အုပ္စုအတြင္း ရြာဦးပိုင္း၌ ေရႊမ်ား တူးေဖၚလာ မွုေၾကာင့္ ရြာ၊ လယ္၊ ေခ်ာင္း၊ ပ်ိဳးဥယ်ာဥ္မ်ား ထြန္ယက္ စိုက္ပ်ိဳးမွု မျပဳနိုင္ေအာင္ ပ်က္စီး ကုန္သည္ဟု ရြာသားမ်ား ကေျပာၿပ ပါသည္။
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ ေျမာက္ဘက္ (ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ တနာရီခန႔္သြားရသည့္) မိုင္းလင္းေက်းရြာအုပ္စု ဝင္ နားဟိုင္းလုံ၊ ဝိန္းမေနာ္ ရြာဦးပိုင္း၊ ေခ်ာင္းဦးပိုင္း ေတာင္ေၾကာ၌ စိုင္းတစ္ကုမၸဏီ၊ လြယ္ခမ္းလုံ ကုမၸဏီ၊ စိုင္းမြန္းခမ္းကုမၸဏီ ႏွင့္ KML ကုမၸဏီတို႔က ေဒသတြင္းလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တို႔ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ ေရႊေမွာ္ တူးေဖာ္ က်င္ယူေသာေၾကာင့္ စြန႔္ပစ္ဓါတုပစၥည္းႏွင့္ သဲမ်ား၊ ရႊံ့ေျမမ်ား စီးက်လြမ္းျခဳံကာ ရြာတြင္း၊ လယ္ကြက္၊ ျမစ္ေခ်ာင္း ႏွင့္ ပ်ိဳးဥယ်ာဥ္မ်ား ဧက ၂၀၀ ခန႔္ ပ်က္စီးေနသည္ဟု ေဒသႏၲရ က်န္းမာေရး ဆရာမ နန္းလာ ကေျပာပါ သည္။
“က်မက ဒီရြာမွာေမြး၊ ဒီရပ္ရြာမွာေနပါတယ္။ က်မမွာ မိဘဘိုးဘြားပိုင္ လယ္ ၁၂ ဧက ရွိပါတယ္။ စိုက္ ပ်ိဳးလို႔မရတာ သုံးႏွစ္ရွိပါၿပီ။ အရင္တုန္းက ေႏြစပါး မိုးစပါး စားဖို႔ဖယ္ၿပီးေရာင္းရင္ ထိုင္းဘတ္ေငြ ၂ သိန္းေက်ာ္က်န္ပါတယ္။ တစ္သီးအတြက္။ မႏွစ္တုန္းက လယ္တဧက (စပါးထြက္ႏွုန္းျဖင့္ခန႔္မွန္းေပး) တေသာင္းခြဲေပးပါတယ္။ အားလုံးအတြက္မေပးဘူး။ ေပးခ်င္သေလာက္ေပးသြားတယ္။ က်မတို႔လယ္ အတြက္ ဘတ္တသိန္းေက်ာ္ေက်ာ္ေပးသြားတယ္။ ရည္ရွည္ဘယ္လို အသက္ရွင္မလဲ။ လယ္လုပ္မရလို႔ ကေလးေက်ာင္းထုတ္ပစ္တာလဲ အမ်ားႀကီးဘဲ” ဟု ဆရာမ နန္းလာက မ်က္ရည္လည္ရြဲျဖင့္ ေျပာၿပ သည္။
အဆိုပါရြာသည္ ထိုင္း၊ လာအို တို႔ႏွင့္ နီးေသာ္လည္း ယခင္က သြားေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ျခင္းမရွိ ေၾကာင္း၊ လက္ရွိတြင္မူ ေဒသတြင္းလူငယ္ ၄ ပုံသုံးပုံမွာ ထိုင္းသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕အလုပ္ရွာေနေၾကာင္း၊ ကေလးမ်ားအား ပညာေရးတြင္ေထာက္ပံ့ျခင္းမျပဳနိုင္ေတာ့သျဖင့္ ေက်ာင္းထြက္ေစသျဖင့္ ၎တို႔ အနာဂတ္ေပ်ာက္ေနေၾကာင္း နားဟိုင္းလုံ ေက်ာင္းထိုင္းဆရာေတာ္ကလည္း မိန႔္ၾကားေတာ္မူပါသည္။
"ဦးဇင္းတို႔ရြာက တစ္ဝက္ေလာက္က သဲေတြ၊ ႏွုန္းေျမေတြ ဖုံးကုန္ၿပီ။ ငလ်င္ဒဏ္ေၾကာင့္ ေက်ာင္း ေတာ္ျပန္ျပင္တာ မႏွစ္ကဘဲေရစက္ခ်တာ။ အခုက အဲဒီေျမေတြ ႏွုန္းေတြ ျပန္ဝင္လာေနၿပီ၊ ရြာလဲ မၾကာခင္ ပ်က္သြားဖြယ္ရွိတယ္။ ဘယ္လိုျပန္လုပ္ေပးမွာလဲ။ သဘာ၀ အတိုင္းျဖစ္ေအာင္။ အရင္က ဒီနမ့္ခမ္းေခ်ာင္းက ၾကည္လို႔၊ ေရသတၱဝါေတြမ်ားလို႔။ အခု ဘာမွ မရွိေတာ့ဘူး။ ေခ်ာင္းလဲ ေခ်ာင္း႐ုပ္မထြက္ေတာ့ဘူး။ ဦးဇင္းတို႔ တိုင္းျပည္က မင္းမဲ့ေနတဲ့ပုံဘဲ” - ဟု မိန႔္ေတာ္မူသည္။
ေရႊတြင္းေၾကာင့္ ရပ္ရြာလယ္ေၿမ သဲႏွုန္း လြမ္းျခဳံေနသည့္ျပႆနာေျဖရွင္းေပးရန္လာေရာက္စစ္ေဆး သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္း တာဝန္ရွိသူမ်ားကလည္း ရြာသားမ်ားအား- ‘ခင္ဗ်ားတို႔လယ္က ပ်က္ေနၿပီဘဲ။ ေလ်ာ္ေၾကး မရတာ ထက္ အခုလာေပးေနတာ သေဘာတူၿပီးယူလိုက္ပါ၊ ေငြကေလးတလုံးတခဲ ရေသး တယ္’ - ဟု ကုမၸဏီမ်ားဘက္မွေန၍ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ရြာသူႀကီးေဟာင္း ဦးစိုင္းဝင္း ကေျပာသည္။
“ဘာလို႔သဲေတြ ႏွုန္းေတြက က်ေနာ္တို႔ရြာေတြလယ္ေတြထဲ အဲဒီေလာက္ ေတာင္ဖုံးေနတာလဲဆိုၿပီး စီမံကိန္းေနရာကို ေလ့ခြင့္ေပးဖို႔ ဓါတ္ပုံရိုက္ၿပီး မွတ္တမ္းယူဖို႔ က်ေနာ္တို႔ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းကသြားတယ္။ လုံျခဳံေရးေစာင့္ေပးတဲ့ လားဟူျပည္သူ႔စစ္က ဝင္ခြင့္မေပး ဘူး။ ဝင္ရင္ပစ္မယ္လို႔ ေသ နတ္နဲ႔ ေမာင္းတင္ၿခိမ္းေျခာက္တယ္” ဟု လည္းေလ့လာရန္ေရာက္ရွိခဲ့သည့္ လူငယ္တဦးကျပန္လည္ ေျပာျပသည္။
ေရႊတြင္းမ်ားရပ္တန႔္ေပးရန္ က်ားျဖဴပါတီ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ တာခ်ီလိတ္အမတ္ စိုင္းသိန္းေအာင္တို႔ထံလည္း ရြာသားမ်ားတိုင္ၾကားဖူးေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္း - ကိုယ္ပိုင္လၽွပ္စစ္တာပိုင္ ရွိသည့္ အိမ္မ်ားအတြက္ ဆိုလာျပားတျပား လာေရာက္ခ်ေပးေၾကာင္း၊ ေရစီးေၾကာင္းအတြက္ ေခ်ာင္းမ်ားလာေရာက္ျပဳျပင္ေပး ေသာ္လည္း ထိေရာက္မွု မရွိဘဲ ပိုမိုပ်က္စီးလာေနေၾကာင္း ရြာသားမ်ားက ေျပာျပပါသည္။
ကေလးကစားကြင္းကုိ လူငယ္သုံးဦးက အုပ္စုဖြဲ႕ရန္ရွာမႈ ျဖစ္
ေရခဲ(ျပည္)
ျပည္ၿမဳိ႕ရွိ ကေလးကစားကြင္းတစ္ခုကို အရက္မူးေနသည္ဆိုသည့္ လူငယ္သုံးဦးက အုပ္စုဖြဲ႕ရန္ရွာသည့္ အတြက္ ကစားကြင္းမန္ေနဂ်ာက ျပည္ၿမဳိ႕မ ရဲစခန္းတြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္က အမႈဖြင့္တိုင္တန္းထား သည္ဟု နယ္ထိန္းေခါင္းေဆာင္ ဒု-ရဲအုပ္ေဇာ္မုိးႏုိင္က မဇၩိမကုိ ေျပာသည္။
“ဒီေကာင္ေတြ လူမိုက္ဆန္ဆန္ လုပ္ေနတာ။ သက္သက္ ျပႆနာရွာတာ”ဟု ေျပာသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္ည ၈ နာရီခြဲခန္႔က ျပည္ၿမဳိ႕၊ ရြာဘဲရပ္၊ အမွတ္ (၇၃)ရွိ Top One ကေလး ကစားကြင္းသို႔ ဘီလူး၊ ေအာင္ၿဖိဳးထက္(ခ)ဓာတ္ခဲႏွင့္ေရႊအိုးစည္တို႔ သံုးဦးသည္ Kenbo125 အနက္ ေရာင္ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ ေရာက္ရွိလာသည္။ဘီလူးက အေရာင္း၀န္ထမ္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကုိ “ပိုက္ဆံေတာင္း ေပး၊ မေပးရင္ ဓားနဲ႔ထိုးမယ္”ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုၿပီး ၎တို႔သံုးဦးသည္ ဆဲဆိုကာဆိုင္ကုိခဲျဖင့္ေပါက္ခဲ့ သည္ဟု တိုင္တန္းထားသည္။
ကေလးကစားကြင္း ၀န္ထမ္းမ်ားက ရဲစခန္းသုိ႔ ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားသည္ကို သိရွိၿပီး အဆုိပါလူငယ္ သံုးဦးသည္ ဆိုင္ကယ္ကုိ ကစားကြင္းေရွ႕ထားကာ ကိုယ္လြတ္ထြက္ေျပးသြားသည္ဟု ဆုိသည္။
ခဲမ်ားျဖင့္ပစ္ေပါက္ခံရသည့္အတြက္ကစားကြင္းဆိုင္တံခါးမွန္ကြဲေၾကပ်က္စီးသျဖင့္ ဆံုး႐ႈံးမႈတန္ဘိုး က်ပ္ႏွစ္ ေသာင္းႏွင့္ ဆိုင္းဘုတ္ပ်က္စီးသျဖင့္ ဆံုး႐ႈံးမႈတန္ဘိုး က်ပ္သံုးေသာင္းရွိေၾကာင္း ရဲမွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
အဆိုပါအမႈကုိ ျပည္ၿမဳိ႕၊ ၿမဳိ႕မရဲစခန္း တြင္(ပ)၈၆/၂၀၁၄ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒ ပုဒ္မ-၂၉၄/၃၃၆/၅၀၆/ ၄၂၇ အရ အမႈဖြင့္ ေဆာင္ရြက္ထားၿပီး တိုင္ၾကားခံရသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။
ျပည္ၿမဳိ႕ရွိ ကေလးကစားကြင္းတစ္ခုကို အရက္မူးေနသည္ဆိုသည့္ လူငယ္သုံးဦးက အုပ္စုဖြဲ႕ရန္ရွာသည့္ အတြက္ ကစားကြင္းမန္ေနဂ်ာက ျပည္ၿမဳိ႕မ ရဲစခန္းတြင္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္က အမႈဖြင့္တိုင္တန္းထား သည္ဟု နယ္ထိန္းေခါင္းေဆာင္ ဒု-ရဲအုပ္ေဇာ္မုိးႏုိင္က မဇၩိမကုိ ေျပာသည္။
“ဒီေကာင္ေတြ လူမိုက္ဆန္ဆန္ လုပ္ေနတာ။ သက္သက္ ျပႆနာရွာတာ”ဟု ေျပာသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၄ ရက္ည ၈ နာရီခြဲခန္႔က ျပည္ၿမဳိ႕၊ ရြာဘဲရပ္၊ အမွတ္ (၇၃)ရွိ Top One ကေလး ကစားကြင္းသို႔ ဘီလူး၊ ေအာင္ၿဖိဳးထက္(ခ)ဓာတ္ခဲႏွင့္ေရႊအိုးစည္တို႔ သံုးဦးသည္ Kenbo125 အနက္ ေရာင္ဆိုင္ကယ္ျဖင့္ ေရာက္ရွိလာသည္။ဘီလူးက အေရာင္း၀န္ထမ္း အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးကုိ “ပိုက္ဆံေတာင္း ေပး၊ မေပးရင္ ဓားနဲ႔ထိုးမယ္”ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုၿပီး ၎တို႔သံုးဦးသည္ ဆဲဆိုကာဆိုင္ကုိခဲျဖင့္ေပါက္ခဲ့ သည္ဟု တိုင္တန္းထားသည္။
ကေလးကစားကြင္း ၀န္ထမ္းမ်ားက ရဲစခန္းသုိ႔ ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားသည္ကို သိရွိၿပီး အဆုိပါလူငယ္ သံုးဦးသည္ ဆိုင္ကယ္ကုိ ကစားကြင္းေရွ႕ထားကာ ကိုယ္လြတ္ထြက္ေျပးသြားသည္ဟု ဆုိသည္။
ခဲမ်ားျဖင့္ပစ္ေပါက္ခံရသည့္အတြက္ကစားကြင္းဆိုင္တံခါးမွန္ကြဲေၾကပ်က္စီးသျဖင့္ ဆံုး႐ႈံးမႈတန္ဘိုး က်ပ္ႏွစ္ ေသာင္းႏွင့္ ဆိုင္းဘုတ္ပ်က္စီးသျဖင့္ ဆံုး႐ႈံးမႈတန္ဘိုး က်ပ္သံုးေသာင္းရွိေၾကာင္း ရဲမွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပ ထားသည္။
အဆိုပါအမႈကုိ ျပည္ၿမဳိ႕၊ ၿမဳိ႕မရဲစခန္း တြင္(ပ)၈၆/၂၀၁၄ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒ ပုဒ္မ-၂၉၄/၃၃၆/၅၀၆/ ၄၂၇ အရ အမႈဖြင့္ ေဆာင္ရြက္ထားၿပီး တိုင္ၾကားခံရသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးႏိုင္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိသည္။
တ႐ုတ္ ဒု ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး NLD ႏွင့္ ေတြ႔ဆံု
ေက်ာ္ၿဖိဳးသာ
ၿပီးခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းက တ႐ုတ္ အဆင္ျမင့္အရာရွိတဦး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ႐ံုးခ်ဳပ္သို႔ လာေရာက္လည္ပတ္သြားၿပီး ထိုသို႔ လည္ပတ္ျခင္းမွာ အနွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျဖစ္သည္ဟု NLD နာယကတဦးျဖစ္သူ ဦးတင္ဦးက ေျပာသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ အိပင္းင္ (Ai Ping) သည္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔၌ NLD ဌာနခ်ဳပ္သို႔ သြားေရာက္ၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ မစၥတာ အိပင္းင္ လာေရာက္လည္ပတ္ျခင္းမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးအျပင္ NLD ႏွင့္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (CPC) အၾကား ဆက္ဆံေရးကိုပါ တိုးျမွင့္ရန္ရည္ရြယ္၍ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးတင္ဦးက ဆိုသည္။
“ဒီႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္းမွာ အခုလို တ႐ုတ္အစိုးရ အရာရွိတေယာက္ က်ေနာ္တို႔ ဌာနခ်ဳပ္ကို လာလည္တာ ဒါ ပထမဆံုးအႀကိမ္ပဲ” ဟု ဦးတင္ဦးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။ ယခုတႀကိမ္မတိုင္မီ တ႐ုတ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား NLD သို႔ ေနာက္ဆံုး အလည္လာသြားသည္မွာ ပါတီက တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာႏွင့္ ေအာင္ပြဲရခဲ့သည့္ ၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၿပီးၿပီးခ်င္းျဖစ္သည္ဟုလည္း ၄င္းက ဆိုသည္။
ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ အိပင္းင္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ယန္င္ေဟာင္လန္ (Yang Houlan) တို႔ ဦးေဆာင္ေသာ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ႏွင့္ တနာရီခန္႔ ေတြ႔ဆံုရာသို႔ NLD ဘက္မွ နာယက ဦးတင္ဦးအျပင္ ပါတီဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ ဦးဥာဏ္ဝင္းႏွင့္ ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ မံုရြာေအာင္ရွင္တို႔လည္း တက္ေရာက္ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
“သူတို႔က တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကားမွာ ဒီထက္ပို ဆက္ဆံေရးေကာင္းလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတဲ့ ကိစၥေတြပဲ အဓိက ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ လက္ပံေတာင္းကိစၥ၊ ဂက္စ္ပိုက္လိုင္း ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စကားတလံုးေတာင္ မဟသြားပါဘူး” ဟု ဦးတင္ဦးက ေျပာသည္။
၄င္းက ဆက္လက္၍ “NLD ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးကိစၥေတြ အထူးသျဖင့္ ပါတီအာဏာရလာရင္ အဲဒီကိစၥေတြကို ဘယ္လို လုပ္မလဲဆိုတာကိုလည္း သူတို႔ သိခ်င္ပံုရတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ကို ေမးၾကေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံတိုင္းနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းေအာင္ တည္ေဆာက္သြားမယ္ဆိုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ မူဝါဒအတိုင္းပဲ ဆက္သြားမယ္လို႔ ရွင္းျပလိုက္တယ္” ဟုလည္း ဆိုသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ကာလမ်ားအတြင္း NLD ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး မတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေန၍ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ေျပာဆိုခဲ့သည္ဟုလည္း NLD ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ မံုရြာေအာင္ရွင္၏ အဆိုအရ သိရသည္။
“အခုဆိုရင္ ဒီမွာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနက အရင္ကထက္ ပိုပြင့္လင္းလာၿပီ၊ ဒါေၾကာင့္ ပါတီအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးကို ပိုအားေကာင္းေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္လို႔ သူတို႔က ဆိုတယ္” ဟု မံုရြာေအာင္ရွင္က ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မွစ၍ ယခုအထိ NLD ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ အနည္းဆံုး ၄ ဖြဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေလ့လာေရးခရီးအျဖစ္သြားေရာက္ လည္ပတ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ၄င္းက ဆိုသည္။
တ႐ုတ္အစိုးရသည္ ျမန္မာျပည္တြင္း႐ွိ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအပါအဝင္ အႀကီးစား တ႐ုတ္စီမံကိန္းမ်ားအား ျမန္မာျပည္သူလူထုက ျပင္းထန္စြာ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ပိုင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူလူထုႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈမ်ား ပိုမိုတိုးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။
တ႐ုတ္အစိုးရပိုင္ တ႐ုတ္စြမ္းအင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈ ေကာ္ပိုေရးရွင္း (CPI) က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားသည့္ ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံတန္ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအား သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ ယင္းစီမံကိန္း ရပ္တန္႔ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည့္ ထင္ရွားသူမ်ားတြင္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ တခုအတြင္း CPI က NLD ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔အား ခ်ဥ္းကပ္၍ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လည္ စတင္ခ်င္သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းခရီးစဥ္မတိုင္မီ တလကလည္း မစၥတာ ယန္င္ ေဟာင္လန္သည္ ယခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီး လီဂၽြန္ဟြာ (Li Junhua) ေနရာတြင္ တာဝန္ယူမည့္ သံအမတ္အသစ္ အေနႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေနအိမ္သို႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံု ႏႈတ္ဆက္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ယင္းသို႔သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုမႈမျပဳမီ လအေတာ္ၾကာကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္သံ႐ံုးက NLD ၏ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး ကြန္ရက္အတြက္ ေငြက်ပ္ ၁၀ သိန္း လႉဒါန္းခဲ့ေသးသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ရန္အတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက NLD ပါတီဝင္မ်ားအား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ၿပီး NLD ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ႏွင့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္ဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ ကို္ယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ရက္ပိုင္းက တ႐ုတ္ အဆင္ျမင့္အရာရွိတဦး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီ႐ံုးခ်ဳပ္သို႔ လာေရာက္လည္ပတ္သြားၿပီး ထိုသို႔ လည္ပတ္ျခင္းမွာ အနွစ္ ၂၀ ေက်ာ္အတြင္း ပထမဆံုးအႀကိမ္ ျဖစ္သည္ဟု NLD နာယကတဦးျဖစ္သူ ဦးတင္ဦးက ေျပာသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ အိပင္းင္ (Ai Ping) သည္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔၌ NLD ဌာနခ်ဳပ္သို႔ သြားေရာက္ၿပီး ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းကဲ့သို႔ မစၥတာ အိပင္းင္ လာေရာက္လည္ပတ္ျခင္းမွာ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးအျပင္ NLD ႏွင့္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (CPC) အၾကား ဆက္ဆံေရးကိုပါ တိုးျမွင့္ရန္ရည္ရြယ္၍ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးတင္ဦးက ဆိုသည္။
“ဒီႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာအတြင္းမွာ အခုလို တ႐ုတ္အစိုးရ အရာရွိတေယာက္ က်ေနာ္တို႔ ဌာနခ်ဳပ္ကို လာလည္တာ ဒါ ပထမဆံုးအႀကိမ္ပဲ” ဟု ဦးတင္ဦးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။ ယခုတႀကိမ္မတိုင္မီ တ႐ုတ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား NLD သို႔ ေနာက္ဆံုး အလည္လာသြားသည္မွာ ပါတီက တႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာႏွင့္ ေအာင္ပြဲရခဲ့သည့္ ၁၉၉၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၿပီးၿပီးခ်င္းျဖစ္သည္ဟုလည္း ၄င္းက ဆိုသည္။
ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ အိပင္းင္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသံအမတ္ႀကီး မစၥတာ ယန္င္ေဟာင္လန္ (Yang Houlan) တို႔ ဦးေဆာင္ေသာ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ႏွင့္ တနာရီခန္႔ ေတြ႔ဆံုရာသို႔ NLD ဘက္မွ နာယက ဦးတင္ဦးအျပင္ ပါတီဗဟို အလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ ဦးဥာဏ္ဝင္းႏွင့္ ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ မံုရြာေအာင္ရွင္တို႔လည္း တက္ေရာက္ၾကေၾကာင္း သိရသည္။
“သူတို႔က တ႐ုတ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအၾကားမွာ ဒီထက္ပို ဆက္ဆံေရးေကာင္းလာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတဲ့ ကိစၥေတြပဲ အဓိက ေဆြးေႏြးၾကတာပါ။ ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ လက္ပံေတာင္းကိစၥ၊ ဂက္စ္ပိုက္လိုင္း ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စကားတလံုးေတာင္ မဟသြားပါဘူး” ဟု ဦးတင္ဦးက ေျပာသည္။
၄င္းက ဆက္လက္၍ “NLD ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးကိစၥေတြ အထူးသျဖင့္ ပါတီအာဏာရလာရင္ အဲဒီကိစၥေတြကို ဘယ္လို လုပ္မလဲဆိုတာကိုလည္း သူတို႔ သိခ်င္ပံုရတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ကို ေမးၾကေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံတိုင္းနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းေအာင္ တည္ေဆာက္သြားမယ္ဆိုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ မူဝါဒအတိုင္းပဲ ဆက္သြားမယ္လို႔ ရွင္းျပလိုက္တယ္” ဟုလည္း ဆိုသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနႏွင့္ ၿပီးခဲ့သည့္ကာလမ်ားအတြင္း NLD ႏွင့္ ဆက္ဆံေရး မတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေန၍ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက ေျပာဆိုခဲ့သည္ဟုလည္း NLD ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ မံုရြာေအာင္ရွင္၏ အဆိုအရ သိရသည္။
“အခုဆိုရင္ ဒီမွာ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနက အရင္ကထက္ ပိုပြင့္လင္းလာၿပီ၊ ဒါေၾကာင့္ ပါတီအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရးကို ပိုအားေကာင္းေအာင္ လုပ္ခ်င္တယ္လို႔ သူတို႔က ဆိုတယ္” ဟု မံုရြာေအာင္ရွင္က ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္မွစ၍ ယခုအထိ NLD ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ အနည္းဆံုး ၄ ဖြဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ေလ့လာေရးခရီးအျဖစ္သြားေရာက္ လည္ပတ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ၄င္းက ဆိုသည္။
တ႐ုတ္အစိုးရသည္ ျမန္မာျပည္တြင္း႐ွိ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအပါအဝင္ အႀကီးစား တ႐ုတ္စီမံကိန္းမ်ားအား ျမန္မာျပည္သူလူထုက ျပင္းထန္စြာ ကန္႔ကြက္ခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ပိုင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္သူလူထုႏွင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈမ်ား ပိုမိုတိုးျမွင့္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့သည္။
တ႐ုတ္အစိုးရပိုင္ တ႐ုတ္စြမ္းအင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈ ေကာ္ပိုေရးရွင္း (CPI) က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားသည့္ ေဒၚလာ ၃.၆ ဘီလီယံတန္ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအား သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ရပ္ဆိုင္းခဲ့သည္။ ယင္းစီမံကိန္း ရပ္တန္႔ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည့္ ထင္ရွားသူမ်ားတြင္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း အပါအဝင္ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္ တခုအတြင္း CPI က NLD ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔အား ခ်ဥ္းကပ္၍ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ျပန္လည္ စတင္ခ်င္သည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ ယင္းခရီးစဥ္မတိုင္မီ တလကလည္း မစၥတာ ယန္င္ ေဟာင္လန္သည္ ယခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တ႐ုတ္သံအမတ္ႀကီး လီဂၽြန္ဟြာ (Li Junhua) ေနရာတြင္ တာဝန္ယူမည့္ သံအမတ္အသစ္ အေနႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေနအိမ္သို႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံု ႏႈတ္ဆက္ခဲ့သည္။ ထို႔ျပင္ ယင္းသို႔သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုမႈမျပဳမီ လအေတာ္ၾကာကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ တ႐ုတ္သံ႐ံုးက NLD ၏ အမ်ိဳးသားက်န္းမာေရး ကြန္ရက္အတြက္ ေငြက်ပ္ ၁၀ သိန္း လႉဒါန္းခဲ့ေသးသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ရန္အတြက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနက NLD ပါတီဝင္မ်ားအား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ၿပီး NLD ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ေကာ္မတီဝင္ႏွင့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဥာဏ္ဝင္း ဦးေဆာင္သည့္ ကို္ယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
အမတ္မ်ားႏွင့္ဝန္ၾကီးမ်ား တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မထီမဲ့ျမင္မျပဳရန္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒သတိေပး
ဝင္းကုိကုိလတ္
လႊတ္ေတာ္တြင္း ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ေမးခြန္းေမးျမန္းရာတြင္လည္းေကာင္း ေျဖၾကားသူ ဝန္ၾကီးမ်ား၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးမ်ား တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မထီမဲ့ျမင္ျပဳသည့္ အျပဳ အမႈမ်ဳိး မျပဳလုပ္ၾကရန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆ ရက္က က်င္းပသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ သတိေပးလုိက္သည္။
“လႊတ္ေတာ္ဟာ လႊတ္ေတာ္ဂုဏ္သိကၡာရိွဖို႔လိုသလို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာလည္း လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ရိွဖို႔လိုပါတယ္။ ေျဖၾကားတဲ့အခါမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္ သိကၡာ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ေရွ႕မွာထိုင္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း နားလည္ဖို႔၊ လက္ခံ ဖို႔လိုပါတယ္။ ေျဖတဲ့ေနရာမွာလည္း ေမးတဲ့သူေမးသလို မထိတထိေမးသလို ေျဖတဲ့အခါမွာလည္း မထိ တထိ ေျဖၿပီးေတာ့ တစ္ဖက္ဖက္ကို ဂုဏ္သိကၡာအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း မထီမဲ့ျမင္ျပဳတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး ေတြမျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆ ရက္က ဒုိက္ဦးၿမိဳ႕ နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးမင္းေဆြ၏ ေမးျမန္းမႈကုိ သမၼတ႐ံုး ဝန္ၾကီးဌာန(၂)၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီး ဦးစိုးေမာင္က ေျဖၾကားခဲ့ၿပီး ဦးမင္းေဆြ၏ ထပ္ဆင့္ေျပာ စကားအၿပီး သူရဦးေရႊမန္းက သတိေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“အဲဒီေတာ့ ခုနက ေျဖသြားတဲ့ေနရာမွာ ေမးခြန္းကို ေမးခြန္းလိုေျဖၿပီးတဲ့အခါမွာ ေနာက္ပိုင္းကိစၥေတြ မလို အပ္ဘဲ ဆက္ေျပာတဲ့ကိစၥဟာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အထင္လြဲစရာေတြ ရိွပါတယ္။ ေမးခြန္းေျဖၿပီးၿပီပဲ။က်န္ တဲ့တာဝန္ေတြ လုပ္ေဆာင္မႈအပိုင္းေတြ ဒီထဲမွာထည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာစရာ သင့္ မသင့္ ထည့္ၿပီးေတာ့ စဥ္း စားဖို႔ လုိတယ္။ ေမးခြန္းကို ေမးခြန္းအတိုင္းေျဖဖို႔နဲ႔ ႐ိုးသားစြာ၊ ပြင့္လင္းစြာ တာဝန္ယူၿပီး ေျဖဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ေမးတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း ဒီအတိုင္းပဲမိမိတို႔ရဲ႕ေမးခြန္းေတြဟာ ျပည္သူ႔အက်ဳိး၊ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးအတြက္ ျဖစ္ဖို႔၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က မသိဘူးဆိုရင္ သိတဲ့အခါ မွာ လိုအပ္တာေတြ လႊတ္ေတာ္က ကူဖို႔ဆိုတာ တစ္ ဖက္က ရိွပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
သမၼတ႐ံုးဝန္ၾကီးဌာန(၂)၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီး ဦးစုိးေမာင္က “လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးအေနနဲ႔ ေမးခြန္းထုတ္႐ံုနဲ႔ မလံုေလာက္ေသးပါ၊ ေမးခြန္းရဲ႕ေနာက္မွာ တာဝန္ေတြ က်န္ရိွေနတယ္လို႔ ယူဆပါ တယ္။
ႏိုင္ငံေရးအျမင္ စီးပြားေရးအသိနဲ႔ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက တက္တက္ႂကြႂကြ သတင္းေပးျခင္း၊ ဖမ္း ဆီးျခင္း၊ တိုင္ၾကားျခင္း၊ လုိအပ္လွ်င္ တရားလိုလုပ္၍ တရားစြဲဆိုျခင္း သက္ေသခံေပးျခင္းတို႔ျဖင့္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္လာေအာင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးတို႔က စည္း႐ံုးျခင္း၊ ပူးေပါင္း တားဆီးျခင္းႏွင့္ ကာ ကြယ္ၾကမွသာ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူ တစ္ရပ္လံုး အားမလိုအားမရ ျဖစ္ေန မႈမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္”ဟုေျဖၾကားခ်က္ အဆုံးသတ္တြင္ ေျပာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေမးခြန္းေမးျမန္းသူ ဦးမင္းေဆြကလည္း ယခင္က ေမွာင္ခုိသတင္းေပးသည့္အခါ သတင္းေပးသည့္သူမ်ား ကို ေမွာင္ခို ပစၥည္းတန္ဖုိး၏ ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္း ျပန္ေပးသည္ဟု ေျပာၾကားသည္။
၎က “ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ႕ျပည္သူေတြ၊ မိမိရဲ႕ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို စည္း႐ံုးဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အလကားေတာ့ မရဘူးခင္ဗ်” ဟု ေျပာသည္။
သူရဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ ၾကယ္ပြင့္ျပေမးခြန္းမ်ား ေမးျမန္းျခင္း၊ ျပန္လည္ ေျဖၾကားျခင္းမ်ားကုိ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မွတစ္ဆင့္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ ယင္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကုိ အားလုံးက လုိက္ နာရန္လိုအပ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မွတ္တမ္းအျဖစ္ ထားရွိမည္ဟု ေျပာသည္။
လႊတ္ေတာ္တြင္း ကုိယ္စားလွယ္မ်ားက ေမးခြန္းေမးျမန္းရာတြင္လည္းေကာင္း ေျဖၾကားသူ ဝန္ၾကီးမ်ား၊ ဒုတိယဝန္ၾကီးမ်ား တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မထီမဲ့ျမင္ျပဳသည့္ အျပဳ အမႈမ်ဳိး မျပဳလုပ္ၾကရန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆ ရက္က က်င္းပသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ သတိေပးလုိက္သည္။
“လႊတ္ေတာ္ဟာ လႊတ္ေတာ္ဂုဏ္သိကၡာရိွဖို႔လိုသလို လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာလည္း လႊတ္ ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ ရိွဖို႔လိုပါတယ္။ ေျဖၾကားတဲ့အခါမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ ဂုဏ္ သိကၡာ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ေရွ႕မွာထိုင္ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကိုလည္း နားလည္ဖို႔၊ လက္ခံ ဖို႔လိုပါတယ္။ ေျဖတဲ့ေနရာမွာလည္း ေမးတဲ့သူေမးသလို မထိတထိေမးသလို ေျဖတဲ့အခါမွာလည္း မထိ တထိ ေျဖၿပီးေတာ့ တစ္ဖက္ဖက္ကို ဂုဏ္သိကၡာအားျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း မထီမဲ့ျမင္ျပဳတဲ့ အျဖစ္မ်ဳိး ေတြမျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၆ ရက္က ဒုိက္ဦးၿမိဳ႕ နယ္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးမင္းေဆြ၏ ေမးျမန္းမႈကုိ သမၼတ႐ံုး ဝန္ၾကီးဌာန(၂)၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီး ဦးစိုးေမာင္က ေျဖၾကားခဲ့ၿပီး ဦးမင္းေဆြ၏ ထပ္ဆင့္ေျပာ စကားအၿပီး သူရဦးေရႊမန္းက သတိေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“အဲဒီေတာ့ ခုနက ေျဖသြားတဲ့ေနရာမွာ ေမးခြန္းကို ေမးခြန္းလိုေျဖၿပီးတဲ့အခါမွာ ေနာက္ပိုင္းကိစၥေတြ မလို အပ္ဘဲ ဆက္ေျပာတဲ့ကိစၥဟာ တစ္ဖက္နဲ႔တစ္ဖက္ အထင္လြဲစရာေတြ ရိွပါတယ္။ ေမးခြန္းေျဖၿပီးၿပီပဲ။က်န္ တဲ့တာဝန္ေတြ လုပ္ေဆာင္မႈအပိုင္းေတြ ဒီထဲမွာထည့္ၿပီးေတာ့ ေျပာစရာ သင့္ မသင့္ ထည့္ၿပီးေတာ့ စဥ္း စားဖို႔ လုိတယ္။ ေမးခြန္းကို ေမးခြန္းအတိုင္းေျဖဖို႔နဲ႔ ႐ိုးသားစြာ၊ ပြင့္လင္းစြာ တာဝန္ယူၿပီး ေျဖဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ေမးတဲ့ပုဂၢိဳလ္မ်ားကလည္း ဒီအတိုင္းပဲမိမိတို႔ရဲ႕ေမးခြန္းေတြဟာ ျပည္သူ႔အက်ဳိး၊ ႏိုင္ငံ့အက်ိဳးအတြက္ ျဖစ္ဖို႔၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕က မသိဘူးဆိုရင္ သိတဲ့အခါ မွာ လိုအပ္တာေတြ လႊတ္ေတာ္က ကူဖို႔ဆိုတာ တစ္ ဖက္က ရိွပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
သမၼတ႐ံုးဝန္ၾကီးဌာန(၂)၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ၾကီး ဦးစုိးေမာင္က “လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးအေနနဲ႔ ေမးခြန္းထုတ္႐ံုနဲ႔ မလံုေလာက္ေသးပါ၊ ေမးခြန္းရဲ႕ေနာက္မွာ တာဝန္ေတြ က်န္ရိွေနတယ္လို႔ ယူဆပါ တယ္။
ႏိုင္ငံေရးအျမင္ စီးပြားေရးအသိနဲ႔ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးက တက္တက္ႂကြႂကြ သတင္းေပးျခင္း၊ ဖမ္း ဆီးျခင္း၊ တိုင္ၾကားျခင္း၊ လုိအပ္လွ်င္ တရားလိုလုပ္၍ တရားစြဲဆိုျခင္း သက္ေသခံေပးျခင္းတို႔ျဖင့္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္လာေအာင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ၾကီးတို႔က စည္း႐ံုးျခင္း၊ ပူးေပါင္း တားဆီးျခင္းႏွင့္ ကာ ကြယ္ၾကမွသာ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူ တစ္ရပ္လံုး အားမလိုအားမရ ျဖစ္ေန မႈမ်ား ခ်ဳပ္ၿငိမ္းသြားမည္ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေျပာၾကားလုိပါတယ္”ဟုေျဖၾကားခ်က္ အဆုံးသတ္တြင္ ေျပာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေမးခြန္းေမးျမန္းသူ ဦးမင္းေဆြကလည္း ယခင္က ေမွာင္ခုိသတင္းေပးသည့္အခါ သတင္းေပးသည့္သူမ်ား ကို ေမွာင္ခို ပစၥည္းတန္ဖုိး၏ ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္း ျပန္ေပးသည္ဟု ေျပာၾကားသည္။
၎က “ကိုယ္စားလွယ္ေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ႕ျပည္သူေတြ၊ မိမိရဲ႕ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို စည္း႐ံုးဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ အလကားေတာ့ မရဘူးခင္ဗ်” ဟု ေျပာသည္။
သူရဦးေရႊမန္းက လႊတ္ေတာ္တြင္ ၾကယ္ပြင့္ျပေမးခြန္းမ်ား ေမးျမန္းျခင္း၊ ျပန္လည္ ေျဖၾကားျခင္းမ်ားကုိ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မွတစ္ဆင့္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည့္အတြက္ ယင္းစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကုိ အားလုံးက လုိက္ နာရန္လိုအပ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ မွတ္တမ္းအျဖစ္ ထားရွိမည္ဟု ေျပာသည္။
တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ အန္အယ္လ္္ဒီ ဆက္ဆံေရးတိုးျမႇင့္ေရးေဆြးေႏြး
ေအးႏိုင္
တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ပါတီအၾကား ဆက္ဆံေရးတုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ပါတီႏွစ္ခုရဲ႕ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ့မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ ရက္ေန႔က ေဆြးေႏြးသေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။
တရုတ္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ အိုင္ပင္း (Ai Ping)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တရုတ္သံအမတ္ ယန္ေ၀လ်ံတို႔ အပါအ၀င္ ရွစ္ဦးဟာ ရန္ကုန္တိုင္း ဗဟန္းၿမိဳ့နယ္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ႒ာနခ်ဳပ္မွာ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။ တရုတ္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ အိုင္ပင္း (Ai Ping)၊ ဟာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာဌာနက ထိပ္တန္းတာ၀န္ရွိသူတဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔အဖြဲ႔ဟာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ပါတီနာယက ဦးတင္ဦး၊ ဗဟိုျပန္ၾကားေရး ေကာ္မတီက ဦးဥာဏ္၀င္းနဲ႔ မုံရြာေအာင္ရွင္တို႔ သုံးဦးနဲ႔ မိနစ္ ၄၀ ေက်ာ္ၾကာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၾက ပါတယ္။
ဗဟုိျပန္ၾကားေရးေကာ္မတီ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ မုံရြာေအာင္ရွင္ ေခၚ ဦးေအးၾကဴက အဓိက ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ဆီလာတာကေတာ့ အဓိကက သူတို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အခုဟာက ႏိုင္ငံေရး ပြင့္လင္းမႈ ရွိလာတယ္။ ရွိလာေတာ့ အရင္တုန္းက အန္အယ္လ္ဒီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ဆက္ဆံရတာ ေႏွာင့္ေႏွးမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ အခုက်ေတာ့ ပြင့္လင္းမႈေတြ ရွိလာခဲ့အခါက်ေတာ့ တိုုက္ရိုက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ တိုးခ်ဲ႔ၿပီးေတာ့ ဆက္ဆံခ်င္တယ္ေပါ့။ ဒါ လာတဲ့အေၾကာင္းပါပဲ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ တရုတ္ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ခရီးစဥ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေျပာသြားတာပါ။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဘက္က ျပန္လည္ေဆြးေႏြးခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မုံရြာေအာင္ရွင္ ေခၚ ဦးေအးၾကဴက ခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္ခံတဲ့အေၾကာင္း လက္ခံပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ဟိုတုန္းက တရုတ္နဲ႔ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးေပါ့ေနာ္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ရင္းႏွီးတဲ့ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့တယ္၊ အခုလည္း ေစာေစာပိုင္းကေတာ့ အာဏာရွင္ လက္ေအာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဆက္ဆံေရးက ျပတ္ေတာက္သေလာက္ ျဖစ္ခဲ့တယ္ေလ။ အခု ျပန္ၿပီးပြင့္္လင္းတဲ့အခါမွာ ဒီလို တရုတ္ႏိုင္ငံက ျပန္လည္ဆက္သြယ္တာကို က်ေနာ္တို႔ လက္ခံတဲ့ အေၾကာင္း ၀မ္းသာတဲ့အေၾကာင္း ျပန္ေျပာတာပါဘဲ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္အစပိုင္း ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က မဲအျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတုန္းက တရုတ္သံအမတ္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ပထမဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရဘက္က ေက်ာေထာက္ေနာက္္ခံျပဳရပ္တည္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈအမ်ားဆုံးႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္မွာ သေဘာတူခဲ့တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံစီမံကိန္းနဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း တို႔ဟာ ကန္႔ကြက္ခံေနရပါတယ္။
ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကိစၥ၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းကိစၥနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တရုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ေခၚဖို႔စတဲ့ ကိစၥေတြကို မေျပာဆိုဘဲ ႏွစ္ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရး၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရး ကိစၥေတြကိုသာ ေျပာဆိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တရုတ္အစိုးရဟာ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ လြတ္ေတာ္ေတြေပၚေပါက္လာၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို တရုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ၾကားေလ့လာတဲ့ခရီးစဥ္ေတြ စီစဥ္ေပးခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီကို ေလးႀကိမ္ထက္မနည္း ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တရုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ၾကားဖို႔လည္း တရုတ္အစိုးရက ျပင္ဆင္ေနၿပီး ႏွစ္ဘက္ အဆင္ေျပမယ့္ရက္ကို ခ်ိန္ဆေနတယ္လို႔ တရုတ္သံအမတ္က တေလာက ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
တရုတ္ျပည္သူ႔သမၼတႏိုင္ငံ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ပါတီအၾကား ဆက္ဆံေရးတုိးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ပါတီႏွစ္ခုရဲ႕ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္ေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ့မွာ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၆ ရက္ေန႔က ေဆြးေႏြးသေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။
တရုတ္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ အိုင္ပင္း (Ai Ping)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ တရုတ္သံအမတ္ ယန္ေ၀လ်ံတို႔ အပါအ၀င္ ရွစ္ဦးဟာ ရန္ကုန္တိုင္း ဗဟန္းၿမိဳ့နယ္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ႒ာနခ်ဳပ္မွာ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံခဲ့တာပါ။ တရုတ္ ဒုတိယ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ အိုင္ပင္း (Ai Ping)၊ ဟာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ေရးရာဌာနက ထိပ္တန္းတာ၀န္ရွိသူတဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔အဖြဲ႔ဟာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က ပါတီနာယက ဦးတင္ဦး၊ ဗဟိုျပန္ၾကားေရး ေကာ္မတီက ဦးဥာဏ္၀င္းနဲ႔ မုံရြာေအာင္ရွင္တို႔ သုံးဦးနဲ႔ မိနစ္ ၄၀ ေက်ာ္ၾကာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၾက ပါတယ္။
ဗဟုိျပန္ၾကားေရးေကာ္မတီ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ မုံရြာေအာင္ရွင္ ေခၚ ဦးေအးၾကဴက အဓိက ေဆြးေႏြးခ်က္ကို ခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ဆီလာတာကေတာ့ အဓိကက သူတို႔ တရုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔ အခုဟာက ႏိုင္ငံေရး ပြင့္လင္းမႈ ရွိလာတယ္။ ရွိလာေတာ့ အရင္တုန္းက အန္အယ္လ္ဒီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ဆက္ဆံရတာ ေႏွာင့္ေႏွးမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ အခုက်ေတာ့ ပြင့္လင္းမႈေတြ ရွိလာခဲ့အခါက်ေတာ့ တိုုက္ရိုက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ တိုးခ်ဲ႔ၿပီးေတာ့ ဆက္ဆံခ်င္တယ္ေပါ့။ ဒါ လာတဲ့အေၾကာင္းပါပဲ” လို႔ ေျပာပါတယ္။ တရုတ္ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးရဲ႕ ခရီးစဥ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ေျပာသြားတာပါ။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ဘက္က ျပန္လည္ေဆြးေႏြးခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မုံရြာေအာင္ရွင္ ေခၚ ဦးေအးၾကဴက ခုလို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္ခံတဲ့အေၾကာင္း လက္ခံပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ဟိုတုန္းက တရုတ္နဲ႔ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးေပါ့ေနာ္ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ရင္းႏွီးတဲ့ဆက္ဆံေရးရွိခဲ့တယ္၊ အခုလည္း ေစာေစာပိုင္းကေတာ့ အာဏာရွင္ လက္ေအာက္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဆက္ဆံေရးက ျပတ္ေတာက္သေလာက္ ျဖစ္ခဲ့တယ္ေလ။ အခု ျပန္ၿပီးပြင့္္လင္းတဲ့အခါမွာ ဒီလို တရုတ္ႏိုင္ငံက ျပန္လည္ဆက္သြယ္တာကို က်ေနာ္တို႔ လက္ခံတဲ့ အေၾကာင္း ၀မ္းသာတဲ့အေၾကာင္း ျပန္ေျပာတာပါဘဲ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္အစပိုင္း ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ပါတီစုံ ဒီမိုကေရစီ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္က မဲအျပတ္အသတ္အႏိုင္ရတုန္းက တရုတ္သံအမတ္ႀကီးကိုယ္တိုင္ ပထမဆုံး အသိအမွတ္ျပဳ လာေရာက္ေတြ႔ဆုံခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရဘက္က ေက်ာေထာက္ေနာက္္ခံျပဳရပ္တည္ခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ကုန္သြယ္မႈအမ်ားဆုံးႏိုင္ငံအျဖစ္ ရပ္တည္ေနပါတယ္။ တပ္မေတာ္အစိုးရ လက္ထက္မွာ သေဘာတူခဲ့တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ဆုံစီမံကိန္းနဲ႔ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း တို႔ဟာ ကန္႔ကြက္ခံေနရပါတယ္။
ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ ေတြ႔ဆုံပြဲမွာ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းကိစၥ၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းကိစၥနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တရုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ေခၚဖို႔စတဲ့ ကိစၥေတြကို မေျပာဆိုဘဲ ႏွစ္ပါတီခ်င္းဆက္ဆံေရး၊ ႏွစ္ႏိုင္ငံျပည္သူခ်င္း ဆက္ဆံေရးနဲ႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရး ကိစၥေတြကိုသာ ေျပာဆိုတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
တရုတ္အစိုးရဟာ သမၼတဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္ လြတ္ေတာ္ေတြေပၚေပါက္လာၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို တရုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ၾကားေလ့လာတဲ့ခရီးစဥ္ေတြ စီစဥ္ေပးခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီကို ေလးႀကိမ္ထက္မနည္း ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တရုတ္ျပည္ကို ဖိတ္ၾကားဖို႔လည္း တရုတ္အစိုးရက ျပင္ဆင္ေနၿပီး ႏွစ္ဘက္ အဆင္ေျပမယ့္ရက္ကို ခ်ိန္ဆေနတယ္လို႔ တရုတ္သံအမတ္က တေလာက ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းသင့္၊ မသင့္ ဆုံးျဖတ္ရန္ သမၼတ သ၀ဏ္လႊာပို႔
ၪဏ္လိႈင္လင္း၊ မင္းမင္း
ဘာသာေျပာင္းျခင္း၊ ထိမ္းျမားျခင္း၊ အိမ္ေထာင္ေရးႏွင့္ လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္းဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကို လိုအပ္ပါ က ဥပေဒအျဖစ္ျပ႒ာန္းႏိုင္ေရး စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကထံသို႔ ႏိုင္ငံ ေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္တြင္ သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဦးရဲထြဋ္က မဇိၩမကို အတည္ျပဳသည္။
ယင္းတုိ႔ကို အမ်ိဳးဘာသာသာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕(ဗဟို)က မျဖစ္မေန ျပ႒ာန္းေပးေစလိုသည့္ လက္မွတ္တစ္သန္းေက်ာ္ျဖင့္ သမၼတထံ စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့၍ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
“ျပ႒ာန္းသင့္ မသင့္ဆိုတာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက စဥ္းစားသံုးသပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ျပ႒ာန္းေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။
ထိုကိစၥမ်ားသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၌ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ တိုင္း၊ ျပည္နယ္မ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမ်ား၏ ဥပေဒျပဳခြင့္တြင္ တိုက္႐ိုက္မပါ၀င္၍ အျမင့္ဆံုးအာဏာပိုင္ျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ လိုအပ္သလို စဥ္းစားသံုးသပ္ႏိုင္ရန္ ေပးပို႔ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။
“နက္နဲသိမ္ေမြ႕တဲ့ ကိစၥမ်ား”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ၫႊန္းဆိုသည္။
ယင္းအေရးကို သံဃာအခ်ိဳ႕ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားအား သေဘာမေတြ႕ဟု မိန္႔ၾကားသည့္ ရဟန္း ေတာ္အခ်ိဳ႕လည္း ရိွသည္။ ထုိဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရန္ လိုအပ္ေနၿပီဆိုသည့္ အယူအဆမွာ မွန္သင့္သ ေလာက္ မွန္ေသာ္လည္း ယခုကဲ့သို႔ေသာ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ေရွ႕တန္းတင္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသည္ မျဖစ္ သင့္ဟု ေရႊည၀ါဆရာေတာ္ ဦးပညာသီဟက မဇၩိမကို မိန္႔သည္။ ထိုအေရးသည္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ားစုရိွသည့္ ႏိုင္ငံ၏ ႏွလံုးသည္းပြတ္ျဖစ္၍ ႏုိင္ငံေရး အားသာခ်က္လည္း ရိွသည္ဟု သံုးသပ္သည္။
“အမ်ိဳးသားေရးမွာ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီက်ေတာ့ ဘုန္းႀကီးတို႔က မႀကိဳက္ဘူးကြ။ အစြန္း ေရာက္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေၾကာင့္ ဒို႔ဗုဒၶဘာသာေတြ သိကၡာက်တယ္ကြ။ ႏိုင္ငံနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံတကာျမင္ကြင္းမွာ သိကၡာက်တယ္ကြာ။ ဂုဏ္သိကၡာ ညိႇဳးမွိန္တယ္ကြာ”ဟု ဦးပညာသီဟက မိန္႔သည္။
မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ကမူ ထုိသို႔ေသာဥပေဒမ်ားသည္ ေကာင္းက်ဳိး ျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း တစ္ဦး၊ တစ္ဖဲြ႕၊ တစ္ဘာသာကို ကိုယ္စားျပဳျခင္းမ်ဳိး မျဖစ္သင့္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ အဆိုပါဥပေဒတို႔၏ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ေကာင္းလွ်င္မူ စာရိတၱႏွင့္ ဒုစ႐ိုက္တို႔ကို ေလ်ာ့ပါးေစႏုိင္သည့္အစြမ္း ရိွမည္ဟု ျမန္မာမြတ္ဆလင္အမ်ဳိးသားေရးရာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ခင္က သံုးသပ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားအားလံုး ခံစားႏိုင္ရန္လိုေၾကာင္း သတိေပးသည္။
“လူတိုင္းအတြက္ ျဖစ္သင့္တယ္ဆိုရင္ ဒီဥပေဒ ေကာင္းတယ္။ ေကာင္းေသာ္ျငားလည္း ဒီဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္၊ စံၫႊန္းနဲ႔ ညီသလား၊ ဒါလည္း တစ္ဖက္က စဥ္းစားဖို႔လိုတာေပါ့ေလ”ဟု ၄င္းက ဆို သည္။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဖိႏိွပ္မႈ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္ဟု လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆြးေႏြးဖူးသည့္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕၏ ေဒသတြင္း၌ရိွသည့္ မန္စီၿမိဳ႕နယ္ မန္၀ိုင္းႀကီးဒုကၡသည္စခန္း တာ၀န္ခံ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖာသာခါးလိကမူ ဘာသာအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳမျပဳ ေစာင့္ၾကည့္မည္ဟု ဆို သည္။
တရားေရးပညာရွင္တို႔ကမူ မည္သည့္ဥပေဒျဖစ္ေစ တရားမွ်တေရးႏွင့္ တရားမွ်တစြာ က်င့္သံုးႏုိင္ေရး သည္ လြန္စြာအေရးႀကီးသည္ဟု ေထာက္ျပၾကသည္။
“ဒီဟာျပ႒ာန္းမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရး ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကိုလည္း ျပန္ၾကည့္ရမယ္။ ဒါေတြ က ျပႆနာရဲ့ အျဖစ္မွန္မဟုတ္ဘူးဗ်။ ျဖစ္ေနတာက ဖန္တီးမႈေတြပဲ”ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦး ေရာဘတ္စန္းေအာင္က သံုးသပ္သည္။
ထိုေတာင္းဆိုမႈသည္ ေနျပည္ေတာ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးကဲ့သို႔ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးအခ်ိဳ႕၌ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္း ေရးေဟာေျပာပြဲႏွင့္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲမ်ား ျပဳလုပ္လာခဲ့ၿပီး ေနာက္ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ သမၼတထံသို႔ အမ်ဳိးဘာသာသာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ဥကၠ႒ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱတိေလာကဘိ၀ံသက လက္မွတ္ထိုး ေပးပို႔ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူက အင္တာနက္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ စာမိတၱဴေပးပို႔မႈကို အတည္မျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒေလးခုကိစၥ မွန္ကန္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးတံဆိပ္ျဖင့္ အင္တာနက္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ စာအရ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညိႇျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတို႔ ျပ႒ာန္းလိုသည္ဟု ေတြ႕ရသည္။
ဘာသာေျပာင္းျခင္း၊ ထိမ္းျမားျခင္း၊ အိမ္ေထာင္ေရးႏွင့္ လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္းဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကို လိုအပ္ပါ က ဥပေဒအျဖစ္ျပ႒ာန္းႏိုင္ေရး စဥ္းစားေဆာင္ရြက္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကထံသို႔ ႏိုင္ငံ ေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္တြင္ သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူ ဦးရဲထြဋ္က မဇိၩမကို အတည္ျပဳသည္။
ယင္းတုိ႔ကို အမ်ိဳးဘာသာသာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕(ဗဟို)က မျဖစ္မေန ျပ႒ာန္းေပးေစလိုသည့္ လက္မွတ္တစ္သန္းေက်ာ္ျဖင့္ သမၼတထံ စာေရးသားေပးပို႔ခဲ့၍ လႊဲေျပာင္းေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၎က ဆိုသည္။
“ျပ႒ာန္းသင့္ မသင့္ဆိုတာကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက စဥ္းစားသံုးသပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတႀကီးက ျပ႒ာန္းေပးပါလို႔ ေတာင္းဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ေျပာသည္။
ထိုကိစၥမ်ားသည္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၌ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ တိုင္း၊ ျပည္နယ္မ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမ်ား၏ ဥပေဒျပဳခြင့္တြင္ တိုက္႐ိုက္မပါ၀င္၍ အျမင့္ဆံုးအာဏာပိုင္ျဖစ္သည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ လိုအပ္သလို စဥ္းစားသံုးသပ္ႏိုင္ရန္ ေပးပို႔ျခင္းလည္းျဖစ္သည္။
“နက္နဲသိမ္ေမြ႕တဲ့ ကိစၥမ်ား”ဟု ဦးရဲထြဋ္က ၫႊန္းဆိုသည္။
ယင္းအေရးကို သံဃာအခ်ိဳ႕ ဦးစီးေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားအား သေဘာမေတြ႕ဟု မိန္႔ၾကားသည့္ ရဟန္း ေတာ္အခ်ိဳ႕လည္း ရိွသည္။ ထုိဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းရန္ လိုအပ္ေနၿပီဆိုသည့္ အယူအဆမွာ မွန္သင့္သ ေလာက္ မွန္ေသာ္လည္း ယခုကဲ့သို႔ေသာ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ေရွ႕တန္းတင္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသည္ မျဖစ္ သင့္ဟု ေရႊည၀ါဆရာေတာ္ ဦးပညာသီဟက မဇၩိမကို မိန္႔သည္။ ထိုအေရးသည္ ဗုဒၶဘာသာအမ်ားစုရိွသည့္ ႏိုင္ငံ၏ ႏွလံုးသည္းပြတ္ျဖစ္၍ ႏုိင္ငံေရး အားသာခ်က္လည္း ရိွသည္ဟု သံုးသပ္သည္။
“အမ်ိဳးသားေရးမွာ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီက်ေတာ့ ဘုန္းႀကီးတို႔က မႀကိဳက္ဘူးကြ။ အစြန္း ေရာက္အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေၾကာင့္ ဒို႔ဗုဒၶဘာသာေတြ သိကၡာက်တယ္ကြ။ ႏိုင္ငံနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံတကာျမင္ကြင္းမွာ သိကၡာက်တယ္ကြာ။ ဂုဏ္သိကၡာ ညိႇဳးမွိန္တယ္ကြာ”ဟု ဦးပညာသီဟက မိန္႔သည္။
မြတ္ဆလင္ႏွင့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ကမူ ထုိသို႔ေသာဥပေဒမ်ားသည္ ေကာင္းက်ဳိး ျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း တစ္ဦး၊ တစ္ဖဲြ႕၊ တစ္ဘာသာကို ကိုယ္စားျပဳျခင္းမ်ဳိး မျဖစ္သင့္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ အဆိုပါဥပေဒတို႔၏ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ေကာင္းလွ်င္မူ စာရိတၱႏွင့္ ဒုစ႐ိုက္တို႔ကို ေလ်ာ့ပါးေစႏုိင္သည့္အစြမ္း ရိွမည္ဟု ျမန္မာမြတ္ဆလင္အမ်ဳိးသားေရးရာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၊ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ခင္က သံုးသပ္ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံသားအားလံုး ခံစားႏိုင္ရန္လိုေၾကာင္း သတိေပးသည္။
“လူတိုင္းအတြက္ ျဖစ္သင့္တယ္ဆိုရင္ ဒီဥပေဒ ေကာင္းတယ္။ ေကာင္းေသာ္ျငားလည္း ဒီဥပေဒသည္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္၊ စံၫႊန္းနဲ႔ ညီသလား၊ ဒါလည္း တစ္ဖက္က စဥ္းစားဖို႔လိုတာေပါ့ေလ”ဟု ၄င္းက ဆို သည္။ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ဖိႏိွပ္မႈ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္ဟု လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆြးေႏြးဖူးသည့္ ကခ်င္ ျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္အခ်ဳိ႕၏ ေဒသတြင္း၌ရိွသည့္ မန္စီၿမိဳ႕နယ္ မန္၀ိုင္းႀကီးဒုကၡသည္စခန္း တာ၀န္ခံ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖာသာခါးလိကမူ ဘာသာအားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳမျပဳ ေစာင့္ၾကည့္မည္ဟု ဆို သည္။
တရားေရးပညာရွင္တို႔ကမူ မည္သည့္ဥပေဒျဖစ္ေစ တရားမွ်တေရးႏွင့္ တရားမွ်တစြာ က်င့္သံုးႏုိင္ေရး သည္ လြန္စြာအေရးႀကီးသည္ဟု ေထာက္ျပၾကသည္။
“ဒီဟာျပ႒ာန္းမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရး ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကိုလည္း ျပန္ၾကည့္ရမယ္။ ဒါေတြ က ျပႆနာရဲ့ အျဖစ္မွန္မဟုတ္ဘူးဗ်။ ျဖစ္ေနတာက ဖန္တီးမႈေတြပဲ”ဟု တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦး ေရာဘတ္စန္းေအာင္က သံုးသပ္သည္။
ထိုေတာင္းဆိုမႈသည္ ေနျပည္ေတာ္၊ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလးကဲ့သို႔ေသာ ၿမိဳ႕ႀကီးအခ်ိဳ႕၌ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္း ေရးေဟာေျပာပြဲႏွင့္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲမ်ား ျပဳလုပ္လာခဲ့ၿပီး ေနာက္ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ သမၼတထံသို႔ အမ်ဳိးဘာသာသာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ဥကၠ႒ ဆရာေတာ္ ဘဒၵႏၱတိေလာကဘိ၀ံသက လက္မွတ္ထိုး ေပးပို႔ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သမၼတ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူက အင္တာနက္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ စာမိတၱဴေပးပို႔မႈကို အတည္မျပဳခဲ့ေသာ္လည္း ဥပေဒေလးခုကိစၥ မွန္ကန္ေၾကာင္း ဆိုခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုးတံဆိပ္ျဖင့္ အင္တာနက္တြင္ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ စာအရ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လူဦးေရတိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညိႇျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတို႔ ျပ႒ာန္းလိုသည္ဟု ေတြ႕ရသည္။
ေတာင္ကုတ္ရြာမ တာ၀ါတိုင္ ေျမပိုင္ရွင္ကို အသိမေပးဘဲ က်ဴ းေက်ာ္၀င္ေရာက္တည္ေဆာက္
တင့္ေဆြေမာင္
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ျမိဳ႕နယ္ ရြာမေက်းရြာတြင္ တာ၀ါတိုင္တစ္ခု တည္ေဆာက္ေနရာ ေျမပိုင္ရွင္အား ေလ်ာ္ေၾကး မေပးသည့္ အျပင္ တစ္စံုတစ္ရာ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားျခင္းလည္း မရွိဘဲ က်ဴးေက်ာက္ ၀င္ေရာက္ တည္ေဆာက္ေနသည္ဟု ေျမပိုင္ရွင္ ျဖစ္သူ ဦးေမာင္ခင္ေအးက နိရဥၥရာသို႕ ေျပာသည္။
“ ဘုိးစဥ္ ေဘာင္စဥ္ ကၽြန္ေတာ္ လုပ္ကိုင္းစားေသာက္တ့ဲ ေတာင္မွာ တယ္လီဖုန္း တာ၀ါတိုင္တစ္ခု စိုက္ထူဖို႕ အတြက္ အေဆာက္အဦးၾကီး တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုလည္း ဘာမွ အသိမေပးသလို ေလ်ာ္ေၾကးလည္း မေပးပါဘူး။ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကိုသြားေျပာေတာ့ တိုင္ခ်င္တဲ့ ေနရာမွာ သြားတိုင္လို႕ ေျပာတဲ့ အတြက္ မီဒီယာကို တိုင္ၾကားရတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
အားမာန္သစ္ ကုမၸဏီမွ သူ႕၏ ေျမေနရာတြင္ ၎တာ၀ါတိုင္ေထာင္မည့္ အေဆာက္အဦးတစ္ခုအား အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ေနေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
“ ဒီတာ၀ါတိုင္က အစိုးရပိုင္လား၊ ပုဂၢလိကပိုင္လားဆိုတာကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မသိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတာကလူေတြမွာ ဒီတိုင္ဘယ္ကပိုင္တယ္ဆိုတာ မသိပါဘူး။ အခု ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ထားတာက အားမာန္သစ္လို႕ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ထားပါတယ္” ဟု ေျမပိုင္ရွင္ က ဆက္ေျပာသည္။
ယခု တာ၀ါတိုင္တည္ေဆာက္ေနေသာ ေျမအား ပလပ္ေျမဟုဆိုကာ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ေနသည္ဟု အမည္ မေဖၚလိုသူ ေက်ာင္းဆရာ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
“ ဒီေျမက ဦးေမာင္ခင္ေအး ပိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ပလပ္ေျမဆိုျပီး အထက္ကို တင္ျပထားတယ္လို႕ေတာ့ၾကားပါတယ္” ဟု ဆိုိိသည္။
၎ေတာင္မွာ မိမိဘိုးဘြားလက္ထက္ကတည္း လုပ္ကိုင္ စားေသာက္လာေသာ ေတာင္ျဖစ္ျပီး ကၽြန္္းႏွင့္ သီဟိုပင္မ်ားကိုလည္း စိုက္ပ်ိဳးထားသည္ဟု ဦးေမာင္ခင္ေအးမွေျပာဆိုသည္။
“ ကၽြန္ေတာ္ပိုင္ေတာင္မွာ ခုလို ၀င္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ျပီး တာ၀ါတိုင္ စိုက္ထူဖို႕လုပ္ေနတဲ့ အတြက္ ဒီကေန႕ဘဲ ျမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကို တိုင္ၾကားလိုက္ပါတယ္။ တိုင္ၾကားစာကို လက္ခံထားလိုက္ျပီး တစ္စံုတစ္ရာေတာ့ အေၾကာင္းျပန္ၾကားျခင္း မရွိေသးပါ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ဦးေမာင္ခင္ေအးမွ သက္ဆိုင္ရာ အထက္ လူၾကီးမ်ား အေနျဖင့္ ယခု ျပသနာကို တရားသျဖင့္ ေျဖရွင္း ေပးေစလိုသည္ဟု ဆိုသည္။
ရြာမေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳဳဳပ္ေရးမွဴ း ဦးျမင့္ေအာင္ နိရဥၥရာမွ ဆက္သြယ္ေသာ္လည္း ဖံုးမွားေနသည္ဟု အေၾကာင္းျပန္ကာ တစ္စံုတစ္ရာ ေျဖၾကား မရွိပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ျမိဳ႕နယ္ ရြာမေက်းရြာတြင္ တာ၀ါတိုင္တစ္ခု တည္ေဆာက္ေနရာ ေျမပိုင္ရွင္အား ေလ်ာ္ေၾကး မေပးသည့္ အျပင္ တစ္စံုတစ္ရာ အသိေပး အေၾကာင္းၾကားျခင္းလည္း မရွိဘဲ က်ဴးေက်ာက္ ၀င္ေရာက္ တည္ေဆာက္ေနသည္ဟု ေျမပိုင္ရွင္ ျဖစ္သူ ဦးေမာင္ခင္ေအးက နိရဥၥရာသို႕ ေျပာသည္။
“ ဘုိးစဥ္ ေဘာင္စဥ္ ကၽြန္ေတာ္ လုပ္ကိုင္းစားေသာက္တ့ဲ ေတာင္မွာ တယ္လီဖုန္း တာ၀ါတိုင္တစ္ခု စိုက္ထူဖို႕ အတြက္ အေဆာက္အဦးၾကီး တစ္ခုကို တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ကိုလည္း ဘာမွ အသိမေပးသလို ေလ်ာ္ေၾကးလည္း မေပးပါဘူး။ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကိုသြားေျပာေတာ့ တိုင္ခ်င္တဲ့ ေနရာမွာ သြားတိုင္လို႕ ေျပာတဲ့ အတြက္ မီဒီယာကို တိုင္ၾကားရတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။
အားမာန္သစ္ ကုမၸဏီမွ သူ႕၏ ေျမေနရာတြင္ ၎တာ၀ါတိုင္ေထာင္မည့္ အေဆာက္အဦးတစ္ခုအား အခိုင္အမာ တည္ေဆာက္ေနေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
“ ဒီတာ၀ါတိုင္က အစိုးရပိုင္လား၊ ပုဂၢလိကပိုင္လားဆိုတာကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္မသိဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေတာကလူေတြမွာ ဒီတိုင္ဘယ္ကပိုင္တယ္ဆိုတာ မသိပါဘူး။ အခု ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ထားတာက အားမာန္သစ္လို႕ ဆိုင္းဘုတ္ေထာင္ထားပါတယ္” ဟု ေျမပိုင္ရွင္ က ဆက္ေျပာသည္။
ယခု တာ၀ါတိုင္တည္ေဆာက္ေနေသာ ေျမအား ပလပ္ေျမဟုဆိုကာ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၏ ညႊန္ၾကားခ်က္ျဖင့္ တည္ေဆာက္ေနသည္ဟု အမည္ မေဖၚလိုသူ ေက်ာင္းဆရာ တစ္ဦးက ဆိုသည္။
“ ဒီေျမက ဦးေမာင္ခင္ေအး ပိုင္တယ္ဆိုေပမယ့္ ေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးက ပလပ္ေျမဆိုျပီး အထက္ကို တင္ျပထားတယ္လို႕ေတာ့ၾကားပါတယ္” ဟု ဆိုိိသည္။
၎ေတာင္မွာ မိမိဘိုးဘြားလက္ထက္ကတည္း လုပ္ကိုင္ စားေသာက္လာေသာ ေတာင္ျဖစ္ျပီး ကၽြန္္းႏွင့္ သီဟိုပင္မ်ားကိုလည္း စိုက္ပ်ိဳးထားသည္ဟု ဦးေမာင္ခင္ေအးမွေျပာဆိုသည္။
“ ကၽြန္ေတာ္ပိုင္ေတာင္မွာ ခုလို ၀င္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ျပီး တာ၀ါတိုင္ စိုက္ထူဖို႕လုပ္ေနတဲ့ အတြက္ ဒီကေန႕ဘဲ ျမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကို တိုင္ၾကားလိုက္ပါတယ္။ တိုင္ၾကားစာကို လက္ခံထားလိုက္ျပီး တစ္စံုတစ္ရာေတာ့ အေၾကာင္းျပန္ၾကားျခင္း မရွိေသးပါ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ဦးေမာင္ခင္ေအးမွ သက္ဆိုင္ရာ အထက္ လူၾကီးမ်ား အေနျဖင့္ ယခု ျပသနာကို တရားသျဖင့္ ေျဖရွင္း ေပးေစလိုသည္ဟု ဆိုသည္။
ရြာမေက်းရြာ အုပ္ခ်ဳဳဳပ္ေရးမွဴ း ဦးျမင့္ေအာင္ နိရဥၥရာမွ ဆက္သြယ္ေသာ္လည္း ဖံုးမွားေနသည္ဟု အေၾကာင္းျပန္ကာ တစ္စံုတစ္ရာ ေျဖၾကား မရွိပါ။
ယင္းမာပင္ႏွင့္ ဆားလင္းႀကီးရွိ ဒုတၳာကြင္း လုပ္ကြက္ႏွင့္ ေနထိုင္သူမ်ား ဖယ္ရွားခံရ
ေအာင္ကိုဦး
စစ္ကိုင္းတိုင္း ယင္းမာပင္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဆားလင္းၾကီးၿမိဳ႕တို႔တြင္ ေဒသခံမ်ား လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေန ရေသာ ဒုတၳာကြင္း ေနရာကို ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၂ရက္တြင္ စက္ၾကီးမ်ားျဖင့္ ထိုးၿပီး ဖယ္ရွားကာ လုပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားအား ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ဖယ္ရွားခဲ့သည္ဟု ဆားလင္းၾကီးၿမိဳ႕နယ္ အေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးျမင့္စိန္က မဇၩိမ ကိုေျပာသည္။
"ဒီဒုတၳာကြင္းက ရြာရဲ႕အသက္ေသြးပဲ။ ဒါကိုပဲလုပ္စားေနရတယ္။ အခုဒါကိုဖယ္တယ္ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေဒသခံေတြကို ဒုကၡတြင္းထဲ တြန္းပို႔ေနသလိုပဲ။ ဒုတၳာမွ လုပ္မစားရေတာ့ရင္ ဘာလုပ္စားရေတာ့မွာလဲ။ အခုလိုလုပ္တာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေထာက္ကူျပဳအဖြဲ႔ေတြကို အသိမေပးဘဲလုပ္ေနတာပါ။ အခုလိုလုပ္တာ ဘယ္လိုမွနားမလည္ဘူး။ ဒါေတြကိုဖ်က္မယ္။ ဖယ္မယ္ဆိုရင္ နစ္နာေၾကးနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ အစားျပန္ေပးမွ ရမွာပါ။ ဒီလိုမွမလုပ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေဒသခံေတြ ျပႆနာျဖစ္ဖို႔ပဲ ရွိေတာ့တယ္"ဟု ဦးျမင့္စိန္က ေျပာသည္။
ထိုဒုတၳာကြင္းမ်ားသည္ စံပယ္ေတာင္ႏွင့္ ေၾကးစင္ေတာင္ တို႔မွ စြန္႔ပစ္ေျမမ်ားေအာက္သို႔ ေရာက္သြား၍ လယ္ယာေျမဧက ၂,ဝဝဝခန္႔ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၿပီး နစ္နာေၾကးမ်ားမရသည့္ အျပင္ ေျမအစားလည္း မရေၾကာင္း၊စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ပ်က္စီး သြားသျဖင့္ ေဒသခံမ်ားမွာ စြန္႔ပစ္ေျမမ်ားျဖင့္ ဒုတၳာခ်က္ျခင္းႏွင့္ ေၾကးခ်က္ျခင္းမ်ားလုပ္ကိုင္၍ အသက္ေမြးေနၾကရသည္။ ဖယ္ရွားေနေသာေနရာသည္ မုံရြာ-ပုသိမ္လမ္းေဘးတြင္ ရွိၿပီး အဆိုပါဒုတၳာကြင္းတြင္ ေၾကးဒုတၳာလုပ္သူ ဦးေရ ၃ဝဝ ေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။
ေဒသခံမ်ားသည္ စုေပါင္းလက္မွတ္ထိုး၍ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အပါအဝင္ သက္ဆိုင္ရာအဆင့္ဆင့္သို႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္က တိုင္ၾကားစာမ်ားပို႔လုိက္ၿပီး တစ္စုံတစ္ရာ ေဆာင္ရြက္မေပးပါက ကံကုန္းရြာႏွင့္ ဒုန္းေတာရြာတို႔က သပိတ္စခန္းဖြင့္ ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟု ဦးျမင့္စိန္က ေျပာသည္။
ေဒသခံမ်ားလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနေသာ ဒုတၳာကြင္းမ်ားကို ဝင္ေရာက္ဖယ္ရွား ရွင္းလင္းရာတြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈမရွိဘဲ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသည္ ဝမ္ေပါင္ ကုမၸဏီက ေဒသခံမ်ားကို စိန္ေခၚသကဲ့သ႔ို ျဖစ္ေနသည္ဟု ေဒသခံ မ်ားက ဆုိသည္။
စစ္ကိုင္းတိုင္း ယင္းမာပင္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ဆားလင္းၾကီးၿမိဳ႕တို႔တြင္ ေဒသခံမ်ား လုပ္ကိုင္စားေသာက္ေန ရေသာ ဒုတၳာကြင္း ေနရာကို ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၂ရက္တြင္ စက္ၾကီးမ်ားျဖင့္ ထိုးၿပီး ဖယ္ရွားကာ လုပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားအား ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီက ဖယ္ရွားခဲ့သည္ဟု ဆားလင္းၾကီးၿမိဳ႕နယ္ အေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕ ဥကၠ႒ ဦးျမင့္စိန္က မဇၩိမ ကိုေျပာသည္။
"ဒီဒုတၳာကြင္းက ရြာရဲ႕အသက္ေသြးပဲ။ ဒါကိုပဲလုပ္စားေနရတယ္။ အခုဒါကိုဖယ္တယ္ဆိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေဒသခံေတြကို ဒုကၡတြင္းထဲ တြန္းပို႔ေနသလိုပဲ။ ဒုတၳာမွ လုပ္မစားရေတာ့ရင္ ဘာလုပ္စားရေတာ့မွာလဲ။ အခုလိုလုပ္တာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေထာက္ကူျပဳအဖြဲ႔ေတြကို အသိမေပးဘဲလုပ္ေနတာပါ။ အခုလိုလုပ္တာ ဘယ္လိုမွနားမလည္ဘူး။ ဒါေတြကိုဖ်က္မယ္။ ဖယ္မယ္ဆိုရင္ နစ္နာေၾကးနဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးဖို႔ အစားျပန္ေပးမွ ရမွာပါ။ ဒီလိုမွမလုပ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေဒသခံေတြ ျပႆနာျဖစ္ဖို႔ပဲ ရွိေတာ့တယ္"ဟု ဦးျမင့္စိန္က ေျပာသည္။
ထိုဒုတၳာကြင္းမ်ားသည္ စံပယ္ေတာင္ႏွင့္ ေၾကးစင္ေတာင္ တို႔မွ စြန္႔ပစ္ေျမမ်ားေအာက္သို႔ ေရာက္သြား၍ လယ္ယာေျမဧက ၂,ဝဝဝခန္႔ စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၿပီး နစ္နာေၾကးမ်ားမရသည့္ အျပင္ ေျမအစားလည္း မရေၾကာင္း၊စိုက္ပ်ိဳးေျမမ်ား ပ်က္စီး သြားသျဖင့္ ေဒသခံမ်ားမွာ စြန္႔ပစ္ေျမမ်ားျဖင့္ ဒုတၳာခ်က္ျခင္းႏွင့္ ေၾကးခ်က္ျခင္းမ်ားလုပ္ကိုင္၍ အသက္ေမြးေနၾကရသည္။ ဖယ္ရွားေနေသာေနရာသည္ မုံရြာ-ပုသိမ္လမ္းေဘးတြင္ ရွိၿပီး အဆိုပါဒုတၳာကြင္းတြင္ ေၾကးဒုတၳာလုပ္သူ ဦးေရ ၃ဝဝ ေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ဆုိသည္။
ေဒသခံမ်ားသည္ စုေပါင္းလက္မွတ္ထိုး၍ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အပါအဝင္ သက္ဆိုင္ရာအဆင့္ဆင့္သို႔ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္က တိုင္ၾကားစာမ်ားပို႔လုိက္ၿပီး တစ္စုံတစ္ရာ ေဆာင္ရြက္မေပးပါက ကံကုန္းရြာႏွင့္ ဒုန္းေတာရြာတို႔က သပိတ္စခန္းဖြင့္ ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟု ဦးျမင့္စိန္က ေျပာသည္။
ေဒသခံမ်ားလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနေသာ ဒုတၳာကြင္းမ်ားကို ဝင္ေရာက္ဖယ္ရွား ရွင္းလင္းရာတြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ညိႇႏႈိင္းေဆြးေႏြးမႈမရွိဘဲ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္းသည္ ဝမ္ေပါင္ ကုမၸဏီက ေဒသခံမ်ားကို စိန္ေခၚသကဲ့သ႔ို ျဖစ္ေနသည္ဟု ေဒသခံ မ်ားက ဆုိသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းတြင္ ကရင္တစ္မ်ဳိးတည္းသာ ထည့္သြင္းရန္ ကရင္ေရးရာဝန္ႀကီးမ်ား တိုက္တြန္း
နန္းေခ်ာင္ေဖာ့
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ တျပည္လုံးသန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရာ၌ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအားလုံး တစ္စုတစ္စည္းတည္း ျဖစ္ေစေရးအတြက္ ေကာက္ခံခ်ိန္အတြင္း မိမိလူမ်ဳိးကုိ ကရင္(ကုတ္သေကၤတနံပါတ္ ၃၀၁ )တြင္ ထည့္သြင္းၾကရန္ ကရင္ေရးရာဝန္ႀကီးမ်ားက တိုက္တြန္းထားေၾကာင္း သိရသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔က အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ နံ႔သာကုန္းရပ္ကြက္ အမွတ္ (၇)၊ ဘူတာ႐ုံးလမ္း အစည္းအေဝး ခန္းမ၌ နယ္ပယ္အသီးသီးမွ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားပါဝင္သည့္ အစည္းအေဝးတစ္ရပ္တြင္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ကရင္ေရးရာဝန္ႀကီးမ်ားက ထိုသို႔ တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီး ကရင္တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး ေစာဂ်ဴပလီစံလွက “ကရင္ဟာ ကရင္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ေလ။ အခုသန္းေခါင္စာရင္းမွာ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ သတ္မွတ္ထားတာက အရင္ေပၚလစီအရ ျဖစ္ေပမယ့္ ရႈပ္ေထြးမႈေတြျဖစ္တာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ အဲလိုတိုက္တြန္းခဲ့တာျဖစ္တယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာဆုိသည္။
အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ နံ႔သာကုန္းရပ္ကြက္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ယင္းအစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္၀န္ႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU)ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ပဒို ေစာတာဒို႔မႉး၊ သမိုင္း အၿငိမ္းစားပါေမာကၡ ေစာထြန္းေအာင္ခ်ိန္ႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးအဖြဲ႔မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုစုေပါင္း ၂၆ ဦး တက္ေရာက္ခဲ့ သည္ဟု သိရသည္။
အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သူ ကရင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး ေစာထြန္းေအာင္ျမင့္က ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၂ရက္၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔၌ ေနျပည္ေတာ္တြင္ တႏုိင္ငံလံုးရွိ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးမ်ားေတြ႔ဆံုခဲ့စဥ္ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ခံသည့္အခါ လူမ်ဳိးအလိုက္ ပင္မလူမ်ဳိးတြင္သာ တစ္စုတစ္စည္းတည္း စာရင္းသြင္းသင့္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကရင္ေရးရာ၀န္ႀကီးမ်ား၏ တိုက္တြန္းခ်က္မ်ားအေပၚ ကရင္အမ်ိဳးသမီးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတတ္ေရးအဖြဲ႔(KWEG)မွ ဒါ႐ိုက္တာ ေနာ္စူစဲန္နာ လွလွစိုးက “က်မအျမင္ကေတာ့ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုအလိုက္ ညိွႏိႈင္းဖို႔ အဆင္မေျပေတာ့တဲ့ အခ်ိန္က်မွ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုလိုက္မခြဲဘဲ ကရင္လို႔သာ သန္းေခါင္စာရင္းမွာထည့္ဖုိ႔ လုပ္သြားရမွာ ထင္ပါတယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာဆိုသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမည့္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဇန္န၀ါရီ ဒုတိယအပတ္အတြင္းက ဖားအံၿမိဳ႕၌ ကရင္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးရာနီးပါးတတ္ေရာက္သည့္ အစည္းအေ၀းအၿပီးတြင္ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့သလို လူမ်ိဳးစုသတ္မွတ္ျခင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ေစရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသးသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္း ဆုိရွယ္လစ္အစိုးရလက္ထက္က ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၌ တစ္ႀကိမ္၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္၌ တစ္ႀကိမ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူခဲ့ကာ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀)ေက်ာ္အၾကာတြင္ ယခုလို ျပန္လည္ေကာက္ယူ ရန္ စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ တျပည္လုံးသန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူရာ၌ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအားလုံး တစ္စုတစ္စည္းတည္း ျဖစ္ေစေရးအတြက္ ေကာက္ခံခ်ိန္အတြင္း မိမိလူမ်ဳိးကုိ ကရင္(ကုတ္သေကၤတနံပါတ္ ၃၀၁ )တြင္ ထည့္သြင္းၾကရန္ ကရင္ေရးရာဝန္ႀကီးမ်ားက တိုက္တြန္းထားေၾကာင္း သိရသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔က အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ နံ႔သာကုန္းရပ္ကြက္ အမွတ္ (၇)၊ ဘူတာ႐ုံးလမ္း အစည္းအေဝး ခန္းမ၌ နယ္ပယ္အသီးသီးမွ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားပါဝင္သည့္ အစည္းအေဝးတစ္ရပ္တြင္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ကရင္ေရးရာဝန္ႀကီးမ်ားက ထိုသို႔ တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ပဲခူးတုိင္းေဒသႀကီး ကရင္တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္ႀကီး ေစာဂ်ဴပလီစံလွက “ကရင္ဟာ ကရင္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ေလ။ အခုသန္းေခါင္စာရင္းမွာ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ သတ္မွတ္ထားတာက အရင္ေပၚလစီအရ ျဖစ္ေပမယ့္ ရႈပ္ေထြးမႈေတြျဖစ္တာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ အဲလိုတိုက္တြန္းခဲ့တာျဖစ္တယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာဆုိသည္။
အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္၊ နံ႔သာကုန္းရပ္ကြက္တြင္ က်င္းပခဲ့သည့္ ယင္းအစည္းအေ၀းတြင္ ကရင္၀န္ႀကီးမ်ားအပါအ၀င္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU)ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္ ပဒို ေစာတာဒို႔မႉး၊ သမိုင္း အၿငိမ္းစားပါေမာကၡ ေစာထြန္းေအာင္ခ်ိန္ႏွင့္ ဘာသာေရး၊ လူမႈေရးအဖြဲ႔မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား စုစုေပါင္း ၂၆ ဦး တက္ေရာက္ခဲ့ သည္ဟု သိရသည္။
အစည္းအေ၀းသို႔ တက္ေရာက္ခဲ့သူ ကရင္တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ႀကီး ေစာထြန္းေအာင္ျမင့္က ေဖေဖၚ၀ါရီ ၁၂ရက္၊ ျပည္ေထာင္စုေန႔၌ ေနျပည္ေတာ္တြင္ တႏုိင္ငံလံုးရွိ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးမ်ားေတြ႔ဆံုခဲ့စဥ္ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ခံသည့္အခါ လူမ်ဳိးအလိုက္ ပင္မလူမ်ဳိးတြင္သာ တစ္စုတစ္စည္းတည္း စာရင္းသြင္းသင့္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ကရင္ေရးရာ၀န္ႀကီးမ်ား၏ တိုက္တြန္းခ်က္မ်ားအေပၚ ကရင္အမ်ိဳးသမီးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတတ္ေရးအဖြဲ႔(KWEG)မွ ဒါ႐ိုက္တာ ေနာ္စူစဲန္နာ လွလွစိုးက “က်မအျမင္ကေတာ့ ကရင္မ်ဳိးႏြယ္စုအလိုက္ ညိွႏိႈင္းဖို႔ အဆင္မေျပေတာ့တဲ့ အခ်ိန္က်မွ ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုလိုက္မခြဲဘဲ ကရင္လို႔သာ သန္းေခါင္စာရင္းမွာထည့္ဖုိ႔ လုပ္သြားရမွာ ထင္ပါတယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာဆိုသည္။
သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူမည့္ အစီအစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဇန္န၀ါရီ ဒုတိယအပတ္အတြင္းက ဖားအံၿမိဳ႕၌ ကရင္ကိုယ္စားလွယ္ သံုးရာနီးပါးတတ္ေရာက္သည့္ အစည္းအေ၀းအၿပီးတြင္ သေဘာထားထုတ္ျပန္ခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့သလို လူမ်ိဳးစုသတ္မွတ္ျခင္းကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျဖစ္ေစရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ေသးသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္း ဆုိရွယ္လစ္အစိုးရလက္ထက္က ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၌ တစ္ႀကိမ္၊ ၁၉၈၃ ခုႏွစ္၌ တစ္ႀကိမ္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူခဲ့ကာ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀)ေက်ာ္အၾကာတြင္ ယခုလို ျပန္လည္ေကာက္ယူ ရန္ စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၇လမ္းကို ေပ ၄ဝ လမ္းခင္းရန္ ေနအိမ္အခ်ိဳ႕ ေနာက္ဆုတ္ေပးရ
ေအာင္ကိုဦး
မႏၲေလးတိုင္း ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ ေစ်းတန္းရပ္ကြက္ ဦးေက်ာ္ေဖလမ္း (အမွတ္၇)လမ္းကို ၿမိဳ႕ျပ အဂၤါရပ္ႏွင့္ ညီေစရန္ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ရာ ေနအိမ္အခ်ိဳ႕ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ရက္ နံနက္ ၁ဝနာရီတြင္ အၿပီးဖ်က္ေပးခဲ့ရၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ ေနာက္သို႔ဆုတ္ေပးခဲ့ရသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ရက္ နံနက္ ၁ဝနာရီတြင္ အၿပီးဖ်က္သိမ္းမေပးပါက တရားဥပေဒအရ အေရးယူသြားမည္ဟု စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက အေၾကာင္းၾကားထားသျဖင့္ အိမ္မ်ားကို ဖ်က္ေပးခဲ့ရေသာ္လည္း ေလ်ာ္ေၾကး တစ္စံုတစ္ရာ ေပးအပ္ျခင္း မရွိဟု ေဒသခံမ်ားက ဆုိသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔က လမ္းခ်ဲ႕တာကို လက္သင့္ခံပါတယ္ဗ်ာ။ ကိုယ့္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ပဲ။ အခု ဖယ္ခိုင္းဖ်က္ခိုင္းတာက်ေတာ့ က်ဴးေက်ာ္ ဆိုျပီး ဖ်က္ခိုင္းတာ အဓိပၸါယ္ မရွိဘူး။ ဒီမွာေနလာၾကသူေတြက ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ေနသူေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔အၿပီးဖ်က္ခိုင္း တယ္။ မဖ်က္ရင္ တရားစြဲမယ္ဆိုေတာ့ အားလုံးေၾကာက္ၿပီး ဖ်က္ေပးရတယ္။ ကိုယ့္ေငြနဲ႔ အကုန္က်ခံလုပ္ေနရတယ္။ ဖ်က္ၿပီး ဒီအတိုင္းပုံထား႐ုံပဲ။ ေလာေလာဆယ္ ဝင္းျပန္ခတ္ဖို႔မလြယ္ဘူး။ အိမ္ျပန္ေဆာက္ဖို႔ မလြယ္ဘူး"ဟု ၁၆ ေပ ဖယ္ေပးရသူ ဦးေဇာ္ေဇာ္က မဇၩိမ ကိုေျပာသည္။
၎က ဆက္လက္၍ ၁၆ေပ ဖယ္ေပးလိုက္ရမည္ဆိုလွ်င္ ေၿခာက္ ေပသာ က်န္ေသာေၾကာင့္ မိသားစု ေနထုိင္ရန္ အခက္အခဲ ရွိသျဖင့္ အနည္းငယ္ေလွ်ာ့ေပးရန္ စည္ပင္သာယာကို သြားေရာက္ အသနားခံခဲ့ေသာ္လည္း မည္သို႔မွ်လုပ္မေပးႏုိင္ဟုသာေျဖၾကားခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
အဆိုပါ လမ္းသည္ ေပ၅ဝဝခန္႔ရွည္ၿပီး လမ္းမေဘးတြင္ အိမ္ေျခ ၈ဝခန္႔ရွိသည္။ လမ္းခ်ဲ႕ျခင္းေၾကာင့္ အနည္းဆုံး ၃ေပမွ ၁၆ ေပ အထိ ဖယ္ေပးေနရၿပီး အိမ္ေျခ ၂၆အိမ္မွာ ေပအမ်ားဆံုး ဖယ္ေပးရသည္။ ထုိ႔အျပင္ ရပ္ကြက္ ဓမၼာ႐ုံႏွင့္ အမွတ္ ၄ မူလြန္ေက်ာင္း တို႔၏ ၿခံစည္း႐ုိးအုတ္တံတိုင္းမ်ား ဖ်က္ေပးခဲ့ရသည္။
ယခုလမ္းသည္ ဒူးၾကားလမ္းသာျဖစ္ၿပီး အဓိကလမ္းမၾကီး မဟုတ္ေၾကာင္း၊ တစ္အိမ္လုံးနီးနီး ဖ်က္ေပးၾကရသူမ်ားမွာ အိမ္ေဆာက္ရန္ မလြယ္ကူေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။
"ဒီလမ္းက မိန္းလမ္းမဟုတ္ဘူး။ ဒီလမ္းကို ေပ ၄ဝ လမ္း ေဖာက္မွာဆိုေတာ့ အခုလိုဖယ္ေပးရတာေပါ့။ ဘာမွမေျပာရဲဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က သုံးေပပဲဆိုေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ တျခားသူေတြက်ေတာ့ အေတာ္ဒုကၡျဖစ္ကုန္တယ္။ ႏွစ္ဘက္မွ်ၿပီး ေဖာက္သင့္ တာေပါ့။ အခုေခတ္မွာ ဒါမ်ိဳးလုပ္တာေတာ့ အခံရခက္တာေပါ့" ဟု ဦးခင္ေမာင္ရင္က ေျပာသည္။
အဆိုပါလမ္းကို ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက ၂ဝ၁၃ -၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ ေငြလုံးေငြရင္း ရန္ပုံေငြျဖင့္ ဦးေက်ာ္ေဖလမ္း (အမွတ္၇လမ္း)ကို တိုးခ်ဲ႕ ကတၲရာခင္းျခင္းႏွင့္ အုတ္ေရေျမာင္း တည္ေဆာက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ ေျမစာရင္း ဦးစီးဌာနက ကြင္းဆင္းတိုင္းတာခဲ့ၿပီး ေပ ၄ဝ လမ္းေဖာက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး လမ္းႏွင့္မလြတ္၍ ဖယ္ေပးရန္ ၂ဝ၁၃ ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္ ေနာက္ဆုံးထားဖ်က္ေပးရန္ အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၅ ရက္အထိ ေနအိမ္အခ်ိဳ႕က ဖယ္မေပးခဲ႔သျဖင့္ ၂၆ရက္ နံနက္ ၁ဝနာရီေနာက္ဆုံးထား ရွင္းလင္းေပးရန္ အေၾကာင္းၾကားၿပီး မလိုက္နာပါက စည္ပင္ သာယာေရး ဥပေဒႏွင့္ အေရးယူမည့္အျပင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာပုဒ္မ ၅ဝ၅(ခ)(ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္အညိဳပ်က္ေအာင္ ေသြးထုိး လႈံ႕ေဆာင္မႈ) ျဖင့္လည္း အေရးယူမည္ဟု အေၾကာင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔က ပိုင္ရွင္ရွိတဲ့ ဝင္းေတြကို ဖယ္ခိုင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ လမ္းေျမကို က်ဴးၿပီး ၿခံခတ္ၿပီး အေဆာက္အအုံ ေဆာက္တာေတြကို ေနာက္ဆုတ္ခိုင္းတာပါ။ လမ္းေျမကိုပဲ ခ်ဲ႕ၿပီး ခင္းသြားမွာပါ"ဟု ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွ အမည္မေဖာ္လို သည့္ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးက မဇၩိမ ကိုေျပာသည္။
အဖယ္ခံထားရသူမ်ားကလည္း ၎တို႔မွာ က်ဴးမ်ားမဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။ ယခုကဲ့သ႔ို ဖယ္ေပးရမႈကို မႏၲေလးတိုင္းေဒသ ႀကီး အစိုးရအဖြဲႏွင့္ တိုင္း စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီတို႔ထံ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၈ ရက္တြင္ ေဒသခံမ်ားက လက္မွတ္ထိုး တိုင္ၾကား သြားမည္ဟု ဆိုသည္။
မႏၲေလးတိုင္း ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕ ေစ်းတန္းရပ္ကြက္ ဦးေက်ာ္ေဖလမ္း (အမွတ္၇)လမ္းကို ၿမိဳ႕ျပ အဂၤါရပ္ႏွင့္ ညီေစရန္ ေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက လမ္းခ်ဲ႕ထြင္ရာ ေနအိမ္အခ်ိဳ႕ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ရက္ နံနက္ ၁ဝနာရီတြင္ အၿပီးဖ်က္ေပးခဲ့ရၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ ေနာက္သို႔ဆုတ္ေပးခဲ့ရသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ရက္ နံနက္ ၁ဝနာရီတြင္ အၿပီးဖ်က္သိမ္းမေပးပါက တရားဥပေဒအရ အေရးယူသြားမည္ဟု စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက အေၾကာင္းၾကားထားသျဖင့္ အိမ္မ်ားကို ဖ်က္ေပးခဲ့ရေသာ္လည္း ေလ်ာ္ေၾကး တစ္စံုတစ္ရာ ေပးအပ္ျခင္း မရွိဟု ေဒသခံမ်ားက ဆုိသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔က လမ္းခ်ဲ႕တာကို လက္သင့္ခံပါတယ္ဗ်ာ။ ကိုယ့္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ပဲ။ အခု ဖယ္ခိုင္းဖ်က္ခိုင္းတာက်ေတာ့ က်ဴးေက်ာ္ ဆိုျပီး ဖ်က္ခိုင္းတာ အဓိပၸါယ္ မရွိဘူး။ ဒီမွာေနလာၾကသူေတြက ဘိုးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ေနသူေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ ဒီေန႔အၿပီးဖ်က္ခိုင္း တယ္။ မဖ်က္ရင္ တရားစြဲမယ္ဆိုေတာ့ အားလုံးေၾကာက္ၿပီး ဖ်က္ေပးရတယ္။ ကိုယ့္ေငြနဲ႔ အကုန္က်ခံလုပ္ေနရတယ္။ ဖ်က္ၿပီး ဒီအတိုင္းပုံထား႐ုံပဲ။ ေလာေလာဆယ္ ဝင္းျပန္ခတ္ဖို႔မလြယ္ဘူး။ အိမ္ျပန္ေဆာက္ဖို႔ မလြယ္ဘူး"ဟု ၁၆ ေပ ဖယ္ေပးရသူ ဦးေဇာ္ေဇာ္က မဇၩိမ ကိုေျပာသည္။
၎က ဆက္လက္၍ ၁၆ေပ ဖယ္ေပးလိုက္ရမည္ဆိုလွ်င္ ေၿခာက္ ေပသာ က်န္ေသာေၾကာင့္ မိသားစု ေနထုိင္ရန္ အခက္အခဲ ရွိသျဖင့္ အနည္းငယ္ေလွ်ာ့ေပးရန္ စည္ပင္သာယာကို သြားေရာက္ အသနားခံခဲ့ေသာ္လည္း မည္သို႔မွ်လုပ္မေပးႏုိင္ဟုသာေျဖၾကားခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။
အဆိုပါ လမ္းသည္ ေပ၅ဝဝခန္႔ရွည္ၿပီး လမ္းမေဘးတြင္ အိမ္ေျခ ၈ဝခန္႔ရွိသည္။ လမ္းခ်ဲ႕ျခင္းေၾကာင့္ အနည္းဆုံး ၃ေပမွ ၁၆ ေပ အထိ ဖယ္ေပးေနရၿပီး အိမ္ေျခ ၂၆အိမ္မွာ ေပအမ်ားဆံုး ဖယ္ေပးရသည္။ ထုိ႔အျပင္ ရပ္ကြက္ ဓမၼာ႐ုံႏွင့္ အမွတ္ ၄ မူလြန္ေက်ာင္း တို႔၏ ၿခံစည္း႐ုိးအုတ္တံတိုင္းမ်ား ဖ်က္ေပးခဲ့ရသည္။
ယခုလမ္းသည္ ဒူးၾကားလမ္းသာျဖစ္ၿပီး အဓိကလမ္းမၾကီး မဟုတ္ေၾကာင္း၊ တစ္အိမ္လုံးနီးနီး ဖ်က္ေပးၾကရသူမ်ားမွာ အိမ္ေဆာက္ရန္ မလြယ္ကူေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။
"ဒီလမ္းက မိန္းလမ္းမဟုတ္ဘူး။ ဒီလမ္းကို ေပ ၄ဝ လမ္း ေဖာက္မွာဆိုေတာ့ အခုလိုဖယ္ေပးရတာေပါ့။ ဘာမွမေျပာရဲဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က သုံးေပပဲဆိုေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ တျခားသူေတြက်ေတာ့ အေတာ္ဒုကၡျဖစ္ကုန္တယ္။ ႏွစ္ဘက္မွ်ၿပီး ေဖာက္သင့္ တာေပါ့။ အခုေခတ္မွာ ဒါမ်ိဳးလုပ္တာေတာ့ အခံရခက္တာေပါ့" ဟု ဦးခင္ေမာင္ရင္က ေျပာသည္။
အဆိုပါလမ္းကို ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက ၂ဝ၁၃ -၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ ေငြလုံးေငြရင္း ရန္ပုံေငြျဖင့္ ဦးေက်ာ္ေဖလမ္း (အမွတ္၇လမ္း)ကို တိုးခ်ဲ႕ ကတၲရာခင္းျခင္းႏွင့္ အုတ္ေရေျမာင္း တည္ေဆာက္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ား ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရန္ ေျမစာရင္း ဦးစီးဌာနက ကြင္းဆင္းတိုင္းတာခဲ့ၿပီး ေပ ၄ဝ လမ္းေဖာက္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး လမ္းႏွင့္မလြတ္၍ ဖယ္ေပးရန္ ၂ဝ၁၃ ဒီဇင္ဘာ ၂၅ ရက္ ေနာက္ဆုံးထားဖ်က္ေပးရန္ အေၾကာင္းၾကားခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၅ ရက္အထိ ေနအိမ္အခ်ိဳ႕က ဖယ္မေပးခဲ႔သျဖင့္ ၂၆ရက္ နံနက္ ၁ဝနာရီေနာက္ဆုံးထား ရွင္းလင္းေပးရန္ အေၾကာင္းၾကားၿပီး မလိုက္နာပါက စည္ပင္ သာယာေရး ဥပေဒႏွင့္ အေရးယူမည့္အျပင္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာပုဒ္မ ၅ဝ၅(ခ)(ႏုိင္ငံေတာ္ အၾကည္အညိဳပ်က္ေအာင္ ေသြးထုိး လႈံ႕ေဆာင္မႈ) ျဖင့္လည္း အေရးယူမည္ဟု အေၾကာင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
"ကြ်န္ေတာ္တို႔က ပိုင္ရွင္ရွိတဲ့ ဝင္းေတြကို ဖယ္ခိုင္းတာမဟုတ္ပါဘူး။ လမ္းေျမကို က်ဴးၿပီး ၿခံခတ္ၿပီး အေဆာက္အအုံ ေဆာက္တာေတြကို ေနာက္ဆုတ္ခိုင္းတာပါ။ လမ္းေျမကိုပဲ ခ်ဲ႕ၿပီး ခင္းသြားမွာပါ"ဟု ၿမိဳ႕နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမွ အမည္မေဖာ္လို သည့္ ဝန္ထမ္းတစ္ဦးက မဇၩိမ ကိုေျပာသည္။
အဖယ္ခံထားရသူမ်ားကလည္း ၎တို႔မွာ က်ဴးမ်ားမဟုတ္ေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။ ယခုကဲ့သ႔ို ဖယ္ေပးရမႈကို မႏၲေလးတိုင္းေဒသ ႀကီး အစိုးရအဖြဲႏွင့္ တိုင္း စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီတို႔ထံ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၈ ရက္တြင္ ေဒသခံမ်ားက လက္မွတ္ထိုး တိုင္ၾကား သြားမည္ဟု ဆိုသည္။
TNLA တပ္မ်ား ေနရာအႏွ႔ံ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေန
ေရႊဟသၤာ
တအာင္း အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (PSLF/TNLA) ၏ စစ္ဗ်ဴဟာ (၂) မွ တပ္ရင္း (၇၁၇) တပ္ဖြဲ႔မ်ား သည္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္ မဲျမိဳ႕နယ္ ပန္းျဖတ္ေက်းရြာ ၌ ေခတၱ ညအိပ္ ရပ္နားေနစဥ္ ယေန႔ မနက္ပိုင္း (၁၀) နာရီေက်ာ္ တြင္ အစိုးရ တပ္မ်ားမွ လ်ွပ္တပ်က္ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သျဖင့္ (၁၀)မိနစ္ ခန္႕တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရာ ေက်းရြာ အတြင္း ေရးမွဴး တဦးေသ ဆံုးျပီး ရြာသား (၃)ဦး ဒါဏ္ရာရွိသည္ဟု တအာင္း ျပန္ၾကား ေရးဌာနက သတင္း ထုတ္ျပန္ ခဲ့ပါ သည္။
“ ရြာထဲကို လက္နက္ႀကီး ပစ္သြင္းလိုက္တာပါ။ အတြင္းေရး မွဴး အိမ္ေပၚကိုက်တယ္။ ဒီေတာ့ အတြင္းေရးမွဴး ဦး ေက်ာ္လူ ေသဆံုး ျပီး အရပ္သား (၃)ဦး ဒါဏ္ ရာ ရသြားတာေပါ့။ အျပန္အလွန္ ပစ္လိုက္ေပမဲ့ က်ေနာ္တို႕ ပေလာင္ တပ္က ခ်က္ျခင္း ဆုတ္ေပး လိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ တပ္မ(၇၇) စစ္ေၾကာင္း က လို႕ ေနာက္မွ သိရတယ္။ ျပီးေတာ့ ရြာသားေတြကို စုလိုက္တယ္ ထြက္ေျပးရင္ သူပုန္နဲ႕ ဆက္သြယ္အားေပးရင္ အားလံုးကို သတ္ပစ္မယ္။ တရြာလံုး ကိုလည္း မီးရႈိ႕ပစ္မယ္ ဆိုျပီး ၿခိမ္းေျခာက္ ေနတယ္။ ” ဟု ေက်ာက္မဲ ျမိဳ႕ေပၚရွိ TNLA ဆက္သား တဦးက ဆိုပါသည္။
အဆိုပါ တပ္မ (၇၇) စစ္ေၾကာင္းမ်ား သည္ ပန္ဖ်တ္၊ ပန္ကြမ္၊ ပန္စေပ ေက်းရြာမ်ား တြင္ ဆက္လက္ စခန္းခ် ေနၿပီး ထပ္မံ စစ္ဆင္ရန္ ရွိပါသည္။ ဤသို႔ေၾကာင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားရန္ ရွိပါသည္။
TNLA တို႔သည္ ဗ်ဴဟာ (၃) ခုဖြဲ႔ကာ မူးရစ္ေဆး ၀ါး တိုက္ဖ်က္မွဳ စစ္ဆင္ေရး အတြက္ လွဳပ္ရွားေန ပါသည္။ ယင္းစစ္ ဆင္ေရးသည္ ျပီးခဲ့သည့္ ဇႏၷာ၀ါရီ လကုန္ ပိုင္း စတင္ခဲ့ျပီး ဘိန္းခင္း ဧက (၅၀၀) ထက္မနဲ ဖ်က္ဆီး ႏိုင္ခဲ့ျပီး တိုက္ပြဲ လည္း အဆက္ မျပတ္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
တိုက္ပြဲမ်ား ရက္ဆက္ ျဖစ္ရာ တြင္ ယမာန္ေန႔ ေဖေဖၚ၀ါရီ (၂၆) ရက္ေန႔ ၌ (TNLA) ဗ်ဴဟာ (၃) ႏွင့္ အစိုးရ တပ္မ (၇၇) စစ္ေၾကာင္း တို႔ ျဖစ္ေသာ တိုက္ပြဲတြင္ အစိုးရဖက္မွ အက်အဆံုး မ်ားသည္ဟု TNLA ဖက္မွ ဆိုပါသည္။ အ လားတူ ေဖေဖၚ ၀ါရီ (၂၄) ရက္ေန႔ တြင္ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း နမ္ခမ္း ၿမိဳ႕နယ္ ပန္ေဆး ေဒသရွိ ပန္ေပး ေက်းရြာ အ နီး (နမ့္ခမ္း နမ့္ဖက္ကာ ကားလမ္း မေဘး) တြင္ (၂)ႀကိမ္တိုင္ တိုက္ ပြဲျဖစ္ပြား ခဲ့သည္။
အစိုးရတပ္ မ်ားသည္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ပေလာင္ေဒသ အား တပ္မ ဧည့္တပ္မ်ားျဖင့္ အထူး စစ္ဆင္ေန သည္ဟု ဆိုပါသည္။ အထူးသျဖင့္ တပ္မ (၃၃) တပ္မ (၇၇) ၊ တပ္မ (၈၈) ဧည့္တပ္မ်ားက ပိုမိုလွဳပ္ရွား လာေနသည့္ အတြက္ (KIA) မဟာမိတ္ တပ္မ်ားႏွင့္ ပိုမို ပူးေပါင္း တိုက္ခိုက္သြားရန္ ရွိေၾကာင္း TNLA ဖက္မွ ဆိုပါသည္။
ဤအခ်ိန္ မ်ဳိးတြင္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး အဖြဲ႔သည္လည္း တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ တႏိုင္ငံလံုး အ ပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ညွိ ႏွဳိင္းေရး အ ဖြဲ႔ (NCCT) ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရက္ေရႊ႕ဆိုင္း ေနခဲ့ပါသည္။ တခ်ိန္ထဲတြင္ ကခ်င္လြတ္ လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) နယ္ေျမထဲသို႔ လည္း စစ္အင္ အား ထပ္မံ တိုးခ်ဲ႕လိုက္ပါသည္။
ဤအေျခ အေနေၾကာင့္ အစိုးရ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အစီစဥ္သည္ တိုက္ခိုက္မွဳ မ်ား ေနာက္ထပ္ တႀကိမ္ စစ္ဆင္လာဖြယ္ ရွိေနေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ရွိ ရွမ္းျပည္တိုး တက္ေရး ပါတီ (SSPP) ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ ထူ ေထာင္ ေရး ေကာင္စီ (RCSS) အား စစ္ဆင္ေရး တခ်ဳိ႕ျဖင့္ ဟန္႕ထားျပီး TNLA ႏွင့္ (KIA) အား အထူး စစ္ဆင္လာ ဖြယ္ ရွိေနသည္ဟု နယ္စပ္ စစ္ေရး အကဲခတ္ မ်ားက ဆိုပါသည္။
ဤအေျခအေန တြင္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC) အဖြဲ႔၀င္ မ်ားကလည္း (KIA)တို႔အား စစ္ေရး အကူအညီ မေပးႏိုင္သည့္ အျပင္ ႏိုင္ငံေရး အရလည္း အစိုးရအား ဖိအား မေပးႏိုင္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္ရပါသည္။
တအာင္း အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (PSLF/TNLA) ၏ စစ္ဗ်ဴဟာ (၂) မွ တပ္ရင္း (၇၁၇) တပ္ဖြဲ႔မ်ား သည္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ေက်ာက္ မဲျမိဳ႕နယ္ ပန္းျဖတ္ေက်းရြာ ၌ ေခတၱ ညအိပ္ ရပ္နားေနစဥ္ ယေန႔ မနက္ပိုင္း (၁၀) နာရီေက်ာ္ တြင္ အစိုးရ တပ္မ်ားမွ လ်ွပ္တပ်က္ ၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သျဖင့္ (၁၀)မိနစ္ ခန္႕တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရာ ေက်းရြာ အတြင္း ေရးမွဴး တဦးေသ ဆံုးျပီး ရြာသား (၃)ဦး ဒါဏ္ရာရွိသည္ဟု တအာင္း ျပန္ၾကား ေရးဌာနက သတင္း ထုတ္ျပန္ ခဲ့ပါ သည္။
“ ရြာထဲကို လက္နက္ႀကီး ပစ္သြင္းလိုက္တာပါ။ အတြင္းေရး မွဴး အိမ္ေပၚကိုက်တယ္။ ဒီေတာ့ အတြင္းေရးမွဴး ဦး ေက်ာ္လူ ေသဆံုး ျပီး အရပ္သား (၃)ဦး ဒါဏ္ ရာ ရသြားတာေပါ့။ အျပန္အလွန္ ပစ္လိုက္ေပမဲ့ က်ေနာ္တို႕ ပေလာင္ တပ္က ခ်က္ျခင္း ဆုတ္ေပး လိုက္တာ ျဖစ္တယ္။ တပ္မ(၇၇) စစ္ေၾကာင္း က လို႕ ေနာက္မွ သိရတယ္။ ျပီးေတာ့ ရြာသားေတြကို စုလိုက္တယ္ ထြက္ေျပးရင္ သူပုန္နဲ႕ ဆက္သြယ္အားေပးရင္ အားလံုးကို သတ္ပစ္မယ္။ တရြာလံုး ကိုလည္း မီးရႈိ႕ပစ္မယ္ ဆိုျပီး ၿခိမ္းေျခာက္ ေနတယ္။ ” ဟု ေက်ာက္မဲ ျမိဳ႕ေပၚရွိ TNLA ဆက္သား တဦးက ဆိုပါသည္။
အဆိုပါ တပ္မ (၇၇) စစ္ေၾကာင္းမ်ား သည္ ပန္ဖ်တ္၊ ပန္ကြမ္၊ ပန္စေပ ေက်းရြာမ်ား တြင္ ဆက္လက္ စခန္းခ် ေနၿပီး ထပ္မံ စစ္ဆင္ရန္ ရွိပါသည္။ ဤသို႔ေၾကာင့္ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားရန္ ရွိပါသည္။
TNLA တို႔သည္ ဗ်ဴဟာ (၃) ခုဖြဲ႔ကာ မူးရစ္ေဆး ၀ါး တိုက္ဖ်က္မွဳ စစ္ဆင္ေရး အတြက္ လွဳပ္ရွားေန ပါသည္။ ယင္းစစ္ ဆင္ေရးသည္ ျပီးခဲ့သည့္ ဇႏၷာ၀ါရီ လကုန္ ပိုင္း စတင္ခဲ့ျပီး ဘိန္းခင္း ဧက (၅၀၀) ထက္မနဲ ဖ်က္ဆီး ႏိုင္ခဲ့ျပီး တိုက္ပြဲ လည္း အဆက္ မျပတ္ ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။
တိုက္ပြဲမ်ား ရက္ဆက္ ျဖစ္ရာ တြင္ ယမာန္ေန႔ ေဖေဖၚ၀ါရီ (၂၆) ရက္ေန႔ ၌ (TNLA) ဗ်ဴဟာ (၃) ႏွင့္ အစိုးရ တပ္မ (၇၇) စစ္ေၾကာင္း တို႔ ျဖစ္ေသာ တိုက္ပြဲတြင္ အစိုးရဖက္မွ အက်အဆံုး မ်ားသည္ဟု TNLA ဖက္မွ ဆိုပါသည္။ အ လားတူ ေဖေဖၚ ၀ါရီ (၂၄) ရက္ေန႔ တြင္ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း နမ္ခမ္း ၿမိဳ႕နယ္ ပန္ေဆး ေဒသရွိ ပန္ေပး ေက်းရြာ အ နီး (နမ့္ခမ္း နမ့္ဖက္ကာ ကားလမ္း မေဘး) တြင္ (၂)ႀကိမ္တိုင္ တိုက္ ပြဲျဖစ္ပြား ခဲ့သည္။
အစိုးရတပ္ မ်ားသည္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ပေလာင္ေဒသ အား တပ္မ ဧည့္တပ္မ်ားျဖင့္ အထူး စစ္ဆင္ေန သည္ဟု ဆိုပါသည္။ အထူးသျဖင့္ တပ္မ (၃၃) တပ္မ (၇၇) ၊ တပ္မ (၈၈) ဧည့္တပ္မ်ားက ပိုမိုလွဳပ္ရွား လာေနသည့္ အတြက္ (KIA) မဟာမိတ္ တပ္မ်ားႏွင့္ ပိုမို ပူးေပါင္း တိုက္ခိုက္သြားရန္ ရွိေၾကာင္း TNLA ဖက္မွ ဆိုပါသည္။
ဤအခ်ိန္ မ်ဳိးတြင္ ျပည္ေထာင္စု ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရး အဖြဲ႔သည္လည္း တိုင္းရင္းသား မ်ား၏ တႏိုင္ငံလံုး အ ပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ညွိ ႏွဳိင္းေရး အ ဖြဲ႔ (NCCT) ႏွင့္ ေဆြးေႏြးရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ရက္ေရႊ႕ဆိုင္း ေနခဲ့ပါသည္။ တခ်ိန္ထဲတြင္ ကခ်င္လြတ္ လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA) နယ္ေျမထဲသို႔ လည္း စစ္အင္ အား ထပ္မံ တိုးခ်ဲ႕လိုက္ပါသည္။
ဤအေျခ အေနေၾကာင့္ အစိုးရ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရး အစီစဥ္သည္ တိုက္ခိုက္မွဳ မ်ား ေနာက္ထပ္ တႀကိမ္ စစ္ဆင္လာဖြယ္ ရွိေနေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ရွိ ရွမ္းျပည္တိုး တက္ေရး ပါတီ (SSPP) ႏွင့္ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ ထူ ေထာင္ ေရး ေကာင္စီ (RCSS) အား စစ္ဆင္ေရး တခ်ဳိ႕ျဖင့္ ဟန္႕ထားျပီး TNLA ႏွင့္ (KIA) အား အထူး စစ္ဆင္လာ ဖြယ္ ရွိေနသည္ဟု နယ္စပ္ စစ္ေရး အကဲခတ္ မ်ားက ဆိုပါသည္။
ဤအေျခအေန တြင္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC) အဖြဲ႔၀င္ မ်ားကလည္း (KIA)တို႔အား စစ္ေရး အကူအညီ မေပးႏိုင္သည့္ အျပင္ ႏိုင္ငံေရး အရလည္း အစိုးရအား ဖိအား မေပးႏိုင္ပါေၾကာင္း သံုးသပ္ရပါသည္။
သပိတ္စခန္း အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခံရသည္ကို အေရးယူေပးရန္တုိင္ၾကားစာ ရဲျငင္းပယ္
ေရခဲ(ျပည္)
သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ သပိတ္စခန္းမွ လယ္သမားမ်ားက သပိတ္စခန္းၿဖိဳခြဲမႈတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္သူမ်ားကို အေရးယူေပးရန္ သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ရဲစခန္းတြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ရက္က တုိင္တန္းရာ ရဲစခန္းက ပယ္ခ်လိုက္သည္ဟု လယ္သမားအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေနသူ ကိုသန္႔ဇင္ထက္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။
လယ္သမားမ်ားက သပိတ္စခန္းကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈတြင္ ပါဝင္ပတ္သတ္သည့္ ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉး ဦးေဇာ္ေအာင္၊ သဲကုန္း စခန္းမႉး ဦးမ်ိဳးျမတ္စံ၊ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီမွ ဦးေအာင္ျမင့္ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး စြမ္းေဆာင္ရွင္အသင္းေခါင္းေဆာင္ တို႔ကို အေရးယူေပးရန္ ရဲစခန္းတြင္ သြားေရာက္တိုင္တန္းခဲ့ရာ ျငင္းပယ္ခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။
“လက္ခံၿပီးကာမွ က်င့္ထံုး၁၂၇၊ ၁၂၈အရ သူတို႔ကို တရားဆြဲမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဆီမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံရမယ္ ဆိုၿပီး ျငင္းလိုက္တယ္ခင္ဗ်။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ တရားဥပေဒအရ အၾကမ္းဖက္တဲ့လူကို တရားမဆြဲႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္”ဟု ကိုသန္႔ဇင္ထက္က ေျပာသည္။
အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခံရမႈကို အေရးယူေပးရန္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼထံ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံသြားမည္ဟုလည္း ကိုသန္႔ဇင္ထက္က ေျပာ သည္။ သဲကုန္းသပိတ္စခန္းကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄ရက္က သဲကုန္းရဲစခန္းမွ ရဲမ်ားအပါအဝင္ အရပ္သား ၅ဝခန္႔က ကားႏွစ္စီးျဖင့္ လာေရာက္ကာ ၿဖိဳခြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သဲကုန္းစခန္းမႉး ဦးမ်ိဳးျမတ္စံက သပိတ္စခန္း အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈတြင္ ရဲ၊ ၾကံ့ခုိင္ေရး၊ စြမ္းအားရွင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား မပါဝင္ဟုျငင္းဆိုခဲ့ပါသည္။
“ေအာင္ကုန္းရြာကိုျပန္ဖုိ႔ အခက္အခဲမရွိေအာင္ လိုက္ပို႔ေပးတာပဲ ရွိပါတယ္။ သပိတ္စခန္းကို ၿဖိဳခြဲတာမရွိပါဘူး” ဟု သဲကုန္း စခန္းမႉး ဦးမ်ိဳးျမတ္စံက ဆိုသည္။
သပိတ္စခန္းၿဖိဳခြဲမႈတြင္ အၾကမ္းဖက္ခံရ၍ ေဆး႐ုံေရာက္သြားသူ ေဒၚညိဳက “ကြ်န္မေခါင္းမူးၿခံဳအိပ္ေနတုန္း ေဖ်ာင္းေဖ်ာင္း ဆိုတဲ့အသံၾကားရတယ္။ ဘာလဲဆိုၿပီးၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၾကံ့ဖြတ္က ေအာင္ျမင့္ဆိုတဲ့သူက ဆရာစံပံုၾကီးကို ၿဖဲပစ္တယ္။ ၾကံ့ဖြတ္ကေကာင္ကို နင္လူမိုက္လားဆိုၿပီး လိုက္တဲ့အခ်ိန္ ခ႐ိုင္မႉးနဲ႔ ရဲမႉးေဇာ္ေအာင္က ဆြဲတြန္းတြန္းခ်တယ္။ ကြ်န္မ အျမင့္ေပၚက က်တဲ့အခါ ေက်ာက္ခဲၾကီးနဲ႔ ေျပးေဆာင့္တယ္။” ဟု ေျပာသည္။
သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေအာင္ကုန္းေက်းရြာမွ လယ္ယာေျမ(၁၁၅၉.၅၅)ဧကကို ၂ဝဝ၁ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္ကသိမ္းယူခဲ့ၿပီး အမွတ္(၃) လက္ကားသမဝါယမအသင္း လိမိတက္အမည္ျဖင့္ ငါးကန္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္ေနသျဖင့္ လယ္ယာေျမျပန္လည္ရရွိေရး အတြက္ မူလပိုင္ရွင္လယ္သမားမ်ားက သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေရႊဘုန္းရွိန္လမ္း ရပ္ကြက္(၁) အေျခခံပညာ မူလတတန္းေက်ာင္းေရွ႕ တြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၁)ရက္က သပိတ္စခန္းဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ(၁၁)ရက္ ညေနတြင္ ဆႏၵျပေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းရန္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က သပိတ္စခန္းကို ဝိုင္းခဲ့ၿပီး ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၂) ရက္ နံနက္တြင္ ဆႏၵျပေခါင္းေဆာင္ေလးဦး ရဲစခန္းသို႔ သြားေရာက္အဖမ္းခံခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ(၁၄)ရက္ နံနက္(၇)နာရီတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကသပိတ္စခန္းကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ရာ အမ်ိဳးသမီးသံုးဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။
သပိတ္စခန္းကို ၿဖိဳခြဲသည့္ေန႔ နံနက္(၁ဝ)နာရီအခ်ိန္တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆႏၵျပသူမ်ားကို ကားေပၚဆြဲတင္ကာ မူလေနရပ္ျဖစ္ေသာေအာင္ကုန္းရြာသို႔ျပန္ပို႔ခဲ့သည္။
သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ သပိတ္စခန္းမွ လယ္သမားမ်ားက သပိတ္စခန္းၿဖိဳခြဲမႈတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္သူမ်ားကို အေရးယူေပးရန္ သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ရဲစခန္းတြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ရက္က တုိင္တန္းရာ ရဲစခန္းက ပယ္ခ်လိုက္သည္ဟု လယ္သမားအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေနသူ ကိုသန္႔ဇင္ထက္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။
လယ္သမားမ်ားက သပိတ္စခန္းကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈတြင္ ပါဝင္ပတ္သတ္သည့္ ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉး ဦးေဇာ္ေအာင္၊ သဲကုန္း စခန္းမႉး ဦးမ်ိဳးျမတ္စံ၊ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီမွ ဦးေအာင္ျမင့္ႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး စြမ္းေဆာင္ရွင္အသင္းေခါင္းေဆာင္ တို႔ကို အေရးယူေပးရန္ ရဲစခန္းတြင္ သြားေရာက္တိုင္တန္းခဲ့ရာ ျငင္းပယ္ခံလိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္။
“လက္ခံၿပီးကာမွ က်င့္ထံုး၁၂၇၊ ၁၂၈အရ သူတို႔ကို တရားဆြဲမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတဆီမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံရမယ္ ဆိုၿပီး ျငင္းလိုက္တယ္ခင္ဗ်။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ တရားဥပေဒအရ အၾကမ္းဖက္တဲ့လူကို တရားမဆြဲႏိုင္ဘူးျဖစ္ေနတယ္”ဟု ကိုသန္႔ဇင္ထက္က ေျပာသည္။
အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခံရမႈကို အေရးယူေပးရန္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼထံ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းခံသြားမည္ဟုလည္း ကိုသန္႔ဇင္ထက္က ေျပာ သည္။ သဲကုန္းသပိတ္စခန္းကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၄ရက္က သဲကုန္းရဲစခန္းမွ ရဲမ်ားအပါအဝင္ အရပ္သား ၅ဝခန္႔က ကားႏွစ္စီးျဖင့္ လာေရာက္ကာ ၿဖိဳခြဲခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
သဲကုန္းစခန္းမႉး ဦးမ်ိဳးျမတ္စံက သပိတ္စခန္း အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲမႈတြင္ ရဲ၊ ၾကံ့ခုိင္ေရး၊ စြမ္းအားရွင္အမ်ိဳးသမီးမ်ား မပါဝင္ဟုျငင္းဆိုခဲ့ပါသည္။
“ေအာင္ကုန္းရြာကိုျပန္ဖုိ႔ အခက္အခဲမရွိေအာင္ လိုက္ပို႔ေပးတာပဲ ရွိပါတယ္။ သပိတ္စခန္းကို ၿဖိဳခြဲတာမရွိပါဘူး” ဟု သဲကုန္း စခန္းမႉး ဦးမ်ိဳးျမတ္စံက ဆိုသည္။
သပိတ္စခန္းၿဖိဳခြဲမႈတြင္ အၾကမ္းဖက္ခံရ၍ ေဆး႐ုံေရာက္သြားသူ ေဒၚညိဳက “ကြ်န္မေခါင္းမူးၿခံဳအိပ္ေနတုန္း ေဖ်ာင္းေဖ်ာင္း ဆိုတဲ့အသံၾကားရတယ္။ ဘာလဲဆိုၿပီးၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၾကံ့ဖြတ္က ေအာင္ျမင့္ဆိုတဲ့သူက ဆရာစံပံုၾကီးကို ၿဖဲပစ္တယ္။ ၾကံ့ဖြတ္ကေကာင္ကို နင္လူမိုက္လားဆိုၿပီး လိုက္တဲ့အခ်ိန္ ခ႐ိုင္မႉးနဲ႔ ရဲမႉးေဇာ္ေအာင္က ဆြဲတြန္းတြန္းခ်တယ္။ ကြ်န္မ အျမင့္ေပၚက က်တဲ့အခါ ေက်ာက္ခဲၾကီးနဲ႔ ေျပးေဆာင့္တယ္။” ဟု ေျပာသည္။
သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေအာင္ကုန္းေက်းရြာမွ လယ္ယာေျမ(၁၁၅၉.၅၅)ဧကကို ၂ဝဝ၁ခုႏွစ္တြင္ စစ္တပ္ကသိမ္းယူခဲ့ၿပီး အမွတ္(၃) လက္ကားသမဝါယမအသင္း လိမိတက္အမည္ျဖင့္ ငါးကန္လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကုိင္ေနသျဖင့္ လယ္ယာေျမျပန္လည္ရရွိေရး အတြက္ မူလပိုင္ရွင္လယ္သမားမ်ားက သဲကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေရႊဘုန္းရွိန္လမ္း ရပ္ကြက္(၁) အေျခခံပညာ မူလတတန္းေက်ာင္းေရွ႕ တြင္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ (၁၁)ရက္က သပိတ္စခန္းဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။
ေဖေဖာ္ဝါရီလ(၁၁)ရက္ ညေနတြင္ ဆႏၵျပေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ဖမ္းရန္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က သပိတ္စခန္းကို ဝိုင္းခဲ့ၿပီး ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၂) ရက္ နံနက္တြင္ ဆႏၵျပေခါင္းေဆာင္ေလးဦး ရဲစခန္းသို႔ သြားေရာက္အဖမ္းခံခဲ့သည္။ ေဖေဖာ္ဝါရီ(၁၄)ရက္ နံနက္(၇)နာရီတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကသပိတ္စခန္းကို အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ရာ အမ်ိဳးသမီးသံုးဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္။
သပိတ္စခန္းကို ၿဖိဳခြဲသည့္ေန႔ နံနက္(၁ဝ)နာရီအခ်ိန္တြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆႏၵျပသူမ်ားကို ကားေပၚဆြဲတင္ကာ မူလေနရပ္ျဖစ္ေသာေအာင္ကုန္းရြာသို႔ျပန္ပို႔ခဲ့သည္။
မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး အစုိးရ စိစစ္ တင္ျပရန္ လႊတ္ေတာ္ ေတာင္းဆုိ
သူဇာ
သမၼတဦးသိန္းစိန္က အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ေရး ဥပေဒ ၄ ရပ္ျပ႒ာန္းေပးရန္ လႊတ္ေတာ္သုိ႔ တရား၀င္ သ၀ဏ္လႊာ စာေပးပုိ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး အတြက္ အစုိးရက စိစစ္တင္ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္က ယေန႔ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။
အမ်ဳိး ဘာာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္အဖြဲ႕(ဗဟုိ) ဥကၠ႒ ႏုိင္ငံေတာ္ၾသ၀ါဒစရိယ ဘဒၵႏၲ တိေလာကာဘိ၀ံသက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံသုိ႔ စာတေစာင္ ေပးပုိ႔ခဲ့ၿပီး ယင္းစာတြင္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ၄ ရပ္ျပ႒ာန္းေပးရန္ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံသား ၁၃ သိန္းေက်ာ္၏ လက္မွတ္မ်ားျဖင့္ ေတာင္းဆိုလာေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုိးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ တလင္ တမယား စနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒ၊ လက္ထပ္ထိပ္ျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ လူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒ ၄ ရပ္ လႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းေပးပါရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က လႊတ္ေတာ္ ထံသုိ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ သ၀ဏ္လႊာ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ ေပးပုိ႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို လႊတ္ေတာ္က အေၾကာင္းျပန္ၾကားရာတြင္ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပ႒ာန္းရာတြင္ နက္နဲသိမ့္ေမြ႕ၿပီး အစိုးရက စိစစ္တင္ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ကုိးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ သည္ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္သက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊လက္ထပ္ ထိပ္ျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ တလင္တမယား စနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒသည္ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရုံးႏွင့္သက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊ လူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒသည္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႕အင္အား၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ သက္ဆုိင္ၿပီး အစိုးရက စိစစ္ တင္ျပလွ်င္ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒ာန္းႏုိင္ေရး ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။
လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကမူ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး အစုိးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အၾကား အျပန္အလွန္ လႊဲခ် ေနၾကၿပီး ဥပေဒျပ႒ာန္းရန္ ျငင္းဆန္လွ်င္ ျပည္သူေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းမည္ကုိ ႏွစ္ဖက္စလုံးက စုိးရိမ္ေနသည့္ အေျခအေန ရွိေၾကာင္း သုံးသပ္သည္။
“သမၼတႀကီးကလည္း ဒါကို ကိုင္တြယ္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္၀န္ေလးေနပံု ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒျပဳေရးမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္က လုပ္ေပါ့ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ိဳးရွိတယ္။ တဖက္ကလည္း လႊတ္ေတာ္ဘက္ကပဲ တာ၀န္ရွိတာမဟုတ္ဘူး အစိုးရ ဘက္ကလည္း တာ၀န္ရွိတယ္ဆုိၿပီး ျပန္ပို႔ေပးလိုက္တာပဲ။ တဖက္ဖက္က တာ၀န္ခံၿပီး လုပ္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ရွိေနတဲ့ သေဘာပဲ” ဟု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီိအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ သနပ္ပင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးျမင့္ဦးက ဆုိသည္။
အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီမွ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္၀ုိင္းၾကည္ကမူ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပ႒ာန္းရန္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကုိ ႀကိဳဆုိလိုက္ၿပီး အစုိးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ လုပ္ရပ္ဟု ေျပာဆုိသည္။
ႏုိင္ငံေရးအသုိင္းအ၀ုိင္းကမူ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး လႊတ္ေတာ္တြင္းႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ႀကိဳးပမ္းလာမႈသည္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲအႏိုင္ရရွိေရး ဗ်ဴဟာ တခုအျဖစ္ အသုံးခ်လာျခင္းဟု ဆုိလွ်င္မမွားႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဘာသာေရး၊ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ေရာယွက္ျခင္းျဖင့္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး အေလးထားေသာ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲရႈံးေစရန္ စနစ္တက် စီမံလာျခင္းဟု သုံးသပ္ေျပာဆုိၾကသည္။
“က်မတုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ သာသနာကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ဥပေဒျပ႒ာန္းရတဲ့အထိ က်မတုိ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက မယိမ္းယုိင္ေသးပါဘူး။ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ငယ္စဥ္ကတည္းက စိတ္ထဲမွာ ရွိထားၿပီးသား။ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းစရာမလိုပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူေတြကုိ သိေစခ်င္တာက ဒါက ႏုိင္ငံေရးလွည့္ကြက္တခုဆုိတာ သိိေစခ်င္ ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ ဘာသာေရးကုိ ႏုိင္ငံေရး အတြက္ ခုတုံးလုပ္ အသုံးမခ်ရဆုိတာလည္း ပါထား ၿပီးသားပါ´´ ဟု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဇမၺဴသီရိၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚစႏၵာမင္းက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာဆုိသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္က အမ်ဳိးဘာသာ သာသနာ ကာကြယ္ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ႏုိင္ေရး ဥပေဒ ၄ ရပ္ျပ႒ာန္းေပးရန္ လႊတ္ေတာ္သုိ႔ တရား၀င္ သ၀ဏ္လႊာ စာေပးပုိ႔ ေတာင္းဆိုခဲ့ရာ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး အတြက္ အစုိးရက စိစစ္တင္ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း လႊတ္ေတာ္က ယေန႔ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာ ေတာင္းဆုိလုိက္သည္။
အမ်ဳိး ဘာာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္အဖြဲ႕(ဗဟုိ) ဥကၠ႒ ႏုိင္ငံေတာ္ၾသ၀ါဒစရိယ ဘဒၵႏၲ တိေလာကာဘိ၀ံသက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ထံသုိ႔ စာတေစာင္ ေပးပုိ႔ခဲ့ၿပီး ယင္းစာတြင္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ၄ ရပ္ျပ႒ာန္းေပးရန္ ဆရာေတာ္၊ သံဃာေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံသား ၁၃ သိန္းေက်ာ္၏ လက္မွတ္မ်ားျဖင့္ ေတာင္းဆိုလာေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကုိးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္း ဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ တလင္ တမယား စနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒ၊ လက္ထပ္ထိပ္ျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ၊ လူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာဥပေဒ ၄ ရပ္ လႊတ္ေတာ္က ျပ႒ာန္းေပးပါရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က လႊတ္ေတာ္ ထံသုိ႔ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ သ၀ဏ္လႊာ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ ေပးပုိ႔ေသာ သ၀ဏ္လႊာကို လႊတ္ေတာ္က အေၾကာင္းျပန္ၾကားရာတြင္ မ်ဳိးေစာင့္ ဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပ႒ာန္းရာတြင္ နက္နဲသိမ့္ေမြ႕ၿပီး အစိုးရက စိစစ္တင္ျပရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ကုိးကြယ္ရာ ဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ သည္ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္သက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊လက္ထပ္ ထိပ္ျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒႏွင့္ တလင္တမယား စနစ္ က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒသည္ ျပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရုံးႏွင့္သက္ဆုိင္ေၾကာင္း၊ လူဦးေရ တုိးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒသည္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႕အင္အား၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ သက္ဆုိင္ၿပီး အစိုးရက စိစစ္ တင္ျပလွ်င္ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒ာန္းႏုိင္ေရး ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီ ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ ဟု ထုတ္ျပန္ေၾကညာသည္။
လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကမူ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး အစုိးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အၾကား အျပန္အလွန္ လႊဲခ် ေနၾကၿပီး ဥပေဒျပ႒ာန္းရန္ ျငင္းဆန္လွ်င္ ျပည္သူေထာက္ခံမႈ က်ဆင္းမည္ကုိ ႏွစ္ဖက္စလုံးက စုိးရိမ္ေနသည့္ အေျခအေန ရွိေၾကာင္း သုံးသပ္သည္။
“သမၼတႀကီးကလည္း ဒါကို ကိုင္တြယ္ဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္၀န္ေလးေနပံု ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဥပေဒျပဳေရးမွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္က လုပ္ေပါ့ဆုိတဲ့ သေဘာမ်ိဳးရွိတယ္။ တဖက္ကလည္း လႊတ္ေတာ္ဘက္ကပဲ တာ၀န္ရွိတာမဟုတ္ဘူး အစိုးရ ဘက္ကလည္း တာ၀န္ရွိတယ္ဆုိၿပီး ျပန္ပို႔ေပးလိုက္တာပဲ။ တဖက္ဖက္က တာ၀န္ခံၿပီး လုပ္ဖုိ႔ အခက္အခဲ ရွိေနတဲ့ သေဘာပဲ” ဟု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီိအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ သနပ္ပင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ဦးျမင့္ဦးက ဆုိသည္။
အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအင္အားစုပါတီမွ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္၀ုိင္းၾကည္ကမူ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပ႒ာန္းရန္ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားကုိ ႀကိဳဆုိလိုက္ၿပီး အစုိးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ လုပ္ရပ္ဟု ေျပာဆုိသည္။
ႏုိင္ငံေရးအသုိင္းအ၀ုိင္းကမူ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေရး လႊတ္ေတာ္တြင္းႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ႀကိဳးပမ္းလာမႈသည္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲအႏိုင္ရရွိေရး ဗ်ဴဟာ တခုအျဖစ္ အသုံးခ်လာျခင္းဟု ဆုိလွ်င္မမွားႏုိင္ေၾကာင္း၊ ဘာသာေရး၊ အမ်ဳိးသားေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ေရာယွက္ျခင္းျဖင့္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရး အေလးထားေသာ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ား ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မဲရႈံးေစရန္ စနစ္တက် စီမံလာျခင္းဟု သုံးသပ္ေျပာဆုိၾကသည္။
“က်မတုိ႔ ႏုိင္ငံမွာ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ သာသနာကုိ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ဥပေဒျပ႒ာန္းရတဲ့အထိ က်မတုိ႔ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြက မယိမ္းယုိင္ေသးပါဘူး။ အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ငယ္စဥ္ကတည္းက စိတ္ထဲမွာ ရွိထားၿပီးသား။ ဥပေဒ ျပ႒ာန္းစရာမလိုပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ ျပည္သူေတြကုိ သိေစခ်င္တာက ဒါက ႏုိင္ငံေရးလွည့္ကြက္တခုဆုိတာ သိိေစခ်င္ ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ ဘာသာေရးကုိ ႏုိင္ငံေရး အတြက္ ခုတုံးလုပ္ အသုံးမခ်ရဆုိတာလည္း ပါထား ၿပီးသားပါ´´ ဟု အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဇမၺဴသီရိၿမိဳ႕နယ္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ ေဒၚစႏၵာမင္းက ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာဆုိသည္။
တကၠစီကို၀ိုင္း႐ိုက္ခဲ့သည့္ ၿပိဳင္ကားငါးစီးႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ ငါးဦးကို စစ္ေဆးၿပီ
ေဇာ္ေဇာ္္ေထြး
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၊ ျပည္လမ္း၊ (၆) မိုင္အနီးတြင္ တကၠစီတစ္စီးအား ၿပိဳင္ကားငါးစီးက ၀ိုင္း၀န္းပိတ္ဆို႔ ႐ိုက္ႏွက္မႈမွ ၿပိဳင္ကားငါးစီးႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ ငါးဦးကို မိဘမ်ားကိုယ္တုိင္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ကရဲစခန္းသို႔ လာ ေရာက္အပ္ႏွံလိုက္သည္ဟု ရန္ကုန္တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅ ရက္ ည ၁ နာရီေက်ာ္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အဆိုပါ႐ိုက္ႏွက္မႈကို လႈိင္ရဲစခန္းက အမႈဖြင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့စဥ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္စဥ္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ နစ္ဆန္းဖဲေလဒီအျဖဴေရာင္ၿပိဳင္ကားကို ၁၉ ရက္ နံနက္ ၂ နာရီေက်ာ္တြင္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေတာ္၀င္ခ်ယ္ရီအိမ္ရာတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကေတြ႔ရွိ သိမ္းဆည္းခဲ့မိျခင္းျဖစ္ သည္။
က်န္ရွိၿပိဳင္ကားမ်ားကုိ ဆက္လက္စံုစမ္းေနစဥ္အတြင္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရာတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ကိုထက္ (ခ) ဇာ နည္(ခ)ဇာနည္ထက္ေ၀ ေမာင္းႏွင္ခဲ့သည့္ V 300 ARISTO အျဖဴေရာင္ၿပိဳင္ကားကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္ တြင္လည္းေကာင္း၊ ၂၂ ရက္ တြင္ ေ၀ယံလင္းေမာင္းႏွင္ခဲ့သည့္ MAZ-DA RX-8 ခဲပုတ္ေရာင္ ၿပိဳင္ကားကို လည္းေကာင္း မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္ လိႈင္ရဲစခန္းတြင္ လာေရာက္အပ္ႏွံခဲ့သည္ဟု တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆုိသည္။
ထို႔ေနာက္ က်န္ရွိၿပိဳင္ကားမ်ားျဖစ္သည့္ အနက္ေရာင္ GRAND CHIEROKEE JEEP ႏွင့္ ခဲပုတ္ေရာင္ Nissan Fairlady 350z ၿပိဳင္ကားမ်ားကုိလည္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ား၏ မိဘမ်ားက ရဲစခန္းသို႔ ထပ္မံလာ ေရာက္အပ္ႏွံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
လက္ရွိတြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားျဖစ္သည့္ ကိုကိုႏိုင္ (ဘ)ဦးစိန္ေမာင္၊ (၂) ရပ္ကြက္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ကိုထက္(ခ)ဇာနည္(ခ)ဇာနည္ထက္ေ၀ (ဘ)ဦးေအးျမင့္ (၂)ရပ္ကြက္၊ မရမ္းကုန္း၊ ေ၀ယံလင္း (ဘ) ဦးေန ထြန္း(၂)ရပ္ကြက္၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ထက္ေအာင္လူ (ဘ)ဦးလူေမာ္ (၃)ရပ္ကြက္၊ ေတာင္ဥကၠလာပႏွင့္ ေကာင္းစည္သူ (ဘ)ဦးကိုကိုေအာင္ (၅)ရပ္ကြက္ ေတာင္ဥကၠလာပေနသူတို႔ ငါးဦးကိုလည္းမိဘမ်ားကိုယ္ တုိင္ ရဲလက္အပ္ခဲ့သျဖင့္ အမႈကိုဆက္လက္စစ္ေဆးေနသည္ဟု တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုသည္။
၎တုိ႔သည္ တကၠစီယာဥ္တစ္စီးကို ၀ိုင္း၀န္းပိတ္ဆို႔ၿပီး ယာဥ္ေမာင္းႏွင့္ခရီသည္တစ္ဦးတု႔ိကို ေဘ့စ္ေဘာ တုတ္မ်ားျဖင့္ ႐ိုက္ႏွက္ခဲ့သည့္အျပင္ တကၠစီယာဥ္ကိုလည္း ႐ိုက္ႏွက္ဖ်တ္ဆီးခဲ့သျဖင့္ လႈိင္ရဲစခန္းက (ပ) ၇၂/၂၀၁၄ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၄၄၀/၄၂၇/၃၂၅/၁၁၄ တုိ႔ျဖင့္ အေရးယူရန္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ က အလိုရွိေနသူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္ၿမဳိ႕၊ ျပည္လမ္း၊ (၆) မိုင္အနီးတြင္ တကၠစီတစ္စီးအား ၿပိဳင္ကားငါးစီးက ၀ိုင္း၀န္းပိတ္ဆို႔ ႐ိုက္ႏွက္မႈမွ ၿပိဳင္ကားငါးစီးႏွင့္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူ ငါးဦးကို မိဘမ်ားကိုယ္တုိင္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ကရဲစခန္းသို႔ လာ ေရာက္အပ္ႏွံလိုက္သည္ဟု ရန္ကုန္တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၅ ရက္ ည ၁ နာရီေက်ာ္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အဆိုပါ႐ိုက္ႏွက္မႈကို လႈိင္ရဲစခန္းက အမႈဖြင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့စဥ္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္စဥ္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ နစ္ဆန္းဖဲေလဒီအျဖဴေရာင္ၿပိဳင္ကားကို ၁၉ ရက္ နံနက္ ၂ နာရီေက်ာ္တြင္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ ေတာ္၀င္ခ်ယ္ရီအိမ္ရာတြင္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကေတြ႔ရွိ သိမ္းဆည္းခဲ့မိျခင္းျဖစ္ သည္။
က်န္ရွိၿပိဳင္ကားမ်ားကုိ ဆက္လက္စံုစမ္းေနစဥ္အတြင္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ရာတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ကိုထက္ (ခ) ဇာ နည္(ခ)ဇာနည္ထက္ေ၀ ေမာင္းႏွင္ခဲ့သည့္ V 300 ARISTO အျဖဴေရာင္ၿပိဳင္ကားကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္ တြင္လည္းေကာင္း၊ ၂၂ ရက္ တြင္ ေ၀ယံလင္းေမာင္းႏွင္ခဲ့သည့္ MAZ-DA RX-8 ခဲပုတ္ေရာင္ ၿပိဳင္ကားကို လည္းေကာင္း မိဘမ်ားကိုယ္တိုင္ လိႈင္ရဲစခန္းတြင္ လာေရာက္အပ္ႏွံခဲ့သည္ဟု တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႕က ဆုိသည္။
ထို႔ေနာက္ က်န္ရွိၿပိဳင္ကားမ်ားျဖစ္သည့္ အနက္ေရာင္ GRAND CHIEROKEE JEEP ႏွင့္ ခဲပုတ္ေရာင္ Nissan Fairlady 350z ၿပိဳင္ကားမ်ားကုိလည္း ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ား၏ မိဘမ်ားက ရဲစခန္းသို႔ ထပ္မံလာ ေရာက္အပ္ႏွံခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
လက္ရွိတြင္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားျဖစ္သည့္ ကိုကိုႏိုင္ (ဘ)ဦးစိန္ေမာင္၊ (၂) ရပ္ကြက္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ကိုထက္(ခ)ဇာနည္(ခ)ဇာနည္ထက္ေ၀ (ဘ)ဦးေအးျမင့္ (၂)ရပ္ကြက္၊ မရမ္းကုန္း၊ ေ၀ယံလင္း (ဘ) ဦးေန ထြန္း(၂)ရပ္ကြက္၊ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္၊ ထက္ေအာင္လူ (ဘ)ဦးလူေမာ္ (၃)ရပ္ကြက္၊ ေတာင္ဥကၠလာပႏွင့္ ေကာင္းစည္သူ (ဘ)ဦးကိုကိုေအာင္ (၅)ရပ္ကြက္ ေတာင္ဥကၠလာပေနသူတို႔ ငါးဦးကိုလည္းမိဘမ်ားကိုယ္ တုိင္ ရဲလက္အပ္ခဲ့သျဖင့္ အမႈကိုဆက္လက္စစ္ေဆးေနသည္ဟု တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုသည္။
၎တုိ႔သည္ တကၠစီယာဥ္တစ္စီးကို ၀ိုင္း၀န္းပိတ္ဆို႔ၿပီး ယာဥ္ေမာင္းႏွင့္ခရီသည္တစ္ဦးတု႔ိကို ေဘ့စ္ေဘာ တုတ္မ်ားျဖင့္ ႐ိုက္ႏွက္ခဲ့သည့္အျပင္ တကၠစီယာဥ္ကိုလည္း ႐ိုက္ႏွက္ဖ်တ္ဆီးခဲ့သျဖင့္ လႈိင္ရဲစခန္းက (ပ) ၇၂/၂၀၁၄ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး ျပစ္မႈဆုိင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၄၄၀/၄၂၇/၃၂၅/၁၁၄ တုိ႔ျဖင့္ အေရးယူရန္ ရဲတပ္ဖြဲ႔ က အလိုရွိေနသူမ်ားလည္း ျဖစ္သည္။
တရုတ္အစိုးရ၏ ကူညီပစၥည္းမ်ားရရွိေသာ္လည္း ခက္ခဲမႈအေျခအေနမ်ားရွိေနဆဲ
KNG
တရုတ္ ပီကင္းအစိုးရ၏ လူသားျခင္းစာနာမႈျဖင့္ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ကူညီေပးေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ KIO ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္လိုင္ဇာအနီးရွိ ေဂ်ယန္႔ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ရရွိေနျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ေနရာထုိင္ခင္းႏွင့္ အိမ္သာ၊ ေရတုိ႔ အခက္ခဲျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ယေန႔ တရုတ္အမွကူညီေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ေဂ်ယန္႔ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ရရွိေသာ္လည္း ၎ဒုကၡသည္စခန္းရွိ အိမ္ေထာင္စု ၇၀၀ ေက်ာ္ အတြက္ ေနအိမ္ခန္းမ်ား အျမန္ဆံုးျပဳျပင္ရန္လိုအပ္ေနျပီး အိမ္သာမ်ားလည္းျပည့္ ကာ ေရအခက္ခဲျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဒုကၡသည္ ကူညီေရးအဖြဲ႔က ေျပာသည္။
တရုတ္အစိုးရမွလည္း စခန္းအတြက္လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ ဦးစားေပး ကူညီသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုခ်ိန္တြင္ ၄င္းတုိ႔အကူညီပစၥည္းမ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း ေဂ်ယန္႔ဒုကၡသည္ တာဝန္ခံ ဦးလဘန္ေနာ္ဂ်ာ KNG ကခ်င္သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။
“မေန႔ကေန ကူညီပစၥည္းေသတၱာေတြကို လိုင္ဇာကေန သယ္ေနတယ္။ ေရာက္လာတဲ့ ကူညီပစၥည္းကို တခါထဲ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုေပးေနတာ ထားမဲ့ေနရာမရွိလို႔ အခု အိမ္ေျခ ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ေပးေနျပီ အခုလည္း သယ္ေနတုံးပဲ ဒီေန႔ျပီးေအာင္ သယ္ျပီး အားလံုးကိုေပးမယ္”
တရုတ္ ပီကင္းအစိုးရ၏ ကူညီေပးေသာ ပစၥည္းေသတၱာတြင္ ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား၊ သၾကား၊ ေစာင္ႏွင့္ ေဆးဝါး အပါအ၀င္ ၁၀ မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
ယေန႔တြင္ ကမာၻ႕စားႏွပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ (WFP) မွ ၂ လ ၁ ၾကိမ္၊ ၃ ၾကိမ္ေျမာက္ အကူညီကို ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဟာရမႈန္႔ႏွင့္ ဆားမ်ားလက္ခံရရွိျပီး၊ ကုလအဖြဲ႕ UNCP မွ မီးဖိုမ်ားကို ကူညီေပးကာ ဗန္းေမာ္ဂရုဏာအဖြဲ႔မွ လစဥ္ကူညီေနေသာ ဆန္၊ ဆီႏွင့္ ဟင္းဖိုးေငြတုိ႔ရရွိျပီး တရုတ္ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႔၏ ကူညီပစၥည္းေသတၱာကိုလည္း ယေန႔တြင္ အသီးသီးေ၀ေပးေနေၾကာင္း စခန္းေကာ္မတီမွသိရသည္။
ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္လိုင္ဇာ အနီးရွိ စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းမ်ားျဖစ္ေသာ ေဝၾကိဳင္ဒုကၡသည္စခန္း၊ ဖုန္လြမ္ယန္၊ လိုင္ဇာအမွတ္ ၃ ေစ်းစခန္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကို တရုတ္အစိုးရမွ ကူညီပစၥည္းေသတၱာမ်ားအား ယမန္ေန႔ရရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ၀မ္းသာအားရျဖစ္ေနၾကေၾကာင္း ဒုကၡသည္တဦးေျပာသည္။
“မထင္မွတ္ပဲ အခုလိုကူညီပစၥည္းေတြရလာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဒုကၡသည္ေတြ အတိုင္းမသိ အရမ္းေပ်ာ္မိတယ္ ကူညီေပးတဲ့ သူေတြကိုလည္း ေက်းဇူးတင္တယ္ ဆက္လက္ျပီးကူညီဖို႔ရန္ သီးသန႔္ဆုေတာင္းျခင္း ကိုလည္းလုပ္ေနတယ္”
ေဂ်ယန္႔ (Je Yang) ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ အိမ္ေျခ ၁၆၀၀ ေက်ာ္ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၈၂၇၂ ရွိျပီး လိုင္ဇာဗဟုိဌာနခ်ဳပ္အတြင္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္း ၄ ခုတြင္ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး စခန္းျဖစ္သည္။
တရုတ္ ပီကင္းအစိုးရ၏ လူသားျခင္းစာနာမႈျဖင့္ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ကူညီေပးေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ KIO ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္လိုင္ဇာအနီးရွိ ေဂ်ယန္႔ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ ရရွိေနျပီျဖစ္ေသာ္လည္း ေနရာထုိင္ခင္းႏွင့္ အိမ္သာ၊ ေရတုိ႔ အခက္ခဲျဖစ္ေနဆဲျဖစ္သည္။
ယေန႔ တရုတ္အမွကူညီေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ေဂ်ယန္႔ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ရရွိေသာ္လည္း ၎ဒုကၡသည္စခန္းရွိ အိမ္ေထာင္စု ၇၀၀ ေက်ာ္ အတြက္ ေနအိမ္ခန္းမ်ား အျမန္ဆံုးျပဳျပင္ရန္လိုအပ္ေနျပီး အိမ္သာမ်ားလည္းျပည့္ ကာ ေရအခက္ခဲျဖစ္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဒုကၡသည္ ကူညီေရးအဖြဲ႔က ေျပာသည္။
တရုတ္အစိုးရမွလည္း စခန္းအတြက္လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ ဦးစားေပး ကူညီသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ယခုခ်ိန္တြင္ ၄င္းတုိ႔အကူညီပစၥည္းမ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း ေဂ်ယန္႔ဒုကၡသည္ တာဝန္ခံ ဦးလဘန္ေနာ္ဂ်ာ KNG ကခ်င္သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။
“မေန႔ကေန ကူညီပစၥည္းေသတၱာေတြကို လိုင္ဇာကေန သယ္ေနတယ္။ ေရာက္လာတဲ့ ကူညီပစၥည္းကို တခါထဲ ဒုကၡသည္ေတြ ကိုေပးေနတာ ထားမဲ့ေနရာမရွိလို႔ အခု အိမ္ေျခ ၁၀၀ ေက်ာ္ကို ေပးေနျပီ အခုလည္း သယ္ေနတုံးပဲ ဒီေန႔ျပီးေအာင္ သယ္ျပီး အားလံုးကိုေပးမယ္”
တရုတ္ ပီကင္းအစိုးရ၏ ကူညီေပးေသာ ပစၥည္းေသတၱာတြင္ ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား၊ သၾကား၊ ေစာင္ႏွင့္ ေဆးဝါး အပါအ၀င္ ၁၀ မ်ိဳးျဖစ္ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
ယေန႔တြင္ ကမာၻ႕စားႏွပ္ရိကၡာအဖြဲ႔ (WFP) မွ ၂ လ ၁ ၾကိမ္၊ ၃ ၾကိမ္ေျမာက္ အကူညီကို ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အဟာရမႈန္႔ႏွင့္ ဆားမ်ားလက္ခံရရွိျပီး၊ ကုလအဖြဲ႕ UNCP မွ မီးဖိုမ်ားကို ကူညီေပးကာ ဗန္းေမာ္ဂရုဏာအဖြဲ႔မွ လစဥ္ကူညီေနေသာ ဆန္၊ ဆီႏွင့္ ဟင္းဖိုးေငြတုိ႔ရရွိျပီး တရုတ္ၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႔၏ ကူညီပစၥည္းေသတၱာကိုလည္း ယေန႔တြင္ အသီးသီးေ၀ေပးေနေၾကာင္း စခန္းေကာ္မတီမွသိရသည္။
ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္လိုင္ဇာ အနီးရွိ စစ္ေျပးဒုကၡသည္စခန္းမ်ားျဖစ္ေသာ ေဝၾကိဳင္ဒုကၡသည္စခန္း၊ ဖုန္လြမ္ယန္၊ လိုင္ဇာအမွတ္ ၃ ေစ်းစခန္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားကို တရုတ္အစိုးရမွ ကူညီပစၥည္းေသတၱာမ်ားအား ယမန္ေန႔ရရွိခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ၀မ္းသာအားရျဖစ္ေနၾကေၾကာင္း ဒုကၡသည္တဦးေျပာသည္။
“မထင္မွတ္ပဲ အခုလိုကူညီပစၥည္းေတြရလာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ဒုကၡသည္ေတြ အတိုင္းမသိ အရမ္းေပ်ာ္မိတယ္ ကူညီေပးတဲ့ သူေတြကိုလည္း ေက်းဇူးတင္တယ္ ဆက္လက္ျပီးကူညီဖို႔ရန္ သီးသန႔္ဆုေတာင္းျခင္း ကိုလည္းလုပ္ေနတယ္”
ေဂ်ယန္႔ (Je Yang) ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ အိမ္ေျခ ၁၆၀၀ ေက်ာ္ ဒုကၡသည္ေပါင္း ၈၂၇၂ ရွိျပီး လိုင္ဇာဗဟုိဌာနခ်ဳပ္အတြင္းရွိ ဒုကၡသည္စခန္း ၄ ခုတြင္ လူဦးေရ အမ်ားဆံုး စခန္းျဖစ္သည္။
႐ိုးမဘဏ္မွထုတ္လာသည့္ ေငြထုပ္ဆုိင္ကယ္ျဖင့္လုိက္ကာ လုယူထြက္ေျပး
၀ုိင္းေအာင္
မေကြးၿမဳိ႕ရွိ ႐ုိးမဘဏ္မွ ဆုိင္ကယ္ျဖင့္ ေငြထုတ္လာသူ အမ်ဳိးသမီးကုိ ေနာက္မွဆုိင္ကယ္တစီးျဖင့္ လုိက္ လာသည့္ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးက ေငြထုပ္လုယူ ထြက္ေျပးမႈတစ္ခု မေကြးၿမိဳ႕၌ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု မေကြးနယ္ေျမ ရဲစခန္းက သတင္းထုတ္ျပန္လုိက္သည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ ယင္းေန႔မြန္းလြဲ ၁ နာရီခန္႔ တြင္ မေကြးၿမိဳ႕ျပည္ေတာ္သာလမ္းရွိ ႐ုိးမဘဏ္မွ ေငြက်ပ္ခုနစ္သိန္း ထုတ္လာသည့္ မႏြယ္ႏြယ္သန္း (၄၀ ႏွစ္)ႏွင့္ ေနာက္ပါ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၏ ဆုိင္ကယ္သည္ ၿမိဳ႕ပတ္ လမ္းႏွင့္ ျပည္ေတာ္သာလမ္းေထာင့္ရိွ ေကာင္းၿမိန္ကြမ္းယာဆိုင္အနီး အေရာက္ေနာက္ပါအမ်ဳိးသမီးတင္ ေဆာင္လာသည့္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး၏ ဆုိင္ကယ္က မႏြယ္ႏြယ္သန္း၏ ဆုိင္ကယ္ကုိ လက္၀ဲဘက္မွေက်ာ္ တက္ကာ အနားသုိ႔ကပ္လာသည္ဟု ရဲထြက္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ယင္းေနာက္တြင္ အနားကပ္လာသည့္ ဆုိင္ကယ္မွ ေနာက္ပါ အမ်ဳိးသမီးက မႏြယ္ႏြယ္သန္းလက္ထဲရွိ ေငြအိတ္ကို လုယူကာ ၿမိဳ႕ပတ္လမ္းအတိုင္း ေတာင္ဘက္ အရပ္ရွိ ပညာေရးတကၠသိုလ္ေရွ႕ ၾကာပန္းအ၀ိုင္း သို႔ ထြက္ေျပးသြားရာ မႏြယ္ႏြယ္သန္းက ေအာ္ဟစ္အကူအညီေတာင္း၍ အနီးရွိသူမ်ားက လုိက္လံဖမ္းဆီး ေသာ္လည္း ကားႀကီးကြင္းအနီး ျပည္ေတာ္သာလမ္းႏွင့္ အေ၀ရာလမ္းေထာင့္အနီးတြင္ မ်က္ျခည္ျပတ္ သြားခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။
အဆိုပါအမႈကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္ ညေနပုိင္းတြင္ ေငြထုပ္ပိုင္ရွင္ မႏြယ္ႏြယ္သန္းက တရားလိုျပဳလုပ္၍ အမည္မသိ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးတို႔ကုိ ဖမ္းဆီးေဖာ္ထုတ္ေပးပါရန္ မေကြးနယ္ေျမရဲစခန္း၌ (ပ)၄၂/ ၂၀၁၄ ျပစ္မႈပုဒ္မ ၃၇၉(ႏိႈက္)ျဖင့္ အမႈဖြင့္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွေၾကာင္း ရဲမွတ္တမ္းအရ သတင္းရရိွသည္။
မေကြးၿမဳိ႕တြင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းကလည္း အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ဦး ကေမၻာဇဘဏ္မွ ေငြထုတ္ယူ၍ ဆိုင္ကယ္ ျဖင့္အျပန္တြင္ ဆိုင္ကယ္စီးအမ်ဳိးသားတစ္ဦးက ဆိုင္ကယ္ခ်င္းကပ္ၿပီး ေငြထုတ္လုယူမႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တရားခံ ကုိ ၂၄ နာရီအတြင္း ဖမ္းဆီးရမိခဲ့သည္။
မေကြးၿမဳိ႕ရွိ ႐ုိးမဘဏ္မွ ဆုိင္ကယ္ျဖင့္ ေငြထုတ္လာသူ အမ်ဳိးသမီးကုိ ေနာက္မွဆုိင္ကယ္တစီးျဖင့္ လုိက္ လာသည့္ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးက ေငြထုပ္လုယူ ထြက္ေျပးမႈတစ္ခု မေကြးၿမိဳ႕၌ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု မေကြးနယ္ေျမ ရဲစခန္းက သတင္းထုတ္ျပန္လုိက္သည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ ယင္းေန႔မြန္းလြဲ ၁ နာရီခန္႔ တြင္ မေကြးၿမိဳ႕ျပည္ေတာ္သာလမ္းရွိ ႐ုိးမဘဏ္မွ ေငြက်ပ္ခုနစ္သိန္း ထုတ္လာသည့္ မႏြယ္ႏြယ္သန္း (၄၀ ႏွစ္)ႏွင့္ ေနာက္ပါ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး၏ ဆုိင္ကယ္သည္ ၿမိဳ႕ပတ္ လမ္းႏွင့္ ျပည္ေတာ္သာလမ္းေထာင့္ရိွ ေကာင္းၿမိန္ကြမ္းယာဆိုင္အနီး အေရာက္ေနာက္ပါအမ်ဳိးသမီးတင္ ေဆာင္လာသည့္ အမ်ဳိးသားတစ္ဦး၏ ဆုိင္ကယ္က မႏြယ္ႏြယ္သန္း၏ ဆုိင္ကယ္ကုိ လက္၀ဲဘက္မွေက်ာ္ တက္ကာ အနားသုိ႔ကပ္လာသည္ဟု ရဲထြက္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ယင္းေနာက္တြင္ အနားကပ္လာသည့္ ဆုိင္ကယ္မွ ေနာက္ပါ အမ်ဳိးသမီးက မႏြယ္ႏြယ္သန္းလက္ထဲရွိ ေငြအိတ္ကို လုယူကာ ၿမိဳ႕ပတ္လမ္းအတိုင္း ေတာင္ဘက္ အရပ္ရွိ ပညာေရးတကၠသိုလ္ေရွ႕ ၾကာပန္းအ၀ိုင္း သို႔ ထြက္ေျပးသြားရာ မႏြယ္ႏြယ္သန္းက ေအာ္ဟစ္အကူအညီေတာင္း၍ အနီးရွိသူမ်ားက လုိက္လံဖမ္းဆီး ေသာ္လည္း ကားႀကီးကြင္းအနီး ျပည္ေတာ္သာလမ္းႏွင့္ အေ၀ရာလမ္းေထာင့္အနီးတြင္ မ်က္ျခည္ျပတ္ သြားခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။
အဆိုပါအမႈကို ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္ ညေနပုိင္းတြင္ ေငြထုပ္ပိုင္ရွင္ မႏြယ္ႏြယ္သန္းက တရားလိုျပဳလုပ္၍ အမည္မသိ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးတို႔ကုိ ဖမ္းဆီးေဖာ္ထုတ္ေပးပါရန္ မေကြးနယ္ေျမရဲစခန္း၌ (ပ)၄၂/ ၂၀၁၄ ျပစ္မႈပုဒ္မ ၃၇၉(ႏိႈက္)ျဖင့္ အမႈဖြင့္ေဆာင္ရြက္လ်က္ရိွေၾကာင္း ရဲမွတ္တမ္းအရ သတင္းရရိွသည္။
မေကြးၿမဳိ႕တြင္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္းကလည္း အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ဦး ကေမၻာဇဘဏ္မွ ေငြထုတ္ယူ၍ ဆိုင္ကယ္ ျဖင့္အျပန္တြင္ ဆိုင္ကယ္စီးအမ်ဳိးသားတစ္ဦးက ဆိုင္ကယ္ခ်င္းကပ္ၿပီး ေငြထုတ္လုယူမႈျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး တရားခံ ကုိ ၂၄ နာရီအတြင္း ဖမ္းဆီးရမိခဲ့သည္။
ကြန္ပ်ဴတာ သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ နည္းပညာျပပြဲတြင္ ျပခန္း ၈ဝေက်ာ္ ပါဝင္မည္
ၿဖိဳး
မႏၲေလးတုိင္း ကြန္ပ်ဳတာပညာရွင္အသင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဳတာ လုပ္ငန္းရွင္အသင္းတုိ႔ ပူးေပါင္းစီစဥ္ေသာ (၁၂) ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ပ်ဳတာႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာျပပြဲကုိ မတ္လ ၇ရက္မွ ၉ ရက္အထိ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ရာ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေရာင္းႏွင့္ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ေပါင္း ၈ဝေက်ာ္ ပါဝင္ျပသမည္ျဖစ္သည္။
ေန႔စဥ္ နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၆ နာရီအထိ ျပသမည့္ အဆိုပါျပပြဲတြင္ ေခတ္မွီကြန္ပ်ဳတာႏွင့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား၊ အသုံးခ်ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား၊ ကြန္ပ်ဳတာသင္တန္းမ်ား သာမက ယခင္ႏွစ္မ်ားတြင္ မပါဝင္ေသာ အြန္လိုင္းဘဏ္ လုပ္ငန္းစနစ္ (Online Banking System) မ်ားကို စီဘီဘဏ္ (CB Bank)က မိတ္ဆက္ရွင္းလင္းသြားမည္ဟု ကြန္ပ်ဳတာ လုပ္ငန္းရွင္အသင္း ဒု-ဥကၠ႒ ဦးေဇာ္ရဲသူက ေျပာသည္။
“ျပခန္းေတြ တိုးထားတယ္။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ကြန္ပ်ဳတာ နည္းပညာေတြကို အထက္ျမန္မာျပည္ကလူေတြ သိရွိေအာင္ လုပ္ေပး တဲ့ ျပပြဲေလးတစ္ခုပါ။ ကုိယ္ပုိင္တံဆိပ္(Brand) နဲ႔ျဖန္႔တဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္းပါမယ္။ ေဆာ့ဖ္ဝဲေရးတဲ့ ပညာရွင္ေတြလည္း ပါမယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ကြန္ပ်ဳတာ အေရာင္းျပခန္းမ်ား၊ ကြန္ပ်ဳတာသင္တန္းမ်ား၊ ဆားဗစ္စင္တာ(Services Center) မ်ားလည္း ပါဝင္မည္ျဖစ္သည္။
ယင္းျပပြဲကို မႏၲေလးႏွင့္ အထက္ျမန္မာျပည္မွ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ နည္းပညာ ေလ့လာလိုက္စား လိုသူမ်ားအတြက္ တုိးတက္ေနသည့္ ICT နည္းပညာမ်ားကုိ သိရွိေစရန္ႏွင့္ ICT လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၏ ထုတ္ကုန္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကုိလည္း မိတ္ဆက္ေပးရန္ စီစဥ္ရျခင္းျဖစ္သည္။
မႏၲၱေလးတုိင္း ကြန္ပ်ဳတာအသင္းကုိ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ္လည္း အိုင္စီတီျပပြဲ (ICT Exhibition) မ်ားကုိ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏွစ္စဥ္က်င္းပလာရာ ယခုအၾကိမ္သည္ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ျဖစ္သည္။
မႏၲေလးတုိင္း ကြန္ပ်ဳတာပညာရွင္အသင္းႏွင့္ ကြန္ပ်ဳတာ လုပ္ငန္းရွင္အသင္းတုိ႔ ပူးေပါင္းစီစဥ္ေသာ (၁၂) ႀကိမ္ေျမာက္ ကြန္ပ်ဳတာႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ နည္းပညာျပပြဲကုိ မတ္လ ၇ရက္မွ ၉ ရက္အထိ မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ရာ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေရာင္းႏွင့္ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္း ေပါင္း ၈ဝေက်ာ္ ပါဝင္ျပသမည္ျဖစ္သည္။
ေန႔စဥ္ နံနက္ ၉ နာရီမွ ညေန ၆ နာရီအထိ ျပသမည့္ အဆိုပါျပပြဲတြင္ ေခတ္မွီကြန္ပ်ဳတာႏွင့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား၊ အသုံးခ်ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ား၊ ကြန္ပ်ဳတာသင္တန္းမ်ား သာမက ယခင္ႏွစ္မ်ားတြင္ မပါဝင္ေသာ အြန္လိုင္းဘဏ္ လုပ္ငန္းစနစ္ (Online Banking System) မ်ားကို စီဘီဘဏ္ (CB Bank)က မိတ္ဆက္ရွင္းလင္းသြားမည္ဟု ကြန္ပ်ဳတာ လုပ္ငန္းရွင္အသင္း ဒု-ဥကၠ႒ ဦးေဇာ္ရဲသူက ေျပာသည္။
“ျပခန္းေတြ တိုးထားတယ္။ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ကြန္ပ်ဳတာ နည္းပညာေတြကို အထက္ျမန္မာျပည္ကလူေတြ သိရွိေအာင္ လုပ္ေပး တဲ့ ျပပြဲေလးတစ္ခုပါ။ ကုိယ္ပုိင္တံဆိပ္(Brand) နဲ႔ျဖန္႔တဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္းပါမယ္။ ေဆာ့ဖ္ဝဲေရးတဲ့ ပညာရွင္ေတြလည္း ပါမယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ကြန္ပ်ဳတာ အေရာင္းျပခန္းမ်ား၊ ကြန္ပ်ဳတာသင္တန္းမ်ား၊ ဆားဗစ္စင္တာ(Services Center) မ်ားလည္း ပါဝင္မည္ျဖစ္သည္။
ယင္းျပပြဲကို မႏၲေလးႏွင့္ အထက္ျမန္မာျပည္မွ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ နည္းပညာ ေလ့လာလိုက္စား လိုသူမ်ားအတြက္ တုိးတက္ေနသည့္ ICT နည္းပညာမ်ားကုိ သိရွိေစရန္ႏွင့္ ICT လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား၏ ထုတ္ကုန္ႏွင့္ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ားကုိလည္း မိတ္ဆက္ေပးရန္ စီစဥ္ရျခင္းျဖစ္သည္။
မႏၲၱေလးတုိင္း ကြန္ပ်ဳတာအသင္းကုိ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ္လည္း အိုင္စီတီျပပြဲ (ICT Exhibition) မ်ားကုိ ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္မွ စ၍ ႏွစ္စဥ္က်င္းပလာရာ ယခုအၾကိမ္သည္ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္ ျဖစ္သည္။
သမၼတေပးပို႔ထားသည့္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကိစၥ လႊတ္ေတာ္တြင္ ရွင္းလင္း
ေရႊေအာင္
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းႏိုင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးဌာနေတြကတဆင့္ ဥပေဒၾကမ္း တင္ျပ ေဆာင္ရြက္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယကက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ဒီေန႔ က်င္းပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ေပးပို႔လာတဲ့ အမ်ိဳးဘာ သာသာသနာဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပ႒ာန္းေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းက သမၼတဆီ သ၀ဏ္လႊာ ျပန္လည္ေပးပို႔ရာမွာ အခုလို ေဖာ္ျပလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒ ႏိုင္ငံေတာ္ၾသ၀ါဒစရိယ ဘဒႏၵ တိေလာကာဘိ၀ံသ လက္မွတ္ထိုး ေပးပို႔ထားတဲ့ ဥပေဒ ၄ ရပ္ကို ဥပေဒျပ႒ာန္းေပးဖို႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထံ ေပးပို႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဥပေဒေတြက ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ တလင္တမယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းႏိုင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးဌာနေတြက ဥပေဒၾကမ္း ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက သူရဦးေရႊမန္းက ေျပာၾကားခဲ့တာလို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။
“သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြေပါ့။ ဥပမာ ကုိးကြယ္တဲ့ဘာသာ ကူးေျပာင္းေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒက်ေတာ့ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ တလင္တမယား က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ က်ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရုံး၊ လူဦးေရ ထိန္းသိမ္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒက်ေတာ့ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာန၊ အဲဒီဌာနေတြကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ရမယ္ဆုိၿပီး သူက သ၀ဏ္လႊာပုိ႔တယ္။”
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (ဗဟို)အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပဌာန္းေပးဖို႔ တႏိုင္ငံလံုးရွိ သံဃာေတာ္ေတြအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံသား ၁ သန္းေက်ာ္တို႔က လက္မွတ္ေရးထိုး ဆႏၵျပဳထားေတြပါ ပူးတြဲ ေပးပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (ဗဟို)ရဲ႕ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တပါးျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္း ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ရွိ မေကြးေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ ဆက္မျဖစ္ပြားဖို႔ ဒီဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပဋိပကၡေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္တယ္၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ၊ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ခ်င္ဘူးဆုိရင္ ဒီဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းေပးလုိက္ရင္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒက ထိန္းသိမ္းသြားပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ေပၚေရးကုိ လုိလားမယ္ဆုိရင္ ဒီဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းေပးပါ။ ဘာသာေရးပဋိပကၡ၊ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ထြန္းခ်င္တယ္၊ တုိင္းျပည္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီဥပေဒကုိ မျပန္႒ာန္းေပးပါနဲ႔။”
လက္မွတ္ေကာက္ခံရာမွာ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ရပ္ကြက္အဆင့္အထိ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ေတြက ကြင္းဆင္း ေကာက္ခံတာ ျဖစ္တယ္။ အခုခ်ိန္ထိ လက္မွတ္ေပါင္း ၄ သန္းေလာက္ ေကာက္ခံ ရရွိထားၿပီလို႔လဲ မိန္႔ပါတယ္။
စာေရးဆရာ ထက္ျမက္ကေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းဖုိ႔ မလုိအပ္ေသးဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒီအမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒတင္ရတာကလည္း ပထမတင္တဲ့ ဆရာေတာ္ေတြရဲ႕ အစည္းအေ၀း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဖတ္ရတဲ့အခါမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ ပိတ္ပင္သလို လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ကိုလည္း ထိပါးတယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ယူဆတယ္။ ယူဆတဲ့အတြက္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒက ဒီကေန႔ အေျခအေနမွာ မလုိအပ္ေသးဘူး။ တုိင္းျပည္မွာ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေလာက္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာကုိ ထိပါးမႈေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း ထင္ရာစုိင္းေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္လုိ႔ မယူဆပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကုိ အခုခ်ိန္မွာ မျပ႒ာန္းသင့္ေသးဘူးလုိ႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။”
သမၼတရဲ႕ စာထဲမွာ ဥပေဒ ၄ ခုျပဌာန္းေရးကိစၥဟာ အင္မတန္ နက္နဲသိမ္ေမြ႔တဲ့ ဘာသာ သာသနာေရးကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ေဖာ္ျပမထားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြလဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။
အမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းႏိုင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးဌာနေတြကတဆင့္ ဥပေဒၾကမ္း တင္ျပ ေဆာင္ရြက္ရန္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယကက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။
ဒီေန႔ က်င္းပတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ေပးပို႔လာတဲ့ အမ်ိဳးဘာ သာသာသနာဆိုင္ရာ ဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပ႒ာန္းေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းက သမၼတဆီ သ၀ဏ္လႊာ ျပန္လည္ေပးပို႔ရာမွာ အခုလို ေဖာ္ျပလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒ ႏိုင္ငံေတာ္ၾသ၀ါဒစရိယ ဘဒႏၵ တိေလာကာဘိ၀ံသ လက္မွတ္ထိုး ေပးပို႔ထားတဲ့ ဥပေဒ ၄ ရပ္ကို ဥပေဒျပ႒ာန္းေပးဖို႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ေန႔ ရက္စြဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထံ ေပးပို႔တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဥပေဒေတြက ကိုးကြယ္ရာဘာသာ ကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ တလင္တမယားစနစ္ က်င့္သံုးျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ လူဦးေရ တိုးပြားႏႈန္း ထိန္းညႇိျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းႏိုင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ၀န္ႀကီးဌာနေတြက ဥပေဒၾကမ္း ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက သူရဦးေရႊမန္းက ေျပာၾကားခဲ့တာလို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေဖသန္းက ေျပာပါတယ္။
“သက္ဆုိင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြေပါ့။ ဥပမာ ကုိးကြယ္တဲ့ဘာသာ ကူးေျပာင္းေရးဆုိင္ရာ ဥပေဒက်ေတာ့ သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒနဲ႔ တလင္တမယား က်င့္သုံးျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒ က်ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ရုံး၊ လူဦးေရ ထိန္းသိမ္းျခင္းဆုိင္ရာ ဥပေဒက်ေတာ့ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာန၊ အဲဒီဌာနေတြကုိ ျပန္ၿပီးေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္သြယ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ရမယ္ဆုိၿပီး သူက သ၀ဏ္လႊာပုိ႔တယ္။”
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (ဗဟို)အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒ ၄ ရပ္ ျပဌာန္းေပးဖို႔ တႏိုင္ငံလံုးရွိ သံဃာေတာ္ေတြအပါအ၀င္ ႏိုင္ငံသား ၁ သန္းေက်ာ္တို႔က လက္မွတ္ေရးထိုး ဆႏၵျပဳထားေတြပါ ပူးတြဲ ေပးပို႔ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ (ဗဟို)ရဲ႕ ဦးေဆာင္ဆရာေတာ္တပါးျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္း ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ရွိ မေကြးေက်ာင္းတိုက္ဆရာေတာ္ ဦးပါေမာကၡက လူမ်ိဳးေရးနဲ႔ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ ဆက္မျဖစ္ပြားဖို႔ ဒီဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းဖို႔ လိုတယ္လို႔ မိန္႔ပါတယ္။
“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ပဋိပကၡေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္တယ္၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြ၊ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ခ်င္ဘူးဆုိရင္ ဒီဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းေပးလုိက္ရင္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒက ထိန္းသိမ္းသြားပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီပဋိပကၡေတြ မျဖစ္ေပၚေရးကုိ လုိလားမယ္ဆုိရင္ ဒီဥပေဒကုိ ျပ႒ာန္းေပးပါ။ ဘာသာေရးပဋိပကၡ၊ လူမ်ဳိးေရးပဋိပကၡေတြ ျဖစ္ထြန္းခ်င္တယ္၊ တုိင္းျပည္ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဒီဥပေဒကုိ မျပန္႒ာန္းေပးပါနဲ႔။”
လက္မွတ္ေကာက္ခံရာမွာ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ ရပ္ကြက္အဆင့္အထိ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ေတြက ကြင္းဆင္း ေကာက္ခံတာ ျဖစ္တယ္။ အခုခ်ိန္ထိ လက္မွတ္ေပါင္း ၄ သန္းေလာက္ ေကာက္ခံ ရရွိထားၿပီလို႔လဲ မိန္႔ပါတယ္။
စာေရးဆရာ ထက္ျမက္ကေတာ့ အခုခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒျပ႒ာန္းဖုိ႔ မလုိအပ္ေသးဘူးလုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“ဒီအမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒတင္ရတာကလည္း ပထမတင္တဲ့ ဆရာေတာ္ေတြရဲ႕ အစည္းအေ၀း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဖတ္ရတဲ့အခါမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကုိ ပိတ္ပင္သလို လြတ္လပ္စြာ ကုိးကြယ္ယုံၾကည္ခြင့္ကိုလည္း ထိပါးတယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ယူဆတယ္။ ယူဆတဲ့အတြက္ မ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒက ဒီကေန႔ အေျခအေနမွာ မလုိအပ္ေသးဘူး။ တုိင္းျပည္မွာ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒ ျပ႒ာန္းေလာက္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာကုိ ထိပါးမႈေတြ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြကလည္း ထင္ရာစုိင္းေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ ရွိတယ္လုိ႔ မယူဆပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒကုိ အခုခ်ိန္မွာ မျပ႒ာန္းသင့္ေသးဘူးလုိ႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။”
သမၼတရဲ႕ စာထဲမွာ ဥပေဒ ၄ ခုျပဌာန္းေရးကိစၥဟာ အင္မတန္ နက္နဲသိမ္ေမြ႔တဲ့ ဘာသာ သာသနာေရးကိစၥရပ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာ ေဖာ္ျပမထားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြလဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဖာ္ျပပါရွိပါတယ္။
ေယာက်္ားျဖစ္သူက ဇနီးကို ၾကက္သြန္လွီးဓားျဖင့္ ထုိးသတ္
ေဇာ္ေဇာ္ေထြး
ျဖစ္စဥ္မွာ သံုးခြၿမိဳ႕နယ္၊ ကဒပ္ၸနေက်း ရြာအုပ္စု၊ အေရွ႕တံခြန္တိုင္ရြာ လယ္ကြက္ ပဲခင္းတြင္ နံနက္ ၉ နာရီ ခန္႔က မႏြယ္နီ (၁၈)ႏွစ္ လယ္စားရင္းငွား၊ ေက်ာက္တန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေမွာ္၀န္းလမ္းတြင္ ေနထိုင္သူႏွင့္ ခင္ပြန္း ျဖစ္သူ သိန္း၀င္း (ခ) သူဟန္တို႔ ႏွစ္ဦးမွာ ပဲ,မခူးသည့္ကိစ္ၥျဖင့္ စကားမ်ားရန္ျဖစ္ခဲ့သည္ဟု တရားလိုျဖစ္သူ မႏြယ္နီ၏မိခင္ေဒၚတင္လွက ရဲစခန္းတြင္တုိင္တန္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းသုိ႕ စကားမ်ားရန္ျဖစ္ရာမွ သိန္း၀င္း(ခ)သူဟန္က အ႐ိုးအသြားေျခာက္လက္မခန္႔ရွိ ၾကက္သြန္လွီးသည့္ ဓားဦးခၽြန္ျဖင့္ ထိုးလုိက္သည့္အတြက္ မႏြယ္နီမွာ ၀ဲ/ယာ ႏို႔အံုေအာက္တြင္ ထိုးသြင္းဒဏ္ရာ တစ္ ခ်က္စီႏွင့္ ရင္ၫႊန္႔ထိုးသြင္းဒဏ္ရာ ႏွစ္ခ်က္၊ ၀ဲလက္ေမာင္းႏွင့္ တံေတာင္တြင္ ျပတ္ရွဒဏ္ရာႏွစ္ခ်က္၊ ၀ဲလက္ဖ်ံ ျပတ္ရွဒဏ္ရာ ခုနစ္ခ်က္၊ ယာေျခသလံုးျပတ္ရွဒဏ္ရာတစ္ခ်က္ရရွိၿပီး အခင္းျဖစ္ေနရာတြင္ပင္ ေသဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆုိသည္။
မႏြယ္နီေသဆုံးမႈကုိ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚတင္လွက ဓားျဖင့္ထုိးခဲ့သည့္ သမက္ေတာ္စပ္သူ သိန္း၀င္း(ခ) သူ ဟန္ကို အေရးယူေပးရန္ အမႈဖြင့္တိုင္တန္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုသည္။
ယင္းတုိင္တန္းမႈကို သံုးခြရဲစခန္းက (ပ)၅၆/၂၀၁၄ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး တုိင္တန္းခံထားရသူကို ည ၈ နာရီ အခ်ိန္၌ ေက်ာက္တန္းၿမိဳ႕နယ္ အဒြေတၱာေက်းရြာတြင္ ဖမ္းဆီးမိခဲ့သည္ဟု ဆိုထားသည္။
ထုိေၾကာင့္ အမႈကို ဆက္လက္စစ္ေဆးသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ျပစ္မႈထင္ရွားပါက ပုဒ္မ ၃၀၂ ျဖင့္ တရားစြဲတင္ သြားမည္ဟု တိုင္းရဲဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ သံုးခြၿမိဳ႕နယ္၊ ကဒပ္ၸနေက်း ရြာအုပ္စု၊ အေရွ႕တံခြန္တိုင္ရြာ လယ္ကြက္ ပဲခင္းတြင္ နံနက္ ၉ နာရီ ခန္႔က မႏြယ္နီ (၁၈)ႏွစ္ လယ္စားရင္းငွား၊ ေက်ာက္တန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေမွာ္၀န္းလမ္းတြင္ ေနထိုင္သူႏွင့္ ခင္ပြန္း ျဖစ္သူ သိန္း၀င္း (ခ) သူဟန္တို႔ ႏွစ္ဦးမွာ ပဲ,မခူးသည့္ကိစ္ၥျဖင့္ စကားမ်ားရန္ျဖစ္ခဲ့သည္ဟု တရားလိုျဖစ္သူ မႏြယ္နီ၏မိခင္ေဒၚတင္လွက ရဲစခန္းတြင္တုိင္တန္းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းသုိ႕ စကားမ်ားရန္ျဖစ္ရာမွ သိန္း၀င္း(ခ)သူဟန္က အ႐ိုးအသြားေျခာက္လက္မခန္႔ရွိ ၾကက္သြန္လွီးသည့္ ဓားဦးခၽြန္ျဖင့္ ထိုးလုိက္သည့္အတြက္ မႏြယ္နီမွာ ၀ဲ/ယာ ႏို႔အံုေအာက္တြင္ ထိုးသြင္းဒဏ္ရာ တစ္ ခ်က္စီႏွင့္ ရင္ၫႊန္႔ထိုးသြင္းဒဏ္ရာ ႏွစ္ခ်က္၊ ၀ဲလက္ေမာင္းႏွင့္ တံေတာင္တြင္ ျပတ္ရွဒဏ္ရာႏွစ္ခ်က္၊ ၀ဲလက္ဖ်ံ ျပတ္ရွဒဏ္ရာ ခုနစ္ခ်က္၊ ယာေျခသလံုးျပတ္ရွဒဏ္ရာတစ္ခ်က္ရရွိၿပီး အခင္းျဖစ္ေနရာတြင္ပင္ ေသဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟုဆုိသည္။
မႏြယ္နီေသဆုံးမႈကုိ မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚတင္လွက ဓားျဖင့္ထုိးခဲ့သည့္ သမက္ေတာ္စပ္သူ သိန္း၀င္း(ခ) သူ ဟန္ကို အေရးယူေပးရန္ အမႈဖြင့္တိုင္တန္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုသည္။
ယင္းတုိင္တန္းမႈကို သံုးခြရဲစခန္းက (ပ)၅၆/၂၀၁၄ ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး တုိင္တန္းခံထားရသူကို ည ၈ နာရီ အခ်ိန္၌ ေက်ာက္တန္းၿမိဳ႕နယ္ အဒြေတၱာေက်းရြာတြင္ ဖမ္းဆီးမိခဲ့သည္ဟု ဆိုထားသည္။
ထုိေၾကာင့္ အမႈကို ဆက္လက္စစ္ေဆးသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ျပစ္မႈထင္ရွားပါက ပုဒ္မ ၃၀၂ ျဖင့္ တရားစြဲတင္ သြားမည္ဟု တိုင္းရဲဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။
တပ္သိမ္းေျမ ဧက ၁၆၀၀ ေက်ာ္ မူလပိုင္ရွင္မ်ားထံ ျပန္ေပး
ဆလိုင္းသန္႔စင္
ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးရွိ ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္က သိမ္းဆည္းထားေသာ တပ္သိမ္းေျမမ်ား အနက္ ဧက ၁၆၀၀ ေက်ာ္အား မူလပိုင္ရွင္မ်ားထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္လ်က္ ရွိေၾကာင္း အေနာက္ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ေျပာသည္။
“ေျမေတြ လဲႊေျပာင္း ေပးဖို႔ ကိစၥေတြကို တတိုင္းလံုး အေနအထားနဲ႔ မတ္လ ပထမ ပတ္ထဲမွာ အၿပီး လုပ္ဖို႔ စီမံ ထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ အခုခ်ိန္ကတည္းက ေျမေတြ ျပန္ေပးတယ္ ဆိုတာက လာမယ့္ မိုးရာသီ စိုက္ပ်ဳိးခ်ိန္အမီ လယ္သမားေတြ လက္ထဲကို လယ္ေတြ ျပန္ရၿပီး အခ်ိန္မီ စပါးစိုက္ပ်ဳိး ႏိုင္ေစဖို႔ အတြက္ ရည္ရြယ္ ပါတယ္”ဟု အေနာက္ေတာင္တိုင္း စစ္ ဌာန ခ်ဳပ္ စခန္း႐ုံးမွ ဗိုလ္ႀကီး ေပါၿငိမ္းက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
တပ္သိမ္းေျမ ျပန္ေပးေနသည့္ တပ္ရင္း တပ္ဖဲြ႔မ်ားမွာ အေနာက္ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (နတခ) စခန္း႐ုံး၊ အမွတ္ (၁၀) လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာ တပ္ရင္း (လစရ – ၁၀)၊ အမွတ္ (၁၁) အဆင့္ျမင့္ ဆက္သြယ္ေရး တပ္ရင္း(အဆရ – ၁၁)၊ အမွတ္ (၁၁) ေျခလ်င္ တပ္ရင္း (ခလရ – ၁၁) တို႔ ျဖစ္ၿပီး စုစုေပါင္း ၁၆၀၀.၁၆ ဧက ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
တပ္သိမ္းေျမ ျပန္ေပးမည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ပုသိမ္၊ ငပုေတာ၊ သာေပါင္း၊ ၀ါးခယ္မ၊ ပန္းတေနာ္၊ ေက်ာင္းကုန္း၊ အိမ္မဲႏွင့္ ေငြေဆာင္ ေဒသတို႔မွ လယ္ေျမ၊ ေျမလြတ္ႏွင့္ စားက်က္ေျမမ်ား ျဖစ္သည္။
ယင္းေျမမ်ားကို ျပန္လည္ ေပးအပ္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ ေျမ အသံုးခ်မႈ စီမံခန္႔ခဲြေရး ေကာ္မတီမ်ားမွတဆင့္ မူလ ပိုင္ရွင္ မ်ားထံ မတ္လ ပထမပတ္ အတြင္း ေပးအပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ႀကီး ေပါၿငိမ္းက ေျပာသည္။
“လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းဆည္းထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပန္လည္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ေျမနဲ႔ အသံုးလိုတဲ့ ျပန္လည္ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ေျမဆိုၿပီး ခဲြျခား စိစစ္ ခိုင္းပါတယ္၊ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္စိစစ္၊ အစည္းအေ၀းထုိင္ၿပီး ျပန္လည္ စြန္႔လႊတ္မယ့္ ေျမ ဧက စာရင္းကို အထက္ဌာနကို တင္ျပ ခဲ့ပါတယ္၊ အထက္ကလည္း ခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့ အတြက္ အခုလုိ ျပန္လည္ ေပးအပ္ျခင္း ျဖစ္ ပါတယ္”ဟု ၎က ဆိုသည္။
ပုသိမ္ ၿမိဳနယ္ အတြင္း တပ္သိမ္းေျမ ၄၁၇.၀၃ ဧကကို နတခ စခန္း႐ုံး အပါအ၀င္ တပ္ရင္း ၄ ခုက ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ႏွင့္ ၂၆ ရက္ မ်ားတြင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ေျမအသံုးခ်မႈ စီမံခန္႔ခဲြေရး ေကာ္မတီသို႔ လဲႊေျပာင္း ေပးအပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
နတခ စခန္း႐ုံးက ျပန္ေပးသည့့္ တပ္သိမ္းေျမမ်ားမွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ေငြေဆာင္ ၿမိဳ႕နယ္ခဲြ၊ ဆင္မ ေက်းရြာမွ လယ္ေျမ ၁၂၆.၆၉ ဧက၊ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၁၅ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ကိုးဆူ ေက်းရြာရွိ စားက်က္ေျမ ၁၆၆.၄ ဧကႏွင့္ ေျမလြတ္ ၃၈ ဧက၊ လစရ – ၁၀ တပ္ရင္းမွ ျပန္ေပးအပ္မည့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္၀ိုင္း ေက်းရြာမွ လယ္ေျမ ၂၅.၇ ဧက၊ အဆရ – ၁၁ တပ္ရင္း က ျပန္ေပးမည့္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေရမေနပင္ကိုင္း ေက်းရြာရွိ စားက်က္ေျမ ၉၆.၇၄ ဧကႏွင့္ ခလရ – ၁၁ တပ္ရင္းက ျပန္လည္ ေပးအပ္မည့္ ငကြ ေက်းရြာရွိ လယ္ေျမ ၁.၅ ဧက ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းအျပင္ နတခ စခန္း႐ုံးက ငပုေတာ ၿမိဳ႕နယ္ ေရေပၚေသာင္ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၄၇၅ ဧက၊
၀ါးခယ္မ ၿမိဳ႕နယ္ က်ံဳပဒုတ္ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၁၄၅ ဧက၊ ေက်ာင္းကုန္း ၿမိဳ႕နယ္ ဒါးက ေက်းရြာမွ ၉၀ ဧကႏွင့္ ပန္းတေနာ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေဗာဓိ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၁၃၀ ဧကတို႔ကို မူလပိုင္ရွင္ထံ ျပန္ေပးအပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း နတခ က ဆိုသည္။
လစရ – ၁၀ တပ္ရင္းက ျပန္ေပးအပ္မည့္ ေျမမ်ားမွာ ေက်ာင္းကုန္း ၿမိဳ႕နယ္ ဒါးက ေက်းရြာမွ လယ္ေျမ ၁၂၁.၁ ဧက၊ သာေပါင္း ၿမိဳ႕နယ္ ဂံုမင္း ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၇၄ ဧကႏွင့္ အိမ္မဲ ၿမိဳ႕နယ္ မိုးကုတ္ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၁၁၀ ဧကတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ သည္။
လစရ – ၁၀ တပ္ရင္း ကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ႀကီး မ်ဳိးသူေအာင္က ေျမ ေပးအပ္ပဲြ အခမ္းအနားတြင္ “ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္၀ိုင္း ရြာမွာ ဆိုရင္ ကုန္သြယ္/လယ္ယာ ေခတ္က စပါးသြင္းရတဲ့အခါမွာ အထြက္နည္းလို႔ လယ္သမားေတြ စပါး ျပည့္မီေအာင္ မသြင္းႏိုင္ၾကပါဘူး၊ အဲဒီလို မျပည့္မီလို႔ က်ေနာ္တို႔ တပ္ကို တာ၀န္ေပးတဲ့ အတြက္ လုပ္ခဲ့ ရတာပါ၊ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ကိုင္တဲ့ ကာလမွာ ေျမာင္းေတြ တူးပစ္လုိက္ေတာ့ ေရ၀င္ေရထြက္ ေကာင္းၿပီး စပါးေတာင္ အထြက္ တိုးလာခဲ့ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္မွ လဲႊအပ္သည့္ ေျမမ်ားကို မူလ ပိုင္ရွင္မ်ား လက္၀ယ္ ေရာက္ရွိရန္ စနစ္တက် စီမံ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေျမယာ စီမံခန္႔ခဲြေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌႏွင့္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးခ်စ္ကိုကိုက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
“ပံုစံ ၁၀၅ ထုတ္ထားတဲ့ ေျမေတြက ျပန္ေပးဖို႔ လြယ္မယ္၊ လန – ၃၉ (လယ္ယာေျမကို အျခားနည္းျဖင့္ သံုးစဲြခြင့္) က်ၿပီးသား ေျမေတြေတာ့ လန – ၃၉ ကို ပယ္ဖ်က္ဖို႔ လုပ္ရမွာ ဆိုေတာ့ နည္းနည္း အခ်ိန္ ယူရလိမ့္မယ္၊ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီေျမေတြကို မူလပိုင္ရွင္ လယ္သမားေတြ လက္ထဲ ေရာက္ေအာင္ အျမန္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ ေပးမွာပါ”ဟု ၎က ေျပာဆိုသည္။
ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ လယ္ယာေျမႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္း ခံရမႈ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္ မတီ အစီရင္ခံစာ အပိုင္း (၁) အရ ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးတြင္ တပ္မေတာ္မွ သိမ္းဆည္း ထားသည့္ ေျမ ၅၀၀၆.၁၂ ဧက ရွိၿပီး ယင္းေျမမ်ား အနက္မွ ေျမ ၈၂၄.၁၈ ဧကကို ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီး အစိုးရထံ ျပန္ လည္ အပ္ႏွံခဲ့ရာ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရ အစီအစဥ္ျဖင့္ မူလ ပိုင္ရွင္မ်ားအား ျပန္လည္ ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ စစ္တပ္ သိမ္းေျမ ၂၄,၇၀၇၇. ၆၀ ဧက ရွိေၾကာင္း လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္း ခံရမႈ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီက ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္
ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးရွိ ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္က သိမ္းဆည္းထားေသာ တပ္သိမ္းေျမမ်ား အနက္ ဧက ၁၆၀၀ ေက်ာ္အား မူလပိုင္ရွင္မ်ားထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္လ်က္ ရွိေၾကာင္း အေနာက္ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ေျပာသည္။
“ေျမေတြ လဲႊေျပာင္း ေပးဖို႔ ကိစၥေတြကို တတိုင္းလံုး အေနအထားနဲ႔ မတ္လ ပထမ ပတ္ထဲမွာ အၿပီး လုပ္ဖို႔ စီမံ ထားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ အခုခ်ိန္ကတည္းက ေျမေတြ ျပန္ေပးတယ္ ဆိုတာက လာမယ့္ မိုးရာသီ စိုက္ပ်ဳိးခ်ိန္အမီ လယ္သမားေတြ လက္ထဲကို လယ္ေတြ ျပန္ရၿပီး အခ်ိန္မီ စပါးစိုက္ပ်ဳိး ႏိုင္ေစဖို႔ အတြက္ ရည္ရြယ္ ပါတယ္”ဟု အေနာက္ေတာင္တိုင္း စစ္ ဌာန ခ်ဳပ္ စခန္း႐ုံးမွ ဗိုလ္ႀကီး ေပါၿငိမ္းက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
တပ္သိမ္းေျမ ျပန္ေပးေနသည့္ တပ္ရင္း တပ္ဖဲြ႔မ်ားမွာ အေနာက္ေတာင္တိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ (နတခ) စခန္း႐ုံး၊ အမွတ္ (၁၀) လွ်ပ္စစ္ႏွင့္ အင္ဂ်င္နီယာ တပ္ရင္း (လစရ – ၁၀)၊ အမွတ္ (၁၁) အဆင့္ျမင့္ ဆက္သြယ္ေရး တပ္ရင္း(အဆရ – ၁၁)၊ အမွတ္ (၁၁) ေျခလ်င္ တပ္ရင္း (ခလရ – ၁၁) တို႔ ျဖစ္ၿပီး စုစုေပါင္း ၁၆၀၀.၁၆ ဧက ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
တပ္သိမ္းေျမ ျပန္ေပးမည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွာ ပုသိမ္၊ ငပုေတာ၊ သာေပါင္း၊ ၀ါးခယ္မ၊ ပန္းတေနာ္၊ ေက်ာင္းကုန္း၊ အိမ္မဲႏွင့္ ေငြေဆာင္ ေဒသတို႔မွ လယ္ေျမ၊ ေျမလြတ္ႏွင့္ စားက်က္ေျမမ်ား ျဖစ္သည္။
ယင္းေျမမ်ားကို ျပန္လည္ ေပးအပ္ရန္ သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္ ေျမ အသံုးခ်မႈ စီမံခန္႔ခဲြေရး ေကာ္မတီမ်ားမွတဆင့္ မူလ ပိုင္ရွင္ မ်ားထံ မတ္လ ပထမပတ္ အတြင္း ေပးအပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ႀကီး ေပါၿငိမ္းက ေျပာသည္။
“လယ္ယာေျမေတြ သိမ္းဆည္းထားတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပန္လည္ စြန္႔လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ေျမနဲ႔ အသံုးလိုတဲ့ ျပန္လည္ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္တဲ့ ေျမဆိုၿပီး ခဲြျခား စိစစ္ ခိုင္းပါတယ္၊ အဲဒီမွာ က်ေနာ္တို႔ ျပန္စိစစ္၊ အစည္းအေ၀းထုိင္ၿပီး ျပန္လည္ စြန္႔လႊတ္မယ့္ ေျမ ဧက စာရင္းကို အထက္ဌာနကို တင္ျပ ခဲ့ပါတယ္၊ အထက္ကလည္း ခြင့္ျပဳခဲ့တဲ့ အတြက္ အခုလုိ ျပန္လည္ ေပးအပ္ျခင္း ျဖစ္ ပါတယ္”ဟု ၎က ဆိုသည္။
ပုသိမ္ ၿမိဳနယ္ အတြင္း တပ္သိမ္းေျမ ၄၁၇.၀၃ ဧကကို နတခ စခန္း႐ုံး အပါအ၀င္ တပ္ရင္း ၄ ခုက ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ႏွင့္ ၂၆ ရက္ မ်ားတြင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ေျမအသံုးခ်မႈ စီမံခန္႔ခဲြေရး ေကာ္မတီသို႔ လဲႊေျပာင္း ေပးအပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
နတခ စခန္း႐ုံးက ျပန္ေပးသည့့္ တပ္သိမ္းေျမမ်ားမွာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ေငြေဆာင္ ၿမိဳ႕နယ္ခဲြ၊ ဆင္မ ေက်းရြာမွ လယ္ေျမ ၁၂၆.၆၉ ဧက၊ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ အမွတ္ ၁၅ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ကိုးဆူ ေက်းရြာရွိ စားက်က္ေျမ ၁၆၆.၄ ဧကႏွင့္ ေျမလြတ္ ၃၈ ဧက၊ လစရ – ၁၀ တပ္ရင္းမွ ျပန္ေပးအပ္မည့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္၀ိုင္း ေက်းရြာမွ လယ္ေျမ ၂၅.၇ ဧက၊ အဆရ – ၁၁ တပ္ရင္း က ျပန္ေပးမည့္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေရမေနပင္ကိုင္း ေက်းရြာရွိ စားက်က္ေျမ ၉၆.၇၄ ဧကႏွင့္ ခလရ – ၁၁ တပ္ရင္းက ျပန္လည္ ေပးအပ္မည့္ ငကြ ေက်းရြာရွိ လယ္ေျမ ၁.၅ ဧက ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ယင္းအျပင္ နတခ စခန္း႐ုံးက ငပုေတာ ၿမိဳ႕နယ္ ေရေပၚေသာင္ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၄၇၅ ဧက၊
၀ါးခယ္မ ၿမိဳ႕နယ္ က်ံဳပဒုတ္ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၁၄၅ ဧက၊ ေက်ာင္းကုန္း ၿမိဳ႕နယ္ ဒါးက ေက်းရြာမွ ၉၀ ဧကႏွင့္ ပန္းတေနာ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေဗာဓိ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၁၃၀ ဧကတို႔ကို မူလပိုင္ရွင္ထံ ျပန္ေပးအပ္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း နတခ က ဆိုသည္။
လစရ – ၁၀ တပ္ရင္းက ျပန္ေပးအပ္မည့္ ေျမမ်ားမွာ ေက်ာင္းကုန္း ၿမိဳ႕နယ္ ဒါးက ေက်းရြာမွ လယ္ေျမ ၁၂၁.၁ ဧက၊ သာေပါင္း ၿမိဳ႕နယ္ ဂံုမင္း ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၇၄ ဧကႏွင့္ အိမ္မဲ ၿမိဳ႕နယ္ မိုးကုတ္ ေက်းရြာမွ ေျမလြတ္ ၁၁၀ ဧကတို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာ သည္။
လစရ – ၁၀ တပ္ရင္း ကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ႀကီး မ်ဳိးသူေအာင္က ေျမ ေပးအပ္ပဲြ အခမ္းအနားတြင္ “ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္၀ိုင္း ရြာမွာ ဆိုရင္ ကုန္သြယ္/လယ္ယာ ေခတ္က စပါးသြင္းရတဲ့အခါမွာ အထြက္နည္းလို႔ လယ္သမားေတြ စပါး ျပည့္မီေအာင္ မသြင္းႏိုင္ၾကပါဘူး၊ အဲဒီလို မျပည့္မီလို႔ က်ေနာ္တို႔ တပ္ကို တာ၀န္ေပးတဲ့ အတြက္ လုပ္ခဲ့ ရတာပါ၊ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ကိုင္တဲ့ ကာလမွာ ေျမာင္းေတြ တူးပစ္လုိက္ေတာ့ ေရ၀င္ေရထြက္ ေကာင္းၿပီး စပါးေတာင္ အထြက္ တိုးလာခဲ့ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္မွ လဲႊအပ္သည့္ ေျမမ်ားကို မူလ ပိုင္ရွင္မ်ား လက္၀ယ္ ေရာက္ရွိရန္ စနစ္တက် စီမံ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ ေျမယာ စီမံခန္႔ခဲြေရး ေကာ္မတီ ဥကၠဌႏွင့္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးခ်စ္ကိုကိုက ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
“ပံုစံ ၁၀၅ ထုတ္ထားတဲ့ ေျမေတြက ျပန္ေပးဖို႔ လြယ္မယ္၊ လန – ၃၉ (လယ္ယာေျမကို အျခားနည္းျဖင့္ သံုးစဲြခြင့္) က်ၿပီးသား ေျမေတြေတာ့ လန – ၃၉ ကို ပယ္ဖ်က္ဖို႔ လုပ္ရမွာ ဆိုေတာ့ နည္းနည္း အခ်ိန္ ယူရလိမ့္မယ္၊ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီေျမေတြကို မူလပိုင္ရွင္ လယ္သမားေတြ လက္ထဲ ေရာက္ေအာင္ အျမန္ဆံုး ေဆာင္ရြက္ ေပးမွာပါ”ဟု ၎က ေျပာဆိုသည္။
ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွ ဖဲြ႔စည္းထားသည့္ လယ္ယာေျမႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္း ခံရမႈ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္ မတီ အစီရင္ခံစာ အပိုင္း (၁) အရ ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီးတြင္ တပ္မေတာ္မွ သိမ္းဆည္း ထားသည့္ ေျမ ၅၀၀၆.၁၂ ဧက ရွိၿပီး ယင္းေျမမ်ား အနက္မွ ေျမ ၈၂၄.၁၈ ဧကကို ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒသႀကီး အစိုးရထံ ျပန္ လည္ အပ္ႏွံခဲ့ရာ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရ အစီအစဥ္ျဖင့္ မူလ ပိုင္ရွင္မ်ားအား ျပန္လည္ ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ျမန္မာ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ စစ္တပ္ သိမ္းေျမ ၂၄,၇၀၇၇. ၆၀ ဧက ရွိေၾကာင္း လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္း ခံရမႈ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီက ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပသည့္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္
“ျပန္ေျပာင္းလို႔ မရေတာ့ဘူး”
ဧရာ၀တီ
ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာအတြင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ NATIONAL ENDOWMENT FOR DEMOCRACY (NED) အဖြဲ႕တို႔ၾကားတြင္ အမုန္းတရားမ်ားသာ ရွိခဲ့သည္။ ကမၻာတလႊားတြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပး ႏိုင္ရန္အတြက္ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္၏ ေငြေၾကးပံ့ပိုးမႈျဖင့္ တည္ေထာင္ထားေသာ အဖြဲ႕တခုအေနျဖင့္ NED က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ခုခံဆန္႔က်င္ေနခဲ့ၾကေသာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာအတိုက္ အခံမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့၍ ယခင္စစ္အစိုးရ၏ အာဃာတထားျခင္းခံခဲ့ရသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ လက္ေအာက္တြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာ၍ ၂ ႏွစ္ခြဲၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးေသာ ယခုအခ်ိန္၌ ယခင္ကေအးခဲ ေနခဲ့သည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ားလည္း အရည္ေပ်ာ္ေတာ့ မည့္အသြင္ရွိလာသည္။ ၂၀၁၃ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္းက NED ဥကၠ႒ Carl Gershman ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တဖြဲ႕ျမန္မာႏိုင္ငံ သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕ မ်ားတြင္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရတာဝန္ရွိ သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ အဆိုပါ ခရီးစဥ္၏ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္တြင္ ဧရာဝတီကို တည္ေထာင္သူ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေအာင္ေဇာ္က Mr.Gershman ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုၿပီး လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္ စဥ္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွ စိန္ေခၚ မႈမ်ားႏွင့္ တခ်ိန္က သူ႔ကိုရန္သူအျဖစ္သေဘာထား ခဲ့သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ အေၾကာင္းမ်ားကို ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးထားပါသည္။
ဧရာဝတီ။ ။ ဒါက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဆံုးခရီး စဥ္မွာခင္ဗ်ားရဲ႕ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို သိခ်င္ပါတယ္။
Mr.Gershman ။ ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကစတင္ခဲ့ၿပီလို႔ က်ေနာ္ထင္ ပါတယ္။ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြ၊ အစိုးရထဲကလူေတြ အပါအဝင္ လူအေျမာက္အျမားနဲ႔ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ လူတိုင္းက ဒီလုပ္ငန္းစဥ္မွာ သူတို႔ ပါဝင္မယ္ဆိုတာကို ျပသခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ လို႔ လူတိုင္းကေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါကၾကာရွည္ခက္ခဲမယ့္ လုပ္ငန္းတခုရဲ႕ အစျဖစ္ တယ္ဆိုတာသံယယရွိေနစရာမလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္ကိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပးတဲ့အရာေတြ အမ်ား ႀကီးေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္ လူငယ္ ၄၀ ေလာက္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါ တယ္။ သူတို႔ထဲက အမ်ားစုက အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ ေတြထဲကသူေတြျဖစ္ ပါတယ္။ သူတို႔ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္းကို အရမ္း သိနားလည္ခ်င္ ေနၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကို နား လည္သေဘာေပါက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီအတြက္ အလုပ္ လုပ္ဖို႔ ဆႏၵျပင္းျပေနတာက ဒါကိုရရွိၿပီးသားလို႔ ယူ ဆထားတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထက္ ပိုပါတယ္။ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြက သူတို႔ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ့္ လို လူတေယာက္ဆီမွာ သက္ေသျပခ်င္ၾကတယ္။ သူတို႔ လမ္းမွန္ေပၚမွာ ရွိေနတာနဲ႔အမွ်ေကာင္း တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္မွာပါပဲ။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကအရမ္း ခက္ခဲတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္သိပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ ေနတုန္းပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီမွာျဖစ္ခဲ့တာ တခုက စနစ္ကပြင့္လင္းလာၿပီးေတာ့ ဧရာဝတီမဂၢဇင္းလိုမ်ိဳးေတြလည္း ျပန္ေရာက္လာၾက လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔က ႏိုင္ငံေရးအခင္း အက်င္းကို ပြင့္လင္းလာေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ပြင့္လင္းလာရင္ ျပည္သူေတြ ပညာေရးျမင့္တက္လာမယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမယ္။ က်ေနာ္တို႔ မၾကာခဏေျပာေလ့ရွိ သလိုပါပဲ။ဆင္စြယ္က ထြက္ၿပီးသား ျဖစ္သြားၿပီ။ ျပန္ဝင္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ သဘာဝပါပဲ။
ဧရာဝတီ။ ။ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးအေျပာင္း အလဲကို ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
Mr.Gershman ။ ။ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက တေယာက္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာ ႏိုင္ငံအေပၚကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ခဲ့တာ ဆိုးရြားတဲ့ မွားယြင္းမႈပဲ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ မူဝါဒဆိုရင္ ပိုေကာင္းခဲ့လိမ့္မယ္လို႔ အတိတ္အေၾကာင္းေတြကို ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ တခုနဲ႔ မိတ္ေဆြ လို ရင္းႏွီးစြာဆက္ဆံေရးက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အတြက္ အရမ္းခက္ခဲပါတယ္လို႔ က်ေနာ္ ရွင္းျပခဲ့ ပါတယ္။ ခ်ီလီႏိုင္ငံ Augusto Pinochet လက္ေအာက္မွာ ရွိေနတုန္းက ဆက္ဆံေရးက အလြန္ခက္ခဲ ၿပီးေတာ့ သူစိမ္းဆန္ခဲ့တာကို က်ေနာ္မွတ္မိပါတယ္။ ခ်ီလီႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရြး ေကာက္ပြဲစနစ္ရွိလာၿပီး ေနာက္မွာေတာ့ ေန႔ခ်င္း ညခ်င္းကို ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မိတ္ေဆြရင္းခ်ာလို ဆက္ဆံေရးရွိ လာခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ လို႔ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆက္ဆံေရးက အရမ္းခက္သြားမယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ သိေနတယ္။ တကယ္ကို ႐ႈပ္ေထြးသြားႏိုင္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်မဟုတ္ဘဲ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့တဲ့သူေတြရဲ႕လက္ထဲမွာပဲ စီးပြားေရးနဲ႔ အာဏာက ရွိေနတုန္းပဲလို႔ တခ်ိဳ႕ကေဝဖန္ၾကတယ္။ တရားမွ် တမႈ ခုခ်ိန္အထိ မရွိေသးဘူးလို႔ ခံစားေနရသူေတြကို ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
Mr.Gershman ။ ။ တခ်ိဳ႕ေသာအရာေတြဟာ တျခားအရာေတြ ထက္ ရရွိဖို႔ ပိုလြယ္ကူပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒအရပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲပံုစံျပဳျပင္ဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ ညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ တံခါးဖြင့္လိုက္ဖို႔က အလြန္လြယ္ကူပါတယ္။ ဒါေတြ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ လည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရေတြျပဳတ္က်သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ စနစ္ တခုေျပာင္းလဲဖြံ႕ၿဖိဳးလာဖို႔ကေတာ့ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ ခက္ ခက္ခဲခဲလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။
ခင္ဗ်ားက အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈအေၾကာင္းကို ေျပာလာတယ္။ ဒါက မလြဲမေသြကို လုပ္ရေတာ့မယ့္ အရာျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္ ျဖစ္လာေတာ့မွာပါ။ ႐ုရွားလို တျခားႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ စတာလင္ လက္ထက္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြက ပိုဆိုးပါတယ္။ လူသန္းနဲ႔ ခ်ီၿပီးအသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲက အျဖစ္ အပ်က္ေတြ မႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရဘဲနဲ႔ ႐ုရွားဟာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာမယ္လို႔ က်ေနာ္မထင္ဘူး။ ခင္ဗ်ား ဒါကို မေမ့ႏိုင္ပါဘူး။
ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ ခ်ီလီႏိုင္ငံေတြမွာ အေရး ယူ အျပစ္ေပးျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ အမွန္တရားတခုနဲ႔ အမ်ိဳး သား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ျခားနားမႈေတြ ႀကံဳေတြခဲ့ၾကရပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးဖို႔ ဆႏၵရွိေနၾကတယ္ဆိုတာကို ေမ့သြားတာလား။
Mr.Gershman ။ ။ အဲဒါက ေစာလြန္းပါေသးတယ္။ က်ေနာ္ မသိပါ ဘူး။ ဒီမိုကေရစီကို တကယ္ေဖာ္ေဆာင္ခ်င္ၾက သူေတြက တရားမွ်တမႈကို အခုလိုခ်င္ၾကတယ္။ အဲဒါကအတိတ္က ျပစ္မႈေတြအတြက္ တာဝန္ရွိေန တဲ့သူအခ်ိဳ႕နဲ႔ ျပႆနာေတြရွိလာေတာ့မယ့္ သေဘာပဲ။ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူေတြက စနစ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ျပစ္မႈေတြအတြက္ ဘယ္သူေတြက တာဝန္ရွိတယ္ဆိုတာကို ခြဲျခားတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ဘယ္လိုေျဖရွင္းႏိုင္တယ္ဆို တာကို တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ အေနာက္အုပ္စုက စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံဖို႔လုပ္ ေနတာဟာ ေကာင္းပါသလား။
Mr.Gershman ။ ။ မွန္ကန္တဲ့ ေလ့က်င့္ေပးမႈမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ပဲ တာဝန္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းၾကားက ေခတ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို နားလည္လာေအာင္ သင့္ေလ်ာ္ တဲ့သင္တန္းေပးမႈမ်ိဳး။ ပညာရွင္ဆန္တဲ့ စစ္တပ္တခု ျဖစ္လာေအာင္သင္ၾကားေပးတာမ်ိဳး။ ဒီလိုသင္တန္း မ်ိဳးေတြဆိုရင္ေတာ့ အားလံုးေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ ရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ စစ္တပ္ကို လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီကို ေလးစားလိုက္နာလာေအာင္ သင္ၾကားေပးလို႔ ရႏိုင္ မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
Mr.Gershman ။ ။ အခု သူတို႔ကိုယ္တိုင္လုပ္ဖို႔ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ သူတို႔ တကယ္လုပ္လိမ့္မယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္သလား။ က်ေနာ္ မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ဒီလိုလုပ္လာဖို႔က အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ သူတို႔ကို ဒီလို လုပ္ဖို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္အတန္း တခုရွိေနပါၿပီ။
က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံကို စတင္တည္ေထာင္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာစာတမ္းမွာ”လူ သားတိုင္းကို ဘုရားသခင္က တူညီစြာဖန္ဆင္းခဲ့သည္ ဆိုသည့္ အမွန္တရားကို ျခြင္းခ်က္မရွိ ယံုၾကည္စြဲကိုင္ ထားသည္”လို႔ေျပာပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါက မမွန္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ေက်းကြ်န္ စနစ္ရွိခဲ့ သလို အဲဒီျပႆနာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္လည္း ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ဝ ေလာက္ မညီမွ်မႈေတြရွိခဲ့ၿပီး ေဒါက္တာမာတင္လူသာကင္းက ဒီစကားလံုးေတြဟာ ေနာက္ပိုင္းမွ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါက ျပည္သူေတြကို အေႂကြးတင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
တန္းတူ ညီမွ်မရွိမႈက ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းပါပဲ။ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာ၊ ဥပေဒထဲမွာ ထည့္သြင္းၿပီး ျပည္သူေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ ေပးရပါမယ္။ ဒါမွသာ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္း ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကို ဖယ္ထုတ္ႏိုင္ပါမယ္။ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက တေယာက္က ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ လက္ေတြ႕ၾကား က ကြာဟမႈအတြက္ စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ကြာဟမႈရွိေနပါတယ္။ အဲဒီကြာဟမႈက ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း ရွိေနပါမယ္။ ဒီေမွ်ာ္လင့္ထားတာေတြအထိ မေရာက္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ဆႏၵျပမႈေတြ ဆက္ရွိေနဦးမွာပါပဲ။
ဧရာဝတီ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒက ကမၻာေပၚမွာ ျပင္ဆင္ဖို႔ အခက္ဆံုးေတြထဲကတခုလို႔ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ျပင္ဆင္ႏိုင္မယ္လို႔ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ပါသလား။
Mr.Gershman ။ ။ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ဘ ယ္ေလာက္ခက္မယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ၾကည့္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီ ဦးတည္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမဟုတ္ဘူးဆိုတာ လည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းကိုသိခဲ့ပါတယ္။ ျပင္ဆင္ရမယ့္ အေျခခံဥပေဒပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့အစိုးရအတြင္း ကလူေတြထဲမွာလည္း ဒါကိုဆန္႔က်င္တဲ့သူေတြရွိေန ပါတယ္။ ဒါေကာင္းတဲ့လကၡဏာပါ။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေတြၾကားထဲမွာ ကြဲျပားမႈက ဒီမိုကေရစီတိုးတက္မႈ အတြက္ အၿမဲတမ္းအေထာက္အပံ့ျဖစ္ပါတယ္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စတင္တဲ့အခ်ိန္ကစလို႔ အတိုက္အခံဘက္ကို ေဝဖန္မႈတခ်ိဳ႕လည္း ရွိခဲ့ပါ တယ္။ ဥပမာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥမွာ ႏႈတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ေနခဲ့တာရယ္၊ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီတြင္းလို ကိစၥမ်ိဳးမွာ ေျမပိုင္တဲ့ေတာင္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵအစား စီးပြားေရး အက်ိဳးစီးပြားဖက္ကို ပိုၿပီး လိုက္ေလ်ာခဲ့တာေၾကာင့္ ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ ရပါတယ္။
အစိုးရပိုင္းမွာ ကြဲလြဲႏိုင္သလို အတိုက္အခံဘက္မွာလည္း ကြဲလြဲႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးၾကားမွာ တင္းမာမႈက မလြဲမေသြရွိတဲ့အရာပါ။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေတာ့ အတူတူသြားၾကရတာပါပဲ။ ဒါက ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ တင္းမာမႈ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အေရး၊ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး၊ ဘာသာေရးအစြန္း ေရာက္ဝါဒ စတဲ့ကိစၥေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့သူ ေတြက ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးဖို႔ ကူညီလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ျပည္သူေတြကိုလည္း တာဝန္ယူ ေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးေပးရပါမယ္။
လက္ရွိေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးစတဲ့ ကိစၥေတြကို ေျပလည္ေစႏိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ သေဘာတူပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံကလည္း သေဘာတူႏိုင္ဖို႔ အခု ႀကိဳးစားေနပါ တယ္။ အကဲဆတ္တဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔က ေတာ့ အရမ္းခက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အကဲဆတ္ၿပီး ခက္ခဲတဲ့ကိစၥေတြမွာ ပါဝင္မယ့္သူေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ဒီအေၾကာင္းေတြ ေျပာလာရ ေတာ့မယ္ဆိုတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာအတြင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရႏွင့္ NATIONAL ENDOWMENT FOR DEMOCRACY (NED) အဖြဲ႕တို႔ၾကားတြင္ အမုန္းတရားမ်ားသာ ရွိခဲ့သည္။ ကမၻာတလႊားတြင္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ျမႇင့္တင္ေပး ႏိုင္ရန္အတြက္ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္၏ ေငြေၾကးပံ့ပိုးမႈျဖင့္ တည္ေထာင္ထားေသာ အဖြဲ႕တခုအေနျဖင့္ NED က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ခုခံဆန္႔က်င္ေနခဲ့ၾကေသာ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာအတိုက္ အခံမ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားကို ေထာက္ပံ့ကူညီခဲ့၍ ယခင္စစ္အစိုးရ၏ အာဃာတထားျခင္းခံခဲ့ရသည္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ လက္ေအာက္တြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္လာ၍ ၂ ႏွစ္ခြဲၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီးေသာ ယခုအခ်ိန္၌ ယခင္ကေအးခဲ ေနခဲ့သည့္ ဆက္ဆံေရးမ်ားလည္း အရည္ေပ်ာ္ေတာ့ မည့္အသြင္ရွိလာသည္။ ၂၀၁၃ ေအာက္တိုဘာလ အတြင္းက NED ဥကၠ႒ Carl Gershman ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တဖြဲ႕ျမန္မာႏိုင္ငံ သို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ရန္ကုန္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ၿမိဳ႕ မ်ားတြင္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရတာဝန္ရွိ သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည္။ အဆိုပါ ခရီးစဥ္၏ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္တြင္ ဧရာဝတီကို တည္ေထာင္သူ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ေအာင္ေဇာ္က Mr.Gershman ႏွင့္ ေတြ႕ဆံုၿပီး လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္ စဥ္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွ စိန္ေခၚ မႈမ်ားႏွင့္ တခ်ိန္က သူ႔ကိုရန္သူအျဖစ္သေဘာထား ခဲ့သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုခဲ့သည့္ အေၾကာင္းမ်ားကို ေမးျမန္း ေဆြးေႏြးထားပါသည္။
ဧရာဝတီ။ ။ ဒါက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပထမဆံုးခရီး စဥ္မွာခင္ဗ်ားရဲ႕ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ကို သိခ်င္ပါတယ္။
Mr.Gershman ။ ။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကစတင္ခဲ့ၿပီလို႔ က်ေနာ္ထင္ ပါတယ္။ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာေတြ၊ အစိုးရထဲကလူေတြ အပါအဝင္ လူအေျမာက္အျမားနဲ႔ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ လူတိုင္းက ဒီလုပ္ငန္းစဥ္မွာ သူတို႔ ပါဝင္မယ္ဆိုတာကို ျပသခဲ့ၾကပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ လို႔ လူတိုင္းကေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါကၾကာရွည္ခက္ခဲမယ့္ လုပ္ငန္းတခုရဲ႕ အစျဖစ္ တယ္ဆိုတာသံယယရွိေနစရာမလိုပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ့္ကိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပးတဲ့အရာေတြ အမ်ား ႀကီးေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္ လူငယ္ ၄၀ ေလာက္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါ တယ္။ သူတို႔ထဲက အမ်ားစုက အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ ေတြထဲကသူေတြျဖစ္ ပါတယ္။ သူတို႔ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္းကို အရမ္း သိနားလည္ခ်င္ ေနၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကို နား လည္သေဘာေပါက္ၿပီး ဒီမိုကေရစီအတြက္ အလုပ္ လုပ္ဖို႔ ဆႏၵျပင္းျပေနတာက ဒါကိုရရွိၿပီးသားလို႔ ယူ ဆထားတဲ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံထက္ ပိုပါတယ္။ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြက သူတို႔ ဘာေတြလုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာကို က်ေနာ့္ လို လူတေယာက္ဆီမွာ သက္ေသျပခ်င္ၾကတယ္။ သူတို႔ လမ္းမွန္ေပၚမွာ ရွိေနတာနဲ႔အမွ်ေကာင္း တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္မွာပါပဲ။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကအရမ္း ခက္ခဲတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္သိပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္ေမွ်ာ္လင့္ ေနတုန္းပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒီမွာျဖစ္ခဲ့တာ တခုက စနစ္ကပြင့္လင္းလာၿပီးေတာ့ ဧရာဝတီမဂၢဇင္းလိုမ်ိဳးေတြလည္း ျပန္ေရာက္လာၾက လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔က ႏိုင္ငံေရးအခင္း အက်င္းကို ပြင့္လင္းလာေအာင္ လုပ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ပြင့္လင္းလာရင္ ျပည္သူေတြ ပညာေရးျမင့္တက္လာမယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးလာမယ္။ က်ေနာ္တို႔ မၾကာခဏေျပာေလ့ရွိ သလိုပါပဲ။ဆင္စြယ္က ထြက္ၿပီးသား ျဖစ္သြားၿပီ။ ျပန္ဝင္လို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ သဘာဝပါပဲ။
ဧရာဝတီ။ ။ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးအေျပာင္း အလဲကို ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
Mr.Gershman ။ ။ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက တေယာက္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာ ႏိုင္ငံအေပၚကို ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ခဲ့တာ ဆိုးရြားတဲ့ မွားယြင္းမႈပဲ၊ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ မူဝါဒဆိုရင္ ပိုေကာင္းခဲ့လိမ့္မယ္လို႔ အတိတ္အေၾကာင္းေတြကို ေဝဖန္ခဲ့ပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ တခုနဲ႔ မိတ္ေဆြ လို ရင္းႏွီးစြာဆက္ဆံေရးက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အတြက္ အရမ္းခက္ခဲပါတယ္လို႔ က်ေနာ္ ရွင္းျပခဲ့ ပါတယ္။ ခ်ီလီႏိုင္ငံ Augusto Pinochet လက္ေအာက္မွာ ရွိေနတုန္းက ဆက္ဆံေရးက အလြန္ခက္ခဲ ၿပီးေတာ့ သူစိမ္းဆန္ခဲ့တာကို က်ေနာ္မွတ္မိပါတယ္။ ခ်ီလီႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီေရြး ေကာက္ပြဲစနစ္ရွိလာၿပီး ေနာက္မွာေတာ့ ေန႔ခ်င္း ညခ်င္းကို ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ မိတ္ေဆြရင္းခ်ာလို ဆက္ဆံေရးရွိ လာခဲ့ပါတယ္။ တကယ္ လို႔ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆက္ဆံေရးက အရမ္းခက္သြားမယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ သိေနတယ္။ တကယ္ကို ႐ႈပ္ေထြးသြားႏိုင္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ ဒီမိုကေရစီ နည္းက်မဟုတ္ဘဲ ရက္စက္ၾကမ္းတမ္းစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ ခဲ့တဲ့သူေတြရဲ႕လက္ထဲမွာပဲ စီးပြားေရးနဲ႔ အာဏာက ရွိေနတုန္းပဲလို႔ တခ်ိဳ႕ကေဝဖန္ၾကတယ္။ တရားမွ် တမႈ ခုခ်ိန္အထိ မရွိေသးဘူးလို႔ ခံစားေနရသူေတြကို ဘာေျပာခ်င္ပါသလဲ။
Mr.Gershman ။ ။ တခ်ိဳ႕ေသာအရာေတြဟာ တျခားအရာေတြ ထက္ ရရွိဖို႔ ပိုလြယ္ကူပါတယ္။ အေျခခံဥပေဒအရပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေရြးေကာက္ပြဲပံုစံျပဳျပင္ဖို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ ညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ တံခါးဖြင့္လိုက္ဖို႔က အလြန္လြယ္ကူပါတယ္။ ဒါေတြ လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ လည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္မွာ ကြန္ျမဴနစ္ အစိုးရေတြျပဳတ္က်သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ စနစ္ တခုေျပာင္းလဲဖြံ႕ၿဖိဳးလာဖို႔ကေတာ့ ဆယ္စုႏွစ္ မ်ားစြာ ခက္ ခက္ခဲခဲလုပ္ခဲ့ရပါတယ္။
ခင္ဗ်ားက အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားမွ်တမႈအေၾကာင္းကို ေျပာလာတယ္။ ဒါက မလြဲမေသြကို လုပ္ရေတာ့မယ့္ အရာျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္ ျဖစ္လာေတာ့မွာပါ။ ႐ုရွားလို တျခားႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာမွမလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာရရင္ စတာလင္ လက္ထက္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြက ပိုဆိုးပါတယ္။ လူသန္းနဲ႔ ခ်ီၿပီးအသတ္ခံခဲ့ရတဲ့ အက်ဥ္းစခန္းေတြထဲက အျဖစ္ အပ်က္ေတြ မႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရဘဲနဲ႔ ႐ုရွားဟာ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံတခု ျဖစ္လာမယ္လို႔ က်ေနာ္မထင္ဘူး။ ခင္ဗ်ား ဒါကို မေမ့ႏိုင္ပါဘူး။
ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ ခ်ီလီႏိုင္ငံေတြမွာ အေရး ယူ အျပစ္ေပးျခင္းမရွိဘဲနဲ႔ အမွန္တရားတခုနဲ႔ အမ်ိဳး သား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ျခားနားမႈေတြ ႀကံဳေတြခဲ့ၾကရပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ ဒီကိစၥကို ေဆြးေႏြးဖို႔ ဆႏၵရွိေနၾကတယ္ဆိုတာကို ေမ့သြားတာလား။
Mr.Gershman ။ ။ အဲဒါက ေစာလြန္းပါေသးတယ္။ က်ေနာ္ မသိပါ ဘူး။ ဒီမိုကေရစီကို တကယ္ေဖာ္ေဆာင္ခ်င္ၾက သူေတြက တရားမွ်တမႈကို အခုလိုခ်င္ၾကတယ္။ အဲဒါကအတိတ္က ျပစ္မႈေတြအတြက္ တာဝန္ရွိေန တဲ့သူအခ်ိဳ႕နဲ႔ ျပႆနာေတြရွိလာေတာ့မယ့္ သေဘာပဲ။ မလြယ္ကူပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူေတြက စနစ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္ဆိုတာနဲ႔ ျပစ္မႈေတြအတြက္ ဘယ္သူေတြက တာဝန္ရွိတယ္ဆိုတာကို ခြဲျခားတဲ့ နည္းလမ္းနဲ႔ ဘယ္လိုေျဖရွင္းႏိုင္တယ္ဆို တာကို တျခားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ အေနာက္အုပ္စုက စစ္တပ္ခ်င္း ဆက္ဆံဖို႔လုပ္ ေနတာဟာ ေကာင္းပါသလား။
Mr.Gershman ။ ။ မွန္ကန္တဲ့ ေလ့က်င့္ေပးမႈမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ စစ္တပ္ဆိုတာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ဖို႔ပဲ တာဝန္ရွိတယ္ဆိုတဲ့ စစ္တပ္နဲ႔ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းၾကားက ေခတ္နဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ရွိတဲ့ ဆက္ဆံေရးကို နားလည္လာေအာင္ သင့္ေလ်ာ္ တဲ့သင္တန္းေပးမႈမ်ိဳး။ ပညာရွင္ဆန္တဲ့ စစ္တပ္တခု ျဖစ္လာေအာင္သင္ၾကားေပးတာမ်ိဳး။ ဒီလိုသင္တန္း မ်ိဳးေတြဆိုရင္ေတာ့ အားလံုးေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္ပါတယ္။
ဧရာဝတီ။ ။ ရွိခဲ့တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြအရၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာ စစ္တပ္ကို လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီကို ေလးစားလိုက္နာလာေအာင္ သင္ၾကားေပးလို႔ ရႏိုင္ မယ္လို႔ ထင္ပါသလား။
Mr.Gershman ။ ။ အခု သူတို႔ကိုယ္တိုင္လုပ္ဖို႔ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ သူတို႔ တကယ္လုပ္လိမ့္မယ္လို႔ ခင္ဗ်ားထင္သလား။ က်ေနာ္ မသိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ဒီလိုလုပ္လာဖို႔က အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်ေနာ္ယံုၾကည္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔မွာ သူတို႔ကို ဒီလို လုပ္ဖို႔ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္အတန္း တခုရွိေနပါၿပီ။
က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံကို စတင္တည္ေထာင္တုန္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာစာတမ္းမွာ”လူ သားတိုင္းကို ဘုရားသခင္က တူညီစြာဖန္ဆင္းခဲ့သည္ ဆိုသည့္ အမွန္တရားကို ျခြင္းခ်က္မရွိ ယံုၾကည္စြဲကိုင္ ထားသည္”လို႔ေျပာပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါက မမွန္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ေက်းကြ်န္ စနစ္ရွိခဲ့ သလို အဲဒီျပႆနာေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္လည္း ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္း ၁၀ဝ ေလာက္ မညီမွ်မႈေတြရွိခဲ့ၿပီး ေဒါက္တာမာတင္လူသာကင္းက ဒီစကားလံုးေတြဟာ ေနာက္ပိုင္းမွ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါက ျပည္သူေတြကို အေႂကြးတင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
တန္းတူ ညီမွ်မရွိမႈက ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး လႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းပါပဲ။ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒထဲမွာ၊ ဥပေဒထဲမွာ ထည့္သြင္းၿပီး ျပည္သူေတြကို ဥပေဒအရ ကာကြယ္ ေပးရပါမယ္။ ဒါမွသာ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္း ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကို ဖယ္ထုတ္ႏိုင္ပါမယ္။ က်ေနာ္ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက တေယာက္က ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ လက္ေတြ႕ၾကား က ကြာဟမႈအတြက္ စိုးရိမ္ေနပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ကြာဟမႈရွိေနပါတယ္။ အဲဒီကြာဟမႈက ဆက္ၿပီးေတာ့လည္း ရွိေနပါမယ္။ ဒီေမွ်ာ္လင့္ထားတာေတြအထိ မေရာက္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ဆႏၵျပမႈေတြ ဆက္ရွိေနဦးမွာပါပဲ။
ဧရာဝတီ။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခခံဥပေဒက ကမၻာေပၚမွာ ျပင္ဆင္ဖို႔ အခက္ဆံုးေတြထဲကတခုလို႔ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ျပင္ဆင္ႏိုင္မယ္လို႔ အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ပါသလား။
Mr.Gershman ။ ။ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြနဲ႔ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲဖို႔ဘ ယ္ေလာက္ခက္မယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ၾကည့္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ဒါဟာ ဒီမိုကေရစီ ဦးတည္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒမဟုတ္ဘူးဆိုတာ လည္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္းကိုသိခဲ့ပါတယ္။ ျပင္ဆင္ရမယ့္ အေျခခံဥပေဒပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့အစိုးရအတြင္း ကလူေတြထဲမွာလည္း ဒါကိုဆန္႔က်င္တဲ့သူေတြရွိေန ပါတယ္။ ဒါေကာင္းတဲ့လကၡဏာပါ။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေတြၾကားထဲမွာ ကြဲျပားမႈက ဒီမိုကေရစီတိုးတက္မႈ အတြက္ အၿမဲတမ္းအေထာက္အပံ့ျဖစ္ပါတယ္။
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စတင္တဲ့အခ်ိန္ကစလို႔ အတိုက္အခံဘက္ကို ေဝဖန္မႈတခ်ိဳ႕လည္း ရွိခဲ့ပါ တယ္။ ဥပမာေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥမွာ ႏႈတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ေနခဲ့တာရယ္၊ လက္ပံေတာင္းေၾကးနီတြင္းလို ကိစၥမ်ိဳးမွာ ေျမပိုင္တဲ့ေတာင္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵအစား စီးပြားေရး အက်ိဳးစီးပြားဖက္ကို ပိုၿပီး လိုက္ေလ်ာခဲ့တာေၾကာင့္ ေဝဖန္တိုက္ခိုက္ခံခဲ့ ရပါတယ္။
အစိုးရပိုင္းမွာ ကြဲလြဲႏိုင္သလို အတိုက္အခံဘက္မွာလည္း ကြဲလြဲႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးၾကားမွာ တင္းမာမႈက မလြဲမေသြရွိတဲ့အရာပါ။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေတာ့ အတူတူသြားၾကရတာပါပဲ။ ဒါက ဖန္တီးႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ တင္းမာမႈ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ အေရး၊ တိုင္းရင္းသားအခြင့္အေရး၊ ဘာသာေရးအစြန္း ေရာက္ဝါဒ စတဲ့ကိစၥေတြကို လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့သူ ေတြက ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးဖို႔ ကူညီလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရပါတယ္။ ျပည္သူေတြကိုလည္း တာဝန္ယူ ေစ႔စပ္ေဆြးေႏြးေပးရပါမယ္။
လက္ရွိေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရးစတဲ့ ကိစၥေတြကို ေျပလည္ေစႏိုင္မယ္လို႔ က်ေနာ္ သေဘာတူပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံကလည္း သေဘာတူႏိုင္ဖို႔ အခု ႀကိဳးစားေနပါ တယ္။ အကဲဆတ္တဲ့ ကိစၥေတြကို ေဆာင္ရြက္ဖို႔က ေတာ့ အရမ္းခက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အကဲဆတ္ၿပီး ခက္ခဲတဲ့ကိစၥေတြမွာ ပါဝင္မယ့္သူေတြနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ဒီအေၾကာင္းေတြ ေျပာလာရ ေတာ့မယ္ဆိုတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။
ကမာၻ႔အျမင့္ဆုံး ဧ၀ရက္ေတာင္ ျမန္မာ ၅ ဦး ပထမဆုံး အႀကိမ္ တက္မည္
သစ္ေနမိုး
နီေပါ ႏုိင္ငံ ဟိမ၀ႏၱာ ေတာင္တန္းတြင္ တည္ရွိသည့္ ကမာၻ႔အျမင့္ဆုံး ေတာင္ျဖစ္ေသာ ဧ၀ရက္ေတာင္(Everest)သုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သား ၅ ဦး ပထမဆုံးအႀကိမ္ တက္ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။
ေတာင္တက္အဖြဲ႔ အေနျဖင့္ လာမည့္မတ္လ ၂၈ ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ စတင္ထြက္ခြာမည္ျဖစ္ၿပီး နီေပါႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတ္ဒမန္ဒူ သုိ႔ မတ္၂၉ တြင္ ေရာက္ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိမွတဆင့္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားျပဳလုပ္၍ ေတာင္တက္ခရီးကုိ စတင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္ တက္မည့္သူ တဦးျဖစ္သည့္ ကုိစုိင္းေက်ာ္သူေထြးက ေျပာသည္။
“ႏုိင္ငံတကာက တက္ေနတာကေတာ့ ပုံမွန္ ရက္ ၄၀ ၾကာတတ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူဘူး၊ လမ္းေလွ်ာက္ ႏႈန္း၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ရာသီဥတုအရေပါ့၊ ၾကာရင္ၾကာမယ္၊ ျမန္ခ်င္ျမန္မယ္၊ အခ်ိန္ကေတာ့ ခန္႔မွန္းေျခ ၂လလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။
ဧ၀ရက္ေတာင္ အျမင့္မွာ ၈၈၄၈ မီတာ ရွိၿပီး ဟိမ၀ႏၱာ ေတာင္တန္းေပၚရွိ မီတာ ၈၀၀၀ အထက္ရွိေသာ ေတာင္ထိပ္ ၁၄ ခု မွ အျမင့္ ဆုံး ေတာင္ထိပ္လည္း ျဖစ္သည္။
“ေတာင္တက္သမားေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံးရည္ရြယ္ခ်က္ကလည္း ကမၻာ့အျမင့္ဆုံးေတာင္ကုိ ေျခခ်ဖုိ႔ပါပဲ၊ က်ေနာ္တုိ႔ အခုသြားတာ က လည္း ျမန္မာ လူမ်ိဳး ႏုိင္ငံသား တေယာက္အေနနဲ႔ ကမၻာ့ အျမင့္ဆုံးေတာင္ေပၚမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအလံကုိ စုိက္ထူခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ပါ”ဟု ကုိစုိင္းေက်ာ္သူေထြး က ေျပာသည္။
သုို႔ေသာ္ ယခုခရီးစဥ္ေအာင္ျမင္မႈ မေအာင္ျမင္မႈကုိ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေျပာ၍မရေသးဘဲ ရာသီဥတုအေျခအေနႏွင့္ အျခားလုပ္ ေဆာင္ ႏုိင္မႈမ်ားအေပၚတြင္မူတည္ ေၾကာင္းလည္း ၎ကေျပာဆိုသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံ ၁၀ႏုိင္ငံတြင္ ေရခဲေတာင္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတႏုိင္ငံတည္းသာ ျဖစ္ၿပီး ခါကာဘုိရာဇီ၊ ဂန္လန္္ ရာဇီ စေသာ ေတာင္မ်ားမွာ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ၾကသည္။
ခါကာဘုိရာဇီ ေတာင္ထိပ္သုိ႔ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ-ဂ်ပန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ပူးေပါင္း ေတာင္တက္အဖြဲ႔က တက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဂန္္လန္ရာဇီ ေတာင္ထိပ္ကုိ ယမန္ႏွစ္က ျမန္မာ-အေမရိကန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေတာင္တက္အဖြဲ႔က တက္ႏုိ္င္ခဲ့သည္။
“ခါကာဘုိရာဇီကုိ တက္တုန္းက ႏုိင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ တြဲတက္ ရတယ္၊ နည္းပညာ အကူအညီေတြယူၿပီးေပါ့၊ အခုဆုိ ႏွစ္၂၀ေက်ာ္သြားၿပီ၊ တကယ္လုိသာ အခြင့္အေရးရတယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ေတာင္ထိပ္ကုိ တက္ၿပီး ကုိယ့္ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕အလံကုိ မည္သည့္ႏုိင္ငံ အလံႏွင့္မွ် ယွဥ္တြဲၿပီးမဟုတ္ဘဲ အလံစုိက္ထူခ်င္ပါတယ္”ဟု ကုိစုိင္းေက်ာ္သူေထြး က ေျပာျပသည္။
ယခု ဧ၀ရက္ ေတာင္တက္ခရီးစဥ္ ထြက္ခြာရာတြင္ ပါ၀င္ၾကမည့္သူမ်ားမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပူတာအုိေဒသမွ လီစူး တုိင္းရင္းသား တဦး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျခလ်င္ႏွင့္ ေတာင္တက္အသင္းမွ တဦး၊ ထူးေဖာင္ေဒးရွင္းမွ တဦး၊ ပူတာအုိရွိ မလိခ ဟုိတယ္မွ ၀န္ထမ္း တဦးႏွင့္ အျခားျမန္မာႏုိင္ငံသားတဦးတုိ႔ ပါ၀င္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ဧ၀ရက္ ေတာင္တက္ခရီးစဥ္အတြက္ အဓိက ပံ့ပုိးကူညီမည့္သူမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျခလ်င္ႏွင့္ ေတာင္တက္အသင္း နာယကလည္း ျဖစ္ ကုိယ္တုိင္ ေတာင္တက္သမားလည္း ျဖစ္သည့္ ထူးကုမၸဏီ အုပ္စု ဥကၠဌ ဦးေတဇ ျဖစ္သည္။
နီေပါ ႏုိင္ငံ ဟိမ၀ႏၱာ ေတာင္တန္းတြင္ တည္ရွိသည့္ ကမာၻ႔အျမင့္ဆုံး ေတာင္ျဖစ္ေသာ ဧ၀ရက္ေတာင္(Everest)သုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ သား ၅ ဦး ပထမဆုံးအႀကိမ္ တက္ေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။
ေတာင္တက္အဖြဲ႔ အေနျဖင့္ လာမည့္မတ္လ ၂၈ ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ စတင္ထြက္ခြာမည္ျဖစ္ၿပီး နီေပါႏုိင္ငံ ၿမိဳ႕ေတာ္ ခတ္ဒမန္ဒူ သုိ႔ မတ္၂၉ တြင္ ေရာက္ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိမွတဆင့္ ျပင္ဆင္မႈမ်ားျပဳလုပ္၍ ေတာင္တက္ခရီးကုိ စတင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္ တက္မည့္သူ တဦးျဖစ္သည့္ ကုိစုိင္းေက်ာ္သူေထြးက ေျပာသည္။
“ႏုိင္ငံတကာက တက္ေနတာကေတာ့ ပုံမွန္ ရက္ ၄၀ ၾကာတတ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မတူဘူး၊ လမ္းေလွ်ာက္ ႏႈန္း၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ရာသီဥတုအရေပါ့၊ ၾကာရင္ၾကာမယ္၊ ျမန္ခ်င္ျမန္မယ္၊ အခ်ိန္ကေတာ့ ခန္႔မွန္းေျခ ၂လလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္” ဟု ၎က ဆုိသည္။
ဧ၀ရက္ေတာင္ အျမင့္မွာ ၈၈၄၈ မီတာ ရွိၿပီး ဟိမ၀ႏၱာ ေတာင္တန္းေပၚရွိ မီတာ ၈၀၀၀ အထက္ရွိေသာ ေတာင္ထိပ္ ၁၄ ခု မွ အျမင့္ ဆုံး ေတာင္ထိပ္လည္း ျဖစ္သည္။
“ေတာင္တက္သမားေတြရဲ႕ ေနာက္ဆုံးရည္ရြယ္ခ်က္ကလည္း ကမၻာ့အျမင့္ဆုံးေတာင္ကုိ ေျခခ်ဖုိ႔ပါပဲ၊ က်ေနာ္တုိ႔ အခုသြားတာ က လည္း ျမန္မာ လူမ်ိဳး ႏုိင္ငံသား တေယာက္အေနနဲ႔ ကမၻာ့ အျမင့္ဆုံးေတာင္ေပၚမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံအလံကုိ စုိက္ထူခ်င္တဲ့ ဆႏၵနဲ႔ပါ”ဟု ကုိစုိင္းေက်ာ္သူေထြး က ေျပာသည္။
သုို႔ေသာ္ ယခုခရီးစဥ္ေအာင္ျမင္မႈ မေအာင္ျမင္မႈကုိ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ေျပာ၍မရေသးဘဲ ရာသီဥတုအေျခအေနႏွင့္ အျခားလုပ္ ေဆာင္ ႏုိင္မႈမ်ားအေပၚတြင္မူတည္ ေၾကာင္းလည္း ၎ကေျပာဆိုသည္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏုိင္ငံ ၁၀ႏုိင္ငံတြင္ ေရခဲေတာင္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံတႏုိင္ငံတည္းသာ ျဖစ္ၿပီး ခါကာဘုိရာဇီ၊ ဂန္လန္္ ရာဇီ စေသာ ေတာင္မ်ားမွာ အျမင့္ဆုံးျဖစ္ၾကသည္။
ခါကာဘုိရာဇီ ေတာင္ထိပ္သုိ႔ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာ-ဂ်ပန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ပူးေပါင္း ေတာင္တက္အဖြဲ႔က တက္ႏုိင္ခဲ့ၿပီး ဂန္္လန္ရာဇီ ေတာင္ထိပ္ကုိ ယမန္ႏွစ္က ျမန္မာ-အေမရိကန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ေတာင္တက္အဖြဲ႔က တက္ႏုိ္င္ခဲ့သည္။
“ခါကာဘုိရာဇီကုိ တက္တုန္းက ႏုိင္ငံျခားသားေတြနဲ႔ တြဲတက္ ရတယ္၊ နည္းပညာ အကူအညီေတြယူၿပီးေပါ့၊ အခုဆုိ ႏွစ္၂၀ေက်ာ္သြားၿပီ၊ တကယ္လုိသာ အခြင့္အေရးရတယ္ဆုိရင္ ကုိယ္ကုိယ္တုိင္ ေတာင္ထိပ္ကုိ တက္ၿပီး ကုိယ့္ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕အလံကုိ မည္သည့္ႏုိင္ငံ အလံႏွင့္မွ် ယွဥ္တြဲၿပီးမဟုတ္ဘဲ အလံစုိက္ထူခ်င္ပါတယ္”ဟု ကုိစုိင္းေက်ာ္သူေထြး က ေျပာျပသည္။
ယခု ဧ၀ရက္ ေတာင္တက္ခရီးစဥ္ ထြက္ခြာရာတြင္ ပါ၀င္ၾကမည့္သူမ်ားမွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပူတာအုိေဒသမွ လီစူး တုိင္းရင္းသား တဦး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျခလ်င္ႏွင့္ ေတာင္တက္အသင္းမွ တဦး၊ ထူးေဖာင္ေဒးရွင္းမွ တဦး၊ ပူတာအုိရွိ မလိခ ဟုိတယ္မွ ၀န္ထမ္း တဦးႏွင့္ အျခားျမန္မာႏုိင္ငံသားတဦးတုိ႔ ပါ၀င္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။
ဧ၀ရက္ ေတာင္တက္ခရီးစဥ္အတြက္ အဓိက ပံ့ပုိးကူညီမည့္သူမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျခလ်င္ႏွင့္ ေတာင္တက္အသင္း နာယကလည္း ျဖစ္ ကုိယ္တုိင္ ေတာင္တက္သမားလည္း ျဖစ္သည့္ ထူးကုမၸဏီ အုပ္စု ဥကၠဌ ဦးေတဇ ျဖစ္သည္။
ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္သည့္ လုိင္စင္မဲ့ ဗင္ကား ပို႔ကုန္/သြင္းကုန္ဥပေဒျဖင့္ပါ ထပ္မံအမႈဖြင့္
ေဇာ္ေဇာ္ေထြး
ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္သည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တစ္စီး လုိင္စင္မဲ့ျဖစ္ေနေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့သျဖင့္ သာေက တနယ္ေျမရဲစခန္းက ယာဥ္မဆင္မျခင္ေမာင္းႏွင္မႈ ပုဒ္မအျပင္ ပို႔ကုန္းသြင္းကုန္ပုဒ္မျဖင့္ပါ ထပ္ဆင့္အမႈ ဖြင့္၍ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု အဆုိပါရဲစခန္း တာ၀န္က်ရဲအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေဒါပံုၿမိဳ႕နယ္ သေဘၤာက်င္းရပ္ကြက္ေန ေမာင္ျပည့္ၿဖိဳးေဇာ္(၂၅)ႏွစ္ ေမာင္းႏွင္သည့္ တို႐ိုတာဗင္ အျဖဴ ေရာင္ကားတစ္စီးသည္ ၂၀၁၃၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ နံနက္ ၁ နာရီ ၄၀မိနစ္ခန႔္က ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါ နယ္ေျမရဲစခန္းက ဆုိသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ အဆုိပါကားသည္ ဧရာ၀ဏ္လမ္းမအတုိင္း လမ္းလယ္မ်ဥ္းကို ခြေမာင္းလာစဥ္ ေရႊဧည့္သည္ (၂) ကားဂိတ္မွတ္တိုင္ အေရာက္တြင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ တစ္ဖက္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္လာသည့္ စိမ္းပုပ္ ေရာင္ဂ်စ္ကားႏွင့္ တိုက္မိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆုိပါယာဥ္တုိက္မႈကုိ သာေကတနယ္ေျမရဲစခန္းက ယာဥ္ (ပ)၄၀/---- ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး ယာဥ္ေမာင္း ျပည့္ၿဖိဳးေဇာ္ေမာင္းႏွင္သည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကို အမႈျဖင့္သိမ္းဆည္း၍ စစ္ေဆးခဲ့ရာယာဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မွတ္ပံုတင္စာရြက္စာတမ္းမ်ားတင္ျပႏိုင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ယာဥ္၏ စက္အမွတ္ႏွင့္ ေဘာင္အမွတ္တုိ႔ကို က.ည.န သို႔ ပုိ႔ကာစစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုသည္။
ကုန္းလမ္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဦးစီးဌာန (႐ုံးခ်ဳပ္)၏ အမွတ္ ကမ ၄၃၃ (႐ုံး) ၁၄/၃၅၀ အရ အဆိုပါ ယာဥ္ သည္ က.ည.န တြင္ မွတ္တမ္းမ၀င္ေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္တြင္ ျပန္ၾကားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
အဆုိပါ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္ေၾကာင့္ မူလက ယာဥ္မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္မႈျဖင့္ အမႈဖြင့္အေရးယူထားသူ ျပည့္ၿဖိဳးေဇာ္ကို အေကာက္ခြန္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ လက္၀ယ္ထားရွိမႈျဖင့္ အေရးယူေပးရန္ ရဲအုပ္ေက်ာ္ ထက္ေနာင္က ထပ္မံတိုင္တန္းလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းတိုင္တန္းမႈကို သာေကတနယ္ေျမ ရဲစခန္းက (ပ)၂၄/၂၀၁၄ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး ပုိ႔ကုန္သြင္းကုန္ပုဒ္မ ၈ ျဖင့္ အေရးယူရန္ တုိင္တန္းခံရသူကို စစ္ေဆးလ်က္ရွိသည္။
ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္သည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္တစ္စီး လုိင္စင္မဲ့ျဖစ္ေနေၾကာင္း စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခဲ့သျဖင့္ သာေက တနယ္ေျမရဲစခန္းက ယာဥ္မဆင္မျခင္ေမာင္းႏွင္မႈ ပုဒ္မအျပင္ ပို႔ကုန္းသြင္းကုန္ပုဒ္မျဖင့္ပါ ထပ္ဆင့္အမႈ ဖြင့္၍ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေနသည္ဟု အဆုိပါရဲစခန္း တာ၀န္က်ရဲအရာရွိတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ေဒါပံုၿမိဳ႕နယ္ သေဘၤာက်င္းရပ္ကြက္ေန ေမာင္ျပည့္ၿဖိဳးေဇာ္(၂၅)ႏွစ္ ေမာင္းႏွင္သည့္ တို႐ိုတာဗင္ အျဖဴ ေရာင္ကားတစ္စီးသည္ ၂၀၁၃၊ ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ နံနက္ ၁ နာရီ ၄၀မိနစ္ခန႔္က ယာဥ္တိုက္မႈျဖစ္ပြားခဲ့ ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါ နယ္ေျမရဲစခန္းက ဆုိသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ အဆုိပါကားသည္ ဧရာ၀ဏ္လမ္းမအတုိင္း လမ္းလယ္မ်ဥ္းကို ခြေမာင္းလာစဥ္ ေရႊဧည့္သည္ (၂) ကားဂိတ္မွတ္တိုင္ အေရာက္တြင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ တစ္ဖက္ယာဥ္ေၾကာမွ ေမာင္းႏွင္လာသည့္ စိမ္းပုပ္ ေရာင္ဂ်စ္ကားႏွင့္ တိုက္မိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆုိပါယာဥ္တုိက္မႈကုိ သာေကတနယ္ေျမရဲစခန္းက ယာဥ္ (ပ)၄၀/---- ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး ယာဥ္ေမာင္း ျပည့္ၿဖိဳးေဇာ္ေမာင္းႏွင္သည့္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကို အမႈျဖင့္သိမ္းဆည္း၍ စစ္ေဆးခဲ့ရာယာဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မွတ္ပံုတင္စာရြက္စာတမ္းမ်ားတင္ျပႏိုင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ယာဥ္၏ စက္အမွတ္ႏွင့္ ေဘာင္အမွတ္တုိ႔ကို က.ည.န သို႔ ပုိ႔ကာစစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔က ဆိုသည္။
ကုန္းလမ္းသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဦးစီးဌာန (႐ုံးခ်ဳပ္)၏ အမွတ္ ကမ ၄၃၃ (႐ုံး) ၁၄/၃၅၀ အရ အဆိုပါ ယာဥ္ သည္ က.ည.န တြင္ မွတ္တမ္းမ၀င္ေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀ ရက္တြင္ ျပန္ၾကားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
အဆုိပါ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္ေၾကာင့္ မူလက ယာဥ္မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္မႈျဖင့္ အမႈဖြင့္အေရးယူထားသူ ျပည့္ၿဖိဳးေဇာ္ကို အေကာက္ခြန္မဲ့ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ လက္၀ယ္ထားရွိမႈျဖင့္ အေရးယူေပးရန္ ရဲအုပ္ေက်ာ္ ထက္ေနာင္က ထပ္မံတိုင္တန္းလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ယင္းတိုင္တန္းမႈကို သာေကတနယ္ေျမ ရဲစခန္းက (ပ)၂၄/၂၀၁၄ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး ပုိ႔ကုန္သြင္းကုန္ပုဒ္မ ၈ ျဖင့္ အေရးယူရန္ တုိင္တန္းခံရသူကို စစ္ေဆးလ်က္ရွိသည္။
အဲပုဂံေလေၾကာင္း အရႈံးေပၚဟု ဦးေတဇ ၀န္ခံ
သစ္ေနမိုး
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းခံထားရသူ ထူးကုမၸဏီဥကၠ႒ ဦးေတဇက အဲပုဂံ ေလေၾကာင္းလုိင္း အရႈံးေပၚေနေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ရက္ေန႔ ပူတာအုိၿမိဳ႕တြင္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံစဥ္ ေျပာဆုိသည္။
အဲပုဂံေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ လုိင္းစတင္ေျပးဆြဲကတည္းက အရႈံးေပၚခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ တုိင္းျပည္ အက်ဳိးအတြက္ အဲပုဂံေလေၾကာင္းေျပးဆြဲေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲေသာ ေဒသမ်ားအထိ ပ်ံသန္း လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းမြန္ေသာ လူနာမ်ားကို အခမဲ့ ေလယာဥ္ ျဖင့္ သယ္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးေၾကာင္း ဦးေတဇက ဆုိသည္။
“အဲပုဂံ ျမတ္ေနလား၊ မျမတ္ေနလား ဆုိတာ Account ေတြ Team ေတြ ဖြဲ႔လုိက္ပါ၊ Audit (စာရင္းစစ္) လုပ္ပါ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရွိ အစစ္ခံဖုိ႔ ခြင့္ျပဳေပးမယ္၊ စကတည္းက ရႈံးေနတာ၊ National Services လုပ္ေနတာ၊ ဒီလုိ ေနရာမ်ိဳးမွာ ႀကိဳက္တဲ့သူ ေမးပါ၊ ဘယ္သူမွ မပ်ံေသးဘူး၊ ကေလးၿမိဳ႕လုိမ်ိဳး ဘယ္သူ ပ်ံလဲ၊ လူနာ အလကား တင္တာ အဲပုဂံ တခုပဲ ရွိတာ၊ ႀကိဳက္တဲ့သူကုိ သြားေမးလုိက္ပါ´´ဟု ဦးေတဇက ဆုိသည္။
လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံ၏ သတၱဳတြင္း တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈမ်ား ၀င္ေရာက္လာ ႏုိင္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေၾကာင့္ ျပည္တြင္း သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ အားသာခ်က္ နည္းပါးေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတက္ေရး အတြက္ ယခုထက္ ပုိမုိႀကိဳးစားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေနေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုသည္ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ မကင္းဘဲ လုပ္ငန္းအမ်ားစု၏ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ေက်ာက္စိမ္းက ရရွိေသာ အရင္းအႏွီးမ်ားျဖင့္ စတင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္သည္ တရုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ မီွခိုအားထားေနရျခင္းကိုလည္း သေဘာမေတြ႕ ဟု ဦးေတဇက ဆုိသည္။
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရွိသမွ် ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြ၊ ဟုိတယ္ လုပ္ငန္းေတြ၊ ရွိသမွ် စက္ရုံေတြ အကုန္လုံးမွာ ရင္းႏွီး ထားတဲ့သူေတြ အကုန္လုံးဟာ ေက်ာက္စိမ္းကေန ရတဲ့ ပုိက္ဆံနဲ႔ ရင္းႏွီးထားတဲ့ သူက အမ်ားဆုံးပါ၊ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ေျပာမယ္ဆုိ ၇၅ ေလာက္ ထိရွိမယ္၊ ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္ ဒီေန႔ ေကာင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေက်ာက္စိမ္း ဆုိတာက တရုတ္ အေပၚပဲ အဓိက မူတည္ ေနတယ္၊ ဒါကုိေတာ့ သိပ္မႀကိဳက္ဘူး”ဟု ေျပာသည္။
ဦးေတဇသည္ လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနသူလည္းျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ပူတာအုိ ေဒသတြင္ ဧက ၃၀၀၀၀၀ ခန္႔ ရွိသည့္ ေတာင္ေပၚ သစ္ေတာမ်ားတြင္ သစ္ ထုတ္လုပ္ခြင့္ ႏွင့္ ပူတာအို ေျမာက္ပိုင္းရွိ မလိခ ျမစ္ကမ္းပါးတြင္ ေရႊ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ ေျမဧက ၆၀၀၀၀၀ ခန္႔ ရရွိထားသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚလ်က္ရွိေသာ ဦးေတဇက ပူတာအုိေဒသ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးႏွင့္လွ်ပ္စစ္ မီးရရွိေရး က်ပ္သိန္းေပါင္း ၅ ေသာင္း အကုန္က်ခံ ပံပိုးကူညီမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စီမံကိန္း လုပ္ေဆာင္ရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိထားၿပီးဟု ေျပာဆုိသည္။
စစ္အစုိးရလက္ထက္တြင္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခဲ့သူ ဦးေတဇက ယခင္စစ္အစုိးရေခတ္က အရာရွိအျဖစ္ ရွိခဲ့သူမ်ားကုိယ္တုိင္ ၎ကုိ ခရုိနီဟု ေခၚေ၀ၚ သုံးစြဲေနၾကၿပီး ယခင္က စည္သူဘြဲ႕၊ ၀ဏၰေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ရ စည္သူ၀ဏၰေက်ာ္ထင္ေတဇသည္ ေခတ္ေျပာင္းလဲလာခ်ိန္တြင္ ခရုိနီ ေတဇဟု အေခၚခံရေၾကာင္း၊ ယင္းသုိ႔ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ားကုိယ္တုိင္ ခရုိနီဟု ေခၚဆုိမႈ အေပၚ မခံစားႏုိင္ဟု ေျပာဆုိသည္။
“ဒီဘက္ေခတ္ ေျပာင္းလာတယ္၊ေျပာင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔လဲ ျပန္ၿပီး ၀န္ႀကီးေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ေပါ့၊ အျပင္လူေတြ ခရုိနီ ေျပာတာ ကုိယ္တုိ႔ လက္ခံ ေသးတယ္၊ သူတုိ႔ေတြ ကုိယ္တုိင္ ေျပာတာၾက ခံစားလုိ႔ မရဘူး။ အရင္ အစုိးရ လက္ထက္မွာ အကုိ႔ကုိ စည္သူဘြဲ႔ ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ၀႑ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႔ ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ေခတ္တေခတ္ ေျပာင္းသြားတယ္၊ ဒီလူေတြပဲ၊ စည္သူ၀႑ ေက်ာ္ထင္ေတဇ မွသည္ ခရုိနီ ေတဇ ျဖစ္သြားတဲ့ အခ်ိန္္မွာ ဒီႏွစ္ခုကုိ ဘာလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ ထုိင္စဥ္းစားေနတာ၊ အဲ့ဒီႏွစ္ခုကုိ အကုိက ဘယ္နား သြားထား ရမွန္းကုိ မသိဘူး”ဟု ဦးေတဇက ဆုိသည္။
အေမရိကန္အစုိးရက ဦးေတဇကုိ စစ္အစုိးရအတြက္ ႐ုရွားႏိုင္ငံလုပ္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား အပါအ၀င္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူမႈမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္၍ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ဒဏ္ခတ္မႈစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ အမည္ပ်က္စာရင္းသြင္းခံထားရသူ ထူးကုမၸဏီဥကၠ႒ ဦးေတဇက အဲပုဂံ ေလေၾကာင္းလုိင္း အရႈံးေပၚေနေၾကာင္း ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ရက္ေန႔ ပူတာအုိၿမိဳ႕တြင္ မီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံစဥ္ ေျပာဆုိသည္။
အဲပုဂံေလေၾကာင္းလုိင္းသည္ လုိင္းစတင္ေျပးဆြဲကတည္းက အရႈံးေပၚခဲ့ေၾကာင္း၊ သုိ႔ရာတြင္ တုိင္းျပည္ အက်ဳိးအတြက္ အဲပုဂံေလေၾကာင္းေျပးဆြဲေနျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲေသာ ေဒသမ်ားအထိ ပ်ံသန္း လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းမြန္ေသာ လူနာမ်ားကို အခမဲ့ ေလယာဥ္ ျဖင့္ သယ္ေဆာင္မႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးေၾကာင္း ဦးေတဇက ဆုိသည္။
“အဲပုဂံ ျမတ္ေနလား၊ မျမတ္ေနလား ဆုိတာ Account ေတြ Team ေတြ ဖြဲ႔လုိက္ပါ၊ Audit (စာရင္းစစ္) လုပ္ပါ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိရွိ အစစ္ခံဖုိ႔ ခြင့္ျပဳေပးမယ္၊ စကတည္းက ရႈံးေနတာ၊ National Services လုပ္ေနတာ၊ ဒီလုိ ေနရာမ်ိဳးမွာ ႀကိဳက္တဲ့သူ ေမးပါ၊ ဘယ္သူမွ မပ်ံေသးဘူး၊ ကေလးၿမိဳ႕လုိမ်ိဳး ဘယ္သူ ပ်ံလဲ၊ လူနာ အလကား တင္တာ အဲပုဂံ တခုပဲ ရွိတာ၊ ႀကိဳက္တဲ့သူကုိ သြားေမးလုိက္ပါ´´ဟု ဦးေတဇက ဆုိသည္။
လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိ္င္ငံ၏ သတၱဳတြင္း တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈမ်ား ၀င္ေရာက္လာ ႏုိင္ေသာ္လည္း ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေၾကာင့္ ျပည္တြင္း သတၱဳတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအတြက္ အားသာခ်က္ နည္းပါးေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကြက္ဖြံ႕ၿဖဳိးတုိးတက္ေရး အတြက္ ယခုထက္ ပုိမုိႀကိဳးစားရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ၊ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ေနေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားစုသည္ ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ မကင္းဘဲ လုပ္ငန္းအမ်ားစု၏ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ေက်ာက္စိမ္းက ရရွိေသာ အရင္းအႏွီးမ်ားျဖင့္ စတင္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္သည္ တရုတ္ႏုိင္ငံအေပၚ မီွခိုအားထားေနရျခင္းကိုလည္း သေဘာမေတြ႕ ဟု ဦးေတဇက ဆုိသည္။
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ရွိသမွ် ဘဏ္လုပ္ငန္းေတြ၊ ဟုိတယ္ လုပ္ငန္းေတြ၊ ရွိသမွ် စက္ရုံေတြ အကုန္လုံးမွာ ရင္းႏွီး ထားတဲ့သူေတြ အကုန္လုံးဟာ ေက်ာက္စိမ္းကေန ရတဲ့ ပုိက္ဆံနဲ႔ ရင္းႏွီးထားတဲ့ သူက အမ်ားဆုံးပါ၊ ရာခုိင္ႏႈန္းနဲ႔ ေျပာမယ္ဆုိ ၇၅ ေလာက္ ထိရွိမယ္၊ ေက်ာက္စိမ္း ေစ်းကြက္ ဒီေန႔ ေကာင္းပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေက်ာက္စိမ္း ဆုိတာက တရုတ္ အေပၚပဲ အဓိက မူတည္ ေနတယ္၊ ဒါကုိေတာ့ သိပ္မႀကိဳက္ဘူး”ဟု ေျပာသည္။
ဦးေတဇသည္ လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ေနသူလည္းျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ပူတာအုိ ေဒသတြင္ ဧက ၃၀၀၀၀၀ ခန္႔ ရွိသည့္ ေတာင္ေပၚ သစ္ေတာမ်ားတြင္ သစ္ ထုတ္လုပ္ခြင့္ ႏွင့္ ပူတာအို ေျမာက္ပိုင္းရွိ မလိခ ျမစ္ကမ္းပါးတြင္ ေရႊ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္း ေဆာင္ရြက္ရန္ အတြက္ ေျမဧက ၆၀၀၀၀၀ ခန္႔ ရရွိထားသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚလ်က္ရွိေသာ ဦးေတဇက ပူတာအုိေဒသ ဖြံ႕ၿဖဳိးေရးႏွင့္လွ်ပ္စစ္ မီးရရွိေရး က်ပ္သိန္းေပါင္း ၅ ေသာင္း အကုန္က်ခံ ပံပိုးကူညီမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စီမံကိန္း လုပ္ေဆာင္ရန္ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိထားၿပီးဟု ေျပာဆုိသည္။
စစ္အစုိးရလက္ထက္တြင္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ခဲ့သူ ဦးေတဇက ယခင္စစ္အစုိးရေခတ္က အရာရွိအျဖစ္ ရွိခဲ့သူမ်ားကုိယ္တုိင္ ၎ကုိ ခရုိနီဟု ေခၚေ၀ၚ သုံးစြဲေနၾကၿပီး ယခင္က စည္သူဘြဲ႕၊ ၀ဏၰေက်ာ္ထင္ဘြဲ႕ရ စည္သူ၀ဏၰေက်ာ္ထင္ေတဇသည္ ေခတ္ေျပာင္းလဲလာခ်ိန္တြင္ ခရုိနီ ေတဇဟု အေခၚခံရေၾကာင္း၊ ယင္းသုိ႔ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ားကုိယ္တုိင္ ခရုိနီဟု ေခၚဆုိမႈ အေပၚ မခံစားႏုိင္ဟု ေျပာဆုိသည္။
“ဒီဘက္ေခတ္ ေျပာင္းလာတယ္၊ေျပာင္းတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူတုိ႔လဲ ျပန္ၿပီး ၀န္ႀကီးေတြ ျဖစ္ၾကတယ္ေပါ့၊ အျပင္လူေတြ ခရုိနီ ေျပာတာ ကုိယ္တုိ႔ လက္ခံ ေသးတယ္၊ သူတုိ႔ေတြ ကုိယ္တုိင္ ေျပာတာၾက ခံစားလုိ႔ မရဘူး။ အရင္ အစုိးရ လက္ထက္မွာ အကုိ႔ကုိ စည္သူဘြဲ႔ ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ၀႑ေက်ာ္ထင္ဘြဲ႔ ေပးခဲ့ပါတယ္၊ ေခတ္တေခတ္ ေျပာင္းသြားတယ္၊ ဒီလူေတြပဲ၊ စည္သူ၀႑ ေက်ာ္ထင္ေတဇ မွသည္ ခရုိနီ ေတဇ ျဖစ္သြားတဲ့ အခ်ိန္္မွာ ဒီႏွစ္ခုကုိ ဘာလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ ထုိင္စဥ္းစားေနတာ၊ အဲ့ဒီႏွစ္ခုကုိ အကုိက ဘယ္နား သြားထား ရမွန္းကုိ မသိဘူး”ဟု ဦးေတဇက ဆုိသည္။
အေမရိကန္အစုိးရက ဦးေတဇကုိ စစ္အစုိးရအတြက္ ႐ုရွားႏိုင္ငံလုပ္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား အပါအ၀င္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူမႈမ်ားႏွင့္ဆက္စပ္၍ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကတည္းက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ ဒဏ္ခတ္မႈစာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။
ေလးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေရးႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ေရး ဆႏၵျပ
စည္သူေမာင္ေမာင္
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရးအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကတုိ႔ ေလးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၾကရန္ ပုသိမ္ၿမဳိ႕တြင္ လူအင္ အား ၃၀၀ ေက်ာ္ျဖင့္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ နံနက္ပုိင္းတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္လုိက္သည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး၊ ပုဒ္မ(၄၃၆)ႏွင့္(၅၉/စ) ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႕ဆုံေဆြး ေႏြးမႈျဖစ္ေရးစသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား၊ လက္ကိုင္ဆိုင္းဘုတ္မ်ားျဖင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“၅၉/စ ကို တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အမိ်ဳးဘာသာသာသနာ အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ မျပင္ဆင္ျခင္ဘူး၊ ကၽြန္မစကား ကပ္ေျပာတာမဟုတ္ဘူး၊ ဦးေန၀င္းကစၿပီး ဦးေစာေမာင္၊ ဦးသန္းေရႊ၊ ေနာက္ဆုံး ဦးသိန္းစိန္တို႔ အားလုံး က (၅၉/စ)နဲ႔ ညီတဲ့သူေတြပဲ၊ ညီတဲ့သူေတြ အုပ္ခ်ဳပ္သြားတာ ဘာျဖစ္သြားလဲ။ တိုင္းျပည္ ဖြတ္ဖြတ္ညက္ ညက္ေက်သြားတယ္၊ (၅၉/စ)နဲ႔ မပတ္သက္ဘူး။ မည္သူမဆို သမၼတေရြးခ်ယ္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္”ဟု ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ျခင္းတြင္ ပါ၀င္သူ မေအးေအးမြန္က မဇၩိမကုိ ေျပာသည္။
ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ အျပည့္အ၀ ကိုက္ညီေရး၊ ျပည္သူအခြင့္အေရး အာမခံခ်က္မ်ား ျပည့္စုံလုံ ေလာက္စြာပါရွိေရး၊ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး၏ တန္းတူညီမွ်ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာစြာ အတူတ ကြေနထိုင္ေရး၊ ျပည္သူလူထုအကိ်ဳးကို အေကာင္းဆုံး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားကို ျပည္သူ႔ဆႏၵအရ အႀကီး အကဲတင္ေျမႇာက္ႏိုင္ခြင့္ရွိေရး၊ ဥပေဒသေဘာသဘာ၀ ခိုင္မာအားေကာင္းသလို၊ ေခတ္ကာလတို႔၏ ေျပာင္းလဲတတ္ေသာ သဘာ၀ႏွင့္ဆီေလ်ာ္စြာ ျပည္သူအမ်ားစု၏ ဆႏၵႏွင့္အညီ ျပင္လြယ္ေျပာင္းလြယ္ရွိ ေရးတို႔အား ဆႏၵေဖာ္ထုတ္သူမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလုံး တင္းက်ပ္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေစခ်င္တယ္။ ျပည္သူေတြပိုင္တဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံကို ျပည္သူေတြက ျပင္ဆင္ေစခ်င္တာ၊ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ ကိုက္ညီတာကို ျပည္သူေတြက ေတာင္းဆိုတာ၊ နာဂစ္ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟာ အာဏာရွင္ေတြစိတ္ႀကိဳက္ ဆဲြထား တာေလ”ဟု ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ လူငယ္ညီလာခံ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးသက္ႏိုင္ေဇာ္က ဆုိသည္။
ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျခင္းကုိ တရား၀င္က်င္းပျခင္းျဖစ္ၿပီး ပုသိမ္ၿမဳိ႕၊ ၿမဳိ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕မွစတင္ကာ ၿမဳိ႕တြင္း လမ္းမ်ားတြင္ လူအင္အား ၃၀၀ ေက်ာ္ျဖင့္ လွည္လည္ရာ နံနက္ ၁၀ နာရီမွ ၁၂ နာရီထိ ၾကာျမင့္သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပင္ဆင္ေရးအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကတုိ႔ ေလးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၾကရန္ ပုသိမ္ၿမဳိ႕တြင္ လူအင္ အား ၃၀၀ ေက်ာ္ျဖင့္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၅ ရက္ နံနက္ပုိင္းတြင္ လမ္းေလွ်ာက္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္လုိက္သည္။
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး၊ ပုဒ္မ(၄၃၆)ႏွင့္(၅၉/စ) ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႕ဆုံေဆြး ေႏြးမႈျဖစ္ေရးစသည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား၊ လက္ကိုင္ဆိုင္းဘုတ္မ်ားျဖင့္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
“၅၉/စ ကို တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အမိ်ဳးဘာသာသာသနာ အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ မျပင္ဆင္ျခင္ဘူး၊ ကၽြန္မစကား ကပ္ေျပာတာမဟုတ္ဘူး၊ ဦးေန၀င္းကစၿပီး ဦးေစာေမာင္၊ ဦးသန္းေရႊ၊ ေနာက္ဆုံး ဦးသိန္းစိန္တို႔ အားလုံး က (၅၉/စ)နဲ႔ ညီတဲ့သူေတြပဲ၊ ညီတဲ့သူေတြ အုပ္ခ်ဳပ္သြားတာ ဘာျဖစ္သြားလဲ။ တိုင္းျပည္ ဖြတ္ဖြတ္ညက္ ညက္ေက်သြားတယ္၊ (၅၉/စ)နဲ႔ မပတ္သက္ဘူး။ မည္သူမဆို သမၼတေရြးခ်ယ္ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္”ဟု ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ျခင္းတြင္ ပါ၀င္သူ မေအးေအးမြန္က မဇၩိမကုိ ေျပာသည္။
ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ အျပည့္အ၀ ကိုက္ညီေရး၊ ျပည္သူအခြင့္အေရး အာမခံခ်က္မ်ား ျပည့္စုံလုံ ေလာက္စြာပါရွိေရး၊ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူတစ္ရပ္လုံး၏ တန္းတူညီမွ်ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာစြာ အတူတ ကြေနထိုင္ေရး၊ ျပည္သူလူထုအကိ်ဳးကို အေကာင္းဆုံး စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သူမ်ားကို ျပည္သူ႔ဆႏၵအရ အႀကီး အကဲတင္ေျမႇာက္ႏိုင္ခြင့္ရွိေရး၊ ဥပေဒသေဘာသဘာ၀ ခိုင္မာအားေကာင္းသလို၊ ေခတ္ကာလတို႔၏ ေျပာင္းလဲတတ္ေသာ သဘာ၀ႏွင့္ဆီေလ်ာ္စြာ ျပည္သူအမ်ားစု၏ ဆႏၵႏွင့္အညီ ျပင္လြယ္ေျပာင္းလြယ္ရွိ ေရးတို႔အား ဆႏၵေဖာ္ထုတ္သူမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလုံး တင္းက်ပ္စြာ အုပ္ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေစခ်င္တယ္။ ျပည္သူေတြပိုင္တဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံကို ျပည္သူေတြက ျပင္ဆင္ေစခ်င္တာ၊ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းနဲ႔ ကိုက္ညီတာကို ျပည္သူေတြက ေတာင္းဆိုတာ၊ နာဂစ္ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟာ အာဏာရွင္ေတြစိတ္ႀကိဳက္ ဆဲြထား တာေလ”ဟု ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ လူငယ္ညီလာခံ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးသက္ႏိုင္ေဇာ္က ဆုိသည္။
ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ျခင္းကုိ တရား၀င္က်င္းပျခင္းျဖစ္ၿပီး ပုသိမ္ၿမဳိ႕၊ ၿမဳိ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕မွစတင္ကာ ၿမဳိ႕တြင္း လမ္းမ်ားတြင္ လူအင္အား ၃၀၀ ေက်ာ္ျဖင့္ လွည္လည္ရာ နံနက္ ၁၀ နာရီမွ ၁၂ နာရီထိ ၾကာျမင့္သည္။
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဝဲဂယက္ထဲက ႀကီးေလးႀကီး
ေအာင္ေဇာ္
၂၀၁၄ ကို အကူးမွာပဲ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြ၊ အခင္းအက်င္းေတြက သိသိသာသာ ေျပာင္းလာတာ ေတြ႕ရ ပါတယ္။ အစြန္းေရာက္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအုပ္စုေတြ၊ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ အရင္ စစ္အာဏာရွင္ လက္ထက္က တိုင္းျပည္ကို ထင္သလိုအုပ္စိုးခဲ့ၿပီး အခုလည္း လက္ရွိအာဏာပါဝါနဲ႔ စည္းစိမ္ဥစၥာရွိေနသူေတြ ေခါင္းေထာင္ထလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ျမန္မာ့ အေျခအေနကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္သူေတြကေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ ေနာက္ကို ျပန္ဆုတ္ေနၿပီ၊ ေရွ႕မဆက္ေတာ့ဘူး၊ တန္႔သြားၿပီလို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ဒီလိုအေနအထားမွာ ႀကီးေလးႀကီး ေတြ႕ဆံုေရး ဆိုတဲ့အသံေတြ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ႀကီးေလးႀကီး ဆိုတာကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္း၊ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒လည္း ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္(ကာခ်ဳပ္လို႔ပဲ ေခၚၾကပါတယ္) ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ရဲ႕ ပထမေတြ႕ဆံုပြဲဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ စိတ္ လူပ္ရွားမႈေတြကို ႏိုင္ငံတကာမွာေရာ ျပည္တြင္း မွာ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာလည္း အေကာင္းဘက္ကို ေရွး႐ႈတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားကို ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။
အခု ျပန္သံုးသပ္ရင္ေတာ့ ဒီ ႏွစ္ပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲဟာ အသံတိတ္ေဆြးေႏြးပြဲပဲ ျဖစ္ၿပီး ပဋိညာဥ္စာတမ္းမခ်ဳပ္ ကတိကဝတ္မလုပ္ဘဲ ႏႈတ္နဲ႔ ပဲ ေျပာခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ အခ်ည္အတုပ္ မရွိလွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အသံုးခ်ခံ သက္သက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရဘက္က ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေလ်ာ့ေရးအတြက္ လွည့္စားခ်က္လို႔ေတာင္ တခ်ိဳ႕က သံုးသပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကစၿပီး ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ(အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၊ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫြန္႔) တို႔ဟာ အက်ပ္ အတည္းကို ခဏတာေျဖေလ်ာ့ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာဖိအား ေတြကို ေဖာ့ပစ္လိုက္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ထုတ္သံုးလိုက္တာ ခ်ည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသိန္းစိန္ နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Political honeymoon က သိပ္မခံပါဘူး။ ၂၀၁၂ အလြန္ ၂၀၁၃ အလယ္မွာပဲ သူတို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဆက္ဆံ ေရး ပ်က္သြားခဲ့တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာပါ။
အခုေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦး ျပည္လည္ေတြ႕ဆံုေရးကို ျပန္ႀကိဳးစားေနသူေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အတိုက္အခံက ပါသလို အစိုးရဘက္က တာဝန္ရွိ သူေတြလည္း ပါပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုးနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြလည္း ေတြ႕ဆံုဖို႔၊ ျပန္ၿပီးရင္းႏွီးဖို႔ ႀကိဳးစားေပးေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
သူတို႔ႏွစ္ဦး ေတြ႕ဆံုဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ (စီးပြား ေရးသမားႀကီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သမၼတ ကေတာ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အရင္ေတြ႕မယ္၊ ေႏြးေထြး မႈကို ျပန္တည္ေဆာက္မယ္လို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္)ဟုတ္ပါၿပီ၊ ေတြ႕ခဲ့ရင္ေကာ အက်ိဳးဆက္ရလဒ္ေတြက ဘာလဲ။ ရင္ခုန္ေမွ်ာ္လင့္စိတ္ကူးနဲ႔ ႐ူးၾကဦးမွာလား။ အသံတိတ္ၿပီး ငိုရတဲ့ ဇာတ္ကားေဟာင္းႀကီးပဲ ၾကည့္ ရဦးမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ မိေအးႏွစ္ခါနာ ဇာတ္ပဲ လား ဆိုတာပါပဲ။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency) နဲ႔ တာဝန္ ယူမႈ (Accountability) ကို အတြင္တြင္ ေျပာတတ္ တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္၌ကိုယ္က Transparency ျဖစ္ဖို႔လိုတာပါ။ ျပည္သူလူထုကို Accountability ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒီႏွစ္ပြင့္ဆိုင္ မေျပမလည္ၾကားထဲမွာ ေခါင္း ထိုးဝင္လာသူကေတာ့ ဦးေရႊမန္းပါပဲ။ သူဟာ အရင္ စစ္အစိုးရ (တပ္မေတာ္အစိုးရလို႔လည္း သူ႔ကိုယ္သူ အမည္တပ္ ေခၚေလ့ရွိပါတယ္) လက္ထက္က တပ္ မေတာ္ ညႇိႏိႈင္းကြပ္ကဲေရးမွဴး လုပ္ခဲ့ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴး ႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအးၿပီးရင္ စစ္ေကာင္စီမွာ အာဏာအရွိဆံုးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ဟာ Political Ambition လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အာဏာအတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ရွိသူပါ။ (ဒါေၾကာင့္ လည္း ဦးသန္းေရႊက သူ႔ကို ခဏ ေခါက္ထားခဲ့ၿပီး ခပ္ၿငိမ္ၿငိမ္ ဦးသိန္းစိန္ကိုပဲ သမၼတရာထူး ေပးခဲ့တာ လို႔ အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးသပ္ၾကတာေတြ႕ရပါတယ္)။
ထားေတာ့။ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ ေဘးကေစာင့္ၾကည့္သူေတြ အံ့ဩရေလာက္ေအာင္ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ ရင္းႏွီး လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ လႊတ္ ေတာ္မွာျဖစ္ၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္အေပၚ ျမင္တဲ့ အျမင္ေတြကလည္း တူပံုရပါတယ္။
ႏွစ္ေယာက္စလံုးကလည္း ၂၀၁၅ ေရႊးေကာက္ ပြဲဝင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတျဖစ္ခ်င္သူေတြလို႔ တရားဝင္ အထပ္ထပ္အခါခါ ေျပာေနသူေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။ (သမၼတျဖစ္ရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ ဘယ္လို အနာဂတ္အျမင္ (Vision) ေတြရွိတယ္ဆိုတာေတာ့ သိပ္ၿပီး မၾကားရေသးပါ)။
ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ႏွစ္ဦး ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္ဟာ ဘယ္ေလာက္တည္တံ့မလဲ ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔မရေသးေပမယ့္ သူတို႔ႏွစ္ဦးေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရကိုေတာ့ အက်ပ္႐ိုက္ေစတာ အမွန္ပါပဲ။ အစိုးရကတင္လာတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို လႊတ္ေတာ္က အတည္မျပဳဘဲ ဆိုင္းငံ့ထားႏိုင္သလို ေနာက္ဆံုး အစိုးရကို အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုအထိ တင္သြင္းလာႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က ဦးေရႊမန္းဆီ က လိုခ်င္တာကေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတအရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ ခ်က္ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ ဆင္ျခင္း ျပ႒ာန္းခ်က္ပုဒ္မ ၄၃၆ တို႔ကို ျပင္ဆင္ေရး ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရပါတီ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ(ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ)ကို ဦးေဆာင္ ေနတဲ့ ဦးေရႊမန္းဟာ ဒီ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကို တည္ေဆာက္ေနေပမယ့္ ပါတီတြင္းမွာကေတာ့ ဒီလိုျပင္ဆင္ဖို႔ သေဘာထားေတြ အႀကီးအက်ယ္ကြဲ ေနၾကတယ္။
၂၀၁၁ – ၂၀၁၂ အေနအထားအရ ဆိုရင္ေတာ့ ႀကီးသံုးႀကီးဆိုတဲ့ ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ၾကား dialouge ရွိၿပီး ဆက္ဆံေရးေကာင္းေနရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ တည္ၿငိမ္ ေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ အေပၚမွာ အေကာင္းဘက္က ဩဇာသက္ေရာက္ႏိုင္တယ္ လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
အခု ၂၀၁၄ မွာေတာ့ ႀကီးသံုးႀကီး အၾကားမွာ ဟန္ခ်က္ညီမႈ (Harmony) ေပ်ာက္သြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ေလးဖက္နာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွာ အထူးအဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အဲဒီလို အေနအထားမွာ ထူးထူးျခားျခား ဝင္လာတာကေတာ့ ကာခ်ဳပ္လို႔လည္းေခၚတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴး ႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္တကၠသိုလ္ (DSA) အပတ္စဥ္ (၁၉) ေက်ာင္းဆင္း၊ ရွမ္းျပည္မွာ က.စ.ထ မွဴး လုပ္ခဲ့ၿပီး အရင္က ဗိုလ္ ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း သန္းေရႊ တိုင္းမွဴး တာဝန္ယူခဲ့တဲ့ တပ္မ ၈၈ မွာ အရာရွိ အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ကာခ်ဳပ္ရဲ႕ ဒီႏွစ္ ေျခလွမ္းေတြဟာ စိတ္ဝင္စားဖို႔ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။
ဘာ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းသလဲလို႔ ေမးရင္ ေဘာင္းဘီခြ်တ္ၿပီး လံုခ်ည္ဝတ္မယ့္ လမ္းစဥ္ပါပဲ။ တနည္းေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးဝင္လုပ္ မယ့္ အလားအလာေတြကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။
ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြနဲ႔ သံတမန္ေတြရဲ႕ အဆိုအရေတာ့ ကာခ်ဳပ္ဟာ ဒီႏွစ္ ၇ လပိုင္းမွာ တာဝန္က အနားယူမယ္၊ ၿပီးရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ထဲ ဝင္မယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ မရွင္းေသးတာကေတာ့ သူဟာ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီထဲကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ဝင္မွာလဲ။ ဒါမွ မဟုတ္ တပ္ကတင္ေျမႇာက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ နဲ႔ ဝင္မွာလားဆိုတာေတြပါပဲ။
ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ႏိုင္ငံေရးထဲ ဝင္ႏိုင္ မယ့္ နည္းလမ္းႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ပထမတစ္နည္းက ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း တာဝန္ယူ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္အၿပီး အမတ္ျဖစ္။ အဲဒီ ေနာက္ ႀကံ့ခိုင္ေရးအမတ္ေတြ တင္ ေျမႇာက္တဲ့ ဒုတိယသမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံ႐ံုပါပဲ။ ဒုတိယသမၼတ ျဖစ္လာၿပီးတာနဲ႔ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံရဖို႔က လည္း နီးစပ္လာပါၿပီ။
ဒုတိယနည္းကေတာ့ အသက္ ၆၀ ျပည့္ခ်ိန္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းအခ်ိန္ ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ပြဲက ေပၚထြန္းလာတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေတြ စတင္ေခၚတဲ့အခ်ိန္ တပ္က အၿငိမ္းစား ယူၿပီး တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တိုက္႐ိုက္ ေရြး ေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ ဒုတိယ သမၼတ ရာထူးေနရာကို အခန္႔ သား ဝင္ယူ႐ံုပါပဲ။
ပထမ နည္းလမ္းနဲ႔ ဒုတိယနည္းလမ္းမွာ ဒုတိယ နည္းလမ္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးထဲဝင္ဖို႔နဲ႔ သမၼတ ျဖစ္ဖို႔ အလြယ္ဆံုး ျဖစ္ပါ တယ္။ ေသခ်ာတာတခု ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္မွာ သမၼတျဖစ္ဖို႔ တပ္ထဲမွာ ထင္ေၾကး ေပးေနၾကပါ တယ္။
ဒီလို ကာခ်ဳပ္ကေန ထြက္ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံေရး ဆက္ လုပ္ဖို႔ အစဥ္အလာကို စီစဥ္ ခဲ့တာ ဦးသန္းေရႊ ကိုယ္တိုင္ ပဲလား။ ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကပဲဆြဲေဆာင္ ခဲ့တာလား ဆိုတာကေတာ့ ရန္ကုန္ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအဝိုင္းမွာ စိတ္ ဝင္တစား ေျပာဆိုေဆြးေႏြးေန ၾကဆဲပါ။
သမၼတ အိမ္ေတာ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ဩဇာတိကၠမရွိတဲ့ စီးပြားေရးသမား တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၊ ဦးေရႊမန္းတို႔နဲ႔ အဆင္မေျပျဖစ္လာတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္ လိႈင္ကို ဆြဲေဆာင္စည္း႐ံုးခဲ့တာလို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ကာခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးထဲ ဝင္လာမယ့္ေျခလွမ္း ကိုေတာ့ ဦးေရႊမန္းေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါ လက္ခံဖို႔ အားနည္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဦးေရႊမန္း က ခါးခါးသီးသီးကိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ကာခ်ဳပ္နဲ႔ေတြ႕ဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္ ေတြ႕မယ္လို႔ ပထမသတင္းစကားပို႔ခဲ့ၿပီးမွ မေတြ႕ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ ဒုတိယသတင္းစကားကို ပါးခဲ့ပါတယ္။
ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ႀကီးေလးႀကီး ေတြ႕ဆံုေရးဟာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ဒီအထဲက တခ်ိဳ႕ဟာ တိုင္းျပည္အတြက္အလုပ္လုပ္ေပးခ်င္တဲ့၊ ျပည္သူက ၾကည္ညိဳေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မဟုတ္သလို ႏိုင္ငံေရးအာသီသ (Political Will) လည္း မရွိပါဘူး။ က်ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ (Risk) လည္း မယူရဲသလို လုပ္ရဲတဲ့ Courage လည္း မရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒီ ႀကီးေလးႀကီးမွာ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုေတာ့ သူဟာ လူထုေထာက္ခံမူေရာ ႏိုင္ငံ တကာရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈေရာ အရွိဆံုးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ ေနာက္တဆင့္ ေျခလွမ္းဟာ ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေတြအၾကား ျပန္ၿပီးေႏြးေထြးလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ (တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈလည္း လိုပါေသး တယ္)။
ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ သမၼတႀကီးဦးသိန္း စိန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ အသိ အမွတ္ျပဳခံထားရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရး (Reform) ကို မရပ္တန္႔ဘဲ ဆက္ၿပီးသြားဖို႔ အတြက္ သူ႔ရဲ႕အားကို လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႀကီး ေလးႀကီးအေၾကာင္း မေျပာခင္ ႀကီးႏွစ္ႀကီးအၾကား ျပန္ၿပီးစကားေျပာဖို႔၊ ေတြ႕ဆံုဖို႔ လိုရင္လိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသံတိတ္ မဟုတ္ဘဲ ပဋိညာဥ္ရွိတဲ့ တကယ္စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲကို ေတာင့္တေန တဲ့ ျပည္သူျပည္သားေတြလည္း သိႏိုင္တဲ့ ေတြ႕ဆံု မႈမ်ိဳးပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။
၂၀၁၄ ကို အကူးမွာပဲ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနေတြ၊ အခင္းအက်င္းေတြက သိသိသာသာ ေျပာင္းလာတာ ေတြ႕ရ ပါတယ္။ အစြန္းေရာက္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးအုပ္စုေတြ၊ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ အရင္ စစ္အာဏာရွင္ လက္ထက္က တိုင္းျပည္ကို ထင္သလိုအုပ္စိုးခဲ့ၿပီး အခုလည္း လက္ရွိအာဏာပါဝါနဲ႔ စည္းစိမ္ဥစၥာရွိေနသူေတြ ေခါင္းေထာင္ထလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
ျမန္မာ့ အေျခအေနကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ အကဲခတ္သူေတြကေတာ့ ျမန္မာျပည္ဟာ ေနာက္ကို ျပန္ဆုတ္ေနၿပီ၊ ေရွ႕မဆက္ေတာ့ဘူး၊ တန္႔သြားၿပီလို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ဒီလိုအေနအထားမွာ ႀကီးေလးႀကီး ေတြ႕ဆံုေရး ဆိုတဲ့အသံေတြ ထြက္လာခဲ့ပါတယ္။ ႀကီးေလးႀကီး ဆိုတာကေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဦးေရႊမန္း၊ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒လည္း ျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္(ကာခ်ဳပ္လို႔ပဲ ေခၚၾကပါတယ္) ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ရဲ႕ ပထမေတြ႕ဆံုပြဲဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ စိတ္ လူပ္ရွားမႈေတြကို ႏိုင္ငံတကာမွာေရာ ျပည္တြင္း မွာ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာလည္း အေကာင္းဘက္ကို ေရွး႐ႈတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားကို ျမင္ခဲ့ရပါတယ္။
အခု ျပန္သံုးသပ္ရင္ေတာ့ ဒီ ႏွစ္ပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပြဲဟာ အသံတိတ္ေဆြးေႏြးပြဲပဲ ျဖစ္ၿပီး ပဋိညာဥ္စာတမ္းမခ်ဳပ္ ကတိကဝတ္မလုပ္ဘဲ ႏႈတ္နဲ႔ ပဲ ေျပာခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ အခ်ည္အတုပ္ မရွိလွပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အသံုးခ်ခံ သက္သက္ပဲ ျဖစ္တယ္။ အစိုးရဘက္က ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေလ်ာ့ေရးအတြက္ လွည့္စားခ်က္လို႔ေတာင္ တခ်ိဳ႕က သံုးသပ္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၉၄ ခုႏွစ္ကစၿပီး ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ(အဲဒီအခ်ိန္တုန္းကေတာ့ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မွဴးႀကီး သန္းေရႊ၊ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫြန္႔) တို႔ဟာ အက်ပ္ အတည္းကို ခဏတာေျဖေလ်ာ့ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာဖိအား ေတြကို ေဖာ့ပစ္လိုက္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ထုတ္သံုးလိုက္တာ ခ်ည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသိန္းစိန္ နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ Political honeymoon က သိပ္မခံပါဘူး။ ၂၀၁၂ အလြန္ ၂၀၁၃ အလယ္မွာပဲ သူတို႔ႏွစ္ဦးရဲ႕ ဆက္ဆံ ေရး ပ်က္သြားခဲ့တယ္ဆိုတာ ေတြ႕ရမွာပါ။
အခုေတာ့ သူတို႔ႏွစ္ဦး ျပည္လည္ေတြ႕ဆံုေရးကို ျပန္ႀကိဳးစားေနသူေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အတိုက္အခံက ပါသလို အစိုးရဘက္က တာဝန္ရွိ သူေတြလည္း ပါပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္စလံုးနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရးသမားေတြလည္း ေတြ႕ဆံုဖို႔၊ ျပန္ၿပီးရင္းႏွီးဖို႔ ႀကိဳးစားေပးေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
သူတို႔ႏွစ္ဦး ေတြ႕ဆံုဖို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ (စီးပြား ေရးသမားႀကီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သမၼတ ကေတာ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အရင္ေတြ႕မယ္၊ ေႏြးေထြး မႈကို ျပန္တည္ေဆာက္မယ္လို႔ ေျပာေနၾကပါတယ္)ဟုတ္ပါၿပီ၊ ေတြ႕ခဲ့ရင္ေကာ အက်ိဳးဆက္ရလဒ္ေတြက ဘာလဲ။ ရင္ခုန္ေမွ်ာ္လင့္စိတ္ကူးနဲ႔ ႐ူးၾကဦးမွာလား။ အသံတိတ္ၿပီး ငိုရတဲ့ ဇာတ္ကားေဟာင္းႀကီးပဲ ၾကည့္ ရဦးမွာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ မိေအးႏွစ္ခါနာ ဇာတ္ပဲ လား ဆိုတာပါပဲ။
ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (Transparency) နဲ႔ တာဝန္ ယူမႈ (Accountability) ကို အတြင္တြင္ ေျပာတတ္ တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကိုယ္၌ကိုယ္က Transparency ျဖစ္ဖို႔လိုတာပါ။ ျပည္သူလူထုကို Accountability ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒီႏွစ္ပြင့္ဆိုင္ မေျပမလည္ၾကားထဲမွာ ေခါင္း ထိုးဝင္လာသူကေတာ့ ဦးေရႊမန္းပါပဲ။ သူဟာ အရင္ စစ္အစိုးရ (တပ္မေတာ္အစိုးရလို႔လည္း သူ႔ကိုယ္သူ အမည္တပ္ ေခၚေလ့ရွိပါတယ္) လက္ထက္က တပ္ မေတာ္ ညႇိႏိႈင္းကြပ္ကဲေရးမွဴး လုပ္ခဲ့ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴး ႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေမာင္ေအးၿပီးရင္ စစ္ေကာင္စီမွာ အာဏာအရွိဆံုးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ဟာ Political Ambition လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အာဏာအတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ရွိသူပါ။ (ဒါေၾကာင့္ လည္း ဦးသန္းေရႊက သူ႔ကို ခဏ ေခါက္ထားခဲ့ၿပီး ခပ္ၿငိမ္ၿငိမ္ ဦးသိန္းစိန္ကိုပဲ သမၼတရာထူး ေပးခဲ့တာ လို႔ အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးသပ္ၾကတာေတြ႕ရပါတယ္)။
ထားေတာ့။ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ ေဘးကေစာင့္ၾကည့္သူေတြ အံ့ဩရေလာက္ေအာင္ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာ ရင္းႏွီး လာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦးစလံုးဟာ လႊတ္ ေတာ္မွာျဖစ္ၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္အေပၚ ျမင္တဲ့ အျမင္ေတြကလည္း တူပံုရပါတယ္။
ႏွစ္ေယာက္စလံုးကလည္း ၂၀၁၅ ေရႊးေကာက္ ပြဲဝင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သမၼတျဖစ္ခ်င္သူေတြလို႔ တရားဝင္ အထပ္ထပ္အခါခါ ေျပာေနသူေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။ (သမၼတျဖစ္ရင္ တိုင္းျပည္အတြက္ ဘယ္လို အနာဂတ္အျမင္ (Vision) ေတြရွိတယ္ဆိုတာေတာ့ သိပ္ၿပီး မၾကားရေသးပါ)။
ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ႏွစ္ဦး ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္ဟာ ဘယ္ေလာက္တည္တံ့မလဲ ဆိုတာ ခန္႔မွန္းလို႔မရေသးေပမယ့္ သူတို႔ႏွစ္ဦးေၾကာင့္ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရကိုေတာ့ အက်ပ္႐ိုက္ေစတာ အမွန္ပါပဲ။ အစိုးရကတင္လာတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို လႊတ္ေတာ္က အတည္မျပဳဘဲ ဆိုင္းငံ့ထားႏိုင္သလို ေနာက္ဆံုး အစိုးရကို အယံုအၾကည္မရွိ အဆိုအထိ တင္သြင္းလာႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္က ဦးေရႊမန္းဆီ က လိုခ်င္တာကေတာ့ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတအရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ ခ်က္ ပုဒ္မ ၅၉ (စ) နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ ဆင္ျခင္း ျပ႒ာန္းခ်က္ပုဒ္မ ၄၃၆ တို႔ကို ျပင္ဆင္ေရး ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရပါတီ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ ေရးႏွင့္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ(ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ)ကို ဦးေဆာင္ ေနတဲ့ ဦးေရႊမန္းဟာ ဒီ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကို တည္ေဆာက္ေနေပမယ့္ ပါတီတြင္းမွာကေတာ့ ဒီလိုျပင္ဆင္ဖို႔ သေဘာထားေတြ အႀကီးအက်ယ္ကြဲ ေနၾကတယ္။
၂၀၁၁ – ၂၀၁၂ အေနအထားအရ ဆိုရင္ေတာ့ ႀကီးသံုးႀကီးဆိုတဲ့ ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ၾကား dialouge ရွိၿပီး ဆက္ဆံေရးေကာင္းေနရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ တည္ၿငိမ္ ေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ အေပၚမွာ အေကာင္းဘက္က ဩဇာသက္ေရာက္ႏိုင္တယ္ လို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
အခု ၂၀၁၄ မွာေတာ့ ႀကီးသံုးႀကီး အၾကားမွာ ဟန္ခ်က္ညီမႈ (Harmony) ေပ်ာက္သြားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါဟာလည္း ေလးဖက္နာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးမွာ အထူးအဆန္းေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အဲဒီလို အေနအထားမွာ ထူးထူးျခားျခား ဝင္လာတာကေတာ့ ကာခ်ဳပ္လို႔လည္းေခၚတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴး ႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္တကၠသိုလ္ (DSA) အပတ္စဥ္ (၁၉) ေက်ာင္းဆင္း၊ ရွမ္းျပည္မွာ က.စ.ထ မွဴး လုပ္ခဲ့ၿပီး အရင္က ဗိုလ္ ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း သန္းေရႊ တိုင္းမွဴး တာဝန္ယူခဲ့တဲ့ တပ္မ ၈၈ မွာ အရာရွိ အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ ကာခ်ဳပ္ရဲ႕ ဒီႏွစ္ ေျခလွမ္းေတြဟာ စိတ္ဝင္စားဖို႔ အလြန္ေကာင္းပါတယ္။
ဘာ စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းသလဲလို႔ ေမးရင္ ေဘာင္းဘီခြ်တ္ၿပီး လံုခ်ည္ဝတ္မယ့္ လမ္းစဥ္ပါပဲ။ တနည္းေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးဝင္လုပ္ မယ့္ အလားအလာေတြကို ေတြ႕ေနရပါတယ္။
ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြနဲ႔ သံတမန္ေတြရဲ႕ အဆိုအရေတာ့ ကာခ်ဳပ္ဟာ ဒီႏွစ္ ၇ လပိုင္းမွာ တာဝန္က အနားယူမယ္၊ ၿပီးရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ထဲ ဝင္မယ္ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ မရွင္းေသးတာကေတာ့ သူဟာ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီထဲကို ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ဝင္မွာလဲ။ ဒါမွ မဟုတ္ တပ္ကတင္ေျမႇာက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ နဲ႔ ဝင္မွာလားဆိုတာေတြပါပဲ။
ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ ႏိုင္ငံေရးထဲ ဝင္ႏိုင္ မယ့္ နည္းလမ္းႏွစ္ခု ရွိပါတယ္။ ပထမတစ္နည္းက ေတာ့ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း တာဝန္ယူ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္အၿပီး အမတ္ျဖစ္။ အဲဒီ ေနာက္ ႀကံ့ခိုင္ေရးအမတ္ေတြ တင္ ေျမႇာက္တဲ့ ဒုတိယသမၼတအျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံ႐ံုပါပဲ။ ဒုတိယသမၼတ ျဖစ္လာၿပီးတာနဲ႔ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံရဖို႔က လည္း နီးစပ္လာပါၿပီ။
ဒုတိယနည္းကေတာ့ အသက္ ၆၀ ျပည့္ခ်ိန္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းအခ်ိန္ ၂၀၁၅ ေရြး ေကာက္ပြဲက ေပၚထြန္းလာတဲ့ လႊတ္ေတာ္ေတြ စတင္ေခၚတဲ့အခ်ိန္ တပ္က အၿငိမ္းစား ယူၿပီး တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ တိုက္႐ိုက္ ေရြး ေကာက္ တင္ေျမႇာက္တဲ့ ဒုတိယ သမၼတ ရာထူးေနရာကို အခန္႔ သား ဝင္ယူ႐ံုပါပဲ။
ပထမ နည္းလမ္းနဲ႔ ဒုတိယနည္းလမ္းမွာ ဒုတိယ နည္းလမ္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ အတြက္ ႏိုင္ငံေရးထဲဝင္ဖို႔နဲ႔ သမၼတ ျဖစ္ဖို႔ အလြယ္ဆံုး ျဖစ္ပါ တယ္။ ေသခ်ာတာတခု ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္မွာ သမၼတျဖစ္ဖို႔ တပ္ထဲမွာ ထင္ေၾကး ေပးေနၾကပါ တယ္။
ဒီလို ကာခ်ဳပ္ကေန ထြက္ၿပီးရင္ ႏိုင္ငံေရး ဆက္ လုပ္ဖို႔ အစဥ္အလာကို စီစဥ္ ခဲ့တာ ဦးသန္းေရႊ ကိုယ္တိုင္ ပဲလား။ ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကပဲဆြဲေဆာင္ ခဲ့တာလား ဆိုတာကေတာ့ ရန္ကုန္ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအဝိုင္းမွာ စိတ္ ဝင္တစား ေျပာဆိုေဆြးေႏြးေန ၾကဆဲပါ။
သမၼတ အိမ္ေတာ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ ဩဇာတိကၠမရွိတဲ့ စီးပြားေရးသမား တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္၊ ဦးေရႊမန္းတို႔နဲ႔ အဆင္မေျပျဖစ္လာတဲ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္ လိႈင္ကို ဆြဲေဆာင္စည္း႐ံုးခဲ့တာလို႔ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ကာခ်ဳပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးထဲ ဝင္လာမယ့္ေျခလွမ္း ကိုေတာ့ ဦးေရႊမန္းေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပါ လက္ခံဖို႔ အားနည္းပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဦးေရႊမန္း က ခါးခါးသီးသီးကိုျဖစ္ႏိုင္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ကာခ်ဳပ္နဲ႔ေတြ႕ဖို႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္ ေတြ႕မယ္လို႔ ပထမသတင္းစကားပို႔ခဲ့ၿပီးမွ မေတြ႕ေတာ့ဘူးဆိုတဲ့ ဒုတိယသတင္းစကားကို ပါးခဲ့ပါတယ္။
ခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ႀကီးေလးႀကီး ေတြ႕ဆံုေရးဟာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ဒီအထဲက တခ်ိဳ႕ဟာ တိုင္းျပည္အတြက္အလုပ္လုပ္ေပးခ်င္တဲ့၊ ျပည္သူက ၾကည္ညိဳေလးစားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ မဟုတ္သလို ႏိုင္ငံေရးအာသီသ (Political Will) လည္း မရွိပါဘူး။ က်ေရာက္လာႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ (Risk) လည္း မယူရဲသလို လုပ္ရဲတဲ့ Courage လည္း မရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။
ဒီ ႀကီးေလးႀကီးမွာ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လဲဆိုေတာ့ သူဟာ လူထုေထာက္ခံမူေရာ ႏိုင္ငံ တကာရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈေရာ အရွိဆံုးသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ ေနာက္တဆင့္ ေျခလွမ္းဟာ ပိုအေရးႀကီးပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေတြအၾကား ျပန္ၿပီးေႏြးေထြးလာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ (တိုင္းရင္းသားေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈလည္း လိုပါေသး တယ္)။
ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ သမၼတႀကီးဦးသိန္း စိန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ႏိုင္ငံတကာမွာ အသိ အမွတ္ျပဳခံထားရသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရး (Reform) ကို မရပ္တန္႔ဘဲ ဆက္ၿပီးသြားဖို႔ အတြက္ သူ႔ရဲ႕အားကို လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႀကီး ေလးႀကီးအေၾကာင္း မေျပာခင္ ႀကီးႏွစ္ႀကီးအၾကား ျပန္ၿပီးစကားေျပာဖို႔၊ ေတြ႕ဆံုဖို႔ လိုရင္လိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အသံတိတ္ မဟုတ္ဘဲ ပဋိညာဥ္ရွိတဲ့ တကယ္စစ္မွန္တဲ့ အေျပာင္းအလဲကို ေတာင့္တေန တဲ့ ျပည္သူျပည္သားေတြလည္း သိႏိုင္တဲ့ ေတြ႕ဆံု မႈမ်ိဳးပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။