သီဟတိုး
ျမန္မာႏိုင္ငံ လူငယ္အစည္းအရံုးက က်င္းပခဲ့တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ပထမဆံုး လူငယ္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ
“Vaiolenz against Violence” ဇာတ္ကားနဲ႔ အေကာင္းဆံုး မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ဆုကို ရရိွခဲ့ၿပီး ဒဂံုတကၠသိုလ္မွာ ဥပေဒဘာသာရပ္ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ အေဝးသင္ တက္ေရာက္ေနတဲ့ အသက္ ၂၁ ႏွစ္ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး လူငယ္ဒါရိုက္တာ ခင္စုၾကည္ကို ဧရာဝတီက သူ႔ရဲ႕ အေတြ႕အႀကံဳေတြ၊ အမ်ိဳးသမီး ဒါရိုက္တာ တေယာက္အေနနဲ႔ ေတြ႕ႀကံဳရတဲ့ အခက္အခဲေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းထားပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း၊ ေရႊသံစဥ္ ေတးဂီတဝုိင္းရဲ႕ ဂီတမႉး၊ DVB ရုပ္သံသတင္းေထာက္ ဦးဝင္းေမာ္ရဲ႕ သမီး ခင္စုၾကည္ဟာ သူ႔အစ္ကုိနဲ႔ ေမာင္ေတြ တည္ေထာင္ထားတဲ့ Vaiolenz Band ကုိ အေျခခံၿပီး ရိုက္ကူးခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ကားနဲ႔ ဆုရခဲ့သူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ မခင္စုၾကည္ အေနနဲ႔ ဒီလူငယ္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ကို ဝင္ၿပိဳင္ဖို႔ ဘယ္လို အိုင္ဒီယာရခဲ့တာလဲ။
ေျဖ။ ။ ပထမဆံုး HRHD (Human Rights Human Dignity)၊ “လူ႔အခြင့္အေရး လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ” ဆိုတဲ့ ရုပ္ရွင္ ပြဲေတာ္မွာ ဝင္ၿပိဳင္တယ္။ “ပုဒ္မ ၁၈” ဆုိတဲ့ ဇာတ္ကားနဲ႔ ဆုရခဲ့တယ္။ ဆုရခဲ့ၿပီး အဲဒီက သင္တန္းလည္း တက္ထား တာေၾကာင့္ သင္တန္းက စာေတြလည္း မေမ့ေသးခင္မွာ Documentary တခု ရိုက္မယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္တယ္။ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၿပီးေတာ့ အြန္လိုင္းမွာ လူငယ္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ဆိုတာ ေတြ႔တယ္။ အဲဒါနဲ႔ လူငယ္ေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို ရိုက္မယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ရိုက္ျဖစ္သြားတာပါ။
ေမး။ ။ “ပုဒ္မ ၁၈” ဇာတ္ကားတုန္းက ဘာဆုရခဲ့တာလဲ။
ေျဖ။ ။ အဲဒါက ေက်ာင္းသားကားေပါ့။ ေက်ာင္းသား ၃ ေယာက္ ေပါင္းရိုက္ခဲ့တာပါ။ ေက်ာင္းသား ကားေတြထဲမွာ အေကာင္းဆံုး Documentary ဆု ရခဲ့တယ္။
ေမး။ ။ လူငယ္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ ၿပိဳင္ခဲ့တဲ့ “Vaiolenz against Violence” ဇာတ္ကားက မခင္စုၾကည္ တေယာက္တည္း ပထမဆံုး ကိုယ္တုိင္ရိုက္တဲ့ Documentary လို႔ သိရတယ္။ ပထမဆံုးဆိုေတာ့ ဘယ္လို အခက္ခဲေတြ ေတြ႔ခဲ့ရလဲ။
ေျဖ။ ။ အခက္အခဲကေတာ့ ေတြ႔တယ္။ ပထမဦးဆံုးကေတာ့ ကိုယ္တေယာက္တည္း လုပ္တာေပါ့။ ကိုယ္ တေယာက္တည္း လုပ္တယ္ဆုိေတာ့ ပထမဦးဆံုး မိန္းကေလးတေယာက္ အေနနဲ႔ လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ ရိွလို႔လည္းပါတယ္။ ေယာက်ာ္းေလးေတာင္ လုပ္ႏိုင္တာ၊ ငါလည္း ကိုယ္တိုင္လုပ္ႏိုင္ရမွာပဲ ဆိုၿပီးေတာ့ ကိုယ္တုိင္ ကင္မရာကိုင္ၿပီး ရိုက္တယ္။ Edit က အစ အသံေတြ ဘာေတြကအစ ကိုယ္တုိင္လုပ္တယ္။ လုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အခက္အခဲကေတာ့ အခုမွ စလုပ္တယ္ဆုိေတာ့ ကင္မရာကလည္း သိပ္ေတာ့မေကာင္းဘူး။ Lighting ေတြ ဘာေတြကအစ သိပ္မရိွဘူး။ ညဘက္ Night Scene ေတြ ဘာေတြ အရမ္း ရိုက္ခ်င္တာေပါ့။ လူငယ္အေၾကာင္းဆိုေတာ့ ညဘက္မွာ လူငယ္ေတြ ဘယ္လို သြားလာတယ္ ဆုိတာကို အရမ္းရိုက္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ Night Scene ေတြ ရိုက္ဖို႔အတြက္ အဆင္မေျပဘူး။ မိုးတြင္း ဆုိေတာ့လည္း အျပင္ထြက္ဖုိ႔က အဆင္မေျပဘူး။ Lighting က အစ ပထမဦးဆံုး ဗိုလ္တေထာင္ ကမ္းနားမွာ ရိုက္မယ္လို႔ စီစဥ္ထားၿပီးေတာ့မွ ရက္ကလည္း အရမ္းကပ္ေနတာနဲ႔၊ မိုးကလည္း ရြာတာနဲ႔၊ Lighting မရိွတာနဲ႔ အဲဒီလို အခက္အခဲေလးေတြ ရိွတယ္၊ ကင္မရာပိုင္း ဆုိင္ရာေပါ့။
ေမး။ ။ ဒီ “Vaiolenz against Violence” ကို ရိုက္ဖုိ႔ ဘယ္လို အိုင္ဒီယာရခဲ့တာလဲ။
ေျဖ။ ။ ပထမဦးဆံုး ရိုက္ဖုိ႔ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ လူငယ္အေၾကာင္းဆုိေတာ့ လူငယ္ေတြလည္း ၾကည့္ခ်င္ေအာင္ေပါ့။ Documentary က အရမ္းရွည္သြားရင္ ပ်င္းဖုိ႔လည္း ေကာင္းတယ္။ စကားေတြ အမ်ားႀကီး ေျပာရင္လည္း ပ်င္းဖုိ႔ ေကာင္းတယ္။ ဘယ္လိုရိုက္ရင္ ေကာင္းမလဲဆိုေတာ့ ပထမဦးဆံုး အုိင္ဒီယာရတာ Music ကို အေျခခံၿပီး ရိုက္မယ္ေပါ့။ အေဖကလည္း Musician တေယာက္ျဖစ္တယ္။ အစ္ကိုေတြ၊ ေမာင္ေတြကလည္း Musician ေတြျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ Music ကို အေျခခံၿပီးေတာ့ Musical Documentary ေလး လုပ္မယ္ဆိုေတာ့ အစ္ကိုနဲ႔ ေမာင္နဲ႔အေၾကာင္းကို ရိုက္ဖို႔က အရင္ ကတည္းက စဥ္းစားထားတယ္၊ သူတုိ႔က Metal Music ေပ့ါ။ Metal Music ကို အေျခခံၿပီး ရိုက္မယ္ဆုိၿပီးေတာ့ အဲဒါကေတာ့ အရင္ကတည္းက စဥ္းစားထားတာ။ ဒီလူငယ္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္နဲ႔ တုိက္သြားၿပီးေတာ့ ဒီလူငယ္အေၾကာင္းကို အေျခခံၿပီး ရိုက္ျဖစ္သြားတာပါ။
ေမး။ ။ ဇာတ္ကားနာမည္ “Vaiolenz against Violence” ရဲ႕ အဓိပၸာယ္ေလး ကိုလည္း ရွင္းျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ အေရွ႕ကစာလံုး Vaiolenz ဆုိတာကေတာ့ ေမာင္ေလးနဲ႔ အစ္ကိုတုိ႔ ေထာင္ထားတဲ့ Band နာမည္ေပါ့။ Vaiolenz ဆုိတာက V-i-o-l-e-n-c-e နဲ႔ အဓိပၸာယ္ အတူတူပဲ။ အဓိပၸာယ္က အၾကမ္းဖက္တာပဲေပါ့။ သူတို႔က ေပါက္ကြဲတာကို ဦးစားေပးၿပီး ေဖာ္ျပလိုက္တာေပါ့၊ Metal Music နဲ႔ လိုက္ဖက္ေအာင္လို႔။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က စာလံုးအကၡရာေလး နည္းနည္းေျပာင္းလိုက္တာ သူတုိ႔အတြက္ ဆန္းေအာင္လို႔။ အဓိပၸာယ္ကေတာ့ Violence ၊ အၾကမ္းဖက္တာ အတူတူပဲဆိုေတာ့ “Vaiolenz against Violence” ကို ဘာသာျပန္လိုက္မယ္ ဆုိရင္ “Vaiolenz Band က အၾကမ္းဖက္မႈကို မလိုလားဘူး”၊ အဲဒီ အဓိပၸာယ္ပါ။
ေမး။ ။ ဒီဇာတ္ကားေလး ဆုရခဲ့ေတာ့ ဘယ္လိုခံစားရလဲ။
ေျဖ။ ။ ဝမ္းသာတယ္။ ပထမဦးဆံုး “ပုဒ္မ ၁၈” ဇာတ္ကား ဆုရတုန္းကလည္း ဝမ္းသာတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါက ကိုယ္တုိင္ စီမံၿပီး ရိုက္တာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ အျပည့္အဝေတာ့ မေပ်ာ္ႏိုင္ဘူးေပါ့။ ဒါ ကိုယ့္အရည္အခ်င္း လို႔လည္း မေျပာႏိုင္ဘူး။ ဒီ ဇာတ္ကားေလး က်ေတာ့ ကိုယ္တုိင္ရိုက္တယ္၊ ကိုယ့္အရည္အခ်င္းလို႔လည္း သတ္မွတ္လို႔ရတယ္၊ အဲဒီအတြက္ ကိုယ္တုိင္ ပထမဦးဆံုး ရိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ၊ ပထမဦးဆံုး လူငယ္ရုပ္ရွင္ ပြဲေတာ္မွာ ဆုရတဲ့အတြက္ အရမ္းကိုေပ်ာ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ရိုက္ဖုိ႔ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ယူခဲ့လဲ။
ေျဖ။ ။ အခ်ိန္ကေတာ့ သိပ္ေတာ့ မယူခဲ့လိုက္ရဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ က်မတို႔အေဖက သတင္းေထာက္၊ အစ္ကိုကလည္း သတင္းေထာက္၊ က်မကလည္း သတင္းေထာက္ဆိုေတာ့ အစ္ကိုေတြ၊ ေမာင္ေတြ တီးတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေဖတီးတဲ့ ကခ်င္ဘက္ကို ပရဟိတသြားတာေတြပဲျဖစ္ျဖစ္ အကုန္လံုးက ရိုက္ထားတာေတြ။ အေဖ့ကိုသြားေတြ႔တဲ့ ရခိုင္ကတ္ေတြ ရိုက္ထားတာေတြရိွတယ္။ ဘယ္လို အသံုးခ်ရမလဲပဲ မသိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီ လူငယ္ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ လုပ္မယ္ဆုိေတာ့ အဲဒါေတြ ထည့္သံုးျဖစ္တယ္။ သံုးျဖစ္ၿပီး အဓိကကေတာ့ အင္တာဗ်ဴးေလးေတြ ရိုက္ျဖစ္တယ္။ အမ်ားဆံုးကေတာ့ အင္တာဗ်ဴးရိုက္တာ တပတ္၊ Edit လုပ္တာေတာ့ ႏွစ္ရက္၊ သံုးရက္ေလာက္ ၾကာတယ္။
ေမး။ ။ ကုိယ္တုိင္က သတင္းေထာက္ဆုိေတာ့ ဘယ္သတင္းဌာနကလဲ။
ေျဖ။ ။ ပထမဦးဆံုးကေတာ့ သမဂၢဂ်ာနယ္မွာ စလုပ္တာ။ ေနာက္ေတာ့ ဒီရုပ္သံဘက္ Sky Net MN ၊ Myanmar National TV မွာ လုပ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သိပ္မၾကာလိုက္ပါဘူး။ ဒီကားေလးလည္း ဆက္ရိုက္ခ်င္တာေၾကာင့္ ထြက္လိုက္တာ၊ အခုေတာ့ ဘာအလုပ္မွ မလုပ္ေတာ့ဘူး။ ဘာမွ မလုပ္ေတာ့ဘူးဆုိတာ ဒီ Documentary ေလးေတြ ဆက္ရိုက္ခ်င္တာေၾကာင့္ပါ။
ေမး။ ။ အရင္ကရိုက္ခဲ့ဖူးတဲ့ ဇာတ္လမ္းေတြ၊ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေတြရိွခဲ့ရင္ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ အရင္က ဒီဇာတ္ကားရဲ႕အေရွ႕မွာ “ပုဒ္မ ၁၈” ဆိုတဲ့ တကားပဲရိွတယ္။ ဒါကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ အတူတူရိုက္တဲ့ ပုဒ္မ ၁၈ ဆုိတဲ့ ဒီႏိုင္ငံမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္နဲ႔ စုေဝးခြင့္ဆုိင္ရာ ပုဒ္မေပါ့။ တဖက္က Constitution ကလည္း လြတ္လပ္ခြင့္ေပးထားတယ္။ တဖက္က ဥပေဒပုဒ္မေတြနဲ႔ ျပန္ပိတ္ပင္ ထားတာေတြေပါ့၊ အဲဒါေတြကို ရိုက္ထားတာပါ။ “Vaiolenz against Violence” ဇာတ္ကားကေတာ့ ဒုတိယေျမာက္ကားလို႔ ေျပာလို႔ရသလို က်မတေယာက္တည္း ဦးေဆာင္ရိုက္တဲ့ ပထမဆံုးကားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒါရိုက္တာပညာကို ဘယ္အရြယ္က စသင္ခဲ့တာလဲ၊ ဘယ္မွာ သင္ခဲ့တာလဲ။
ေျဖ။ ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က သတင္းေထာက္ အလုပ္စလုပ္တယ္။ သတင္းေထာက္ စလုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကင္မရာကိုင္ရတဲ့ အရသာကို ႀကိဳက္တယ္။ ဓာတ္ပံုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ Movie ပဲျဖစ္ျဖစ္ ရိုက္ရတာ၊ ကိုယ္ရိုက္ထားတဲ့ အရုပ္ေတြကို ျပန္ၾကည့္ရတာ သေဘာက်တယ္။ အေဖကလည္း သင္ေပးတယ္။ ပထမဦးဆံုး လက္ဦးဆရာကေတာ့ အေဖေပါ့။ အေဖက ကင္မရာကို ဘယ္လိုရိုက္ရတယ္၊ ဘယ္လို ၿငိမ္ေအာင္ လုပ္ရမလဲဆုိတာေတြ သင္ေပးတယ္။ သင္ေပးၿပီးေတာ့မွ အေဖကေန သင္တန္းတခုကို လာျပတယ္။ Human Rights Human Dignity Film Institute ကေနလုပ္တဲ့ ဆရာမင္းထင္ကိုကိုႀကီးရဲ႕ Documentary သီးသန္႔သင္တဲ့ သင္တန္းေက်ာင္းပါ။ မႏွစ္က ႏိုဝင္ဘာလ ေလာက္မွာ စတက္ျဖစ္တယ္။ အဲဒီသင္တန္းတက္ၿပီးေတာ့ ငါးပတ္အၾကာမွာ ဆရာဝဏၰေက်ာ္က ကင္မရာပိုင္းဆုိင္ရာ သင္ေပးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ကေနဒါက ဆရာႏွစ္ေယာက္လာၿပီး Documentary သီးသန္႔ သင္ေပးတယ္။ ၿပီးေတာ့ Edit အပိုင္းကို ဆရာဝဏၰေက်ာ္ပဲ တာဝန္ယူၿပီး ျပန္သင္ေပးတယ္။ အဲဒီကေနမွ ကိုယ္ကလည္း ပထမဦးဆံုးက အမွန္တုိင္းေျပာရရင္ Documentary ဆုိတာ ဘာမွန္း ေကာင္းေကာင္းမသိဘူး။ ကင္မရာကိုင္ၿပီး ရိုက္ရမယ္ ဆုိတာပဲ သိတယ္။ ဘယ္လို ဇာတ္လမ္းမ်ိဳး ရိုက္ရမယ္ဆုိတာလည္း မသိဘူး။ လက္ေတြ႔က်က် သိခဲ့တာက ဆရာမင္းထင္ကိုကိုႀကီးရဲ႕ သင္တန္းမွာမွ တကယ္လက္ေတြ႔က်က် သိခဲ့တယ္။ တကယ္ လက္ေတြ႔ က်ၿပီးေတာ့ အရမ္းလည္း စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ္။ က်မ တျခားသင္တန္းေတြလည္း တက္ခဲ့ဖူးတယ္။ က်မ လံုးဝ စိတ္မဝင္စားဘူးဆုိရင္ တရက္တည္းနဲ႔ မတက္ခဲ့တာေတြလည္း ရိွတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ သင္တန္းကိုေတာ့ တရက္မွ လံုးဝမပ်က္မကြက္ဘဲ သြားတက္ခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ တကယ္လည္း စိတ္ဝင္စားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ အဆက္အသြယ္ေတြ လံုးဝ မကြာသြားခင္၊ “ပုဒ္မ ၁၈” ဇာတ္ကားနဲ႔ ဆုရၿပီး မၾကာခင္မွာ ဒီကားေလးကို ဆက္ၿပီးေတာ့ ရိုက္ျဖစ္တာပါ။
ေမး။ ။ ဒါရိုက္တာအလုပ္ကိုေကာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းအျဖစ္ လုပ္ဖို႔ စဥ္းစားထားလား။
ေျဖ။ ။ ဒါရိုက္တာ အလုပ္နဲ႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းျပဳဖို႔က ခဲယဥ္းတယ္။ ခဲယဥ္းတယ္ ဆုိတာက အခုခ်ိန္မွာ Documentary ေတြ၊ ဘာေတြကလည္း ပြဲေတာ္ေတြလုပ္မွသာ ဝင္ၿပိဳင္ျဖစ္တာ။ ဒါရိုက္တာ အလုပ္နဲ႔ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းျပဳမယ္ ဆုိတာက ဒါ ဝါသနာအရပဲ လုပ္လို႔ရမယ္။ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အရေတာ့ လုပ္လို႔ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္း အတြက္ကေတာ့ တျခား လုပ္သင့္တာေလးေတြ လုပ္ရမွာေပါ့။ သတင္းေထာက္ အလုပ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ Documentary ရိုက္ကူးတဲ့ အလုပ္ကိုေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ စြန္႔လႊတ္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေမး။ ။ ေရွ႕ဆက္ၿပီးေတာ့ အႏုပညာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဘာေတြထပ္လုပ္သြားဖုိ႔ ရိွပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိက ကေတာ့ Documentary အပိုင္းပဲေပါ့။ Short Film ကိုလည္း စိတ္ဝင္စားတယ္။ Script ပိုင္းေတြက အစ ေလ့လာခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ Documentary လိုင္းကို အားသန္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ တကယ့္ သတင္း အခ်က္အလက္ မွန္မွန္နဲ႔ တင္ျပတဲ့ ရုပ္ရွင္ကားေတြ ပိုသေဘာက်တယ္။ ဒါေၾကာင့္ Documentary ပိုင္းကို ဆက္ရိုက္မယ္။ ဒီကားေလး ဆုိရင္ က်မ ငယ္ငယ္ကတည္းက က်မကိုယ္တုိင္ ခံစားခဲ့ရတာပါ။ ႏိုင္ငံေရးလို႔ ေျပာလိုက္တာနဲ႔ ေဘးက သူငယ္ခ်င္း ေတြက ကိုယ့္ကို မေပါင္းခ်င္ေတာ့တာမ်ိဳး၊ အဲဒီလိုမ်ိဳးဟာေလးေတြ ကိုယ္တုိင္ခံစားခဲ့ရတာမ်ိဳး ကိုယ္တုိင္ျပန္ရိုက္ျပရတာ။ ကိုယ့္အစ္ကို၊ ေမာင္ေတြလည္း ဒီလိုခံစားခဲ့ရတာပဲ ဆိုတာကို ျပန္ရိုက္ျပရတဲ့အတြက္ တကယ္ ကိုယ္ခံစားရတာနဲ႔ ဥပမာ- အမ်ိဳးသမီးေတြဆုိရင္လည္း အမ်ိဳးသမီးေတြ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ခံရတာေတြ ဒီႏိုင္ငံမွာ ရိုက္ျပတာ ရွားေသးတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေလးေတြ ရိုက္ျပခ်င္တယ္။ အဓိကကေတာ့ ကိုယ္ခံစားရတာေတြ၊ လက္ေတြ႔ဘဝေတြကိုပဲ ရိုက္ျပဖို႔ စဥ္းစားထား ပါတယ္။
ေမး။ ။ ကိုယ္က မိန္းကေလးတေယာက္ ျဖစ္ေနေတာ့ ဒီ ဒါရိုက္တာအလုပ္ကို ေရရွည္ လုပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ေတြးထားလား။ ၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးဒါရိုက္တာ တေယာက္အေနနဲ႔ေကာ ဘယ္လိုအခက္ခဲေတြ ေတြ႔ရလဲ။
ေျဖ။ ။ ေရရွည္လုပ္ႏိုင္မလား ဆုိေတာ့ ေတြးထားတာထက္ လုပ္ကိုလုပ္မွာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ မိန္းကေလးနဲ႔ ေယာက်္ားေလးက ေမြးလာကတည္းက ေျခလက္အဂၤါ အစံုနဲ႔ ဉာဏ္ရည္ခ်င္းလည္း အတူတူပဲလို႔ က်မကေတာ့ ယူဆထားတယ္။ ေယာက်္ားေလးေတြ လုပ္ႏိုင္တဲ့အလုပ္ကို မိန္းကေလးေတြလည္း လုပ္ႏိုင္ရမယ္။ ဒီလို ကင္မရာကိုင္ၿပီး ရိုက္တာ မိန္းကေလးတေယာက္ အတြက္ ဒီေခတ္ႀကီးမွာေတာ့ ခဲယဥ္းတဲ့ အလုပ္လည္း မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ က်မ ကိုယ္တိုင္ပဲ ကင္မရာကိုင္ၿပီး ရိုက္မယ္။ Edit က အစ က်မကိုယ္တုိင္ ကိုယ့္စိတ္ႀကိဳက္ ကိုယ္သေဘာက်ၿပီဆုိမွ ပရိသတ္ကို ခ်ျပတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မက ဒီအလုပ္ကိုလည္း ဆက္ၿပီးေတာ့ လုပ္သြားမွာ၊ တကယ္ဝါသနာပါတဲ့ အလုပ္လည္းျဖစ္တယ္။ မိန္းကေလး တေယာက္အေနနဲ႔ အခက္အခဲရိွလားဆုိေတာ့ ရိွတယ္။ ရိွတယ္ဆုိတာ ဒီႏိုင္ငံ မွာေကာ၊ တခ်ိဳ႕ မဖြ႔ံၿဖိဳးေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ မိန္းကေလးေတြကို ဦးစားေပးတာ နည္းေသးတယ္။ မိန္းကေလးေတြရဲ႕ အိုင္ဒီယာေတြကို ပယ္ခ်တာမ်ားတယ္။ မိန္းကေလးေတြရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မယူၾကဘူး။ မိန္းကေလးက႑မွာ ပါဝင္ တာေတာ့ မွန္တယ္။ ဒီလို သင္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ မိန္းကေလးေတြလည္း ပါဝင္တယ္။ ၁၂ ေယာက္မွာဆုိ ၄ ေယာက္ပဲ ေရြးခ်ယ္ ခံရတယ္။ ဒီထက္ ေယာက်္ားေလးေတြနဲ႔ ဆတူ၊ ေယာက်္ားေလး ၆ ေယာက္ဆုိ မိန္းကေလး ၆ ေယာက္ပါရမယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာဖုိ႔လည္း လိုအပ္တယ္။ ေနာက္တခုကက်ေတာ့ မိန္းကေလးေတြရဲ႕ အိုင္ဒီယာကိုလည္း မပယ္ ထားသင့္ဘူး။ ဥပမာ- မိန္းကေလးတေယာက္က ဒါေလးကို ဒီလိုလုပ္လိုက္ရင္ ေကာင္းမယ္ဆုိတာက သူက ေယာက်္ားေလးအျမင္နဲ႔ေတာ့ မတူဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျမင္ေနက် အျမင္မဟုတ္ရင္ ထူးဆန္းတာေတြကိုလည္း လူေတြက ခံစားခ်င္ေအာင္လို႔ မိန္းကေလးေတြရဲ႕ အျမင္ကိုလည္း မပယ္ခ်သင့္ဘူး။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကိုလည္း မပယ္ခ်သင့္ဘူး။ မိန္းကေလးေတြကိုလည္း ဦးစားေပးသင့္တယ္။ ဦးစားေပးတယ္ဆုိတာက မိန္းကေလးေတြကို ေရွ႕တန္းတင္ဖုိ႔ မဟုတ္ဘူး။ ေယာက္်ားေလးေတြက မိန္းကေလးေတြကို လက္တြဲေခၚဖုိ႔ ေျပာတာ၊ တန္းတူညီမွ်ခြင့္ကိုပဲ ေျပာတာပါ။
ေမး။ ။ အိမ္ကေကာ ဒီအလုပ္လုပ္ဖို႔ ခြင့္ျပဳလား။ အိမ္နဲ႔ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ထားလဲ။
ေျဖ။ ။ က်မတုိ႔အိမ္က တခုရိွတာ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးထားတယ္။ သားသမီးေတြကို ဘာလုပ္ခ်င္တယ္၊ အစ္ကိုေတြ ေမာင္ေတြကလည္း Musician ေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ႀကိဳက္တဲ့ Music ကိုလုပ္၊ လုပ္ခြင့္ေပးထားတယ္။ က်မ ဆုိရင္လည္း သတင္းေထာက္ကို တကယ္ဝါသနာပါလို႔ လုပ္ခဲ့တာ။ Documentary သင္တန္းဆိုတာလည္း က်မ တကယ္ဝါသနာပါလို႔ တက္ခဲ့တာ။ တျခား သင္တန္းေတြလည္း က်မတက္ခဲ့တယ္။ အိမ္ကေတာ့ အဲဒီလို ကန္႔ကြက္ပိတ္ပင္တာေတြေတာ့ မရိွဘူး။ အေနာက္ကေန အၿမဲတမ္း Supporting လုိက္လုပ္ေပး ပါတယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ အမ်ိဳးသမီးဒါရိုက္တာေတြ ရွားတယ္။ အဲဒီအေပၚကို မခင္စုၾကည္ရဲ႕ အျမင္ ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ အမ်ိဳးသမီး ဒါရိုက္တာေတြ ရွားတယ္၊ ဟုတ္တယ္။ က်မဆုိရင္ ဒါရိုက္တာ မၾကည္ျဖဴသွ်င္ကို အရမ္း အားက်တယ္။ ဒါကေတာ့ က်မ လက္လွမ္းမီသေလာက္ေပါ့။ ဒီႏိုင္ငံမွာ မိန္းကေလးတေယာက္ ဒါရိုက္တာလုပ္တာ ရွားတယ္။ အေခြေတြ ဘာေတြဆုိရင္လည္း မၾကည့္ဖူးသေလာက္ပဲ။ မၾကည္ျဖဴသွ်င္ကို အားက်တယ္။ သူ႔လိုမ်ိဳးလည္း ျဖစ္ခ်င္တယ္။ က်မလည္း ရုပ္ရွင္ကားႀကီး ရိုက္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္။ အဓိကအျမင္ကေတာ့ အမ်ိဳးသမီး ဒါရိုက္တာ ရွားတယ္ ဆုိတာက ေျပာရမယ္ဆုိရင္ လူတေယာက္က အဓိက ကေတာ့ ကိုယ္ဝါသနာပါတာကို ဆက္ေလွ်ာက္မယ္။ ဒါကေတာ့ ဝါသနာအရလည္း ျဖစ္ရင္ ျဖစ္ႏိုင္မယ္။ ဒီ ဒါရိုက္တာအလုပ္ကို ဝါသနာမပါလို႔ မလုပ္ၾကတဲ့သူေတြလည္း ရိွေကာင္းရိွမယ္။ တကယ္ ဝါသနာပါတဲ့ သူေတြကလည္း ဇြဲနဲ႔ လုပ္တတ္ဖုိ႔လိုတယ္။ လက္တြဲေခၚမယ့္ သူေတြလည္း ရိွဖုိ႔လိုအပ္တယ္။ ရုပ္ရွင္ေလာကက သူေတြေကာ တျခားအသိုင္းအဝိုင္းက သူေတြေကာ အားမေလွ်ာ့သြားေအာင္ မိန္းကေလးေတြကို လက္တြဲေခၚသင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ တျခားေလးစားရတဲ့ ဒါရိုက္တာေတြ ရိွရင္ ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ က်မကေတာ့ အမ်ိဳးသမီး ဒါရိုက္တာဆုိရင္ မၾကည္ျဖဴသွ်င္ကို အားက်တယ္။ ေနာက္တေယာက္ကေတာ့ က်မရဲ႕ဆရာ ဒါရိုက္တာ မင္းထင္ကိုကိုႀကီးပါ။ သူ႔ရဲ႕ “အင္းသီး” Documentary ဇာတ္ကားေလးကိုၾကည့္ၿပီး အရမ္း ႀကိဳက္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္လည္း က်မ ဒီအလုပ္ကို ဆက္လုပ္ျဖစ္တာပါ။ ေနာက္ ဒါရိုက္တာ ဆရာေမာင္မ်ိဳးမင္းကို ႀကိဳက္တယ္။ သူ႔အိုင္ဒီယာေလးေတြ ဆန္းတယ္။ သူက ရုပ္ရွင္မွ မဟုတ္ဘူး၊ သူေရးတဲ့ ျပက္လံုးေလးေတြကအစ သေဘာက်တယ္။ ေနာက္ သူရိုက္တဲ့ ရိုက္ကြက္ေလးေတြလည္း သေဘာက်တယ္။ က်မက ဒီႏိုင္ငံကထက္ Bollywood က ရုပ္ရွင္ေတြပိုၿပီးေတာ့ ၾကည့္ျဖစ္တယ္။ အိႏိၵယရုပ္ရွင္ေတြကို ႀကိဳက္တယ္။ ဇာတ္ကားက ရွည္သြားေပမယ့္ ဇာတ္လမ္းက ၿငီးေငြ႔မသြားဘူး။ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္တယ္။ အိႏၵိယကားေတြထဲမွာ “3 Idiots” ဆုိရင္ က်မအႀကိဳက္ဆံုး ကားလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ အဲဒီကားေလးကို ပထမဆံုး စၾကည့္ျဖစ္တာပဲ။ ေနာက္ပိုင္း အိႏိၵယကားေတြကို ေလ့လာျဖစ္တယ္။ ဥပမာ- “The Water” ဆုိရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဖိႏွိပ္ခံရတဲ့ကားေလးေပါ့။ အဲလိုမ်ိဳးေတြဆုိရင္ ဇာတ္လမ္းက ပ်င္းဖို႔ေတာ့ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ Tempo ေလးက ျမင့္ျမင့္သြားတယ္။ အိႏိၵယက ဒါရိုက္တာေတြကို အရမ္း အားက်တယ္။
ေမး။ ။ မခင္စုၾကည္ လိုမ်ိဳး Directing ကို ဝါသနာပါတဲ့ မိန္းကေလးေတြအမ်ားႀကီး ရိွတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မလုပ္ရဲၾကဘူး။ အဲဒီအေပၚကိုေကာ ဘယ္လိုအားေပး တုိက္တြန္းစကား ေျပာခ်င္လဲ။
ေျဖ။ ။ မလုပ္ရဲၾကဘူးဆုိတာ တဘက္ကၾကည့္ရင္လည္း မလုပ္ႏိုင္တာေၾကာင့္လည္း ပါမွာေပါ့။ ဥပမာ- ဒါရိုက္တာလုပ္ဖုိ႔ အတြက္ ဆုိတာကလည္း တဘက္က Supporting ရိွဦးမွ။ အဓိကက ကင္မရာပိုင္း၊ ကင္မရာေတြကလည္း အခုခ်ိန္မွာ က်မတုိ႔ ႏိုင္ငံမွာက ဝယ္ရတာ ခက္ေသးတယ္။ ေျပာရမယ္ဆုိရင္ ေစ်းႀကီးေသးတယ္။ အဲဒီပိုက္ဆံကို ထုတ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ မိန္းကေလးေတြကလည္း ခက္ခဲလိမ့္ဦးမယ္။ က်မဆုိရင္လည္း အမွန္တိုင္းေျပာရင္ ကိုယ္တုိင္ ကင္မရာ မဝယ္ႏိုင္ေသးဘူး။ အေဖ့ ကင္မရာနဲ႔ ရိုက္ရတာ။ အဲဒီလို အစစ အရာရာေၾကာင့္လည္း ပါမယ္။ ေနာက္တခုက မိန္းကေလးဆုိတာကလည္း ေယာက္်ားေလးေတြလို အလုပ္တခုတည္းကိုပဲ ဦးစားေပးလုပ္လို႔မရဘူး။ အိမ္တအိမ္မွာ အဝတ္ေလွ်ာ္တာ၊ ခ်က္ျပဳတ္တာ၊ ေစ်းဝယ္တာ မိန္းကေလးေတြ အကုန္လုပ္ရတယ္။ မလုပ္ရင္လည္း အၿငိဳျငင္ခံရတယ္။ မိန္းကေလး တေယာက္က အဝတ္ အစားကိုလည္း သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဝတ္ဖို႔လည္း လိုအပ္တယ္။ အဲဒီအတြက္ အိမ္မႈကိစၥေတြကအစ လုပ္ရတဲ့အတြက္ အျခား သူတုိ႔ ဝါသနာပါရာေတြကို လက္ေလွ်ာ့သြားတဲ့သူေတြ ရိွတယ္။ ဥပမာ- သတင္းေထာက္ဘဝမွာ ဆုိရင္လည္း အိမ္ေထာင္ က်ၿပီးေတာ့မွ သတင္းေထာက္ မလုပ္ေတာ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြလည္းရိွတယ္။ အိမ္ေထာင္ေရးကို ဦးစားေပးလိုက္တာေပါ့။ အဓိကကေတာ့ ေယာက္်ားနဲ႔ မိန္းမသာ တန္းတူအခြင့္အေရးရမယ္ ဆုိရင္ ေယာက္်ားေလးအလုပ္ကိုလည္း မိန္းကေလးက ဝိုင္းကူလုပ္၊ မိန္းကေလး အလုပ္ကိုလည္း ေယာက္်ားေလးက ဝိုင္းကူလုပ္၊ မိန္းကေလးခ်ည္းပဲ ဦးေဆာင္ေနဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ ဥပမာ- ေယာက္်ားေလးက သူစားၿပီးတဲ့ ပန္းကန္ကို သူ႔ဘာသာသူ ေဆးမယ္ဆုိရင္ မိန္းကေလးအတြက္ အခ်ိန္ကုန္ သက္သာမယ္။ အခ်ိန္ကုန္သက္သာတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ မိန္းကေလးက ဥပမာ – သူ စာေရးဝါသနာပါရင္ ငါးမိနစ္ ဆုိတဲ့ အခ်ိန္က တန္ဖုိးရိွတယ္။ စာေရးလိုက္ရင္ တပုဒ္ၿပီးႏိုင္တယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးေပါ့၊ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က ေယာက္်ားေလး ေတြကေန ပံ့ပိုးေပးသြားမယ္ဆုိရင္ မိန္းကေလးေတြကလည္း သူဝါသနာပါတဲ့လမ္းကို ေျဖာင့္ေျဖာင့္တန္းတန္း ဆက္ေလွ်ာက္ ႏိုင္မွာပါ။
ေမး။ ။ အခုေနာက္ပိုင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးက႑ကို အေရးေပးလာတာ ေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါကိုေရာ မခင္စုၾကည္ ဘယ္လိုျမင္လဲ။
ေျဖ။ ။ အေရးေပးလာတာက မွန္ပါတယ္။ ဒီလိုေပါ့ေနာ္၊ တခ်ိဳ႕သင္တန္းေတြမွာဆုိရင္လည္း မိန္းကေလးေတြကို ဦးစားေပးၿပီး တက္ခိုင္းလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဓိကကေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ ေနရာမွာ မိန္းမေတြလည္း ပါဝင္ဖုိ႔ေပါ့။ ဥပမာ – ကခ်င္စစ္အေၾကာင္း ေဆြးေႏြးၾကတယ္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ စာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ဆုိၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဘက္က ခံစားခ်က္ေတြ ဘယ္လိုရိွလဲ၊ စစ္ေၾကာင့္စစ္ေျပးေနရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြ ရိွတယ္။ စစ္ျဖစ္တဲ့ကာလအတြင္းက အၾကမ္းဖက္ခံရတဲ့ မိန္းကေလးေတြလည္း ရိွတယ္။ အဲဒီမိန္းကေလးေတြကိုေကာ သူတုိ႔ဘယ္လို ကာကြယ္ေပးမလဲ။ အဲဒါေတြက်ေတာ့ ကိုယ္တုိင္ခံစားဖူးသူမွ သိမွာ။ အဲဒီေတာ့ မိန္းကေလးအခ်င္းခ်င္း ပါဝင္ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔၊ မိန္းကေလးေတြ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ႏိုင္ဖို႔၊ အဲလိုေနရာေတြမွာပါ မိန္းကေလးေတြကို ဦးစားေပးဖုိ႔ လိုအပ္ေသးတယ္။
ေမး။ ။ အခု ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ဘယ္အေနထားရိွၿပီလို႔ သံုးသပ္ထားလဲ။ ဘာေတြထပ္ၿပီး လိုအပ္တယ္လို႔ ထင္လဲ၊ ဘာေတြထပ္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာသြားဦးမလဲ။
ေျဖ။ ။ က်မကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သင္ယူဆဲလို႔ပဲ မွတ္တယ္။ ကိုယ္တုိင္လည္း ပညာေတြ မျပည့္ဝေသးဘူးလို႔ သတ္မွတ္တယ္။ က်မ ဒီ Documentary ကို ၾကည့္တယ္။ ၾကည့္တဲ့အခါမွာ တရက္ၾကည့္တယ္၊ တရက္ပိုၿပီးေတာ့ သင္ထားရတာေတြရိွတဲ့အတြက္ ဒီကားေလးက ဘာလိုအပ္ခ်က္ရိွလာလဲ၊ အဲဒီလို ပိုျမင္လာတယ္။ ကိုယ္ကေတာ့ ပညာကို ကုန္သည္မရွိဘူး၊ ထပ္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာရဦးမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်မကေတာ့ ဆုရဒါရိုက္တာ ဆုိေပမယ့္လည္း သင္ယူဆဲဒါရိုက္တာ အေနနဲ႔ပဲ က်မ သတ္မွတ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ရုပ္ရွင္ပညာက ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ယွဥ္ရင္ အရမ္းေနာက္က်ေနတယ္လို႔ ဆိုၾကတဲ့ အေပၚ ဘယ္လို ျမင္ပါသလဲ။ ဘာေတြေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္မယ္လို႔ ထင္လဲ။
ေျဖ။ ။ အျမင္ဆုိတာထက္ က်မအေနနဲ႔ အဲဒါကို ျမင္ဖုိ႔၊ သံုးသပ္ဖုိ႔က်ေတာ့ က်မ အေနထားနဲ႔ကေတာ့ ေျပာဖုိ႔ ခက္ေသးတယ္။ က်မ အဓိက သံုးသပ္ခ်င္တာကေတာ့ Documentary ၊ Short Film ေတြက ဒီႏိုင္ငံမွာ ရွားေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ခ်င္တဲ့ ဒါရိုက္တာေတြက မ်ားတယ္။ သူတို႔ ဘာကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနရလဲဆုိေတာ့ သူတုိ႔ ဒီရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ ေတြကိုပဲ အားကိုးေနရတယ္။ ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ေတြကလည္း ဒီႏိုင္ငံမွာ ရွားေသးတယ္။ ႏိုင္ငံျခားကို ထြက္လုပ္ဖုိ႔ ဆုိတာကလည္း ဒီႏိုင္ငံမွာ ခက္ခဲေသးတယ္။ အြန္လိုင္း အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ေကာပဲ။ အဓိက က်မ ျဖစ္ေစခ်င္တာ ေလးကေတာ့ Documentary ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ Short Film ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူငယ္ေတြ ရိုက္ကူးထားတဲ့ ဟာေလးေတြကို ထုတ္လႊင့္ျပသ ေပးႏိုင္တဲ့ Channel တခုေပါ့။ ဥပမာ – MTV ဆုိရင္ သီခ်င္းအသစ္ေတြ မွန္သမွ် သူတို႔ဘက္က တႏွစ္ပတ္လံုး လႊင့္ေပးတယ္၊ ဆုေလးေတြ ေပးေပးတယ္၊ ဒါ Channel တခုအေနနဲ႔ေပ့ါ။ အဲဒီလိုမ်ိဳး Documentary ၊ Short Film ေတြကို ဝါသနာပါတဲ့ ဒါရိုက္တာေတြက ရိုက္ၿပီးေတာ့ အဲဒီ Channel ကိုေပးပို႔မယ္၊ အဲဒီ Channel ကေန လႊင့္ေပးမယ္။ တျခားၿပိဳင္ပြဲက ဆုရတဲ့ ဇာတ္ကားေလးေတြ လႊင့္ေပးမယ္၊ ႏိုင္ငံျခားက ဆုရတဲ့ ဇာတ္ကားေလးေတြ လႊင့္ေပးမယ္ဆုိရင္ ဒါရိုက္တာေတြဘက္ကလည္း ပိုၿပီးေတာ့ သင္ၾကားရတာလည္း လြယ္မယ္။ ဒါရိုက္တာ အေနနဲ႔လည္း ပိုၿပီးေတာ့ လမ္းဆက္ေလွ်ာက္ဖုိ႔ လြယ္ကူမယ္။
ေမး။ ။ ႏိုင္ငံတကာက က်င္းပလာမယ့္ ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ေတြကိုေကာ သြားၿပိဳင္ဖို႔ အစီစဥ္ရိွမရိွ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ အစီအစဥ္ကေတာ့ ရိွပါတယ္။ ရုပ္ရွင္ကို ဒီႏိုင္ငံမွတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါက က်မတုိ႔ ခံစားခဲ့ရတာေတြကို တကမာၻလံုးကို ခ်ျပသင့္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ ဒီႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားတေယာက္ကို ေထာင္ခ်လိုက္တာနဲ႔ ဒီႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တေယာက္တည္း မကဘဲ သူ႔တမိသားစုလံုး ဒုကၡေရာက္တယ္ဆုိတာကို တႏိုင္ငံလုံးအေနနဲ႔ သိေစခ်င္သလို တကမာၻလံုးကိုလည္း သိေစခ်င္တယ္။ အဲဒီအတြက္ က်မ ႏိုင္ငံတကာ ရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္ေတြမွာလည္း ၿပိဳင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။
ေမး။ ။ အခုကတည္းက ဘာေတြျပင္ဆင္ေနၿပီလဲ၊ ဘာေတြျပင္ဆင္ဖုိ႔ လိုအပ္မယ္လို႔ထင္လဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိက ျပင္ဆင္ရမွာေတာ့ က်မတုိ႔ လုပ္ရဲဖုိ႔ပါပဲ။ ဒီကားေလးဆုိရင္လည္း က်မ ပထမေတာ့ ျဖစ္မလား၊ မျဖစ္ဘူးလား၊ ေအာင္ျမင္မလား၊ မေအာင္ျမင္လားလည္း က်မ မသိဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်မ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ လုပ္ရဲဖုိ႔ပါပဲ။ လုပ္ရဲမယ္ဆုိရင္ မျဖစ္ဘူးဆုိတာ မရိွပါဘူး။
ေမး။ ။ အႏုပညာအေပၚ ညီမရဲ႕ ခံယူခ်က္ကို ေျပာျပေပးပါ။
ေျဖ။ ။ အႏုပညာအေပၚ ခံယူခ်က္က အဓိကကေတာ့ ေထာင္ထဲကဆုိလည္း ေထာင္ထဲမွာ ခံစားရတာေတြကို ကဗ်ာတပုဒ္နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စာတေၾကာင္းနဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ သီခ်င္းတပုဒ္နဲ႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေဖာ္က်ဴးၾကတယ္။ ဒါေတြက အရမ္းကို အဓိပၸာယ္ရိွတယ္။ ဒီအတိုင္း စကားခ်ည္းပဲ ေျပာမယ္ဆုိရင္ နားေထာင္ခ်င္မွ နားေထာင္မယ္၊ ခံစားမိခ်င္မွ ခံစားမိမယ္။ “Vaiolenz against Violence” ဇာတ္ကားမွာဆုိရင္ က်မ ေနာက္ဆံုးမွာ ေဖာ္ျပခဲ့တဲ့သီခ်င္းက ေထာင္ထဲမွာေနရင္း အသက္ေသဆံုးသြားတဲ့ ေက်ာင္းသားတေယာက္အေၾကာင္း ေရးစပ္ထားတဲ့ သီီခ်င္းေပါ့။ သီခ်င္းေလးနဲ႔ ေရးစပ္တဲ့အတြက္ လူေတြလည္း ပိုၿပီးေတာ့ နားေထာင္ ခ်င္တယ္။ အႏုပညာကို က်မက ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ရုပ္ရွင္အႏုပညာထဲမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ အသံုးခ် လိုက္တယ္။ အဲဒီလို အသံုးခ်လိုက္တဲ့အတြက္ လူေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ဒါကိုၾကည့္ျဖစ္တယ္၊ ပိုၿပီးေတာ့လည္း ခံစားျဖစ္တယ္။ ကမာၻေပၚမွာ ထိထိေရာက္ေရာက္နဲ႔ လႊမ္းမိုးႏိုင္တဲ့ အႏုပညာက ရုပ္ရွင္ပါ။ ရုပ္ရွင္ ဆုိတာက ပရိသတ္ကို ေပးခ်င္တဲ့ Message ကို ထိထိေရာက္ေရာက္ေပးႏိုင္တဲ့အရာလို႔ က်မ ယံုၾကည္ပါတယ္။
ေမး။ ။ လူငယ္ဘဝကို ညီမရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အျမင္နဲ႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ေပးပါဆုိရင္။
ေျဖ။ ။ အဓိကကေတာ့ လူငယ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ လြတ္လပ္တာကိုပဲ ႀကိဳက္တယ္။ က်မကိုယ္တုိင္လည္း အိမ္က ခ်ဳပ္ခ်ယ္တာကို မႀကိဳက္ဘူး၊ လြတ္လပ္တာကို ႀကိဳက္တယ္။ က်မ လုပ္ခ်င္ၿပီဆုိရင္ လုပ္လိုက္တာပဲ။ ဒီကားကို ရိုက္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ရိုက္လိုက္တာပဲ။ ဒီသင္တန္း တက္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ တက္လိုက္တာပဲ။ အိမ္က ခြင့္ျပဳခ်က္ ရရ၊ မရရေတာ့ က်မလည္း မစဥ္းစားဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း မိဘေတြက ေကာင္းေစခ်င္လို႔ ဒါေလးလုပ္ပါဆုိၿပီး ေဝဖန္ တာေတြရွိတယ္။ မိဘေတြက ေျပာျပတယ္၊ ဒီလမ္းကို သြားဖို႔အတြက္၊ မွားတဲ့လမ္းကို မေလွ်ာက္ဖုိ႔ ဒါေပမယ့္ မိဘေတြကေတာ့ ကိုယ္တုိင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မခ်ေပးဘူး။ ဒါကေတာ့ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖုိ႔ သင္ေပးထားတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ က်မတုိ႔ ေလွ်ာက္မယ့္လမ္းကို ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တာ မွန္ကန္ဖို႔ပဲလိုတယ္။ လူငယ္ေတြမွာ လြတ္လပ္တယ္ဆုိေပမယ့္လည္း လမ္းမွား မေရာက္သြားဖုိ႔ လိုအပ္တယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း လူႀကီးေတြ ဆံုးမတာကို နားေထာင္၊ နားေထာင္ၿပီးေတာ့ တကယ္လုပ္သင့္လား၊ မလုပ္သင့္လားဆုိတာ ကိုယ္တုိင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီးေတာ့ လုပ္သင့္တယ္။
ေမး။ ။ လူငယ္ေတြကို လက္ဆင့္ကမ္းစကားေလး ေျပာျပေပးပါဦး။
ေျဖ။ ။ လက္ဆင့္ကမ္းစကားဆုိရင္ အခု ဒီႏိုင္ငံမွာ လူငယ္က႑က ဖြ႔ံၿဖိဳးလာတယ္။ အဓိကကေတာ့ လူငယ္ တေယာက္ျဖစ္တယ္ဆုိေပမယ့္ ရိုးသားဖုိ႔လိုတယ္၊ ရဲရင့္ဖုိ႔လိုတယ္။ ေနာက္တခုကက်ေတာ့ အကယ္၍ ကိုယ္ကလည္း တျခားလူေတြကို ဆက္သြယ္ရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ တျခားလူေတြကို ေလးစားဖို႔လည္း လိုတယ္။ တျခားလူေတြကို ကိုယ္က မေလးစားဘဲနဲ႔ ရာထူးႀကီးႀကီး ယူထားၿပီးေတာ့ အရင္ အာဏာရွင္စံနစ္ အတုိင္းပဲ “ငါေျပာတာလုပ္၊ ငါလုပ္တဲ့အတုိင္း မလုပ္နဲ႔” ဆုိၿပီး အဲဒီလို လူမ်ိဳး၊ လူငယ္ေတြ ရိွေနသေရြ႕ကေတာ့ လူငယ္က႑က ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ လူငယ္အခ်င္းခ်င္း ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ ေဆြးေႏြးပါ။ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာပဲ လုပ္ေဆာင္ပါ။ လူငယ္အခ်င္းခ်င္း ေလးစားမႈ ရိွတယ္ဆုိရင္ေတာ့ ဒီလူငယ္က႑က တုိးတက္လာမွာပါ။
ေမး။ ။ ျဖည့္စြက္ေျပာစရာ ရွိေသးရင္ ေျပာပါဦး။
ေျဖ။ ။ ျဖည့္စြက္ၿပီး ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ဒီ “Vaiolenz against Violence” ဇာတ္ကားက က်မရဲ႕ ပထမဆံုး Documentary ျဖစ္တယ္၊ Musical Documentary လည္း ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူေတြမပ်င္းရေအာင္ က်မ အတတ္ႏိုင္ဆံုး တင္ျပထားတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဘဝေတြရယ္၊ အေဖက Musician တေယာက္ ျဖစ္ရဲ႕သားနဲ႔ သားသမီးေတြကို ျပန္မသင္ေပးရဘူးေပါ့၊ အဲဒီဘဝေလးေတြကို က်မက အဓိက အေျခခံ ရိုက္ျပထားတဲ့အတြက္ ဒီကားေလးကိုေတာ့ လူတုိင္းကို ၾကည့္ေစခ်င္ပါတယ္။ ။
