မင္းမင္း
ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ခင္မင္မႈရွိသူ ဒီမိုကရက္ သမၼတေလာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္က အေမရိကန္သမၼတေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႐ႈံးနိမ့္သြားၿပီး ရီပတ္ဘလစ္ကန္ ကိုယ္စားျပဳ ယွဉ္ၿပိဳင္ခဲ့သည့္ ဘီလီယံနာ သူေဌးႀကီး ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္က သမၼတေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ယေန႔ အႏုိင္ရရွိသြားၿပီျဖစ္သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္လာမည့္ ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ သမၼတသစ္လက္ထက္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးအေပၚ မည္မွ်ထိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိႏုိင္သည္ကို ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအား မဇၩိမက ေမးျမန္းထားပါသည္။
ဦးေဇာ္ေဌး(သမၼတ႐ံုးေျပာခြင့္ရသူ)
ဟီလာရီ ကလင္တန္က ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ ရင္းႏွီးမွဳရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရး တိုးျမွင့္ဖို႔လုပ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့။ သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲကို လုပ္လာေပးတဲ့ဟာက အဓိက ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ။ ဆီးနိတ္နဲ႔ ကြန္ဂရက္က ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေတြ အဓိကျဖစ္တယ္။ မက္ကိန္းတို႔ မက္ေကာနဲတို႔၊ အဓိက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပိတ္ဆို႔ အေရးယူဖို႔ေပါ့၊ ဥပေဒေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ တြန္းအားေပးခဲ့တဲ့ဟာ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ သမၼတ ဘုတ္ခ်္ လက္ထက္မွာ။ အဲ့ေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ အရ နည္းဗ်ဴဟာေတြ နည္းနည္း ေျပာင္းလို႔ရမယ္။ ဆိုလိုတာက ဦးစားေပးေလးေတြ နည္းနည္း အေလ်ာ့အတင္းရွိမယ္။ သို႔ေသာ္ သူ႕ရဲ႕ ပင္မ မူ၀ါဒႀကီးက ေျပာင္းသြားလို႔မရဘူး။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႕ Interset ေပါ့။ အမ်ိဳးသား အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္တယ္။ သူ႔ရဲ႕ မ႑ိဳင္ျပဳထားတဲ့ မူ၀ါဒေတြလည္း ျဖစ္တယ္။ အဲ့ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ မူ၀ါဒ ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းဖို႔ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ မဟာဗ်ဴဟာ အရ အေျပာင္း အလဲေလးေတြေတာ့ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဥပမာ ထရမ့္က ပူတင္နဲ႔ဆိုေတာ့ ပိုအဆင္ေျပတယ္။ ပူတင္ ရုရွားကို အခု ဒီမိုကရက္ လက္ထက္မွာ ပိတ္ဆို႔တာေတြ လုပ္ထားတယ္ေပါ့။ ဒီလိုဟာေတြနဲ႔ ႏွိဳင္းယွဥ္လိုက္ရင္ ၀ါရွင္တန္ ႏိုင္ငံေရး အသိုင္းအ၀ိုင္းကို လႊမ္းမိုးထားတာက ရီပတ္ပလီကင္ ပါတီ ျဖစ္သြားၿပီ။ အိမ္ျဖဴေတာ္မွာလည္း ရီပတ္ပလီကင္ သမၼတ ေရာက္လာၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အခုလက္ရွိ အထက္လႊတ္ေတာ္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ေရာ ႏွစ္ရပ္လုံးမွာ ရီပတ္ပလီကင္ေတြက အသာစီးရထားတယ္။ ရထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ေတာ္ရံုတန္ရံု မလြယ္ဘူး။ ထရမ့္က သူလုပ္ခ်င္ရာလုပ္မယ္ဆိုတာကို အထက္လႊတ္ေတာ္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္က ျပန္ထိမ္းခ်ဳပ္မွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႀကီးႀကီးမားမား အမ်ားႀကီး ေျပာင္းလဲသြားမယ္လို႔ မယူဆဘူး။ ဒါေပမဲ့ စီးပြားေရးရယ္၊ လူ၀င္မွဳႀကီးၾကပ္ေရးရယ္ အပိုင္းမွာ ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္သြားဖို႔ေတာ့ရွိတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အပိုင္းမွာေတာ့ ဂငယ္ေကြ႔ေကြ႔သြားေလာက္တဲ့အထိေတာ့ မေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဆက္ဆံေရး မူ၀ါဒကေတာ့ ရီပတ္ဘလစ္ကန္ေရာ၊ ဒီမိုကရက္ေရာ ပါတီႏွစ္ရပ္လံုးကေနၿပီးေတာ့ သေဘာတူလက္ခံ ေထာက္ခံထားတဲ့ မူ၀ါဒ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ပိတ္ဆို႔မွဳ ပယ္ဖ်က္ဖို႔ ဥပေဒဆိုတာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ခြင့္ျပဳရတယ္။ သမၼတရဲ႕ အထူးအမိန္႔ကို ျပန္ၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္က ၁၄ ရက္အတြင္း ကန္႔ကြက္ျခင္း မရွိခဲ့ရင္၊ အဓိက ပါတီႀကီးႏွစ္ရပ္လံုးရဲ႕ တူေနတဲ့ ဘံု မူ၀ါဒတစ္ရပ္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႀကီးႀကီးမားမား ေျပာင္းလဲ စရာမရွိဘူး။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳနဲ႔ ပတ္သက္လို႔၊ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ စီးပြားေရးက အခု သြားေနတဲ့ အေနအထားက ခုခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပိတ္ဆို႔မွဳ ေတြ ဖြင့္တယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳေတြ ဖိတ္ေခၚတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေတာင္ကိုရီးယား၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယ စသည္ျဖင့္ စီးပြားေရးအရ အားေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ၊ အဲ့ႏိုင္ငံေတြ ေမွ်ာ္လင့္လို႔ရတယ္။ အေမရိကန္ဖက္က အဓိက ႏိုင္ငံေရးအရ ေထာက္ခံမွဳပဲ။ အဲ့တာ အေရးႀကီးသြားၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အာရွ ပစိဖိတ္ မူ၀ါဒနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ထရမ့္က ဘယ္လိုသြားမလဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၾကည့္ရမယ္။
ဦးျမေအး(၈၈ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း)
ကၽြန္ေတာ္ျမင္တာ တခုရွိတယ္။ အေမရိကန္လိုႏုိင္ငံမ်ိဳးမွာက်ေတာ့ အရပ္ဘက္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြေရာ ဘာေရာ ဒီမိုကေရစီအသားက်ၿပီးတဲ့ႏုိင္ငံေလ။ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ကာလမွာ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ ေျပာလာၾကတာေတြေတာ့ ရွိတာပဲေလ။ အေမရိကန္လိုႏုိင္ငံမ်ိဳးက အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္လို႔ ေျပာလို႔မရတဲ့ အေျခအေနရွိတယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ အေမရိကားဆိုတာ နဂိုကတည္းက လူမ်ိဳးတမ်ိဳးကေန က်ယ္လာတဲ့ႏိုင္ငံ မဟုတ္ဘူးဗ်။ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ထိန္းညွိသြားပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာျပည္အေပၚမွာ ဘယ္လိုအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိမလဲဆိုတာက်ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံက တ႐ုတ္နဲ႔လည္း အိမ္နီးနားခ်င္း ႏုိင္ငံျဖစ္ေတာ့ အေမရိကားနဲ႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရးကို အခု သမၼတျဖစ္လာမယ့္ အႏုိင္ရၿပီလို႔ ယူဆရဲတဲ့ ထရန္႔က ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္မလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္ဗ်။ အဲ့ဒါကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံအတြက္က သက္ေရာက္မႈကေတာ့ ရွိမွာပါ။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေျပာဖို႔ နည္းနည္းေစာဦးမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ဦးသန္းစိုးႏုိင္(ႏုိင္ငံေရးေလ့လာသံုးသပ္သူ)
ထရန္႔ တက္လာတဲ့အတြက္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒကို ႀကီးမားတဲ့အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္က ယူဆပါတယ္။ သူအခု ေျပာဆိုေနတဲ့ကိစၥက အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေနနဲ႔ ႏုိ္င္ငံတကာ တာဝန္ေတြကို ယူဖို႔ သိပ္မလိုအပ္ေတာ့ဘူးဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူ တိုင္းျပည္ကို အားရွိေအာင္၊ စီးပြားေရးအရ ေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္မယ္ေပါ့။ အဲ့လို သေဘာထားေတြရွိတဲ့ေအာက္မွာ သူက ႏုိင္ငံတကာအခင္းအက်င္းနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူ႔အေနနဲ႔ ႀကီးမားတဲ့အလွည့္အေျပာင္းေတြလုပ္မယ္လု႔ိ ကၽြန္ေတာ့အေနနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားတယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္ေအာက္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံလည္း ပါပါလိမ့္မယ္။ ေဒၚနယ္လ္ထရန္႔က အခု ႏုိင္ငံတကာအခင္းအက်င္းဆိုတဲ့ ေနရာမွာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေမရိကန္ရဲ့တာဝန္ေတြကို သိပ္ဂ႐ုစိုက္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ့ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့လမ္းေၾကာင္းမွန္သမွ် သူက လုပ္ေတာ့မွာပဲ။ အဲ့ေတာ့ တ႐ုတ္နဲ႔ အေမရိကန္ရဲ့ ဆက္ဆံေရးသည္ပင္လွ်င္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္လာမယ္။ အင္အာႀကီးႏုိင္ငံ ႏွစ္ႏုိင္ငံရဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္ဘက္ဆိုတာထက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ဘက္ကိုလဲ ေရာက္လာႏုိင္တယ္။ အဲ့လိုအေျခအေနေအာက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ထင္တာက ဟီလာရီကလင္တန္ေရာက္လာလို႔ရွိရင္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဆိုင္ရာမွာ အားျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထရန္႔ေနရာရလာတဲ့အတြက္ ျမန္မာျပည္နဲ႔ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကေတာ့ ဟီလာရီလက္ထက္ထက္ မသာေတာင္မွ မနိမ့္က်ႏုိင္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment