Friday, November 11, 2016

ၿခိမ္းေျခာက္ခံေနရဆဲ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္

Linda Lakhdhir


၂၀၁၅ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလက အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အစိုးရ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေအာင္နိုင္စဥ္က ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ သည့္ မ်ားစြာေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားတြင္ အစိုးရကို ေဝဖန္သူ၊ ဆန႔္က်င္သူမ်ားသည္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရမည္ကို စိုးရိမ္ရန္ မလိုေတာ့ ဟူေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ပါဝင္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာ အေကာင္အထည္ မေပၚေသးေပ။

NLD ၏ ထင္ရွားေသာေခါင္းေဆာင္ ဦးမ်ိဳးရန္ေနာင္သိမ္းအား စစ္တပ္ကို လူမႈကြန္ယက္တြင္ ေဝဖန္ျခင္း အတြက္ မၾကာ ေသးမီက ဖမ္းဆီးမႈမွာ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ယခင္ စစ္အစိုးရမ်ား အသုံးျပဳခဲ့ေသာ က်ယ္ျပန႔္ၿပီး ေဝဝါးေသာ စကားလုံမ်ားရွိ ဥပေဒတခု အရ ဖမ္းဆီးမႈ စီရင္မႈမ်ား အနက္ ေနာက္ဆုံးျဖစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ သူ႕ကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဆက္သြယ္ေရး ဥပေဒပုဒ္မ ၆၆ (ဃ) အရ ဖမ္းဆီးျခင္း ျဖစ္ၿပီး ဦးသိန္းစိန္အစိုးရသည္ သမၼတ သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္ကို ေစာ္ကားသူဟု စြပ္စြဲခံရသူမ်ားကို စီရင္ရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အသုံးျပဳခဲ့သည္။

သူသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္း အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚအၿပီး ပုဒ္မ ၆၆ (ဃ) အရ ရာဇဝတ္တရား ရင္ဆိုင္ရေသာ တဦးတည္းေသာ သူမဟုတ္ေပ။ လြန္ခဲ့ေသာ လမ်ားကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္ သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္ကို အသေရဖ်က္သည္ ဟု စြပ္စြဲခံရသူမ်ားကို ဖမ္းရန္ပုဒ္မ ၆၆ (ဃ) ကို သုံးခဲ့သည္။ ကိုေအာင္ဝင္းလွိုင္သည္ သမၼတကို အ႐ူးဟု ေဖ့စ္ဘုတ္တြင္ ေခၚေသာေၾကာင့္ စက္တင္ဘာလက ေထာင္ ၉ လ ခ်မွတ္ခံရသည္။ ကိုလွဖုန္းမွာ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လွိုင္တို႔၏ ပုံမ်ားကို ျပဳျပင္ၿပီး လူမႈကြန္ရက္တင္သည္ ဟု စြပ္စြဲခံရၿပီး လတ္တေလာ အမႈရင္ဆိုင္ေနရသည္။ လူမႈႏွင့္ နိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ကိုမ်ိဳးသူဝင္း ေခၚ ကိုရာျပည့္မွာ ေဖ့စ္ဘုတ္ မွတ္ခ်က္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္အား အသေရဖ်က္သည္ဟု စြပ္စြဲခံရၿပီး စြဲခ်က္တင္ခံေနရသည္။ (ေနာက္ဆုံးသတင္းမ်ားအရ Eleven Media Group ၏ CEO ျဖစ္သူ ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္ႏွင့္ Eleven Media Group တို႔အား တန္ဖိုးႀကီး နာရီလက္ခံယူခဲ့ေၾကာင္း မဟုတ္တန္းတရား စြပ္စြဲေရးသားသည္ဟု ဆိုကာ ဆက္သြယ္ေရးဥပေဒပုဒ္မ-၆၆(ဃ)ျဖင့္ တာေမြၿမိဳ႕မရဲစခန္းတြင္ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းက တရားလိုျပဳလုပ္ၿပီး နိုဝင္ဘာ ၉ ရက္ေန႕တြင္ အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားလိုက္သည္။) ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မတီက ေထာက္ျပခဲ့ သကဲ့သို႔ပင္ တစုံတဦးကို ပုတ္ခတ္ေစာ္ကားျခင္းသည္ ရာဇဝတ္ တရား စီရင္ရန္ အေၾကာင္းရင္း မျဖစ္သင့္ေပ။

အျခား အလြဲသုံးေနေသာ ဥပေဒတခုမွာ ရာဇဝတ္မႈ ဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) ျဖစ္သည္။ ထိုဥပေဒကို က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ ျပဳစု ထားၿပီး အစိုးရ အဆက္ဆက္က အထူးသျဖင့္ လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားတြင္ ပါဝင္ေသာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ၊ ေဝဖန္သူမ်ားကို ဖမ္းဆီးရန္ အသုံးျပဳၾကသည္။ ၾသဂုတ္လက ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး လႈပ္ရွားသူ ရခိုင္လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီ၏ ဒုတိယ ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္ ကိုခိုင္မ်ိဳးသန္းမွာ ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ စစ္ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သည္ဟု စြပ္စြဲေသာ ေၾကာင့္ ရာဇဝတ္မႈ ဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) ႏွင့္ (ဂ) ကို ေဖာက္ဖ်က္သည္ဟု စြဲခ်က္တင္ခံရသည္။

ဝါရင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ ကိုထင္ေက်ာ္မွာလည္း ေအာက္တိုဘာလ ၂၆ ရက္ေန႕တြင္ အဖမ္းခံရၿပီး ရာဇဝတ္မႈ ဥပေဒပုဒ္မ ၅၀၅ (က) ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး စစ္တပ္ဖြဲ႕ဝင္တဦး တာဝန္ ပ်က္ကြက္ေစနိုင္ေသာ ေျပာဆိုမႈျဖင့္ စြပ္စြဲခံရသည္။ ထိုစြပ္စြဲခ်က္၏ အေၾကာင္းရင္းမွာ သူ ေျပာဆိုသည္ဟု စြပ္စြဲခံရေသာ ေျပာဆိုခ်က္သည္ စစ္တပ္က လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္သည္ဟု စြပ္စြဲေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ ယခုအင္းစိန္ေထာင္တြင္ တရားရင္ဆိုင္မႈကို ေစာင့္ဆိုင္း ေနရသည္။ ယခင္ အစိုးရလက္ထက္ နိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ား ေၾကာင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ေထာင္ဒဏ္ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ ခ်မွတ္ခံရေသာ ကိုထင္ေက်ာ္သည္ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္၏ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ျပန္လြတ္လာသည္မွာ ၈ လပင္ မျပည့္ေသးေပ။

ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္သည္လည္း အစိုးရသစ္ လက္ေအာက္တြင္ ဆက္လက္ တရားစြဲဆိုခံေနရသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လြန္စြာ တင္းက်ပ္လွေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးစီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒကို လိုက္နာရန္ က်ိဳးစားသူမ်ားသည္ပင္ တရားစြဲဆို ခံရသည္။ ေမလက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တြင္ လူ ၁၀၀ ခန႔္ပါသည့္ ဘာသာစုံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လမ္းေလွ်ာက္ပြဲကို ဦးေဆာင္ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ ခြင့္ျပဳ မထားေသာ လမ္းေၾကာင္းမွ ေလွ်ာက္မိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးစီတန္း လွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖင့္ တရားစြဲခံရသည္။ ၎တို႔၏ ျပည္နယ္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ကို ေအာက္တိုဘာလ ၆ ရက္က ကခ်င္လူမ်ိဳး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာက ကန႔္ကြက္ဆႏၵျပအၿပီး Lungjung Tu Raw သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးစီတန္း လွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖင့္ တရားစြဲခံရသည္။သူသည္ ဆႏၵျပပြဲျပဳလုပ္ရန္ အာဏာပိုင္မ်ားထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ရၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း ဆႏၵျပသည္မ်ားသည္ ႀကိဳတင္ခြင့္ ျပဳမထားေသာ ေႂကြးေက်ာ္သံမ်ား ေအာ္ခဲ့သည္ဟု ရဲက စြပ္စြဲသည္။ လႊတ္ေတာ္က ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ျပင္းထန္တင္းက်ပ္ေသာ စုေဝးခြင့္ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ခဲ့ေသာ္လည္း အဆိုျပဳ ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား မွာ လြတ္လပ္စြာ စုေဝးခြင္ကို ကာကြယ္ေပးသည့္ နိုင္ငံတကာ စံႏႈန္းမ်ားထက္ နိမ့္က်ေနသည္။

လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ကို ရာဇဝတ္မႈျဖစ္ေစေသာ ဥပေဒမ်ားကို ျပင္ဆင္ဖ်က္သိမ္းျခင္း မျပဳလွ်င္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္မွာ လက္ေတြ႕ျဖစ္မလာဘဲ ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္မႈသာ ဆက္လက္ျဖစ္ ေနမည္။

ေရွ႕ေမွ်ာ္ၾကည့္လွ်င္ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ဤဥပေဒအေပၚ ထင္ျမင္ယူဆပုံႏွင့္ ဆက္လက္ ေဆာင္႐ြက္ဖြယ္ ရွိေသာ ကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ရွိလာသည္။ ျဖစ္နိုင္ေျခ တခုမွာ ဤကိစၥမ်ားသည္ ၎တိ့၏ အျမင္မ်ား သို႔မဟုတ္ မူဝါဒမ်ားကို ကိုယ္စားမျပဳ ဟု ယူဆနိုင္သည္။

အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ျပင္ဆင္လိုေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒသည္ စစ္ဘက္ကို စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ ေပးထားဆဲ ျဖစ္ၿပီး နိုင္ငံ၏ တရားစြဲဆိုသူမ်ားႏွင့္ တရားသူႀကီးမ်ားမွာ အမ်ားအားျဖင့္ စစ္တပ္က ခန႔္အပ္သူ လက္က်န္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာေၾကာင့္ ထိုသို႔ ယူဆရျခင္း ျဖစ္သည္။ အျခားေသာ ျဖစ္နိုင္ေျခမွာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အရာရွိမ်ား သည္ ယခုအခါ၎တို႔အား ေဝဖန္သူမ်ားကို ကိုင္တြယ္ရန္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေခတ္ေဟာင္းမွ ဥပေဒမ်ားကို နိုင္ငံေရး ရည္႐ြယ္ခ်က္ျဖင့္ အသုံးျပဳရန္ လိုလားလာၾကသည္ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။

အမႈအမ်ားအျပားကို စြဲဆိုၿပီးေနာက္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္အတြက္ ကာလရွည္ၾကာစြာ ရပ္တည္ ဦးေဆာင္ခဲ့သူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူမ၏ အျမင္ကို ၾကည္လင္ေအာင္ လုပ္သင့္သည္။ သူမသည္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္ အတြက္ ရာဇဝတ္စြပ္စြဲခ်က္မ်ား အားလုံးကို ပယ္ဖ်က္ရန္ လူသိရွင္ၾကား ေတာင္းဆိုသင့္သည္။ သူမသည္ ထိုသို႔ေသာ မရွင္းမလင္း အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ျပင္ဆင္ျခင္း မျပဳလုပ္နိုင္မီ ဆိုင္းငံ့ရန္လည္း ေတာင္းဆိုသင့္သည္။ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲဘက္မွ တန္ျပန္ထိုးႏွက္မႈ ရွိနိုင္ေသာ္လည္း သူမႏွင့္ သူမ၏ ပါတီသည္ ျမန္မာနိုင္ငံကို ဒီမိုကေရစီ အမွန္တကယ္ ေလးစားေသာ လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ တင္ေပးလိုလွ်င္ ဤအခ်ိန္ဤေနရာမွ စတင္လုပ္ေဆာင္ ရမည္ ျဖစ္သည္။ ။

No comments: