Thursday, March 30, 2017
Wednesday, March 29, 2017
Tuesday, March 28, 2017
Monday, March 27, 2017
Sunday, March 26, 2017
ေနာင္မြန္ ေဒသက ေပ်ာက္ဆုံးေနတဲ့ အနာဂတ္ေတြ
နန္းလြင္ႏွင္းပြင့္
ဝါးကပ္ေတြ က်ိဳးတိုးက်ဲတဲ မလုံမၿခဳံ ကာရံထားတဲ့ စာသင္ခန္းရဲ႕ ၿခံစည္းရိုးအျပင္မွာ “အေျခခံပညာ အလယ္တန္း ေက်ာင္းခြဲ ၊ ဂါတ္ထုေက်း႐ြာ၊ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕”ဆိုတဲ့ အစိမ္းေရာင္ ဆိုင္းဘုတ္သာ မရွိရင္ ဒီေက်ာင္းဟာ အစိုးရ ေက်ာင္း ဆိုတာကို ဘယ္သူကမွ ယုံမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ေဆြးေျမ့ေပါက္ၿပဲေနတဲ့ စာသင္ခန္းရဲ႕ ဝါးထရံေတြဟာ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ဖတ္စာအုပ္မွာ ပါတဲ့ ေရသည္ျပဇာတ္ ထဲက အဖာတစ္ရာနဲ႕ ေရသည္မိန္းမရဲ႕ထဘီ ထက္ေတာင္ အေျခအေနဆိုး႐ြားေနတယ္လို႔ ေျပာရမလိုပါ။
“က်မတို႔ ကေလးေတြ ဒီလိုပဲစာသင္တယ္”လို႔ ေဒၚဇမိဆားက ခ်က္ခ်င္း ငိုခ်လိဳက္ေတာ့မယ့္ဟန္နဲ႕ ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံလည္းျဖစ္တဲ့ ဆရာမ ေဒၚဇမိဆားက ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာလုပ္သက္ ၁၀ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။
ကခ်င္ျပည္နယ္က ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ေလးဟာ ပူတာအိုၿမိဳ႕နဲ႕ မိုင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ေဝးပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ေလးမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ သူေတြက ကခ်င္လူမ်ိဳးထဲက မ်ိဳးႏြယ္စု တစုျဖစ္တဲ့ ရဝမ္ တိုင္းရင္းသားေတြပါ။ သူတု႔ိရဲ႕ ေဒသက လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲၿပီး အေအးဒဏ္ လြန္ကဲတာေၾကာင့္ ေဒသခံ မဟုတ္သူေတြ လာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္ဖို႔ ခက္တဲ့ ေနရာေဒသလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပတ္ဝန္းက်င္တခြင္လုံး ေနေရာင္မျမင္ရေအာင္ အုံမိူင္းခ်မ္းတုန္ေနေပမယ့္ ေနာင္မြန္ ၁ရပ္ကြက္ အိမ္တအိမ္မွာ စုထိုင္ ေနၾကတဲ့ ေဒသခံ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမေတြရင္ထဲမွာေတာ့ ပူေလာင္ေနပါတယ္။
သူတို႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန ေရာက္လာတဲ့ သတင္းေထာက္ကို ေတြ႕ဖို႔ စုစည္းၿပီး ေစာင့္ေနၾကတာပါ။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္က ဆရာ ဆရာမေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဒုကၡအ၀၀ကို ေျပာဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့တာ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုနီးပါး ရွိၿပီ လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။
ေက်ာင္းဆရာလုပ္သက္ ၂၈ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ ဦးစေခါန္ဝန္တီးက “က်ေနာ့္ လုပ္သက္ တေလွ်ာက္မွာ ထူးထူး ခြၽန္ခြၽန္ႀကီး ျဖစ္သြားတဲ့ ကေလးဆိုတာ ဒီေနာင္မြန္မွာ မျမင္ဖူးပါဘူး”လို႔ ၾကမ္းျပင္ကို ငုံ႕ၾကည့္ရင္း ေျပာပါတယ္။
ဦးစေခါန္ဝန္တီးဟာ သူသင္ေပးခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြ ပညာေရးမွာ မေအာင္ျမင္တာကို ၾကားရတိုင္း၊ စာေမးပြဲ ေအာင္ စာရင္း ေတြမွာ အက်အဆုံးမ်ားတာကို ရင္ဆိုင္ရတိုင္း ဆရာအလုပ္ကို ဆက္လုပ္ခ်င္စိတ္မရွိေအာင္ စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့မႈကို မၾကာခဏခံစားေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားေနတဲ့ ေက်ာင္းစာသင္ခန္းေတြ
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ အထက္တန္းေက်ာင္း ၂ေက်ာင္း၊ အထက္တန္း(ခြဲ) ၁ေက်ာင္း၊ အလယ္တန္း (ခြဲ) ၅ေက်ာင္း၊ မူလတန္း ၂၉ ေက်ာင္း စုစုေပါင္း ေက်ာင္းေပါင္း ၄၀ ၊ ေက်ာင္းသားေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ပညာသင္ႏွစ္ ၁ ႏွစ္ စလိုက္တိုင္း ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြဆီကို ဖတ္စာအုပ္ေတြ ၁ အုပ္မွ အခ်ိန္မီ မေရာက္ပါဘူး။
လုပ္သက္ ၁၈ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ ဆရာ ဦးေခေဒါင္ဝိက “ပုံႏွိပ္စာအုပ္က အခ်ိန္မီ မေရာက္ဘူး။ ေရာက္တာေတာင္မွ မေလာက္ဘူး။ တခ်ိဳ႕အတန္းေတြ ဆိုရင္ လုံးဝမရတဲ့ ဘာသာေတြ ရွိတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။
အဆိုး႐ြားဆုံးကေတာ့ အနာဂတ္ကို အဆုံးျဖတ္ေပးတဲ့ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ ပုံႏွိပ္ ဖတ္စာအုပ္ေတြဟာ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကို စာသင္ႏွစ္ ကုန္ခါနီး နိုဝင္ဘာလေလာက္မွ ေရာက္လာတတ္တာပါပဲ။
“ႏွစ္ဆုံးတဲ့အထိ တခ်ိဳ႕ ဘာသာေတြ မေရာက္ဘူး။ ၁ ဘာသာမွ မေရာက္တာလည္း ရွိတယ္” လို႔ ဦးေခေဒါင္ဝိ က ဆိုပါတယ္။
ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ဖတ္စာအုပ္အနည္းငယ္ ႀကဳံေတာင့္ႀကဳံခဲ ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္လည္း သူတို႔ရဲ႕ ကံတရားကို မဲႏွိုက္ စမ္းသပ္ ရပါေသးတယ္။
“၁၀တန္း ျမန္မာကဗ်ာ ၁၅အုပ္ ေရာက္တယ္ဆိုရင္ မဲစနစ္နဲ႕ မဲနိူက္ၿပီးေတာ့ မဲေပါက္တဲ့ ကေလးကို ေပးလိုက္တာ၊ ေနာက္တေခါက္ ၇အုပ္ေလာက္ ရတယ္ဆိုရင္ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ မဲႏွိုက္ၿပီး ထပ္ေပးတယ္။ ႏွစ္ခါ ေလာက္ပဲ ေရာက္တယ္။ အခု မလာေတာ့ဘူးလုံးဝ”လို႔ ဦီးေခေဒါင္ဝိက ေျပာပါတယ္။
ဖတ္စာအုပ္မရွိတဲ့ ကေလးေတြကေတာ့ သူတို႔ထက္ ႏွစ္ႀကီးတဲ့ အစ္ကို အစ္မေတြ အဆက္ဆက္ လက္ေျပာင္းကိုင္ ခဲ့တဲ့ ႏြမ္းေၾကစုတ္ၿပဲၿပီး အတခ်ိဳ႕အဖုံးမရွိ၊ ခဲတံရာ ျခစ္ရာေတြနဲ႕ စာအုပ္ေတြကို သုံးၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမႉး ဦးဝင္းေအာင္ကေတာ့ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်ာင္းေတြမွာ ဖတ္စာအုပ္ အျပင္ ပညာသင္ၾကားေရးပိုင္းနဲ႕ ပတ္သက္လု႔ိ လိုအပ္တာ လုံးဝမရွိဘဲ ပိုလွ်ံေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီ့အျပင္ ဦးဝင္းေအာင္က “ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ ဒီေနာင္မြန္က ဆရာ ဆရာမ နဲ႕ ေက်ာင္းသား အခ်ိဳးလည္း ကိုက္လု႔ိ ပိုေတာင္ ပိုလွ်ံတယ္။ ဖတ္စာအုပ္ကလည္း မေရာက္တာ မရွိပါဘူး။ ရာသီဥတု မေကာင္းမွ နည္းနည္း ေနာက္က် တာပါ။ အၿမဲ အခ်ိန္မီ ေရာက္ပါတယ္”လို႔ ေျပာျပပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ ဖတ္စာအုပ္ မလုံေလာက္တာေၾကာင့္ ရွားရွားပါးပါး ဖတ္စာအုပ္ တခ်ိဳ႕ ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္လည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ထိ မေရာက္ဘဲ ၈ မိုင္ေလာက္ေဝးတဲ့ ရပ္ေဘာ့ၿမိဳ႕နယ္ကိုပဲ ေရာက္တာ ေၾကာင့္ သြားေရာက္ယူရပါတယ္။
“က်မတို႔က အထက ဆိုေတာ့ သင္ၾကားေရးပ်က္ကြက္လို႔ မရေတာ့ ေက်ာင္းက ႐ုံးကလူေတြကို ဆိုင္ကယ္ ကယ္ရီ ဖိုး ေပးၿပီးေတာ့ သြားသယ္ခိုင္းရတယ္။ သယ္ယူစရိတ္က်ေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ စိုက္ရတယ္”လို႔ လုပ္သက္ ၁၃ ႏွစ္ ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ေဒၚခ်န္ဆားက သူ႕အေတြ႕အႀကဳံေတြကို ေျပာပါတယ္။
စာအုပ္ တခါသြားသယ္တိုင္း သယ္ေပးတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဆိုင္ကယ္ဆီခ နဲ႕ စားေသာက္စရိတ္ေတြကိုလည္း ဆရာ ဆရာမ ေတြက ကုန္က်ခံရပါတယ္။
“အျပန္၊အသြားဆိုရင္ က်ပ္ တေသာင္း ေပးရတာေပါ့၊ အဲ့ဒါ ဆိုင္ကယ္ တစီးစာေပါ့”လု႔ိလည္း ေဒၚခ်န္ဆားက ဆိုပါ တယ္။
ပညာေရးပိုင္းမွာ ဖတ္စာအုပ္ေတြတင္ မကဘဲ အစိုးရက မူလတန္းေတြအတြက္ အခမဲ့ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ KG kit ေတြ ဟာလည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကို ေယာင္လို႔မွ ေရာက္မလာပါဘူး။
ဦးေခေဒါင္ဝိ ကလည္း“KG KIT ပုံးေတြ လုံးဝမေရာက္ဘူး”လို႔ လက္ေတြကို ခါရမ္းရင္း ေျပာပါတယ္။
ေနာင္မြန္ ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ဆရာ ဆရာမေတြဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အလုပ္အမ်ားဆုံး အစိုးရ ဝန္ထမ္းေတြလို႔ ဆိုရ မလား ပါပဲ။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အထက ေက်ာင္းေတြမွာ ကြန္ပ်ဳတာ မရွိတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲရွိတိုင္း ေမးခြန္းစာ႐ြက္ ထုတ္ဖို႔လည္း ဆရာ ဆရာမေတြ အခက္အခဲ ႀကဳံရပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်ာင္းေတြဆီကို စာေမးပြဲ ေမးခြန္း တဘာသာအတြက္ ေမးခြန္း စာ႐ြက္တ႐ြက္စီပဲ ေရာက္ လာတယ္လု႔ိ ဆရာ ဆရာမေတြက ေျပာျပပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြ စာေမးပြဲေျဖတဲ့အခါ ေမးခြန္းေတြကို မိတၱဴပြားဖို႔ မရွိတာေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမေတြက ေက်ာက္သင္ ပုန္း မွာ ေမးခြန္းေတြကို ခ်ေရးေပးရပါတယ္။
ေက်ာက္သင္ပုန္းက ေသးလို႔ ေမးခြန္းမဆံ့ရင္ ရတဲ့အခ်ိန္ေလးအတြင္းမွွာ ခပ္ျမန္ျမန္ေရး ခပ္ျမန္ျမန္ဖ်က္နဲ႕ ေက်ာင္း သား ေတြက ေမးခြန္းေတြကို စဥ္းစားခ်ိန္မရဘဲ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ေမးခြန္းကို မဖတ္လိုက္ရတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲ ေျဖနိုင္သူ သိပ္ရွားပါတယ္။
သင္ပုန္းမွာ ေမးခြန္းေတြကို ခ်ေရးေပးတဲ့အခါ ျမန္မာစာလို က်က္စာေတြကေတာ့ အဆင္ေျပေပမယ့္ သခ်ၤာတို႔ ႐ူပေဗဒ ဘာသာရပ္လိုမ်ိဳး ေမးခြန္းကိုၾကည့္ၿပီး ျပန္စဥ္းစားလိုက္ တြက္ခ်က္လိုက္ မွတ္သားလိုက္ လုပ္ရမယ့္ ဘာသာရပ္မ်ိဳး ေတြ ဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အမွတ္ ၅၀ ဖိုးေတာင္ အနိုင္နိုင္ေျဖၾကရတယ္လို႔ ဆရာ ဆရာမေတြ ကေျပာပါ တယ္။
တခ်ိဳ႕ရက္ေတြမွာ ေမးခြန္းတရက္ႀကိဳ ရတာမ်ိဳးဆိုရင္ ဆရာဆရာမေတြက စာ႐ြက္ေပၚမွာ ေဘာပင္နဲ႕ ညတြင္းခ်င္း ေမးခြန္း ထိုင္ေရးၿပီး ေနာက္ေန႕မွာ ေျဖမယ့္ ကေလးေတြကို ေဝေပးတာမ်ိဳးကိုလည္း လုပ္ရပါတယ္။
“က်မတို႔ လက္ေရးနဲ႕ ေက်ာင္းသား ၁၀ ေယာက္ ရွိတယ္ဆိုရင္ အေစာင္ ၁၀၊ အေယာက္ ၁၀၀ ရွိတယ္ဆိုရင္ ၁၀၀ လုံး ကို လက္ေရးနဲ႕ က်မတို႔ ေရးရပါတယ္”လို႔ ဝမ္းနည္းမႈေတြ ေရာစြက္ေနတဲ့ အသံနဲ႕ ဆရာမ ေဒၚမူဇီဆားက ေျပာပါ တယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာမွာေတာ့ တခ်ိဳ႕ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ စာေမးပြဲနီးရင္ ကေလးေတြဆီက တေယာက္ ၁၀၀၀ က်ပ္ ႀကိဳေကာက္ ေမးခြန္းေတြကို မိတၱဴဆြဲၿပီး အဆင္ေျပေအာင္ စီစဥ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမႉး ဦးဝင္းေအာင္က ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဆီက ေငြေၾကး မေကာက္ရဘူး လို႔ အမိန႔္ ထုတ္လိုက္တာေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမေတြက နဂိုအတိုင္း လက္ေရးနဲ႕ ျပန္ကူး ေရးေနၾက ျပန္ပါတယ္။
ဒီလို အျဖစ္အပ်က္ေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ တန္း စာေမးပြဲမွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အမွတ္ ၁၀၀ ဖိုး ေျဖဆိုရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ၅၀ ဖိုးပဲ ေျဖလိုက္ရတယ္လို႔ ဆရာ ဆရာမေတြက ဆိုပါတယ္။
ေဒၚခ်န္ဆားက “ႏွစ္တိုင္း ၁၀၀ ဖိုး ေျဖေနက်၊ ၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာမွာ ၅၀ဖိုးပဲ ေျဖနိုင္တယ္။ အဲ့ဒါ ေမးခြန္းစာ႐ြက္ အခက္အခဲ ေၾကာင့္ပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေမးခြန္းတင္ အခက္ႀကဳံတာ မဟုတ္ဘဲ စာေမးပြဲတိုင္းရဲ႕ အေျဖလႊာအတြက္လည္း ေလးတန္း၊ ရွစ္တန္းနဲ႕ ဆယ္တန္း ေတြ အတြက္သာ ရၿပီး က်န္အတန္းေတြ အတြက္ အေျဖလႊာ စာ႐ြက္ေတြလည္း မရၾကတာေၾကာင့္ စားေမးပြဲေျဖခါနီး တိုင္း ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဆီက ဗလာစာအုပ္ေတြ ႀကိဳေကာက္၊ အဖုံးျဖဳတ္၊ စတာပလာညွပ္ အေျဖလႊာပုံစံ အသြင္ေျပာင္းၿပီး စာေမးပြဲေျဖနိုင္ဖု႔ိ ႀကိဳးပမ္းၾကရ ျပန္ပါတယ္။
ေနာင္မြန္ေတာင္တန္းက မီးအိမ္ရွင္ေတြ
ေဒသခံ ရဝမ္ ဆရာ ဆရာမေတြက မျပည့္စုံတဲ့ ၾကားက သူတု႔ိရဲ႕ မ်ိဳးဆက္သစ္ ရဝမ္ ကေလးငယ္ေတြ အနာဂတ္ အတြက္ ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ရင္း ေတာက္ပေနၾကတဲ့ မီးအိမ္ရွင္ေတြပါ။
ေဒသခံမဟုတ္တဲ့ ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုကေတာ့ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္မွာ တာဝန္က်ၿပီဆိုရင္ စိတ္ညစ္ၾကပါတယ္။ ေနာင္မြန္ ၿမိဳ႕အျပင္ ကားလမ္း၊ ဆိုင္ကယ္လမ္း ေပါက္တဲ့ ႐ြာေတြမွာ တာဝန္က်ရင္ ေတာ္ေသးေပမယ့္ ဒီ့ထက္ ေဝးတဲ့ ေနရာေတြကို တာဝန္က်ၿပီဆိုရင္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။
ပူတာအိုၿမိဳ႕ကေန ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ အထိကို ေတာင္ေတြပတ္ၿပီး ေဖာက္ထားတဲ့ ကားလမ္းခရီးၾကမ္း ရွိေပမယ့္ ေနာင္မြန္ ၿမိဳ႕ ကို ေက်ာ္ၿပီး ႐ြာေတြနဲ႕ ပန္နန္းဒင္ၿမိဳ႕နယ္ခြဲကို တာဝန္က်တဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္မယ့္ ေနရာကို ေရာက္ဖို႔အတြက္ ေျခလ်င္ ေလွ်ာက္ရပါတယ္။
ေကာ္လဲ့မွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ ဆရာမ ခိုင္ေ႐ႊရည္ (အမည္လႊဲ)က “က်မ သူငယ္ခ်င္းက ပန္နန္းဒင္မွာ တာဝန္ က် တယ္။ သူကေတာ့ ၾကားၾကားခ်င္း ငိုတာပဲ။ က်မတို႔က ေကာ္လဲ့မွာ က်တာ ကံေကာင္းတယ္ပဲ ေျပာရ ေတာ့မွာေပါ့” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ပန္နန္းဒင္ၿမိဳ႕က ေကာ္လဲ့႐ြာကေန သြားမယ္ဆို ဆိုင္ကယ္လမ္း တဝက္ ေျခလ်င္တဝက္ ၂ရက္ေလာက္ ခရီးဆက္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ့ထက္ပိုဆိုးတာကေတာ့ ပန္နန္းဒင္မွာ စားေရရိကၡာ ဝယ္ယူဖို႔ ရွားပါးတာပါ။ ဆန္ကို တာဝန္က်တဲ့အခ်ိန္ တခ်ိန္လုံး ေန႕စဥ္ ခ်က္စားနိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ပူတာအိုၿမိဳ႕ ဒါမွမဟုတ္ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကေန ဝယ္လာမွ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ စားနိုင္ ေသာက္နိုင္မွာပါ။
ပန္နန္းဒင္ထက္ ေဝးလံတဲ့ မဒိန္၊ တဘူဒမ္း အမည္ရွိတဲ့ ႐ြာကေလးေတြမွာ တာဝန္က်တဲ့ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမ ေတြ လည္း ရွိပါတယ္။
ဆရာ ဆရာမေတြက လကုန္လို႔ လစာထုတ္မယ္ဆိုရင္လည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကို လာေရာက္ယူရပါတယ္။ စာေရး ဝန္ထမ္း ရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ စာေရးဝန္ထမ္းက အစား လာေရာက္ထုတ္ယူေပးတာ ရွိေပမယ့္ တခ်ိဳ႕႐ြာေတြ က ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ ေနာင္မြန္ထိကို အသြား အျပန္ ၂ပတ္ခန႔္ အခ်ိန္ယူၿပီး လစာ လာေရာက္ထုတ္ယူ ရပါ တယ္။
ခက္ခက္ခဲခဲ လစာလာထုတ္ယူရင္းကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လမွာေတာ့ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမ ၂၀ ေက်ာ္ရဲ႕ လစာေတြ နဲ႕ ေဒသေျပာင္းေ႐ႊ႕စရိတ္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ ပညာေရးမႉးေဟာင္းက ယူသြားၿပီး မႏၲေလးတိုင္း ေညာင္ဦးၿမိဳ႕ကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြားပါတယ္။
လက္ရွိ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမႉး ဦးဝင္းေအာင္က “သူက သူယူသြားတဲ့ သိန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ျပန္ၿပီး ဆပ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အခုေတာ့ သူက ေညာင္ဦးမွာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ လစာ၊ ေျပာင္းေ႐ႊ႕စရိတ္ေတြကေတာ့ ဒီေန႕ထိ ျပန္မရၾကပါဘူး။
ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ ေဒသေျပာင္းေ႐ႊ႕စရိတ္ အျဖစ္ တဦးကို ၂သိန္း ရစရာ ရွိတဲ့သူေတြ ရွိသလို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၁သိန္း ရရမယ္နဲ႕ တြက္ခ်က္ ညည္းၫူ ေနၾကတုန္းပါပဲ။
ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ တိုင္စာကလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဆီကို တကယ္ေရာက္ မေရာက္ဆိုတာ ဘယ္သူ႕ ဆီ မွာမွ အေျဖရွာမရပါဘူး။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ေမးျမန္းခြင့္ မရ ခဲ့ပါဘူး။
ေဒၚခ်န္ဆား ကေတာ့ “လစာမရတဲ့ ဆရာမေလးေတြက ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ၾကတယ္။ နည္းနည္း ဟလိုက္တာနဲ႕ မဒိန္ ေရာက္ခ်င္သလား။ တဟြန္ဒမ္း ေရာက္ခ်င္သလားလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ သူတို႔က အဲ့ဒီေနရာ ဒီေလာက္ ေခါင္တဲ့ ေနရာ ဘယ္သူမွ မသြားခ်င္ဘူး၊ အဲ့ဒီေတာ့ ပိုက္ဆံ မရရင္လည္း ေနေတာ့ ဘယ္သူကမွ မေျပာၾကေတာ့ဘူး။ ၿငိမ္ေန ၾကေတာ့တာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။
အျခားေဒသကေန အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ တာဝန္က်လာတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေဒသ မဟုတ္ တာက တေၾကာင္း၊ ေဝးလံေခါင္လြန္းၿပီး သြားေရးလာေရး ခက္ခဲတာက တေၾကာင္းေၾကာင့္ ေနာင္မြန္ ေတာင္တန္း ေတြ ေပၚေရာက္လာတဲ့ မီးအိမ္ရွင္ေတြကေတာ့ အေအးဒဏ္၊ ကုန္ေဈးႏႈန္းဒဏ္ နဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္မႈ ဒဏ္ေတြေၾကာင့္ ၾကာၾကာ မထြန္းလင္းနိုင္ၾကဘဲ ေနရပ္နဲ႕ နီးတဲ့ ေနရာေတြကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြား ၾကတာ မ်ားပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒီမိုကေရစီ ပါတီ (KSDP) က ဦးဖုန္လတ္က “ဒီလိုေခါင္တဲ့ ေဒသက်ေတာ့ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြလည္း မေနခ်င္ၾကဘူးေလ။ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႕ေလးက ပညာေရးမွာ ေနာက္က်တယ္။ က်န္တာေတြမွာလည္း ေနာက္က်ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲေစခ်င္ၿပီ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဦးဖုန္လတ္က ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြက ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အနာဂတ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ ေတြ အားလုံးကို ဖတ္စာအုပ္ စုံစုံလင္လင္နဲ႕ စာသင္ရၿပီး ပညာတတ္ေတြ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) နိုင္လို႔ အစိုးရ ျဖစ္လာၿပီး ပညာေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ထားပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ ဆရာ၊ ဆရာမေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ႀကီးႀကီးမားမား ေတြထက္ သူတို႔ေက်ာင္းမွာ ဖတ္စာအုပ္ေတြ အေျဖလႊာေတြ ေမးခြန္းစာ႐ြက္ေတြ စုံစံုံလင္လင္ရဖို႔ကိုပဲ ဦးစားေပး လိုခ်င္ ၾကတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ အတြင္းမွာ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ မ်ိဳးသိမ္းႀကီး က စြမ္းေဆာင္ရည္ မေကာင္းတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကို သူ႕ထိုက္သူ႕ကံနဲ႕ ေဝးလံတဲ့ ေဒသေတြကို ေျပာင္း ေ႐ႊ႕ ေစမယ္လို႔ ေျပာဆိုလိုက္တာကလည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က ဆရာ ဆရာမေတြ အပါအဝင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ေတြ အတြက္ေတာ့ အလြန္အမင္း စိတ္ပ်က္ အားငယ္ေစပါတယ္။
မတ္လ ၁ ရက္မွာေတာ့ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးက႑ကို ဘက္စုံ မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း တိုးတက္ေစဖို႔နဲ႕ ဘဝတသက္တာ ပညာသင္ယူမႈ အခြင့္အလမ္း ေတြ အတြက္ NLD အစိုးရရဲ႕ ၅ႏွစ္ စီမံကိန္းအျဖစ္ အမ်ိဳးသားပညာေရး မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းကို ေရးဆြဲထားၿပီလို႔ ဆိုပါ တယ္။
အမ်ိဳးသားပညာေရး မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းအရ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးမွာ အလြတ္ က်က္မွတ္ေျဖဆိုၾကတဲ့ စာေမးပြဲ စနစ္ ေတြထက္ ဘဝတသက္တာ သင္ယူနိုင္မႈအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကြၽမ္းက်င္မႈ၊ ပညာေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ နိုင္ငံတကာ က ခ်မွတ္ထားတဲ့ သင္ယူမႈ ဆိုင္ရာစံေတြကို စစ္ေဆးအကဲျဖတ္တဲ့ စာေမးပြဲစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ လို႔လည္း သိရပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က ဆရာ ဆရာမေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ပညာေရး စီမံကိန္း အသစ္ ေတြနဲ႕ အတူ လုံေလာက္တဲ့ ဖတ္စာအုပ္၊ အေျဖလႊာစာအုပ္ေတြ သူတို႔ဆီကို ေရာက္လာဖို႔ ေမွ်ာ္ေနၾကပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ပညာေရးမွာ ေအာင္ျမင္ၾကတာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က လူငယ္ေတြက တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း မေအာင္ျမင္ၾကရင္ ေဒသ အလုပ္ျဖစ္တဲ့ ေရခဲေတာင္မွာ ေဆးျမစ္ ေဆးဥ တူးတာ ေရခဲေတာင္တက္ခရီး လာၾကတဲ့ သူေတြရဲ႕ အထုပ္အပိုးေတြကို ေန႕စားခနဲ႕ လိုက္ထမ္းတာေတြ ငါးမွ်ားတာ လယ္လုပ္တာေတြနဲ႕ပဲ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳေနၾကပါတယ္။
ေရခဲေတာင္မွာ ေဆးျမစ္ေဆးဥ ရွာရတဲ့ အလုပ္က မိသားစု စားဝတ္ေနေရး ဖူလုံေပမယ့္ အႏၲရာယ္မ်ားလြန္း ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးျမစ္ရွာသူေတြမွာ အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ အသက္ဆုံးပါးၿပီး အိမ္ကို ျပန္မလာနိုင္ေတာ့တာေတြ ရွိသလို ေခ်ာက္ ကမ္းပါးေတြထဲ က်သြားလို႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေတြ ရၾကတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ဦးစေခါန္ဝန္တီး၊ ဦးေခေဒါင္ဝိနဲ႕ ေဒၚခ်န္ဆားတို႔က သူတို႔ စာသင္ေပးခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြ ေရခဲေတာင္မွာ ေဆးျမစ္ ေဆးဥ တူးတဲ့ အလုပ္ လုပ္ေနတာေတြ႕ရင္ သူတို႔ သင္ေပးခဲ့တဲ့ ပညာေတြက အသုံးမဝင္ပါလား လို႔ေတာင္ ေတြးမိၿပီး စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
မျပည့္စုံမႈေတြၾကားက ပညာသင္ၾကားရင္း တကၠသိုလ္ဝင္တန္းကို ရွားရွားပါးပါး ေအာင္ျမင္ၾကသူေတြကေတာ့ ဆရာ အတတ္သင္ သင္တန္းေတြ တက္ၿပီး ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕မွာပဲ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမ တာဝန္က်ဖိဳ႕ ေလွ်ာက္ကာ သူတို႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ ပညာတတ္ေျမာက္ေရး အိပ္မက္ကို ဆက္မက္ ေနၾကပါတယ္။
ေဒၚခ်န္ဆားကေတာ့ “က်မ စာသင္ေပးရတဲ့ ကေလးေတြကို ေဆးျမစ္ မုဆိုးေတြေတာ့ ထပ္မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ပညာ တတ္ အေနနဲ႕ အသက္ေမြးေနတာမ်ိဳးပဲ က်မက ျမင္ခ်င္တာ”လို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ။
ဝါးကပ္ေတြ က်ိဳးတိုးက်ဲတဲ မလုံမၿခဳံ ကာရံထားတဲ့ စာသင္ခန္းရဲ႕ ၿခံစည္းရိုးအျပင္မွာ “အေျခခံပညာ အလယ္တန္း ေက်ာင္းခြဲ ၊ ဂါတ္ထုေက်း႐ြာ၊ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕”ဆိုတဲ့ အစိမ္းေရာင္ ဆိုင္းဘုတ္သာ မရွိရင္ ဒီေက်ာင္းဟာ အစိုးရ ေက်ာင္း ဆိုတာကို ဘယ္သူကမွ ယုံမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ေဆြးေျမ့ေပါက္ၿပဲေနတဲ့ စာသင္ခန္းရဲ႕ ဝါးထရံေတြဟာ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ဖတ္စာအုပ္မွာ ပါတဲ့ ေရသည္ျပဇာတ္ ထဲက အဖာတစ္ရာနဲ႕ ေရသည္မိန္းမရဲ႕ထဘီ ထက္ေတာင္ အေျခအေနဆိုး႐ြားေနတယ္လို႔ ေျပာရမလိုပါ။
“က်မတို႔ ကေလးေတြ ဒီလိုပဲစာသင္တယ္”လို႔ ေဒၚဇမိဆားက ခ်က္ခ်င္း ငိုခ်လိဳက္ေတာ့မယ့္ဟန္နဲ႕ ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံလည္းျဖစ္တဲ့ ဆရာမ ေဒၚဇမိဆားက ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ အထက္တန္းေက်ာင္းမွာလုပ္သက္ ၁၀ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။
ကခ်င္ျပည္နယ္က ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ေလးဟာ ပူတာအိုၿမိဳ႕နဲ႕ မိုင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ေဝးပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ေလးမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ သူေတြက ကခ်င္လူမ်ိဳးထဲက မ်ိဳးႏြယ္စု တစုျဖစ္တဲ့ ရဝမ္ တိုင္းရင္းသားေတြပါ။ သူတု႔ိရဲ႕ ေဒသက လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲၿပီး အေအးဒဏ္ လြန္ကဲတာေၾကာင့္ ေဒသခံ မဟုတ္သူေတြ လာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္ဖို႔ ခက္တဲ့ ေနရာေဒသလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ပတ္ဝန္းက်င္တခြင္လုံး ေနေရာင္မျမင္ရေအာင္ အုံမိူင္းခ်မ္းတုန္ေနေပမယ့္ ေနာင္မြန္ ၁ရပ္ကြက္ အိမ္တအိမ္မွာ စုထိုင္ ေနၾကတဲ့ ေဒသခံ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမေတြရင္ထဲမွာေတာ့ ပူေလာင္ေနပါတယ္။
သူတို႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန ေရာက္လာတဲ့ သတင္းေထာက္ကို ေတြ႕ဖို႔ စုစည္းၿပီး ေစာင့္ေနၾကတာပါ။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္က ဆရာ ဆရာမေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ ဒုကၡအ၀၀ကို ေျပာဖို႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့တာ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုနီးပါး ရွိၿပီ လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။
ေက်ာင္းဆရာလုပ္သက္ ၂၈ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ ဦးစေခါန္ဝန္တီးက “က်ေနာ့္ လုပ္သက္ တေလွ်ာက္မွာ ထူးထူး ခြၽန္ခြၽန္ႀကီး ျဖစ္သြားတဲ့ ကေလးဆိုတာ ဒီေနာင္မြန္မွာ မျမင္ဖူးပါဘူး”လို႔ ၾကမ္းျပင္ကို ငုံ႕ၾကည့္ရင္း ေျပာပါတယ္။
ဦးစေခါန္ဝန္တီးဟာ သူသင္ေပးခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြ ပညာေရးမွာ မေအာင္ျမင္တာကို ၾကားရတိုင္း၊ စာေမးပြဲ ေအာင္ စာရင္း ေတြမွာ အက်အဆုံးမ်ားတာကို ရင္ဆိုင္ရတိုင္း ဆရာအလုပ္ကို ဆက္လုပ္ခ်င္စိတ္မရွိေအာင္ စိတ္ပ်က္ အားေလ်ာ့မႈကို မၾကာခဏခံစားေနရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လိုအပ္ခ်က္ေတြ မ်ားေနတဲ့ ေက်ာင္းစာသင္ခန္းေတြ
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ အထက္တန္းေက်ာင္း ၂ေက်ာင္း၊ အထက္တန္း(ခြဲ) ၁ေက်ာင္း၊ အလယ္တန္း (ခြဲ) ၅ေက်ာင္း၊ မူလတန္း ၂၉ ေက်ာင္း စုစုေပါင္း ေက်ာင္းေပါင္း ၄၀ ၊ ေက်ာင္းသားေပါင္း ၂၀၀၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ပညာသင္ႏွစ္ ၁ ႏွစ္ စလိုက္တိုင္း ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြဆီကို ဖတ္စာအုပ္ေတြ ၁ အုပ္မွ အခ်ိန္မီ မေရာက္ပါဘူး။
လုပ္သက္ ၁၈ ႏွစ္ရွိၿပီ ျဖစ္တဲ့ ဆရာ ဦးေခေဒါင္ဝိက “ပုံႏွိပ္စာအုပ္က အခ်ိန္မီ မေရာက္ဘူး။ ေရာက္တာေတာင္မွ မေလာက္ဘူး။ တခ်ိဳ႕အတန္းေတြ ဆိုရင္ လုံးဝမရတဲ့ ဘာသာေတြ ရွိတယ္”လို႔ ေျပာပါတယ္။
အဆိုး႐ြားဆုံးကေတာ့ အနာဂတ္ကို အဆုံးျဖတ္ေပးတဲ့ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အတြက္ ပုံႏွိပ္ ဖတ္စာအုပ္ေတြဟာ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကို စာသင္ႏွစ္ ကုန္ခါနီး နိုဝင္ဘာလေလာက္မွ ေရာက္လာတတ္တာပါပဲ။
“ႏွစ္ဆုံးတဲ့အထိ တခ်ိဳ႕ ဘာသာေတြ မေရာက္ဘူး။ ၁ ဘာသာမွ မေရာက္တာလည္း ရွိတယ္” လို႔ ဦးေခေဒါင္ဝိ က ဆိုပါတယ္။
ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ဖတ္စာအုပ္အနည္းငယ္ ႀကဳံေတာင့္ႀကဳံခဲ ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္လည္း သူတို႔ရဲ႕ ကံတရားကို မဲႏွိုက္ စမ္းသပ္ ရပါေသးတယ္။
“၁၀တန္း ျမန္မာကဗ်ာ ၁၅အုပ္ ေရာက္တယ္ဆိုရင္ မဲစနစ္နဲ႕ မဲနိူက္ၿပီးေတာ့ မဲေပါက္တဲ့ ကေလးကို ေပးလိုက္တာ၊ ေနာက္တေခါက္ ၇အုပ္ေလာက္ ရတယ္ဆိုရင္ ေရာက္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ မဲႏွိုက္ၿပီး ထပ္ေပးတယ္။ ႏွစ္ခါ ေလာက္ပဲ ေရာက္တယ္။ အခု မလာေတာ့ဘူးလုံးဝ”လို႔ ဦီးေခေဒါင္ဝိက ေျပာပါတယ္။
ဖတ္စာအုပ္မရွိတဲ့ ကေလးေတြကေတာ့ သူတို႔ထက္ ႏွစ္ႀကီးတဲ့ အစ္ကို အစ္မေတြ အဆက္ဆက္ လက္ေျပာင္းကိုင္ ခဲ့တဲ့ ႏြမ္းေၾကစုတ္ၿပဲၿပီး အတခ်ိဳ႕အဖုံးမရွိ၊ ခဲတံရာ ျခစ္ရာေတြနဲ႕ စာအုပ္ေတြကို သုံးၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမႉး ဦးဝင္းေအာင္ကေတာ့ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်ာင္းေတြမွာ ဖတ္စာအုပ္ အျပင္ ပညာသင္ၾကားေရးပိုင္းနဲ႕ ပတ္သက္လု႔ိ လိုအပ္တာ လုံးဝမရွိဘဲ ပိုလွ်ံေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီ့အျပင္ ဦးဝင္းေအာင္က “ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ ဒီေနာင္မြန္က ဆရာ ဆရာမ နဲ႕ ေက်ာင္းသား အခ်ိဳးလည္း ကိုက္လု႔ိ ပိုေတာင္ ပိုလွ်ံတယ္။ ဖတ္စာအုပ္ကလည္း မေရာက္တာ မရွိပါဘူး။ ရာသီဥတု မေကာင္းမွ နည္းနည္း ေနာက္က် တာပါ။ အၿမဲ အခ်ိန္မီ ေရာက္ပါတယ္”လို႔ ေျပာျပပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ ဖတ္စာအုပ္ မလုံေလာက္တာေၾကာင့္ ရွားရွားပါးပါး ဖတ္စာအုပ္ တခ်ိဳ႕ ေရာက္လာၿပီ ဆိုရင္လည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ထိ မေရာက္ဘဲ ၈ မိုင္ေလာက္ေဝးတဲ့ ရပ္ေဘာ့ၿမိဳ႕နယ္ကိုပဲ ေရာက္တာ ေၾကာင့္ သြားေရာက္ယူရပါတယ္။
“က်မတို႔က အထက ဆိုေတာ့ သင္ၾကားေရးပ်က္ကြက္လို႔ မရေတာ့ ေက်ာင္းက ႐ုံးကလူေတြကို ဆိုင္ကယ္ ကယ္ရီ ဖိုး ေပးၿပီးေတာ့ သြားသယ္ခိုင္းရတယ္။ သယ္ယူစရိတ္က်ေတာ့ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ စိုက္ရတယ္”လို႔ လုပ္သက္ ၁၃ ႏွစ္ ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္တဲ့ ေဒၚခ်န္ဆားက သူ႕အေတြ႕အႀကဳံေတြကို ေျပာပါတယ္။
စာအုပ္ တခါသြားသယ္တိုင္း သယ္ေပးတဲ့ လူေတြရဲ႕ ဆိုင္ကယ္ဆီခ နဲ႕ စားေသာက္စရိတ္ေတြကိုလည္း ဆရာ ဆရာမ ေတြက ကုန္က်ခံရပါတယ္။
“အျပန္၊အသြားဆိုရင္ က်ပ္ တေသာင္း ေပးရတာေပါ့၊ အဲ့ဒါ ဆိုင္ကယ္ တစီးစာေပါ့”လု႔ိလည္း ေဒၚခ်န္ဆားက ဆိုပါ တယ္။
ပညာေရးပိုင္းမွာ ဖတ္စာအုပ္ေတြတင္ မကဘဲ အစိုးရက မူလတန္းေတြအတြက္ အခမဲ့ေထာက္ပံ့ေနတဲ့ KG kit ေတြ ဟာလည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကို ေယာင္လို႔မွ ေရာက္မလာပါဘူး။
ဦးေခေဒါင္ဝိ ကလည္း“KG KIT ပုံးေတြ လုံးဝမေရာက္ဘူး”လို႔ လက္ေတြကို ခါရမ္းရင္း ေျပာပါတယ္။
ေနာင္မြန္ ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ဆရာ ဆရာမေတြဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အလုပ္အမ်ားဆုံး အစိုးရ ဝန္ထမ္းေတြလို႔ ဆိုရ မလား ပါပဲ။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အထက ေက်ာင္းေတြမွာ ကြန္ပ်ဳတာ မရွိတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲရွိတိုင္း ေမးခြန္းစာ႐ြက္ ထုတ္ဖို႔လည္း ဆရာ ဆရာမေတြ အခက္အခဲ ႀကဳံရပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်ာင္းေတြဆီကို စာေမးပြဲ ေမးခြန္း တဘာသာအတြက္ ေမးခြန္း စာ႐ြက္တ႐ြက္စီပဲ ေရာက္ လာတယ္လု႔ိ ဆရာ ဆရာမေတြက ေျပာျပပါတယ္။
ေက်ာင္းသားေတြ စာေမးပြဲေျဖတဲ့အခါ ေမးခြန္းေတြကို မိတၱဴပြားဖို႔ မရွိတာေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမေတြက ေက်ာက္သင္ ပုန္း မွာ ေမးခြန္းေတြကို ခ်ေရးေပးရပါတယ္။
ေက်ာက္သင္ပုန္းက ေသးလို႔ ေမးခြန္းမဆံ့ရင္ ရတဲ့အခ်ိန္ေလးအတြင္းမွွာ ခပ္ျမန္ျမန္ေရး ခပ္ျမန္ျမန္ဖ်က္နဲ႕ ေက်ာင္း သား ေတြက ေမးခြန္းေတြကို စဥ္းစားခ်ိန္မရဘဲ တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ေမးခြန္းကို မဖတ္လိုက္ရတာေၾကာင့္ စာေမးပြဲ ေျဖနိုင္သူ သိပ္ရွားပါတယ္။
သင္ပုန္းမွာ ေမးခြန္းေတြကို ခ်ေရးေပးတဲ့အခါ ျမန္မာစာလို က်က္စာေတြကေတာ့ အဆင္ေျပေပမယ့္ သခ်ၤာတို႔ ႐ူပေဗဒ ဘာသာရပ္လိုမ်ိဳး ေမးခြန္းကိုၾကည့္ၿပီး ျပန္စဥ္းစားလိုက္ တြက္ခ်က္လိုက္ မွတ္သားလိုက္ လုပ္ရမယ့္ ဘာသာရပ္မ်ိဳး ေတြ ဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ အမွတ္ ၅၀ ဖိုးေတာင္ အနိုင္နိုင္ေျဖၾကရတယ္လို႔ ဆရာ ဆရာမေတြ ကေျပာပါ တယ္။
တခ်ိဳ႕ရက္ေတြမွာ ေမးခြန္းတရက္ႀကိဳ ရတာမ်ိဳးဆိုရင္ ဆရာဆရာမေတြက စာ႐ြက္ေပၚမွာ ေဘာပင္နဲ႕ ညတြင္းခ်င္း ေမးခြန္း ထိုင္ေရးၿပီး ေနာက္ေန႕မွာ ေျဖမယ့္ ကေလးေတြကို ေဝေပးတာမ်ိဳးကိုလည္း လုပ္ရပါတယ္။
“က်မတို႔ လက္ေရးနဲ႕ ေက်ာင္းသား ၁၀ ေယာက္ ရွိတယ္ဆိုရင္ အေစာင္ ၁၀၊ အေယာက္ ၁၀၀ ရွိတယ္ဆိုရင္ ၁၀၀ လုံး ကို လက္ေရးနဲ႕ က်မတို႔ ေရးရပါတယ္”လို႔ ဝမ္းနည္းမႈေတြ ေရာစြက္ေနတဲ့ အသံနဲ႕ ဆရာမ ေဒၚမူဇီဆားက ေျပာပါ တယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာမွာေတာ့ တခ်ိဳ႕ အထက္တန္းေက်ာင္းေတြမွာ စာေမးပြဲနီးရင္ ကေလးေတြဆီက တေယာက္ ၁၀၀၀ က်ပ္ ႀကိဳေကာက္ ေမးခြန္းေတြကို မိတၱဴဆြဲၿပီး အဆင္ေျပေအာင္ စီစဥ္ခဲ့ၾကေပမယ့္ ဒီဇင္ဘာလမွာ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမႉး ဦးဝင္းေအာင္က ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဆီက ေငြေၾကး မေကာက္ရဘူး လို႔ အမိန႔္ ထုတ္လိုက္တာေၾကာင့္ ဆရာ ဆရာမေတြက နဂိုအတိုင္း လက္ေရးနဲ႕ ျပန္ကူး ေရးေနၾက ျပန္ပါတယ္။
ဒီလို အျဖစ္အပ်က္ေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ တန္း စာေမးပြဲမွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ အမွတ္ ၁၀၀ ဖိုး ေျဖဆိုရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ၅၀ ဖိုးပဲ ေျဖလိုက္ရတယ္လို႔ ဆရာ ဆရာမေတြက ဆိုပါတယ္။
ေဒၚခ်န္ဆားက “ႏွစ္တိုင္း ၁၀၀ ဖိုး ေျဖေနက်၊ ၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာမွာ ၅၀ဖိုးပဲ ေျဖနိုင္တယ္။ အဲ့ဒါ ေမးခြန္းစာ႐ြက္ အခက္အခဲ ေၾကာင့္ပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေမးခြန္းတင္ အခက္ႀကဳံတာ မဟုတ္ဘဲ စာေမးပြဲတိုင္းရဲ႕ အေျဖလႊာအတြက္လည္း ေလးတန္း၊ ရွစ္တန္းနဲ႕ ဆယ္တန္း ေတြ အတြက္သာ ရၿပီး က်န္အတန္းေတြ အတြက္ အေျဖလႊာ စာ႐ြက္ေတြလည္း မရၾကတာေၾကာင့္ စားေမးပြဲေျဖခါနီး တိုင္း ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြဆီက ဗလာစာအုပ္ေတြ ႀကိဳေကာက္၊ အဖုံးျဖဳတ္၊ စတာပလာညွပ္ အေျဖလႊာပုံစံ အသြင္ေျပာင္းၿပီး စာေမးပြဲေျဖနိုင္ဖု႔ိ ႀကိဳးပမ္းၾကရ ျပန္ပါတယ္။
ေနာင္မြန္ေတာင္တန္းက မီးအိမ္ရွင္ေတြ
ေဒသခံ ရဝမ္ ဆရာ ဆရာမေတြက မျပည့္စုံတဲ့ ၾကားက သူတု႔ိရဲ႕ မ်ိဳးဆက္သစ္ ရဝမ္ ကေလးငယ္ေတြ အနာဂတ္ အတြက္ ႀကိဳးစား႐ုန္းကန္ရင္း ေတာက္ပေနၾကတဲ့ မီးအိမ္ရွင္ေတြပါ။
ေဒသခံမဟုတ္တဲ့ ဆရာ ဆရာမ အမ်ားစုကေတာ့ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နယ္မွာ တာဝန္က်ၿပီဆိုရင္ စိတ္ညစ္ၾကပါတယ္။ ေနာင္မြန္ ၿမိဳ႕အျပင္ ကားလမ္း၊ ဆိုင္ကယ္လမ္း ေပါက္တဲ့ ႐ြာေတြမွာ တာဝန္က်ရင္ ေတာ္ေသးေပမယ့္ ဒီ့ထက္ ေဝးတဲ့ ေနရာေတြကို တာဝန္က်ၿပီဆိုရင္ေတာ့ မလြယ္လွပါဘူး။
ပူတာအိုၿမိဳ႕ကေန ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ အထိကို ေတာင္ေတြပတ္ၿပီး ေဖာက္ထားတဲ့ ကားလမ္းခရီးၾကမ္း ရွိေပမယ့္ ေနာင္မြန္ ၿမိဳ႕ ကို ေက်ာ္ၿပီး ႐ြာေတြနဲ႕ ပန္နန္းဒင္ၿမိဳ႕နယ္ခြဲကို တာဝန္က်တဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္မယ့္ ေနရာကို ေရာက္ဖို႔အတြက္ ေျခလ်င္ ေလွ်ာက္ရပါတယ္။
ေကာ္လဲ့မွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ ဆရာမ ခိုင္ေ႐ႊရည္ (အမည္လႊဲ)က “က်မ သူငယ္ခ်င္းက ပန္နန္းဒင္မွာ တာဝန္ က် တယ္။ သူကေတာ့ ၾကားၾကားခ်င္း ငိုတာပဲ။ က်မတို႔က ေကာ္လဲ့မွာ က်တာ ကံေကာင္းတယ္ပဲ ေျပာရ ေတာ့မွာေပါ့” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ပန္နန္းဒင္ၿမိဳ႕က ေကာ္လဲ့႐ြာကေန သြားမယ္ဆို ဆိုင္ကယ္လမ္း တဝက္ ေျခလ်င္တဝက္ ၂ရက္ေလာက္ ခရီးဆက္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ့ထက္ပိုဆိုးတာကေတာ့ ပန္နန္းဒင္မွာ စားေရရိကၡာ ဝယ္ယူဖို႔ ရွားပါးတာပါ။ ဆန္ကို တာဝန္က်တဲ့အခ်ိန္ တခ်ိန္လုံး ေန႕စဥ္ ခ်က္စားနိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ပူတာအိုၿမိဳ႕ ဒါမွမဟုတ္ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကေန ဝယ္လာမွ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ စားနိုင္ ေသာက္နိုင္မွာပါ။
ပန္နန္းဒင္ထက္ ေဝးလံတဲ့ မဒိန္၊ တဘူဒမ္း အမည္ရွိတဲ့ ႐ြာကေလးေတြမွာ တာဝန္က်တဲ့ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမ ေတြ လည္း ရွိပါတယ္။
ဆရာ ဆရာမေတြက လကုန္လို႔ လစာထုတ္မယ္ဆိုရင္လည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ကို လာေရာက္ယူရပါတယ္။ စာေရး ဝန္ထမ္း ရွိတဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာ စာေရးဝန္ထမ္းက အစား လာေရာက္ထုတ္ယူေပးတာ ရွိေပမယ့္ တခ်ိဳ႕႐ြာေတြ က ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ ေနာင္မြန္ထိကို အသြား အျပန္ ၂ပတ္ခန႔္ အခ်ိန္ယူၿပီး လစာ လာေရာက္ထုတ္ယူ ရပါ တယ္။
ခက္ခက္ခဲခဲ လစာလာထုတ္ယူရင္းကေန ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတ္လမွာေတာ့ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမ ၂၀ ေက်ာ္ရဲ႕ လစာေတြ နဲ႕ ေဒသေျပာင္းေ႐ႊ႕စရိတ္ က်ပ္သိန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ ပညာေရးမႉးေဟာင္းက ယူသြားၿပီး မႏၲေလးတိုင္း ေညာင္ဦးၿမိဳ႕ကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြားပါတယ္။
လက္ရွိ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမႉး ဦးဝင္းေအာင္က “သူက သူယူသြားတဲ့ သိန္း ၂၀၀ ေက်ာ္ကို ျပန္ၿပီး ဆပ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အခုေတာ့ သူက ေညာင္ဦးမွာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ လစာ၊ ေျပာင္းေ႐ႊ႕စရိတ္ေတြကေတာ့ ဒီေန႕ထိ ျပန္မရၾကပါဘူး။
ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ ေဒသေျပာင္းေ႐ႊ႕စရိတ္ အျဖစ္ တဦးကို ၂သိန္း ရစရာ ရွိတဲ့သူေတြ ရွိသလို တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ၁သိန္း ရရမယ္နဲ႕ တြက္ခ်က္ ညည္းၫူ ေနၾကတုန္းပါပဲ။
ဆရာ ဆရာမေတြရဲ႕ တိုင္စာကလည္း ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဆီကို တကယ္ေရာက္ မေရာက္ဆိုတာ ဘယ္သူ႕ ဆီ မွာမွ အေျဖရွာမရပါဘူး။
ကခ်င္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕နဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေမးျမန္းဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ ေမးျမန္းခြင့္ မရ ခဲ့ပါဘူး။
ေဒၚခ်န္ဆား ကေတာ့ “လစာမရတဲ့ ဆရာမေလးေတြက ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ၾကတယ္။ နည္းနည္း ဟလိုက္တာနဲ႕ မဒိန္ ေရာက္ခ်င္သလား။ တဟြန္ဒမ္း ေရာက္ခ်င္သလားလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ သူတို႔က အဲ့ဒီေနရာ ဒီေလာက္ ေခါင္တဲ့ ေနရာ ဘယ္သူမွ မသြားခ်င္ဘူး၊ အဲ့ဒီေတာ့ ပိုက္ဆံ မရရင္လည္း ေနေတာ့ ဘယ္သူကမွ မေျပာၾကေတာ့ဘူး။ ၿငိမ္ေန ၾကေတာ့တာ” လို႔ ေျပာပါတယ္။
အျခားေဒသကေန အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ တာဝန္က်လာတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေဒသ မဟုတ္ တာက တေၾကာင္း၊ ေဝးလံေခါင္လြန္းၿပီး သြားေရးလာေရး ခက္ခဲတာက တေၾကာင္းေၾကာင့္ ေနာင္မြန္ ေတာင္တန္း ေတြ ေပၚေရာက္လာတဲ့ မီးအိမ္ရွင္ေတြကေတာ့ အေအးဒဏ္၊ ကုန္ေဈးႏႈန္းဒဏ္ နဲ႕ ဆက္သြယ္ေရး ျပတ္ေတာက္မႈ ဒဏ္ေတြေၾကာင့္ ၾကာၾကာ မထြန္းလင္းနိုင္ၾကဘဲ ေနရပ္နဲ႕ နီးတဲ့ ေနရာေတြကို ေျပာင္းေ႐ႊ႕သြား ၾကတာ မ်ားပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဒီမိုကေရစီ ပါတီ (KSDP) က ဦးဖုန္လတ္က “ဒီလိုေခါင္တဲ့ ေဒသက်ေတာ့ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြလည္း မေနခ်င္ၾကဘူးေလ။ က်ေနာ္တို႔ ၿမိဳ႕ေလးက ပညာေရးမွာ ေနာက္က်တယ္။ က်န္တာေတြမွာလည္း ေနာက္က်ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲေစခ်င္ၿပီ”လို႔ ေျပာပါတယ္။
ဦးဖုန္လတ္က ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြက ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ အနာဂတ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကေလးငယ္ ေတြ အားလုံးကို ဖတ္စာအုပ္ စုံစုံလင္လင္နဲ႕ စာသင္ရၿပီး ပညာတတ္ေတြ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) နိုင္လို႔ အစိုးရ ျဖစ္လာၿပီး ပညာေရး ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္မယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ထားပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕ ဆရာ၊ ဆရာမေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ႀကီးႀကီးမားမား ေတြထက္ သူတို႔ေက်ာင္းမွာ ဖတ္စာအုပ္ေတြ အေျဖလႊာေတြ ေမးခြန္းစာ႐ြက္ေတြ စုံစံုံလင္လင္ရဖို႔ကိုပဲ ဦးစားေပး လိုခ်င္ ၾကတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ အတြင္းမွာ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ေဒါက္တာ မ်ိဳးသိမ္းႀကီး က စြမ္းေဆာင္ရည္ မေကာင္းတဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကို သူ႕ထိုက္သူ႕ကံနဲ႕ ေဝးလံတဲ့ ေဒသေတြကို ေျပာင္း ေ႐ႊ႕ ေစမယ္လို႔ ေျပာဆိုလိုက္တာကလည္း ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က ဆရာ ဆရာမေတြ အပါအဝင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား ေတြ အတြက္ေတာ့ အလြန္အမင္း စိတ္ပ်က္ အားငယ္ေစပါတယ္။
မတ္လ ၁ ရက္မွာေတာ့ နိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးက႑ကို ဘက္စုံ မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း တိုးတက္ေစဖို႔နဲ႕ ဘဝတသက္တာ ပညာသင္ယူမႈ အခြင့္အလမ္း ေတြ အတြက္ NLD အစိုးရရဲ႕ ၅ႏွစ္ စီမံကိန္းအျဖစ္ အမ်ိဳးသားပညာေရး မဟာဗ်ဴဟာစီမံကိန္းကို ေရးဆြဲထားၿပီလို႔ ဆိုပါ တယ္။
အမ်ိဳးသားပညာေရး မဟာဗ်ဴဟာ စီမံကိန္းအရ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ ပညာေရးမွာ အလြတ္ က်က္မွတ္ေျဖဆိုၾကတဲ့ စာေမးပြဲ စနစ္ ေတြထက္ ဘဝတသက္တာ သင္ယူနိုင္မႈအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ကြၽမ္းက်င္မႈ၊ ပညာေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ၊ နိုင္ငံတကာ က ခ်မွတ္ထားတဲ့ သင္ယူမႈ ဆိုင္ရာစံေတြကို စစ္ေဆးအကဲျဖတ္တဲ့ စာေမးပြဲစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမယ္ လို႔လည္း သိရပါတယ္။
ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က ဆရာ ဆရာမေတြနဲ႕ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ပညာေရး စီမံကိန္း အသစ္ ေတြနဲ႕ အတူ လုံေလာက္တဲ့ ဖတ္စာအုပ္၊ အေျဖလႊာစာအုပ္ေတြ သူတို႔ဆီကို ေရာက္လာဖို႔ ေမွ်ာ္ေနၾကပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ ပညာေရးမွာ ေအာင္ျမင္ၾကတာ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕က လူငယ္ေတြက တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း မေအာင္ျမင္ၾကရင္ ေဒသ အလုပ္ျဖစ္တဲ့ ေရခဲေတာင္မွာ ေဆးျမစ္ ေဆးဥ တူးတာ ေရခဲေတာင္တက္ခရီး လာၾကတဲ့ သူေတြရဲ႕ အထုပ္အပိုးေတြကို ေန႕စားခနဲ႕ လိုက္ထမ္းတာေတြ ငါးမွ်ားတာ လယ္လုပ္တာေတြနဲ႕ပဲ အသက္ ေမြးဝမ္းေက်ာင္း ျပဳေနၾကပါတယ္။
ေရခဲေတာင္မွာ ေဆးျမစ္ေဆးဥ ရွာရတဲ့ အလုပ္က မိသားစု စားဝတ္ေနေရး ဖူလုံေပမယ့္ အႏၲရာယ္မ်ားလြန္း ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးျမစ္ရွာသူေတြမွာ အေအးဒဏ္ေၾကာင့္ အသက္ဆုံးပါးၿပီး အိမ္ကို ျပန္မလာနိုင္ေတာ့တာေတြ ရွိသလို ေခ်ာက္ ကမ္းပါးေတြထဲ က်သြားလို႔ ထိခိုက္ဒဏ္ရာေတြ ရၾကတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ဦးစေခါန္ဝန္တီး၊ ဦးေခေဒါင္ဝိနဲ႕ ေဒၚခ်န္ဆားတို႔က သူတို႔ စာသင္ေပးခဲ့ရတဲ့ ကေလးေတြ ေရခဲေတာင္မွာ ေဆးျမစ္ ေဆးဥ တူးတဲ့ အလုပ္ လုပ္ေနတာေတြ႕ရင္ သူတို႔ သင္ေပးခဲ့တဲ့ ပညာေတြက အသုံးမဝင္ပါလား လို႔ေတာင္ ေတြးမိၿပီး စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ရတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
မျပည့္စုံမႈေတြၾကားက ပညာသင္ၾကားရင္း တကၠသိုလ္ဝင္တန္းကို ရွားရွားပါးပါး ေအာင္ျမင္ၾကသူေတြကေတာ့ ဆရာ အတတ္သင္ သင္တန္းေတြ တက္ၿပီး ေနာင္မြန္ၿမိဳ႕မွာပဲ ေက်ာင္းဆရာ ဆရာမ တာဝန္က်ဖိဳ႕ ေလွ်ာက္ကာ သူတို႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ ပညာတတ္ေျမာက္ေရး အိပ္မက္ကို ဆက္မက္ ေနၾကပါတယ္။
ေဒၚခ်န္ဆားကေတာ့ “က်မ စာသင္ေပးရတဲ့ ကေလးေတြကို ေဆးျမစ္ မုဆိုးေတြေတာ့ ထပ္မျဖစ္ေစခ်င္ဘူး။ ပညာ တတ္ အေနနဲ႕ အသက္ေမြးေနတာမ်ိဳးပဲ က်မက ျမင္ခ်င္တာ”လို႔ ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ ။
Saturday, March 25, 2017
Friday, March 24, 2017
နိုင္/က်ဥ္းေဟာင္း ၅၀ ဦးကို လစာႏွင့္ လုပ္ငန္းခြင္ ေထာက္ပံ့မႈ ေပးမည္
သဇင္လွိုင္
အေမရိကန္နိုင္ငံ၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ေအဂ်င္စီ၏ အက်ိဳးအျမတ္ မယူေသာအဖြဲ႕ (FHI 360 )ႏွင့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ၁၉၈၈ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈ တြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္မႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရသည့္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားထဲက ၅၀ ဦး ေ႐ြးခ်ယ္ကာ လစာ ႏွင့္ အေထာက္အကူ ျပဳ ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ကာ လုပ္ငန္းခြင္ ဖန္တီးေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အစီအစဥ္ အရ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တဦးအတြက္ ၁ လလွ်င္ က်ပ္ ၃ သိန္း၊ လက္ကိုင္ဖုန္းႏွင့္ လက္ပေတာ့ ၁ လုံးစီကို ၆ လ ၾကာ ေထာက္ပံ့ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၆ လသက္တမ္း အျပည့္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ၿပီးပါက ေထာက္ပံ့ ေပးခဲ့သည့္ ပစၥည္းမ်ားကို ျပန္လည္ သိမ္းယူမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း FHI 360 က ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ေရးအဖြဲ႕ဝင္ AAPP တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဦးဘိုၾကည္က “ကန႔္သတ္ခ်က္ေတာ့ ရွိတယ္။ အလုပ္ရွိေနၿပီးသား၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုမွာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း တာဝန္ယူထားတယ္။ ပုံမွန္ဝင္ေငြ ရွိတဲ့သူဆို ေလွ်ာက္လို႔မရဘူး။ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ဖန္တီးေပးရာ ေရာက္သလို လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္ရွိရင္ အလုပ္သင္ အျဖစ္ အလုပ္ရမယ့္ အစီအစဥ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
FHI 360 မွ တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦး၊ နိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (AAPP) မွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦး၊ The 5 J Club မွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးျဖင့္ ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ေရးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။
စီမံကိန္းကို ၂၀၁၄ မွ ၂၀၁၈ အထိ ေလးႏွစ္ ျပဳလုပ္ေနရာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြက္ အရည္အေသြးမ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ သတင္း အခ်က္အလက္ မ်ားကို လြယ္ကူမွန္ကန္စြာ ရရွိနိုင္ရန္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ေပးျခင္း၊ နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းႏွင့္ ျပည္သူ႕ ေရးရာ ေဆြးေႏြးမႈ မ်ားတြင္ အားလုံး ပါဝင္ နိုင္ေအာင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါ စီမံကိန္းတြင္ ပါဝင္ရန္ ေလွ်ာက္ထားလိုသည့္ နိုင္/က်ဥ္းေဟာင္းမ်ားသည္ ၁၉၈၈ မွ ၂၀၁၀ အတြင္း ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါဝင္မႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းက် ခံရသူ၊ က်န္းမာေရးေကာင္းသူ၊ ျမန္မာနိုင္ငံသား ျဖစ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး အျခားအဖြဲ႕အစည္းတခုခု၏ ေခါင္းေဆာင္ သို႔မဟုတ္ ပုံမွန္လစာရေသာ အလုပ္တခုခု ရွိသူ မျဖစ္ရဟု သတ္မွတ္ထား ေၾကာင္း သိရသည္။
ေ႐ြးခ်ယ္ခံရေသာ နိုင္/က်ဥ္းေဟာင္း ၅၀ ဦးကို FHI 360 ၏ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္း ၁၉ ဖြဲ႕၊ လြတ္လပ္ေသာ သတင္း မီဒီယာ ၁၀ ဖြဲ႕ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားသည့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္း ၂၉ ဖြဲ႕ တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္း ေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ တာဝန္ယူ ေဆာင္႐ြက္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
အေမရိကန္နိုင္ငံ၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ေအဂ်င္စီ၏ အက်ိဳးအျမတ္ မယူေသာအဖြဲ႕ (FHI 360 )ႏွင့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အစီအစဥ္ျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ၁၉၈၈ မွ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မ်ား အတြင္း ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈ တြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္မႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံခဲ့ရသည့္ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားထဲက ၅၀ ဦး ေ႐ြးခ်ယ္ကာ လစာ ႏွင့္ အေထာက္အကူ ျပဳ ပစၥည္းမ်ား ေထာက္ပံ့ကာ လုပ္ငန္းခြင္ ဖန္တီးေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အစီအစဥ္ အရ နိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တဦးအတြက္ ၁ လလွ်င္ က်ပ္ ၃ သိန္း၊ လက္ကိုင္ဖုန္းႏွင့္ လက္ပေတာ့ ၁ လုံးစီကို ၆ လ ၾကာ ေထာက္ပံ့ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၆ လသက္တမ္း အျပည့္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ၿပီးပါက ေထာက္ပံ့ ေပးခဲ့သည့္ ပစၥည္းမ်ားကို ျပန္လည္ သိမ္းယူမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း FHI 360 က ထုတ္ျပန္ထားသည္။
ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ေရးအဖြဲ႕ဝင္ AAPP တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဦးဘိုၾကည္က “ကန႔္သတ္ခ်က္ေတာ့ ရွိတယ္။ အလုပ္ရွိေနၿပီးသား၊ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုမွာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း တာဝန္ယူထားတယ္။ ပုံမွန္ဝင္ေငြ ရွိတဲ့သူဆို ေလွ်ာက္လို႔မရဘူး။ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ဖန္တီးေပးရာ ေရာက္သလို လုပ္ခ်င္ကိုင္ခ်င္စိတ္ရွိရင္ အလုပ္သင္ အျဖစ္ အလုပ္ရမယ့္ အစီအစဥ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
FHI 360 မွ တာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦး၊ နိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ (AAPP) မွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦး၊ The 5 J Club မွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးျဖင့္ ေ႐ြးခ်ယ္စိစစ္ေရးအဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားသည္။
စီမံကိန္းကို ၂၀၁၄ မွ ၂၀၁၈ အထိ ေလးႏွစ္ ျပဳလုပ္ေနရာ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြက္ အရည္အေသြးမ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏွင့္ အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ သတင္း အခ်က္အလက္ မ်ားကို လြယ္ကူမွန္ကန္စြာ ရရွိနိုင္ရန္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ေပးျခင္း၊ နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းႏွင့္ ျပည္သူ႕ ေရးရာ ေဆြးေႏြးမႈ မ်ားတြင္ အားလုံး ပါဝင္ နိုင္ေအာင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းရန္ ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆိုပါ စီမံကိန္းတြင္ ပါဝင္ရန္ ေလွ်ာက္ထားလိုသည့္ နိုင္/က်ဥ္းေဟာင္းမ်ားသည္ ၁၉၈၈ မွ ၂၀၁၀ အတြင္း ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါဝင္မႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းက် ခံရသူ၊ က်န္းမာေရးေကာင္းသူ၊ ျမန္မာနိုင္ငံသား ျဖစ္ရမည္ျဖစ္ၿပီး အျခားအဖြဲ႕အစည္းတခုခု၏ ေခါင္းေဆာင္ သို႔မဟုတ္ ပုံမွန္လစာရေသာ အလုပ္တခုခု ရွိသူ မျဖစ္ရဟု သတ္မွတ္ထား ေၾကာင္း သိရသည္။
ေ႐ြးခ်ယ္ခံရေသာ နိုင္/က်ဥ္းေဟာင္း ၅၀ ဦးကို FHI 360 ၏ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႕အစည္း ၁၉ ဖြဲ႕၊ လြတ္လပ္ေသာ သတင္း မီဒီယာ ၁၀ ဖြဲ႕ ပူးေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားသည့္ မဟာမိတ္ အဖြဲ႕အစည္း ၂၉ ဖြဲ႕ တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္း ေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ တာဝန္ယူ ေဆာင္႐ြက္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
မႏၲေလး ဆိုင္ကယ္တကၠစီ သမား ေသနတ္မွန္ေသဆုံးမႈ ရဲတပ္ဖြဲ႕ စုံစမ္းေန
ဒီလွိုင္းဝင္း
မႏၲေလးၿမိဳ႕ ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဆိုင္ကယ္တကၠစီ သမား တဦး ေသနတ္က်ည္ဆံ ထိမွန္ၿပီး ေသဆုံးမႈ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕ မနက္ ၈ နာရီခန႔္က ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ထိုအမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ စုံးစမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိေၾကာင္း မႏၲေလးတိုင္း ေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္ ၇၁ လမ္းႏွင့္ ၇၂ လမ္းၾကား၊ က်န္စစ္သားလမ္းတြင္ ယင္းအမ်ိဳးသား ဆိုင္ကယ္ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ လဲက်သြားေၾကာင္း ၎အား ေဆး႐ုံသို႔ပို႔ေဆာင္၍ ခြဲစိပ္ စစ္ေဆးရာတြင္ ေသနတ္က်ည္ဆံထိမွန္၍ ေသဆုံးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က အတည္ျပဳခ်က္အရ သိရသည္။
တိုင္းရဲ အရာရွိတဦးက “ေသဆုံးသူဟာ ေသနတ္က်ည္ဆံမွန္ေသဆုံးရတယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ေသနတ္မွန္တာက တမင္ ပစ္ခံတာလား၊ ဘာေၾကာင့္ ေသနတ္မွန္ရတာလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ စုံစမ္းေနတုန္းပါ၊ သတင္းတိတိက်က်ကိဳ သိရတာနဲ႕ ထုတ္ျပန္ ေပးသြားပါမယ္” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ေသနတ္က်ည္ဆံ ထိမွန္ေသဆုံးသူမွာ ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ၆၇ လမ္းႏွင့္ ၆၈ လမ္းၾကား က်န္စစ္ သားလမ္းတြင္ ေနထိုင္သည့္ ဆိုင္ကယ္ တကၠစီေမာင္းသူ ဦးရဲဝင္း ၃၅ ႏွစ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
မႏၲေလး ေဆး႐ုံႀကီး အေရးေပၚဌာနမွ တာဝန္က် ယာဥ္ထိန္း ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္တစ္ ဦးက “ဆိုင္ကယ္အက္ဆီးဒင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး အတူပါလာတဲ့ သူ႕အေဖက ေျပာတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ယာဥ္မေတာ္ တဆမႈနဲ႕ ကနဦး လက္ခံခဲ့တယ္။ ျပင္ပဒဏ္ရာမေတြ႕ရပါဘူး။ ေခါင္းက ဒဏ္ရာကို စစ္လိုက္ေတာ့မွ မ်က္ခုံးႏွစ္ဖက္ၾကားထဲ က်ည္ဆံဝင္ထားတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ကို ကနဦး သတင္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္”ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
မႏၲေလး ေဆး႐ုံႀကီး အေရးေပၚဌာနမွ တာဝန္က် ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦးကလည္း “ေဆး႐ုံေရာက္ကတည္းက အသက္မပါေတာ့ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ခြဲစစ္ေဆးေတာ့မွ က်ည္ဆံထိမွန္ ေသဆုံးရတယ္ဆိုတာကို သိရတာပါ” ဟု ေျပာသည္။
ထိုျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ စုံစမ္းရွာေဖြမႈမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္ ေနေၾကာင္း၊ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရရွိပါက ရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ သတင္းထုတ္ျပန္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕ ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ဆိုင္ကယ္တကၠစီ သမား တဦး ေသနတ္က်ည္ဆံ ထိမွန္ၿပီး ေသဆုံးမႈ မတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕ မနက္ ၈ နာရီခန႔္က ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ထိုအမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ စုံးစမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္လွ်က္ရွိေၾကာင္း မႏၲေလးတိုင္း ေဒသႀကီး ရဲတပ္ဖြဲ႕က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္ ၇၁ လမ္းႏွင့္ ၇၂ လမ္းၾကား၊ က်န္စစ္သားလမ္းတြင္ ယင္းအမ်ိဳးသား ဆိုင္ကယ္ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ လဲက်သြားေၾကာင္း ၎အား ေဆး႐ုံသို႔ပို႔ေဆာင္၍ ခြဲစိပ္ စစ္ေဆးရာတြင္ ေသနတ္က်ည္ဆံထိမွန္၍ ေသဆုံးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရဲတပ္ဖြဲ႕က အတည္ျပဳခ်က္အရ သိရသည္။
တိုင္းရဲ အရာရွိတဦးက “ေသဆုံးသူဟာ ေသနတ္က်ည္ဆံမွန္ေသဆုံးရတယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ေသနတ္မွန္တာက တမင္ ပစ္ခံတာလား၊ ဘာေၾကာင့္ ေသနတ္မွန္ရတာလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ စုံစမ္းေနတုန္းပါ၊ သတင္းတိတိက်က်ကိဳ သိရတာနဲ႕ ထုတ္ျပန္ ေပးသြားပါမယ္” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
ေသနတ္က်ည္ဆံ ထိမွန္ေသဆုံးသူမွာ ျပည္ႀကီးတံခြန္ၿမိဳ႕နယ္၊ ၆၇ လမ္းႏွင့္ ၆၈ လမ္းၾကား က်န္စစ္ သားလမ္းတြင္ ေနထိုင္သည့္ ဆိုင္ကယ္ တကၠစီေမာင္းသူ ဦးရဲဝင္း ၃၅ ႏွစ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
မႏၲေလး ေဆး႐ုံႀကီး အေရးေပၚဌာနမွ တာဝန္က် ယာဥ္ထိန္း ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္တစ္ ဦးက “ဆိုင္ကယ္အက္ဆီးဒင့္ ျဖစ္တယ္ဆိုၿပီး အတူပါလာတဲ့ သူ႕အေဖက ေျပာတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ယာဥ္မေတာ္ တဆမႈနဲ႕ ကနဦး လက္ခံခဲ့တယ္။ ျပင္ပဒဏ္ရာမေတြ႕ရပါဘူး။ ေခါင္းက ဒဏ္ရာကို စစ္လိုက္ေတာ့မွ မ်က္ခုံးႏွစ္ဖက္ၾကားထဲ က်ည္ဆံဝင္ထားတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕ကို ကနဦး သတင္းေပးပို႔ခဲ့ပါတယ္”ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
မႏၲေလး ေဆး႐ုံႀကီး အေရးေပၚဌာနမွ တာဝန္က် ရဲတပ္ဖြဲ႕ဝင္ တစ္ဦးကလည္း “ေဆး႐ုံေရာက္ကတည္းက အသက္မပါေတာ့ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ခြဲစစ္ေဆးေတာ့မွ က်ည္ဆံထိမွန္ ေသဆုံးရတယ္ဆိုတာကို သိရတာပါ” ဟု ေျပာသည္။
ထိုျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အမႈမွန္ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ တိုင္းရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ စုံစမ္းရွာေဖြမႈမ်ား ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္ ေနေၾကာင္း၊ သက္ေသအေထာက္အထားမ်ား ရရွိပါက ရဲတပ္ဖြဲ႕အေနျဖင့္ သတင္းထုတ္ျပန္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
ကိုးကန႔္တပ္ အသုံးျပဳေနေသာ ဘဏ္စာရင္းကို တ႐ုတ္ဘဏ္ ဆိုင္းငံ့
Reuters
ေဘဂ်င္းႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံအၾကား သံတမန္ေရးတင္းမာမႈျဖစ္ေစေသာအစီအစဥ္ကို ဟန႔္တားရန္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ အႀကီးဆုံး နိုင္ငံပိုင္ဘဏ္ႀကီးတခုက ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရကို တိုက္ခိုက္ေနသည့္ လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ားကို ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ေနေသာ ဘဏ္စာရင္းတခုကို ဆိုင္းငံ့လိုက္သည္။
တ႐ုတ္စိုက္ပ်ိဳးေရးဘဏ္ Agricultural Bank Of China (AgBank) သည္ ယခုလအတြင္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္မဟာမိတ္တပ္မေတာ္(MNDAA) အား ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွ ရန္ပုံေငြ လက္ခံေနသည့္ဘဏ္စာရင္းတြင္ ေငြ ဆက္လက္လက္မခံေတာ့ဟု ေျပာသည္။
မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ရသည္ကို ရိုက္တာသတင္းဌာနက အတည္ျပဳနိုင္ျခင္းမရွိေသးေပ။ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ရန္ႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ား လြယ္ကူစြာ က်ဴးလြန္ျခင္းကို တားဆီးရန္ ရည္႐ြယ္ေသာ ထိန္းခ်ဳပ္ မႈမ်ားကို အင္အား ခ်ည့္နဲ႕ေစသည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ယူဆေသာ ဘဏ္လုပ္ငန္းဝန္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ရိုက္တာသတင္းဌာနက AgBank သို႔ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုျဖစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာသည္။
ဘဏ္လုပ္ငန္းေဖာက္သည္အေပၚ ေစာင့္သိရမည့္ တာဝန္ေၾကာင့္ဟုဆိုကာ MNDAA ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ေမးခြန္းမ်ားကို AgBank က ေဝဖန္ေျပာၾကားရန္ု ျငင္းဆိုသည္။ ၎တို႔သည္ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ ေငြေၾကး ပံ့ပိုးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးတို႔ကို အထူးဂ႐ုျပဳေၾကာင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို လုံ႕လစိုက္ လုပ္ကိုင္ေၾကာင္း ထိုဘဏ္က ထုတ္ျပန္သည့္ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
AgBank သို့မဟုတ် အခြား မည်သည့်ငွေကြေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းမျှ MNDAA အတွက် ငွေပေးငွေယူကိစ္စကြောင့် တရုတ် နိုင်ငံ၏ဥပဒေကို ချိုးဖောက်ကြောင်း အထောက်အထားမရှိပေ။
MNDAAကို မည်သည့်အစိုးရ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းကမျှ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ်သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိပေ။
သို႔္ေသာ္ ရိုက္တာသတင္းဌာနက ဆက္သြယ္ခဲ့သည့္ ကြၽမ္းက်င္သူအမ်ားအျပားကမူ ထိုအုပ္စု၏ရန္ပုံေငြကို လက္ခံထားျခင္းေၾကာင့္ ထိုဘဏ္သည္ ေမးခြန္းထုတ္စရာ သို႔မဟုတ္ တရားမဝင္ ျဖစ္နိုင္ေျခရွိေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္နိုင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။
MNDAA သည္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းရန္ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ျခင္းမရွိဘဲ ၎သည္ လက္နက္မ်ားကို ဆက္လက္ရယူစုေဆာင္းေနသည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကသည္။
ထိုအဖြဲ႕၏ေခါင္းေဆာင္ ဖုန္က်ားရွင္မွာမူ အေမရိကန္မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရး ေအဂ်င္စီက အဓိက မူးယစ္ေမွာင္ခိုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသူျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဝီကီလိခ္က ထုတ္ျပန္သည့္အေမရိကန္သံတမန္ေၾကး နန္းအရသိရသည္။
AgBankက ထိုေငြစာရင္းကို လြန္ခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္ကုန္က ပိတ္လိုက္ေၾကာင္း သူ႕ကို အေၾကာင္းၾကားသည္ဟု MNDAA အတြက္ လႉဒါန္းေငြမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သူ ယန္ဇန္ကြန္းက ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းတခ်ိဳ႕လုပ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ဘဏ္ေျပာတယ္။ ဒါ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆိုတာေတာ့ မေျပာဘူး” ဟု သူဆက္ေျပာသည္။
စစ္ေရးဖိအား
MNDAA သည္ ယခုလအတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းရွိ အစိုးရတပ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ၿပီး လူႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးေစခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္တပ္က ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေသာ စစ္ေရးဖိအားကို တုံ႕ျပန္ရန္ တိုက္ ခိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ထိုအဖြဲ႕က ေၾကညာသည္။
ေဘဂ်င္းက ထိုအဖြဲ႕ကို ေထာက္ခံအားေပးျခင္းမရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားမႈကို ျမန္မာအစိုးရက လက္ခံသည္။
နယ္စပ္ရွိလူမ်ိဳးစုလက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေထာက္ခံျခင္းမရွိေၾကာင္း တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း၏ အာမခံခ်က္ကို ျမန္မာနိုင္ငံက အျပည့္အဝလက္ခံသည္ဟု ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏႐ုံးမွ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ အဆင့္နိမ့္တ႐ုတ္အရာရွိမ်ားသည္ ၎တို႔အက်ိဳးအတြက္ လူမ်ိဳးစုလက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ေန သည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း တ႐ုတ္အစိုးရသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု သူ ဆက္ေျပာသည္။
ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွ လႉဒါန္းေငြေမတၱာရပ္ခံခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ေဒၚလာ ငါးသိန္းေက်ာ္ အလႉေငြရခဲ့ေၾကာင္း MNDAA ၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမွ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
အလႉရွင္မ်ားက ေငြကို AgBank ေငြစာရင္း သို႔မဟုတ္ အျခားေသာမိုဘိုင္းေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈႏွစ္ခုတို႔မွတဆင့္ ေပးပို႔ခဲ့ သည္။ ထိုမိုဘိုင္းေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈတခုမွာ Tencent Holdings ၏ WeChat Pay ႏွင့္ အေမရိကန္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စာရင္းဝင္ အီလက္ထ႐ြန္းနစ္ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္း Alibaba ၏လက္ေအာက္ခံ Ant Financial ၏ Alipay ျဖစ္သည္။
MNDAA က Alipay ကို အသုံးျပဳျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ရိုက္တာသတင္ဌာန၏ေမးခြန္းမ်ားကို Ant Financialက ေျဖ ၾကားျခင္းမရွိေပ။ သို႔ေသာ္ ၎တို႔သည္ အႏၲရာယ္ျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားကို စီမံခန႔္ခြဲရန္ အႀကီးအက်ယ္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံထားသည္ဟု ေျပာသည္။
“ဒီေငြစာရင္းေတြကို အသုံးခ်ေနတဲ့ မရိုးမသားလုပ္ေဆာင္သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီလိုလူေတြကို ေစာေစာစီးစီး ေဖာ္ထုတ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြ သူတို႔နဲ႕ ေငြေပးေငြယူမလုပ္ေအာင္ တားဆီးေပးမယ့္စနစ္ က်ေနာ္ တို႔မွာ ရွိပါတယ္”ဟု Ant ၏နိုင္ငံတကာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအႀကီးအကဲ Douglas Feaginက ေျပာသည္။
Tencent ကမူ ရိုက္တာသတင္းဌာန၏အီးေမးလ္မွ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကားျခင္းမျပဳခဲ့ေပ။
ဂုဏ္သတင္းထိခိုက္နိုင္ေျခ
ထိုအပ္ႏွံေငြပမာဏမွာ ကမာၻ႔အၾကမ္းဖက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရး လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေသာ ဘ႑ာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း သိရမည့္ပမာဏျဖစ္သည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူ အခ်ိဳ႕ ကေျပာသည္။
မူးယစ္ေဆး သို႔မဟုတ္ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတခုႏွင့္ ဘ႑ာေရးအရ ဆက္ဆံေသာ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ မည္သည့္တရားမဝင္ ေဆာင္႐ြက္မႈမွ် မလုပ္ခဲ့ေစကာမူ စည္းမ်ဥ္းႏွင့္ ဂုဏ္သတင္းထိခိုက္နိုင္ေျခရွိ သည္ဟု ထိုကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာသည္။
“ဒီအမႈကို တာဝန္ရွိတဲ့ေကာ္မတီကိုသာ အပ္လိုက္ရင္ သူတို႔အေနနဲ႕ ဒီေငြစာရင္းကို ခ်က္ခ်င္းပိတ္ရမွာ” ဟု နိုင္ငံတကာ ဘဏ္တခုမွ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရး ကြၽမ္းက်င္သူတဦးက ေျပာသည္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာေနရာမ်ားမွ ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ၎တို႔၏ဝန္ေဆာင္မႈကို သုံးစြဲေနသူ မ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ ၎တို႔၏ေဖာက္သည္ကို သိရွိရမည္ဟူေသာစည္းမ်ဥ္းကို လိုက္နာရန္လိုသည္။
ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ဖြယ္ရွိသည္ဟု မီဒီယာမ်ား၊ အမ်ားျပည္သူသတင္းမ်ားက ေယဘုယ် ဆက္စပ္ေဖာ္ျပေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားစစ္ေဆးရန္ စနစ္အမ်ားအျပားကို နိုင္ငံတကာ ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သုံးၾကၿပီး ၎တို႔ႏွင့္ဆက္ဆံျခင္းသည္ ဂုဏ္သတင္း ထိခိုက္မည္ဟု ျမင္ၾကသည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာသည္။
၎တို႔၏ဘ႑ာေရးကြန္ရက္မ်ားသည္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ရင့္က်က္မႈ မရွိေသးျခင္း၊ ရာဇဝတ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ မ်ား ပိုမိုအဆင့္ျမင့္လာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကြန္ရက္အတြင္း စီးဆင္းေငြမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ ခက္ခဲသည္ဟု တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာဘဏ္မ်ားက ေျပာၾကသည္။
မိုဘိုင္းဖုန္းမွ ေငြေပးေငြယူပမာဏမွာ လြန္စြာႀကီးမားေသာေၾကာင့္ ၎တို႔ကို ႀကီးၾကပ္ရန္ မျဖစ္နိုင္ဘဲ ေငြအနည္းငယ္ ေပးေခ်သည့္ကိစၥမ်ားကို ဘဏ္မ်ား၊ စည္းကမ္းထိန္းမ်ား မသိနိုင္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။
သံတမန္ေရးတင္းမာမႈ
သူပုန္မ်ားသည္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ဘ႑ာေရးကြန္ရက္မွတဆင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွ ေဒၚလာသိန္းခ်ီေသာ ရန္ပုံေငြကို ေျဗာင္က်က်ရေနျခင္းသည္ လူမ်ိဳးစုစစ္ပြဲမ်ား အဆုံးသတ္ေရးကို ထိပ္တန္းဦးစားေပး သတ္မွတ္ထားေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ဆက္ဆံေရးတြင္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစနိုင္သည္ဟု နယ္စပ္ ေရးရာကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ဆိုသည္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံက ၎တို႔သည္ အျခားနိုင္ငံမ်ား၏ျပည္တြင္းေရးကို မစြက္ဖက္ေရးမူကို လိုက္နာသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢဝန္ထမ္းေဟာင္း ရန္ကုန္အေျခစိုက္ Richard Horsey ကဲ့သို႔ေသာ သုေတသီမ်ားကမူ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ MNDAA ကဲ့သို႔ေသာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးစု သူပုန္မ်ားကို ျမန္မာအစိုးရေပၚ ဖိအားေပးရန္ သုံးေနသည္ဟု ဆိုခဲ့သည္မွာ အတန္ၾကာၿပီျဖစ္သည္။
MNDAA ႏွင့္ အစိုးရတပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲအၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကလည္း တ႐ုတ္သည္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္သည္ဟု ျမန္မာအရာရွိတဦးက စြပ္စြဲၿပီး ေဘဂ်င္းက ထိုကိစၥကို ျငင္းဆိုသည္။ ေဝဖန္ေျပာၾကားေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံျခင္းကို MNDAA ေျပာခြင့္ရသူက မတုံ႕ျပန္ခဲ့ေပ။
“MNDAA ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံထဲမွာ ေျဗာင္က်က် အလႉခံ ရန္ပုံေငြ ရွာခြင့္ေပးတာ ျမန္မာနဲ႕ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္မွာပဲ”ဟု Horsey က ေျပာသည္။
MNDAA သည္ တ႐ုတ္စကားေျပာ ကိုးကန႔္လူမ်ိဳးစုမ်ားအေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနသည္ဟု ေျပာသည္။
ရိုက္တာသတင္းဌာန၏ေမးျမန္းခ်က္ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက တုံ႕ျပန္ျခင္းမရွိပါ။ MNDAA ႏွင့္အစိုးရ တပ္မ်ား ကိုးကန႔္ေဒသ တိုက္ပြဲအတြင္း လူ ၃၀ ခန႔္ ေသဆုံးၿပီးေနာက္ ယခုလ အေစာပိုင္းက ႏွစ္ဖက္ အပစ္ရပ္ရန္ တ႐ုတ္က ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
MNDAA သည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး အြန္လိုင္းမွ ေငြေကာက္ခံသည္ဟု ၎တို႔၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာအရ သိရသည္။ နယ္စပ္ကို ခြထားေသာေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြင္ ၎တို႔ကို ျမန္မာစစ္တပ္က ညွပ္တိုက္ေနစဥ္ ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ ဟုဆိုကာ ဇန္နဝါရီလလယ္တြင္ ရန္ပုံေငြ စတင္လက္ခံသည္။ သို႔ေသာ္ AgBank ဘဏ္မွ ဘဏ္စာရင္းအမည္ခံသူ လီက်န္း ဟြာ Li Jian Hua က ထိုေငြကို ထိုးစစ္အတြက္ သုံးသည္ဟု ရိုက္တာသို႔ ေျပာသည္။
“ဒီေငြက ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ မဟုတ္ဘူး၊ MNDAA ကို ေထာက္ပံ့ဖို႔” ဟု သူ ေျပာသည္။
အလႉခံရေငြမ်ားကို စတင္ ေၾကညာသည့္ ၂၀၁၅ ဧၿပီလမွ စတင္ၿပီး MNDAA သည္ ေဒၚလာ ၅၃၁၈၅၃ ရသည္။
ေဘဂ်င္းႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံအၾကား သံတမန္ေရးတင္းမာမႈျဖစ္ေစေသာအစီအစဥ္ကို ဟန႔္တားရန္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ အႀကီးဆုံး နိုင္ငံပိုင္ဘဏ္ႀကီးတခုက ျမန္မာနိုင္ငံအစိုးရကို တိုက္ခိုက္ေနသည့္ လက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ားကို ေငြေၾကး ေထာက္ပံ့ေနေသာ ဘဏ္စာရင္းတခုကို ဆိုင္းငံ့လိုက္သည္။
တ႐ုတ္စိုက္ပ်ိဳးေရးဘဏ္ Agricultural Bank Of China (AgBank) သည္ ယခုလအတြင္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေသာ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ဒီမိုကရက္တစ္မဟာမိတ္တပ္မေတာ္(MNDAA) အား ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွ ရန္ပုံေငြ လက္ခံေနသည့္ဘဏ္စာရင္းတြင္ ေငြ ဆက္လက္လက္မခံေတာ့ဟု ေျပာသည္။
မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ရသည္ကို ရိုက္တာသတင္းဌာနက အတည္ျပဳနိုင္ျခင္းမရွိေသးေပ။ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ရန္ႏွင့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ား လြယ္ကူစြာ က်ဴးလြန္ျခင္းကို တားဆီးရန္ ရည္႐ြယ္ေသာ ထိန္းခ်ဳပ္ မႈမ်ားကို အင္အား ခ်ည့္နဲ႕ေစသည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ယူဆေသာ ဘဏ္လုပ္ငန္းဝန္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ရိုက္တာသတင္းဌာနက AgBank သို႔ ေပးပို႔ခဲ့ၿပီးေနာက္ ယခုျဖစ္ရပ္ေပၚေပါက္လာသည္။
ဘဏ္လုပ္ငန္းေဖာက္သည္အေပၚ ေစာင့္သိရမည့္ တာဝန္ေၾကာင့္ဟုဆိုကာ MNDAA ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ေမးခြန္းမ်ားကို AgBank က ေဝဖန္ေျပာၾကားရန္ု ျငင္းဆိုသည္။ ၎တို႔သည္ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈ ေငြေၾကး ပံ့ပိုးမႈတိုက္ဖ်က္ေရးတို႔ကို အထူးဂ႐ုျပဳေၾကာင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို လုံ႕လစိုက္ လုပ္ကိုင္ေၾကာင္း ထိုဘဏ္က ထုတ္ျပန္သည့္ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
AgBank သို့မဟုတ် အခြား မည်သည့်ငွေကြေးဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းမျှ MNDAA အတွက် ငွေပေးငွေယူကိစ္စကြောင့် တရုတ် နိုင်ငံ၏ဥပဒေကို ချိုးဖောက်ကြောင်း အထောက်အထားမရှိပေ။
MNDAAကို မည်သည့်အစိုးရ သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းကမျှ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အဖြစ်သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိပေ။
သို႔္ေသာ္ ရိုက္တာသတင္းဌာနက ဆက္သြယ္ခဲ့သည့္ ကြၽမ္းက်င္သူအမ်ားအျပားကမူ ထိုအုပ္စု၏ရန္ပုံေငြကို လက္ခံထားျခင္းေၾကာင့္ ထိုဘဏ္သည္ ေမးခြန္းထုတ္စရာ သို႔မဟုတ္ တရားမဝင္ ျဖစ္နိုင္ေျခရွိေသာ လုပ္ေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္နိုင္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။
MNDAA သည္ လက္နက္ျဖဳတ္သိမ္းရန္ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ျခင္းမရွိဘဲ ၎သည္ လက္နက္မ်ားကို ဆက္လက္ရယူစုေဆာင္းေနသည္ဟု ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာၾကသည္။
ထိုအဖြဲ႕၏ေခါင္းေဆာင္ ဖုန္က်ားရွင္မွာမူ အေမရိကန္မူးယစ္ေဆးဝါးတိုက္ဖ်က္ေရး ေအဂ်င္စီက အဓိက မူးယစ္ေမွာင္ခိုအျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရသူျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ ဝီကီလိခ္က ထုတ္ျပန္သည့္အေမရိကန္သံတမန္ေၾကး နန္းအရသိရသည္။
AgBankက ထိုေငြစာရင္းကို လြန္ခဲ့ေသာ ရက္သတၱပတ္ကုန္က ပိတ္လိုက္ေၾကာင္း သူ႕ကို အေၾကာင္းၾကားသည္ဟု MNDAA အတြက္ လႉဒါန္းေငြမ်ားကို ႀကီးၾကပ္သူ ယန္ဇန္ကြန္းက ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တို႔ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းတခ်ိဳ႕လုပ္ဖို႔ လိုတယ္လို႔ ဘဏ္ေျပာတယ္။ ဒါ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆိုတာေတာ့ မေျပာဘူး” ဟု သူဆက္ေျပာသည္။
စစ္ေရးဖိအား
MNDAA သည္ ယခုလအတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံအေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းရွိ အစိုးရတပ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ၿပီး လူႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးေစခဲ့သည္။ ျမန္မာစစ္တပ္က ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ေနေသာ စစ္ေရးဖိအားကို တုံ႕ျပန္ရန္ တိုက္ ခိုက္ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ထိုအဖြဲ႕က ေၾကညာသည္။
ေဘဂ်င္းက ထိုအဖြဲ႕ကို ေထာက္ခံအားေပးျခင္းမရွိေၾကာင္း ေျပာၾကားမႈကို ျမန္မာအစိုးရက လက္ခံသည္။
နယ္စပ္ရွိလူမ်ိဳးစုလက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေထာက္ခံျခင္းမရွိေၾကာင္း တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း၏ အာမခံခ်က္ကို ျမန္မာနိုင္ငံက အျပည့္အဝလက္ခံသည္ဟု ျမန္မာ့ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏႐ုံးမွ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ အဆင့္နိမ့္တ႐ုတ္အရာရွိမ်ားသည္ ၎တို႔အက်ိဳးအတြက္ လူမ်ိဳးစုလက္နက္ကိုင္မ်ားကို ေထာက္ပံ့ေန သည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း တ႐ုတ္အစိုးရသို႔ ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု သူ ဆက္ေျပာသည္။
ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွ လႉဒါန္းေငြေမတၱာရပ္ခံခဲ့ၿပီးေနာက္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ေဒၚလာ ငါးသိန္းေက်ာ္ အလႉေငြရခဲ့ေၾကာင္း MNDAA ၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမွ မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရသည္။
အလႉရွင္မ်ားက ေငြကို AgBank ေငြစာရင္း သို႔မဟုတ္ အျခားေသာမိုဘိုင္းေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈႏွစ္ခုတို႔မွတဆင့္ ေပးပို႔ခဲ့ သည္။ ထိုမိုဘိုင္းေငြေၾကးဝန္ေဆာင္မႈတခုမွာ Tencent Holdings ၏ WeChat Pay ႏွင့္ အေမရိကန္ စေတာ့အိတ္ခ်ိန္း စာရင္းဝင္ အီလက္ထ႐ြန္းနစ္ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္း Alibaba ၏လက္ေအာက္ခံ Ant Financial ၏ Alipay ျဖစ္သည္။
MNDAA က Alipay ကို အသုံးျပဳျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ရိုက္တာသတင္ဌာန၏ေမးခြန္းမ်ားကို Ant Financialက ေျဖ ၾကားျခင္းမရွိေပ။ သို႔ေသာ္ ၎တို႔သည္ အႏၲရာယ္ျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားကို စီမံခန႔္ခြဲရန္ အႀကီးအက်ယ္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံထားသည္ဟု ေျပာသည္။
“ဒီေငြစာရင္းေတြကို အသုံးခ်ေနတဲ့ မရိုးမသားလုပ္ေဆာင္သူေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီလိုလူေတြကို ေစာေစာစီးစီး ေဖာ္ထုတ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြ သူတို႔နဲ႕ ေငြေပးေငြယူမလုပ္ေအာင္ တားဆီးေပးမယ့္စနစ္ က်ေနာ္ တို႔မွာ ရွိပါတယ္”ဟု Ant ၏နိုင္ငံတကာ ေသနဂၤဗ်ဴဟာအႀကီးအကဲ Douglas Feaginက ေျပာသည္။
Tencent ကမူ ရိုက္တာသတင္းဌာန၏အီးေမးလ္မွ ေမးခြန္းမ်ားကို ေျဖၾကားျခင္းမျပဳခဲ့ေပ။
ဂုဏ္သတင္းထိခိုက္နိုင္ေျခ
ထိုအပ္ႏွံေငြပမာဏမွာ ကမာၻ႔အၾကမ္းဖက္ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈႏွင့္ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရး လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာေသာ ဘ႑ာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ အႏၲရာယ္ရွိေၾကာင္း သိရမည့္ပမာဏျဖစ္သည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူ အခ်ိဳ႕ ကေျပာသည္။
မူးယစ္ေဆး သို႔မဟုတ္ လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းတခုႏွင့္ ဘ႑ာေရးအရ ဆက္ဆံေသာ လုပ္ငန္းမ်ားသည္ မည္သည့္တရားမဝင္ ေဆာင္႐ြက္မႈမွ် မလုပ္ခဲ့ေစကာမူ စည္းမ်ဥ္းႏွင့္ ဂုဏ္သတင္းထိခိုက္နိုင္ေျခရွိ သည္ဟု ထိုကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာသည္။
“ဒီအမႈကို တာဝန္ရွိတဲ့ေကာ္မတီကိုသာ အပ္လိုက္ရင္ သူတို႔အေနနဲ႕ ဒီေငြစာရင္းကို ခ်က္ခ်င္းပိတ္ရမွာ” ဟု နိုင္ငံတကာ ဘဏ္တခုမွ ေငြေၾကးခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရး ကြၽမ္းက်င္သူတဦးက ေျပာသည္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ အခ်ိဳ႕ေသာေနရာမ်ားမွ ဘဏ္မ်ားႏွင့္ ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ားသည္ ၎တို႔၏ဝန္ေဆာင္မႈကို သုံးစြဲေနသူ မ်ား၊ ကုမၸဏီမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ ၎တို႔၏ေဖာက္သည္ကို သိရွိရမည္ဟူေသာစည္းမ်ဥ္းကို လိုက္နာရန္လိုသည္။
ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ဖြယ္ရွိသည္ဟု မီဒီယာမ်ား၊ အမ်ားျပည္သူသတင္းမ်ားက ေယဘုယ် ဆက္စပ္ေဖာ္ျပေသာ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားစစ္ေဆးရန္ စနစ္အမ်ားအျပားကို နိုင္ငံတကာ ဘ႑ာေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ သုံးၾကၿပီး ၎တို႔ႏွင့္ဆက္ဆံျခင္းသည္ ဂုဏ္သတင္း ထိခိုက္မည္ဟု ျမင္ၾကသည္ဟု ကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာသည္။
၎တို႔၏ဘ႑ာေရးကြန္ရက္မ်ားသည္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ရင့္က်က္မႈ မရွိေသးျခင္း၊ ရာဇဝတ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ မ်ား ပိုမိုအဆင့္ျမင့္လာျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကြန္ရက္အတြင္း စီးဆင္းေငြမ်ားကို စစ္ေဆးရန္ ခက္ခဲသည္ဟု တ႐ုတ္နိုင္ငံႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာဘဏ္မ်ားက ေျပာၾကသည္။
မိုဘိုင္းဖုန္းမွ ေငြေပးေငြယူပမာဏမွာ လြန္စြာႀကီးမားေသာေၾကာင့္ ၎တို႔ကို ႀကီးၾကပ္ရန္ မျဖစ္နိုင္ဘဲ ေငြအနည္းငယ္ ေပးေခ်သည့္ကိစၥမ်ားကို ဘဏ္မ်ား၊ စည္းကမ္းထိန္းမ်ား မသိနိုင္ဟုလည္း ဆိုၾကသည္။
သံတမန္ေရးတင္းမာမႈ
သူပုန္မ်ားသည္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ဘ႑ာေရးကြန္ရက္မွတဆင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ ေထာက္ခံသူမ်ားထံမွ ေဒၚလာသိန္းခ်ီေသာ ရန္ပုံေငြကို ေျဗာင္က်က်ရေနျခင္းသည္ လူမ်ိဳးစုစစ္ပြဲမ်ား အဆုံးသတ္ေရးကို ထိပ္တန္းဦးစားေပး သတ္မွတ္ထားေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံ၏ ဆက္ဆံေရးတြင္ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစနိုင္သည္ဟု နယ္စပ္ ေရးရာကြၽမ္းက်င္သူမ်ားက ဆိုသည္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံက ၎တို႔သည္ အျခားနိုင္ငံမ်ား၏ျပည္တြင္းေရးကို မစြက္ဖက္ေရးမူကို လိုက္နာသည္ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာနိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢဝန္ထမ္းေဟာင္း ရန္ကုန္အေျခစိုက္ Richard Horsey ကဲ့သို႔ေသာ သုေတသီမ်ားကမူ တ႐ုတ္နိုင္ငံသည္ MNDAA ကဲ့သို႔ေသာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးစု သူပုန္မ်ားကို ျမန္မာအစိုးရေပၚ ဖိအားေပးရန္ သုံးေနသည္ဟု ဆိုခဲ့သည္မွာ အတန္ၾကာၿပီျဖစ္သည္။
MNDAA ႏွင့္ အစိုးရတပ္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲအၿပီး ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကလည္း တ႐ုတ္သည္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္သည္ဟု ျမန္မာအရာရွိတဦးက စြပ္စြဲၿပီး ေဘဂ်င္းက ထိုကိစၥကို ျငင္းဆိုသည္။ ေဝဖန္ေျပာၾကားေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံျခင္းကို MNDAA ေျပာခြင့္ရသူက မတုံ႕ျပန္ခဲ့ေပ။
“MNDAA ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံထဲမွာ ေျဗာင္က်က် အလႉခံ ရန္ပုံေငြ ရွာခြင့္ေပးတာ ျမန္မာနဲ႕ဆက္ဆံေရးကို ထိခိုက္မွာပဲ”ဟု Horsey က ေျပာသည္။
MNDAA သည္ တ႐ုတ္စကားေျပာ ကိုးကန႔္လူမ်ိဳးစုမ်ားအေရးအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနသည္ဟု ေျပာသည္။
ရိုက္တာသတင္းဌာန၏ေမးျမန္းခ်က္ကို တ႐ုတ္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက တုံ႕ျပန္ျခင္းမရွိပါ။ MNDAA ႏွင့္အစိုးရ တပ္မ်ား ကိုးကန႔္ေဒသ တိုက္ပြဲအတြင္း လူ ၃၀ ခန႔္ ေသဆုံးၿပီးေနာက္ ယခုလ အေစာပိုင္းက ႏွစ္ဖက္ အပစ္ရပ္ရန္ တ႐ုတ္က ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
MNDAA သည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွ စတင္ၿပီး အြန္လိုင္းမွ ေငြေကာက္ခံသည္ဟု ၎တို႔၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာအရ သိရသည္။ နယ္စပ္ကို ခြထားေသာေတာင္တန္းမ်ားေပၚတြင္ ၎တို႔ကို ျမန္မာစစ္တပ္က ညွပ္တိုက္ေနစဥ္ ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ ဟုဆိုကာ ဇန္နဝါရီလလယ္တြင္ ရန္ပုံေငြ စတင္လက္ခံသည္။ သို႔ေသာ္ AgBank ဘဏ္မွ ဘဏ္စာရင္းအမည္ခံသူ လီက်န္း ဟြာ Li Jian Hua က ထိုေငြကို ထိုးစစ္အတြက္ သုံးသည္ဟု ရိုက္တာသို႔ ေျပာသည္။
“ဒီေငြက ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ မဟုတ္ဘူး၊ MNDAA ကို ေထာက္ပံ့ဖို႔” ဟု သူ ေျပာသည္။
အလႉခံရေငြမ်ားကို စတင္ ေၾကညာသည့္ ၂၀၁၅ ဧၿပီလမွ စတင္ၿပီး MNDAA သည္ ေဒၚလာ ၅၃၁၈၅၃ ရသည္။
အသြင္ကူးေျပာင္းေရးတြင္ အေမ့ခံလူငယ္မ်ား
Leena Zieger
ျမန္မာနိုင္ငံမွ နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမ်ား ေျပာင္းလဲျခင္းက နိုင္ငံ၏ ျပည္သူမ်ား အေပၚ ပုံစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ သက္ေရာက္ ခဲ့ပါသည္။
ကံမေကာင္းသည့္ နိုင္ငံသားမ်ားထဲတြင္ နိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၏ အျပင္ဖက္တြင္ ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည့္ ေသာင္းႏွင့္ ခ်ီေသာ လူငယ္ ဒုကၡသည္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္။
ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူငယ္မ်ားမွာ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ မေရရာေသာ အေျခအေနမ်ား ျဖင့္ေနထိုင္ ေနၾကရသည္။ နိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈ အေပၚတြင္ မွီခိုေနၾကရေသာ ျပည္တြင္း ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ အလႉရွင္မ်ား၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ က်ဆင္းလာျခင္းေၾကာင့္ ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြား ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရသည္။
ဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ ၿပီးခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကေသာ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္သည္။
အေထာက္အပံ့မ်ား ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း အျပင္ ထိုင္းနိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ က်န္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည့္ ဒုကၡသည္ ၁၀၀၀၀၀ ခန႔္အတြက္ ေနာက္ထပ္ ထိုးႏွက္မႈတခုမွာ သူတို႔ကို မိခင္နိုင္ငံသို႔ မၾကာမီ ျပန္ပို႔ေပးေတာ့မည္ ဆိုသည္ ယူဆမႈ မ်ား တိုးပြားလာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ဒုကၡသည္ ေခၚယူ ေနရာခ်ထားေပးျခင္း အစီအစဥ္ကို ၂၀၁၄ ခု ႏွစ္တြင္ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းသြားျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အျဖစ္မ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ အယူအဆက ပိုမို အားေကာင္းလာခဲ့သည္။
လက္ေတြ႕ေျမျပင္ အေျခအေနမ်ားက လုံၿခဳံစိတ္ခ်စြာ အိမ္ျပန္နိုင္သည့္ အခ်ိန္ေကာင္း မဟုတ္ေၾကာင္း လက္ေတြ႕ေျမျပင္ အေျခအေနမ်ားက ေဖာ္ျပေနေသာ္လည္း မိခင္နိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေရး အစီအစဥ္မ်ားက အရွိန္ရေနၿပီ ျဖစ္သည္။
လူငယ္ အမ်ားအျပားအတြက္ ဒုကၡသည္စခန္းသည္သာ သူတို႔ သိေသာအိမ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထိုင္ ရ သည့္ ဘဝႏွင့္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထိုင္ေသာ သူမ်ားအတြက္ အနာဂတ္အလားအလာက ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ အနည္းငယ္ အတြင္းတြင္ ပိုမိုဆိုး႐ြားလာခဲ့သည္။ ေဒသတြင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသေၾကာင္း ႀကံစည္မႈႏႈန္း သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာျခင္းကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ လူငယ္မ်ားထဲတြင္ ျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းမွာ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ မူးယစ္ေဆးႏွင့္ အရက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ လူငယ္မ်ား၏ လူမႈေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အျခားအေၾကာင္းမ်ားထဲတြင္ ေက်ာင္းမွထြက္သည့္ ႏႈန္းျမင့္မားလာ ျခင္းႏွင့္ ဆယ္ ေက်ာ္ သက္အ႐ြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈ မ်ားျပားလာျခင္းတို႔လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။
မိခင္နိုင္ငံသို႔ ျပန္ေရးအတြက္ ဖိအားမ်ား ျမင့္တက္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဒုကၡသည္မ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းမွ လက္ေတြ႕အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ရွာေဖြလာၾကသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္ အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) ႏွင့္ အစိုးရတို႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ႏွင့္ အရပ္သားမ်ားကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္မႈ နည္းလာခဲ့ေသာ္လည္း ေျမသိမ္းယူမႈမ်ား တိုးလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာ တပ္မေတာ္ကလည္း ကရင္ေက်း႐ြာမ်ား အနီးတြင္ အခိုင္အမာ တပ္စြဲထားခဲ့သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မေရရာျခင္း၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ပဋိပကၡမ်ား မၾကာခနျဖစ္ေပၚေနျခင္း ႏွင့္ ေျမျမႇုပ္မိုင္းမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနေသာ ေျမတို႔က ဒုကၡသည္မ်ား ေနအိမ္ျပန္ေရးအတြက္ စိုးရိမ္စရာမ်ားထဲမွ တစြန္းတစမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္နိုင္ပါသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတြင္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားက နယ္စပ္ကို ေက်ာ္ျဖတ္၍ ထိုင္းနိုင္ငံသို႔ ထြက္ခြာေနခဲ့ၾကၿပီး ထိုင္း နိုင္ငံက သူတို႔ အတြက္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး အစီအစဥ္မ်ား အပါအဝင္ စြမ္းေဆာင္ရည္တည္ေဆာက္ေရး ေဆာင္႐ြက္မႈ မ်ားအတြက္ အေရးပါသည့္ ေနရာတခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ အဆိုပါ အစီအစဥ္မ်ားက အတူတကြေနထိုင္ၾကေသာ လူငယ္တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္မ်ားကို သူတို႔နိုင္ ငံ ၏ လူမ်ိဳးစုံလင္ေသာ သမိုင္းေၾကာင္း ႏွင့္ အတူ လူ႕အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ေရး ႏွင့္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အစရွိသည့္ ဘာသာရပ္မ်ားကို ေလ့လာသင္ယူခဲ့ၾကသည္။
အစိုးရ ပညာေရးစနစ္ကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ သင္ၾကားေရး စနစ္က ေက်ာင္းသားမ်ားကို ဗဟိုျပဳၿပီး ဘဝတသက္တာလုံး ဆက္ လက္ေလ့လာသင္ယူနိုင္ေရး ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေဝဖန္ဆန္းစစ္နိုင္သည့္ စြမ္းရည္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးကို ဦးတည္သည္။
ဒုကၡသည္ လူငယ္မ်ား အတြက္ မိမိသေဘာႏွင့္မိမိ အိမ္သို႔ျပန္ၾကေရးအတြက္ အဓိပၸါယ္ျပည့္ဝေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ မွန္သမွ် အတြက္ ေနာက္ထပ္အတားအဆီးတခုမွာ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးဆိုင္ရာ လက္မွတ္မ်ားကို အသိအမွတ္မျပဳျခင္း ျဖစ္ သည္။ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွ ပညာေရးအဆင့္အတန္းက ျမင့္မားေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးကို ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ ကမာၻ႔ အႏွံ႕အျပားတြင္ အသိအမွတ္မျပဳသည္က မ်ားေနသည္။
အေရးပါသည့္ ႁခြင္းခ်က္အခ်ိဳ႕ အေနျဖင့္ ဒုကၡသည္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား က တတိယနိုင္ငံမ်ားရွိ တကၠသိုလ္မ်ား တြင္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရနိုင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေက်ာင္းသား အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳ ခံရျခင္းမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ေက်ာင္းသား အနည္းငယ္မွ်သာ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။
သူတို႔၏ ပညာသင္ၾကားမႈကို ဆက္လက္ေဆာင္ရန္ စိတ္အားထက္သန္ေနသည့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ အိပ္မက္ အတြက္ အတားအဆီးမွာ အစိုးရ ေက်ာင္းတခုုခုမွ ဆယ္တန္း ေအာင္လက္မွတ္ ရွိထားရန္ လိုအပ္ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥ မ်ား ျဖစ္သည္။ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား ႏွင့္ နယ္စပ္ေဒသမွ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားမွာ ဆယ္တန္း အထက္(၁၂တန္း) ေအာင္ျမင္ေၾကာင္းလက္မွတ္မ်ား ႏွင့္ ၎ထက္ျမင့္ေသာ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားကိုပင္ လက္ခံေလ့ မရွိပါ။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ပညာေရးစနစ္က အလုံးစုံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္တိုင္ေအာင္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားက နိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳ ျခင္း ခံရေနသည္။
လတ္တေလာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ေနာက္လာမည့္ ၅ ႏွစ္ အတြက္ ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဦးတည္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည့္ အမ်ိဳးသား ပညာေရး စီမံကိန္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးကို အသိအမွတ္ျပဳေရးက အစီအစဥ္တခု အျဖစ္ ပါဝင္ေန ခဲ့ျခင္း မရွိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ လူငယ္မ်ားက အနည္းဆုံး ေနာက္လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ တဝက္ေလာက္အထိ ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားထဲတြင္ ပါဝင္ဦးမည္ မဟုတ္သည့္ သေဘာျဖစ္ေနပါသည္။ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားကို မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အၿပီးပိတ္သိမ္းမည္ျဖစ္သည္ကို မည္သူမွ် မသိၾကသည့္ အတြက္ အေရးႀကီးေသာ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။
နယ္စပ္ေဒသ တေလွ်ာက္မွ လူငယ္မ်ားမွာ သူတို႔၏ အရည္အေသြးျမင့္ေသာ ပညာေရးႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ ၾကသည့္ အတြက္ အသိအမွတ္ျပဳမႈႏွင့္ ထိုက္တန္သည္သာမက အကယ္၍ ျမန္မာအစိုးရက နယ္စပ္ေဒသတေလွ်ာက္မွ က်ယ္ျပန႔္ေသာ လူသား အရင္းအျမစ္ကို လက္ခံ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မရွိခဲ့လွ်င္ သူတို႔ အေနျဖင့္ ဇြဲလုံလ ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ေကာင္းေသာ အနာဂါတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္သူ အမ်ားအျပားကို ဆုံးရႈံးရမည့္ အႏၲရာယ္ ရွိေနပါသည္။
နယ္စပ္ေဒသ တေလွ်ာက္မွ လူငယ္မ်ားသည္ မီးရွို႔ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည့္ ေက်း႐ြာမ်ား ႏွင့္ ဖိႏွိပ္မႈကို မ်ိဳးဆက္ႏွင့္ ခ်ီ၍ ႀကံ့ႀကံ့ ခံရင္ဆိုင္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားမွ လာသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ပဋိပကၡတြင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ႀကဳံခဲ့သည့္ အေတြ႕အႀကဳံမ်ား ႏွင့္ ေရရွည္ တည္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိလိုသည့္ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ လူငယ္မ်ားက ျမန္မာ နိုင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အတြက္ ႀကီးမားေသာ ပါဝင္မႈ ျဖစ္ေစမည္ ဆို သည္ကို သံသယရွိစရာမလိုပါ။
အဆင့္ျမင့္ ပညာမ်ားတတ္ေျမာက္ထားၾကသည့္ လူငယ္မ်ား အပါအဝင္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္မွ လက္ရွိ ဒုကၡသည္ မ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး၏ အျပင္တြင္ လုံးလုံးလ်ားလ်ားေရာက္ရွိေနသည္ မဟုတ္ လွ်င္ပင္ ေဘးေရာက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ပဋိပကၡ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရသည့္ အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားမွ လူငယ္မ်ားက အေရးႀကီးပါသည္။ ဒုကၡသည္ လူငယ္မ်ား ဦးေဆာင္သည့္ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ အပါ အဝင္ အေရးပါသည့္ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ပါဝင္နိုင္ေရးႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးကို ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာန ႏွင့္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳေရးတို႔လည္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တြင္ ပါဝင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ လူငယ္ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက ျပန္ရမည့္ အခ်ိန္ မဟုတ္ေသးဟု ခံစားၾကရေသာ္လည္း လူငယ္ ဒုကၡသည္မ်ား အေနျဖင့္ သူတို႔၏ အနာဂါတ္အေပၚ တိုက္ရိုက္သက္ေရာက္နိုင္မည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ရန္ အခြင့္ အေရးတခု ရွိသင့္ပါသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ႏွင့္ အျခား ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ား မိမိသေဘာႏွင့္ မိမိ အဓိပၸါယ္ရွိစြာျပန္နိုင္သည့္ အခ်ိန္ထိ၊ ဒုကၡသည္ မ်ား၏ ပညာေရးကို ျပည္တြင္း ႏွင့္ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အခ်ိန္အထိ နိုင္ငံတကာ အသိုင္း ဝိုင္းက နယ္စပ္ေဒသတေလွ်ာက္၏ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ သူတို႔၏ ပညာေရးအတြက္ ဆက္လက္ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြား ရန္ အလြန္လိုအပ္ပါသည္။
(Leena Zieger သည္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရသည့္ အသိုင္း အဝိုင္း မ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုေဆာင္႐ြက္ေပးေနသည့္ အက်ိဳးအျမတ္မယူေသာ အဖြဲ႕အစည္း တခုျဖစ္သည့္ Burma Link ကို တည္ေထာင္သူ ႏွင့္ International Coordinator ျဖစ္ပါသည္။ ဧရာဝတီ အဂၤလိပ္ပိုင္းပါ ၎၏ “Unrecognized and Forgotten: Refugee Youth in Burma’s Transition။” ကို ဘာသာျပန္ဆိုျခင္းျဖစ္ပါသည္)
ျမန္မာနိုင္ငံမွ နိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းမ်ား ေျပာင္းလဲျခင္းက နိုင္ငံ၏ ျပည္သူမ်ား အေပၚ ပုံစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ သက္ေရာက္ ခဲ့ပါသည္။
ကံမေကာင္းသည့္ နိုင္ငံသားမ်ားထဲတြင္ နိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၏ အျပင္ဖက္တြင္ ဆက္လက္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည့္ ေသာင္းႏွင့္ ခ်ီေသာ လူငယ္ ဒုကၡသည္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္။
ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ လူငယ္မ်ားမွာ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ မေရရာေသာ အေျခအေနမ်ား ျဖင့္ေနထိုင္ ေနၾကရသည္။ နိုင္ငံတကာႏွင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈ အေပၚတြင္ မွီခိုေနၾကရေသာ ျပည္တြင္း ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ အလႉရွင္မ်ား၏ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈ က်ဆင္းလာျခင္းေၾကာင့္ ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြား ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရသည္။
ဒုကၡသည္အမ်ားစုမွာ ၿပီးခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မ်ားေၾကာင့္ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကေသာ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္သည္။
အေထာက္အပံ့မ်ား ေလ်ာ့နည္းလာျခင္း အျပင္ ထိုင္းနိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ က်န္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည့္ ဒုကၡသည္ ၁၀၀၀၀၀ ခန႔္အတြက္ ေနာက္ထပ္ ထိုးႏွက္မႈတခုမွာ သူတို႔ကို မိခင္နိုင္ငံသို႔ မၾကာမီ ျပန္ပို႔ေပးေတာ့မည္ ဆိုသည္ ယူဆမႈ မ်ား တိုးပြားလာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ အစိုးရက ဒုကၡသည္ ေခၚယူ ေနရာခ်ထားေပးျခင္း အစီအစဥ္ကို ၂၀၁၄ ခု ႏွစ္တြင္ ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းသြားျခင္းကဲ့သို႔ေသာ အျဖစ္မ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ အယူအဆက ပိုမို အားေကာင္းလာခဲ့သည္။
လက္ေတြ႕ေျမျပင္ အေျခအေနမ်ားက လုံၿခဳံစိတ္ခ်စြာ အိမ္ျပန္နိုင္သည့္ အခ်ိန္ေကာင္း မဟုတ္ေၾကာင္း လက္ေတြ႕ေျမျပင္ အေျခအေနမ်ားက ေဖာ္ျပေနေသာ္လည္း မိခင္နိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေရး အစီအစဥ္မ်ားက အရွိန္ရေနၿပီ ျဖစ္သည္။
လူငယ္ အမ်ားအျပားအတြက္ ဒုကၡသည္စခန္းသည္သာ သူတို႔ သိေသာအိမ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထိုင္ ရ သည့္ ဘဝႏွင့္ ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ေနထိုင္ေသာ သူမ်ားအတြက္ အနာဂတ္အလားအလာက ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ အနည္းငယ္ အတြင္းတြင္ ပိုမိုဆိုး႐ြားလာခဲ့သည္။ ေဒသတြင္း အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေသေၾကာင္း ႀကံစည္မႈႏႈန္း သိသိသာသာ ျမင့္တက္လာျခင္းကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ လူငယ္မ်ားထဲတြင္ ျဖစ္သည္။
ထိုသို႔ ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းမွာ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ မူးယစ္ေဆးႏွင့္ အရက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ၾကသည္။ လူငယ္မ်ား၏ လူမႈေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အျခားအေၾကာင္းမ်ားထဲတြင္ ေက်ာင္းမွထြက္သည့္ ႏႈန္းျမင့္မားလာ ျခင္းႏွင့္ ဆယ္ ေက်ာ္ သက္အ႐ြယ္တြင္ အိမ္ေထာင္ျပဳမႈ မ်ားျပားလာျခင္းတို႔လည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။
မိခင္နိုင္ငံသို႔ ျပန္ေရးအတြက္ ဖိအားမ်ား ျမင့္တက္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ဒုကၡသည္မ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံ အေရွ႕ေတာင္ပိုင္းမွ လက္ေတြ႕အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ရွာေဖြလာၾကသည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္ အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) ႏွင့္ အစိုးရတို႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္း တြင္ တိုက္ပြဲမ်ား ႏွင့္ အရပ္သားမ်ားကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္မႈ နည္းလာခဲ့ေသာ္လည္း ေျမသိမ္းယူမႈမ်ား တိုးလာခဲ့ၿပီး ျမန္မာ တပ္မေတာ္ကလည္း ကရင္ေက်း႐ြာမ်ား အနီးတြင္ အခိုင္အမာ တပ္စြဲထားခဲ့သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မေရရာျခင္း၊ ျမန္မာနိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းမွ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ပဋိပကၡမ်ား မၾကာခနျဖစ္ေပၚေနျခင္း ႏွင့္ ေျမျမႇုပ္မိုင္းမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနေသာ ေျမတို႔က ဒုကၡသည္မ်ား ေနအိမ္ျပန္ေရးအတြက္ စိုးရိမ္စရာမ်ားထဲမွ တစြန္းတစမွ်သာ ျဖစ္ေၾကာင္း နားလည္နိုင္ပါသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အတြင္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားက နယ္စပ္ကို ေက်ာ္ျဖတ္၍ ထိုင္းနိုင္ငံသို႔ ထြက္ခြာေနခဲ့ၾကၿပီး ထိုင္း နိုင္ငံက သူတို႔ အတြက္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရး အစီအစဥ္မ်ား အပါအဝင္ စြမ္းေဆာင္ရည္တည္ေဆာက္ေရး ေဆာင္႐ြက္မႈ မ်ားအတြက္ အေရးပါသည့္ ေနရာတခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ယခုအခ်ိန္အထိ အဆိုပါ အစီအစဥ္မ်ားက အတူတကြေနထိုင္ၾကေသာ လူငယ္တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္မ်ားကို သူတို႔နိုင္ ငံ ၏ လူမ်ိဳးစုံလင္ေသာ သမိုင္းေၾကာင္း ႏွင့္ အတူ လူ႕အခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ေရး ႏွင့္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အစရွိသည့္ ဘာသာရပ္မ်ားကို ေလ့လာသင္ယူခဲ့ၾကသည္။
အစိုးရ ပညာေရးစနစ္ကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ သင္ၾကားေရး စနစ္က ေက်ာင္းသားမ်ားကို ဗဟိုျပဳၿပီး ဘဝတသက္တာလုံး ဆက္ လက္ေလ့လာသင္ယူနိုင္ေရး ႏွင့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို လြတ္လပ္စြာ ေဝဖန္ဆန္းစစ္နိုင္သည့္ စြမ္းရည္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရးကို ဦးတည္သည္။
ဒုကၡသည္ လူငယ္မ်ား အတြက္ မိမိသေဘာႏွင့္မိမိ အိမ္သို႔ျပန္ၾကေရးအတြက္ အဓိပၸါယ္ျပည့္ဝေသာ ဖြင့္ဆိုခ်က္ မွန္သမွ် အတြက္ ေနာက္ထပ္အတားအဆီးတခုမွာ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးဆိုင္ရာ လက္မွတ္မ်ားကို အသိအမွတ္မျပဳျခင္း ျဖစ္ သည္။ နယ္စပ္တေလွ်ာက္မွ ပညာေရးအဆင့္အတန္းက ျမင့္မားေသာ္လည္း ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးကို ျမန္မာနိုင္ငံႏွင့္ ကမာၻ႔ အႏွံ႕အျပားတြင္ အသိအမွတ္မျပဳသည္က မ်ားေနသည္။
အေရးပါသည့္ ႁခြင္းခ်က္အခ်ိဳ႕ အေနျဖင့္ ဒုကၡသည္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား က တတိယနိုင္ငံမ်ားရွိ တကၠသိုလ္မ်ား တြင္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရနိုင္သည့္ လမ္းေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕မွာ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ေက်ာင္းသား အျဖစ္အသိအမွတ္ျပဳ ခံရျခင္းမ်ား ရွိေနေသာ္လည္း လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ေက်ာင္းသား အနည္းငယ္မွ်သာ ထိုသို႔ လုပ္ေဆာင္နိုင္ခဲ့ၾကပါသည္။
သူတို႔၏ ပညာသင္ၾကားမႈကို ဆက္လက္ေဆာင္ရန္ စိတ္အားထက္သန္ေနသည့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ အိပ္မက္ အတြက္ အတားအဆီးမွာ အစိုးရ ေက်ာင္းတခုုခုမွ ဆယ္တန္း ေအာင္လက္မွတ္ ရွိထားရန္ လိုအပ္ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ကိစၥ မ်ား ျဖစ္သည္။ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား ႏွင့္ နယ္စပ္ေဒသမွ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားမွာ ဆယ္တန္း အထက္(၁၂တန္း) ေအာင္ျမင္ေၾကာင္းလက္မွတ္မ်ား ႏွင့္ ၎ထက္ျမင့္ေသာ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားကိုပင္ လက္ခံေလ့ မရွိပါ။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ပညာေရးစနစ္က အလုံးစုံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္တိုင္ေအာင္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ေအာင္လက္မွတ္မ်ားက နိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳ ျခင္း ခံရေနသည္။
လတ္တေလာ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ေနာက္လာမည့္ ၅ ႏွစ္ အတြက္ ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး ဦးတည္ခ်က္မ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည့္ အမ်ိဳးသား ပညာေရး စီမံကိန္းတြင္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးကို အသိအမွတ္ျပဳေရးက အစီအစဥ္တခု အျဖစ္ ပါဝင္ေန ခဲ့ျခင္း မရွိပါ။
ထို႔ေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ လူငယ္မ်ားက အနည္းဆုံး ေနာက္လာမည့္ ဆယ္စုႏွစ္ တဝက္ေလာက္အထိ ပညာေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားထဲတြင္ ပါဝင္ဦးမည္ မဟုတ္သည့္ သေဘာျဖစ္ေနပါသည္။ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားကို မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ အၿပီးပိတ္သိမ္းမည္ျဖစ္သည္ကို မည္သူမွ် မသိၾကသည့္ အတြက္ အေရးႀကီးေသာ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။
နယ္စပ္ေဒသ တေလွ်ာက္မွ လူငယ္မ်ားမွာ သူတို႔၏ အရည္အေသြးျမင့္ေသာ ပညာေရးႏွင့္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ ၾကသည့္ အတြက္ အသိအမွတ္ျပဳမႈႏွင့္ ထိုက္တန္သည္သာမက အကယ္၍ ျမန္မာအစိုးရက နယ္စပ္ေဒသတေလွ်ာက္မွ က်ယ္ျပန႔္ေသာ လူသား အရင္းအျမစ္ကို လက္ခံ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း မရွိခဲ့လွ်င္ သူတို႔ အေနျဖင့္ ဇြဲလုံလ ႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ေကာင္းေသာ အနာဂါတ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္သူ အမ်ားအျပားကို ဆုံးရႈံးရမည့္ အႏၲရာယ္ ရွိေနပါသည္။
နယ္စပ္ေဒသ တေလွ်ာက္မွ လူငယ္မ်ားသည္ မီးရွို႔ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရသည့္ ေက်း႐ြာမ်ား ႏွင့္ ဖိႏွိပ္မႈကို မ်ိဳးဆက္ႏွင့္ ခ်ီ၍ ႀကံ့ႀကံ့ ခံရင္ဆိုင္ခဲ့ေသာ မိသားစုမ်ားမွ လာသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ပဋိပကၡတြင္ သူတို႔ကိုယ္တိုင္ ႀကဳံခဲ့သည့္ အေတြ႕အႀကဳံမ်ား ႏွင့္ ေရရွည္ တည္ၿမဲသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရရွိလိုသည့္ ပုဂၢိဳလ္ေရး အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ လူငယ္မ်ားက ျမန္မာ နိုင္ငံ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား အတြက္ ႀကီးမားေသာ ပါဝင္မႈ ျဖစ္ေစမည္ ဆို သည္ကို သံသယရွိစရာမလိုပါ။
အဆင့္ျမင့္ ပညာမ်ားတတ္ေျမာက္ထားၾကသည့္ လူငယ္မ်ား အပါအဝင္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္မွ လက္ရွိ ဒုကၡသည္ မ်ားက ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး၏ အျပင္တြင္ လုံးလုံးလ်ားလ်ားေရာက္ရွိေနသည္ မဟုတ္ လွ်င္ပင္ ေဘးေရာက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္မွန္ေသာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး အတြက္ ပဋိပကၡ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရသည့္ အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားမွ လူငယ္မ်ားက အေရးႀကီးပါသည္။ ဒုကၡသည္ လူငယ္မ်ား ဦးေဆာင္သည့္ လူငယ္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ အပါ အဝင္ အေရးပါသည့္ အစည္းအေဝးမ်ားတြင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ပါဝင္နိုင္ေရးႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ပညာေရးကို ပညာေရး ဝန္ႀကီးဌာန ႏွင့္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳေရးတို႔လည္း လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တြင္ ပါဝင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ေၾကာင့္ လူငယ္ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက ျပန္ရမည့္ အခ်ိန္ မဟုတ္ေသးဟု ခံစားၾကရေသာ္လည္း လူငယ္ ဒုကၡသည္မ်ား အေနျဖင့္ သူတို႔၏ အနာဂါတ္အေပၚ တိုက္ရိုက္သက္ေရာက္နိုင္မည့္ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ရန္ အခြင့္ အေရးတခု ရွိသင့္ပါသည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ႏွင့္ အျခား ေ႐ႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ား မိမိသေဘာႏွင့္ မိမိ အဓိပၸါယ္ရွိစြာျပန္နိုင္သည့္ အခ်ိန္ထိ၊ ဒုကၡသည္ မ်ား၏ ပညာေရးကို ျပည္တြင္း ႏွင့္ နိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသိအမွတ္ျပဳသည့္ အခ်ိန္အထိ နိုင္ငံတကာ အသိုင္း ဝိုင္းက နယ္စပ္ေဒသတေလွ်ာက္၏ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ သူတို႔၏ ပညာေရးအတြက္ ဆက္လက္ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္သြား ရန္ အလြန္လိုအပ္ပါသည္။
(Leena Zieger သည္ ျမန္မာနိုင္ငံမွ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားႏွင့္ ပဋိပကၡေၾကာင့္ ထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရသည့္ အသိုင္း အဝိုင္း မ်ား၏ အခြင့္အေရးကို ေတာင္းဆိုေဆာင္႐ြက္ေပးေနသည့္ အက်ိဳးအျမတ္မယူေသာ အဖြဲ႕အစည္း တခုျဖစ္သည့္ Burma Link ကို တည္ေထာင္သူ ႏွင့္ International Coordinator ျဖစ္ပါသည္။ ဧရာဝတီ အဂၤလိပ္ပိုင္းပါ ၎၏ “Unrecognized and Forgotten: Refugee Youth in Burma’s Transition။” ကို ဘာသာျပန္ဆိုျခင္းျဖစ္ပါသည္)
Thursday, March 23, 2017
Wednesday, March 22, 2017
Tuesday, March 21, 2017
Friday, March 17, 2017
ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရး ကဒ္ကိစၥေဆြးေႏြးပြဲတြင္ မူးလဲေသဆံုးသူ၏ မိသားစုသို႕ ေထာက္ပံ့ေၾကးေပးအပ္
ေအာင္ေက်ာ္မင္း (ေမာင္ေတာ)
ဘူသီးေတာင္ၿမိဳ႕ တြင္ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒ နွင့္မညီဘဲ ေမာင္ေတာ နွင့္ ဘူသီးေတာင္ တြင္ ဘဂၤလီမ်ားအား မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပးေနျခင္း အေပၚ ကန္႔ကြက္ ဆနၵထုတ္ေဖာ္ၿပီး သပိတ္စခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္ အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ေသဆံုးသြားခဲ့သည့္ ဦးထြန္းေအးေမာင္ (ဘ)ဦးစံထြန္းေအာင္(၅၃)ႏွစ္၏ မိသားစုသုိ႕ အလွဴေငြမ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္ဟု သတင္းရရွိသည္။
မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔ ေနလည္ ၂ နာရီအခ်ိန္တြင္ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕ေအးေစတီေက်ာင္းတိုက္တြင္ ျမိဳ႕ေပၚ သံဃာေတာ္မ်ား၊ အရပ္ဖက္ လူမႈကူညီေရးအသင္းအဖဲြ႕မ်ားအစည္အေဝးျပဳလုပ္စဥ္ ဘူသီးေတာင္ၿမိဳ႕မေစတီေတာင္ေန ဦးထြန္းေအးေမာင္သည္ ရုတ္ တရက္မႈးလဲက်သြားျပီး အေရးေပၚကုသမႈခံယူရင္း ဘူးသီးေတာင္ ေဆးရံု၌ အဆုိပါေန႕ ညေန ၆ နာရီတြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။
ဦးထြန္းေအးေမာင္ မိသားစုအတြက္ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕နယ္ ရခိုင္အမ်ိဳးပါတီမွအလွဴ ေငြ (၅၀၀၀၀)က်ပ္၊ ေမာင္ေတာ အေရးေပၚကူညီေထာက္ပံ့ေရးအဖဲြ႕မွ(၅၀၀၀၀)က်ပ္ ႏွင့္ နာေရးႏွင့္ လူမႈကူညီေရးအသင္း ဘူးသီးေတာင္မွ (၃၀၀၀၀) က်ပ္ အသီးသီးပါ၀င္လွဴဒါန္ခဲ့ၾကသည္။
၎အလႈေငြမ်ားကို အလႈရွင္ မ်ားကိုယ္စား ဦးဦးသန္းလိႈင္(ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕နယ္ ရခိုင္ အမ်ိဳးပါတီ ဒုဥကၠဌ) မွ တဆင့္ မိသားစုသို႕ ေပးအပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိသည္။
ဦးထြန္းေအးေမာင္သည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲခ်ဳပ္တြင္လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၀ ခုနွစ္တြင္ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတို႔တက္ေရးပါတီတြင္လည္ေကာင္း ၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ေပၚေပါက္လာျပီးေနာက္ ပါတီတာဝန္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးတာဝန္မ်ားေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္ဟုသိရပါသည္။
သူ႔တြင္ ဇနီးႏွင့္ သားသမီး ၂ ဦး က်န္ရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ဦးထြန္းေအးေမာင္အား မတ္ ၁၃ ရက္ ေန႔လယ္ ၂ နာရီအခ်ိန္တြင္ ဘူးသီးေတာင္ သုႆန္၌ သျဂၤဳိလ္ခဲ့သည္။
ဘူသီးေတာင္ၿမိဳ႕ တြင္ ၁၉၈၂ ခုနွစ္ နိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ဥပေဒ နွင့္မညီဘဲ ေမာင္ေတာ နွင့္ ဘူသီးေတာင္ တြင္ ဘဂၤလီမ်ားအား မွတ္ပံုတင္ထုတ္ေပးေနျခင္း အေပၚ ကန္႔ကြက္ ဆနၵထုတ္ေဖာ္ၿပီး သပိတ္စခန္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္ အတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ေနစဥ္ ေသဆံုးသြားခဲ့သည့္ ဦးထြန္းေအးေမာင္ (ဘ)ဦးစံထြန္းေအာင္(၅၃)ႏွစ္၏ မိသားစုသုိ႕ အလွဴေငြမ်ား ေပးအပ္ခဲ့သည္ဟု သတင္းရရွိသည္။
မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔ ေနလည္ ၂ နာရီအခ်ိန္တြင္ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕ေအးေစတီေက်ာင္းတိုက္တြင္ ျမိဳ႕ေပၚ သံဃာေတာ္မ်ား၊ အရပ္ဖက္ လူမႈကူညီေရးအသင္းအဖဲြ႕မ်ားအစည္အေဝးျပဳလုပ္စဥ္ ဘူသီးေတာင္ၿမိဳ႕မေစတီေတာင္ေန ဦးထြန္းေအးေမာင္သည္ ရုတ္ တရက္မႈးလဲက်သြားျပီး အေရးေပၚကုသမႈခံယူရင္း ဘူးသီးေတာင္ ေဆးရံု၌ အဆုိပါေန႕ ညေန ၆ နာရီတြင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့သည္။
ဦးထြန္းေအးေမာင္ မိသားစုအတြက္ ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕နယ္ ရခိုင္အမ်ိဳးပါတီမွအလွဴ ေငြ (၅၀၀၀၀)က်ပ္၊ ေမာင္ေတာ အေရးေပၚကူညီေထာက္ပံ့ေရးအဖဲြ႕မွ(၅၀၀၀၀)က်ပ္ ႏွင့္ နာေရးႏွင့္ လူမႈကူညီေရးအသင္း ဘူးသီးေတာင္မွ (၃၀၀၀၀) က်ပ္ အသီးသီးပါ၀င္လွဴဒါန္ခဲ့ၾကသည္။
၎အလႈေငြမ်ားကို အလႈရွင္ မ်ားကိုယ္စား ဦးဦးသန္းလိႈင္(ဘူးသီးေတာင္ျမိဳ႕နယ္ ရခိုင္ အမ်ိဳးပါတီ ဒုဥကၠဌ) မွ တဆင့္ မိသားစုသို႕ ေပးအပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိသည္။
ဦးထြန္းေအးေမာင္သည္ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲခ်ဳပ္တြင္လည္းေကာင္း၊ ၂၀၁၀ ခုနွစ္တြင္ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတို႔တက္ေရးပါတီတြင္လည္ေကာင္း ၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ေပၚေပါက္လာျပီးေနာက္ ပါတီတာဝန္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားေရးတာဝန္မ်ားေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္သည္ဟုသိရပါသည္။
သူ႔တြင္ ဇနီးႏွင့္ သားသမီး ၂ ဦး က်န္ရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။ ဦးထြန္းေအးေမာင္အား မတ္ ၁၃ ရက္ ေန႔လယ္ ၂ နာရီအခ်ိန္တြင္ ဘူးသီးေတာင္ သုႆန္၌ သျဂၤဳိလ္ခဲ့သည္။
ရခိုင္ေကာ္မရွင္အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္
DVB
ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္က အစိုးရထံတင္သြင္းမယ့္ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ံုး ဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာကို ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္း အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပခ်က္ေတြအေပၚ သေဘာထားအျမင္ တူညီတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ တင္ျပခ်က္ေတြဟာ အမ်ိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ ေကာင္းမြန္တဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရရွိေစမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္းလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ေကာ္မရွင္ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အမ်ားအျပားကို အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြကေတာ့ ေဒသႏၱရ အေျခအေနနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ ေခါင္းေဆာင္္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္က အစိုးရထံ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းထားတာျဖစ္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မေန႔ညေနပိုင္းမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆူးေလ ရွန္ဂရီလာဟိုုတယ္မွာ သတင္းမီဒီယာေတြကုိလည္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာ္မရွင္အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ျပႆနာျဖစ္ရာေနရာ အပါအဝင္ ေနရာေဒသအားလံုးကို အကန္႔အသတ္မရွိ သြားလာခြင့္ေပးဖုိ႔၊ ျပည္တြင္းျပည္ပက သတင္းမီဒီယာေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားေရာက္ သတင္းယူခြင့္ေပးဖုိ႔ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
ဒ့ါအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို တာဝန္ခံခုိင္းဖို႔၊ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ရဲလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြကို လူ႔အခြင့္ေရးသင္တန္းေပးဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြ ဆႏၵအေလ်ာက္ ေနရပ္ျပန္ခ်င္ရင္ ျပန္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီတခု ဖြဲ႔စည္းဖို႔၊ အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္ေရးေတြကို တားဆီးဖုိ႔ အႀကံျပဳပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးေတြ ညီမွ်မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိသူေတြကို ႏုိင္ငံသားအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ေပးဖို႔၊ ဒုကၡသည္စခန္း ၃ ခု မျဖစ္မေနပိတ္သိမ္းဖို႔၊ အမုန္းပြားေအာင္ ေျပာေနသူေတြကို အေရးယူဖုိ႔လည္း ေကာ္မရွင္က တုိက္တြန္းပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္က အစိုးရထံတင္သြင္းမယ့္ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံ႐ံုး ဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရအေနနဲ႔ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာကို ႀကိဳဆိုတဲ့အေၾကာင္း အစီရင္ခံစာပါ အႀကံျပခ်က္ေတြအေပၚ သေဘာထားအျမင္ တူညီတဲ့အေၾကာင္းနဲ႔ တင္ျပခ်က္ေတြဟာ အမ်ိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖဳိးတိုးတက္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ ေကာင္းမြန္တဲ့ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈေတြ ရရွိေစမယ္လုိ႔ ယံုၾကည္တဲ့အေၾကာင္းလည္း ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ေကာ္မရွင္ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ အမ်ားအျပားကို အခ်ိန္မဆိုင္းဘဲ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြကေတာ့ ေဒသႏၱရ အေျခအေနနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီအာနန္ ေခါင္းေဆာင္္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အႀကံေပးေကာ္မရွင္က အစိုးရထံ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းထားတာျဖစ္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မေန႔ညေနပိုင္းမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆူးေလ ရွန္ဂရီလာဟိုုတယ္မွာ သတင္းမီဒီယာေတြကုိလည္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာ္မရွင္အႀကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ျပႆနာျဖစ္ရာေနရာ အပါအဝင္ ေနရာေဒသအားလံုးကို အကန္႔အသတ္မရွိ သြားလာခြင့္ေပးဖုိ႔၊ ျပည္တြင္းျပည္ပက သတင္းမီဒီယာေတြကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားေရာက္ သတင္းယူခြင့္ေပးဖုိ႔ေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
ဒ့ါအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈ က်ဴးလြန္သူေတြကို တာဝန္ခံခုိင္းဖို႔၊ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ရဲလံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔ေတြကို လူ႔အခြင့္ေရးသင္တန္းေပးဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း အႀကံျပဳထားပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြ ဆႏၵအေလ်ာက္ ေနရပ္ျပန္ခ်င္ရင္ ျပန္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီတခု ဖြဲ႔စည္းဖို႔၊ အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ တရားမဝင္ ကုန္သြယ္ေရးေတြကို တားဆီးဖုိ႔ အႀကံျပဳပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးေတြ ညီမွ်မႈရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိသူေတြကို ႏုိင္ငံသားအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ခံစားခြင့္ေပးဖို႔၊ ဒုကၡသည္စခန္း ၃ ခု မျဖစ္မေနပိတ္သိမ္းဖို႔၊ အမုန္းပြားေအာင္ ေျပာေနသူေတြကို အေရးယူဖုိ႔လည္း ေကာ္မရွင္က တုိက္တြန္းပါတယ္။
ဦးကိုနီ လုပ္ႀကံမႈတြင္ ပါဝင္သည့္ တရားခံမ်ားကို ႐ံုးထုတ္စစ္ေဆးမည္
DVB
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကို လုပ္ႀကံမႈမွာ ပါဝင္တဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့ ၾကည္လင္း၊ ေအာင္ဝင္းေဇာ္၊ ေဇယ်ာၿဖိဳးနဲ႔ ေအာင္ဝင္းထြန္းတို႔ကို ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၇ ရက္ ရန္ကုန္ ေျမာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ တရား႐ံုးမွာ ႐ံုးထုတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအမႈတြဲမွာပါဝင္တဲ့ ေအာင္ဝင္းခိုင္ကေတာ့ တိမ္းေရွာင္လြတ္ေျမာက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကို လုပ္ႀကံဖို႔ ေငြက်ပ္သိန္း ၁၀၀၀ နဲ႔ ေစခိုင္းသူမွာ တပ္မေတာ္ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးအဆင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ေအာင္ဝင္းခိုင္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးက ေဖေဖာ္ဝါရီလလယ္ပိုင္းမွာ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
“အခုအမႈမွာ ၾကည္လင္း၊ ေအာင္ဝင္းေဇာ္တို႔ကို ၃၀၂/၃၄ အျပင္ လက္နက္မႈ ၁၉ (ဃ)၊ ၁၉(စ) တို႔နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားပါတယ္။ ေအာင္ဝင္းထြန္းကို ထြက္ေျပးတရားခံကို အားေပးအားေျမႇာက္ ျပဳတဲ့အတြက္ ၂၁၂ နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားပါတယ္။ ေဇယ်ာၿဖိဳးနဲ႔ ေအာင္ဝင္းခိုင္တို႔ကိုေတာ့ ၃၀၂/၃၄ နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားတယ္” လို႔ ဦးကိုနီဘက္ကလိုက္မယ့္ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနက ေျပာပါတယ္။
ဒီပုဒ္မေတြက အမႈအတြက္ သင့္ေတာ္တယ္၊ မသင့္ေတာ္ဘူးဆိုတာထက္ အမႈတြဲေတြကို အေသးစိတ္ စိစစ္ၿပီးမွ မွတ္ခ်က္ေပးႏိုင္မယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ ဒီပုဒ္မေတြက စြဲခ်က္တင္ထားတဲ့ အခ်ိန္မွာတင္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥပေဒအႀကံေပး တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီဟာ ဇန္နဝါရီ ၂၉ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ေသနတ္နဲ႔ အနီးကပ္လုပ္ႀကံခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကို လုပ္ႀကံမႈမွာ ပါဝင္တဲ့သူေတြျဖစ္တဲ့ ၾကည္လင္း၊ ေအာင္ဝင္းေဇာ္၊ ေဇယ်ာၿဖိဳးနဲ႔ ေအာင္ဝင္းထြန္းတို႔ကို ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၇ ရက္ ရန္ကုန္ ေျမာက္ပိုင္းခ႐ိုင္ တရား႐ံုးမွာ ႐ံုးထုတ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအမႈတြဲမွာပါဝင္တဲ့ ေအာင္ဝင္းခိုင္ကေတာ့ တိမ္းေရွာင္လြတ္ေျမာက္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီကို လုပ္ႀကံဖို႔ ေငြက်ပ္သိန္း ၁၀၀၀ နဲ႔ ေစခိုင္းသူမွာ တပ္မေတာ္ ဒု-ဗိုလ္မႉးႀကီးအဆင့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူ ေအာင္ဝင္းခိုင္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ႐ုံးက ေဖေဖာ္ဝါရီလလယ္ပိုင္းမွာ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
“အခုအမႈမွာ ၾကည္လင္း၊ ေအာင္ဝင္းေဇာ္တို႔ကို ၃၀၂/၃၄ အျပင္ လက္နက္မႈ ၁၉ (ဃ)၊ ၁၉(စ) တို႔နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားပါတယ္။ ေအာင္ဝင္းထြန္းကို ထြက္ေျပးတရားခံကို အားေပးအားေျမႇာက္ ျပဳတဲ့အတြက္ ၂၁၂ နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားပါတယ္။ ေဇယ်ာၿဖိဳးနဲ႔ ေအာင္ဝင္းခိုင္တို႔ကိုေတာ့ ၃၀၂/၃၄ နဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားတယ္” လို႔ ဦးကိုနီဘက္ကလိုက္မယ့္ တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေနက ေျပာပါတယ္။
ဒီပုဒ္မေတြက အမႈအတြက္ သင့္ေတာ္တယ္၊ မသင့္ေတာ္ဘူးဆိုတာထက္ အမႈတြဲေတြကို အေသးစိတ္ စိစစ္ၿပီးမွ မွတ္ခ်က္ေပးႏိုင္မယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။ ဒီပုဒ္မေတြက စြဲခ်က္တင္ထားတဲ့ အခ်ိန္မွာတင္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ဥပေဒအႀကံေပး တရားလႊတ္ေတာ္ေရွ႕ေန ဦးကိုနီဟာ ဇန္နဝါရီ ၂၉ ရက္ေန႔က ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ ေသနတ္နဲ႔ အနီးကပ္လုပ္ႀကံခံခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
လား႐ႈိး-မူဆယ္လမ္းတြင္ လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔က ဆက္ေၾကးေကာက္၊ ကားဘီးမ်ား ပစ္ေဖာက္
နန္းျမနဒီ
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း လား႐ႈိး-မူဆယ္သြား လမ္းမႀကီးေပၚမွာ မတ္လ ၁၅ ရက္နဲ႔ ၁၆ ရက္ေန႔ေတြက တီအန္အယ္လ္ေအ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔က ဆက္ေၾကးေကာက္ၿပီး ကားဘီးေတြလည္း ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ေဖာက္ခဲ့တယ္လို႔ ကိုယ္ေတြ႔ၾကံဳရသူ ကားသမားေတြက ေျပာပါတယ္။
မူဆယ္ၿမိဳ႕မွာေနထိုင္တဲ့ ကိုစိုင္းဆိုသူဟာ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ မနက္က လား႐ႈိးကို ထြက္ခြာလာစဥ္ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ နမ့္ကြတ္ေက်းရြာ ကားလမ္းပိုင္းအေရာက္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔နဲ႔ တိုးမိၿပီး ဆက္ေၾကးလည္းေကာက္၊ ကားဘီးလည္း အေဖာက္ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ့္ကားနမ့္ကြတ္ကိုေရာက္ေတာ့ မနက္ ၉ နာရီေလာက္ေပါ့၊ အေရွ႕မွာ တြဲကားႀကီးေတြ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ရပ္ထားတာ အေ၀းကလွမ္းျမင္ရတယ္။ က်ေနာ္လည္း ဆက္ေမာင္းလာတာ အဲဒီနားေရာက္ခါနီး လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၃ ေယာက္ ေရာက္လာတယ္။ တီအန္အယ္ေအတံဆိပ္နဲ႔ က်ေနာ္လည္း အေတြ႔အၾကံဳအရ ဆက္ေၾကးေပးရေတာ့မယ္ဆိုတာသိလိုက္တယ္။ ေနာက္ထပ္ ျခံဳထဲက ၂ ေယာက္ထြက္လာတယ္။ စကားေျပာစက္ကိုင္ၿပီး တစ္စီးကို ၅ ေသာင္းေကာက္ပါလို႔ ေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ့ကို ေသနတ္နဲ႔ ခ်ိန္ထားတယ္။ က်ေနာ္လည္း ပိုက္ဆံထုတ္လိုက္တာ ၃ ေသာင္းပဲရွိလို႔ ရွိသေလာက္ ေပးလိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေရွ႕ကကားကိုေရာ အေနာက္ကကားကိုပါ ပိုက္ဆံလိုက္ေကာက္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အေရွ႕ကကားက တယ္လီဖုန္းပါ ယူသြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးကို လမ္းမႀကီးေပၚ ဆက္ေမာင္းခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္ေတာ့ သြားရၿပီထင္လို႔ စိတ္ေအးသြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ဘယ္ဟုတ္မလဲ၊ တြဲကားနားမွာ သြားရပ္ခိုင္းၿပီး ကားဘီးေတြကို ေသနတ္နဲ႔ပစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အကုန္ကားေပၚက ဆင္းခိုင္းတယ္။ က်ေနာ့့္မိန္းမက ေနွးေတာ့ မဆင္းရင္ပစ္မယ္လို႔ ေျပာလို႔ အျမန္ဆင္းလာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အားလံုးကို ၀မ္းလ်ားေမွာက္ခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ေမာ္မၾကည့္ရဲဘူး၊ ၿပီးေတာ့ ေသနတ္သံေတြၾကားရျပန္ေရာ၊ တိုက္ပြဲျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ေနတာ၊ အသံေတြၿငိမ္သြားၿပီး ၾကည့္လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကားဘီးေတြ ေသနတ္နဲ႔ အပစ္ခံရတာ၊ က်ေနာ့္ကားတာရာမွာ အေပါက္ ၅ ေပါက္ေလာက္ရွိတယ္။ ကားေဘာ္ဒီေတြလည္း ေပါက္တယ္။ တစ္နာရီေလာက္ၾကာေတာ့ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္း ေရာက္လာတယ္။ သူတို႔က အက်ိဳးအေၾကာင္းေမးၿပီး မေၾကာက္နဲ႔ ဆက္သြားလို႔ရၿပီဆိုလို႔ က်ေနာ္တို႔လည္း ကိုယ့္ကားဘီးကိုယ္ ျပန္လဲရင္း ခရီးဆက္လာၾကတယ္။”
အဲဒီေန႔က ဆက္ေၾကးေကာက္၊ ကားဘီးအေဖာက္ခံရတာေတြေၾကာင့္ ကားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ သြားလာလို႔ မရဘဲ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ၃ နာရီေက်ာ္ၾကာျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ လား႐ႈိးေရာက္ေတာ့ ခရီးသြားေတြ အခ်င္းခ်င္း အေတြ႔အၾကံဳဖလွယ္တာ အဲဒီေန႔က ကားဘီး ပစ္ေဖာက္ခံရတဲ့ကားမွာ ၂၂ ဘီးကား၊ ဆယ္ဘီးကား၊ ၆ ဘီးကားေတြလည္း ပါ၀င္ၿပီး တခ်ိဳ႔က ၅ ေသာင္း၊ တခ်ိဳ႔က ၁ သိန္း၊ တခ်ိဳ႔က ၃ ေသာင္းေပးရေၾကာင္း၊ ေငြမျပည့္ရင္ ကားေသာ့ယူထားလို႔ ျပည့္ေအာင္ရွာေပး လိုက္ရ တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တီအန္အယ္လ္ေအေျပာခြင့္ရ မုိင္အုိက္ေက်ာ္က “ဆက္ေၾကးေကာက္တာ ေတာ့ မရွိဘူး။ မနက္က တုိက္ပြဲျဖစ္ခ်ိန္က ကားေတြပိတ္ထားတာေတာ့ရွိတယ္။ တုိက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့အတြင္းမုိ႔ ဟုိဘက္ အလာကားေပါ့၊ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းသိမ္းထားတယ္။ တုိက္ပြဲၿပီးတာနဲ႔ အကုန္လုံး ပုံမွန္အတုိင္း ျပန္သြားၾကတယ္။ ကားဘီးေဖာက္တာလည္း မရွိပါဘူး။ တုိက္ပြဲအတြင္းမုိ႔လုိ႔ မွန္သြားတာလည္း ျဖစ္ရင္ျဖစ္မွာေပါ့။ သူတို႔ သတင္းပုိ႔တဲ့အထဲမွာလည္း မပါဘူး။ ကားေတြက လုံး၀ကုိ ေပးမျဖတ္ဘူး၊ ျဖတ္ရင္ တုိက္ပြဲၾကားမွာ ညႇပ္သြားမယ္ အဲဒါေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းထားတယ္။” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔မွာလည္း မူဆယ္ နဲ႔ ခိုမုန္းရြာၾကား ခရီးသည္တင္ကားတခ်ိဳ႔ ကားဘီးပစ္ေဖာက္ခံရေၾကာင္း လူမႈကြန္ရက္မွာ ဗြီဒီယိုဖိုင္ေတြတက္လာေပမယ့္ ကာယကံ ရွင္ေတြ နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းလို႔မရေသးပါဘူး။
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း လား႐ႈိး-မူဆယ္သြား လမ္းမႀကီးေပၚမွာ မတ္လ ၁၅ ရက္နဲ႔ ၁၆ ရက္ေန႔ေတြက တီအန္အယ္လ္ေအ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔က ဆက္ေၾကးေကာက္ၿပီး ကားဘီးေတြလည္း ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ေဖာက္ခဲ့တယ္လို႔ ကိုယ္ေတြ႔ၾကံဳရသူ ကားသမားေတြက ေျပာပါတယ္။
မူဆယ္ၿမိဳ႕မွာေနထိုင္တဲ့ ကိုစိုင္းဆိုသူဟာ မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔ မနက္က လား႐ႈိးကို ထြက္ခြာလာစဥ္ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ နမ့္ကြတ္ေက်းရြာ ကားလမ္းပိုင္းအေရာက္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔နဲ႔ တိုးမိၿပီး ဆက္ေၾကးလည္းေကာက္၊ ကားဘီးလည္း အေဖာက္ခံခဲ့ရတယ္လို႔ ဒီဗြီဘီကို ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ့္ကားနမ့္ကြတ္ကိုေရာက္ေတာ့ မနက္ ၉ နာရီေလာက္ေပါ့၊ အေရွ႕မွာ တြဲကားႀကီးေတြ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ရပ္ထားတာ အေ၀းကလွမ္းျမင္ရတယ္။ က်ေနာ္လည္း ဆက္ေမာင္းလာတာ အဲဒီနားေရာက္ခါနီး လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၃ ေယာက္ ေရာက္လာတယ္။ တီအန္အယ္ေအတံဆိပ္နဲ႔ က်ေနာ္လည္း အေတြ႔အၾကံဳအရ ဆက္ေၾကးေပးရေတာ့မယ္ဆိုတာသိလိုက္တယ္။ ေနာက္ထပ္ ျခံဳထဲက ၂ ေယာက္ထြက္လာတယ္။ စကားေျပာစက္ကိုင္ၿပီး တစ္စီးကို ၅ ေသာင္းေကာက္ပါလို႔ ေျပာတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ့ကို ေသနတ္နဲ႔ ခ်ိန္ထားတယ္။ က်ေနာ္လည္း ပိုက္ဆံထုတ္လိုက္တာ ၃ ေသာင္းပဲရွိလို႔ ရွိသေလာက္ ေပးလိုက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ အေရွ႕ကကားကိုေရာ အေနာက္ကကားကိုပါ ပိုက္ဆံလိုက္ေကာက္တာ ေတြ႔ရတယ္။ အေရွ႕ကကားက တယ္လီဖုန္းပါ ယူသြားတယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးကို လမ္းမႀကီးေပၚ ဆက္ေမာင္းခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္ေတာ့ သြားရၿပီထင္လို႔ စိတ္ေအးသြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့ဘယ္ဟုတ္မလဲ၊ တြဲကားနားမွာ သြားရပ္ခိုင္းၿပီး ကားဘီးေတြကို ေသနတ္နဲ႔ပစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အကုန္ကားေပၚက ဆင္းခိုင္းတယ္။ က်ေနာ့့္မိန္းမက ေနွးေတာ့ မဆင္းရင္ပစ္မယ္လို႔ ေျပာလို႔ အျမန္ဆင္းလာတယ္။ ၿပီးေတာ့ အားလံုးကို ၀မ္းလ်ားေမွာက္ခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း ေမာ္မၾကည့္ရဲဘူး၊ ၿပီးေတာ့ ေသနတ္သံေတြၾကားရျပန္ေရာ၊ တိုက္ပြဲျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ေနတာ၊ အသံေတြၿငိမ္သြားၿပီး ၾကည့္လိုက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကားဘီးေတြ ေသနတ္နဲ႔ အပစ္ခံရတာ၊ က်ေနာ့္ကားတာရာမွာ အေပါက္ ၅ ေပါက္ေလာက္ရွိတယ္။ ကားေဘာ္ဒီေတြလည္း ေပါက္တယ္။ တစ္နာရီေလာက္ၾကာေတာ့ တပ္မေတာ္စစ္ေၾကာင္း ေရာက္လာတယ္။ သူတို႔က အက်ိဳးအေၾကာင္းေမးၿပီး မေၾကာက္နဲ႔ ဆက္သြားလို႔ရၿပီဆိုလို႔ က်ေနာ္တို႔လည္း ကိုယ့္ကားဘီးကိုယ္ ျပန္လဲရင္း ခရီးဆက္လာၾကတယ္။”
အဲဒီေန႔က ဆက္ေၾကးေကာက္၊ ကားဘီးအေဖာက္ခံရတာေတြေၾကာင့္ ကားေတြ ရာနဲ႔ခ်ီ သြားလာလို႔ မရဘဲ ယာဥ္ေၾကာပိတ္ဆို႔မႈ ၃ နာရီေက်ာ္ၾကာျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း၊ လား႐ႈိးေရာက္ေတာ့ ခရီးသြားေတြ အခ်င္းခ်င္း အေတြ႔အၾကံဳဖလွယ္တာ အဲဒီေန႔က ကားဘီး ပစ္ေဖာက္ခံရတဲ့ကားမွာ ၂၂ ဘီးကား၊ ဆယ္ဘီးကား၊ ၆ ဘီးကားေတြလည္း ပါ၀င္ၿပီး တခ်ိဳ႔က ၅ ေသာင္း၊ တခ်ိဳ႔က ၁ သိန္း၊ တခ်ိဳ႔က ၃ ေသာင္းေပးရေၾကာင္း၊ ေငြမျပည့္ရင္ ကားေသာ့ယူထားလို႔ ျပည့္ေအာင္ရွာေပး လိုက္ရ တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ တီအန္အယ္လ္ေအေျပာခြင့္ရ မုိင္အုိက္ေက်ာ္က “ဆက္ေၾကးေကာက္တာ ေတာ့ မရွိဘူး။ မနက္က တုိက္ပြဲျဖစ္ခ်ိန္က ကားေတြပိတ္ထားတာေတာ့ရွိတယ္။ တုိက္ပြဲျဖစ္ေနတဲ့အတြင္းမုိ႔ ဟုိဘက္ အလာကားေပါ့၊ က်ေနာ္တို႔ ထိန္းသိမ္းထားတယ္။ တုိက္ပြဲၿပီးတာနဲ႔ အကုန္လုံး ပုံမွန္အတုိင္း ျပန္သြားၾကတယ္။ ကားဘီးေဖာက္တာလည္း မရွိပါဘူး။ တုိက္ပြဲအတြင္းမုိ႔လုိ႔ မွန္သြားတာလည္း ျဖစ္ရင္ျဖစ္မွာေပါ့။ သူတို႔ သတင္းပုိ႔တဲ့အထဲမွာလည္း မပါဘူး။ ကားေတြက လုံး၀ကုိ ေပးမျဖတ္ဘူး၊ ျဖတ္ရင္ တုိက္ပြဲၾကားမွာ ညႇပ္သြားမယ္ အဲဒါေၾကာင့္ ထိန္းသိမ္းထားတယ္။” လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီကေန႔ မတ္လ ၁၆ ရက္ေန႔မွာလည္း မူဆယ္ နဲ႔ ခိုမုန္းရြာၾကား ခရီးသည္တင္ကားတခ်ိဳ႔ ကားဘီးပစ္ေဖာက္ခံရေၾကာင္း လူမႈကြန္ရက္မွာ ဗြီဒီယိုဖိုင္ေတြတက္လာေပမယ့္ ကာယကံ ရွင္ေတြ နဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းလို႔မရေသးပါဘူး။
ရခုိင္ျပည္နယ္ရွိ ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားကို လူ႔အခြင့္အေရးသင္တန္းေပးရန္ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္အၾကံျပဳ
DVB
ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပးေကာ္မ႐ွင္က အစိုးရထံတင္သြင္းမယ့္ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီကေန႔ ရန္ကုန္မွာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ေတြက မီဒီယာေတြကို ရွင္းလင္းေျပာပါတယ္။
ဒီအၾကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ကူညီသြားလာခြင့္ေပးဖုိ႔၊ ျပည္တြင္းျပည္ပက သတင္းမီဒီယာနဲ႔ သတင္းေထာက္ကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းယူခြင့္ေပးဖုိ႔ေတြပါ၀င္ပါတယ္။
ဒ့ါအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို တာ၀န္ယူတာ၀န္ခံေစဖို႔၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ မွာရွိတဲ့ ရဲလံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြကို လူ႔အခြင့္ေရးသင္တန္းေပးဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လည္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြ မိမိတုိ႔ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ျပန္ခ်င္ရင္ စိစစ္ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီတခုဖြဲ႔စည္းဖို႔၊ အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္ေရးေတြကို တားဆီးဖုိ႔ အၾကံျ႔ပဳပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးေတြ အားလုံးညီမွ်ရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိသူေတြကို ႏုိင္ငံသားအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးခံစားခြင့္ေပးဖို႔၊ ဒုကၡသည္ စခန္း ၃ ခု ပိတ္သိမ္းဖုိ႔လုိအပ္ေနၿပီး၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အမုန္းအပြားေအာင္ေျပာေနသူေတြကို အေရးယူဖုိ႔ လည္း ေကာ္မရွင္က တုိက္တြန္းပါတယ္။
အလ္ဂ်ာဇီးယားသတင္းဌာနက သတင္းေထာက္တဦးကေတာ့ မေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းကို သြားၿပီး သတင္းယူဖုိ႔ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရာမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္မရခဲ့ဘူးလို႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ အလ္ဂ်ာဇီးယားသတင္းဌာနက ေျပာသြားပါတယ္။
ကိုဖီအာနန္ဦးေဆာင္တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံေပးေကာ္မ႐ွင္က အစိုးရထံတင္သြင္းမယ့္ ၾကားျဖတ္အစီရင္ခံစာပါ အၾကံျပဳခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဒီကေန႔ ရန္ကုန္မွာ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ေတြက မီဒီယာေတြကို ရွင္းလင္းေျပာပါတယ္။
ဒီအၾကံျပဳခ်က္ေတြထဲမွာ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြကုိ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ကူညီသြားလာခြင့္ေပးဖုိ႔၊ ျပည္တြင္းျပည္ပက သတင္းမီဒီယာနဲ႔ သတင္းေထာက္ကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သတင္းယူခြင့္ေပးဖုိ႔ေတြပါ၀င္ပါတယ္။
ဒ့ါအျပင္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈက်ဴးလြန္သူေတြကို တာ၀န္ယူတာ၀န္ခံေစဖို႔၊ ရခုိင္ျပည္နယ္ မွာရွိတဲ့ ရဲလံုျခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြကို လူ႔အခြင့္ေရးသင္တန္းေပးဖို႔၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လည္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။
ဒုကၡသည္ေတြ မိမိတုိ႔ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ျပန္ခ်င္ရင္ စိစစ္ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီတခုဖြဲ႔စည္းဖို႔၊ အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္ေရးေတြကို တားဆီးဖုိ႔ အၾကံျ႔ပဳပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးေတြ အားလုံးညီမွ်ရွိေအာင္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔၊ ႏုိင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ရွိသူေတြကို ႏုိင္ငံသားအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳၿပီး ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးခံစားခြင့္ေပးဖို႔၊ ဒုကၡသည္ စခန္း ၃ ခု ပိတ္သိမ္းဖုိ႔လုိအပ္ေနၿပီး၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ အမုန္းအပြားေအာင္ေျပာေနသူေတြကို အေရးယူဖုိ႔ လည္း ေကာ္မရွင္က တုိက္တြန္းပါတယ္။
အလ္ဂ်ာဇီးယားသတင္းဌာနက သတင္းေထာက္တဦးကေတာ့ မေန႔က ရခုိင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္းကို သြားၿပီး သတင္းယူဖုိ႔ခြင့္ျပဳခ်က္ေတာင္းရာမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္မရခဲ့ဘူးလို႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမွာ အလ္ဂ်ာဇီးယားသတင္းဌာနက ေျပာသြားပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တည္ေဆာက္မည့္ ေရကာတာစီမံကိန္း ၈ ခု ရပ္တန႔္ရန္ေတာင္းဆို
သဇင္လွိုင္
ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ခ်ီေဖြၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေဆာ့ေလာ္ၿမိဳ႕ အတြင္းရွိ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းချမစ္ေပၚတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ၈ ခု တည္ေဆာက္ရန္ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနမႈကို ခ်က္ခ်င္းရပ္တန႔္ေပးရန္ ေဒသခံ ၁ ေထာင္ေက်ာ္က ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။
မတ္လ ၁၄ ရက္တြင္ က်ေရာက္သည့္ နိုင္ငံတကာ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ား လႈပ္ရွားမႈေန႕တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ခ်ီေဖြၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်န္းေမာ္ခုန္၊ ထြန္းရွိန္ေက်း႐ြာ ျမစ္ကမ္းေဘး၌ ျပဳလုပ္သည့္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ား အတားအဆီးမရွိ လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းနိုင္ေရးအတြက္ ဆုေတာင္းပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းချမစ္ေပၚရွိ ေရကာတာစီမံကိန္း ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေဒသခံတဦးျဖစ္သည့္ ဦးလခ်ိဒ္လြမ္းေဇာင္းက “ေငါ့ခ်န္းခဟာ က်ေနာ္တို႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းအတြက္ အဓိက ေရေသာက္ျမစ္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္းေတြ ဆက္လုပ္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ကို သတ္ေနတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ” ဟု ေျပာသည္။
ဧရာဝတီျမစ္၏ ျမစ္လက္တက္ျဖစ္သည့္ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းချမစ္တြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ဦးစီးဌာန၊ International Energy Cooperation YEIG & Development Co.Ltd (YEIG) ႏွင့္ International Group of Entrepreneurs Co.Ltd (IGE) တို႔အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းၿပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ၈ ခု၊ ဓါတ္အားေပါင္း မဂၢါဝပ္ – ၈၉၀၀ ထုတ္လုပ္နိုင္မည့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
ထိုစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ား၊ ေျမေပၚေျမေအာက္၊ ေရေပၚေရေအာက္ရွိ သဘာဝသယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ ေရေနကုန္းေန သတၱဝါမ်ား၊ မ်ိဳးစိတ္မ်ား မ်ိဳးသုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္နိုင္သည့္အျပင္ ေဒသခံမ်ားကို အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေစခိုင္းမႈမ်ား၊ လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းမႈမ်ားႏွင့္ ျမစ္ရိုးတေလွ်ာက္ရွိ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္ေသာ သမိုင္းဝင္အေမြအႏွစ္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ဆိတ္သုဥ္း သြားနိုင္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားက ကန႔္ကြက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံမ်ားအား တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ အသိေပးျခင္း၊ သေဘာထားဆႏၵ ရယူေဆာင္႐ြက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
ေဒသခံတဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚေယာ္ဝင္းက “ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းေၾကာင့္ လူမႈ႕ဘဝေတြ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာကို လက္ေတြ႕မွာ ျမင္ေနရေတာ့ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ က်မတို႔လည္း သူတို႔လိုမျဖစ္ခ်င္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္းေတြကို ကန႔္ကြက္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၆၊ ေအာက္တိုဘာလ၊ ၂၁ရက္တြင္ ေငါ့ခ်န္းခ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းႏွင့္ ေဂၚလန္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းအတြက္ အႀကိဳစူးစမ္းတိုင္းတာရန္ႏွင့္ ကြင္းဆင္းေဆာင္႐ြက္ရန္ Guangxi Electric Power Industry Investigation Design & Research Institute (GXED) မွ တ႐ုတ္နိုင္ငံျခားသား ၁၆ ဦးႏွင့္ ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာ ၁ ဦးတို႔ တိုင္းတာေရး ပစၥည္းမ်ားႏွင့္အတူ ပန္ဝါနယ္စပ္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မွတဆင့္ ေရာက္ရွိလာၾကသည့္အေပၚ ေဒသခံမ်ားက အထူးစိုးရိမ္ပူပန္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းအတြင္း က်ေရာက္သည့္ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းခ ျမစ္ရိုးတေလွ်ာက္တြင္ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားျဖစ္သည့္ ေလာ္ေဝၚ၊ လခ်ိဒ္၊ ေငါ့ခ်န္းႏွင့္ လီဆူတိုင္းရင္းသား ၃ ေသာင္းေက်ာ္ ေနထိုင္လ်က္ရွိၿပီး ေက်း႐ြာေပါင္း ၆၈ ႐ြာခန႔္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ခ်ီေဖြၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေဆာ့ေလာ္ၿမိဳ႕ အတြင္းရွိ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းချမစ္ေပၚတြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္း ၈ ခု တည္ေဆာက္ရန္ စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနမႈကို ခ်က္ခ်င္းရပ္တန႔္ေပးရန္ ေဒသခံ ၁ ေထာင္ေက်ာ္က ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။
မတ္လ ၁၄ ရက္တြင္ က်ေရာက္သည့္ နိုင္ငံတကာ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ား လႈပ္ရွားမႈေန႕တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ခ်ီေဖြၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်န္းေမာ္ခုန္၊ ထြန္းရွိန္ေက်း႐ြာ ျမစ္ကမ္းေဘး၌ ျပဳလုပ္သည့္ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္မ်ား အတားအဆီးမရွိ လြတ္လပ္စြာ စီးဆင္းနိုင္ေရးအတြက္ ဆုေတာင္းပြဲ အခမ္းအနားတြင္ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းချမစ္ေပၚရွိ ေရကာတာစီမံကိန္း ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ားက ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ေဒသခံတဦးျဖစ္သည့္ ဦးလခ်ိဒ္လြမ္းေဇာင္းက “ေငါ့ခ်န္းခဟာ က်ေနာ္တို႔ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းလုပ္ငန္းအတြက္ အဓိက ေရေသာက္ျမစ္ပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္းေတြ ဆက္လုပ္တယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ကို သတ္ေနတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ” ဟု ေျပာသည္။
ဧရာဝတီျမစ္၏ ျမစ္လက္တက္ျဖစ္သည့္ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းချမစ္တြင္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ဦးစီးဌာန၊ International Energy Cooperation YEIG & Development Co.Ltd (YEIG) ႏွင့္ International Group of Entrepreneurs Co.Ltd (IGE) တို႔အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းၿပီး ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္း ၈ ခု၊ ဓါတ္အားေပါင္း မဂၢါဝပ္ – ၈၉၀၀ ထုတ္လုပ္နိုင္မည့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္႐ြက္ေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာသည္။
ထိုစီမံကိန္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ပါက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ထိခိုက္နစ္နာမႈမ်ား၊ ေျမေပၚေျမေအာက္၊ ေရေပၚေရေအာက္ရွိ သဘာဝသယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားႏွင့္ ေရေနကုန္းေန သတၱဝါမ်ား၊ မ်ိဳးစိတ္မ်ား မ်ိဳးသုဥ္း ေပ်ာက္ကြယ္နိုင္သည့္အျပင္ ေဒသခံမ်ားကို အတင္းအဓမၼ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ေစခိုင္းမႈမ်ား၊ လယ္ယာေျမ သိမ္းဆည္းမႈမ်ားႏွင့္ ျမစ္ရိုးတေလွ်ာက္ရွိ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ား တန္ဖိုးမျဖတ္နိုင္ေသာ သမိုင္းဝင္အေမြအႏွစ္မ်ား ေပ်ာက္ကြယ္ဆိတ္သုဥ္း သြားနိုင္ေသာေၾကာင့္ ေဒသခံမ်ားက ကန႔္ကြက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဆိုပါ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေဒသခံမ်ားအား တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ အသိေပးျခင္း၊ သေဘာထားဆႏၵ ရယူေဆာင္႐ြက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။
ေဒသခံတဦးျဖစ္သည့္ ေဒၚေယာ္ဝင္းက “ ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းေၾကာင့္ လူမႈ႕ဘဝေတြ ဒုကၡေရာက္ေနၾကတာကို လက္ေတြ႕မွာ ျမင္ေနရေတာ့ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ က်မတို႔လည္း သူတို႔လိုမျဖစ္ခ်င္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္းေတြကို ကန႔္ကြက္တယ္” ဟု ေျပာသည္။
လြန္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၆၊ ေအာက္တိုဘာလ၊ ၂၁ရက္တြင္ ေငါ့ခ်န္းခ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းႏွင့္ ေဂၚလန္ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းအတြက္ အႀကိဳစူးစမ္းတိုင္းတာရန္ႏွင့္ ကြင္းဆင္းေဆာင္႐ြက္ရန္ Guangxi Electric Power Industry Investigation Design & Research Institute (GXED) မွ တ႐ုတ္နိုင္ငံျခားသား ၁၆ ဦးႏွင့္ ျမန္မာအင္ဂ်င္နီယာ ၁ ဦးတို႔ တိုင္းတာေရး ပစၥည္းမ်ားႏွင့္အတူ ပန္ဝါနယ္စပ္ စစ္ေဆးေရးဂိတ္မွတဆင့္ ေရာက္ရွိလာၾကသည့္အေပၚ ေဒသခံမ်ားက အထူးစိုးရိမ္ပူပန္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းအတြင္း က်ေရာက္သည့္ ေမချမစ္ႏွင့္ ေငါ့ခ်န္းခ ျမစ္ရိုးတေလွ်ာက္တြင္ ကခ်င္မ်ိဳးႏြယ္စုမ်ားျဖစ္သည့္ ေလာ္ေဝၚ၊ လခ်ိဒ္၊ ေငါ့ခ်န္းႏွင့္ လီဆူတိုင္းရင္းသား ၃ ေသာင္းေက်ာ္ ေနထိုင္လ်က္ရွိၿပီး ေက်း႐ြာေပါင္း ၆၈ ႐ြာခန႔္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
KNU ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေျပာင္းအလဲျဖစ္နိုင္
ေစာရန္နိုင္
မတ္လ အလယ္ပိုင္းတြင္ က်င္းပရန္ ရွိေနေသာ ညီလာခံတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ သက္တမ္းအရင့္ဆုံး တိုင္းရင္းသား လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားထဲမွ တခုျဖစ္သည့္ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) က ဥကၠဌ အပါအဝင္ ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္သြားေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
KNU က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ဦးေဆာင္ပါဝင္ေနၿပီး လက္ရွိေခါင္းေဆာင္မ်ားက၊ အထူးသျဖင့္ ဥကၠဌ ေစာမူတူး ေစးဖိုး က အဖြဲ႕ကို ပဲ့ကိုင္ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားထဲတြင္ အစိုးရ ႏွင့္ အျပန္ အလွန္ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ တနိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း ႏွင့္ ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးခိုင္မာေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ ေစာမူတူးေစးဖိုး၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားက ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳမႈေရာ အျပစ္တင္ ေဝဖန္မႈမ်ားပါ ရရွိခဲ့သည္။
မတ္လ ၁၄ ရက္တြင္ KNU ၏ ၁၆ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံ က်င္းပရန္ ရွိေနသည့္အတြက္ အဖြဲ႕၏ နိုင္ငံေရးႏွင့္ စစ္ေရးေခါင္း ေဆာင္ပိုင္းတြင္ မ်က္ႏွာသစ္မ်ားကို ျမင္ေတြ႕လာေရး အမ်ားစုက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ဥကၠဌ ေစာမူတူးေစးဖိုး ႏွင့္ KNU ၏ စစ္ေရးအဖြဲ႕ ျဖစ္ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KNLA) ၏ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဂ်ာ္နီ တို႔ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္မည္ဆိုသည့္ ေကာလာဟလမ်ားလည္း ေပၚထြက္ေနသည္။
KNU အဖြဲ႕အတြင္းမွ ယုံၾကည္လက္ခံနိုင္ေလာက္သည့္ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား၏ အဆိုအရ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္ေသာ ေစာမူတူးေစးဖိုးကို သူ၏ တာဝန္မ်ားကို ရပ္နား၍ ႏုတ္ထြက္ရန္ အႀကံေပးမႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု သိရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေဂ်ာ္နီ က သူ၏ က်န္းမာေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟုလည္း သိရသည္။
အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေစာကြယ္ထူးဝင္းက ဥကၠဌအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ျမႇောက္ခံရနိုင္သည္ဟု သတင္းအရင္းအျမစ္ အမ်ားအျပားက ႀကိဳတင္ခန႔္မွန္းခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဘာေက်ာ္ဟဲက KNLA ၏ ဦးစီးခ်ဳပ္ အသစ္ျဖစ္လာနိုင္သည္ ဟု ဆိုၾကသည္။ ေနာက္ထပ္ ဥကၠဌ ျဖစ္လာနိုင္ဖြယ္ရာရွိေသာ လူႀကိဳက္မ်ားသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးမွာ လက္ရွိ ဒုတိယ ဥကၠဌ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ျဖစ္သည္။
အကယ္၍ လက္ရွိ ဥကၠဌ ႏွင့္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့လွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ KNU ၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈတြင္ ႀကီးမားေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ရွိလာနိုင္သည္ဟု ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ားက ယုံၾကည္ထား ၾက သည္။ ေခါင္း ေဆာင္သစ္မ်ား၏ လက္ထက္တြင္ ေျဖးေျဖးခ်င္း ႏွင့္ ပိုမို၍ သတိႀကီးေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈတခု ျဖစ္လာမည္ဟု လည္း ေမွ်ာ္ လင္းရသည္။
ဥကၠဌ ေစာမူတူးေဆးဖိုးကို ရာထူးမွ ဖယ္ရွားရန္ အားထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာ လကတည္းက KNU ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတြင္ အကြဲအၿပဲမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က လက္ရွိ KNU ဒုတိယ ဥကၠဌ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ဦးေဆာင္ၿပီး ဗဟိုေကာ္မတီက ေစာမူတူးေစးဖို ႏွင့္ အျခား ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ ၂ ဦးကို ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္လိုက္ ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိခဲ့ပါ။
အားထုတ္မႈ က်ဆဳံး၍ ေစာမူတူးေစးဖိုး ေခါင္းေဆာင္သည့္ အဖြဲ႕က အာဏာရရွိလာသည့္ အခါ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အတြင္း တြင္ ဆက္ဆံေရး အခက္အခဲမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
ေစာမူတူးေစးဖိုး၏ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ အမ်ားအျပားကို လက္မွတ္ ေရး ထိုးခဲ့သည္။ ေစာမူတူးေစးဖိုး ကိုယ္တိုင္လည္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ အႀကိမ္မ်ားစြာ သြားေရာက္၍ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေ႐ႊ အပါအဝင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံမႈမ်ား ျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းလင္း အသိေပးျခင္းမရွိဘဲ သြားေရာက္ ျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း သိရပါသည္။
ေစာမူတူးေစးဖိုး၏ ေခါင္းေဆာင္မႈက ေရာေထြးေသာ လက္ခံမႈမ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည္။ စစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရေသာ KNU ထိန္း ခ်ဳပ္ေဒသမ်ားမွ ေက်းလက္ျပည္သူမ်ားက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးေနာက္ ပိုမိုလြတ္လပ္စြာ လႈပ္ ရွားသြားလာရသျဖင့္ ေပ်ာ္႐ႊင္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ လမ္းမ်ားပိုမိုေဖာက္လုပ္နိုင္လာသည္။ ဆက္သြယ္ေရး ပိုမို ေကာင္း မြန္လာသည္။ NGO အခ်ိဳ႕၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေပၚေပါက္လာသည္။
ယခုအခါ ေက်းလက္ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ တယ္လီဖုန္းမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား၊ ကုန္တင္ကားမ်ား ႏွင့္ ေလွမ်ား သုံး နိုင္လာၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ အဓိက စိုးရိမ္သည္မွာ တိုးတက္မႈမ်ား ေရရွည္ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရး အတြက္ ျဖစ္သည္။
KNU အတြင္းမွ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက လက္ရွိ ဥကၠဌသည္ အေရးပါသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္သူ အျဖစ္ ထက္စာလွ်င္ စံျပပုံရိပ္တခု ႏွင့္ပို၍ တူသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ ဥကၠဌ ေစာမူတူးေစးဖိုးသည္ သူ၏ အဖြဲ႕အစည္း ႏွင့္ သူ၏ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေကာင္းမ်ား ရွိေသာ ေျဖာင့္မတ္သူ တဦးျဖစ္သည္ဟု အဆိုပါ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ေျပာသည္။ သူက အေျပာအဆိုမွားယြင္းမည္ကို စိုးရိမ္သည့္အတြက္ မီဒီယာ အင္တာဗ်ဴးမ်ားကို ညင္းပယ္ေလ့ရွိသူလည္း ျဖစ္သည္။
ပုံမွန္ အခန္းအနားမ်ားတြင္ သူဖတ္ၾကားခဲ့ေသာ ေၾကညာခ်က္မ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အျခားသူမ်ားက ျပင္ဆင္ေပးခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ မူဝါဒလမ္းစဥ္ကို ပိုမိုေဇာင္းေပးသည့္အသိုင္းအဝိုင္းမွ အႀကံေပးမႈ မ်ားကို ရယူရန္ စိတ္အားထက္သန္သူအျဖစ္ သူ႕ကို ယူဆေသာေၾကာင့္ ေဝဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း စိတ္ဝမ္းကြဲျပားေနသည့္ ယခုလို အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ေစာမူတူးေစးဖိုးကဲ့သို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳး၏ ဦးေဆာင္ မႈကို သူတို႔ လိုအပ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု KNU အဖြဲ႕အတြင္းမွ သတင္းရင္းျမစ္အခ်ိဳ႕ကေျပာၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ KNU ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ႏွင့္ သူ၏ အဖြဲ႕မ်ားက အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္စဥ္အေပၚ စိုးရိမ္မႈထားေသာ ျပည္ပ ေရာက္ ကရင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႏွင့္ နီးကပ္လြန္းသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ အဆိုပါ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အယူအဆမ်ားက လက္ေတြ႕ အေျခအေနကို တိက်စြာ ေရာင္ျပန္ဟပ္နိုင္ျခင္း မရွိဟုလည္း သူတို႔က ေျပာသည္။
ကရင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ သူ၏ ကာလရွည္ၾကာစြာ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ ေစာမူတူးေဆး ဖိုးကို ေလးစားသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သူ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္တြင္ စုစုစည္းစည္း ရွိေနၾကသည္။ ဥကၠဌ ရာထူး ေနရာအတြက္ ျပတ္သားၿပီး ၾသဇာအရွိန္အဝါရွိသည့္ အစားထိုးနိုင္သူ ကင္းမဲ့ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း KNU ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၾကားတြင္ စိုး ရိမ္မႈမ်ား ရွိေနသည္။ ေစာမူတူးေစးဖိုး ေနာက္ထပ္သက္တမ္းတခု တာဝန္ထမ္းေဆာင္နိုင္ေရး ကို ေခါင္း ေဆာင္ပိုင္းတြင္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈရွိေသာ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားက တြန္းအားေပး ေထာက္ခံၾကမည့္ အသြင္ရွိေနပါ သည္။
ေစာမူတူးေစးဖိုး ျပန္လည္ အေ႐ြးခ်ယ္ခံရေရး တြင္ ဆန႔္က်င္မႈမ်ား အေခ်အတင္ ျငင္းခုန္မႈမ်ား ရွိလာဦးမည္ ျဖစ္ေသာ္ လည္း သူက ဒုတိယအႀကိမ္ ဥကၠဌတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရန္ အရည္အခ်င္း ျပည့္မီေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ေနာက္တႀကိမ္ တာဝန္ ယူေရး မယူေရးက သူ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆုံး ျဖတ္ခ်က္ေပၚတြင္ မူတည္ေနပါသည္။ အကယ္၍ သူကသာ ေနာက္ထပ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရန္ ဆႏၵ ရွိေနခဲ့လွ်င္ သူပင္ အနိုင္ရသြားဖြယ္ရာ ရွိေနပါသည္။
မတ္လ အလယ္ပိုင္းတြင္ က်င္းပရန္ ရွိေနေသာ ညီလာခံတြင္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ သက္တမ္းအရင့္ဆုံး တိုင္းရင္းသား လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားထဲမွ တခုျဖစ္သည့္ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) က ဥကၠဌ အပါအဝင္ ေခါင္းေဆာင္သစ္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္သြားေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။
KNU က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ဦးေဆာင္ပါဝင္ေနၿပီး လက္ရွိေခါင္းေဆာင္မ်ားက၊ အထူးသျဖင့္ ဥကၠဌ ေစာမူတူး ေစးဖိုး က အဖြဲ႕ကို ပဲ့ကိုင္ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါ ေဆာင္႐ြက္မႈမ်ားထဲတြင္ အစိုးရ ႏွင့္ အျပန္ အလွန္ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ တနိုင္ငံလုံး အတိုင္းအတာႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္း ႏွင့္ ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးခိုင္မာေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္းမ်ားလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္သည္။ ေစာမူတူးေစးဖိုး၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားက ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳမႈေရာ အျပစ္တင္ ေဝဖန္မႈမ်ားပါ ရရွိခဲ့သည္။
မတ္လ ၁၄ ရက္တြင္ KNU ၏ ၁၆ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံ က်င္းပရန္ ရွိေနသည့္အတြက္ အဖြဲ႕၏ နိုင္ငံေရးႏွင့္ စစ္ေရးေခါင္း ေဆာင္ပိုင္းတြင္ မ်က္ႏွာသစ္မ်ားကို ျမင္ေတြ႕လာေရး အမ်ားစုက ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ ဥကၠဌ ေစာမူတူးေစးဖိုး ႏွင့္ KNU ၏ စစ္ေရးအဖြဲ႕ ျဖစ္ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ (KNLA) ၏ ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဂ်ာ္နီ တို႔ ရာထူးက ႏုတ္ထြက္မည္ဆိုသည့္ ေကာလာဟလမ်ားလည္း ေပၚထြက္ေနသည္။
KNU အဖြဲ႕အတြင္းမွ ယုံၾကည္လက္ခံနိုင္ေလာက္သည့္ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား၏ အဆိုအရ အသက္ ၈၀ ေက်ာ္ၿပီ ျဖစ္ေသာ ေစာမူတူးေစးဖိုးကို သူ၏ တာဝန္မ်ားကို ရပ္နား၍ ႏုတ္ထြက္ရန္ အႀကံေပးမႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု သိရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေဂ်ာ္နီ က သူ၏ က်န္းမာေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ရာထူးမွ ႏုတ္ထြက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟုလည္း သိရသည္။
အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေစာကြယ္ထူးဝင္းက ဥကၠဌအျဖစ္ ေ႐ြးခ်ယ္တင္ျမႇောက္ခံရနိုင္သည္ဟု သတင္းအရင္းအျမစ္ အမ်ားအျပားက ႀကိဳတင္ခန႔္မွန္းခဲ့ၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဘာေက်ာ္ဟဲက KNLA ၏ ဦးစီးခ်ဳပ္ အသစ္ျဖစ္လာနိုင္သည္ ဟု ဆိုၾကသည္။ ေနာက္ထပ္ ဥကၠဌ ျဖစ္လာနိုင္ဖြယ္ရာရွိေသာ လူႀကိဳက္မ်ားသည့္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တဦးမွာ လက္ရွိ ဒုတိယ ဥကၠဌ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ျဖစ္သည္။
အကယ္၍ လက္ရွိ ဥကၠဌ ႏွင့္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့လွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွင့္ ပတ္သက္၍ KNU ၏ ခ်ဥ္းကပ္မႈတြင္ ႀကီးမားေသာ အေျပာင္းအလဲမ်ား ရွိလာနိုင္သည္ဟု ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ားက ယုံၾကည္ထား ၾက သည္။ ေခါင္း ေဆာင္သစ္မ်ား၏ လက္ထက္တြင္ ေျဖးေျဖးခ်င္း ႏွင့္ ပိုမို၍ သတိႀကီးေသာ ခ်ဥ္းကပ္မႈတခု ျဖစ္လာမည္ဟု လည္း ေမွ်ာ္ လင္းရသည္။
ဥကၠဌ ေစာမူတူးေဆးဖိုးကို ရာထူးမွ ဖယ္ရွားရန္ အားထုတ္ခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေအာက္တို ဘာ လကတည္းက KNU ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းတြင္ အကြဲအၿပဲမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က လက္ရွိ KNU ဒုတိယ ဥကၠဌ ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ဦးေဆာင္ၿပီး ဗဟိုေကာ္မတီက ေစာမူတူးေစးဖို ႏွင့္ အျခား ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ ၂ ဦးကို ရာထူးမွ ထုတ္ပယ္လိုက္ ေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ မရွိခဲ့ပါ။
အားထုတ္မႈ က်ဆဳံး၍ ေစာမူတူးေစးဖိုး ေခါင္းေဆာင္သည့္ အဖြဲ႕က အာဏာရရွိလာသည့္ အခါ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အတြင္း တြင္ ဆက္ဆံေရး အခက္အခဲမ်ား ရွိလာခဲ့သည္။
ေစာမူတူးေစးဖိုး၏ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ အမ်ားအျပားကို လက္မွတ္ ေရး ထိုးခဲ့သည္။ ေစာမူတူးေစးဖိုး ကိုယ္တိုင္လည္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ အႀကိမ္မ်ားစြာ သြားေရာက္၍ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ေဟာင္း အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေ႐ႊ အပါအဝင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံမႈမ်ား ျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား ႏွင့္ ျပည္သူမ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ ရွင္းလင္း အသိေပးျခင္းမရွိဘဲ သြားေရာက္ ျခင္း ျဖစ္သည္ဟုလည္း သိရပါသည္။
ေစာမူတူးေစးဖိုး၏ ေခါင္းေဆာင္မႈက ေရာေထြးေသာ လက္ခံမႈမ်ားႏွင့္ ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည္။ စစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရေသာ KNU ထိန္း ခ်ဳပ္ေဒသမ်ားမွ ေက်းလက္ျပည္သူမ်ားက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးေနာက္ ပိုမိုလြတ္လပ္စြာ လႈပ္ ရွားသြားလာရသျဖင့္ ေပ်ာ္႐ႊင္ေၾကာင္း ေျပာၾကသည္။ လမ္းမ်ားပိုမိုေဖာက္လုပ္နိုင္လာသည္။ ဆက္သြယ္ေရး ပိုမို ေကာင္း မြန္လာသည္။ NGO အခ်ိဳ႕၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ေပၚေပါက္လာသည္။
ယခုအခါ ေက်းလက္ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ တယ္လီဖုန္းမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား၊ ကုန္တင္ကားမ်ား ႏွင့္ ေလွမ်ား သုံး နိုင္လာၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔ အဓိက စိုးရိမ္သည္မွာ တိုးတက္မႈမ်ား ေရရွည္ တည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရး အတြက္ ျဖစ္သည္။
KNU အတြင္းမွ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက လက္ရွိ ဥကၠဌသည္ အေရးပါသည့္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္သူ အျဖစ္ ထက္စာလွ်င္ စံျပပုံရိပ္တခု ႏွင့္ပို၍ တူသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ ဥကၠဌ ေစာမူတူးေစးဖိုးသည္ သူ၏ အဖြဲ႕အစည္း ႏွင့္ သူ၏ ျပည္သူမ်ား အတြက္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ေကာင္းမ်ား ရွိေသာ ေျဖာင့္မတ္သူ တဦးျဖစ္သည္ဟု အဆိုပါ သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ေျပာသည္။ သူက အေျပာအဆိုမွားယြင္းမည္ကို စိုးရိမ္သည့္အတြက္ မီဒီယာ အင္တာဗ်ဴးမ်ားကို ညင္းပယ္ေလ့ရွိသူလည္း ျဖစ္သည္။
ပုံမွန္ အခန္းအနားမ်ားတြင္ သူဖတ္ၾကားခဲ့ေသာ ေၾကညာခ်က္မ်ားမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ အျခားသူမ်ားက ျပင္ဆင္ေပးခဲ့ ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္၏ မူဝါဒလမ္းစဥ္ကို ပိုမိုေဇာင္းေပးသည့္အသိုင္းအဝိုင္းမွ အႀကံေပးမႈ မ်ားကို ရယူရန္ စိတ္အားထက္သန္သူအျဖစ္ သူ႕ကို ယူဆေသာေၾကာင့္ ေဝဖန္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း စိတ္ဝမ္းကြဲျပားေနသည့္ ယခုလို အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ ေစာမူတူးေစးဖိုးကဲ့သို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳး၏ ဦးေဆာင္ မႈကို သူတို႔ လိုအပ္ေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု KNU အဖြဲ႕အတြင္းမွ သတင္းရင္းျမစ္အခ်ိဳ႕ကေျပာၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ KNU ေခါင္း ေဆာင္မ်ားက ေနာ္စီဖိုးရာစိန္ ႏွင့္ သူ၏ အဖြဲ႕မ်ားက အစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္စဥ္အေပၚ စိုးရိမ္မႈထားေသာ ျပည္ပ ေရာက္ ကရင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ႏွင့္ နီးကပ္လြန္းသည္ဟု ေျပာၾကသည္။ အဆိုပါ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အယူအဆမ်ားက လက္ေတြ႕ အေျခအေနကို တိက်စြာ ေရာင္ျပန္ဟပ္နိုင္ျခင္း မရွိဟုလည္း သူတို႔က ေျပာသည္။
ကရင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ သူ၏ ကာလရွည္ၾကာစြာ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ခဲ့မႈမ်ားေၾကာင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ား၊ ေစာမူတူးေဆး ဖိုးကို ေလးစားသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သူ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္တြင္ စုစုစည္းစည္း ရွိေနၾကသည္။ ဥကၠဌ ရာထူး ေနရာအတြက္ ျပတ္သားၿပီး ၾသဇာအရွိန္အဝါရွိသည့္ အစားထိုးနိုင္သူ ကင္းမဲ့ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း KNU ေခါင္းေဆာင္မ်ား ၾကားတြင္ စိုး ရိမ္မႈမ်ား ရွိေနသည္။ ေစာမူတူးေစးဖိုး ေနာက္ထပ္သက္တမ္းတခု တာဝန္ထမ္းေဆာင္နိုင္ေရး ကို ေခါင္း ေဆာင္ပိုင္းတြင္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈရွိေသာ သူ၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားက တြန္းအားေပး ေထာက္ခံၾကမည့္ အသြင္ရွိေနပါ သည္။
ေစာမူတူးေစးဖိုး ျပန္လည္ အေ႐ြးခ်ယ္ခံရေရး တြင္ ဆန႔္က်င္မႈမ်ား အေခ်အတင္ ျငင္းခုန္မႈမ်ား ရွိလာဦးမည္ ျဖစ္ေသာ္ လည္း သူက ဒုတိယအႀကိမ္ ဥကၠဌတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရန္ အရည္အခ်င္း ျပည့္မီေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ေနာက္တႀကိမ္ တာဝန္ ယူေရး မယူေရးက သူ၏ ကိုယ္ပိုင္ဆုံး ျဖတ္ခ်က္ေပၚတြင္ မူတည္ေနပါသည္။ အကယ္၍ သူကသာ ေနာက္ထပ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ရန္ ဆႏၵ ရွိေနခဲ့လွ်င္ သူပင္ အနိုင္ရသြားဖြယ္ရာ ရွိေနပါသည္။
Thursday, March 16, 2017
ALP မွ ခိုင္မ်ိဳးထြန္း ဖမ္းဆီးခံထားရမႈ အာမခံမရ၍ ကာယကံရွင္က စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ခရိုင္တရားရံုးကို ေစာဒကတက္
စံေမာင္သန္း၊ စစ္ေတြ
ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) (ဂ) ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ အမႈရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP) ျပန္ၾကားေရးဌာနမွ ဒုတာ၀န္ခံ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းသည္ အာမခံရရွိေရးအတြက္ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ ခရိုင္ တရားရံုးတို႔တြင္ ေလွ်ာက္ထားေသာ္လည္း တရားရံုးက အာမခံ မေပးမႈအေပၚ တရားသူႀကီးအား ေစာဒကတက္ေျပာဆိုလိုက္သည္။
မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔နံနက္က စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္တရားတြင္ သူ၏အမႈအတြက္ (၂၁) ႀကိမ္ေျမာက္ ရံုးထုတ္ စစ္ေဆးရာတြင္ နိရဥၥရာသတင္းဌာနအား ခိုင္မ်ိဳးထြန္းက ယင္းသို႔အသိေပး ေျပာဆိုခဲ့သည္။
“၅၀၅ (ခ) (ဂ) နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အမႈအတြက္ တရားရံုးမွာ အာမခံ ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ အာမခံကို ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးက ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ခရိုင္တရားရံုးကို ေလွ်ာက္ေတာ့လည္း ခရိုင္တရားရံုးက ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကတည္းက အာရံုေၾကာ အားေဆး ေသာက္ေနရတဲ့အတြက္ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳး အာမခံ ေလွ်ာက္ထားရတာျဖစ္ပါတယ္”ဟု ခိုင္မ်ိဳးထြန္းက ေျပာသည္။
အာရံုေၾကာ အားနည္းသည့္ ေရာဂါေ၀ဒနာကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကတည္းက ခံစားေနရ၍ စစ္ေတြ အက်ဥ္းေထာင္တြင္ တစ္ႏွစ္နီးပါးခန္႔ ထိန္းသိမ္းခံထားရစဥ္ကာလအတြင္း ၄ ႀကိမ္ လဲက်ဖူးေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ျဖစ္ေနျခင္းကို စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္မွ ဆရာ၀န္မ်ားလည္း သိၾကေၾကာင္း သူက ရွင္းျပ ေျပာဆိုသည္။
သူ၏ အာမခံေလွ်ာက္ထားမႈကို စစ္ေတြ ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးႏွင့္ ခရိုင္တရားရံုးတို႔က ပယ္ခ်ထား၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ တရားရံုးသို႔ ေလွ်ာက္ထားေၾကာင္းသူက ေျပာဆိုသည္။
သူ႔အမႈအတြက္ အာမခံကို ပယ္ခ်ထားမႈသည္ တရားလို တပ္မေတာ္ဘက္မွ ဖိအားတခုခုေၾကာင့္လား ဆိုသည္ကိုလည္း သူ႔ဘက္က သံသယ၀င္မိေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တရားလိုဘက္မွ တရားရံုးခ်ိန္း ၃ ႀကိမ္ခန္႔ တရားရံုးသို႔ လာေရာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့မႈသည္ သူ႔ကို ၂ လခန္႔ ပိုၿပီး ခ်ဳပ္ထားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟုလည္း ခိုင္မ်ိဳးထြန္းက ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုသြားသည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ျပန္ၾကားေရးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေၾကာင့္ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းအား တပ္မေတာ္ကို အယံုအၾကည္ပ်က္ေစမႈ ၅၀၅ (ခ) (ဂ) ျဖင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္တြင္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္။
ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) (ဂ) ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ အမႈရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ရခိုင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP) ျပန္ၾကားေရးဌာနမွ ဒုတာ၀န္ခံ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းသည္ အာမခံရရွိေရးအတြက္ စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ ႏွင့္ ခရိုင္ တရားရံုးတို႔တြင္ ေလွ်ာက္ထားေသာ္လည္း တရားရံုးက အာမခံ မေပးမႈအေပၚ တရားသူႀကီးအား ေစာဒကတက္ေျပာဆိုလိုက္သည္။
မတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔နံနက္က စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္တရားတြင္ သူ၏အမႈအတြက္ (၂၁) ႀကိမ္ေျမာက္ ရံုးထုတ္ စစ္ေဆးရာတြင္ နိရဥၥရာသတင္းဌာနအား ခိုင္မ်ိဳးထြန္းက ယင္းသို႔အသိေပး ေျပာဆိုခဲ့သည္။
“၅၀၅ (ခ) (ဂ) နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အမႈအတြက္ တရားရံုးမွာ အာမခံ ေလွ်ာက္ထားပါတယ္။ အာမခံကို ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးက ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ခရိုင္တရားရံုးကို ေလွ်ာက္ေတာ့လည္း ခရိုင္တရားရံုးက ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကတည္းက အာရံုေၾကာ အားေဆး ေသာက္ေနရတဲ့အတြက္ အဲ့ဒီလိုမ်ိဳး အာမခံ ေလွ်ာက္ထားရတာျဖစ္ပါတယ္”ဟု ခိုင္မ်ိဳးထြန္းက ေျပာသည္။
အာရံုေၾကာ အားနည္းသည့္ ေရာဂါေ၀ဒနာကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကတည္းက ခံစားေနရ၍ စစ္ေတြ အက်ဥ္းေထာင္တြင္ တစ္ႏွစ္နီးပါးခန္႔ ထိန္းသိမ္းခံထားရစဥ္ကာလအတြင္း ၄ ႀကိမ္ လဲက်ဖူးေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ ျဖစ္ေနျခင္းကို စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္မွ ဆရာ၀န္မ်ားလည္း သိၾကေၾကာင္း သူက ရွင္းျပ ေျပာဆိုသည္။
သူ၏ အာမခံေလွ်ာက္ထားမႈကို စစ္ေတြ ၿမိဳ႕နယ္တရားရံုးႏွင့္ ခရိုင္တရားရံုးတို႔က ပယ္ခ်ထား၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ တရားရံုးသို႔ ေလွ်ာက္ထားေၾကာင္းသူက ေျပာဆိုသည္။
သူ႔အမႈအတြက္ အာမခံကို ပယ္ခ်ထားမႈသည္ တရားလို တပ္မေတာ္ဘက္မွ ဖိအားတခုခုေၾကာင့္လား ဆိုသည္ကိုလည္း သူ႔ဘက္က သံသယ၀င္မိေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
တရားလိုဘက္မွ တရားရံုးခ်ိန္း ၃ ႀကိမ္ခန္႔ တရားရံုးသို႔ လာေရာက္ရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့မႈသည္ သူ႔ကို ၂ လခန္႔ ပိုၿပီး ခ်ဳပ္ထားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟုလည္း ခိုင္မ်ိဳးထြန္းက ေ၀ဖန္ ေျပာဆိုသြားသည္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ျပန္ၾကားေရးဌာနမွ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေၾကာင့္ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းအား တပ္မေတာ္ကို အယံုအၾကည္ပ်က္ေစမႈ ၅၀၅ (ခ) (ဂ) ျဖင့္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၅ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး စစ္ေတြအက်ဥ္းေထာင္တြင္ ယေန႔အခ်ိန္ထိ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည္။
ဦးကိုနီ လုပ္ႀကံသူမ်ား ေနာက္ကြယ္ မည္သူေတြ ရွိေနသနည္း
ေအာင္ေဇာ္
ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲသည္ လူသတ္ သမားမ်ားအေပၚ က႐ုဏာသက္ေနသည္ဟု စြပ္စြဲခံရေနရၿပီး လူထုႏွင့္ နိုင္ငံေရး ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ား အၾကားတြင္ မႏွစ္ၿမိဳ႕စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။
လူသတ္သမားမ်ားကို အစြန္းေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္က ေစ့ေဆာ္ၿပီး လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္းမွာ ပုဂၢိဳလ္ ေရး မုန္းတီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဟု ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဴပ္ႀကီးေက်ာ္ေဆြက ေျပာသည္။
လူထု၏ ထိုသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အေပၚ ခ်က္ခ်င္းတုံ႕ျပန္ပုံမွာ ျပင္းထန္လွသည္။
စစ္တကၠသိုလ္ (Defense Services Academy – DSA) က ေလ့က်င့္ေပးလိုက္ေသာ စစ္အရာရွိ ေဟာင္းမ်ား ဦးကိုနီအား လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည္။
ထို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈသည္ နိုင္ငံေရးပေယာဂ မကင္းဘဲ ေနာက္ကြယ္တြင္ ၾသဇာႀကီးမားေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား သို႔မဟုတ္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနသည္ဟု ျပည္သူလူထုက ယုံၾကည္ေနသည္။
လူထုအၾကားတြင္ ပိုမိုက်ယ္ျပန႔္ ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာ လ်ိဳ႕ဝွက္ ႀကံစည္မႈတြင္ ယခင္ အာဏာရပါတီ၊ စစ္တပ္ႏွင့္ မဘသ ဟုသိၾကေသာ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္ အုပ္စုတို႔ ပါဝင္ေနသည္ ဟူသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။
ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးကို သတင္းေထာက္တဦးက ေမးခြန္းတခုေမးေသာအခါ သတင္းစာရွင္းလင္း ပြဲတြင္ အမည္သစ္တခု ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္းႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးလင္းေဇာ္ထြန္း ျဖစ္သည္။
ဦးလင္းေဇာ္ထြန္းသည္ လက္ရွိ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္ ၏ လက္ေထာက္ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ေရးအရာရွိ အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးသည္။
ထို ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္းႏွင့္ အမႈ၌ အဓိကသံသယရွိခံရသူ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ား ျဖစ္သည့္ ေအာင္ဝင္းေဇာ္၊ ေအာင္ဝင္းခိုင္ႏွင့္ ေဇယ်ာၿဖိဳးတို႔ႏွင့္ ယခင္ကပင္ သိေနသည္။
စြပ္စြဲခ်က္မွာ ဦးလင္းေဇာ္ထြန္းသည္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မည့္ အႀကံအစည္ကို ႀကိဳတင္သိေနသည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ျပႆနာမွာ သူသည္ ႏႈတ္ပိတ္ေနခဲ့သလား၊ ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့ပါသလား ဟူေသာ ေမးခြန္း မ်ား ျဖစ္ေနသည္။
ယခု အခ်ိန္အထိမူ ရဲတပ္ဖြဲ႕က လူ ၃ ဦးကို ထိန္းသိမ္းထားၿပီး တေယာက္မွာ ေပ်ာက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုသူ၏ အမည္မွာ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္း ေအာင္ဝင္းခိုင္ ျဖစ္သည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ သိရွိသည္မွာ ဦးကိုနီကို သတ္ျဖတ္မႈ အၿပီးတြင္ ေအာင္ဝင္းခိုင္သည္ ေနျပည္ေတာ္ သို႔သြား သည္။ သူ လုံၿခဳံသည္ ဟု ထင္သည့္ အရပ္သို႔ သြားေရာက္ ပုန္းေအာင္ခိုလႈံျခင္း ဟုတ္-မဟုတ္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေပ။ သူ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ရွိေနလွ်င္ ရဲက သူ႕ကို မၾကာမီ ဖမ္းမိ မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။
ထိုလုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈမွာ ေဒါသအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္း မဟုတ္ေပ။ ထိုေက်ာ္ၾကားလွေသာ ေရွ႕ေနႀကီးကို သတ္ရန္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ သိန္း သုံးရန္ လ်ာထားသည္ဟု ရဲအဖြဲ႕၏ စစ္ေဆး မႈမ်ား အရ သိရသည္။ ရာဇဝတ္သား အမ်ားအျပားကို ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။
လက္နက္ေလ့က်င့္မႈႏွင့္ ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ ပုန္းေအာင္းရန္ ေနရာအစီအစဥ္မ်ားလည္း ႀကိဳတင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သတင္းမ်ားက ျပသေနျပန္သည္။ ေအာင္ဝင္းေဇာ္ကို ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္သို႔ သြားေနသည္ဟု ယုံၾကည္ရၿပီး ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ဖမ္းမိသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဥပေဒအတိုင္ပင္ခံကို လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈသည္ စနစ္တက် စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္မွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိေပ။
ဘ႑ာေရး ရင္းျမစ္မ်ား၊ သတင္းအခ်က္အလက္ စုေဆာင္းမႈမ်ား သုံးၿပီး လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ကို လအတန္ၾကာ ႀကိဳတင္ စီစဥ္ခဲ့ပုံရသည္။ လူသတ္သမားမ်ားက သူ႕ကို ေန႕ခင္းေၾကာင္ေတာင္ နိုင္ငံတကာေလဆိပ္တြင္ သတ္ျဖတ္ရန္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လူထုၾကားတြင္ အေၾကာက္ တရား ျဖစ္ေပၚေစရန္လည္း စီစဥ္ခဲ့ပုံရသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေက်ာ္ေဆြ က လူသတ္သမားမ်ားအေပၚ က႐ုဏာသက္ေနသည္ကို လူထုက ျမင္ေတြ႕ရ ေသာေၾကာင့္ လက္ရွိ ျပဳလုပ္ေနေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား အေပၚ ယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့ လာသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ၾသဇာႀကီးမားေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပါတီမ်ားသည္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနလွ်င္ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမဆုံး အႀကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။
ယခင္ စစ္အစိုးရေခတ္က နိုင္ငံေတာ္က ကမကထ ျပဳလုပ္ႀကံစည္မႈ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့သည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္က ကမကထျပဳေသာ လက္မ႐ြံ႕ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္မႈ အမ်ားအျပား ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ဖူးသည္။ ေက်ာ္ၾကားလွေသာ တိုက္ခိုက္မႈမွာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလက ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဒီပဲယင္း အစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္သည္။
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ဒီပဲယင္းေဒသတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ သူမအား ေထာက္ခံ သူမ်ား လိုက္ပါလာသည့္ ယာဥ္တန္း အျပင္းအထန္ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ ထိုၿခဳံခို တိုက္ခိုက္ မႈအတြင္း သတ္ျဖတ္ခံရသည္။
ေနာင္တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ မ်ားျပားေသာ သတင္း အစီရင္ခံခ်က္မ်ားအရ အဓိက လက္သည္မွာ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အသင္းဝင္မ်ားႏွင့္ စြမ္းအားရွင္ဟု သိၾကသည့္ လက္မ႐ြံ႕မ်ား ျဖစ္သည္။ ၿခဳံခိုတိုက္ခိုက္ရန္ လက္မ႐ြံ႕ လူရမ္းကားမ်ားကို တာဝန္ေပးထားသည္။
ထို႔အျပင္ ယာဥ္တန္းကို တိုက္ခိုက္ရန္ ရာဇဝတ္သားမ်ားႏွင့္ သံဃာအခ်ိဳ႕ကိုလည္း ထိုေဝးလံေသာ ေက်းလက္ေဒသသို႔ ပို႔ေဆာင္ထားသည္။ ႀကိဳတင္ႀကံစည္ တိုက္ခိုက္မႈ၌ ပါဝင္ေစရန္ စစ္အစိုးရ အရာရွိမ်ားက သံဃာငယ္မ်ားကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွ ေတာင္းခံခဲ့သည္ ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။
ထို့အပြင် စစ်အုပ်စုကို ထောက်ခံသူများနှင့် လူရမ်းကားများကို စီမံမှု အထောက်အပံ့ ပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းရှိ အယူအဆ ပြင်းထန်သော တပ်မှူးများကိုလည်း အမိန့်ပေးထားသည်။
ထိုတိုက်ခိုက်မှု အပြီး သြဇာကြီးမားသော လူ ၃ ဦး၏ အမည်များ ထွက်ပေါ်လာသည်။ ထိုစဉ်က စစ်အစိုးရ အတွင်းရေးမှူး ( ၂ ) ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးဝင်း၊ အလယ်ပိုင်းတိုင်း တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ရဲမြင့်နှင့် သြဇာကြီးမားသော ဝန်ကြီး ဦးအောင်သောင်းတို့ ဖြစ်သည်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သူမ၏ ယာဥ္ေမာင္း၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္အခ်ိဳ႕မွာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဖမ္းခံရသည္။ သူမကို ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဖမ္းထားလိုက္သည္။
ထိုတိုက္ခိုက္မႈတြင္ ေသဆုံးသူ လူ ၅ ဦးထက္ မပိုဟု စစ္အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရ ဆန႔္က်င္သူမ်ားကမူ ထိုေန႕က လူ ၇၀ ခန႔္ေသဆုံးခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။
နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ယင္းတိုက္ခိုက္မႈကို ရႈတ္ခ်ၿပီး စစ္အစိုးရကို ပိုမိုဖိအားေပးသည္။ သို႔ေသာ္ တိုက္ခိုက္ရန္ ႀကံစည္သူႏွင့္ ေၾကးစား ရာဇဝတ္သားမ်ားကို မည္သည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆး မႈကိုမွ် မလုပ္ခဲ့ေပ။
ထိုတိုက္ခိုက္မႈ အၿပီး ထိုစဥ္က စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေ႐ႊ၏ ခ်ီးျမႇောက္မႈျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္းသည္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ၌ ေသြး ကင္ဆာ ေရာဂါျဖင့္ ေသဆုံးခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္းသည္ ထိုအမည္ဆိုး ေက်ာ္ၾကားလွေသာ ဒီပဲယင္း တိုက္ခိုက္မႈတြင္ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူေတာ့ မဟုတ္ဘဲ ဦးသန္းေ႐ႊႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ သေဘာထား တင္းမာသူမ်ားက ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္စီစဥ္ ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ၾသဇာႀကီးမားေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ဦးသန္းေ႐ႊ၏ စိတ္ႀကိဳက္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္းက သူသည္ ဒီပဲယင္းတိုက္ခိုက္မႈတြင္ ဓားစာခံသာ ျဖစ္သည္ဟု လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္က ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္တအုပ္၌ တိုတိုေတာင္းေတာင္း ေျပာခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အရာရွိေဟာင္း အမ်ားအျပားကမူ သူသည္ အဓိကက်ေသာ ေနရာမွ ပါဝင္သူမ်ား အနက္တဦး ျဖစ္သည္ဟု ယခုေျပာေနၾကသည္။
ဦးေအာင္ေသာင္းသည္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္လာၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေသဆုံး သည္။ စစ္အစိုးရေခတ္ အႀကီးအက်ယ္ အက်င့္ပ်က္ခ်စားမႈမ်ားေၾကာင့္ သူႏွင့္ သူမိသားစုသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အခ်မ္းသာဆုံး ျဖစ္လာၿပီး တနိုင္ငံလုံးတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အက်ိဳး စီးပြား အမ်ားအျပားရွိသည္။ မဘသ အဖြဲ႕ေပၚေပါက္လာျခင္း အတြက္လည္း ၎ကို စြပ္စြဲၾကၿပီး မၾကာေသးမီကမူ သူသည္ ၂၀၁၂ မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မြတ္ဆလင္ အမ်ားစု ပါေသာ လူ ၃၀၀ ေသဆုံးေစခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ အခန္းက႑ တခုမွ ပါဝင္သည္ဟုလည္း စြပ္စြဲခံရသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ အေျပာင္းအလဲကို ေႏွးေကြးေစသည္ဟု စြပ္စြဲၿပီး ၎မေသဆုံးမီ ၁ ႏွစ္ အလို ၎ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ပိတ္ဆို႔ အေရးယူသည္။
၎ မေသဆုံးမီက သူသည္ မည္သည့္ တရားခြင္ႏွင့္မွ် ရင္မဆိုင္ခဲ့ရေပ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ သူမကို ေဝဖန္သူ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား၏ ေဝဖန္မႈကို လ်စ္လ်ဴရႈ႕ကာ ဦးေအာင္ေသာင္း သူ၏ ဈာပနသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ လက္ေအာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းတို႔သည္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒ ေခါင္းေထာင္လာျခင္း၊ ေငြေၾကးေတာင့္တင္းေသာ မဘသ ေပၚေပါက္လာျခင္း၊ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ျခင္းမ်ား ေတြ႕ခဲ့ရသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာ ျပည္ပေလ့လာသူမ်ားက ဝန္မခံလိုေသာ္လည္း အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ခရိုနီ သူေဌး အခ်ိဳ႕ႏွင့္ မဘသ အၾကား အခိုင္အမာ အခ်ိတ္အဆက္ရွိသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
လက္ေတြ႕က်ေသာ အခ်က္မွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသည္ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ အမုန္းတရား လႈံ႕ ေဆာ္ျခင္း ကို တားဆီးရန္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္း မျပဳသေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္ သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေက်ာ္ေဆြသည္ “အစြန္းေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္” က ဦးကိုနီအား သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ေစသည္ ဟူေသာ စကားကို သုံးခဲ့သည္။ ထိုအစြန္းေရာက္ဝါဒမွာ ယခင္ စစ္အစိုးရမ်ားႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ အက်ိဳးစီးပြားရွိေနသူမ်ား ေအာက္တြင္ ေကာင္းစြာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ထားေသာ ဝါဒျဖစ္သည္။
လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္သူမ်ားသည္ လုပ္ႀကံမႈ မက်ဳးလြန္မီက ၎တို႔ အတြက္ အကာအကြယ္ ေကာင္းစြာ ရွိသည္ဟု ခံစားမိၾကမည္ကိုလည္း သံသယရွိရန္ မလိုေပ။
ဦးကိုနီ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စနစ္က်၍ ယုံၾကည္ေလာက္ေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ကာ ျပည္တြင္းႏွင့္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းသို႔ ျပသရန္ အခ်ိန္ က်ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ သည္။
ေရွ႕ေနႀကီး ဦးကိုနီ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲသည္ လူသတ္ သမားမ်ားအေပၚ က႐ုဏာသက္ေနသည္ဟု စြပ္စြဲခံရေနရၿပီး လူထုႏွင့္ နိုင္ငံေရး ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ား အၾကားတြင္ မႏွစ္ၿမိဳ႕စရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။
လူသတ္သမားမ်ားကို အစြန္းေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္က ေစ့ေဆာ္ၿပီး လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ျခင္းမွာ ပုဂၢိဳလ္ ေရး မုန္းတီးမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဟု ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဴပ္ႀကီးေက်ာ္ေဆြက ေျပာသည္။
လူထု၏ ထိုသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ အေပၚ ခ်က္ခ်င္းတုံ႕ျပန္ပုံမွာ ျပင္းထန္လွသည္။
စစ္တကၠသိုလ္ (Defense Services Academy – DSA) က ေလ့က်င့္ေပးလိုက္ေသာ စစ္အရာရွိ ေဟာင္းမ်ား ဦးကိုနီအား လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနသည္။
ထို လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈသည္ နိုင္ငံေရးပေယာဂ မကင္းဘဲ ေနာက္ကြယ္တြင္ ၾသဇာႀကီးမားေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား သို႔မဟုတ္ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိေနသည္ဟု ျပည္သူလူထုက ယုံၾကည္ေနသည္။
လူထုအၾကားတြင္ ပိုမိုက်ယ္ျပန႔္ ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာ လ်ိဳ႕ဝွက္ ႀကံစည္မႈတြင္ ယခင္ အာဏာရပါတီ၊ စစ္တပ္ႏွင့္ မဘသ ဟုသိၾကေသာ အမ်ိဳးသားေရး အစြန္းေရာက္ အုပ္စုတို႔ ပါဝင္ေနသည္ ဟူသည့္ အခ်က္ျဖစ္သည္။
ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးကို သတင္းေထာက္တဦးက ေမးခြန္းတခုေမးေသာအခါ သတင္းစာရွင္းလင္း ပြဲတြင္ အမည္သစ္တခု ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္းႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးလင္းေဇာ္ထြန္း ျဖစ္သည္။
ဦးလင္းေဇာ္ထြန္းသည္ လက္ရွိ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လွိုင္ ၏ လက္ေထာက္ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ေရးအရာရွိ အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးသည္။
ထို ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္းႏွင့္ အမႈ၌ အဓိကသံသယရွိခံရသူ အသက္ ၄၀ ေက်ာ္ စစ္ဗိုလ္ေဟာင္းမ်ား ျဖစ္သည့္ ေအာင္ဝင္းေဇာ္၊ ေအာင္ဝင္းခိုင္ႏွင့္ ေဇယ်ာၿဖိဳးတို႔ႏွင့္ ယခင္ကပင္ သိေနသည္။
စြပ္စြဲခ်က္မွာ ဦးလင္းေဇာ္ထြန္းသည္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မည့္ အႀကံအစည္ကို ႀကိဳတင္သိေနသည္ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ျပႆနာမွာ သူသည္ ႏႈတ္ပိတ္ေနခဲ့သလား၊ ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့ပါသလား ဟူေသာ ေမးခြန္း မ်ား ျဖစ္ေနသည္။
ယခု အခ်ိန္အထိမူ ရဲတပ္ဖြဲ႕က လူ ၃ ဦးကို ထိန္းသိမ္းထားၿပီး တေယာက္မွာ ေပ်ာက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ထိုသူ၏ အမည္မွာ ဗိုလ္မႉးႀကီးေဟာင္း ေအာင္ဝင္းခိုင္ ျဖစ္သည္။
ရဲတပ္ဖြဲ႕ သိရွိသည္မွာ ဦးကိုနီကို သတ္ျဖတ္မႈ အၿပီးတြင္ ေအာင္ဝင္းခိုင္သည္ ေနျပည္ေတာ္ သို႔သြား သည္။ သူ လုံၿခဳံသည္ ဟု ထင္သည့္ အရပ္သို႔ သြားေရာက္ ပုန္းေအာင္ခိုလႈံျခင္း ဟုတ္-မဟုတ္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေပ။ သူ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ရွိေနလွ်င္ ရဲက သူ႕ကို မၾကာမီ ဖမ္းမိ မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။
ထိုလုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈမွာ ေဒါသအေလ်ာက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္း မဟုတ္ေပ။ ထိုေက်ာ္ၾကားလွေသာ ေရွ႕ေနႀကီးကို သတ္ရန္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ သိန္း သုံးရန္ လ်ာထားသည္ဟု ရဲအဖြဲ႕၏ စစ္ေဆး မႈမ်ား အရ သိရသည္။ ရာဇဝတ္သား အမ်ားအျပားကို ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။
လက္နက္ေလ့က်င့္မႈႏွင့္ ထိုင္းနယ္စပ္တြင္ ပုန္းေအာင္းရန္ ေနရာအစီအစဥ္မ်ားလည္း ႀကိဳတင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သတင္းမ်ားက ျပသေနျပန္သည္။ ေအာင္ဝင္းေဇာ္ကို ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္သို႔ သြားေနသည္ဟု ယုံၾကည္ရၿပီး ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ဖမ္းမိသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ဥပေဒအတိုင္ပင္ခံကို လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈသည္ စနစ္တက် စီစဥ္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္မွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ မရွိေပ။
ဘ႑ာေရး ရင္းျမစ္မ်ား၊ သတင္းအခ်က္အလက္ စုေဆာင္းမႈမ်ား သုံးၿပီး လုပ္ငန္းေဆာင္တာမ်ား ကို လအတန္ၾကာ ႀကိဳတင္ စီစဥ္ခဲ့ပုံရသည္။ လူသတ္သမားမ်ားက သူ႕ကို ေန႕ခင္းေၾကာင္ေတာင္ နိုင္ငံတကာေလဆိပ္တြင္ သတ္ျဖတ္ရန္ ေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ လူထုၾကားတြင္ အေၾကာက္ တရား ျဖစ္ေပၚေစရန္လည္း စီစဥ္ခဲ့ပုံရသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေက်ာ္ေဆြ က လူသတ္သမားမ်ားအေပၚ က႐ုဏာသက္ေနသည္ကို လူထုက ျမင္ေတြ႕ရ ေသာေၾကာင့္ လက္ရွိ ျပဳလုပ္ေနေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈမ်ား အေပၚ ယုံၾကည္မႈ ကင္းမဲ့ လာသည္။
မည္သို႔ဆိုေစ ၾသဇာႀကီးမားေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပါတီမ်ားသည္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈတြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနလွ်င္ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမဆုံး အႀကိမ္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။
ယခင္ စစ္အစိုးရေခတ္က နိုင္ငံေတာ္က ကမကထ ျပဳလုပ္ႀကံစည္မႈ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့သည္။
စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေအာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားသည္ နိုင္ငံေတာ္က ကမကထျပဳေသာ လက္မ႐ြံ႕ တိုက္ခိုက္သတ္ျဖတ္မႈ အမ်ားအျပား ႀကဳံေတြ႕ခဲ့ဖူးသည္။ ေက်ာ္ၾကားလွေသာ တိုက္ခိုက္မႈမွာ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလက ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဒီပဲယင္း အစုလိုက္ အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္သည္။
စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး ဒီပဲယင္းေဒသတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏွင့္ သူမအား ေထာက္ခံ သူမ်ား လိုက္ပါလာသည့္ ယာဥ္တန္း အျပင္းအထန္ တိုက္ခိုက္ခံရၿပီး အခ်ိဳ႕မွာ ထိုၿခဳံခို တိုက္ခိုက္ မႈအတြင္း သတ္ျဖတ္ခံရသည္။
ေနာင္တြင္ ထုတ္ျပန္သည့္ မ်ားျပားေသာ သတင္း အစီရင္ခံခ်က္မ်ားအရ အဓိက လက္သည္မွာ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး အသင္းဝင္မ်ားႏွင့္ စြမ္းအားရွင္ဟု သိၾကသည့္ လက္မ႐ြံ႕မ်ား ျဖစ္သည္။ ၿခဳံခိုတိုက္ခိုက္ရန္ လက္မ႐ြံ႕ လူရမ္းကားမ်ားကို တာဝန္ေပးထားသည္။
ထို႔အျပင္ ယာဥ္တန္းကို တိုက္ခိုက္ရန္ ရာဇဝတ္သားမ်ားႏွင့္ သံဃာအခ်ိဳ႕ကိုလည္း ထိုေဝးလံေသာ ေက်းလက္ေဒသသို႔ ပို႔ေဆာင္ထားသည္။ ႀကိဳတင္ႀကံစည္ တိုက္ခိုက္မႈ၌ ပါဝင္ေစရန္ စစ္အစိုးရ အရာရွိမ်ားက သံဃာငယ္မ်ားကို ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားမွ ေတာင္းခံခဲ့သည္ ဟု သတင္းမ်ားက ဆိုသည္။
ထို့အပြင် စစ်အုပ်စုကို ထောက်ခံသူများနှင့် လူရမ်းကားများကို စီမံမှု အထောက်အပံ့ ပေးရန် မြန်မာနိုင်ငံ အလယ်ပိုင်းရှိ အယူအဆ ပြင်းထန်သော တပ်မှူးများကိုလည်း အမိန့်ပေးထားသည်။
ထိုတိုက်ခိုက်မှု အပြီး သြဇာကြီးမားသော လူ ၃ ဦး၏ အမည်များ ထွက်ပေါ်လာသည်။ ထိုစဉ်က စစ်အစိုးရ အတွင်းရေးမှူး ( ၂ ) ဗိုလ်ချုပ်ကြီး စိုးဝင်း၊ အလယ်ပိုင်းတိုင်း တိုင်းမှူး ဗိုလ်ချုပ်ရဲမြင့်နှင့် သြဇာကြီးမားသော ဝန်ကြီး ဦးအောင်သောင်းတို့ ဖြစ်သည်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သူမ၏ ယာဥ္ေမာင္း၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္အခ်ိဳ႕မွာ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈမွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ အဖမ္းခံရသည္။ သူမကို ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဖမ္းထားလိုက္သည္။
ထိုတိုက္ခိုက္မႈတြင္ ေသဆုံးသူ လူ ၅ ဦးထက္ မပိုဟု စစ္အစိုးရ အရာရွိမ်ားက ေျပာသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အစိုးရ ဆန႔္က်င္သူမ်ားကမူ ထိုေန႕က လူ ၇၀ ခန႔္ေသဆုံးခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။
နိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းက ယင္းတိုက္ခိုက္မႈကို ရႈတ္ခ်ၿပီး စစ္အစိုးရကို ပိုမိုဖိအားေပးသည္။ သို႔ေသာ္ တိုက္ခိုက္ရန္ ႀကံစည္သူႏွင့္ ေၾကးစား ရာဇဝတ္သားမ်ားကို မည္သည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆး မႈကိုမွ် မလုပ္ခဲ့ေပ။
ထိုတိုက္ခိုက္မႈ အၿပီး ထိုစဥ္က စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးသန္းေ႐ႊ၏ ခ်ီးျမႇောက္မႈျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္းသည္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာသည္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ၌ ေသြး ကင္ဆာ ေရာဂါျဖင့္ ေသဆုံးခဲ့ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္းသည္ ထိုအမည္ဆိုး ေက်ာ္ၾကားလွေသာ ဒီပဲယင္း တိုက္ခိုက္မႈတြင္ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္သူေတာ့ မဟုတ္ဘဲ ဦးသန္းေ႐ႊႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ သေဘာထား တင္းမာသူမ်ားက ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္စီစဥ္ ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ၾသဇာႀကီးမားေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ဦးသန္းေ႐ႊ၏ စိတ္ႀကိဳက္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စိုးဝင္းက သူသည္ ဒီပဲယင္းတိုက္ခိုက္မႈတြင္ ဓားစာခံသာ ျဖစ္သည္ဟု လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္အနည္းငယ္က ထုတ္ေဝေသာ စာအုပ္တအုပ္၌ တိုတိုေတာင္းေတာင္း ေျပာခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အရာရွိေဟာင္း အမ်ားအျပားကမူ သူသည္ အဓိကက်ေသာ ေနရာမွ ပါဝင္သူမ်ား အနက္တဦး ျဖစ္သည္ဟု ယခုေျပာေနၾကသည္။
ဦးေအာင္ေသာင္းသည္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္လာၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ေသဆုံး သည္။ စစ္အစိုးရေခတ္ အႀကီးအက်ယ္ အက်င့္ပ်က္ခ်စားမႈမ်ားေၾကာင့္ သူႏွင့္ သူမိသားစုသည္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အခ်မ္းသာဆုံး ျဖစ္လာၿပီး တနိုင္ငံလုံးတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အက်ိဳး စီးပြား အမ်ားအျပားရွိသည္။ မဘသ အဖြဲ႕ေပၚေပါက္လာျခင္း အတြက္လည္း ၎ကို စြပ္စြဲၾကၿပီး မၾကာေသးမီကမူ သူသည္ ၂၀၁၂ မွ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္း ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မြတ္ဆလင္ အမ်ားစု ပါေသာ လူ ၃၀၀ ေသဆုံးေစခဲ့သည့္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈတြင္ အခန္းက႑ တခုမွ ပါဝင္သည္ဟုလည္း စြပ္စြဲခံရသည္။
ျမန္မာနိုင္ငံ၏ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ အေျပာင္းအလဲကို ေႏွးေကြးေစသည္ဟု စြပ္စြဲၿပီး ၎မေသဆုံးမီ ၁ ႏွစ္ အလို ၎ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ပိတ္ဆို႔ အေရးယူသည္။
၎ မေသဆုံးမီက သူသည္ မည္သည့္ တရားခြင္ႏွင့္မွ် ရင္မဆိုင္ခဲ့ရေပ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သည္ သူမကို ေဝဖန္သူ၊ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ား၏ ေဝဖန္မႈကို လ်စ္လ်ဴရႈ႕ကာ ဦးေအာင္ေသာင္း သူ၏ ဈာပနသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ လက္ေအာက္တြင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းတို႔သည္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး ဝါဒ ေခါင္းေထာင္လာျခင္း၊ ေငြေၾကးေတာင့္တင္းေသာ မဘသ ေပၚေပါက္လာျခင္း၊ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ႏွင့္ မြတ္စလင္မ်ားကို အၾကမ္းဖက္ျခင္းမ်ား ေတြ႕ခဲ့ရသည္။
အခ်ိဳ႕ေသာ ျပည္ပေလ့လာသူမ်ားက ဝန္မခံလိုေသာ္လည္း အဆင့္ျမင့္အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ခရိုနီ သူေဌး အခ်ိဳ႕ႏွင့္ မဘသ အၾကား အခိုင္အမာ အခ်ိတ္အဆက္ရွိသည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္သည္။
လက္ေတြ႕က်ေသာ အခ်က္မွာ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသည္ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ အမုန္းတရား လႈံ႕ ေဆာ္ျခင္း ကို တားဆီးရန္ ေဆာင္႐ြက္ျခင္း မျပဳသေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္ ဟူေသာ အခ်က္ျဖစ္ သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေက်ာ္ေဆြသည္ “အစြန္းေရာက္ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္” က ဦးကိုနီအား သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ေစသည္ ဟူေသာ စကားကို သုံးခဲ့သည္။ ထိုအစြန္းေရာက္ဝါဒမွာ ယခင္ စစ္အစိုးရမ်ားႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ အက်ိဳးစီးပြားရွိေနသူမ်ား ေအာက္တြင္ ေကာင္းစြာ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ထားေသာ ဝါဒျဖစ္သည္။
လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္သူမ်ားသည္ လုပ္ႀကံမႈ မက်ဳးလြန္မီက ၎တို႔ အတြက္ အကာအကြယ္ ေကာင္းစြာ ရွိသည္ဟု ခံစားမိၾကမည္ကိုလည္း သံသယရွိရန္ မလိုေပ။
ဦးကိုနီ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္ခံရမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စနစ္က်၍ ယုံၾကည္ေလာက္ေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ မ်ား ျပဳလုပ္ကာ ျပည္တြင္းႏွင့္ နိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းသို႔ ျပသရန္ အခ်ိန္ က်ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ သည္။