ယုဇန လဖက္မွာ အ၀ါေရာင္ ဆိုးေဆးပါ ဆိုျပီး စင္ကာပူမွ တားျမစ္

မင္းႏိုင္သူ / မတ္လ(၃၁) ရက္၊ ၂၀၀၉

ျမန္မာ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၉) ရက္တြင္ လက္ဖက္ (၅၇) မ်ဳိးအား Auramine O ဆုိးေဆး ပါရွိသည့္အတြက္ ထပ္မံတား ျမစ္လုိက္္ၿပီး ေနာက္ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံကလည္း စင္ကာပူ သုိ႔တင္သြင္း ေနသည့္ ျမန္မာ လက္ဖက္ အမ်ဳိးအစား (၂၀) ကုိ Auramine O ပါ၀င္မႈေၾကာင့္ တားျမစ္ ပိတ္ပင္ လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေအပီ သတင္းဌာနက ေဖာ္ျပသည္။

Auramine O အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆးသည္ ပုိးခ်ည္ထည္၊ သားေရ စသည္တုိ႔အား အေရာင္ဆုိးသည့္ စက္မႈသုံး ဆုိးေဆး ျဖစ္သည့္အတြက္ အစားအေသာက္မ်ားတြင္ အသုံးမျပဳရန္ တားျမစ္ထားေၾကာင္း စင္ကာပူလယ္ယာသီးႏွံႏွင့္ တိရစာၦန္ဌာန (AVA) ၏ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ တင္သြင္းလာသည့္ လက္ဖက္မ်ားကုိ အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆး ပါမပါ စမ္းသပ္ၿပီးမွ ေရာင္းခ်ခြင့္ျပဳမည္ ျဖစ္သည္။

အ၀ါေရာင္ ဆုိးေဆးသုံးသည္ဟု စင္ကာပူအစိုးရက သတ္မွတ္ထားသည့္ လက္ဖက္အမ်ဳိး (၂၀) တြင္ အရီးေတာင္း၊ ယုဇန၊ ဇရမ္း၊ ေရႊတုတ္၊ ဦးကာကာ၊ စိုး၀င္း၊ M&N စသည့္ လက္ဖက္တံဆိပ္္မ်ား ပါ၀င္သည္။ ထူးျခားသည့္အခ်က္မွာ စင္ကာပူက ပိတ္ပင္လုိက္သည့္ ျမန္မာလက္ဖက္အမ်ဳိးအစား (၂၀) တြင္ ျမန္မာက်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ တားျမစ္မႈမရွိခဲ့သည့္ ယုဇနလက္ဖက္ (၈) မ်ဳိးပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္။

အဆုိပါကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျမန္မာႏုိင္ငံ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ ဗဟုိအစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဌာန (FDA) မွ ေဒါက္တာေက်ာ္လင္းကို ေခတ္ၿပိဳင္မွ ေမးျမန္းရာ “အဲဒါေတာ့ စင္ကာပူက ကိစၥက သူတို႔ကိစၥပဲေလ။ သူတုိ႔ဘယ္လုိစစ္သလဲ။ ဘာကုိေတြ႔လို႔လဲ။ ေတြ႔လုိ႔ပိတ္တာလား။ မေတြ႔ဘဲနဲ႔ပိတ္တာလားသူတုိ႔ကိစၥ။ က်ေနာ္တုိ႔မသိဘူးေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္အစည္းအေ၀းရွိလို႔ ဒီေလာက္ပဲေျပာႏုိင္မယ္ေနာ္” ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာက်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ယခုလ (၁၂) ရက္တြင္ လက္ဖက္အမ်ဳိးအစား (၄၃) မ်ဳိးကုိ တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ (၅၇) မ်ဳိး ထပ္မံတားျမစ္ခဲ့ရာ ယခုတားျမစ္ခံရသည့္ လက္ဖက္အမ်ဳိးအစား (၁၀၀) ရွိသြားၿပီျဖစ္သည္။

ျပည္တြင္းသတင္းေထာက္တဦးကလည္း “ျမန္မာေတြရဲ႕ ေန႔စဥ္စားသုံးမႈမွာပါတဲ့ လက္ဖက္ကုိ ဆုိးေဆးေတြပါတယ္ဆုိၿပီး အခုမွ FDA ထေၾကညာတယ္ဆုိေတာ့ အရင္က မစစ္ခဲ့လုိ႔လား။ ဒါမွမဟုတ္ ေနာက္ပုိင္းမွ ေဆးဆုိးလာၾကတာလား။ ဘာမွသဲသဲကြဲကြဲ မသိရဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ FDA ဌာနရွိခဲ့တာလည္း ၾကာၿပီေလ။ လက္ဖက္ဆုိတာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ႐ုိးရာအစားအေသာက္ ၾကာလွၿပီ။ အခုမွ ေတြ႔တယ္ေျပာတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲ။ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေတာ့ လည္း အေတြ႔မခံဘဲ ေရွာင္ေနတယ္။ သတင္းစာပါေၾကညာ သာသာပဲ သတင္းေရးလို႔ရတယ္။ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ မလုပ္ႏုိင္ ၾကဘူးျဖစ္ေနတယ္” ဟု လက္ဖက္တြင္ ယခုမွ Auramine O ဆုိးေဆး ေတြ႔ရွိလာမႈအေပၚ ရွင္းလင္းစြာမသိရေၾကာင္း ေျပာသည္။

FDA မွ လက္ဖက္တြင္ ဆုိးေဆးပါရွိမႈကို ေတြ႔ရသည့္အေၾကာင္းမ်ား ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသားေဖာ္ျပသြားမည္ဟု ေဒါက္တာေက်ာ္လင္းက ေျပာေသာ္လည္း မည္သည့္စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပသြားမည္ကုိ ေျပာဆုိသြားျခင္းမရွိေပ။

“က်ေနာ္တုိ႔ၾကားတာေတာ့ နမ့္ဆမ္ လက္ဖက္ေျခာက္စက္႐ုံကို လက္ဖက္ေတာင္သူေတြက လက္ဖက္ေပးသြင္းမႈ မရွိဘူးဆိုတာၾကားတယ္။ ေနာက္ အဲဒီလက္ဖက္ေျခာက္စက္႐ုံက စစ္တပ္ပုိင္ျဖစ္ၿပီး လက္ဖက္ကုိ အျပင္ေပါက္ေစ်းထက္ အမ်ားႀကီးခြာေကာက္ေနတယ္ဆုိတာေတြေတာ့ ၾကားတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ဆုိတာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လည္း မေျပာတတ္ဘူး” ဟု အမည္မေဖာ္လုိသည့္ လက္ဖက္ပြဲ႐ုံပုိင္ရွင္တဦးက ဆုိသည္။

ျမန္မာက်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနက လက္ဖက္အမ်ဳိးအစား (၁၀၀) ကို တားျမစ္လုိက္ျခင္းေၾကာင့္ လက္ဖက္ေရာင္းအား (၈၀) ရာခုိင္ႏႈန္း ခန္႔အထိ က်ဆင္း သြားေၾကာင္း ဘုရင့္ေနာင္ အေျခစုိက္ လက္ဖက္ပြဲ႐ုံမ်ားက ေျပာသည္။

“အခုေတာ့ တစ၀င္ရင္တစ လာစစ္ပါတဲ့။ FDA က အဲလုိၫႊန္ၾကားထားတယ္။ တစဆုိတာက ပြဲ႐ုံကုိေရာက္လာတဲ့ နယ္၀င္အစတစေပါ့ေနာ္။ လက္ဖက္သားတစကုိ ယူသြားၿပီးစစ္ရတယ္။ သူတို႔က ကင္းလြတ္တယ္ဆုိ ေရာင္းလို႔ရတယ္။ ဥပမာ ဒီေန႔ သီေပါနယ္က လက္ဖက္ အိတ္ႏွစ္ဆယ္၀င္ရင္ အဲဒီထဲက တခ်ဳိ႕ကိုယူၿပီး တခါသြားစစ္ရတယ္။ တခါ စစ္ခ (၂,၀၀၀) ေပးရတယ္။ နမ့္ဆမ္ဘက္က ထပ္၀င္ရင္ ထပ္သြားစစ္။ အဲလုိလုပ္ေနရတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကုိယ့္တံဆိပ္ကို ကင္းလြတ္ခြင့္ျပဳမယ္ဆုိတာ ဘာမွမသိရေသးဘူး” ဟု တားျမစ္မႈစာရင္းထဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ဘုရင့္ေနာင္ လက္ဖက္ပြဲ႐ုံတခုမွ အမ်ဳိးသမီးတဦးက ေျပာသည္။

၎တုိ႔အေနျဖင့္ ေစ်းကြက္အတြင္း ျဖန္႔ျဖဴးထားသည့္ လက္ဖက္မ်ားကိုလည္း ျပန္လည္သိမ္းဆည္းခဲ့ၾကရသျဖင့္ ဆုံး႐ႈံး မႈမ်ားစြာ ရွိခဲ့ သည ္ဟု ဆုိသည္။

မႏၲေလးၿမိဳ႕ခံတဦးက “က်မတုိ႔လုိ လက္ဖက္ႀကဳိက္တဲ့ သူေတြအဖုိ႔ကေတာ့ နာမည္ႀကီးတံဆိပ္အေတာ္မ်ားမ်ား ပါသြားေတာ့ ၀ယ္ရ တာခက္တာေပါ့။ တားျမစ္တံဆိပ္ေတြ အကုန္လုံးလည္း မွတ္မထားႏုိင္ဘူး။ မပါႏုိင္ဘူးထင္ရတဲ့ တံဆိပ္ေတြ ၀ယ္စားၾကတာပဲ။ အဲဒီထဲမွာ ပါရင္ေတာ့လည္း မတတ္ႏုိင္ဘူးေပါ့။ လက္ဖက္မွာ ဆုိးေဆးပါတယ္ဆိုတာကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေၾကညာေပး တာေကာင္း ပါတယ္။ မသိရင္ ဘယ္အခ်ိန္ထိ ခံေနရဦးမလဲ မသိႏုိင္ဘူးေလ။ အဲဒီလုိပဲ ဘယ္အခ်ိန္ကတည္းက ခံခဲ့ၾကရတာလဲဆုိတာလည္း မသိၾကရဘူး” ဟု ဆုိသည္။

ေအာ္ရာမင္းအုိ အ၀ါေရာင္ဆုိးေဆးသည္ diarylmethane ဆုိးေဆးျဖစ္ၿပီး Basic yellow 2, Pyocatanium aureum, aizen auramine, Pyoktanin Yellow, Canary Yellow, Pyoktanin, C.I. 41000 ဟုလည္း ေခၚသည္။ ေအာ္ရာမင္းအုိ ႏွင့္ ထိေတြ႕မိလွ်င္ အသားအေရ မ်က္စိ ယားယံျခင္း၊ အသားေလာင္ျခင္း၊ ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း စသည္တုိ႔ျဖစ္ေစသည္။