အလုပ္သမားရပိုင္ခြင့္ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားကသာ ျမႇင့္တင္ႏိုင္မည္

ဇင္လင္း

“စီးပြားေရးအခက္အခဲမ်ားသည္ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈျဖစ္ပြားရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္းတရပ္ျဖစ္ပါသည္။”
(၁၉၇၄ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈ စုံစမ္းေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာ)

၂၀၁၀ ဇန္န၀ါရီ (၁) ရက္ေန႔မွစ၍ အစိုးရဌာနမ်ားနွင့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ခြင့္ျပဳထားေသာ ရာထူးမ်ား၌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကသည့္ (လစာႏႈန္းထား ၁၅,၀၀၀ က်ပ္ မွ ၁၉၀,၀၀၀ က်ပ္ အၾကား ရရွိၾကေသာ) အရပ္ဘက္ အစိုးရ၀န္ထမ္း အဆင့္ (၁၂) ဆင့္၏ လစာႏႈန္းထားမ်ားကို ရာထူးအဆင့္မခြဲျခားဘဲ တေျပးညီ (၂၀,၀၀၀) က်ပ္ တိုးျမႇင့္ေပးမည္ဟု ေနျပည္ေတာ္ ဘ႑ာေရးႏွင့္အခြန္၀န္ႀကီး႐ံုး ၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္လွထြန္းက လက္မွတ္ေရးထိုး ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လူထုသို႔ တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္မႈမရွိ။ ကုန္ေစ်းႏႈန္း အဆမတန္တက္မႈေၾကာင့္ လခစား၀န္ထမ္းမ်ား ဒုကၡေရာက္ေနခ်ိန္တြင္ ယခုကဲ့သို႔ လစာတိုးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းမွာပင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းဒဏ္မခံႏိုင္၍ တပ္မ (၆၆) ႏွင့္ (၇၇) တို႔ အမိန္႔မနာခံဘဲ ဆႏၵျပမႈျဖစ္ခဲ့ေသးသည္။ ထိုသို႔ ျပႆနာေပၚၿပီးေနာက္ လစာတိုးသည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္လည္း အလားတူ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းမႈျပႆနာေၾကာင့္ လစာတိုးေပးခဲ့ရသည္။ ထိုစဥ္က လစာေငြ မေလာက္ငသည့္အၾကားမွ ၀န္ထမ္းမ်ားအား အတင္းအဓမၼ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေျပာင္းခိုင္းသျဖင့္ မေက်မနပ္ျဖစ္မႈကို ၿငိမ္သြားေအာင္ လစာတိုးေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ေျပာဆိုမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစဥ္က စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ အလုပ္သမားမ်ား လုပ္ခလစာ နည္းလြန္းျခင္းေၾကာင့္ မေက်နပ္မႈမ်ား ေပၚေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က စက္႐ုံမ်ားတြင္ လုပ္ခတိုးေတာင္းသည့္ ျပႆနာမ်ားကို တိုးတိုးက်ိတ္က်ိတ္ ေျဖရွင္းခဲ့ရသည္။

ထိုစဥ္က (၂၀၀၆ ေမလမွ ၾသဂုတ္လအတြင္း) ရရွိသည့္ ျပည္တြင္းသတင္း အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕အရ စက္မႈဇုန္မ်ားတြင္ အလုပ္သမားမေက်နပ္မႈျပႆနာ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ သတင္းမ်ားအရ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ စစ္မႈထမ္းမ်ားအား လစာတိုးေပးခဲ့ေသာ္လည္း စက္႐ုံအလုပ္႐ုံအလုပ္သမားမ်ားကိုမူ လုပ္ခတိုးမေပးခဲ့သျဖင့္ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈ ျပႆနာ ေပၚခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္။ ထိုစဥ္က လက္လွမ္းမီသမွ် သတင္းအခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႔ရသည္။

♦ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေမလ (၂) ရက္ - ကိုရီးယားအလုပ္ရွင္ပိုင္သည့္ Myanmar Hae Wae Co. Ltd. စက္႐ုံတြင္ အလုပ္သမား (၉၀၀) ေက်ာ္ လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး ဆႏၵျပမႈျဖစ္ပြားသည္။

♦ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ေမလ (၉) ရက္ - လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္ (၂) တြင္းသင္းအတြင္း၀န္ ဦးထြန္းညိဳလမ္းရွိ Cho Cho Co.Ltd. စက္႐ုံမွ အလုပ္သမား (၂၀၀) ေက်ာ္ လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး၊ အခ်ိန္ပိုလုပ္ခရရွိေရး၊ စက္႐ံုမွ ဆန္, ဆီ, အေျခခံစားကုန္ ေရာင္းခ်ေပးေရးတို႔အတြက္ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုသည္။

♦ ေမလအတြင္းမွာပင္ လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္ (၂) ဦးေရႊအိုးလမ္း MP အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံတြင္လည္း လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး ေတာင္းဆိုမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

♦ အလားတူ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၁) ရက္၊ ေထာက္ႀကံ့ရွိ ကိုရီးယားအလုပ္ရွင္ပိုင္သည့္ SEGYE အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံတြင္လည္း လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္ပြားသည္။

♦ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၁) ရက္၊ SEGYE စက္႐ုံအနီးရွိ၊ Daewoo Co.Ltd. ပိုင္ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံတြင္လည္း အလုပ္သမား (၂,၀၀၀) ေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္ပြားသည္။ လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး၊ အလုပ္ခ်ိန္ (၈) နာရီသတ္မွတ္ေရး၊ အခ်ိန္ပိုလုပ္ခရရွိေရး၊ နာမက်န္းခြင့္ရရွိေရးမ်ား ေတာင္းဆိုသည္။

♦ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဇြန္လအတြင္း၊ လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္မွ စက္႐ုံ (၁၄) ႐ုံ (အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံ ၈-ခု အပါအ၀င္) လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္ပြားသည္။

♦ အလားတူ လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရးဆႏၵျပမႈ သာေကတစက္မႈဇုန္ KSS စက္႐ံု၌ ျဖစ္ပြားသည္။

♦ ဦးေတဇပိုင္သည့္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းထုတ္လုပ္ေသာ စက္႐ုံတြင္လည္း လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေရး ဆႏၵျပမႈ ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

♦ ေတာင္ဥကၠလာ၊ ျမင္သာ (၁၄) ရပ္ကြက္ ႏွင္းဆီလမ္းရွိ မေလးရွားႏွင့္ ဖက္စပ္ကုမၸဏီ PW &GG ပိုင္ ပရိေဘာဂ စက္႐ုံတြင္လည္း အလားတူ လုပ္ခတိုးျမႇင့္ရရွိေရး ဆႏၵျပမႈေပၚေပါက္ခဲ့သည္။

♦ အမွတ္ (၁) စက္မႈ၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ရွိ ျမန္မာ့ေဆး၀ါးထုတ္လုပ္ေရးစက္႐ုံ၊ အမွတ္ (၁) ပလတ္စတစ္စက္႐ံု (ေျမာက္ဥကၠလာပ) ႏွင့္ ပီနန္အိတ္ထုတ္လုပ္စက္႐ံုမ်ားတြင္လည္း အလုပ္သမားမ်ား အေရးဆိုမႈမ်ားရွိခဲ့သည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ စစ္မႈထမ္းမ်ားအား လစာတိုးေပးခဲ့ေသာ္လည္း စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ အလုပ္သမားမ်ားအား လုပ္ခတိုးမေပးခဲ့။ ထို႔ျပင္ ကုန္ၾကမ္းေစ်းျမင့္တက္၊ ေစ်းကြက္ေတာင္းဆိုမႈ က်ဆင္းသျဖင့္ စက္႐ုံမ်ားတြင္ အလုပ္သမားေလွ်ာ့ခ်လိုျခင္းမ်ား ရွိလာသည္။ စက္႐ုံက အလုပ္သမားကို အလုပ္ျဖဳတ္လိုလွ်င္ (၃) လစာ ေပးရမည္ျဖစ္၍ အလုပ္မျဖဳတ္။ အခ်ိန္ပိုမလုပ္ရသျဖင့္ အေျခခံလစာသက္သက္ျဖင့္ အလုပ္သမားမွာ မေလာက္င။ ေနာက္ဆုံး အေျခအေန ဆိုးလာေသာအခါ အလုပ္သမားမ်ား ကိုယ့္သေဘာႏွင့္ကိုယ္ အလုပ္ထြက္ၾကရသည္။

စစ္အစိုးရသည္ ၁၉၉၀ ေလာက္မွစ၍ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးဟု ေႂကြးေၾကာ္ေသာ္လည္း အလုပ္သမားအခြင့္အေရးကို အကာအကြယ္ေပးျခင္းမရွိသည့္အျပင္ အလုပ္သမား ျပႆနာေပၚတိုင္း အလုပ္ရွင္ဘက္မွသာရပ္ခဲ့သည္။ အလုပ္ရွင္မ်ားအား အကာအကြယ္ ေပးခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရက အလုပ္ရွင္မ်ားကိုယ္စားျပဳ ‘စက္မႈလက္မႈလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း’၊ ‘ကုန္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္း’၊ ‘ဆန္စက္ပိုင္ရွင္မ်ားအသင္း’ အစရွိေသာ အလုပ္ရွင္အက်ဳိးစီးပြား အကာအကြယ္ေပးသည့္ အသင္းအဖြဲ႔မ်ား ဖြဲ႔ခြင့္ျပဳေသာ္လည္း အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားကိုမူ ဖြဲ႔စည္းခြင့္မေပးေခ်။ ထို႔ျပင္ အလုပ္ရွင္ႏွင့္ အလုပ္သမား ပဋိပကၡမ်ား ေျဖရွင္းေရးတြင္ လိုက္နာက်င့္သုံးရန္ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္း၊ မူ၀ါဒ စသည္ျဖင့္ တိတိက်က် ျပ႒ာန္းထားျခင္းမရွိေပ။ အလုပ္ရွင္မ်ားက ေငြေၾကးအင္အားျဖင့္ အာဏာပိုင္တို႔ကို လာဘ္ထိုးကာ အလုပ္သမားတို႔၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ပိတ္ပင္ အႏိုင္ယူေလ့ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ား ဆုံး႐ႈံးေနၾကရသည္။ အလုပ္ရွင္မ်ားကမူ အာဏာပိုင္အဆင့္ဆင့္ႏွင့္ေပါင္းကာ အလုပ္သမားမ်ားကို ဖိႏွိပ္၍ သူတို႔အက်ဳိးအျမတ္ တိုးပြားေအာင္လုပ္ေနၾကသည္။

‘စက္မႈဇုန္ ေစာင့္ၾကည့္ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မတီ’ မ်ား ဖြဲ႔ထားေသာ္လည္း မွန္မွန္ကန္ကန္ တာ၀န္ထမ္းျခင္းမရွိ။ ေကာ္မတီ၀င္မ်ားက ထုံးစံအတိုင္း လာဘ္စားကာ တကယ့္ျပႆနာမ်ားကို ဖုံးဖိထားၾကသျဖင့္ အလုပ္ရွင္မ်ားအား စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ခ်ဳိးေဖာက္ခြင့္၊ ထင္သလိုျခယ္လွယ္ခြင့္ ေပးထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား ဖြဲ႔စည္းခြင့္ ပိတ္ပင္ထားသျဖင့္ အလုပ္သမားမ်ား မိမိတို႔အခြင့္အေရး နစ္နာဆုံး႐ႈံးခ်က္မ်ားကို စနစ္တက် ေတာင္းဆိုႏိုင္ျခင္းမရွိသည္မွာ လက္ရွိအခ်ိန္အထိျဖစ္သည္။

လက္လွမ္းမွီသမွ် ျပည္တြင္း စက္႐ုံအလုပ္႐ုံ အလုပ္သမားဆႏၵျပမႈေပါင္း (၄၀) ခန္႔မွ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအား အၾကမ္းဖ်င္းေလ့လာရာတြင္ ေယဘုယ်တူညီခ်က္မ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္းေတြ႔ရသည္။

- တရက္ ပုံမွန္အလုပ္ခ်ိန္ (၈)နာရီျဖစ္ေသာ္လည္း ေန႔စဥ္ နာရီစုစုေပါင္း (၁၀) မွ (၁၂) နာရီ အလုပ္လုပ္ရျခင္း။

- ေန႔ႀကီးရက္ႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ နားရက္လုံး၀မရွိ အလုပ္လုပ္ရေသာ္လည္း အခ်ိန္ပိုလုပ္ခ အျပည့္မရရွိၾကျခင္း။

- ညလုံးေပါက္ အခ်ိန္ပိုဆင္းေပးရၿပီး ေနာက္တေန႔ နားရက္မရဘဲ အလုပ္ဆက္ဆင္းရျခင္း။

- ဖ်ားနာလွ်င္ ခြင့္မရသည့္အျပင္ ပ်က္ရက္အတြက္ လစာမွ ျဖတ္ေတာက္ျခင္း။

- ဖ်ားနာလ်က္ႏွင့္ အလုပ္ဆင္းရသျဖင့္ အလုပ္ခြင္ မေတာ္တဆထိခိုက္မႈမ်ား ျဖစ္ေသာအခါ ေဆး၀ါးကုသမေပးျခင္း။

- အလုပ္သမားမ်ား ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းလုံၿခံဳေရးအတြက္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ားက စက္႐ုံအလုပ္႐ုံမ်ားကို ပုံမွန္စစ္ေဆးမႈမရွိျခင္း။

- စက္႐ုံက စစ္ေဆးမည့္သူမ်ားအား လာဘ္ေပးထားသျဖင့္ စစ္ေဆးမႈမရွိ၍ အလုပ္ခြင္ ေဘးကင္းလုံၿခဳံမႈမရွိျခင္း။

- အလုပ္ၾကပ္မ်ားႏွင့္ လုံၿခဳံေရး၀န္ထမ္းမ်ားအား အထူးအခြင့္အေရးေပးကာ အလုပ္သမားကို အက်ဥ္းသားမ်ားသဖြယ္ စည္းကမ္းတင္းက်ပ္ထားျခင္း။

- အလုပ္႐ုံႀကီးၾကပ္သူမ်ား၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရဘဲ အျပင္ထြက္ခြင့္ အိမ္ျပန္ခြင့္မျပဳျခင္း၊ အလုပ္႐ုံအတြင္း အစာစားျခင္း၊ စကားေျပာျခင္း၊ လူမႈေရးအရ အကူအညီေပးျခင္းမ်ား မလုပ္ရ၊ လုပ္ပါက ျပစ္ဒဏ္သတ္မွတ္ လုပ္ချဖတ္ေတာက္ခံရျခင္း။

- ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္ၾကပ္မ်ားႏွင့္ လုံၿခဳံေရး၀န္ထမ္းမ်ား၏ အျပစ္ရွာဖိႏွိပ္မႈမ်ားခံရျခင္း၊ မိမိတို႔ ျပစ္ဒဏ္မလုပ္ဘဲ လုပ္သည္ဟု ေရးမွတ္ကာ လုပ္ခအျဖတ္ခံရျခင္း။

- သတ္မွတ္ထားသည့္ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈစံခ်ိန္ျပည့္မီလွ်င္ အလုပ္သမားမ်ားအား ဆုေၾကးအပိုေဆာင္းေငြ ေပးမည္ဟု မက္လုံးေပးထားၿပီး လက္ေတြ႔တြင္ ကုန္ထုတ္စံခ်ိန္ ျပည့္မီေသာ္လည္း ယင္းအပိုေဆာင္းေငြကို မေပးျခင္း။

- သာေရး၊ နာေရး၊ လူမႈေရးကိစၥအတြက္ တနဂၤေႏြေန႔ အလုပ္အနားယူပါက ရသင့္ရထိုက္သည့္ (Bonus) အပိုဆုေၾကးေငြ မေပးျခင္း။ … စသည္ျဖင့္ ေတြ႔ရသည္။

ထိုစက္႐ုံအလုပ္႐ုံ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုၾကရာတြင္ ေယဘုယ်ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေတြ႔ရသည္။

- အလုပ္ခ်ိန္ တေန႔ (၈) နာရီ သတ္မွတ္ေရး။

- ကုန္ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ ဆီေလ်ာ္စြာ လုပ္ခတိုးျမႇင့္ေပးေရး။

- အခ်ိန္ပိုလုပ္ခ အျပည့္အ၀ရရွိေရး။

- အခ်ိန္ပိုဆင္း အလုပ္သမားမ်ားအား ႀကိဳပို႔ယာဥ္ (Ferry Bus) စီစဥ္ေပးေရး။

- ညလုံးေပါက္ အခ်ိန္ပိုဆင္းေပးရလွ်င္ ေနာက္ေန႔ အနားေပးေရး။

- တရား၀င္ အစိုးရ႐ုံးပိတ္ရက္မ်ားတြင္ အလုပ္နားရက္အျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးေရး။

- တနဂၤေႏြေန႔ကို အလုပ္နားရက္ သတ္မွတ္ေပးေရး (သို႔မဟုတ္) သီတင္းတပတ္လွ်င္ (၁) ရက္ နားခြင့္ေပးေရး။

- ဖ်ားနာခြင့္ေပးေရးႏွင့္ ေဆး၀ါးကုသမႈ တာ၀န္ယူေရး။

- ဖ်ားနာ၍ အလုပ္မဆင္းႏိုင္သူ ရသင့္ရထိုက္သည့္ (Bonus) အပိုဆုေၾကးေငြ မျဖတ္ေတာက္ေရး။

- အလုပ္ခြင္မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ အနာတရျဖစ္လွ်င္ ေဆး၀ါးကုသမႈ တာ၀န္ယူေရး။

- အလုပ္ခြင္မေတာ္တဆမႈေၾကာင့္ ကိုယ္အဂၤါခ်ဳိ႕ယြင္းထိခိုက္လွ်င္ ေလ်ာ္ေၾကးရရွိေရး။

- အလုပ္သမားမ်ား ေဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္းလုံၿခံဳေရးအတြက္ အစီအမံမ်ား ထားရွိေရး။

- အလုပ္႐ုံစက္႐ုံႀကီးၾကပ္သူမ်ား၊ လုံၿခံဳေရး၀န္ထမ္းမ်ားက အလုပ္သမားမ်ားအား ႐ိုင္းပ်စြာဆက္ဆံမႈ၊ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္ ေစာ္ကားမႈမ်ား မျပဳေရး။ … စသည္ျဖင့္ အၾကမ္းဖ်င္းေတြ႔ရွိရပါသည္။

ယခုလည္း အရပ္ဘက္အစိုးရ၀န္ထမ္း အဆင့္ (၁၂) ဆင့္၏ လစာႏႈန္းထားမ်ားကို ရာထူးအဆင့္မခြဲျခားဘဲ တေျပးညီ (၂၀,၀၀၀) က်ပ္စီ တိုးျမႇင့္ေပးမည္ဟု သတင္းထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းတက္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ‘လစာတိုးေပးျခင္း’ သည္ ‘ေဆးၿမီးတို’ မွ်သာျဖစ္၍ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈဒဏ္ကို ဆက္လက္ခံၾကရေတာ့မည္။ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္ (၂) ရွိ ပုစြန္အေအးခန္းစက္႐ုံတ႐ုံမွ အလုပ္သမား (၁၀၀) ခန္႔သည္ ဇန္န၀ါရီ (၇) ရက္ေန႔က ‘လုပ္ခလစာတိုးေရး’ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ေၾကာင္း သတင္းမ်ားအရ သိရသည္။ အဆိုပါစက္႐ုံတြင္ ထိုေန႔ နံနက္ (၈) နာရီခန္႔က အမ်ဳိးသမီး (၁၀၀) ခန္႔ ဦးေဆာင္၍ အခ်က္ (၁၀) ခ်က္ပါေသာ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ားကုိ ဆႏၵျပေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ဆႏၵျပေတာင္းဆိုေနခ်ိန္၌ အလုပ္သမား၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦး၀င္းရွိန္ႏွင့္အတူ ရဲတပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား ေရာက္ရွိလာကာ လံုၿခံဳေရးတင္းက်ပ္ထားခဲ့သည္။ ဆႏၵျပရသည့္ အဓိကအေၾကာင္းရင္းမွာ လစာေငြနည္းပါး၍ စား၀တ္ေနေရး ခက္ခဲက်ပ္တည္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

အလားတူ ယခုလမွာပင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္ (၃) ရွိ မေလးရွားအလုပ္ရွင္ပိုင္ Wong Houng Hand အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံတြင္လည္း အလုပ္သမား (၁,၃၀၀) ေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈျဖစ္ခဲ့သည္။ အေျခခံအလုပ္သမားအခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုခ်က္ (၁၂) ခ်က္ ေတာင္းထားေသာ္လည္း အေျခအေနမွာ မထူးျခားေသး ေစာင့္ၾကည့္ေနဆဲဟု အလုပ္သမားမ်ားက ဆိုသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စက္႐ုံအလုပ္သမားတဦးလွ်င္ အေျခခံလစာေငြ က်ပ္ (၂) ေသာင္းမွ အျမင့္ဆံုး (၄) ေသာင္းအထိသာ ရရွိရာ အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ စား၀တ္ေနေရးခက္ခဲမႈရွိေသာေၾကာင့္ အိုဗာတိုင္ေၾကးရရန္ အခ်ိန္ပိုဆင္းၾကရသည္။

ထို႔အျပင္ ဥပေဒ၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈ မရရွိၾကေသာ အလုပ္သမားမ်ားသည္ အလုပ္ရွင္မ်ား၏ အလြယ္တကူ အလုပ္ထုတ္ခံၾကရမႈမ်ားရွိသည္။ အလုပ္သမားမ်ားကို အလုပ္ထုတ္လိုက္ေသာ္လည္း ထိုက္သင့္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကးေငြေပးျခင္းမရွိသည္က မ်ားသည္။

တည္ဆဲ အလုပ္သမားဥပေဒမ်ားအရ တေန႔လွ်င္ အလုပ္ခ်ိန္ (၈) နာရီ၊ တပတ္လွ်င္ (၄၄) နာရီထက္ ပိုပါက ထိုအခ်ိန္ပိုကို အေျခခံလစာလုပ္ခ၏ (၂) ဆ တြက္ခ်က္ေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ဤအခြင့္အေရးသည္ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္ အလုပ္သမားေလ်ာ္ေၾကး ဥပေဒႏွင့္ ၁၉၅၁ ခြင့္ရက္ႏွင့္ အားလပ္ရက္မ်ား ဥပေဒတြင္ ျပ႒ာန္းအကာကြယ္ေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္႐ုံစက္႐ုံမ်ားသည္ အဆိုပါဥပေဒမ်ားကို လိုက္နာျခင္းမရွိၾကေပ။

လက္ရွိအေျခအေနမ်ားေအာက္တြင္ အလုပ္ရွင္-အလုပ္သမား အျငင္းပြားမႈမ်ားသည္ ပို၍ တိုးမ်ားလာဖြယ္ရွိေနသည္ဟု အလုပ္သမားအေရး အကဲခတ္မ်ားက ထင္ျမင္ယူဆၾကသည္။ ‘၁၉၅၁ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလုပ္သမားအက္ဥပေဒ’ ျပင္ဆင္ခ်က္အရ တဆက္တည္း လုပ္သက္ (၁၂) လရွိေသာ အလုပ္သမားတိုင္းသည္ ပ်မ္းမွ်လစာလုပ္ချဖင့္ လုပ္သက္ခြင့္ (၁ဝ) ရက္၊ ေရွာင္တခင္ခြင့္ (၆) ရက္၊ ေဆးခြင့္ (၃၀) ရက္ ခံစားခြင့္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ အလုပ္ရွင္က ခြင့္ျပဳရမည္ျဖစ္သည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။ ဥပေဒမွာ ျပ႒ာန္းထားေသာ္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ ထိုခြင့္ရက္မ်ားကို အလုပ္သမားမ်ား မခံစားၾကရဟု လိႈင္သာယာစက္မႈဇုန္မွ အလုပ္သမားတို႔က ဆိုသည္။

သို႔ျဖစ္၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအလုပ္သမားမ်ား၏ လတ္တေလာအေျခအေနကိုၾကည့္လွ်င္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာသည္ကို မေတြ႔ရွိရ။ ဤသို႔ျဖစ္ရသည္မွာ အလုပ္သမားထုအတြင္း အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ားကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ တရား၀င္ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္က တရား၀င္ အလုပ္သမားသမဂၢဖြဲ႔ခြင့္ မေပးေခ်။ နအဖ၏ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ ပုဒ္မ ၃၅၄ (ဂ) တြင္လည္း ̏ ႏိုင္ငံေတာ္လုံၿခဳံေရး၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ရပ္ရြာေအးခ်မ္းသာယာေရး သို႔မဟုတ္ ျပည္သူတို႔၏ ကိုယ္က်င့္တရားအလို႔ငွာ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ဥပေဒမ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္လွ်င္ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ခြင့္ရွိသည္˝ ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုဥပေဒတို႔ကို စစ္ဗိုလ္မ်ားကသာ အနက္ဖြင့္ဆိုမည္ျဖစ္၍ အလုပ္သမားသမဂၢဖြဲ႔ခြင့္ မရႏိုင္ေခ်။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း အလုပ္သမားရပိုင္ခြင့္ကို အာမခံမည္မဟုတ္ေပ။
ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးကို အလုပ္သမားတို႔ကိုယ္တိုင္သာ ကာကြယ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရပါလိမ့္မည္။ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္ေျဖရွင္းခြင့္ မရသေရြ႕ အလုပ္သမားတိုက္ပြဲမ်ားကား ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေပမည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ တိုက္ပြဲရည္မွန္းခ်က္ေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အလုပ္သမားသမဂၢကြန္ရက္မ်ား ရွိဖို႔လိုပါသည္။ အလုပ္သမားမ်ားကိုယ္တိုင္ စနစ္က်နေသာ ေျမေအာက္အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ၾကရပါလိမ့္မည္။ အလုပ္သမားအခြင့္အေရးမ်ားကို အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားကသာ အမွန္တကယ္ ျမႇင့္တင္ေပးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ။