ေဒၚစု၏ ႏိုင္ငံေရးအခန္းက႑ကို သံုးသပ္ျခင္း

ဂ်ဳိးဆက္ဖ္ ေဘာလ္ (Joseph Ball)

ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ ၾကာလာသည့္တိုင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးက ေရွ႕မတိုးႏိုင္ တန္႔ေနရသည္။ အဓိက အတိုက္အခံ ပါတီၾကီးက ၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္အတိုင္း တရားမွ်တမႈ ျဖစ္လာေစေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနခဲ့သည္။ ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရအဖြဲ႔ကသာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို အမွန္တကယ္ ဦးေဆာင္ရၿခိမ့္မည္။


ဤအခ်ိန္တြင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည့္အတိုင္း ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပလာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲက တရားမွ်တၿပီး လြတ္လပ္သည္ျဖစ္ေစ၊ ဆန္႔က်င္ဘက္ပဲျဖစ္ေစ၊ တိုင္းျပည္၏ အကြဲအၿပဲ ပဋိပကၡမ်ားကို ရင္ၾကားေစ့ ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မရွိသေလာက္ နည္းေနသည္။ အင္အားစုအမ်ား အျပန္အလွန္ နားလည္ႏိုင္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံကို မည္သို႔မည္ပံု ေရွ႕ဆက္ခ်ီတက္မည္ဆိုသည့္ လမ္းေၾကာင္းအေပၚ သေဘာတူညီမႈ စသည့္ အေရးၾကီးေသာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားလည္း လ်စ္လ်ဴရႈထားခံေနရသည္။ ဆက္လက္၍ ပစ္ပယ္ထားဆဲျဖစ္သည္။

စစ္အစိုးရက ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္ထဲတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ဥပေဒမ်ား ထုတ္ျပန္ေၾကညာၿပီးေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) အဖို႔ မလြဲမေရွာင္သာ အက်ပ္အတည္း လမ္းဆံုလမ္းခြႏွင့္ ၾကံဳလာရသည္။ ပါတီအေနႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ အျခားေသာ ထင္ရွားသည့္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္မွ ထုတ္ပစ္မည္ေလာ သို႔မဟုတ္ ပါတီကို ဖ်က္သိမ္းမည္ေလာ ဟူသည့္ ေရြးရခက္ခက္ အေျခအေနကို ရင္ဆိုင္လာ ၾကရေတာ့သည္။

အမွန္အတိုင္းဆိုရလွ်င္ ထြက္ေပၚလာသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ား၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ သူ၏ NLD ပါတီတို႔ ၾကံဳေတြ႔ေနရသည့္ အက်ပ္အတည္းမ်ားအေပၚ မည္သူကမွ် အံ့အားတၾကီး ျဖစ္မေနခဲ့ၾကပါ။ ပါတီ၏ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္ ရပ္တည္ခ်က္ ေဖာ္ျပမႈမ်ားက ေသခ်ာၾကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားခဲ့ေၾကာင္း ျပသေနသည္။ မည္သို႔အေျခအေနပင္ရွိေစ၊ အခ်ိန္နည္းလာေနေသာ ယခုကာလတြင္ပင္ NLD ပါတီအေနႏွင့္ ၎တို႔၏ ဘက္စံုရည္မွန္းခ်က္မ်ားကို ျပည့္ေျမာက္ေစရန္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိလွပါ။ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ပါတီ၏ ထိပ္သီးနာမည္ေက်ာ္ ေခါင္းေဆာင္၏ အခန္းက႑ႏွင့္ အေရးပါမႈကို ျပန္လည္သံုးသပ္မႈျဖင့္ စတင္ရလိမ့္မည္။

အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပါတီက မျဖစ္မေန ထုတ္ေပးရမည္ဆိုပါက စစ္အစိုးရအဖို႔ ေအာင္ပြဲျဖစ္သြားလိမ့္မည္၊ စစ္အစိုးရက တဖက္သတ္ ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို တရားဝင္ ျဖစ္ေစလိမ့္မည္ဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ယူဆထားၾကသည္။ ဤထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ားမွာ မတိက် မမွန္ကန္လွပါ။ ထို႔အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမ်ားကို အခြင့္အေရး အေျခခံေပၚမွေန၍ လက္ခံရန္ ျငင္းပယ္သည္မွာ သီအိုရီသေဘာအရ ေျပာလွ်င္ မွန္ကန္ေသာ္လည္း၊ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္အတြက္ လမ္းမရွိသလို၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ေပးႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ လက္ရွိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD ပါတီ ၾကံဳေတြ႔ေနရေသာ အခက္အခဲမ်ားမွာ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကိစၥမဟုတ္ပါ။ မဟာဗ်ဴဟာ ေမွ်ာ္ျမင္ခ်က္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အက်ပ္အတည္းသာ ျဖစ္သည္။

၁၉၉ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲထက္စာလွ်င္၊ ယခု ၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏိုင္ငံေရးအရ ပို၍ အေရးပါေနသည္။ သို႔ေသာ္ သူ၏ အေရးပါမႈသည္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို တရားဝင္ ရယူထားျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္ဆက္စပ္မႈ ရွိမေနပါ။ သူကလည္း ဤအခ်က္ကို ယခင္မိန္႔ခြန္းမ်ားစြာတြင္ ေဖာ္ျပေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားေတာင္းဆိုေနသည့္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဝန္ၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ယူရမည့္ ေနာက္ဆံုး ေအာင္ပြဲရလဒ္ကို ေဖာ္ျပေျပာဆိုေနၾကေသာ္လည္း၊ သူကိုယ္တိုင္ အင္းလ်ားကန္ေဘးရွိ အေစာင့္အၾကပ္မ်ား ဝန္းရံထားသည့္ အခ်ဳပ္အခ်ယ္ထဲ ဘာမွ်မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ထိုင္ေနရသည့္ အျဖစ္မ်ဳိး ၾကံဳေတြ႔ေနရပါသည္။

အကယ္၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကသာ အနည္းငယ္ သြားလာ၊ ဆက္သြယ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္သာ ရလာပါက ျမန္မာ့လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစေရးအတြက္ သူ၏ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေခ်က ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းသြားစရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ သူက NLD ပါတီႏွင့္ တရားဝင္ ဆက္စပ္ေနမႈ မရွိဟု ဆိုလွ်င္ေသာ္မွ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ထိပ္ပိုင္းအာဏာ မရယူထားဘူး ဆိုလွ်င္ေသာ္မွ မ်ားစြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေခ် ရွိေနပါေသးသည္။ ေရရွည္ေမွ်ာ္လင့္ေတာင္းဆိုေနၾကသည့္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ၾကည့္သည့္ ေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္၊ အကယ္၍ သူကသာ NLD ေခါင္းေဆာင္ မဟုတ္ခဲ့လွ်င္ ဤသို႔ အခန္းက႑မ်ဳိးကို ပို၍ လြယ္ကူစြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။

အကယ္၍သာ ေရြးေကာက္ပြဲကို တရားမွ်တစြာ က်င္းပေပးမည္ဆိုပါက ေဒၚစုက မ်ားစြာဆိုးရြားလွသည့္ စစ္အစိုးရ၏ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကိုပင္ လက္ခံဖြယ္ရွိသည္ဟူသည့္ ေပၚထြက္လာသည့္ သတင္းမ်ားေၾကာင့္၊ အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေရးတြင္ ေဒၚစု၏ အခန္းက႑ကို မၾကာေသးမီက ပို၍ ျမႇင့္တင္ေျပာဆိုလာသည္လည္း ရွိခဲ့ပါသည္။ ယခု ေရြးေကာက္ပြဲကိုသာ လက္ခံလိုက္လွ်င္ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးကို စစ္တပ္က ဆက္လက္လႊမ္းမိုးခ်ယ္လွယ္ သြားလိမ့္မည္ဟု အတိုက္အခံ အဖြဲ႔အစည္း အမ်ားစုက လက္ကိုင္ထား ေျပာဆိုေနသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ အထက္ေဖာ္ျပပါ စိတ္ခံစားမႈ အေျခအေနကို ၾကည့္လွ်င္လည္း ေဒၚစုက အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သည့္ အခန္းက႑ႏွင့္ အထူးသင့္ေတာ္ေနေၾကာင္း ျပသေနျပန္သည္။ ေရရွည္ သံသယၾကီးခဲ့ၾကသည့္၊ မယံုၾကည္ႏိုင္ျဖစ္ေနၾကသည့္၊ ၿပိဳင္ဆိုင္ေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအၾကား ယံုၾကည္မႈ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ ကူညီေပးႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

အကယ္၍ NLD ပါတီကသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ခံတပ္တခုအျဖစ္ ရွိေစရန္ မူဝါဒမ်ား၊ သေဘာတရားမ်ားအေပၚ အေျခခံတည္ေဆာက္ထားျခင္း ျဖစ္ပါက၊ လူတဦးတည္းကို ကိုယ္စားျပဳသည္ထက္ပို၍ ၾကီးမားသင့္ပါသည္။ မူဝါဒမ်ားႏွင့္ အေတြးအျမင္မ်ားသည္လည္း လူတဦးအေပၚ မီွတည္ေနသည္မဟုတ္ဘဲ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် ဤအတိုင္း ျဖစ္ရပါလိမ့္မည္။

လက္ရွိကာလတြင္ NLD ပါတီသည္ ၿမိဳ႕ျပေန႐ံုးမ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္ပုရဝုဏ္တို႔မွ လြဲလွ်င္ လူထုေထာက္ခံမႈ အက်ယ္အျပန္႔ ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္သည့္ အဖြဲ႔အစည္းတခုအျဖစ္ မ်ားစြာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ ရွိေနသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ၁၅ ႏွစ္တာ ခရီးကို ျပန္ေျပာင္း၍ မိမိက အလ်င္စလို သံုးသပ္ရလွ်င္ျဖင့္ အကယ္၍ NLD တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ မရွိေတာ့ပါက လူထု ေထာက္ခံမႈ သိသာစြာ က်ဆင္းသြားလိမ့္မည္ဟုလည္း သံုးသပ္မိသည္။

NLD ပါတီတြင္ သႏၷိ႒ာန္ စြဲစြဲၿမဲၿမဲခ်ထားၾကသည့္၊ အမွန္တကယ္ စြမ္းႏိုင္သည့္ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားက အင္းလ်ားကန္ေစာင္း ေနရာမွ်သာမက၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားေရးစနစ္၏ လြတ္ကင္းရာ ျပင္ပတြင္လည္း မ်ားစြာ ရွိေနၾကသည္။ အကယ္၍ ထိုသူမ်ားကသာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ပါက ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရ အေရြးခ်ယ္ခံရပါက ပါတီအေနႏွင့္ ဆက္လက္ ရပ္တည္ထိန္းသိမ္းႏိုင္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ေထာက္ခံေနၾကသူမ်ားကိုလည္း ပို၍ က်စ္လစ္စြာ စုစည္းႏိုင္လိမ့္မည္ဟု မိမိက အၾကံျပဳခ်င္သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တိုက္႐ိုက္ႏိုင္ငံေရး မဟုတ္သည့္ ႏိုင္ငံေရး အခန္းက႑တြင္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ခြင့္ ျပဳလာပါက သူ႔အေနႏွင့္ NLD ပါတီ၏ လမ္းေၾကာင္းကို ညႊန္ျပဆံုးျဖတ္ေပးေနသည့္၊ အေရးပါသည့္ အခန္းက႑တြင္ ဆက္လက္ရွိေနမည္မွာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ မဟုတ္ဟု ျမင္မိသည္။ NLD ပါတီအေနႏွင့္ ေဒၚစု ရွိသည္ျဖစ္ေစ၊ မရွိသည္ျဖစ္ေစ သူႏွင့္ တသားတည္း ဆက္၍ တြဲဆက္ေနမည္သာ ျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ၾကိဳးပမ္းမႈေၾကာင့္ ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကိစၥ ေရွ႕တိုးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၿပီး၊ ယံုၾကည္မႈ ျပန္လည္တည္ေဆာက္လာႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် ယခင္က အာဃာတရွိေနၾကသည့္ ႏိုင္ငံေရးသမား ပုဂၢိဳလ္မ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ ရွိလာသည္ႏွင့္အမွ် ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရး ဖြဲ႔စည္းထားပံုလည္း မ်ားစြာ ေျပာင္းလဲလာရန္ အေၾကာင္းရွိသည္။ ဤျဖစ္ႏိုင္ေျခမွာ ယခုကာလတြင္ ရွိမေနပါ။ အတိုက္အခံမ်ားႏွင့္ သူတို႔ကို စာနာၾကသည့္ ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုက ဆက္လက္ေတာင္းဆို ေၾကညာေန႐ံုမွ်ျဖင့္လည္း ျဖစ္လာႏိုင္စရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အတိုက္အခံ အင္အားစုမ်ားအဖို႔ ယခုအခ်ိန္သည္ မိမိတို႔၏ ရွိေနေသာ အားေကာင္းခ်က္မ်ား (ႏွင့္ အားနည္း ခ်က္) မ်ားကို အေျခခံ၍ ေပးလာသည့္ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္း အေျခအေနအတြင္း မိမိတို႔၏ မဟာဗ်ဴဟာမ်ားကို ျပန္ လည္သံုးသပ္ခ်မွတ္ရန္ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။

NLD ပါတီအေနႏွင့္ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာႏွင့္ စည္း႐ံုးေရးဆိုင္ရာ စြမ္းရည္ခ်ဲ႕ထြင္ရန္ အထူးလိုအပ္ေနၿပီး၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေစေရးအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားအေပၚ အထူးတလည္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္ ၂ ခုက လံုးဝကြဲျပား တသီးျခား ရွိေနျခင္း မဟုတ္သလို၊ တထပ္တည္း အတူတူ လုပ္ေဆာင္ၾကရန္လည္း မလိုအပ္ပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က NLD ပါတီ ဆက္ေရွာက္ရမည့္လမ္းမွ တရားဝင္ စြန္႔ခြာသြားႏိုင္သည္။ အကယ္၍ ဤနည္းလမ္းကို မွန္ကန္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါက တိုင္းျပည္အတြက္ေရာ၊ ပါတီအတြက္ပါ ေရရွည္တြင္ အက်ဳိး ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ပါေသးသည္။ သို႔ေသာ္ ဤသို႔ စတင္လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ရာတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး အယူအဆမ်ားေရာ၊ တရားဝင္ဥပေဒကိစၥမ်ားပါ ထည့္သြင္းမစဥ္းစားဘဲ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ေပးလာသည့္ မဟာဗ်ဴဟာ အခင္းအက်င္းအေပၚ ၾကည့္၍ ကၾကရျခင္းသာ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။

(Joseph Ball ၏ Revisiting the political significance of Aung San Suu Kyi ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။)