ေတာင္အာဖရိကနဲ႔ ဘဖားနားအသင္းတို႔ ရင္ခုန္တဲ့ ပဲြ

ေဒါက္တာစိုးသိန္း

(ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ တနဂၤေႏြေန႔ထုတ္ Sunday Times သတင္းစာမ်က္ႏွာဖံုးပါ Buddy Naidu ႏွင့္ Simpiwe Piliso တို႔ ေရးသားသည့္ Maiba: Make magic ! ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုထားပါသည္။)

ဒို႔ႏိုင္ငံကို အဝါေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္ေတြ ျခယ္မႈန္းၾကပါစို႔လို႔ ေတာင္အာဖရိက ေခါင္းေဆာင္ေတြက လႈံ႔ေဆာ္လိုက္ၿပီး ‘ဘဖားနားအသင္း’ ကို တခဲနက္ အားေပးၾကဖို႔ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ သမၼတေဟာင္းလည္းျဖစ္ ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗယ္ဆုရွင္ မစၥတာ နယ္ဆင္မန္ဒဲလားက ဦးေဆာင္ၿပီး တတိုင္းျပည္လံုးကို စည္း႐ံုးလႈံ႔ေဆာ္လိုက္ပါတယ္။

အဂၤါေန႔ (ယေန႔) မွာ ကစားမယ့္ အုပ္စုပဲြေတြရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပဲြစဥ္အျဖစ္ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ ‘ဘဖားနားအသင္းနဲ႔ ျပင္သစ္အသင္း’ တုိ႔ မကစားမီ မစၥတာမန္ဒဲလားနဲ႔ စီးပြားေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြက မိမိတို႔ ႏိုင္ငံအသင္းအတြက္ တညီတညြတ္တည္း၊ တေသြးတည္း၊ တသားတည္း အားေပးလိုက္ၾကပါၿပီ။ အဲဒီပဲြမွာ ‘ဘဖားနား’ တို႔က ဂိုးအသာျဖင့္ႏုိင္ၿပီး တဖက္ကလည္း မကၠဆီကိုနဲ႔ ဥ႐ုေဂြးတို႔ပဲြမွာ တသင္းသင္းက ဂိုးအျပတ္နဲ႔ ႏိုင္ဖုိ႔ကိုလည္း ေမွ်ာ္လင့္ဆုေတာင္းၾကရဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက မိမိတို႔ႏိုင္ငံကို အဝါေရာင္၊ အစိမ္းေရာင္ေတြနဲ႔ ေဆးျခယ္ၾကဖို႔ကိုလည္း တိုက္တြန္းလိုက္ၾကပါတယ္။

နယ္ဆင္မန္ဒဲလား ရန္ပံုေငြအဖဲြ႔ ဥကၠ႒ အက္ခ္မက္ ဒဲန္ဂါက “မစၥတာမန္ဒဲလားနဲ႔တကြ ရန္ပံုေငြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖဲြ႔၊ ဝန္ထမ္းေတြအားလံုး ခင္ဗ်ားတို႔ (ဘဖားနားအသင္း) ကို အႏိုင္ရဖို႔ ဆုေတာင္းေပးေနမွာပါ။ ခင္ဗ်ားတို႔ကို မျပတ္တမ္း အားေပးေနပါတယ္” လို႔ မေန႔တုန္းက ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

သူက ဆက္ၿပီး “မစၥတာမန္ဒယ္လားဟာ သူ႔ရဲ႕လုပ္ငန္းေတြအနက္ လူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုမႈေတြကို အမ်ားၾကီး ေလွ်ာ့ခ်ထားေပမယ့္ ‘ဘဖားနား’ အသင္းသားေတြကို သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုခဲ့ျခင္းျဖင့္ ‘ဘဖားနား’ အသင္းအေပၚ သူ႔ရဲ႕ အားေပးမႈကို လက္ေတြ႔ျပသခဲ့ပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

ေဘာလံုးဝါသနာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ သမၼတ ‘မစၥတာ ေဂ်းေကာ့ပ္ ဇူးမား’ ကလည္း “ဒီ ဖီဖာ ကမၻာ့ဖလားပဲြၾကီး ေအာင္ျမင္ေရးဟာ မိမိတို႔ႏိုင္ငံအတြက္ အထူးအေရးၾကီးပါတယ္။ ဒီၿပိဳင္ပဲြၾကီးကေန စီးပြားေရးအရလည္း ရန္းေငြ ၉၃ ဘီလီယံ ဝင္ေငြကို ရရွိမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္တုန္းကမွ မၾကံဳဖူးေလာက္ေအာင္ တႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အလႊာအသီးသီးက မိမိတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံအသင္းကို တခဲနက္အားေပးၾကတာဟာ မခ်ီးက်ဴးဘဲ မေနႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ရပါတယ္။ ‘ဘဖားနားအသင္း’ နဲ႔ ကမၻာ့ဖလားပဲြၾကီး တခုလံုးကို အားေပးမႈဟာ အားရေက်နပ္ဖြယ္ေကာင္းၿပီး ေက်းဇူးတင္ပါတယ္” လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကစားသမားေတြနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ လက္ခံက်င္းပေနတဲ့ အားကစားပဲြၾကီးကို ဆက္ၿပီး အားေပးၾကပါစို႔” လို႔လည္း သူက တိုက္တြန္းပါေသးတယ္။

“ကမၻာ့ဖလားပဲြၾကီး ေအာင္ျမင္မႈဟာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္အာဖရိကတိုက္ရွိ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအေနနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေတာင္အာဖရိကတိုက္အေနနဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါဟာ ဒီ ၂ဝ၁ဝ ဖီဖာကမၻာ့ဖလားပဲြၾကီး အာဖရိကတိုက္ေျမေပၚမွာ က်င္းပႏိုင္လို႔ပါပဲ။ က်ေနာ္တုိ႔ ေျမေပၚက ပဲြကို နက္နက္နဲနဲ ခံစားၾကပါစို႔။ ဒီခံစားခ်က္ကို က်ေနာ္တို႔ဆီကေန ဘယ္သူကမွ ဆဲြထုတ္ယူသြားတာမ်ဳိး မျပဳလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဒီၿပိဳင္ပဲြၾကီးရဲ႕ အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္တဲ့၊ ထူးျခားတက္ႂကြတဲ့ အားကစား စိတ္ဓာတ္ကို ရင္တြင္းမွာ ပီတိအဟုန္နဲ႔ ခံစားၾကည့္႐ႈၾကပါစို႔” လို႔ သူက ျဖည့္စြက္ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ “က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္အဟုန္ကို ဆက္လက္တိုးပြားေစၿပီး ဗြဴ ဗြဴ ဇဲလား (vuvuzela = ခရာရွည္) ေတြ ေဝယံမွာ လြင့္ေစၿပီး ဒီအျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၿပိဳင္ပဲြၾကီးကို အားေပးၾကပါစုိ႔” လို႔ ေနာက္ဆံုး ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

၂ဝ၁ဝ ကမၻာ့ဖလားပဲြရဲ့ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အဖဲြ႔ ဥကၠ႒ မစၥတာ ဒဲန္နီ ေဂ်ာ္ဒန္ကလည္း “ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံသားေတြဟာ ဒီၿပိဳင္ပဲြၾကီးကို ၿပီးဆံုးတဲ့အထိ ဆက္ၿပီး အားေပးၾကမယ္ဆိုတာ အထူးယံုၾကည္ပါတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

မစၥတာေဂ်ာ္ဒန္က “ႏိုင္ငံျခားသား ေဘာလံုးပဲြဝါသနာရွင္ေတြဟာ ဒုတိယအသုတ္အျဖစ္ အလံုးအရင္းနဲ႔ ေနာက္တပတ္အတြင္း ဝင္ေရာက္လာၾကဦးမွာပါ။ အခု ႏိုင္ငံျခားသား ပရိသတ္ကိုက ၄ သိန္းခဲြ ေရာက္ႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီ့ေနာက္မွာေတာ့ ဖီဖာစာရင္းဇယားကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဆက္ေျပာပါတယ္။

ဇြန္လ ၁ ရက္ေန႔မွ ၁၃ ရက္အတြင္း ႏိုင္ငံတကာမွ ဧည့္သည္ေပါင္း ၄၅၆,ဝဝဝ ေက်ာ္ အလံုးအရင္းနဲ႔ ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကၿပီး ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ ခရီးသြားလုပ္ငန္းဌာနက ဧည့္သည္တေယာက္ဟာ ရန္းေငြ ၁၂,ဝဝဝ ေလာက္ သံုးစဲြၾကလိမ့္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

ေဘာလံုးပဲြလက္မွတ္ ေစာင္ေရ ၃ သန္းေက်ာ္အနက္ ၉၈ % ေလာက္ ေရာင္းခ်ရၿပီးပါၿပီ။ အဲဒါဟာ ၂ဝဝ၆ ဂ်ာမဏီ ကမၻာ့ဖလားပဲြထက္ ေရာင္းအား သာလြန္ပါတယ္။

ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၂၄ဝ ေက်ာ္ဖိုး ပဲြစဥ္လက္မွတ္ေတြ ေရာင္းခ်ခဲ့ၿပီး ေဘာလံုးကြင္းအတြင္း သံုးစဲြမႈကိုေတာ့ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၄ဝ ေလာက္ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

အဲဒီထဲကမွ ေဒၚလာ ၇၇ သန္းကို ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံ ေဘာလံုးအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အတြက္ ႏိုင္ငံတဝွန္း ေဘာလံုးအဆင့္အတန္း တိုးျမႇင့္ေရးမွာ သံုးစဲြဖို႔ လ်ာထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ပထမ ပဲြစဥ္ ပဲြေပါင္း ၂ဝ ကို ပရိသတ္ တသန္း ၾကည့္႐ႈအားေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲကမွ ပဲြစဥ္ ၁၁ ပဲြမွာ ပရိသတ္ေပါင္း ၉၇ % ေလာက္ ရွိပါတယ္။

အခုထိ က်င္းပခဲ့ၿပီးသမွ် ပဲြစဥ္ေပါင္းကို တကမၻာလံုးကေန လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၅ဝဝ ေက်ာ္ တီဗီမွ ၾကည့္႐ႈအားေပးခဲ့ပါတယ္။

လ်ာထားဝင္ေငြ ရန္း ၉၃ သန္း ရမယ္လို႔ ဂရန္႔ ေသာန္သြန္ (Grant Thornton) အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စီးပြားေးရးနဲ႔ စာရင္းစစ္ အၾကံေပးအဖဲြဲ႔က တြက္ခ်က္ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။

Western Cape ျပည္နယ္ဝန္ၾကီးနဲ႔ အတိုက္အခံပါတီ (DA = Democratic Alliance) ေခါင္းေဆာင္ မစၥစ္ဟယ္လင္ဇီေလး ကလည္း “တတိုင္းျပည္လံုးက အေမာင္တို႔ ေနာက္မွာ ရွိေနတယ္။ ျဖစ္ႏုိင္သမွ် ၾကိဳးစားၾကပါ။ ျပင္သစ္အသင္းနဲ႔ ကစားပဲြ မိနစ္ ၉ဝ ေပၚမွာ အာ႐ံုအထူးစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ တႏိုင္ငံလံုးက အားထားဂုဏ္ယူေနမႈကို ခံစားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ အေမာင္တို႔ ႏိုင္မွာပါ။ အဂါၤေန႔ (ယေန႔) မွာ ဘယ္လိုရလဒ္ပဲ ရလာပါေစ အေမာင္တို႔အေနနဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ကုိယ္စားျပဳခဲ့တာရယ္၊ အေမာင္တို႔ေၾကာင့္ တတုိင္းျပည္လံုး ေသြးစည္းညီၫႊတ္ခဲ့ၾကတာကို ဂုဏ္ယူဝင့္ႂကြားႏိုင္ၾကပါေစ” လို႔လည္း အားေပးခဲ့ပါတယ္။

SA Rugby ဥကၠ႒ ေအာ္ရီဂန္ ေဟာ့စ္ကင္းကလည္း “ဒီအခ်ိန္ဟာ တတိုင္းျပည္လံုး က်ေနာ္တို႔ အသင္းကို တခဲနက္ အားေပးျခင္းျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ဟာ အထီးက်န္ႏိုင္ငံတခု မဟုတ္ေတာ့ေၾကာင္း တကမၻာလံုးသိေအာင္ ျပၾကရမွာပါ” လို႔ ေျပာပါတယ္။

ခရစ္ကက္အသင္း အုပ္ခ်ဳပ္သူေဟာင္းျဖစ္သူ ေဒါက္တာ အလီဘက္ခ်ာကလည္း “ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံအျဖစ္နဲ႔ အႏိုင္ရျခင္းဟာ ထင္ရွားတဲ့ ျမင္ကြင္းတခု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္တိုင္းျပည္အေပၚ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ အၿမဲတမ္း နံပါတ္တစ္ပဲ ျဖစ္ေနခ်င္တာပါပဲ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္အဖဲြ႔ေတြ၊ မီဒီယာေတြ၊ ဟုိတယ္နဲ႔ ခရီးသြား လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ စသျဖင့္ အလႊာအသီးသီးကေန အားေပးစာေတြ ေပးပို႔ကာ ‘ဘဖားနားအသင္း’ အႏိုင္ရေရးအတြက္ အထူးစည္း႐ံုးလႈပ္ရွား အားေပးမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္းပါ။