ခလုတ္ကန္သင္းမ်ားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ

ထက္ေအာင္

မတ္လ ၈ ရက္ေန႔က စၿပီး ေရတြက္မယ္ ဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာ ၃ လခြဲေက်ာ္ ရွိသြားေပမယ့္ အခုခ်ိန္အထိ စစ္အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ ရက္ကို မေၾကညာ ေသးပါဘူး။ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ တခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က သူတုိ႔ကုိ အတည္ျပဳမျပဳ ေစာင့္ေနဆဲပါပဲ။

ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္နဲ႔ အတည္ျပဳခံရၿပီးရင္ အဲ့ဒီပါတီက ပါတီဝင္စာရင္းကုိ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဆီကို ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္း တင္သြင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအတိုင္းဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အကုန္လံုးရဲ႕ ပါတီဝင္စာရင္းေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ အခ်ိန္ အတြင္း မွာ စစ္ေဆး အတည္ျပဳၿပီးရင္ေတာင္မွပဲ စက္တင္ဘာလထဲကို ေရာက္သြားေတာ့မွာပါ။ အဲ့ဒီအခ်ိန္အထိ ဘယ္ပါတီကိုမွ မဲဆြယ္ စည္းရံုးေရး လုပ္ခြင့္ ေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အဖြဲ႔ဝင္ ၁၈ ဦး ပါတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို စစ္အစိုးရက မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔မွာ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ဝင္ေတြကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ စိတ္ႀကိဳက္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ကေတာ့ ဒုတိယ တရားသူႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့ဖူးတဲ့ အၿငိမ္းစား ဗုိလ္ခ်ဳပ္ သိန္းစိုး ျဖစ္ပါတယ္။

စစ္အစိုးရနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္တုိ႔မွာ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ လိုအပ္တာေတြ ျပင္ဆင္ဖို႔ အခ်ိန္ အလံုအေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိ အေနအထားကို ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ရက္ကို ႏိုဝင္ဘာလ မတိုင္ခင္ သတ္မွတ္ႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာ တစထက္တစ ထင္ရွားေနပါၿပီ။

ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္ေရးကို ေနာက္ဆံုး သတ္မွတ္ရက္ မထားေသးဘဲ ဆက္လက္ ခြင့္ျပဳ ထားဆဲပါ။ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) လို တည္ဆဲ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ မွတ္ပုံတင္ရမယ့္ ေနာက္ဆုံးရက္ကုိ ေမလ ၆ ရက္ေန႔ လုိ႔ သတ္မွတ္ ခ့ဲေပမယ့္ ပါတီအသစ္ေတြကေတာ့ အခုထိ မွတ္ပံုတင္လို႔ ရေနဆဲပါ။

ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္မွာ ရံုးစိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ေမးၾကည့္ေတာ့ “ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္လို႔ ရတုန္းပဲ။ ေနာက္ဆံုးရက္ ဘယ္ေတာ့လဲ ဆိုတာကိုေတာ့ တပတ္ ႀကိဳတင္ တရားဝင္ ေၾကညာပါ့မယ္” လို႔ ေကာ္မရွင္ရံုး တာဝန္ရွိသူ တဦးက ေျပာျပပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ၿပီးတဲ့ ပါတီေတြေတာင္မွပဲ ရံုးခန္းဖြင့္တာ၊ ဌာနခ်ဳပ္ဖြင့္တာ၊ ပါတီအလံတင္တာ၊ ပါတီဆိုင္းဘုတ္ တင္တာေတြ အလြယ္တကူ လုပ္လို႔ မရေသးပါဘူး။ အသစ္ဖြဲ႔စည္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႔လည္း မရည္ရြယ္ဘဲ တစံုတရာ အမွား လုပ္မိရင္ အာဏာပိုင္ေတြက ေႏွာင့္ယွက္တာ ဒါမွမဟုတ္လည္း ပါတီကို အေရးယူတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာမို႔ အဲ့ဒီလို မျဖစ္ရေအာင္ သတိထားေနၾကပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာ ရွိေနဆဲ ဆိုတာကို မေမ့ပါနဲ႔” လို႔ အမ်ိဳးသား ႏိုင္ငံေရး မဟာမိတ္မ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္ ဦးအုန္းလြင္က ေျပာပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ပါတီဟာ ေကာ္မရွင္က အတည္ျပဳၿပီးတဲ့ ပါတီျဖစ္ပါတယ္။

“ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို က်ေနာ္တို႔ သတိႀကီးႀကီးထားၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနရပါတယ္” လို႔လည္း သူက ဆိုပါတယ္။

၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလကလို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ဒုနဲ႔ေဒး မွတ္ပံုတင္တာမ်ိဳး မျဖစ္ရေအာင္ စစ္အစိုးရက ဒီႏွစ္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား မွတ္ပံုတင္ျခင္း ဥပေဒကို တင္းတင္း က်ပ္က်ပ္ ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းခဲ့တာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ေကာ္မရွင္က အတည္ျပဳၿပီးတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီတိုင္းဟာ အတည္ျပဳခံရတဲ့ေန႔ကေန ရက္ေပါင္း ၉ဝ အတြင္းမွာ သူတို႔ရဲ႕ အနည္းဆံုး ပါတီဝင္အင္အား စာရင္း အေသးစိတ္ကို ေကာ္မရွင္ဆီ တင္သြင္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို တင္သြင္းတဲ့ ေနရာမွာ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ ဖို႔ စီစဥ္ထားတဲ့ ပါတီဟာ ပါတီဝင္ဦးေရ အနည္းဆံုး ၁ဝဝဝ ရွိရမွာ ျဖစ္ၿပီး တိုင္းေဒသႀကီး ဒါမွမဟုတ္ ျပည္နယ္ တခုအတြင္းမွာပဲ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ပါတီကေတာ့ ပါတီ၀င္ ၅ဝဝ ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒီလိုသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက တင္သြင္းတဲ့ ပါတီဝင္အင္အား စာရင္း အေသးစိတ္ကို ေကာ္မရွင္က ျပန္ၿပီး အေသအခ်ာ စစ္ေဆးဦးမွာပါ။ တကယ္လို႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပါတီဝင္ဦးေရ မျပည့္ဘူး ဒါမွမဟုတ္လည္း ပါတီဝင္ေတြက ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ၊ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒေတြထဲက ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြနဲ႔ မကိုက္ညီဘူး ဆိုရင္ ေကာ္မရွင္က ဘယ္ပါတီကို ျဖစ္ျဖစ္ ဖ်က္သိမ္းႏိုင္တဲ့ အာဏာ ရွိပါတယ္။

ေနာက္တခုကေတာ့ မွတ္ပံုတင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကို ေကာ္မရွင္က အတည္ျပဳေပးတဲ့ေန႔ မတူတဲ့ အခ်က္ပါ။ အဲ့ဒီလို မတူတဲ့အတြက္ ပါတီတခုနဲ႔ တခုၾကားမွာ ပါတီဝင္ စာရင္း ေနာက္ဆံုးထား တင္သြင္းရမယ့္ ရက္ကလည္း မတူေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာအေနနဲ႔ ျပရရင္ စစ္အစိုးရက ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံ ေပးထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ပါတီ (USDP) ကို ေကာ္မရွင္က ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ ဇြန္လ ၈ ရက္ေန႔မွာ အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ USDP က ပါတီဝင္စာရင္း ေနာက္ဆံုးထား တင္သြင္းရမယ့္ရက္က စင္တင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔ ျဖစ္သြားပါတယ္။ အခုခ်ိန္ထိ အတည္ျပဳ မခံရေသးတဲ့ ပါတီေတြဆိုရင္ ပါတီဝင္ စာရင္း ပို႔ရမယ့္ အခ်ိန္က အဲ့ဒီထက္ကို အမ်ားႀကီး ပိုေနာက္က်သြားဖို႔ပဲ ရွိပါတယ္။

အတည္ျပဳခံရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အားလံုးက ပါတီဝင္ စာရင္း တင္သြင္းတာေတြ ၿပီးမွပဲ ေရြးေကာက္ပြဲ ဝင္ၿပိဳင္မယ့္ ပါတီအေရအတြက္ နဲ႔ ပါတီနာမည္ေတြကို ေကာ္မရွင္က ေၾကညာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒါၿပီးရင္ေတာ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အမည္ တင္သြင္းတဲ့ အဆင့္ပါ။ ၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပဲြမွာတုန္းက ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အမည္ တင္သြင္းႏိုင္တဲ့ ကာလကို သတ္မွတ္ေပးၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ရက္ကို ေကာ္မရွင္က ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ အခုတႀကိမ္မွာလည္း ၁၉၉ဝ အတိုင္းပဲ ျဖစ္မယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အမည္ တင္သြင္းရမယ့္ ကာလနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမယ့္ ရက္ကို ေၾကညာမယ့္ အခ်ိန္ဟာ စက္တင္ဘာလလယ္ မတိုင္ခင္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။

ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ တိုင္းေဒသႀကီး ဒါမွမဟုတ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႔ ပါတီ ေတြ က ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း အမည္စာရင္း တင္သြင္းၿပီးရင္ အဲ့ဒီစာရင္းကို ေကာ္မရွင္က အေသအခ်ာ ထပ္ စစ္ေဆးဦးမွာပါ။

ႏိုင္ငံေရး ရည္မွန္းခ်က္ႀကီးသူေတြကုိ ေစာင့္ၾကည့္ အျပစ္ရွာတတ္တဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ စရုိက္နဲ႔ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ဗ်ဴရိုကေရစီ ယႏၱရားကို ထည့္စဥ္းစားမယ္ဆိုရင္ ပါတီ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို ေကာ္မရွင္က စစ္ေဆးလို႔ မၿပီးခင္မွာဘဲ ေအာက္တိုဘာလထဲကို ေရာက္သြားဖို႔ မ်ားပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႔လည္း သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို ေကာ္မရွင္က စစ္ေဆး အတည္ျပဳၿပီးမွသာ မဲဆြယ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို စတင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေကာ္မရွင္ဟာ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ေတြထဲက ဘယ္အဆင့္ကို ဘယ္ကာလအတြင္း အေကာင္ အထည္ ေဖာ္မယ္ ဆိုတာကို အခ်ိန္ အတိ အက် ထားရွိ ေဆာင္ရြက္တာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ ႏိုင္ငံ အမ်ားစုမွာ ဒီလုပ္ငန္းေတြကို အခ်ိန္တို အတြင္းမွာပဲ ၿပီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကတာပါ။ ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္ အတြင္းမွာ ေဆာင္ရြက္ခ့ဲၾကတာမ်ိဳးေတာင္ ရွိပါတယ္။

ပိုဆိုးတာကေတာ့ မဲေပးခြင့္ရွိတဲ့ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ျပဳစုတာကို ေကာ္မရွင္က လုပ္ငန္းစဥ္တခု အျဖစ္နဲ႔ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္မွာ မဟုတ္တဲ့ အခ်က္ပါ။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ဆႏၵခံယူပြဲတုန္းက သုံးခဲ့တဲ့ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ရွိၿပီးသားမို႔ စာရင္း ထပ္မျပဳစုေတာ့တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အခုခ်ိန္အထိ ႏိုင္ငံျပင္ပမွာ ေရာက္ေနတဲ့ မဲဆႏၵရွင္ေတြ ဘယ္လို မဲေပးႏိုင္တယ္ ဒါမွမဟုတ္ စာတိုက္ကတဆင့္ မဲေပးမယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို လုပ္ရမယ္ စတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေၾကညာခ်က္ေတြကို ေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္တာမ်ိဳး မရွိေသးပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီနည္းက်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ လုပ္ရိုး လုပ္စဥ္ ျဖစ္တဲ့ ဒီအရာေတြကို ေရြးေကာက္ပြဲေတြ မက်င္းပခင္ ရက္သတၱပတ္ အေတာ္ၾကာကတည္းက ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။

ေကာ္မရွင္က လုပ္ငန္းေတြကို ေဆာင္ရြက္တဲ့ ေနရာမွာလည္း ဘယ္အရာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ရွင္းရွင္း လင္းလင္း မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဘာေတြ ျဖစ္လာမယ္ ဆိုတာကို လူထုက မသိသလို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခားနဲ႔ စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြကို မေဆာင္ရြက္ႏုိင္ ျဖစ္ေနရပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲကို အမ်ားက ခန္႔မွန္းထားတဲ့ အတိုင္း စစ္အစိုးရက ႏိုဝင္ဘာလမွာ က်င္းပမယ္ ဆိုရင္ မဲဆြယ္ စည္းရံုးဖို႔ အခ်ိန္ လံုလံု ေလာက္ေလာက္ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ တခ်ိဳ႕က စိုးရိမ္ေနၾကပါတယ္။

“ေရြးေကာက္ပြဲ ႏိုဝင္ဘာမွာ က်င္းပမယ္ ဆိုရင္ က်မတို႔မွာ မဲဆြယ္ဖို႔ အမ်ားဆံုး တလေလာက္ပဲ အခ်ိန္ရမယ္ ထင္တယ္” လို႔ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးႏုရဲ႕ သမီးျဖစ္သူ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာႏိုင္ငံ) ရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉး ေဒၚသန္းသန္းႏုက ေျပာျပပါတယ္။

ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔ခြဲေတြ ဖြဲ႔တာ၊ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ဝင္ေတြ ခန္႔တာ၊ ႏိုင္ငံတဝန္း မဲရံုမႉးေတြ ခန္႔အပ္တာ စတဲ့ တာဝန္ေတြကို မဆိုထားနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မွာေတာင္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ သမာသမတ္က်မႈ အတိုင္းအတာကို သံုးသပ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ သမာသမတ္က်မႈ ဆုိတာဟာ ႏိုင္ငံတကာက လက္ခံထားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဆိုင္ရာ အဓိက စံခ်ိန္စံညႊန္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုေတာ့ ေကာ္မရွင္ဟာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မွတ္ပံုတင္တာ၊ ခရိုင္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္ခြဲေတြ ဖြဲ႔စည္းတာ၊ ဝန္ထမ္းေတြကို ေလ့က်င့္တာေတြနဲ႔ အလုပ္ မ်ားေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

၁၉၉ဝ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ မဲဆြယ္ဖို႔ အခ်ိန္ ၃ လ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီတႀကိမ္ေတာ့ အဲ့ဒီလို ရမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ စစ္အစိုးရက သူတို႔ရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ အတိုင္း ဒီမိုကေရစီပါတီေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ကန္႔သတ္ ေလွ်ာ့ခ်မွာ ျဖစ္ၿပီး USDP ကိုေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မဲဆြယ္ခြင့္ျပဳမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒေတြကုိ အလဲြသုံးစားလုပ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာလည္း မဲဆႏၵရွင္ေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္တာ၊ လိမ္လည္ လွည့္ဖ်ားတာနဲ႔ မဲလိမ္တာေတြ ထပ္ျဖစ္လာပါဦးမယ္။

စစ္အစိုးရကေတာ့ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပတ့ဲအခါ လႊတ္ေတာ္ ၃ ခု စလံုးမွာ USDP က တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ေအာင္ပြဲ ခံလိမ့္မယ္လို႔ ေသခ်ာေပါက္ တြက္ထားေလာက္ပါၿပီ။

ထက္ေအာင္ ေရးသားသည့္ Stumbling Toward the Election ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပသည္။