ဝီကီလိစ္ - အိုင္တီနည္းပညာႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး စစ္မ်က္ႏွာသစ္

ခက္ထန္

“စာနယ္ဇင္း ပညာသည္ တိုက္ခိုက္မႈ မဟုတ္၊ ဝီကီလိစ္ (WikiLeaks) သည္ စစ္ပြဲမဟုတ္” ဟု ဟပ္ဖင္တန္ပို႔စ္တြင္ ေဆာင္းပါးရွင္ ေဂ်ာ့ရွ္ မူးလ္က ေရးသည္။

သို႔ေသာ္ မီဒီယာသစ္ (New Media) ဟု သတ္မွတ္ထားေသာ ဝီကီလိစ္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္၏ ဖြင့္ခ်မႈမ်ားကို အေမရိကန္ အစိုးရက အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရးကို ထိပါးေစေသာ “တိုက္ခိုက္မႈ” ဟု ျမင္လာၿပီး ဝီကီလိစ္ကို ေထာက္ခံသူ ဆန္႔က်င္သူမ်ား အျပန္လွန္ နည္းပညာတိုက္ခိုက္မႈမ်ား၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရ စြဲခ်က္တင္ႏိုင္ရန္၊ ခုခံႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားအပါအဝင္ “စစ္ပြဲတခု” အသြင္ ေဆာင္လ်က္ရွိေပသည္။

ေလာ့စ္ အိန္ဂ်ယ္လိစ္ သတင္းစာကလည္း “ဝီကီလိစ္ အျငင္းပြားမႈသည္ ဆိုက္ဘာစစ္ပြဲကို မီးေမႊးလိုက္ၿပီ” ဟု ေရးသည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့သည့္ “အစိုးရမ်ားကို ဖြင့္ခ်မည္” ဟု ေႂကြးေၾကာ္ထားေသာ ဝီကီလိစ္၏ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပါက္ၾကားေစမႈ ျပႆနာသည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အကုန္တြင္ အထြဋ္အထိပ္သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့သည္။

လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဓမၼမႈျဖင့္ စြပ္စြဲခံထားရသူ၊ ဝီကီလိစ္၏ ဒါ႐ိုက္တာႏွင့္ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံသား ဂ်ဴလီယန္ အက္စ္ဆန္းက ဒီဇင္ဘာ ၇ ရက္ေန႔တြင္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕၌ ဖမ္းဆီးခံလုိက္သည္။

အက္စ္ဆန္း အဖမ္းခံရၿပီး ဝီကီလိစ္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ အဆက္မျပတ္ တိုက္ခိုက္ခံေနရသည့္တိုင္ ကမာၻတဝန္းရွိ အေမရိကန္ သံတမန္ကြန္ရက္မွ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ေပးစာမ်ား ဆက္လက္ ဖြင့္ခ်ေနဆဲျဖစ္သည္။

ဝီကီလိစ္ အျငင္းပြားမႈမ်ားေၾကာင့္ ဟက္ကာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ (ဟက္တီးဗစ္ - Hacktivist) မ်ားသည္ ဝီကီလိစ္ကို ေထာက္ခံသူႏွင့္ ဆန္႔က်င္သူဟူ၍ အုပ္စုကြဲသြားၿပီး အင္တာနက္ နည္းပညာမ်ားျဖင့္ အျပင္းအထန္ တိုက္ခိုက္သည့္ အဆင့္သို႔ ေရာက္ရွိလာသည္။

ဝီကီလိစ္ကို ေထာက္ခံသည့္ ဟက္တီးဗစ္မ်ားက လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ခြင့္၊ အမ်ားျပည္သူ သိခြင့္ရွိသည့္ အခြင့္အေရးႏွင့္ ၎တို႔အေပၚ ဖိႏွိပ္မႈကို တံု႔ျပန္သည့္ဘက္မွ ရပ္တည္၍ ဝီကီလိစ္ကို ဆန္႔က်င္သည့္ ဟက္တီးဗစ္မ်ားက ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ထိုးေဖာက္ျခင္းကို ကာကြယ္သည့္ဘက္မွ ရပ္တည္ေနၾကသည္။

ဝီကီလိစ္ကို ဆန္႔က်င္သူမ်ားက ဝီကီလိစ္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ကို အဆက္မျပတ္ တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ကိုယ္ပြားဆိုဒ္ (Mirror Site) မ်ား ပြားထားရရာ ရာဂဏန္းမွ ရက္ပိုင္းအတြင္း ေထာင္ဂဏန္းအထိ တိုးပြားလာခဲ့သည္။ ကိုယ္ပြားဆိုက္မ်ားကို တင္ထားသည့္ DNS (Domain name System) မ်ားသည္ လံုၿခံဳေရး ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားေၾကာင့္ တခုၿပီးတခု ပိတ္ပစ္ေနရသည္။ ယခုအခါ ဝီကီလိစ္ ဆိုဒ္ပြားေပါင္း ၁၃၀၀ ေက်ာ္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္သည္။

ဝီကီလိစ္သည္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ရပ္တည္ေရးအတြက္ အလႉခံစနစ္ကို ေပပယ္၊ ဗီဇာႏွင့္ မာစတာကတ္ စသည့္ အြန္လိုင္းေငြေခ်စနစ္မ်ား၊ ဆြစ္ဇာလန္မွ ဘဏ္တခုတို႔ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားခဲ့ေသာ္လည္း လွ်ိဳ႕ဝွက္စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပါက္ၾကားမႈ ဂယက္ေၾကာင့္ ဥပေဒႏွင့္ ၿငိစြန္းႏိုင္သည္ဟုဆိုကာ ဝီကီလိစ္ႏွင့္ တခုၿပီးတခု အဆက္အသြယ္ ျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လက္တံု႔ျပန္သည့္အေနျဖင့္ ဝီကီလိစ္ကို ေထာက္ခံသည့္ ဟက္ကာမ်ားက ဗီဇာႏွင့္ မာစတာကတ္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကၿပီး ေပပယ္ႏွင့္ ဆြစ္ဇာလန္ရွိ ဘဏ္ကိုလည္း ပစ္မွတ္ထားေနၾကသည္။ ယင္းသို႔ တိုက္ခုိက္မႈမ်ိဳးသည္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားအား အင္တာနက္ကို အလြဲသံုးသည့္ အႏၲရာယ္ကို နည္းေပးလမ္းျပသလို ျဖစ္ေနသည္ဟု အင္တာနက္ လံုၿခံဳေရး ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက ေဝဖန္ၾကသည္။

ဝီကီလိစ္ တည္ေထာင္သူ ဂ်ဴလီယန္ အက္စ္ဆန္းကို ေထာက္ခံသူမ်ားက “လက္တံု႔ျပန္မႈ စစ္ဆင္ေရး” (Operation Payback) အျဖစ္ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ားကို နည္းပညာျဖင့္ တိုက္ခိုက္လ်က္ရွိၾကသည္။

ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ားအရOperation Payback ၏ တစိတ္တပိုင္းအျဖစ္ အလက္စကာ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေဟာင္းႏွင့္ ၂၀၀၈ တြင္ သမၼေလာင္းအျဖစ္ အေရြးခံခဲ့သူ ဆာရာ ေပၚလင္၏ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ႏွင့္ ခရက္ဒစ္ကတ္ အေကာင့္ကိုလည္း တိုက္ခိုက္ခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းကလည္း ဆာရာ ေပၚလင္၏ ယာဟူးေမးလ္ထဲရွိ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ဝီကီလိစ္က ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

ဝီကီလိစ္ကို ေထာက္ခံသည့္ ဟက္ကာႏွင့္ ဆန္႔က်င္သည့္ ဟက္ကာမ်ား အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္ေနၾကသည္မွာ ၁၉ ရာစုႏွစ္အတြင္းက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေနာက္ဘက္ျခမ္း (Wild West) တြင္ ၿပိဳင္ဘက္ ေသနတ္သမားမ်ား အျပန္အလွန္ပစ္ခတ္ၾကသကဲ့သို႔ ရွိၿပီး ႏွစ္ဘက္လံုး အထိနာၾကသည္ဟု ယူအက္စ္ တူေဒး သတင္းစာက ခိုင္းႏိႈင္းထားသည္။

ထိုင္းအေျခစိုက္ ျမန္မာ အိုင္တီပညာရွင္ ကိုထက္ခိုင္ကမူ ဝီကီလိစ္၏ လုပ္ရပ္ကို အျပဳသေဘာင္ေဆာင္သည္ဟု ျမင္ေၾကာင္း ထင္ျမင္ခ်က္ေပးသည္။

“ဝီကီလိစ္က ဒီလို ဖြင့္ခ်ေပး၊ တင္ေပးတာဟာ အဆင့္ျမင့္တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အခ်က္အလက္ေတြကို ကိုင္ထားၿပီး တိတ္တိတ္ ေရာင္းစားေနတာထက္ ဒီလို အမ်ားသိေအာင္ ဖြင့္ခ်ေပးလိုက္တာဟာ အျပစ္ေျမာက္တယ္လို႔ မယူဆပါဘူး၊ အရင္လည္း အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ေပးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြက ဟက္ေနၾကတာပဲေလ။ ျပႆနာက ဘယ္သူက ဟက္သလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ဟက္သလဲ ဆိုတာအေရးႀကီးတာပါပဲ” ဟု ကိုထက္ခိုင္က ေျပာသည္။

ဝီကီလိစ္သည္ အာဖရိက အဆိပ္အေတာက္ စြန္႔ပစ္မႈ၊ စက္တင္ဘာ ၉/၁၁ အၾကမ္းဖက္မႈတြင္ ပင္တဂြန္စစ္ဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ နယူးေယာက္ ၿမိဳ႕ေတာ္ရဲဌာနတို႔ အျပန္အလွန္ သတင္းေပးပို႔မႈကို အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး ေအဂ်င္စီက ၾကားျဖတ္ခိုးယူ ဖတ္႐ႈမႈမ်ား၊ အာဖဂန္နစၥတန္ႏွင့္ အီရတ္စစ္ပြဲမွတ္တမ္းမ်ားမွသည္ ကမာၻတဝန္းရွိ အေမရိကန္ သံ႐ံုးမ်ား၏ ေပးစာမ်ားအထိ ဖြင့္ခ်ခဲ့သည္။

ယင္းသို႔ ဖြင့္ခ်မႈေၾကာင့္ အေမရိကန္ သံတမန္ ဆက္ဆံေရးအပါအဝင္ ထိခိုက္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ အေမရိကန္ သံတမန္မ်ား၏ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံမ်ားအေပၚ အလြတ္သေဘာ ေျပာဆိုသည့္ လွ်ိဳ႕ဝွက္ မွတ္ခ်က္မ်ားက အရွက္ရစရာ၊ မ်က္ႏွာပူစရာ၊ ေဒါသထြက္စရာမ်ား ျဖစ္ေနခဲ့သည္။

ကုလသမဂၢတြင္ သူလွ်ိဳလုပ္ေပးရန္ ညႊန္ၾကားမႈ ေပါက္ၾကားသြား၍ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ ေဝဖန္ခံရသည္။ၾသစေၾတးလ် ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ကယ္ဗင္ ရပ္ဒ္ (Kevin Rudd) က သံတမန္ေရးရာ စာရြက္စာတမ္းမ်ား ေပါက္ၾကားမႈအတြက္ ဂ်ဴလီယန္ အက္စ္ဆန္းအစား အေမရိကန္ အစိုးရကို ျပစ္တင္ေဝဖန္သည္။

အေမရိကန္ရွိ ဘဏ္ႀကီးတခု၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္စာတမ္းမ်ား ဖြင့္ခ်မည္ဟု ဆိုသျဖင့္ အေမရိကဘဏ္၏ စေတာ့ရွယ္ယာ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ခ်က္ခ်င္း ထိုးက်သြားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ကေမာၻဒီးယားတို႔သည္ အာဆီယံတြင္ တ႐ုတ္အတြက္ သတင္းေပးလုပ္ေနသည္ဟု စင္ကာပူ၏ ေျပာၾကားခ်က္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊသည္ မန္ခ်က္စတာ ယူႏိုက္တက္ ေဘာလံုးအသင္းကို ေဒၚလာ သန္းတေထာင္ျဖင့္ ဝယ္ယူရန္ စဥ္းစားခဲ့ဖူးသည္ဟူေသာ ေပါက္ၾကားခ်က္မ်ားလည္း ပါဝင္ခဲ့သည္။

ယင္းသို႔ အႏၲရာယ္မ်ားသည့္ ေပါက္ၾကားေနမႈမ်ား၊ ဆက္လက္ေပါက္ၾကားရန္ ရွိေနခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ဝီကီလိစ္ကို ရပ္တန္႔သြားေအာင္ ႀကိဳးစားေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကိုထက္ခိုင္က “ဝီကိလိစ္ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ ဘယ္ေတာ့ရပ္မလဲ၊ ေဒါင္းသြားမလဲဆိုတာ နည္းပညာအရ တိုက္ခိုက္တဲ့သူေရာ ခုခံကာကြယ္တဲ့သူေရာ ဘယ္သူမွ အားသာတာ မရွိဘူး။ ဝီကီလိစ္ဆာဗာက ဆြစ္ဇာလန္မွာ ထိုင္ထားးတယ္။ တကယ္က ဘယ္သူေတြ ဒီဆာဗာ ရပ္သြား၊ ပိတ္သြားေအာင္ ဖိအားေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အေပၚမွာပဲ မူတည္ေနတယ္” ဟု ဆိုသည္။

ျမန္မာျပည္ႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ ရွိေနေၾကာင္း သတင္းမ်ား ထြက္လာၿပီးေနာက္ ျပည္တြင္းမွ အင္တာနက္သံုးစြဲသူမ်ားကလည္း ကိုယ္ပြားဆိုဒ္မ်ားမွတဆင့္ဝင္၍ ဝီကီလိစ္ကို ေမႊေႏွာက္ ၾကည့္႐ႈၾကေၾကာင္း သိရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတို႔တြင္ ဝီကီလိစ္ မူရင္းဆိုဒ္ကို ပိတ္ဆို႔ထားေသာ္လည္း ကိုယ္ပြားဆိုဒ္မ်ားမွတဆင့္ ဝင္ေရာက္ၾကည့္႐ႈ၍ ရေနေသးသည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဝီကီလိစ္သည္ လက္ဝယ္ရွိေနေသာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားကို ဆက္လက္ ဖြင့္ခ်သြားမည္ဟု တြစ္တာမွတဆင့္ ယခုတပတ္အတြင္း ေၾကညာထားၿပီးျဖစ္သည္။

ဘီဘီစီကမူ ဝီကီလိစ္ ျပႆနာသည္ အစိုးရမ်ား၏ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာႏွင့္ ျပည္သူလူထု၏ သိပိုင္ခြင့္ရွိသည့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ႏွစ္ခုတို႔၏ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာကို စိန္ေခၚခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း သံုးသပ္ထားသည္။

ကိုထက္ခိုင္က နည္းပညာႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ႐ႈပ္ေထြးလာမႈကို “ဟက္ကာေတြ၊ အိုင္တီ အက္တီဗစ္ေတြက ဟက္ၾကတယ္၊ ဝီကီလိစ္ကတဆင့္ ေဖာက္ခ်တယ္၊ ဒီအထိက နည္းပညာအပိုင္း။ ျပႆနာမရွိေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဖြင့္ခ်လိုက္တာမွာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ႏႊယ္ေနတယ္။ ဒါဟာ ျပႆနာအသစ္ပဲ။ နည္းပညာနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေရာေထြးသြားၿပီ။ ဒါကို ဘယ္လို ေျဖရွင္းမလဲဆိုတာ ေလာေလာဆယ္ နည္းလမ္းမျမင္ေသးဘူး” ဟု သံုးသပ္ခ်က္ေပးသည္။