ရခိုင္အာဇာနီ အာရွနီ၀န္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး မီးရူးတန္ေဆာင္ အသွ်င္ဦးဥတၱမ

အမ်ိဳးသားေရး ႏိုင္ႏိုင္

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ၁၈၇၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ (၂၈)ရက္ တနဂၤေႏြေန႔၌ ရခိုင္ျပည္ စစ္ေတြၿမိဳ႕ ရွိ ရူပရပ္တြင္ ဖခင္ ဦးစံ ျမ ႏွင့္ မိခင္ ေဒၚေအာင္ၾကြျဖဴတို႔မွ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ငယ္နာမည္ ေမာင္ေပၚထြန္းေအာင္ ျဖစ္ သည္။ ဆရာေတာ္သည္ ငယ္ရြယ္ခ်ိန္အခါကတည္းက ပညာေရး ထူးခၽြန္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္သည္ အသက္ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိဘမ်ားက ရွင္သာမေဏ ၀တ္ေပးရာမွ ရွင္ဥတၱမ ဘြဲ႕အမည္ တြင္ခဲ့သည္။ အသက္ ၂၀ႏွစ္တြင္ ရဟန္းျပဳၿပီး ေနာက္ပိုင္း အႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱား ၿမိဳ႕သို႔ ရဟန္း၀တ္ႏွင့္ပင္ သြားေရာက္ခဲ့ရင္း ႏိုင္ငံ ေရးစိတ္၊ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓာတ္မ်ား ႏိုးၾကား ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဘာသာစကားေပါင္း(၉)မ်ိဳးကို ေကာင္းစြာ တတ္ေျမာက္ၿပီး အႏၵိယ၊ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ ကေမၻာဒီး ယား၊ ကိုးရီယား၊ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဥေရာပတိုက္ရွိ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံမ်ား အပါအဝင္ အာရွတိုက္မွႏိုင္ငံ အမ်ား အျပားကို ခရီး လွည့္လည္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္ တြင္ ဗမာတျပည္လံုးသို႔ လွည့္လည္ကာ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန့္က်င္ေရး တရားမ်ားကို ေဟာေျပာခဲ႔သည္။ ထိုသို႔ ေဟာေျပာမႈျဖင့္ ၁၉၂၀ မတ္လ တြင္ အလုပ္ၾကမ္းႏွင့္ေထာင္ဒဏ္ ၁၂ လ အျပစ္ေပးခံရသည္။

ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၂၄တြင္လည္း “အစိုးရမေကာင္းလွ်င္ မေကာင္းဟု ေဝဖန္ခြင့္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရးပဲ၊ ဒီအခြင့္အေရးဟာ ငါတုိ႔မွာ ရွိတယ္၊ ငံု႔မခံၾကနဲ႔” ဟု ျပည္သူမ်ားကို လႈံ႔ေဆာ္ေဟာေျပာခဲ့သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ဒုတိယ အႀကိမ္ ေထာင္ ၃ႏွစ္ က်ခဲ့ၿပီး ၁၉၂၈တြင္ တတိယ အႀကိမ္ အဖမ္းခံခဲ့ရသည္။

ထိုအခ်ိန္က ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ကိုလည္း “ဆာ ရယ္ဂ်ီနယ္ ကရက္ေဒါက္ မင္းဗမာျပည္မွ ထြက္သြား ပါ” ဟူေသာ စာကို ေရးသားေပးပို႔ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္သည္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ပ်ံလြန္ေတာ္မႈခဲ့ၿပီး ပ်ံလြန္ေတာ္မႈခ်ိန္တြင္ သက္ေတာ္ ၆၀ ႏွစ္၊ ဝါေတာ္ ၄၁ ၀ါ ျဖစ္သည္။ ဆရာေတာ္သည္ ပ်ံလြန္ခ်ိန္အထိ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရကို ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ ဆန္႔က်င္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည္။

ဆရာေတာ္ကို ျမန္မာတျပည္လံုးက ေလးစားခဲၾ့ကသည္။ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ အခမ္းအနားမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း အျမဲ က်င္းပ ျပဳလုပ္ၾကသည္။ စစ္အာဏာရွင္မ်ား လက္ထက္တြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ၏ နယ္ခ်ဲ႕ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓာတ္ကို အတုယူမူ မ်ားျပားလာမည္ကို စိုးရိမ္ေသာေၾကာင့္ စစ္အာဏာပိုင္ ဆရာေတာ္အား ေမ့ေပ်ာက္ေစရန္ သမိုင္းစာအုပ္မ်ားတြင္ ေရးသားခြင့္မ်ားပိတ္ပင္ျပီး ေက်ာင္းသံုး စာအုပ္မွလည္း ဆရာေတာ္သမိုင္းကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္ခဲ့သည္။ ျပည္သူမ်ား ျမင္ကြင္းမွ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစရန္ ရည္ရြယ္ျပီး ေရႊတိဂံု ဘုရားအႏွီးရွိ ဦးဥတၱမပန္းၿခံကိုလည္း ကန္ေတာ္မင္ ပန္းၿခံ အျဖစ္ ေျပာင္းလဲ ေခၚဆိုျခင္း၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕ရွိ ဦးဥတၱမပန္းၿခံႏွင့္ ဦးဥတၱမရုပ္တုကိုလည္း မြမ္းမံမႈ မရွိျခင္းႏွင့္ ဆရာေတာ္႐ုပ္တုကို ပူေဇာ္ အ႐ုိအေသေပး ဂါရ၀ျပဳမူ အခမ္းအနားလုပ္ျခင္းမ်ားကို တားျမစ္ အေရးယူျခင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရသည္ ဆရာေတာ္ ဗမာျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ပထမ မ်က္ေစ့ ဖြင့္ေပးခဲ့သည္ဆိုေသာသမိုင္းအစဥ္အလာကို ေဖ်ာက္ခ်င္ေဇာျဖင့္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ ဂရက္ေတာက္ မင္းထြက္သြား စကားကို စစ္သမိုင္းျပတိုက္တြင္ ျပသထားရာမွ ဆရာေတာ္ေနရာတြင္ ဆရာေတာ္တပည့္ ဦး၀ီဇာရ ရုပ္ထုျဖင့္ ယခုအထိ စစ္သမိုင္း ျပတိုက္တြင္ ျပသထားသည္။

“ရဲလွ်င္ႀကံ။ ေၾကာက္လွ်င္ျပန္
သူရသတၱိနည္းလွ်င္ ပ်က္စီးရမည္
ကိုယ္ဖို႔ႀကံဳလွ်င္ သက္လံုေကာင္းၾကပါေစ
ေသြးမထြက္ေသာစစ္ပြဲႀကီးကို ဆင္ႏႊဲၾက။
ကိုယ့္ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ခ်င္ရင္ ေနာက္မတြန္႔ၾကနဲ႔။

( ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမ)

ဒီီဇဘၤာလ ၂၈ ရက္ေန႕သည္ ၁၃၁ ႏွစ္ေျမာက္ ရခိုင္အာဇာနီ အာရွနီ၀န္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး မီးရူးတန္ေဆာင္ အသွ်င္ဦးဥတၱမ ေမြေန႕တြင္ ဆရာေတာ္အား ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳ ပူေဇာ္ပါသည္။