သူပုန္ေက်ာင္းသားတဦးရဲ႕ မာရသြန္ခရီး (၃၈)

ထက္ေအာင္ေက်ာ္

ပ်ဳိးပန္းေ၀ စာသင္ေက်ာင္းနဲ႔ ေတာတြင္းပညာေရး

မင္းသမီးခစန္းမွာ ဖြင့္လွစ္တဲ့ ပ်ဳိးပန္းေ၀ မူလတန္းေက်ာင္းမွ ဆရာနဲ႔ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား

ပညာတပုိင္းတစနဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးထဲပါလာတဲ့ က်ေနာ္တို႔ အခ်င္းခ်င္းၾကား နုိင္ငံျခားထြက္ၿပီး ပညာဆက္သင္သင့္၊ မသင့္ အျငင္းပြားမႈ ႀကီး ႀကီးမားမား ရွိခဲ့တဲ့အေၾကာင္း ေရွ႕ပုိင္းအခန္းေတြမွာ က်ေနာ္ တင္ျပခဲဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔အၾကား အျငင္းမပြားဘဲ အား လုံးသ ေဘာတူတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ တပ္ဖြဲ႔၀င္မိသားစုေတြက ေမြးဖြားလာတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ ကေလးငယ္ေတြ၊ ေနာက္တခါ ေရွ႕တန္းမွာ စစ္ေၾကာင္း သြားရင္းနဲ႔ ေတြ႔ရတဲ့ မိဘမဲ့ကေလးငယ္ေတြ၊ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ့သားေကာင္ေတြ၊ မိဘက ေက်ာင္းမထားေပးနုိင္တဲ့ ကေလးငယ္ ေတြ အတြက္ မူလတန္းေက်ာင္းတခု ဖြင့္ေပးမွျဖစ္မယ္ဆုိတဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစဥ္းစားခ်က္ကုိ စတင္အဆုိျပဳ လာသူက ေတာ့ စခန္း ေကာ္မတီ အ ဆက္ဆက္ရဲ့ ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ခံျဖစ္ၿပီး အခု ဗလဖေခတ္မွာ စာၾကည့္တုိက္မႉးအျဖစ္ တာ၀န္ယူေနသူ ေက်ာင္းဆရာ ဦးဟန္လင္း ျဖစ္ပါ တယ္။

ေတာ္လွန္ေရးကို မနက္ျဖန္၊ သန္းဘက္ခါ ေအာင္ျမင္ေတာ့မလုိလုိ ထင္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔လူငယ္ေတြက စစ္တုိက္ဖုိ႔ပဲ အားသန္ေနၿပီး အ နာ ဂတ္အတြက္ ျပင္ဆင္စဥ္းစားရေကာင္းမွန္း သိပ္အေလးမထားခဲ့ပါ။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီကိစၥကုိ စတင္အဆုိျပဳသူဟာ ေက်ာင္းဆရာ ေဟာင္း တဦး လည္းျဖစ္၊ သားသမီး ၅ ဦးရဲ့ ဖခင္လည္းျဖစ္တဲ့ ဦးဟန္လင္းျဖစ္ေနတာ သဘာ၀က်တယ္လုိ႔ ေျပာရမွာပါ။ သူရဲ့ အဆုိျပဳ ခ်က္ကုိ အေကာင္ ထည္ေဖာ္တဲ့အေနနဲ႔ “ပ်ဳိးပန္းေ၀” စာသင္ေက်ာင္းကို စတင္ခဲ့တဲ့ အ ခ်ိန္ကေတာ့ ၁၉၉၄ ခုနွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထဲမွာလုိ႔ ထင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေကာ္မတီ၀င္ေတြအၾကား “ပ်ဳိး” နဲ႔ “ၿပံဳး” ကုိ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံခဲ့ၾကၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ အၿပံဳးကိုဆုိလုိတာ မဟုတ္ဘဲ အနာ ဂါတ္ကုိျပဳစုပ်ဳိးေထာင္မယ့္ ပန္းပ်ဳိးလက္သေဘာကို ဆုိလုိတာလုိ႔ သေဘာတူခ်က္ရၿပီးမွ “ပ်ဳိးပန္းေ၀” ဆုိတဲ့ ေက်ာင္းဆုိင္းဘုတ္ကို ေရြးခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေက်ာင္းအတြက္ ပထမဆုံးေရာက္လာတဲ့ ေက်ာင္းသား ၃ ဦးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စတင္ေတာခုိရာေဒသ ဘန္းေခ်ာင္း၀န္းက်င္ထား၀ယ္-ကရင္ေက်းရြာငယ္ေလးတခုက မိဘက ေက်ာင္းမထားေပးနုိင္တဲ့ အသက္ ၆ နွစ္၀န္းက်င္ ေက်ာင္းသူေလး ၂ ဦးနဲ႔ ေက်ာင္းသားေလး တ ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ နတ္အိမ္ေတာင္နဲ႔ ျပည္ျခား-ပုေလာဖက္မွာ မိဘက ေက်ာင္းမထားေပးနုိင္တဲ့ ကေလးငယ္ေတြ ျဖစ္ပါ တယ္။ တတိယအင္အားစုကေတာ့ တပ္ရင္း ၃ ခုေပါင္း ရဲေဘာ္မိသားစုေတြက ေမြးထားတဲ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ ကေလးငယ္ေတြ၊ ဦးဟန္လင္း တို႔ မိသား စုလုိ မိသားစုအလိုက္ ေတာခုိလာတဲ့ အင္အားစုေတြထဲက ကေလးငယ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ႕မွာေျပာခဲ့တဲ့အတုိင္း မနက္ျဖန္၊ သန္းဘက္ ခါ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္မယ္လို႔ ထင္ေနတဲ့ က်ေနာ္တို႔ လူငယ္ေတြဟာလည္း ရဲေဘာ္မိသားစုေတြကေန ေမြးလာတဲ့ ကေလး ငယ္ ေတြ အသက္ ၆ နွစ္ျပည့္လုိ႔ မူလတန္းေက်ာင္းသား အရြယ္ေရာက္လာတာကို မ်က္စိေရွ႕မွာ ျမင္ေတာ့မွပဲ “ေၾသာ္ ငါတုိ႔ေတာ္လွန္ ေရးက ၆ နွစ္ေတာင္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီပဲ” လုိ႔ စဥ္းစားမိလာေစခဲ့ပါတယ္။

ရပ္ေ၀းကေန ေရာက္လာတဲ့ ကေလးငယ္အားလုံးကို အေဆာင္မွာထားေပးၿပီး ေကြ်းေမြးမႈကိစၥ အားလုံးကို ေက်ာင္းကပဲ တာ၀န္ယူရပါ တယ္။ ရဲေဘာ္မိသားစု သားသမီးေတြကေတာ့ အိမ္ေထာင္သည္ လုိင္းကေန ေက်ာင္းလာတက္ၾကပါတယ္။ ေက်ာင္း၀တ္စုံ အျဖဴ-အစိမ္း ကအစ၊ စာ အုပ္စာတန္းဖုိး အပါအ၀င္အားလုံးကို တပ္ရင္းရန္ပုံေငြထဲကေန သုံးစဲြရတာျဖစ္ၿပီး တခ်ဳိ႕ကိုေတာ့ ေရွ႕ပုိင္းမွာတင္ျပခဲ့ဖူးတဲ့ ရတ္ခ်ပူရီ အေျခ စုိက္ခရစ္ယာန္ကယ္ဆယ္ေရးအဖြဲ႔ COERR က ကူညီေပးခဲ့ပါတယ္။ ဖြင့္ကာစမွာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူ ၃၀ ေလာက္ရွိမယ္လုိ႔ ထင္ပါ တယ္။ ေက်ာင္းဆရာေတြကေတာ့ ဒီကိစၥကို စတင္ အဆုိျပဳသူ ဆရာဦးဟန္လင္း က ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီး၊ သူ႔ရဲ့အမ်ဳိးသမီး ေဒၚေဌးေဌး ရီက ေက်ာင္းဆရာမႀကီး၊ ေနာက္တခါ ရဲေမတဦး ျဖစ္သူ မခင္ခင္၀င္းက ေက်ာင္းဆရာမ၊ ေနာက္ ရဲေဘာ္ေတြ ထဲကလည္း အခ်ိန္ပုိင္း လုပ္အားေပး ဆရာ ေတြအျဖစ္ ၀င္လုပ္ေပးခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီေက်ာင္းမွာ ဘာေတြသင္မလဲဆုိတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးလည္း ေကာ္မတီ၀င္္ေတြအၾကား အေတာ္ ျငင္းခုန္ေဆြးေႏြးခဲ့ရပါေသးတယ္။ ေနာက္ ဆုံးမွာေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံတြင္းမွာ (အဲဒီကာလကေတာ့ ရန္သူ စစ္အစိုးရလုိ႔ ေက်ာင္းသားေတြက ေခၚတဲ့) အစိုးရက သတ္မွတ္ ထားတဲ့ သင္႐ုိးညြန္းတမ္းအတုိင္းသင္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အခ်က္လက္အမွားေတြ၊ ၀ါဒျဖန္႔တာေတြ ပါေနတဲ့ သမုိင္းဘာသာကုိေတာ့ မသင္ ဘူး။ တကယ္လုိ႔ သင္မယ္ဆုိရင္လည္း အခ်က္လက္အမွားေတြကိုဖယ္ၿပီး လုိသေလာက္ အခ်က္ေတြကိုပဲ ေရြးသင္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တို႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။

ဆုိလုိတာကေတာ့ အျမင္မတူတဲ့ နုိင္ငံေရးကိစၥကို ေဘးဖယ္ထားျပီး မ်ဳိးဆက္သစ္ကေလးငယ္ေတြ စာတတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ သက္ သက္ အျဖစ္ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ သခ်ၤာနဲ႔ ပထ၀ီဘာသာေတြကိုသာ ဦးစားေပး သင္ေပးခဲ့တယ္လုိ႔ က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ဦးဟန္း လင္း တို႔မိသားစု ထုိင္းထဲထြက္သြားတဲ့ အခါမွာေတာ့ ဗလဖအဖဲြ႔၀င္တဦးျဖစ္သူ အင္ဂ်င္နီယာ ကိုသိန္းေဆာင္က ေက်ာင္းအုပ္ဆ ရာႀကီး အျဖစ္ တာ၀န္ယူၿပီး ကုိေလး (ေနာက္ပုိင္း တပ္ရင္း ၁ ရဲ့ ဒုရင္းမႉးျဖစ္လာသူ) က ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ မင္းသမီးခစန္းက်တဲ့ ၁၉၉၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလအထိ တာ၀န္ယူခဲ့တာကို က်ေနာ္အမွတ္ရေနပါတယ္။

သူတို႔ ၂ ဦးအပါ၀င္ ေက်ာင္းဆရာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေစတနာအေလ်ာက္ ၀င္ေရာက္ကူညီ ေနၾကတာသာျဖစ္ၿပီး ဆရာျဖစ္သင္တန္း ေတြ တခါမွ တက္ဖူးသူေတြ မဟုတ္ပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဗဟုိဖက္မွာ ေက်ာင္းဆရာသင္တန္းေတြ ဖြင့္လာတာ၊ ထူးခြ်န္တဲ့ဆရာ ေတြ ကိုအ ေနာက္နုိင္ငံေတြအထိ ပညာေတာ္သင္ ပုိ႔တာေတြ လုပ္ေပးခဲ့ၿပီး ဗဟိုေက်ာင္းက ကုိလွေဌးဟာ အဂၤလန္နုိင္ငံ နယူးကာဆယ္ တ ကၠသုိလ္ ကေန သင္ၾကားေရးပညာ မဟာဘြဲ႔ရတဲ့အထိ ထူးခြ်န္ခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီကာလ က်ေနာ္တုိ႔အၾကား အျငင္း ပြားေနတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံမွာေက်ာင္းဆရာအေတြ႔အႀကံဳရွိသူေတြေတာထဲမွာေက်ာင္းဆရာဆက္လုပ္သင့္၊မသင့္ကိစၥ ပါ။ “လက္နက္ ကုိင္ၿပီး စစ္တုိက္ခ်င္လို႔ ေတာခုိလာပါတယ္ဆုိမွ ေက်ာင္းဆရာ လုပ္ခုိင္းေနျပန္ၿပီ။ ေက်ာင္းဆရာ ဆက္လုပ္ခ်င္မွာေတာ့ ဘာလုိ႔ေတာခုိ ေတာ့မွာလဲ၊ ထား၀ယ္မွာပဲေနၿပီး စာဆက္သင္ေနမွာေပါ့” လုိ႔ ေတာ္လွန္ ေရးတပ္မႉး တာ၀န္ကုိ ေက်ာင္းဆရာတာ၀န္ထက္ ပုိတန္ဖုိး ထားတဲ့ ေက်ာင္းဆရာ ေဟာင္းတဦးက ေျပာဖူးတာကုိ က်ေနာ္ မွတ္မိေနပါ တယ္။

မင္းသမီးစခန္းက ပ်ဳိးပန္းေ၀ေက်ာင္းကိုေက်ာ္ၿပီး ေတာ္လွန္ေရး နယ္ေျမတခုလုံးရဲ့ အဲဒီကာလ ပညာေရးအေျခေနကုိ အၾကမ္းဖ်င္း တင္ျပ ရမယ္ဆုိရင္ ABSDF တပ္ရင္းအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ပ်ဳိးပန္းေ၀လုိ မူလတန္းေက်ာင္းေတြ အသီးသီးေပၚလာသလုိ ဗဟုိမွာလည္း ”ေရာင္နီဦး” အလယ္တန္း၊ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ အထက္တန္းေက်ာင္းအထိ ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသက္တမ္း ၇ နွစ္အရြယ္ ABSDF မွာေတာင္ ဒီလုိေက်ာင္းေတြ ေပၚလာၿပီဆုိရင္ ေတာ္လွန္သက္တမ္း နွစ္ ၄၀ ေက်ာ္ရွိေန ၿပီျဖစ္တဲ့ KNU အပါ၀င္ တုိင္းရင္းလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔ေတြမွာ မူ လတန္းကေန အထက္တန္း အထိ၊ တခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာဆုိရင္ တကၠသုိလ္ နီးနီးအဆင့္ေတြအထိ စနစ္တက် သင္ၾကား ေပးေနလိမ့္မယ္ဆုိ တာ ခန္႔မွန္းလုိ႔ ရနုိင္ပါတယ္။ အဲဒီကာလက ခ်င္းမုိင္အေျခစိုက္ အမ်ဳိး သား က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးေကာ္မတီ (NHEC) ရဲ့ စာရင္း ဇယား ေတြအရဆုိရင္ အပစ္ရပ္နယ္ေျမအပါ၀င္ ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမ တ ေက်ာမွာ အထက္တန္းေက်ာင္းေပါင္း ၁၉ ေက်ာင္း၊ အလယ္တန္း ေက်ာင္းေပါင္း ၉၅ ေက်ာင္း၊ မူလတန္းေက်ာင္း ၁၂၀၉ ေက်ာင္းရွိၿပီး ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူဦးေရ တသိန္းခြဲခန္႔ ရွိတယ္လို႔ သူတို႔႐ံုးက ေက်ာက္သင္ပုန္း ေပၚမွာ ေရးထားတာကုိ က်ေနာ္ေတြ႔ခဲ့ရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီေက်ာင္းေတြအတြက္ သင္႐ုိးညြန္းတမ္းေတြကေတာ့ တေက်ာင္းတဂါထာ တရြာတပုဒ္ဆန္းဆုိသလို KUN နယ္ေျမ ေကာ္သူး ေလ အစိုးရ ပညာေရးစနစ္ကတမ်ဳိး၊ ကရင္နီအစိုးရ ပညာေရးနစ္ကတဖုံ၊ မြန္ျပည္သစ္နယ္ေျမကတနည္း၊ ကခ်င္နယ္ေျမကတမ်ဳိး၊ ABS DF လုိအဖြဲ႔က တမ်ဳိး စသျဖင့္ အမ်ဳိးမ်ဳိးကဲြျပားေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ NHEC ကဦးစီးျပီး လြတ္ေျမာက္ေဒသ တခုလုံးအတြက္ သင္႐ုိးညြန္း တမ္းေရးဆြဲ ေရး ဆယ္မီနာတခု လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ အခုနွစ္ ၂၀ ၾကာၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီစာသင္ေက်ာင္းအမ်ားစုဟာ ေတာ္လွန္ေရး နယ္ ေျမ ကေန ဒုကၡသည္ စခန္း ေတြဆီ ေျပာင္းၿပီး ဆက္လက္ သင္ၾကားေပးေနဆဲျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

သူပုန္ေတြ ဥပုသ္ေစာင့္တဲ့ေန႔

ပ်ဳိးပန္းေ၀ စာသင္ေက်ာင္းကုိ အဓိက တာ၀န္ယူေပးခဲ့သူ ဆရာဦးဟန္လင္း၊ ေဒၚေဌးေဌးရီတို႔ မိ သားစု ေတာထဲစ၀င္လာစဥ္ကပုံ

ပညာေရးအေၾကာင္းကေန ဘာသာေရးဖက္ကုိ ဆက္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တို႔ လက္နက္ကုိင္သူပုန္ေတြ ေတာထဲမွာ ရဟန္းခံရွင္ျပဳပဲြ အ ႀကီးအက်ယ္လုပ္ၿပီး လနဲ႔ခ်ီ တရားထုိင္ေနၾကတယ္ဆုိရင္ စာဖတ္ပရိသတ္ ယုံပါ့မလားပဲ။ ေရွ႕ပုိင္းအခန္းတခုမွာက်ေနာ္တင္ျပခဲ့ဖူးတဲ့ အတုိင္း ေမာင္ေတာ္စခန္းကေန အမရာစခန္းဆီ ေျပာင္းလာကတည္းက အဲဒီမွာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေဟာင္း တေဆာင္ရွိေနပါတယ္။ သစ္ တုိင္၊ ၀ါး ၾကမ္းခင္း၊ ၀ါးျပားမုိး (ၾကားခတ္၀ါးလုံးကုိ ၂ ျခမ္းခဲြ၊ အတြင္းက အဆစ္ေတြကို ထြင္ၿပီး ပက္လက္တျခမ္း၊ ေမွာက္ခုံတျခမ္းနဲ႔ စနစ္ တက် မုိးထား တာဟာ အေတာ္ထူးျခားပါတယ္) ေပ ၂၀၊ ၁၂ ေပ ပတ္လည္ေလာက္ရွိတဲ့ ဒီေက်ာင္းဟာ က်ေနာ္တို႔စခန္းမွာ ရွိသမွ်အ ေဆာက္ဦ ေတြထဲ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခက္တာက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိၿပီး ဘုန္းႀကီးမရွိတဲ့ ဒုကၡပါ။

ဒီေနရာမွာလည္း ေရွ႕မွာေျပာခဲ့တဲ့အတုိင္း သက္ႀကီး၀ါႀကီး ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္တဲ့ ဆရာဦးဟန္လင္းကပဲ ဦးေဆာင္ၿပီး “ဓမၼစၾကၤာအသင္း” ကုိ ဖြဲ႔စည္း ကာ ၀ါတြင္းကာလ ဥပုသ္ေန႔တုိင္း ဓမၼစၾကၤာရြတ္ၾကပါတယ္။ အသင္း၀င္အမ်ား စုဟာ ရဲေမေတြျဖစ္ၾကေပမယ့္ ရဲေဘာ္အေတာ္ မ်ားမ်ားလည္း ဘာသာေရးကို စိတ္၀င္စားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလုိ ဓမၼာစၾကၤာရြတ္ တဲ့အ ျပင္ သာေရး၊ နာေရး အခမ္းအနား ေတြကိုလည္း ဒီေက်ာင္းမွာပဲ က်င္းပၾကပါတယ္။ အဲဒီအခမ္းနားေတြထဲက လူသိမ်ားတဲ့ အျဖစ္ပ်က္ တခုကေတာ့ မင္းသမီး စခန္းမွာ ရဲေမေတြ ထဲက ပထမဆုံး မဂၤလာ ေဆာင္တဲ့ အတြဲတတြဲ မဂၤလာပဲြက်င္းပေနစဥ္ တက္ေရာက္အားေပး တဲ့ ပရိတ္သတ္မ်ားလြန္းလုိ႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ၀ါးၾကမ္းခင္းၿပိဳ က်ၿပီး ကုိးယုိ႔ကားယားျဖစ္သြားတဲ့ အျဖစ္္ပါ။ အဲဒီေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ၀ါး လုံး ေတြေနရာမွာ သစ္လုံးေတြနဲ႔ အစားထုိးၿပီး ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိ ျပန္ လည္ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီလုိ သာေရးကိစၥမွာ ဘုန္းႀကီးမရွိလုိ႔ သိပ္ျပႆနာမရွိေပမယ့္ နာေရးကိစၥမွာေတာ့ ဘုန္းႀကီးမရွိရင္ အေတာ္အခက္ခဲရွိပါတယ္။ က်ေနာ္ မွတ္ မိသေလာက္ဆုိရင္ ၁၉၉၁ ဒီဇင္ဘာလအေစာပုိင္း တပ္ရင္း ၃ ျခမ္းမကြဲမီေလးမွာ ငွက္ဖ်ားေရာဂါနဲ႔ အမရာစခန္းမွာပထမဆုံးကြယ္ လြန္သြား တဲ့ကုိေအာင္ဆန္း အသုဘခ်ခ်ိန္အထိ သရဏဂံုတင္ဖုိ႔အတြက္ ဒီေက်ာင္းမွာ ဘုန္းႀကီး အတည္တက် မရွိေသးပါဘူး။ ေနာက္ ပုိင္းမွာေတာ့ သာေရးနာေရး ကိစၥေတြအတြက္ ဘုန္းႀကီးမရွိရင္ မျဖစ္ဘူးဆုိၿပီး အသက္ခပ္ႀကီးႀကီး ဆံပင္ျဖဴျဖဴ ဦးရွိန္ကုိ ထုိင္းနယ္စပ္က ထုိင္း-ကရင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဆီပုိ႔ၿပီး ရဟန္း၀တ္ခုိင္းခဲ့ပါတယ္။ သူလူထြက္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ လူငယ္ထဲက ကိုသန္းေဇာ္ (အခု အေမရိကန္) ရဟန္း၀တ္ၿပီး ဦးဇင္းသန္းေဇာ္အျဖစ္ လူသိမ်ားခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ မင္းသမီးစခန္းက်တဲ့ ၁၉၉၇ ၀န္းက်င္အထိ ေက်ာင္းထုိင္ ဆရာေတာ္အျဖစ္ တာ၀န္ယူေပးခဲ့ပါတယ္။

ေတာ္လွန္ေရးသက္တမ္း ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ေရွ႕မွာေျပာခဲ့တဲ့ ပ်ဳိးပန္းေ၀လုိ စာသင္ေက်ာင္းေတြ လုိလာသလုိ အသက္ ၇ နွစ္၊ ၈ နွစ္က ေလး ငယ္ေတြကုိ ရွင္ျပဳေပးခ်င္တဲ့မိဘေတြလည္း အေတာ္မ်ားမ်ား ေပၚလာပါတယ္။ တခါ က်ေနာ္အပါ၀င္ အသက္ ၂၀ ၀န္းက်င္မွာ ေတာခုိ လာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကိုယ္တုိင္ကလည္း ရဟန္း၀တ္ခ်င္စိတ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ ရဟန္း၀တ္ဖုိ႔ လုိအပ္သလဲ ဆုိတာကို ဘာသာေရး သေဘာအရ က်ေနာ္ သိပ္နားမလည္ေပမယ့္ အသက္ ၁၀ နွစ္၀န္းက်င္မွာ ကုိယ္ရင္ ၀တ္ၾကၿပီး အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ရင္ ရဟန္း၀တ္ၾကတာ ဟာ ျမန္မာနုိင္ငံမွာ ျမင္ေနရတဲ့ ႐ိုးရာဓေလ့တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ကာစ တကၠ သိုလ္က ေက်ာင္းၿပီးတာနဲ႔ ရဟန္း၀တ္ေပး မယ္လုိ႔ မိဘက ေျပာထားခ်ိန္၊ ေက်ာင္းၿပီးဖုိ႔ လပိုင္းအလုိမွာ ေတာခုိလာတဲ့ က်ေနာ္ဟာ မိဘ ဆႏၵ ျပည့္ေအာင္လုိ႔ ရဟန္း၀တ္ခ်င္တာ လည္း ျဖစ္ေနနုိင္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ရဲေဘာ္ေတြလည္း က်ေနာ္လုိပဲ ျဖစ္ဖုိ႔မ်ားပါတယ္။ ဒီအတြက္ နယ္စပ္ ဖုနန္းလြန္ေက်းရြာရွိ ထုိင္း-ကရင္ ေက်ာင္းက ေက်ာင္းထုိင္ဆရာေတာ္၊ တခါ ဘန္းေခ်ာင္းေဒသရွိ သျပဳေခ်ာင္းေက်းရြာမွ ေက်ာင္းထုိင္ ဆရာေတာ္၊ ေနာက္တျခား ေဒသက ေက်ာင္းထုိင္ဆ ရာေတာ္ ၃ ပါးကုိ ပင့္ဖိတ္ၿပီး က်ေနာ္တို႔စခန္းမွာ ရဟန္းခံပဲြေတြ၊ ရွင္ျပဳပဲြ ေတြ နွစ္စဥ္လုိလုိ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။

ရွင္ျပဳပဲြကုိ ခပ္က်ဥ္းက်ဥ္းနဲ႔ လုပ္လုိ႔ရေပမယ့္ ရဟန္းခံပဲြအတြက္ေတာ့ သိမ္ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္လာပါတယ္။ က်ေနာ္ မွတ္မိသေလာက္ဆုိရင္ ပ ထမဆုံးအႀကိမ္ ရဟန္းခံ သိမ္တက္ပဲြကုိ စခန္းပုိင္စက္ေလွကုိ ေရသိမ္ အျဖစ္အသုံးျပဳၿပီး အဲဒီေလွေပၚမွာဥပဇၥ်ယ္ဆရာအပါ၀င္သံ ဃာ ေတာ္ ၃ ပါးနဲ႔ ရဟန္းေလာင္းတုိ႔ ေနရာယူၿပီး အက်ဥ္း႐ံုးလုပ္လုိက္ပါတယ္။ ဒုတိယအႀကိမ္မွာေတာ့ တုိင္ကီပုံးေတြနဲ႔ ၀ါးေဖာင္ အေသ ခ်ာ လုပ္ၿပီး ေရ သိမ္အျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အဲဒီေရသိမ္ေပၚ ဘုန္းႀကီးေတြတက္ရ ဆင္းရလြယ္ေအာင္ဆုိၿပီး ကမ္း နားဖက္ ေနရာ ေရႊ႕ရင္းနဲ႔ ႀကိဳးျပတ္ၿပီး ၀ါးေဖာင္ေမ်ာ သြားတဲ့အတြက္ မနည္းလုိက္ဆယ္ခဲ့ရဖူးတာကိုလည္း အမွတ္ရေနပါတယ္။

က်ေနာ္အပါ၀င္ ဦးဟန္လင္းေရာ၊ ဗဟုိအတြင္းေရးမႈး ကိုမ်ဳိး၀င္းေရာ စုစုေပါင္း ၂၄ ဦး ရဟန္း၀တ္တဲ့ပဲြကေတာ့မင္းသမီးစခန္းမွာက်င္းပ ခဲ့သ မွ်ပဲြေတြထဲမွာ အႀကီးက်ယ္ဆုံးလုိ႔ ေျပာနုိင္ၿပီး ၁၉၉၅ ေအာက္တုိဘာလမွာ က်င္းပတာျဖစ္ပါတယ္။က်ေနာ့္လုိပဲ ျမန္မာနုိင္ငံမွာတုန္း က ရဟန္း မ၀တ္ရေသးသူ အမ်ားႀကီးရွိပုံရပါတယ္။ တပ္ရင္း ၃ ခုေပါင္းက ရဟန္း၀တ္ခ်င္သူ ၅၀ ေလာက္ စာရင္းေပးေပမယ့္ ဘ႑ာေရးအေျခေန၊ ေန ရာထုိင္ခင္း အေျခအေန၊ တာ၀န္ခဲြေ၀မႈ အေျခအေန၊ လုံၿခံဳေရး အေျခအေနေတြအရ အားလုံးတၿပိဳင္တည္း ၀တ္လုိ႔မျဖစ္။ ဒီေတာ့ ၂၄ ဦးပဲရ မယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ၿပီး ဒုလႅဘမဲ နုိက္ၾကရပါတယ္။ ကံေကာင္းေလ့ မရွိတဲ့က်ေနာ္ဟာ ကိုယ္တုိင္မဲ မေပါက္ဘဲမဲ ေပါက္တဲ့ ရဲေဘာ္တဦးက သူမဲ ကုိျပန္လႉတဲ့အတြက္ အခုလုိ ရဟန္း၀တ္ခြင့္ ရလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ စုေပါင္းဘုံကထိန္ပဲြနဲ႔ သကၤန္းေတြ အတြက္ ကုန္က်ေငြေတြကို ေရွ႕တန္း အသီးသီးက ေစတနာရွင္ေတြ၊ ထုိင္းနုိင္ေရာက္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ၊ နုိင္ငံျခားက ျမန္မာအ လႉရွင္ေတြအျပင္ ဂ်ပန္မိတ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ကင္ (Ken) နဲ႔ ဝိသာခါ ကာဝါဆကီ (Visakha Kawasaki) တို႔ကလည္း ကူညီေပးခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ က်ေနာ္ အမွတ္ရေနပါတယ္။

အဲဒီအခ်ိန္မွ ာတပ္ရင္း ၃ ခုေပါင္းထားၿပီး ကာလျဖစ္တဲ့အျပင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကုိလည္းစခန္းေနာက္ေက်ာ၊အာဇာနည္ကုန္းအနီးက ေတာင္ ေက်ာေပၚ ေရႊ႕ေျပာင္းထားၿပီးကာစ၊ သြပ္မုိး၊ သစ္ကာ ၂ ထပ္ေက်ာင္းေဆာင္ႀကီးအျဖစ္ သားသားနားနား အသစ္ေဆာက္လုပ္ ေနတဲ့ ကာ လျဖစ္ပါတယ္။ KNU ေက်ာင္းသားေရးရာ တာ၀န္ခံ ပဒုိမန္းၿငိမ္းေမာင္ အပါအ၀င္ ဗုဒၡဘာသာကုိ စိတ္၀င္စားတဲ့ KNU ေက်း ရြာေတြမွ ပုဂၢိဳလ္ ေတြ၊အမရာေက်းရြာမွာ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ တနသၤယရီ ျမစ္႐ုိးတေလွ်ာက္ ေက်းရြာေတြက ပုဂၢိဳလ္ေတြ ဒီပဲြကုိ လာႏႊဲၾကပါတယ္။ တခါ နယ္စပ္ဖုနန္း လြန္ ေက်းရြာရွိ ထုိင္း-ကရင္ ေက်ာင္းထုိင္ဆရာေတာ္ရဲ့ စည္း႐ံုးမႈေၾကာင့္ ထုိင္းနုိင္ငံသား အေတာ္မ်ားမ်ားလည္း က် ေနာ္တို႔ရဲ့ ရဟန္း ခံပဲြ ဆီ လာေရာက္ အားေပးတဲ့ အတြက္ အေတာ္စည္းကားခဲ့တာကုိ အမွတ္ရေနပါတယ္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္က မင္းသမီးစခန္းမွာ က်င္းပတဲ့ ဒုလႅဘရဟန္းခံပဲြမွ ရဲေဘာ္ ၂၄ ဦး

ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ထုိင္းနုိင္ငံဘက္က အလႉရွင္ေတြကေန ဉာဏ္ေတာ္ ၃ ေပေလာက္အျမင့္ရွိတဲ့ ေၾကးဆင္းတုေတာ္တဆူကိုက်ေနာ္တို႔စခန္း ကဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအတြက္ လာလွဴပါတယ္။ ဦးဟန္လင္း ဦးေဆာင္တဲ့အဖြဲ႔က အခမ္းမနားနဲ႔ႀကိဳဆုိၿပီး ဘုရားပဲြအျဖစ္ စည္စည္ ကား ကား က်င္းပခဲ့တာကုိ မွတ္မိေနပါတယ္။ ၁၉၉၇ ေဖေဖာ္၀ါရီလ မင္းသမီးခစန္းကေန က်ေနာ္တို႔ ခြာစစ္ဆင္ခ်ိန္မွာ ပ်ဳိးပန္းေ၀ ေက်ာင္းအ ပါအ၀င္ က်န္တဲ့ အေဆာက္ဦေတြအားလုံး မီးေလာင္ပ်က္စီးသြားေပမယ့္ ဆင္းတုေတာ္ရွိတဲ့ ဒီဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကေတာ့ က်ည္မခ မီးမေလာင္ဘဲ မ ပ်က္မစီး ဒီအတုိင္း က်န္ေနခဲ့တာကို က်ေနာ္ အမွတ္ရေနပါတယ္။ ။