ေဆာင္းပါးအေပၚ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးမႈ တိုင္းမ္ ေက်နပ္

ထက္ႏိုင္ေဇာ္

ျမန္မာ အစိုးရက ထုတ္ေဝျဖန္႕ခ်ိခြင့္ပိတ္ပင္လိုက္ျပီး ျမန္မာမီဒီယာ အမ်ားက ႐ႈတ္ခ်ကန္႕ကြက္ခဲ့ၾကေသာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းပါ ဟန္နာဘိခ်္၏ The Face of Buddhist Terror ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးမႈအေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးေယာက္ျမိဳ႕အေျခစိုက္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း ထုတ္ေဝေသာကုမၸဏီက ေက်နပ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုလိုက္ျပီး ေဆာင္းပါးကို အျပည့္အဝ ကာကြယ္ရပ္တည္သည္။

ဧရာဝတီက ဆက္သြယ္ေမးျမန္းမႈကို ကုမၸဏီ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ Daniel Kile က “TIME’s international cover story is a thoughtful, well-reported piece that shows the presence in Myanmar of an extremist movement that associates itself with Buddhism” (တိုင္းမ္၏ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ မ်က္ႏွာဖုံး ေဆာင္းပါးသည္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ အစြန္းေရာက္လႈပ္ရွားမႈတခု ျမန္မာျပည္တြင္ ရွိေနေၾကာင္း ျပဆိုသည့္ ေတြးစရာေကာင္းေသာ ေကာင္းမြန္သည့္ သတင္းေပးပို႕ခ်က္တခု ျဖစ္သည္) ဟု အီးေမးလ္ျဖင့္ ျပန္လည္ေရးသား ေပးပို႕သည္။ ထို႕ျပင္ ““TIME is pleased by the debate and discussion this important piece has raised” (ဤသို႕ အေရးပါသည့္ ေဆာင္းပါးက တင္ျပျခင္းေၾကာင့္ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈ ျဖစ္သည္ကို တိုင္းမ္မဂၢဇင္းက ေက်နပ္မိသည္) ဟုလည္း ေရးသားသည္။

တိုင္းမ္မဂၢဇင္း ေဆာင္းပါးေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္တြင္းႏွင့္ ျပည္ပရွိ စာဖတ္သူမ်ားအၾကား ေဆြးေႏြး အျငင္းပြားမႈမ်ားစြာ ေပၚေပါက္ခဲ့ရၿပီး ေနာက္ဆံုး၌ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ႐ံုးကပင္ ေဆာင္းပါးကို ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

“လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား တားဆီးထိန္းသိမ္းႏုိင္ေရး” အတြက္ဟုဆိုကာ အစိုးရ၏ အေရးေပၚကာလ စီမံခန္႔ခြဲေရး ဗဟုိေကာ္မတီက The Face of Buddhist Terror ေဆာင္းပါးပါ၀င္သည့္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းကို ျပည္တြင္း၌ လံုး၀ ျဖန္႔ခ်ီေရာင္းခ် လက္၀ယ္ထား႐ွိျခင္း မျပဳရန္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္လိုက္ေၾကာင္း ယေန႕ ထုတ္ေဝသည့္ အစိုးရပိုင္ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပသည္။

အေရးေပၚကာလ စီမံခန္႔ခြဲေရး ဗဟုိေကာ္မတီ ဆုိသည္မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ဆန္းပုိင္းအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး ပဋိပကၡမ်ား တားဆီးထိန္းသိမ္းႏုိင္ေရး အတြက္ ဖြဲ႔စည္းေပးထားေသာ အဖြဲ႕တခု ျဖစ္သည္။ ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ကိုကိုက ဥကၠ႒ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ကာ ၀န္ႀကီးႏွင့္ ဒု၀န္ႀကီး ၁၀ ဦးက အဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္ ပါ၀င္သည္။

တိုင္းမ္မဂၢဇင္း ျဖန္႕ခ်ိခြင့္ကို တားျမစ္ခ်က္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား လုပ္ေဆာင္ေနသည့္ အစိုးရက စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ရွိေစရမည္ဟူေသာ ကတိကဝတ္အား ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းေလာဟု စာနယ္ဇင္းအသိုင္းအဝိုင္းတြင္ သံသယဝင္ေနၾကသည္။

တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ ေရးသားေဖာ္ျပမႈမွာ ဗုဒၶဘာသာကို ထိခိုက္ေစေသာ္လည္း အစိုးရ အေရးယူေဆာင္႐ြက္သည့္ ပံုစံမွာ သတင္းစာလြတ္လပ္ခြင့္အတြက္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေၾကာင္း စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္တဦးျဖစ္သည့္ Open ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးသီဟေစာက ေျပာသည္။

” ဒီေကာ္မတီက ဘာသာေရးကိစၥေတြကို ကိုင္တြယ္ဖို႔လုပ္တာ။ အခုက စာနယ္ဇင္းကို လုပ္လိုက္ေတာ့ သူတို႔မွာ လုပ္ပုိင္ခြင့္႐ွိတယ္ ပံုစံျဖစ္သြားတယ္။ အခုလို ကိုင္လိုက္တဲ့ ပံုစံကလည္း Press Freedom အတြက္ စိုးရိမ္ဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ျပန္ၾကားေရးေရာ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီေရာ မပါေတာ့ဘဲနဲ႔ သူတို႔ပဲ တိုက္႐ိုက္ကိုင္မယ့္သေဘာ ျဖစ္သြားၿပီ ”ဟု ဆိုသည္။

ထို႕အတူ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္ ေနာက္တဦးျဖစ္သည့္ ဦးျမင့္ေက်ာ္ကလည္း ”အခု အမိန္႔ထုတ္လိုက္တဲ့ အဖြဲ႕က သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အေပၚမွာေရာ ၾသဇာလႊမ္းေတာ့မွာလား။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး လုပ္တယ္ ေျပာေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဘယ္အတိုင္းအတာ ဘယ္အထိ႐ွိလဲဆိုတာ မ႐ွင္းဘူး။ အရင္စာေပစိစစ္ေရး လုပ္တဲ့ပံုစံပဲ။ ဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ခြင့္႐ွိတယ္ဆိုရင္ Press Freedom ကိုလည္းထိခိုက္ႏိုင္တယ္။ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းဆိုတာ ေစာင္ေရ ၆၀၀ေ လာက္၀င္တာ။ က်ေနာ္တို႔ Local မွာ ဖတ္ႏုိင္တဲ့သူက ဘယ္ေလာက္႐ွိမွာလဲ။ ဒီမဂၢဇင္းက စာေစာင္အေနနဲ႔မလာလည္း အြန္လိုင္းကေန လာႏုိင္တာပဲ။ တခ်ိဳ႕ ဂ်ာနယ္ေတြက ဘာသာျပန္ၿပီးေတာ့ေတာင္ ထည့္ၿပီးကုန္ၿပီ။ ဒီမဂၢဇင္းကို ပိတ္တယ္ဆိုတာ ထိေရာက္တဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး”ဟု ဧရာဝတီကို ေျပာဆိုသည္။

အစိုးရအေနျဖင့္ ဆူပူေအာင္လႈံေဆာ္သည္ဟု ဆိုကာ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းကို အေရးယူေသာ္လည္း အၾကမ္းဖက္မႈျဖစ္ေအာင္ အမုန္းတရားမ်ားကို ေဟာေျပာေနေသာ ၉၆၉ တရားပြဲမ်ားကိုမူ အေရးမယူဘဲ အစိုးရက ထိုင္ၾကည့္ေနေၾကာင္းလည္း ဦးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာသည္။

” အခု ၉၆၉ တရားပြဲေတြမွာ ဘာေတြေဟာေနလဲဆိုတာ သူတို႔( အစိုးရ )ေတြနားေထာင္ၿပီး ေျပာရဲ႕လား။ အခု တရားပြဲေတြမွာ လႈံ႕ေဆာ္ေနတာေတြ ႐ွိတယ္။ ေမာ္လၿမိဳင္ဘက္မွာဆိုရင္ သြားနားေထာင္ခဲ့တဲ့သူက ေတာ္ေတာ္ေလးဆိုးတယ္ ေျပာတယ္။ သူတို႔ေဟာေျပာခ်က္ေတြက အၾကမ္းဖက္မႈကို ျဖစ္ေစႏုိင္တယ္။ အဲဒါမ်ိဳးေတြကိုေရာ အေရးမယူဘူးလား”ဟု ဆိုသည္။

ထို႕ျပင္ ”ၿမိဳ႕ေတြမွာ ဆူပူမႈေတြ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတဲ့သူေတြကိုေတာ့ အေရးမယူႏုိင္ဘဲနဲ႔ ဒီမဂၢဇင္းကိစၥကို ပံုႀကီးခ်ဲ႕လုပ္ေနတယ္။ ေၾကညာခ်က္ထုတ္တာက လြယ္တာကိုး ရပ္ရြာေအးခ်မ္းေရးကို ထိခိုက္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့သူေတြက်ေတာ့ မေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ေသးဘူး။ ေအာက္ေျခမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ဟာက ျဖစ္ေနတာပဲ။ တိုင္းမ္းမဂၢဇင္းေၾကာင့္မွ မဟုတ္ဘူး ျဖစ္ေနတာပဲ”ဟု ဦးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာဆိုသည္။

တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ ေဆာင္းပါးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဦးသီဟေစာကမူ ဗုဒၶဘာသာကို ထိခိုက္ေအာင္ေရးသားထားသည့္ ေရးဟန္၊ ဆူပူေအာင္ လႈံေဆာ္သလို ျဖစ္ေနေၾကာင္း သံုးသပ္သည္။

” ဦး၀ီရသူကိုခ်ည္းပဲ ေျပာလို႔မရဘူး။ အခုက ဘုန္းႀကီးေတြကပဲ ဦးေဆာင္ၿပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြ လုပ္ေနသေယာင္ေယာင္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒီဟာေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတဲ့သူေတြ ႐ွိတယ္။ အဲဒါကို မေဖာ္ထုတ္ဘဲနဲ႔ တစ္ဖက္ေစာင္းေရးတဲ့ သူတို႔ ရည္႐ြယ္ခ်က္ကလည္း မေကာင္းဘူး။ သူတို႔ ဦး၀ီရသူကို ေမးခဲ့သလို တကယ့္ Peaceful ျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဘာသာဘုန္းႀကီး တစ္ပါးကိုလဲ ေမးခဲ့သင့္တယ္”ဟု ဦးသီဟေစာက ဆိုသည္။

တိုင္းမ္မဂၢဇင္း ေဆာင္းပါးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံသာမက ထိုင္းေတာင္ပိုင္းႏွင့္ သီရိလကၤာရွိ ဗုဒၶဘာသာတရား၏ မူရင္းဓမၼသေဘာႏွင့္ ဆန္႔က်င္ေနမႈမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသား ညႊန္းဆိုထားျပီး ဗုဒၶဘာသာ၏ ပကတိ သေဘာ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ၊ ဓမၼႏွင့္ ခြင့္လႊတ္ သည္းခံႏိုင္ျခင္းတို႔ကိုလည္း ယွဥ္တြဲ ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ ေဆာင္းပါးနိဂုံးတြင္ အၾကမ္းဖမ္သမားမ်ား၏ ဗံုးဒဏ္ကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ထိခိုက္ ခံစားခဲ့ရေသာ ထိုင္းလူမ်ိဳး ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးက အၾကမ္းဖက္ ဝါဒႏွင့္ အစၥလာမ္အယူဝါဒကို ခြဲျမင္ႏိုင္ၿပီး တဘက္ႏွင့္ တဘက္ အျပန္အလွန္ အျပစ္တင္ေနျခင္းမွာ အက်ိဳးမရွိ၊ အာဃာတ မထား ခႊင့္လႊတ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။