ပဋိပကၡေၾကာင္႔ ျမန္မာ အေျပာင္းအလဲကို ထိခိုက္လုိ႔ဆို

ABC

မြတ္ဆလင္ ​ဆန္႔က်င္ေရး ​အသြင္ေဆာင္ေနတဲ့ ​ရခိုင္ေဒသက ​ဘာသာေရး ​ပဋိပကၡေတြဟာ ​ျမန္မာရဲ့ ​ဒီမိုကေရစီ ​အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ​ထိခိုက္ေစတဲ့ ​အဓိကအခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ​ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ​ကုလသမဂၢအထူးကိုယ္စားလွယ္ ​ေသာမတ္စ္အိုေဟး ​ကင္တားနားက ​ၿပီးခဲ့တဲ့ ​ေသာၾကာေန႕က ​နယူးေယာက္ၿမိဳ႕မွာ ​ေျပာၾကားလိုက္ပါတယ္။

ကုလသမဂၢ ​အေထြေထြ ​ညီလာခံရဲ႕ ​လူ႔အခြင့္အေရး ​ဆိုင္ရာ ​တတိယ ​ေကာ္မတီ ​အစည္းအေဝးမွာ ​မစၥတာ ​ကင္တားနားက ​အခုလို ​ေျပာလိုက္တာျဖစ္ျပီး ​၂၀၁၂ ​ခုနွစ္ ​ဇြန္လ ​နဲ႔ ​ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ​ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ​ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ​ပဋိပကၡေတြေၾကာင့္ ​လူေပါင္း ​အနည္းဆံုး ​၁၉၂ ​ဦး ​ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔လည္း ​သူက ​ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ​အေရးႀကီးတဲ့ ​ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ​ေျခလွမ္းေတြကို ​စတင္ေနေပမယ့္ ​ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ​ႏိုင္ငံတကာ ​လူ႔အခြင့္အေရး ​စံႏႈန္း ​ေတြကို ​လိုက္နာက်င့္သုံးဖို႔ ​လိုအပ္ေနေသးတဲ့အေၾကာင္း ​မစၥတာ ​ကင္တားနားက ​ေျပာၾကားလို္က္တာျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္အေရးကိစၥမွာ ​ပထမအေက်ာ့ ​ပဋိပကၡေၾကာင့္ ​လူေပါင္း ​၇ ​ေသာင္း ​ခြဲ ​အိုးအိမ္စြန္႔ခြါခဲ့ရသလို ​ဒုတိယေက်ာ့ ​ပဋိပကၡေၾကာင့္ ​လူေပါင္း ​၃ ​ေသာင္းခြဲေက်ာ္ ​ဒုကၡေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ​လြတ္လပ္ခြင့္အသစ္ေတြ ​ေပးခဲ့လို႔ ​အခုလို ​ပဋိပကၡ ​ျဖစ္လာရတယ္ဆိုတဲ့ ​ေျပာဆိုခ်က္ကိုေတာ့ ​မစၥတာ ​ကင္တားနားက ​ျငင္းဆိုလိုက္ၿပီး ​ဒီလိုလုပ္ရပ္ဟာ ​ႏိုင္ငံေရး ​လူမႈေရး ​ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ​လူတစုက ​လုပ္ေဆာင္တာ ​ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ​ပြင္းလင္း ​လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ ​လူ႕အခြင့္အေရးကို ​ေလးစားလို္က္နာၾကတယ္လို႔ ​တုန္႔ျပန္ေျပာၾကား ​ခဲ့ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ ​ဒုကၡသည္ေတြ ​စားနပ္ရိပ္ကၡလိုအပ္

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ​ဗုဒၶဘာသာဝင္ ​ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ​ရိုဟင္ဂ်ာ ​မြတ္စလင္ေတြအၾကား ​ျပႆနာ ​မေျဖရွင္းႏိုင္မခ်င္း ​ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ ​ႏိုင္ငံတကာ ​အဖြဲ႔အစည္းေတြအေပၚ ​ဆက္လက္မီွခိုေနရမွာ ​ျဖစ္တယ္လို႔ ​ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာ ​အဖြဲ႔ ​WFP ​က ​ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ​ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ​လူမ်ဳိးေရး ​ပဋိပကၡေၾကာင့္ ​လူေပါင္း ​တစ္သိန္းေလးေသာင္းေက်ာ္ဟာ ​ယာယီဒုကၡသည္ ​စခန္းေတြမွာ ​ေနေနရၿပီး ​အဲဒီဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ​ဒီႏွစ္ ​ဒီဇင္ဘာလအထိ ​စားနပ္ရိကၡာ ​လုံေလာက္ေပမယ့္ ​ေနာက္တစ္ႏွစ္အတြက္ ​အလွဴရွင္ေတြ ​မရွိေသးတဲ့အတြက္ ​အခက္အခဲျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ​ကမာၻ႔စားနပ္ရိကၡာ ​အဖြဲ႔က ​ေျပာခဲ့ပါတယ္။

ခုေလာေလာဆယ္အခ်ိန္အထိ ​ရခိုင္လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ ​ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ေတြအၾကား ​အတူတူ ​ယွဥ္တြဲၿပီး ​မူလေနရာမွာ ​ျပန္လည္ေနထိုင္ႏိုင္မယ့္ ​အေျခအေနမရွိေသးဘူးလို႔ ​သိရၿပီး ​ဒီလို ​ျပႆနာ ​မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ ​ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ ​ဘဝေတြ ​ကင္းမဲ့တဲ့ ​အေျခအေနမွာ ​ဆက္ေနရမွာျဖစ္ၿပီး ​ႏိုင္ငံတကာ ​အလွဴရွင္ေတြရဲ့ ​ရက္ေရာမႈအေပၚမွာပဲ ​မွီခိုေနရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ​ေျပာသြားတာျဖစ္ပါတယ္။

ခုေလာေလာဆယ္ ​ရခိုင္ဗုဒၶဘာသာ ​အေယာက္ ​၃၀၀၀ ​နဲ႔ ​ရိုဟင္ဂ်ာမြတ္စလင္ ​ဒုကၡသည္ ​ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတို႔ဟာ ​ဆန္၊ ​ဆီ၊ ​ဆား၊ ​ကုလားပဲ ​အစရွိတဲ့ ​ေထာက္ပံ့ေၾကးေတြ ​ရရွိၿပီး ​ကေလးသူငယ္နဲ႔ ​ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ​အမ်ဳိးသမီးေတြအတြက္ ​သီးသန္႔ ​အဟာရမွဳန္႔ေတြကို ​ေထာက္ပံ့ေပးထားပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ​ဒုကၡသည္အေျခအေန

အခုလတ္တေလာ ​ျပန္လည္ ​ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ​ျမန္မာႏိုင္ငံ ​ေျမာက္ပိုင္းက ​စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ ​ပိတ္မိေနတဲ့ ​စစ္ေရွာင္ ​ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ​အထူးစိုးရိမ္တဲ့အေၾကာင္း ​ကုလသမဂၢ ​က ​ထုတ္ေဖာ္လိုက္ပါတယ္။

အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ​ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ​လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ​ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ​ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရး ​တပ္မေတာ္ ​KIA ​အၾကား ​မန္စီ ​ေဒသမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ​တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ​လူေပါင္း ​ေထာင္နဲ႔ ​ခ်ီၿပီး ​အစာေရစာ ​ျပတ္လတ္ေနၾကပါတယ္။

အခုလိုပိတ္မိေနတဲ့ ​သူေတြ ​အထူးသျဖင့္ ​ကေလးသူငယ္ေတြနဲ႔ ​သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြအတြက္ ​အထူးစိုးရိမ္ပူပန္တဲ့အေၾကာင္း ​ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ​ကုလသမဂၢဌာေနကိုယ္စားလွယ္ ​အ႐ႈတ္ ​နီဂမ္ ​(Asok ​Nigam) ​ရဲ့ ​အစီရင္ခံစာမွာ ​ေရးသားထားပါတယ္။

KIO ​နဲ႔ ​အစိုးရရဲ႕ ​ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ​ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႔တို႔ဟာ ​တိုက္ပြဲေတြ ​အရွိန္ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔နဲ႔ ​တိုက္ပြဲထပ္ ​မျဖစ္ေအာင္ ​ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ​အဖြဲ႔ ​ဖြဲ႔စည္းဖို႔ ​ဒီလဆန္းပိုင္းက ​ျမစ္ႀကီးနားမွာ ​ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကေပမယ့္ ​တုိက္ပြဲေတြ ​ကေတာ့ ​ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနပါတယ္။

၁၇ ​ႏွစ္ၾကာ ​ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ​ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ​သေဘာတူညီႏိုင္ခဲ့တဲ့ ​KIA ​ဟာ ​၂၀၁၁ ​ဇြန္လကစလို႔ ​ႏွစ္ဘက္ျပန္လည္ ​တိုက္ခိုက္ေနၾကတာေၾကာင္႔ ​လူေပါင္း ​ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ​စစ္ေရွာင္ထြက္ေျပးေနၾကရပါတယ္။