ျပႆနာ အေႂကြးမ်ား က်န္ေနေသးသည့္ ေရႊဂက္စ္ စီမံကိန္း

ခင္ဦးသာ

ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယူနန္ျပည္နယ္သို႔ ဆက္သြယ္ ထားသည့္ ျမန္မာ-တ႐ုတ္ ေရႊ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္း ရာႏႈန္းျပည့္ ၿပီးစီး၍ ဓာတ္ေငြ႕မ်ား ပုိ႔လႊတ္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း စီမံကိန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျပႆနာမ်ားစြာ ေျဖရွင္းရန္ က်န္ရွိေနေသးသည္။

ေရႊသဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ ပုိက္လိုင္း စီမံကိန္းသည္ ၃ ႏွစ္တာ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ အလုံးစုံၿပီးစီးသြားၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း တႏွစ္ လွ်င္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ ကုဗမီတာ ၁၂ ဘီလီယံ (၄၂၀ ဘီလီယံ ကုဗေပ) ကုိ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ႏွစ္စဥ္ ပို႔လႊတ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ သတင္းမ်ားက ေဖာ္ျပထားသည္။

သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ ဂက္စ္ ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္း ၿပီးစီးလည္ပတ္ေနၿပီ ဆိုေသာ္လည္း ေဒသခံျပည္သူမ်ားကမူ စီမံကိန္းေၾကာင့္ လယ္ယာေျမ ဆုံး႐ွႈံးမႈ၊ အလုပ္လက္မဲ့ ဦးေရမ်ားျပားလာမႈ၊ စီမံကိန္း ဧရိယာမ်ား၌ တႏိုင္တပိုင္ လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေန သည့္ လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ပိုင္ခြင့္မရွိေတာ့မႈ စသည့္ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရး က်ပ္တည္းမႈႏွင့္ ႀကဳံေတြ႔ ေနၾကရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ဂက္စ္ စီမံကိန္း အေျခစိုက္ရာ ရခိုင္ေဒသခံမ်ားအျပင္ ပိုက္လိုင္းျဖတ္သန္းရာ မေကြးတိုင္း၊ မႏၱေလးတိုင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္ စ သည့္ ေဒသခံမ်ားထံမွ သိမ္းယူထားသည့္ လယ္ယာေျမမ်ား၏ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ အျပည့္အ၀ မရျခင္း ႏွင့္ ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဆိုင္ရာမ်ားကုိလည္း ေျဖရွင္းေပးရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ပိုက္လိုင္း ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႔မ်ားက ေျပာသည္။

ပိုက္လိုင္း လုံၿခဳံေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ျပည္သူမ်ားကို ရွင္းလင္းေျပာဆိုမႈ မရွိျခင္း အေပၚတြင္လည္း ပိုက္လိုင္း လမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္မွ ေဒသခံမ်ားက စိုးရိမ္မႈမ်ားရွိေနသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ အမ္းၿမိဳ႕နယ္၌ ဂက္စ္ယိုစိမ့္၍ အေသးစား မီး ေလာင္မႈ တခုျဖစ္ မၾကာေသးခင္က ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ရွမ္းျပည္နယ္တြင္လည္း ဓာတ္ေငြ႔ ယိုစိမ့္မႈ တခ်ဳိ႕ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ထိုျပႆနာမ်ားကုိ ေျဖရွင္းေပးရန္ အဓိက တာ၀န္ရွိသည့္ စြမ္းအင္ ၀န္ႀကီးဌာန၊ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ လုပ္ငန္း (MOGE) ကို တင္ျပေတာင္းဆိုၾကေသာ္လည္း အေလးေပး ေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ေျပာဆိုသည္။

ဂက္စ္ပိုက္လိုင္း စီမံကိန္းသည္ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသား ေရနံေကာ္ပိုေရးရွင္း China National Petroleum Corporation (CNPC) ႏွင့္ MOGE တို႔ အက်ဴိးတူ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ အစိုးရသည္ ထိုစီမံကိန္းမွ အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၉၀၀ ႏွစ္စဥ္ ရရွိမည္ဟု ေရႊသဘာ၀ လႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႔ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔အျပင္ ပိုက္လိုင္း ျဖတ္သန္း ခ လည္း ရရွိဦးမည္ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။ ရခုိင္ေဒသအတြင္း ဂက္စ္ပိုက္လိုင္းသည္ ရြာေပါင္း ၄၀ ၀န္းက်င္ ျဖတ္သန္းသြားေၾကာင္း သိရသည္။

ဂက္စ္ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ဆက္စပ္၍ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ရခိုင္ေဒသတြင္းမွ လယ္ယာေျမျပႆနာ၊ အလုပ္သမား ျပႆနာ၊ ေငြေၾကးျပ ႆနာ၊ ေဒသတြင္း ပ်က္စီး ဆုံး႐ွႈံးသြားသည့္ လမ္းမ်ား စသည္တို႔ကုိ ျပဳျပင္ေပးရန္ႏွင့္ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ ေဆာင္ေပးရန္ ေဒသခံမ်ား၊ လူမႈအဖြဲ႔မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားက MOGE ကုိ တင္ျပ ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း ထူးျခားမႈ မရွိေသး ေၾကာင္း သိရသည္။

CNPC ကမူ ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသႏွင့္ ေဒသတခ်ဳိ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀ သန္းေက်ာ္ကုိ ျမန္မာ အစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားထံ ေပးအပ္ထားေၾကာင္း မီဒီယာမ်ားကုိ ေျပာဆိုထားသည္။

ျမန္မာ အစိုးရကလည္း ေက်ာက္ျဖဴေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရး၊ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးမ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု မၾကာခဏ ေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။ လက္ရွိတြင္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ႏွင့္ေက်းရြာ ၁၀ ခု ၀န္းက်င္ကုိ ေရႊ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ စီမံကိန္း မွ ရရွိသည့္ ဓာတ္ေငြ႕ျဖင့္ ၂၄ နာရီ လွ်ပ္စစ္မီး ေပးထားသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ရခိုင္ေဒသသို႔ ယခုလဆန္းပိုင္းတြင္ သြားေရာက္ခဲ့စဥ္က ေရႊသဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ျဖင့္ ရခိုင္ ျပည္ နယ္တ၀န္း လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရး ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း၊ ၎၏ ေျပာဆိုမႈအား ရခိုင္ျပည္သူမ်ား က ႀကိဳဆို ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ လုပ္ေဆာင္မႈ ရွိမရွိကုိမူ ေစာင့္ၾကည့္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေက်ာက္ျဖဴ လူမႈကြန္ရက္မွ ဦးထြန္းလြင္က ေျပာ သည္။

ရခိုင္ေဒသခံမ်ားကမူ ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသအတြက္ သာမက ရခိုင္တျပည္လုံးကုိ ေရႊဂက္စ္ျဖင့္ လွ်ပ္စစ္မီး ေပးရန္ႏွင့္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳး ေရး လုပ္ေဆာင္ေပးရန္၊ ရခိုင္ေဒသထြက္ သဘာ၀ သယံဇာတမ်ားကုိ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား အခ်ဳိးက် ခံစာခြင့္ရေရးတို႔ကုိ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ တာ၀န္ယူခ်ိန္မွ စ၍ ေတာင္းဆိုေနၾကေသာ္လည္း သိသာသည့္ ေျပာင္းလဲမႈ မရွိေသးေပ။

ရခိုင္ေဒသထြက္ သယံဇာတမ်ားသည္ ရခိုင္ ျပည္သူမ်ား အတြက္သာမကဘဲ ျပည္ေထာင္စု တ၀န္းမွ တိုင္းရင္းသား ျပည္သူ အားလုံးႏွင့္သက္ဆိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူအားလုံး အက်ဳိးခံစားခြင့္ ရေရးအတြက္ ဥပေဒ တရပ္ေပၚေပါက္ရန္လည္း ရခိုင္ ႏိုင္ငံ ေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ ရခိုင္လူမႈအဖြဲ႔မ်ားက ေဆာင္ရြက္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

ေရႊသဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ စီမံကိန္းအျပင္ ရခိုင္ေဒသ၌ တည္ေဆာက္ရန္ စီစဥ္ေနသည့္ ေက်ာက္ျဖဴ-ကူမင္း မီရထားလမ္း စီမံ ကိန္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ အထူး စီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း၊ ကုလားတန္ စီမံကိန္း စသည္တို႔ကုိ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵသေဘာထား မပါဘဲ ေဆာင္ရြက္ျခင္း မျပဳၾကရန္အတြက္ ရခိုင္ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားႏွင့္ ရခိုင္တျပည္လုံးမွ လူမႈအဖြဲ႔မ်ား၊ ေဒသဆိုင္ရာ ကုိယ္ စားလွယ္မ်ား စသည့္ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္သည္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕၌ အလုပ္႐ုံ ေဆြးေႏြးပြဲတခု ျပဳလုပ္ၿပီး ေၾကညာခ်က္ ထုတ္၍ ယမန္ေန႔က ေတာင္းဆိုခဲ့ ၾကသည္။

ထို႔အတူ ရခိုင္ေဒသရွိ တည္ေဆာက္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းမ်ား၊ တိုက္ေတနီယမ္ ထုတ္လုပ္ေရး စီမံ ကိန္း၊ ေနပူေတာင္ အလွဆင္ မာဘယ္လ္ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ေရး စီမံကိန္း၊ မာန္ေအာင္ကြ်န္း ခရီးသြားဇုန္ စီမံကိန္း၊ ဟိုတယ္ ဇုန္ စသည့္ စီမံကိန္းႀကီး ၁၀ ခု ၀န္းက်င္အား ရပ္ဆိုင္းရန္လည္း ေတာင္းဆိုေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ေရႊသဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ စီမံကိန္း၏ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္း၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးမႈမ်ား အေပၚတြင္လည္း ရခိုင္လူ မႈအဖြဲ႔မ်ားက ေ၀ဖန္ေနၾကသည္။

ေရႊသဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ CNPC ႏွင့္အတူ အိႏိၵယ၊ ကုိးရီးယား စသည့္ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ျပည္ တြင္း ကုမၸဏီမ်ား၊ ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္းရွင္ ၁၀၀ ေက်ာ္တို႔ကလည္း ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။

ဂက္စ္ပိုက္လိုင္းႏွင့္ ေရနံပိုက္လိုင္း စီမံကိန္း က႑တခ်ဳိ႕တြင္ အိႏိၵယ ႏိုင္ငံ Punj Lloyd ကုမၸဏီႏွင့္ပူးေပါင္း လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾက သည့္ ကန္ထ႐ိုက္လုပ္ငန္းရွင္ ၁၃၂ ဦး သည္ ၎တို႔၏ လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အသုံးျပဳထားသည့္ က်ပ္ေငြ သိန္းေပါင္း ၆ ေသာင္း ေက်ာ္ ရရွိရန္ က်န္ေနေသးေၾကာင္း ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား က ေျပာသည္။ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ လိုအပ္ သည့္ သဲ၊ ေက်ာက္၊ ဘိလပ္ေျမ၊ စက္သုံးဆီ စသည့္ ပစၥည္းမ်ားအတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားၾကသည့္ ေငြမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

“က်ေနာ္တို႔နဲ႔အဓိက ဆက္ဆံတာက အိႏိၵယ Punj Lloyd ကုမၸဏီပါ၊ သူ႔ဆီမွာ ေတာင္းေတာ့ တ႐ုတ္ ကုမၸဏီ CNPC က မေပးေသးလို႔ပဲ ေျပာတယ္၊ MOGE ရယ္၊ သမၼတ ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေတြကုိပါ တိုင္ေပမယ့္ ဘာမွမထူးေသးဘူး”ဟု လုပ္ငန္းရွင္ တဦး က ဆိုသည္။

ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္း တခ်ဳိ႕တြင္ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ေဒသခံမ်ား လုပ္ခ လစာမရျခင္း၊ အိႏိၵယကုမၸဏီမွ ေငြမေခ်ျခင္း စသည္ တို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ကန္ထ႐ိုက္ ကုမၸဏီ တခ်ဳိ႕အၾကား စက္တင္ဘာလတြင္ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကေသးသည္။

ေငြေၾကး ျပႆနာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ တိုင္ၾကားမႈ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ၿပီးေနာက္(MOGE) က ေျဖရွင္း ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု ေျပာဆိုထားေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ေျဖရွင္းေပးမည္ ဆိုသည္ကုိ တိက်စြာ ေျပာဆိုမႈ မရွိေၾကာင္း၊ MOGE ၏ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကုိ ေတြ႔ဆုံရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာ္လည္း အေတြ႔မခံေၾကာင္း လုပ္ငန္းရွင္ တခ်ဳိ႕က ေျပာဆိုသည္။

“ဂက္စ္ပိုက္လိုင္းနဲ႔ ေရနံပိုက္လိုင္း တေလွ်ာက္မွာ ပါ၀င္လုပ္ကိုင္ခဲ့တဲ့ ကန္ထ႐ိုက္ လုပ္ငန္းရွင္ ၁၃၂ ဦး ကုိ အိႏိၵ ကုမၸဏီက ေငြေတြ ေပးဖို႔ သိန္းေပါင္း မ်ားစြာ က်န္ေသးတယ္၊ ေတာင္းရင္လည္း ဟိုလူ႔ လႊဲခ်၊ ဒီလူ႔ လႊဲခ် လုပ္ေနတယ္၊ အခ်ိန္ကာလ တ ခု အတြင္းမွာ မေပးရင္ေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရ တရားစြဲဆိုရမွာပါ”ဟု စီမံကိန္းတြင္ ေလာင္စာဆီ ေရာင္းခ်ေပးခဲ့သည့္ လုပ္ငန္းရွင္ တဦး က ေျပာျပသည္။