အာဆီယံ ဥကၠ႒ ျမန္မာကို ေဒသတြင္း လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက စိုးရိမ္သည္

ဂ်ိဳအီဒီမန္ဒဲလ္

လြန္ခဲ့ေသာ ၂ႏွစ္မွ စ၍ အျငင္းပြားဖြယ္ရာႏွင့္ အခ်ိဳ႕က ယခုတိုင္ သကၤာမကင္း ရွိေနေသးေသာ ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ေဖာ္ေဆာင္ေနသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ယခုအခါ ႏိုင္ငံတကာ စင္ျမင့္ထက္တြင္ အသိအမွတ္ျပဳ ခံယူရန္ အသင့္ျဖစ္ေနၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္ရန္အတြက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ အာဆီယံအဖြဲ႕သို႔ စတင္၀င္ေရာက္ခြင့္ ရခဲ့သည့္အခ်ိန္မွ စ၍ ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို ပထမဆံုး ထမ္းေဆာင္ ရျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူရန္ အလွည့္က်ခဲ့ေသးေသာ္လည္း စစ္အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနခဲ့ၾကသည့္ အေနာက္ႏိုင္ငံ အစိုးရမ်ား၏ တုန္႔ျပန္မႈကို စိုးရိမ္သည့္အတြက္ အခြင့္အေရးကို လက္လႊတ္ခဲ့ရသည္။

၂၀၁၄ အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အသင့္ျဖစ္ေနၿပီလား။ ပို၍ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၄၆ ႏွစ္ သက္တမ္းရွိၿပီျဖစ္ေသာ ေဒသဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္း တခုကို ယံုၾကည္လက္ခံႏိုင္ေလာက္စရာ ဦးေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ရွိမည္လား။ ေမးခြန္းမ်ား ရွိလာသည္။

ႏိုင္ငံအတြင္း မြတ္ဆလင္ လူနည္းစုမ်ားအား ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ အခ်ိန္တြင္ အာဆီယံ ဥကၠ႒ တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္မည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ယံုၾကည္၍ ရႏိုင္ မရႏိုင္ အရပ္ဖက္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားက ေမးခြန္းထုတ္ၾကသည္။

ျမန္မာ အစိုးရသည္ တႏိုင္ငံလံုး အထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ခဲ့ေသာ မြတ္ဆလင္ဆန္႔က်င္ေရး အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို သင့္ေတာ္သည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ ေျဖရွင္းရန္ ပ်က္ကြက္ခဲ့သည့္အတြက္ သမိုင္းႏွင့္ ခ်ီ၍ ျပည္တြင္းေရး ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ပြားေနခဲ့ရသည့္ ႏိုင္ငံတြင္ အဆိုးရြားဆံုးေသာ ဒုကၡသည္ျပႆနာတခု ထပ္ျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု ၎တို႔က ေျပာၾကသည္။

ယခုလ အေစာပိုင္းတြင္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ တႏွစ္ေက်ာ္ကထဲက ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရသည့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ သံတြဲၿမိဳ႕၌ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့ျပန္သည္။

အာဆီယံအေျခစိုက္ အရပ္ဖက္လူ႔ အဖြဲ႔အစည္းတခု ျဖစ္သည့္ Solidarity for Asian Peoples Advocacy (SAPA) က ျမန္ မာအစိုးရအေနျဖင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား၏ ခံစားေနရမႈမ်ားကို အဆံုးသတ္ေစရန္အတြက္ ၎တို႔၏ ျဖစ္တည္မႈ အခြင့္အေရးကို ပထမဆံုး အသိအမွတ္ျပဳေပးရန္ ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။ SAPA က ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံသားဥပေဒကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ရန္ ႏွင့္ ျပင္ဆင္ရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကေသာ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေထာက္ခံေၾကာင္းလည္း ေျပာသည္။

ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားသည္ တန္းတူအခြင့္အေရး ရွိၿပီး ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ ရွိေၾကာင္းကို ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ဖို႔လိုသည္ဟု ၎တို႔က ဆိုသည္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လကစတင္ခဲ့တဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြကို ဦးတည္ဆန္႔က်င္တဲ့ အဓိက႐ုဏ္းေတြေၾကာင့္ လူ ရာနဲ႔ခ်ီကာ ေသဆံုးခဲ့ရၿပီးေတာ့ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ ေအာက္ေျခ လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ အစုအၿပံဳလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ ေနအိမ္စြန္႔ခြာ ထြက္ေျပးရေအာင္ အတင္းဖိအားေပးတာေတြကို ရပ္တန္႔သြားေအာင္ ပို ၿပီးေတာ့ အားထုတ္သင့္ပါတယ္” ဟု SAPA က ဆိုသည္။

အာဆီယံအဖြဲ႔က ေဒသတြင္း စီးပြားေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရန္အတြက္ လုပ္ေဆာင္ရင္း အေရးႀကီးသည့္ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၎ရင္ဆိုင္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္ထက္ ပိုေသာ စိန္ေခၚမႈမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မည္။

႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အိမ္ရွင္အျဖစ္ ေက်ပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ရွိေကာင္းရွိေနႏိုင္သည့္တိုင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဆီယံဥကၠဌ ေနရာအတြက္ ထိုက္တန္ျခင္းမရွိဟု လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔မ်ားက ေျပာၾကသည္။ လက္ရွိျပဳလုပ္ေနေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားသည္ ဒီမိုကေရစီေရး ႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ေရရွည္ထိန္းသိမ္းသြားႏိုင္ရန္ လံုေလာက္ျခင္းမရွိေသး ဟုလည္း ၎တို႔က ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ Southeast Asia Committee for Advocacy (SEACA) က စီစဥ္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ အာဆီယံ အလုပ္႐ံုေဆြး ေႏြးပြဲတခုတြင္ တက္ေရာက္သူအားလံုးက ျမန္မာအစိုးရအား ႐ိုဟင္ဂ်ာျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြရန္၊ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ပြားေနေသာ ေျမယာသိမ္းယူမႈမ်ားကို ရပ္တန္႔ရန္ ႏွင့္ သတၱဳတူးေဖာ္ေရးႏွင့္ ဆည္တည္ေဆာက္ ျခင္းတို႔ကဲ့သို႔ေသာ အႀကီးစား စီမံကိန္းမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကသည္။

လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ အာဆီယံႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္သည့္ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္တို႔ၾကားတြင္ နယ္ေျမပိုင္နက္ အျငင္း ပြားမႈကဲ့သို႕ေသာ အာဆီယံအဆင့္ ေဒသတြင္း ျပႆနာမ်ားကိုကိုင္တြယ္ရန္အတြက္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္မႈကိုလည္း ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားက သံသယရွိေနၾကသည္။ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္ျပင္မွ အျငင္းပြားမႈကို အာဆီယံအဖြဲ႕၏ စည္းကမ္းမူ၀ါဒမ်ား အတိုင္း ေဆြးေႏြးႏိုင္ေရးသည္ ေနာက္ႏွစ္ျမန္မာႏိုင္ငံ ဥကၠဌအျဖစ္ တာ၀န္ယူသည့္ အခိ်န္တြင္ အဓိက လႊမ္းမိုးလာမည့္ အေၾကာင္းအရာျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႀကီးမားဆံုး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဖႏြမ္းပင္ အာဆီယံထိပ္သီးအစည္းအေ၀း တြင္ ၎တို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ နည္းလမ္း အတိုင္း သေဘာတူညီခ်က္ မရေအာင္ လမ္းလြဲေစေသာနည္းျဖင့္ ဆက္သြားႏိုင္ဖို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနသည္။ လာမည့္ႏွစ္တြင္ အဆိုပါျပႆနာကို ျမန္မာက မည္သို႔ ကိုင္တြယ္မည္ဆိုျခင္းမွာ စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံျပင္ပမွ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းမ်ားသည္ လာမည့္ႏွစ္အတြင္း ျပဳလုပ္မည့္ အာဆီယံ အစည္း အေ၀းမ်ားတြင္ ျပည္သူလူထု၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ားကို ရွင္းလင္းေဆြးေႏြးခြင့္ ေသခ်ာေစေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကသည္။ လာမည့္ႏွစ္ အတြင္းမွ အာဆီယံလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ျမန္မာျပည္သူတို႔ ပါ၀င္ႏိုင္ေရးသည္ အေရးႀကီးသည္ဟု SEACA က ယံုၾကည္သည္။

SEACA ႏွင့္ ၎၏ မိတ္ဖက္ SAPA တို႔က အာဆီယံအဖြဲ႕ အေၾကာင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ား ခ်ိတ္ ဆက္မႈႏွင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူးေနရာ ေဆာင္ရြက္ေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အေၾကာင္းအရာ မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၊ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ကို ဦးေဆာင္က်င္းပေပးေနသည္။

အာဆီယံဆိုင္ရာ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွ တဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အရပ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ အသိအျမင္မ်ား ပိုမို ပြင့္လင္းလာၿပီး အာဆီယံ၏ သမိုင္းေၾကာင္းႏွင့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အာဆီယံ ဥကၠဌ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည့္ အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္မွ အားထုတ္ရန္ႏွင့္ ဦးစားေပးရမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ပိုမို နားလည္္လာေစရန္ ကူညီေပးႏိုင္ဖို႔ SEACA က ရည္ရြယ္သည္။ ထို႔ျပင္ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အေနျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ေဒသတြင္း ကူးသန္းသြားလာေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ား စသည္တို႔ကို အာဆီယံႏွင့္ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္းကို သတိျပဳမိေစရန္လည္း SEACA က ဆႏၵရွိပါသည္။