ေရႊဟသၤာ
ရွမ္းျပည္ျပန္ လည္ ထူေထာင္ေရး ေကာင္စီ (RCSS) ကိုယ္စား လွယ္မ်ား သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဇင္းမယ္ ျမို႔သို ႔ေရာက္ ရွိေနေသာ ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္ မင္းႏွင့္ အဖြဲ႔ အား ယေန႔ေန ႔လည္ပိုင္း တြင္ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြး ခဲ့သည္ဟု ၀န္ႀကီး ခရီးစဥ္ႏွင့္ အတူပါ လာေသာ MPC အဖြဲ႔၀င္ ဦးညိဳ အုန္းျမင့္ ကဆိုပါသည္။
“ တလခြဲ တခါ (Review) လုပ္တဲ့ ေဆြးေႏြး ပြဲပါဘဲ။ ေလာေလာ ဆယ္ရွိေန တဲ့ အေျခ အေန ေလးေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ ေလးေတြ ၊တင္ျပစ ရာ ေလးေတြ ကို ေဆြးေႏြး ၾက ဖို႔ပါဘဲ” ဟုဆိုပါသည္။
(RCSS) ကိုယ္စား လွယ္မ်ားသည္ မူးရစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး ျပသနာ၊ တပ္ေနရာ ျပန္လည္ ခ်ထားေရး ျပသနာႏွင့္ တႏိုင္ငံ လံုးအ ပစ္အ ခတ္ရပ္ စဲေရးေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားတြင္ တျခား တိုင္းရင္း သားမ်ားႏွင့္ အတူ (RCSS) လည္း အတူ တကြ တက္ေရာက္ ႏိုင္ရန္ ေတာင္း ဆိုခဲ့ပါသည္။
မူးရစ္ ေဆး၀ါး တိုက္ဖ်က္ေရး အေျခအေန တြင္ ဘိန္းခင္း မ်ားစိုက္ ပ်ဳိးမွဳ မ်ား တိုး လာေနေၾကာင္း ၊အထူးသျဖင့္ အစိုးရ လက္ေအာက္ ခံျပည္သူ စစ္ ေဒသ မ်ားႏွင့္ တခ်ဳိ႕ အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး တပ္ဖြဲ႔မ်ား ထိမ္းခ်ဳပ္ ထားသည့္ ေနရာမ်ား တြင္ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပခဲ့ပါသည္။
တခ်ဳိ႕ကိစၥမ်ား သည္ တျပည္လံုး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲႏိုင္ မွေျဖရွင္းႏိုင္ မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ အစိုးရ အေနႏွင့္ ဥပေဒ ေၾကာင္း အရ ေက်ာ္လြန္ေသာ ကိစၥမွန္ သမ်ွကိုမူ အေရးယူ သြားရန္ အတြက္ ဆက္လက္ေဆာင္ ရြက္ရန္ ရွိေၾကာင္း နယ္စပ္ေရး ရာဌာန ဆိုင္ရာ (နတလ) ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ အုန္းမွ ျပန္လည္ ရွင္း လင္းတင္ျပ ခဲ့ပါသည္။
အထူးသျဖင့္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ အခ်င္းခ်င္း တပ္ဖြဲ႔ေနရာ ခ်ထားမွဳ၊ နယ္ေျမစိုး မွဳမ်ားသည္ ေလာေလာ ဆယ္ေျဖရွင္း ၍ မရႏိုင္ေသး ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ယင္းေဆြးေႏြး ပြဲ သို ႔ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ခြန္မုန္း(မ္) ေခါင္းေဆာင္ေသာ (RCSS) ကိုယ္စား လွယ္မ်ား က တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကျပီး ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး ညစာစား ပြဲသို႔ (RCSS) ဥကၠဌ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရြက္ဆစ္ ကိုယ္ တိုင္ တက္ေရာက္ ခဲ့ပါ သည္။
ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ(UPWC) အဖြဲ႔ တြင္ လူ၀င္မွဳ ႀကီးၾကပ္ေရး ဝန္ႀကီး ဦးခင္ရီ၊ (နတလ) မွ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္အုန္း၊ ဒုတိယ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဦးထြန္း ထြန္းဦး အပါ၀င္ ျမန္မာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာ (MPC) မွ အႀကီးတန္း အရာရွိ ဦးလွေမာင္ေရႊ ေခါင္းေဆာင္ သည့္ အဖြဲ႔၀င္ အားလံုး စုစုေပါင္း ကိုယ္စာလွယ္ (၁၀) ဦးခန္႔ ရွိပါသည္။
Tuesday, December 31, 2013
ႀကံ့ခိုင္ေရး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္ရန္ ခက္ခဲဆဲ
ထက္ႏိုင္ေဇာ္
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒတြင္ ပါရွိသည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ) အပါအ၀င္ အခ်က္ ၅၀ ေက်ာ္ကို ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီ(ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ)က ျပင္ဆင္ရန္ စီစဥ္ေနေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္လာေရးအတြက္ ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ မွ ၃၀ ရက္ အထိ က်င္းပခဲ့ေသာ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ ဗဟို ေကာ္မတီ အဆင့္ အစည္းအေ၀းတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အတြက္ အခ်က္ ၇၃ ခ်က္ တင္ျပရာ၌ ၂၂ ခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္၍ ၅၁ ခ်က္ ကို ျပင္ဆင္ရန္ အတည္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီက ေျပာသည္။
ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား ထဲတြင္ သမၼတ အရည္အခ်င္း ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္ျခင္း အပါအ၀င္ တိုင္း ေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားကို သမၼတက တိုက္႐ိုက္ ခန္႔အပ္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ားက ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရရွိ ေစရန္၊ ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို ဥပေဒ ျပ႒ာန္း၍ တာ၀န္ေပး ေဆာင္ရြက္ရန္ ဆိုေသာ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း လည္း ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ဦးလွေဆြက ေျပာ ျပသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတျဖစ္ခြင့္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္တြင္ ပါ၀င္သည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ)တြင္ တရား၀င္ သားသမီး တဦးဦး၏ ဇနီးႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္ ႏိုင္ငံျခားသား မျဖစ္ေစရဆိုေသာ အခ်က္ကို ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီက ျပင္ဆင္ေပးရန္ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းမည္ဟု သေဘာတူခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD)ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္လာ ရန္ အတားအဆီးမ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။
NLD ေနျပည္ေတာ္ ခ႐ိုင္ ဥကၠ႒ ဦးမင္းသူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူ၏ သားႏွစ္ဦးကို ေမြးဖြားခဲ့သည့္ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာ သံ႐ံုးသုိ႔ သြားေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံသား မွတ္ပံုတင္ ခဲ့ေၾကာင္းကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ျပဳလုပ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ပထမဆံုး သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုထားေၾကာင္း၊ သားႏွစ္ဦးလံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းကို ရွင္း လင္း ခဲ့ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သား ၂ ဦးသည္ ယခုအခါ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ေမြးဖြားခ်ိန္မွ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ တပ္မေတာ္ အစိုးရက ျမန္မာႏုိင္ငံသား အျဖစ္ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည့္ အတြက္ ၎တို႔ႏွစ္ဦးကို (Stateless) ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္မသြားေစရန္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံသား ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“က်ေနာ့္ အျမင္အရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ခင္ပြန္း မိုက္ကယ္အဲရစ္က ေသသြားၿပီ ဆိုေတာ့ ျပႆနာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕သားႏွစ္ေယာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ခံလိုက္ရင္ ရၿပီ။ ဒါဆို သူ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံခြင့္ ရွိၿပီ”ဟု ဦးလွေဆြက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာ သည္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းကမူ လက္ရွိ အာဏာရ ပါတီျဖစ္ေသာ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ၏ သေဘာထား တခု တည္းႏွင့္သာ ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ မျဖစ္ႏုိင္ဘဲ ျဖတ္ေက်ာ္ရမည့္ အဆင့္မ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ယင္းအခ်က္ကို ျပင္ဆင္ရန္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မႈ အပါအ၀င္ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာ သည္။
ႏိုင္ငံေရး သေဘာအရ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ အေနျဖင့္ သမၼတ အရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ခ်က္ကို ျပင္ဆင္ေပးလိုေၾကာင္း သေဘာထား ရွိသည္ဟု ထုတ္ျပ႐ံုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ ပုဒ္မကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ အမတ္ဦးေရ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိရန္ လိုအပ္သည့္ အတြက္ တပ္မေတာ္၏ သေဘာထားမွာ အေရးႀကီး လာေၾကာင္း ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာဆိုသည္။
“ႀကံခိုင္ေရး ပါတီက ျပင္ေပးဖို႔ သေဘာတူ႐ံုေလာက္နဲ႔ ေဒၚစု သမၼတ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဒီကိစၥကို ျပန္ေဆြးေႏြးရင္ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရွိတယ္။ ႀကံ့ခိုင္ေရး အပါအ၀င္ တျခားပါတီေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြ ေထာက္ ခံဦး။ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တေယာက္ မေထာက္ခံရင္ ဘာမွလုပ္လို႔ မရဘူး။ လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူ သြားရင္ေတာင္ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာပါတဲ့ အခ်က္ ၇၄ ခ်က္ေလာက္က တႏုိင္ငံလံုးမွာ လူထု ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ၿပီး ျပင္မွရမယ္” ဟု ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ဆိုသည္။
တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲ ျပဳလုပ္၍ မဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသည့္ လူဦးေရ အားလုံးေထာက္ခံမွ သာလွ်င္ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ သမၼတ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ နည္းပါးသည္ဟုလည္း ၎က ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ေဆြးေႏြးၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း အေသးစိတ္ မထုတ္ျပန္ႏုိင္ ေသး ေၾကာင္း ၊ သို႔ေသာ္ မၾကာမီ ထုတ္ျပန္ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ ေ၀လင္းက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာၾကားသည္။
NLD ပါတီကလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးကို စီစဥ္ေနေၾကာင္း၊ ဖြဲ႕စည္းပံု အခန္း(၁၂)၌ ျပင္ဆင္ခြင့္ ေပးထားရာ ထိုအခန္း (၁၂) ကိုပင္ ျပင္ဆင္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း NLD ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဉာဏ္၀င္းကလည္း ေျပာသည္။
“အခန္း(၁၂)ကိုလည္း ျပင္ဖို႔လုပ္မွာပါ။ ဟို ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ဆိုတာလည္း ျပင္ရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၅၉(စ) ကိစၥအပါအ၀င္ ျပင္ ရမယ့္ အေၾကာင္းေတြ အားလံုးကို မၾကာခင္ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ ရွိပါတယ္”ဟု ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆိုသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း အခန္း(၁၂)တြင္ ပုဒ္မ ၇၀ ေက်ာ္ကို ျပင္ဆင္လိုပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကြ်တ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ အားလံုး၏ ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္တြင္ NLD ပါတီ၏ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြက္ ဒုတိယအႀကိမ္ ဗဟို ေကာ္မတီ အစည္းေ၀း က်င္းပခဲ့ၿပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မျပင္သည္ ျဖစ္ေစ NLD ပါတီ အေနျဖင့္၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဉာဏ္၀င္းက အစည္းေ၀း အၿပီးတြင္ က်င္းပေသာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာဆုိသည္။
“ဒီလို အေျခအေနမွာ မျပင္ဘဲနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္သင့္ဘူးဆိုတာ သေဘာတရားေရး အရ ေျပာတာ။ ေဒၚစုက NLD အတြက္ ေျပာခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ သေဘာတရားေရးအရ ေျပာခဲ့တာ။ ဒီေန႔အစည္းေ၀းက NLD ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မ၀င္ ဆံုးျဖတ္တဲ့ အစည္းေ၀း မဟုတ္ဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ဖို႔ အရင္ကတည္းက ဆံုးျဖတ္ၿပီးသား။ ဒါေၾကာင့္ ၀င္ျဖစ္ေအာင္ ၀င္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာတာ” ဟု ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆိုသည္။
NLD ပါတီသည္ ယင္း၏ ၿပိဳင္ဖက္ပါတီ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီႏွင့္ ႏွလုံးရည္အရ ယွဥ္ၿပိဳင္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျပင္း ထန္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ NLD အေနျဖင့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ) အပါအ၀င္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒတြင္ ျပင္ဆင္ လုိေသာ အခ်က္ ၁၆၈ ခ်က္ ရွိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိသည္။
၈၈မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ မ်ားကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာ သံုးသပ္ေရး ေကာ္မတီသုိ႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂၄ ရက္က ေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု ထုတ္ျပန္သည္။
အႀကံျပဳခ်က္မ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ အျဖစ္ အေရြးခံႏုိင္မည့္ ပုဒ္မကို ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈ မပါ၀င္ဘဲ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈ ၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေလ့လာ သံုးသပ္ေရး ျဖစ္စဥ္ ၊ ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံု ေငြရတု အခမ္းအနားမွ ဆံုးျဖတ္ထားေသာ အမ်ိဳးသား အင္အားစု အားလံုး ပါဝင္သည့္ ညီလာခံ တရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေရး ႀကိဳးပမ္းေနမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ား အားလံုးကို ဆက္စပ္ ညွိႏိႈင္း၍ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥေပေဒ ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ခိုင္မာစြာ အတည္ျပဳႏုိင္ရန္ အႀကံျပဳထားသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္ ခက္ခဲ တင္းက်ပ္လြန္းပါက ဥပေဒအရ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈ မရွိဘဲ ေသြးထြက္ သံယိုမူမ်ား၊ အံုႂကြမႈမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းလဲရသည့္ အခါ ႏိုင္ငံ အတြက္ မ်ားစြာေသာ နစ္နာဆံုးရံႈးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္ဟု ယင္း အႀကံျပဳစာတြင္ ပါရွိသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေထာက္ခံ ဆႏၵ ခံယူပြဲကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၅ ရက္တြင္ တပ္မေတာ္ အစိုးရက ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၂၇၈ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ လူဦးေရ ၉၉.၀၇ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ယင္းတို႔အနက္မွ ၉၂.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္တိုး က ေၾကညာခဲ့သည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒတြင္ ပါရွိသည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ) အပါအ၀င္ အခ်က္ ၅၀ ေက်ာ္ကို ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီ(ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ)က ျပင္ဆင္ရန္ စီစဥ္ေနေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္လာေရးအတြက္ ခက္ခဲေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ မွ ၃၀ ရက္ အထိ က်င္းပခဲ့ေသာ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ ဗဟို ေကာ္မတီ အဆင့္ အစည္းအေ၀းတြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး အတြက္ အခ်က္ ၇၃ ခ်က္ တင္ျပရာ၌ ၂၂ ခ်က္ကို ပယ္ဖ်က္၍ ၅၁ ခ်က္ ကို ျပင္ဆင္ရန္ အတည္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီက ေျပာသည္။
ျပင္ဆင္ခ်က္မ်ား ထဲတြင္ သမၼတ အရည္အခ်င္း ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္ျခင္း အပါအ၀င္ တိုင္း ေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားကို သမၼတက တိုက္႐ိုက္ ခန္႔အပ္ျခင္း မဟုတ္ဘဲ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ားက ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရရွိ ေစရန္၊ ခ႐ိုင္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ားကို ဥပေဒ ျပ႒ာန္း၍ တာ၀န္ေပး ေဆာင္ရြက္ရန္ ဆိုေသာ အခ်က္မ်ား ပါ၀င္ေၾကာင္း လည္း ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ဦးလွေဆြက ေျပာ ျပသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ သမၼတျဖစ္ခြင့္ အရည္အခ်င္း သတ္မွတ္ခ်က္တြင္ ပါ၀င္သည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ)တြင္ တရား၀င္ သားသမီး တဦးဦး၏ ဇနီးႏွင့္ ခင္ပြန္းသည္ ႏိုင္ငံျခားသား မျဖစ္ေစရဆိုေသာ အခ်က္ကို ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီက ျပင္ဆင္ေပးရန္ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းမည္ဟု သေဘာတူခဲ့ေသာ္လည္း အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD)ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတျဖစ္လာ ရန္ အတားအဆီးမ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။
NLD ေနျပည္ေတာ္ ခ႐ိုင္ ဥကၠ႒ ဦးမင္းသူက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သူ၏ သားႏွစ္ဦးကို ေမြးဖြားခဲ့သည့္ အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာ သံ႐ံုးသုိ႔ သြားေရာက္ၿပီး ႏိုင္ငံသား မွတ္ပံုတင္ ခဲ့ေၾကာင္းကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္က ျပဳလုပ္ေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ပထမဆံုး သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုပြဲတြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆိုထားေၾကာင္း၊ သားႏွစ္ဦးလံုးမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္းကို ရွင္း လင္း ခဲ့ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ သား ၂ ဦးသည္ ယခုအခါ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံသားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ေမြးဖြားခ်ိန္မွ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံ သားမ်ား ျဖစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ႏိုင္ငံေရးအရ တပ္မေတာ္ အစိုးရက ျမန္မာႏုိင္ငံသား အျဖစ္ ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည့္ အတြက္ ၎တို႔ႏွစ္ဦးကို (Stateless) ႏိုင္ငံမဲ့ ျဖစ္မသြားေစရန္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံသား ေပးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
“က်ေနာ့္ အျမင္အရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ခင္ပြန္း မိုက္ကယ္အဲရစ္က ေသသြားၿပီ ဆိုေတာ့ ျပႆနာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕သားႏွစ္ေယာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံသား ခံလိုက္ရင္ ရၿပီ။ ဒါဆို သူ သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံခြင့္ ရွိၿပီ”ဟု ဦးလွေဆြက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာ သည္။
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ေလ့လာသူ ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းကမူ လက္ရွိ အာဏာရ ပါတီျဖစ္ေသာ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ၏ သေဘာထား တခု တည္းႏွင့္သာ ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ မျဖစ္ႏုိင္ဘဲ ျဖတ္ေက်ာ္ရမည့္ အဆင့္မ်ားစြာ ရွိေနေသးေၾကာင္း၊ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ယင္းအခ်က္ကို ျပင္ဆင္ရန္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မႈ အပါအ၀င္ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာ သည္။
ႏိုင္ငံေရး သေဘာအရ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီ အေနျဖင့္ သမၼတ အရည္အခ်င္း ကန္႔သတ္ခ်က္ကို ျပင္ဆင္ေပးလိုေၾကာင္း သေဘာထား ရွိသည္ဟု ထုတ္ျပ႐ံုသာ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
သမၼတ ျဖစ္ခြင့္ ပုဒ္မကို ျပင္ဆင္ႏုိင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ အမတ္ဦးေရ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိရန္ လိုအပ္သည့္ အတြက္ တပ္မေတာ္၏ သေဘာထားမွာ အေရးႀကီး လာေၾကာင္း ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာဆိုသည္။
“ႀကံခိုင္ေရး ပါတီက ျပင္ေပးဖို႔ သေဘာတူ႐ံုေလာက္နဲ႔ ေဒၚစု သမၼတ မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဒီကိစၥကို ျပန္ေဆြးေႏြးရင္ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ရွိတယ္။ ႀကံ့ခိုင္ေရး အပါအ၀င္ တျခားပါတီေတြနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြ ေထာက္ ခံဦး။ တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ တေယာက္ မေထာက္ခံရင္ ဘာမွလုပ္လို႔ မရဘူး။ လႊတ္ေတာ္က သေဘာတူ သြားရင္ေတာင္ ဖြဲ႔စည္းပံုမွာပါတဲ့ အခ်က္ ၇၄ ခ်က္ေလာက္က တႏုိင္ငံလံုးမွာ လူထု ဆႏၵခံယူပြဲ လုပ္ၿပီး ျပင္မွရမယ္” ဟု ေဒါက္တာ ရန္မ်ိဳးသိမ္းက ဆိုသည္။
တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲ ျပဳလုပ္၍ မဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသည့္ လူဦးေရ အားလုံးေထာက္ခံမွ သာလွ်င္ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ သမၼတ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ နည္းပါးသည္ဟုလည္း ၎က ေျပာသည္။
တပ္မေတာ္ အေနျဖင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ေဆြးေႏြးၿပီး ျဖစ္ေသာ္လည္း အေသးစိတ္ မထုတ္ျပန္ႏုိင္ ေသး ေၾကာင္း ၊ သို႔ေသာ္ မၾကာမီ ထုတ္ျပန္ေပးသြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရး တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္မႉးခ်ဳပ္ ေ၀လင္းက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာၾကားသည္။
NLD ပါတီကလည္း ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးကို စီစဥ္ေနေၾကာင္း၊ ဖြဲ႕စည္းပံု အခန္း(၁၂)၌ ျပင္ဆင္ခြင့္ ေပးထားရာ ထိုအခန္း (၁၂) ကိုပင္ ျပင္ဆင္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း NLD ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဉာဏ္၀င္းကလည္း ေျပာသည္။
“အခန္း(၁၂)ကိုလည္း ျပင္ဖို႔လုပ္မွာပါ။ ဟို ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ ဆိုတာလည္း ျပင္ရမယ္။ က်ေနာ္တို႔ ၅၉(စ) ကိစၥအပါအ၀င္ ျပင္ ရမယ့္ အေၾကာင္းေတြ အားလံုးကို မၾကာခင္ထုတ္ျပန္ေပးဖုိ႔ ရွိပါတယ္”ဟု ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆိုသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ျခင္း အခန္း(၁၂)တြင္ ပုဒ္မ ၇၀ ေက်ာ္ကို ျပင္ဆင္လိုပါက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အားလံုး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကြ်တ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ အားလံုး၏ ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။
ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္တြင္ NLD ပါတီ၏ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အတြက္ ဒုတိယအႀကိမ္ ဗဟို ေကာ္မတီ အစည္းေ၀း က်င္းပခဲ့ၿပီး ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒကုိ ျပင္ဆင္သည္ ျဖစ္ေစ၊ မျပင္သည္ ျဖစ္ေစ NLD ပါတီ အေနျဖင့္၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးဉာဏ္၀င္းက အစည္းေ၀း အၿပီးတြင္ က်င္းပေသာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာဆုိသည္။
“ဒီလို အေျခအေနမွာ မျပင္ဘဲနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္သင့္ဘူးဆိုတာ သေဘာတရားေရး အရ ေျပာတာ။ ေဒၚစုက NLD အတြက္ ေျပာခဲ့တာ မဟုတ္ဘူး။ သေဘာတရားေရးအရ ေျပာခဲ့တာ။ ဒီေန႔အစည္းေ၀းက NLD ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္မ၀င္ ဆံုးျဖတ္တဲ့ အစည္းေ၀း မဟုတ္ဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္ဖို႔ အရင္ကတည္းက ဆံုးျဖတ္ၿပီးသား။ ဒါေၾကာင့္ ၀င္ျဖစ္ေအာင္ ၀င္မယ္လို႔ က်ေနာ္ ေျပာတာ” ဟု ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆိုသည္။
NLD ပါတီသည္ ယင္း၏ ၿပိဳင္ဖက္ပါတီ ႀကံ့ခိုင္ေရး ပါတီႏွင့္ ႏွလုံးရည္အရ ယွဥ္ၿပိဳင္သြားမည္ျဖစ္ၿပီး တုိက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ ျပင္း ထန္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ NLD အေနျဖင့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ) အပါအ၀င္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒတြင္ ျပင္ဆင္ လုိေသာ အခ်က္ ၁၆၈ ခ်က္ ရွိေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိသည္။
၈၈မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အႀကံျပဳခ်က္ မ်ားကို ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာ သံုးသပ္ေရး ေကာ္မတီသုိ႔ ဒီဇင္ဘာလ ၂၄ ရက္က ေပးပို႔ခဲ့သည္ဟု ထုတ္ျပန္သည္။
အႀကံျပဳခ်က္မ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ အျဖစ္ အေရြးခံႏုိင္မည့္ ပုဒ္မကို ျပင္ဆင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုမႈ မပါ၀င္ဘဲ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမႈ ၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေလ့လာ သံုးသပ္ေရး ျဖစ္စဥ္ ၊ ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံု ေငြရတု အခမ္းအနားမွ ဆံုးျဖတ္ထားေသာ အမ်ိဳးသား အင္အားစု အားလံုး ပါဝင္သည့္ ညီလာခံ တရပ္ ျဖစ္ေပၚလာေရး ႀကိဳးပမ္းေနမႈ ျဖစ္စဥ္မ်ား အားလံုးကို ဆက္စပ္ ညွိႏိႈင္း၍ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥေပေဒ ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားကို ဥပေဒေၾကာင္းအရ ခိုင္မာစြာ အတည္ျပဳႏုိင္ရန္ အႀကံျပဳထားသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ရန္ ခက္ခဲ တင္းက်ပ္လြန္းပါက ဥပေဒအရ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈ မရွိဘဲ ေသြးထြက္ သံယိုမူမ်ား၊ အံုႂကြမႈမ်ားျဖင့္ ေျပာင္းလဲရသည့္ အခါ ႏိုင္ငံ အတြက္ မ်ားစြာေသာ နစ္နာဆံုးရံႈးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္ဟု ယင္း အႀကံျပဳစာတြင္ ပါရွိသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေထာက္ခံ ဆႏၵ ခံယူပြဲကို ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၅ ရက္တြင္ တပ္မေတာ္ အစိုးရက ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၂၇၈ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ လူဦးေရ ၉၉.၀၇ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ယင္းတို႔အနက္မွ ၉၂.၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံခဲ့ေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က ျပည္လံုးကြ်တ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္တိုး က ေၾကညာခဲ့သည္။
ဘားအံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွ အပစ္ရပ္ မူၾကမ္းသစ္ ထြက္ေပၚရန္ရွိ
သစ္ေနမိုး
ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕၌ ဇန္န၀ါရီလကုန္ပုိင္းတြင္ က်င္းပမည့္ အစုိးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕မ်ား၏ ေဆြးေႏြးပြဲမွ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီမႈ မူၾကမ္းတခု ထြက္ေပၚလာရန္ ရွိေၾကာင္း သိရ သည္။
ယင္း ေဆြးေႏြးပြဲကို လာမည့္ ဇန္န၀ါရီ ၂၄ ရက္ေန႔မွ ၂၅ ရက္အထိ ဘာအံၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ကာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္း ေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားဘက္မွ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆုိင္ရာ ညိႇႏိႈင္းေရးအဖြဲ႕(NCCT) တုိ႔က ၄င္းတုိ႔၏ ႏွစ္ဘက္မူၾကမ္းမ်ားကုိ ညႇိႏိႈင္းၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း NCCT ဒု ဥကၠဌ ေစာကြယ္ထူး၀င္း က ဧရာ၀တီ သုိ႔ ေျပာသည္။
“သူ႔ မူၾကမ္း ကုိယ့္မူၾကမ္းကုိင္ၿပီး ေဆြးေႏြးေနတာနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲက ၿပီးမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ အခုဟာက မူၾကမ္းတခုတည္း ျဖစ္ ေအာင္ ညႇိႏိႈင္း ေနတာပါ၊ လက္ရွိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဓိပၸာယ္တူတာေတြ မ်ားတယ္၊ စကားလုံးေတြ ျပန္ညႇိၾကတာေပါ့၊ ဘာအံ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ မူႀကမ္း တခု ထြက္လာဖုိ႔ ရွိပါတယ္၊ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူတဲ့ မူၾကမ္းေပါ့”ဟု ဖဒုိေစာကြယ္ထူး၀င္း က ေျပာသည္။
ယင္းမူၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ယခုလ ၂၉ ရက္ေန႔က ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ေသာ အလြတ္သေဘာ ေတြ႕ဆုံမႈ၌လည္း ႏွစ္ဘက္ အျမင္အားျဖင့္ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားစု တူညီေၾကာင္း သိရသည္။
ထိုေတြ႕ဆုံမႈတြင္ အစုိးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ဘက္မွ ညႇိႏိႈင္းသည့္ မူၾကမ္းမွာ ယခင္အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆုိင္ရာမူၾကမ္းအတုိင္း မဟုတ္ဘဲ အသစ္ေရးဆြဲလာသည့္ သေဘာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း NCCT ဥကၠဌ ဦးႏုိင္ဟံသာ ေျပာသည္။
“အျမင္အားျဖင့္ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ တူညီတယ္၊ ဒီတခါမွာ သူတုိ႔ဘက္က အသစ္ေရးလာတယ္၊ အဲ့ဒီဟာမွာ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ ၿခဳံေျပာရရင္ေတာ့ ဖက္ဒရယ္မူကုိ ဦတည္တဲ့ဟာေပါ့”ဟုလည္း ၄င္းက ဆိုသည္။
လက္ရွိ ညႇိႏိႈ္င္းမႈ အေျခအေနမ်ားအရ တုိးတက္မႈရွိလာေသာ္လည္း လာမည့္ ဇန္န၀ါရီ၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ေသာ ဘာအံ ေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ တႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈအတြက္ အဆုံးသတ္ ညိႇႏႈိင္းေရးမွာ မေသခ်ာေသးေၾကာင္း ႏုိင္ ဟံသာ က ေျပာဆိုသည္။
“ဒီပြဲမွာ အဆုံးသတ္ညႇိႏိႈင္း ႏုိင္မယ္၊ မညႇိႏႈိင္းႏုိင္ဘူး ဆုိတာက ရာႏႈန္းျပည့္ေတာ့ မေျပာႏုိင္ေသးဘူးဗ်”ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။
တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ ညႇိႏိႈ္င္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ NCCT အေနျဖင့္ လက္ရွိ ညႇိႏိႈ္္င္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေန မႈႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး(KNU) တပ္မဟာ ၇ ထိန္္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ ဘာအံခ႐ိုင္ အတြင္းရွိ ေလာစီးလား ေဒသ တြင္လည္း တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ေပါင္းစုံစုစည္း၍ မူူၾကမ္းဆုိင္ရာမ်ားကို ညႇိႏိႈ္င္းေဆြးေႏြးရန္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႕ေပါင္းစုံ ေဆြးေႏြးမည့္ ညီလာခံသည္ KNU က ဖိတ္ေခၚက်င္းပျခင္းျဖစ္ၿပီး ဘာအံေဆြးေႏြးပြဲ မတုိင္ခင္ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ရက္မွ ၂၂ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။
ယင္းေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈမွာ ေအာက္တိုဘာ လကုန္ပိုင္းက က်င္းပခဲ့သည့္ လုိင္ဇာ တုိင္းရင္းသား ညီလာခံၿပီးလွ်င္ ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ျပဳလုပ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆုံသည့္ ညီလာခံလည္း ျဖစ္သည္။
ယင္းညီလာခံမွ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အစိုးရဘက္မွ ညႇိႏိႈင္းမည့္ မူၾကမ္းကုိ ဘာအံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ညႇိႏိႈင္းေပါင္းစည္းၾကမည္ဟု လည္း သိရသည္။
ဘာအံေဆြးေႏြးပြဲမွာ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈအတြက္ အေျဖတခု ထြက္လာႏုိင္မည္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားအျဖစ္လည္း ထပ္မံတုိးကာ ဖိတ္ၾကားသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ဟံသာက ေျပာသည္။
“အရင္တက္ခဲ့တဲ့ ကုလ ကုိယ္စားလွယ္ ဗီေဂ်နမ္ဘီယာ နဲ႔ တ႐ုတ္ကုိယ္စာလွယ္လည္း ပါမယ္။ အဂၤလန္၊ ဂ်ပန္ ထပ္ဖိတ္မယ္၊ ေဒၚစုနဲ႔ ဦးခြန္ထြန္းဦးတုိ႔ကိုလည္း ဖိတ္ဖုိ႔ သေဘာတူထားပါတယ္”ဟု ၄င္းက ဆက္ေျပာသည္။
တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္မ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ သေဘာတူညီမႈမ်ားကုိ လက္ရွိ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီး ေနာက္ ပုိင္းမွစ၍ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သေဘာတူညီမႈမ်ားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၿပီး လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ၁၅ဖြဲ႕ႏွင့္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ခဲ့သည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆုိင္ရာ သေဘာတူမႈကုိ လက္မွတ္ထုိးရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ၏ ဥေရာပခရီးစဥ္ လန္ဒန္ ခ်ာတန္ေဟာက္ မိန္႔ခြန္းတြင္လည္း တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကုိ လက္မွတ္ထုိးႏုိင္ မည္ဟု ႏုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာ အလယ္တြင္ ေျပာၾကားထားသည္။
ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕၌ ဇန္န၀ါရီလကုန္ပုိင္းတြင္ က်င္းပမည့္ အစုိးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႕မ်ား၏ ေဆြးေႏြးပြဲမွ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီမႈ မူၾကမ္းတခု ထြက္ေပၚလာရန္ ရွိေၾကာင္း သိရ သည္။
ယင္း ေဆြးေႏြးပြဲကို လာမည့္ ဇန္န၀ါရီ ၂၄ ရက္ေန႔မွ ၂၅ ရက္အထိ ဘာအံၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္သြားမည္ ျဖစ္ကာ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္း ေရး ေဖာ္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေကာ္မတီႏွင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားဘက္မွ ဖြဲ႕စည္းထားေသာ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆုိင္ရာ ညိႇႏိႈင္းေရးအဖြဲ႕(NCCT) တုိ႔က ၄င္းတုိ႔၏ ႏွစ္ဘက္မူၾကမ္းမ်ားကုိ ညႇိႏိႈင္းၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း NCCT ဒု ဥကၠဌ ေစာကြယ္ထူး၀င္း က ဧရာ၀တီ သုိ႔ ေျပာသည္။
“သူ႔ မူၾကမ္း ကုိယ့္မူၾကမ္းကုိင္ၿပီး ေဆြးေႏြးေနတာနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲက ၿပီးမွာ မဟုတ္ေတာ့ဘူး၊ အခုဟာက မူၾကမ္းတခုတည္း ျဖစ္ ေအာင္ ညႇိႏိႈင္း ေနတာပါ၊ လက္ရွိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အဓိပၸာယ္တူတာေတြ မ်ားတယ္၊ စကားလုံးေတြ ျပန္ညႇိၾကတာေပါ့၊ ဘာအံ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ မူႀကမ္း တခု ထြက္လာဖုိ႔ ရွိပါတယ္၊ ႏွစ္ဘက္သေဘာတူတဲ့ မူၾကမ္းေပါ့”ဟု ဖဒုိေစာကြယ္ထူး၀င္း က ေျပာသည္။
ယင္းမူၾကမ္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ယခုလ ၂၉ ရက္ေန႔က ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆုံခဲ့ေသာ အလြတ္သေဘာ ေတြ႕ဆုံမႈ၌လည္း ႏွစ္ဘက္ အျမင္အားျဖင့္ ရာခိုင္ႏႈန္း အမ်ားစု တူညီေၾကာင္း သိရသည္။
ထိုေတြ႕ဆုံမႈတြင္ အစုိးရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရးအဖြဲ႕ဘက္မွ ညႇိႏိႈင္းသည့္ မူၾကမ္းမွာ ယခင္အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆုိင္ရာမူၾကမ္းအတုိင္း မဟုတ္ဘဲ အသစ္ေရးဆြဲလာသည့္ သေဘာ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း NCCT ဥကၠဌ ဦးႏုိင္ဟံသာ ေျပာသည္။
“အျမင္အားျဖင့္ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္ တူညီတယ္၊ ဒီတခါမွာ သူတုိ႔ဘက္က အသစ္ေရးလာတယ္၊ အဲ့ဒီဟာမွာ ေယဘုယ်အေနနဲ႔ ၿခဳံေျပာရရင္ေတာ့ ဖက္ဒရယ္မူကုိ ဦတည္တဲ့ဟာေပါ့”ဟုလည္း ၄င္းက ဆိုသည္။
လက္ရွိ ညႇိႏိႈ္င္းမႈ အေျခအေနမ်ားအရ တုိးတက္မႈရွိလာေသာ္လည္း လာမည့္ ဇန္န၀ါရီ၌ က်င္းပမည္ျဖစ္ေသာ ဘာအံ ေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ တႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈအတြက္ အဆုံးသတ္ ညိႇႏႈိင္းေရးမွာ မေသခ်ာေသးေၾကာင္း ႏုိင္ ဟံသာ က ေျပာဆိုသည္။
“ဒီပြဲမွာ အဆုံးသတ္ညႇိႏိႈင္း ႏုိင္မယ္၊ မညႇိႏႈိင္းႏုိင္ဘူး ဆုိတာက ရာႏႈန္းျပည့္ေတာ့ မေျပာႏုိင္ေသးဘူးဗ်”ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။
တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ ညႇိႏိႈ္င္းေဆာင္ရြက္ေရးအဖြဲ႕ NCCT အေနျဖင့္ လက္ရွိ ညႇိႏိႈ္္င္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေန မႈႏွင့္ ပတ္သတ္ၿပီး ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ုံး(KNU) တပ္မဟာ ၇ ထိန္္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ ဘာအံခ႐ိုင္ အတြင္းရွိ ေလာစီးလား ေဒသ တြင္လည္း တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ေပါင္းစုံစုစည္း၍ မူူၾကမ္းဆုိင္ရာမ်ားကို ညႇိႏိႈ္င္းေဆြးေႏြးရန္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆုိပါ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႕ေပါင္းစုံ ေဆြးေႏြးမည့္ ညီလာခံသည္ KNU က ဖိတ္ေခၚက်င္းပျခင္းျဖစ္ၿပီး ဘာအံေဆြးေႏြးပြဲ မတုိင္ခင္ ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ရက္မွ ၂၂ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္သည္ဟု ဆုိသည္။
ယင္းေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈမွာ ေအာက္တိုဘာ လကုန္ပိုင္းက က်င္းပခဲ့သည့္ လုိင္ဇာ တုိင္းရင္းသား ညီလာခံၿပီးလွ်င္ ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ျပဳလုပ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတြ႕ဆုံသည့္ ညီလာခံလည္း ျဖစ္သည္။
ယင္းညီလာခံမွ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ အစိုးရဘက္မွ ညႇိႏိႈင္းမည့္ မူၾကမ္းကုိ ဘာအံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ညႇိႏိႈင္းေပါင္းစည္းၾကမည္ဟု လည္း သိရသည္။
ဘာအံေဆြးေႏြးပြဲမွာ တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈအတြက္ အေျဖတခု ထြက္လာႏုိင္မည္ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားအျဖစ္လည္း ထပ္မံတုိးကာ ဖိတ္ၾကားသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏုိင္ဟံသာက ေျပာသည္။
“အရင္တက္ခဲ့တဲ့ ကုလ ကုိယ္စားလွယ္ ဗီေဂ်နမ္ဘီယာ နဲ႔ တ႐ုတ္ကုိယ္စာလွယ္လည္း ပါမယ္။ အဂၤလန္၊ ဂ်ပန္ ထပ္ဖိတ္မယ္၊ ေဒၚစုနဲ႔ ဦးခြန္ထြန္းဦးတုိ႔ကိုလည္း ဖိတ္ဖုိ႔ သေဘာတူထားပါတယ္”ဟု ၄င္းက ဆက္ေျပာသည္။
တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္မ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးဆုိင္ရာ သေဘာတူညီမႈမ်ားကုိ လက္ရွိ အစုိးရသစ္ တက္လာၿပီး ေနာက္ ပုိင္းမွစ၍ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ သေဘာတူညီမႈမ်ားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၿပီး လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႕ ၁၅ဖြဲ႕ႏွင့္ သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိးႏုိင္ခဲ့သည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆုိင္ရာ သေဘာတူမႈကုိ လက္မွတ္ထုိးရန္ လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ၏ ဥေရာပခရီးစဥ္ လန္ဒန္ ခ်ာတန္ေဟာက္ မိန္႔ခြန္းတြင္လည္း တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကုိ လက္မွတ္ထုိးႏုိင္ မည္ဟု ႏုိင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာ အလယ္တြင္ ေျပာၾကားထားသည္။
ပန္းလႈိင္ျမစ္ကမ္းမွ က်ဴးေက်ာ္မ်ားအား ႏွင္ထုတ္ျခင္း မျပဳလုပ္ရန္ သမၼတထံ အသနားခံသြားမည္
ေဇာ္ေဇာ္ေထြး
တြံေတးၿမိဳ႕နယ္ ပန္းလိႈင္ျမစ္ကမ္းရွိ က်ဴးေက်ာ္မ်ားကုိ တရားစြဲႏွင္ထုတ္ျခင္းမျပဳလုပ္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားထံသုိ႔ အသနားခံ ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟု က်ဴးေက်ာ္မ်ားကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ(ျမန္မာ)မွ လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္တာဝန္ခံ ကိုေက်ာ္ထက္ႏိုင္က ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္တြင္ မဇၩိမကို ေျပာသည္။
လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ေက်းရြာ၊ ကေနာင္မင္းသားႀကီးလမ္း၊ အုတ္သဲေက်ာက္ ေရာင္းဝယ္ေရးေနာက္ဘက္ရွိ ပန္းလိႈင္ ျမစ္ေကာမႏုေျမ႐ုိင္းကၽြန္းေပၚတြင္ ေခတၱယာယီတဲထိုးေဆာက္လုပ္ ေနထိုင္ၾကေသာ ဆင္းရဲသားမိသားစုမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ေမာင္းႏွင္ျခင္း မျပဳပါရန္ႏွင့္ က်ဴးခြန္ (ေျမခြန္)ေဆာင္၍ ယာယီဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ျပဳပါရန္ ခ႐ုိင္အဆင့္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ အသနားခံတင္ျပထားခဲ့ၾက သည္။
“အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ ရရင္လည္း ေနသြားခ်င္ပါတယ္။ အဲလိုမွ မဟုတ္ရင္လည္း ယာယီေနထိုင္ခြင့္ေလးေတာ့ လိုခ်င္တယ္။ တရားဝင္ အခြန္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ေလး ရခ်င္တယ္” ဟု ကိုေက်ာ္ထက္ႏိုင္က ေျပာခဲ့သည္။
က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ားမွာ လတ္တေလာစာရင္းအရ ပ်မ္းမွ် ၅၀၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ရွိတံြေတးၿမိဳ႕နယ္ ပန္းလႈိင္တံတား အေနာက္ဘက္ျခမ္းႏွင့္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း ေျမႏုကၽြန္းမ်ားေပၚသို႔ က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ား တည္ေဆာက္ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရွိရသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ က်ဴးထားတာက အစိုးရပိုင္ ေျမႏုကြၽန္းပါ။ ဒါက ျမစ္ေကာလို႔ ေသာင္ထြန္းလာတာ ၃ ႏွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီ၊ ဘယ္သူမွ မပိုင္ပါဘူး၊ တြံေတးလမ္းေဘး ဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္က က်ဴးေတြအတြက္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ တာဝန္ယူမႈ မရွိပါဘူး” ကိုေက်ာ္ထက္ႏိုင္က ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယင္းတို႔က်ဴးေက်ာ္ထားသည့္ ပန္းလႈိင္ျမစ္ေျမႏုကြ်န္းဟုဆိုေသာ္လည္း တြံေတးၿမိဳ႕နယ္ ပဒန္ေရေက်ာ္ေက်းရြာႏွင့္ ခေလာက္ခ်ဳိက္ေက်းရြာတို႔မွ ေဒသခံမ်ားပိုင္ဆိုင္ေသာ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားလည္း ပါဝင္ေနသည္ဟု ေဒသခံေျမပိုင္ရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တု႔ိ ဒီကိစၥကို အမႈဖြင့္တာ အေရးမယူေသးလုိ႔ သမၼတထံကိုပါ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ စာတင္ထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပိုင္ေျမ ၇၈ ဧကေလာက္ပါေနပါတယ္။ ဒါက ပိုင္ဆိုင္မႈအေထာက္အထားရွိၿပီး ႏွစ္စဥ္ အခြန္ေပးေဆာင္ေနရတဲ့ ဥယ်ာဥ္ေျမပါ” ဟု ပဒန္ေရေက်ာ္ေက်းရြာမွ ေျမပိုင္ရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးသာဆိုင္က ဆိုသည္။
ယင္းအျပင္ ပန္းလႈိင္တံတားအဆင္းမွ စ၍ တြံေတး လမ္းဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း ေဒသခံႏွင့္ပုဂၢလိကပိုင္ေျမမ်ား၊ အစိုးရပိုင္ေျမ မ်ားကိုလည္း က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ထားမႈမ်ား ရွိေနၿပီး အဆုိပါ က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ားမွာ တံြေတးႀကိဳးတံတားထိပင္ ေရာက္ရွိေနၿပီဖစ္သည္။
တြံေတးၿမိဳ႕နယ္ ပန္းလိႈင္ျမစ္ကမ္းရွိ က်ဴးေက်ာ္မ်ားကုိ တရားစြဲႏွင္ထုတ္ျခင္းမျပဳလုပ္ရန္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားထံသုိ႔ အသနားခံ ေတာင္းဆိုသြားမည္ဟု က်ဴးေက်ာ္မ်ားကုိ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ဒီမိုကရက္တစ္ ပါတီ(ျမန္မာ)မွ လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္တာဝန္ခံ ကိုေက်ာ္ထက္ႏိုင္က ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္တြင္ မဇၩိမကို ေျပာသည္။
လႈိင္သာယာၿမိဳ႕နယ္ ေညာင္ေက်းရြာ၊ ကေနာင္မင္းသားႀကီးလမ္း၊ အုတ္သဲေက်ာက္ ေရာင္းဝယ္ေရးေနာက္ဘက္ရွိ ပန္းလိႈင္ ျမစ္ေကာမႏုေျမ႐ုိင္းကၽြန္းေပၚတြင္ ေခတၱယာယီတဲထိုးေဆာက္လုပ္ ေနထိုင္ၾကေသာ ဆင္းရဲသားမိသားစုမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ေမာင္းႏွင္ျခင္း မျပဳပါရန္ႏွင့္ က်ဴးခြန္ (ေျမခြန္)ေဆာင္၍ ယာယီဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ျပဳပါရန္ ခ႐ုိင္အဆင့္ႏွင့္ ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ အသနားခံတင္ျပထားခဲ့ၾက သည္။
“အၿမဲတမ္းေနထုိင္ခြင့္ ရရင္လည္း ေနသြားခ်င္ပါတယ္။ အဲလိုမွ မဟုတ္ရင္လည္း ယာယီေနထိုင္ခြင့္ေလးေတာ့ လိုခ်င္တယ္။ တရားဝင္ အခြန္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ေလး ရခ်င္တယ္” ဟု ကိုေက်ာ္ထက္ႏိုင္က ေျပာခဲ့သည္။
က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ားမွာ လတ္တေလာစာရင္းအရ ပ်မ္းမွ် ၅၀၀၀ ေက်ာ္ရွိၿပီး ရွိတံြေတးၿမိဳ႕နယ္ ပန္းလႈိင္တံတား အေနာက္ဘက္ျခမ္းႏွင့္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း ေျမႏုကၽြန္းမ်ားေပၚသို႔ က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ား တည္ေဆာက္ထားသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရွိရသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ က်ဴးထားတာက အစိုးရပိုင္ ေျမႏုကြၽန္းပါ။ ဒါက ျမစ္ေကာလို႔ ေသာင္ထြန္းလာတာ ၃ ႏွစ္ေလာက္ရွိပါၿပီ၊ ဘယ္သူမွ မပိုင္ပါဘူး၊ တြံေတးလမ္းေဘး ဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္က က်ဴးေတြအတြက္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ တာဝန္ယူမႈ မရွိပါဘူး” ကိုေက်ာ္ထက္ႏိုင္က ဆိုသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ယင္းတို႔က်ဴးေက်ာ္ထားသည့္ ပန္းလႈိင္ျမစ္ေျမႏုကြ်န္းဟုဆိုေသာ္လည္း တြံေတးၿမိဳ႕နယ္ ပဒန္ေရေက်ာ္ေက်းရြာႏွင့္ ခေလာက္ခ်ဳိက္ေက်းရြာတို႔မွ ေဒသခံမ်ားပိုင္ဆိုင္ေသာ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားလည္း ပါဝင္ေနသည္ဟု ေဒသခံေျမပိုင္ရွင္မ်ားက ဆိုသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တု႔ိ ဒီကိစၥကို အမႈဖြင့္တာ အေရးမယူေသးလုိ႔ သမၼတထံကိုပါ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ စာတင္ထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပိုင္ေျမ ၇၈ ဧကေလာက္ပါေနပါတယ္။ ဒါက ပိုင္ဆိုင္မႈအေထာက္အထားရွိၿပီး ႏွစ္စဥ္ အခြန္ေပးေဆာင္ေနရတဲ့ ဥယ်ာဥ္ေျမပါ” ဟု ပဒန္ေရေက်ာ္ေက်းရြာမွ ေျမပိုင္ရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးသာဆိုင္က ဆိုသည္။
ယင္းအျပင္ ပန္းလႈိင္တံတားအဆင္းမွ စ၍ တြံေတး လမ္းဝဲယာတစ္ေလွ်ာက္တြင္လည္း ေဒသခံႏွင့္ပုဂၢလိကပိုင္ေျမမ်ား၊ အစိုးရပိုင္ေျမ မ်ားကိုလည္း က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ထားမႈမ်ား ရွိေနၿပီး အဆုိပါ က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ားမွာ တံြေတးႀကိဳးတံတားထိပင္ ေရာက္ရွိေနၿပီဖစ္သည္။
သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ ေအာင္သာယာရပ္ကြက္ ေရေပးေဝနိုင္ေရး စီစဥ္ေန
မင္းထူးသစ္
မြန္ျပည္နယ္၊သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ၊ ေအာင္သာယာရပ္ကြက္ေန ျပည္သူမ်ားအာ ေရလုံေလာက္စြာေပးေဝနိုင္ေရးအတြက္ World vision Myanmar အဖြဲ႕ဝန္ထမ္းႏွင့္ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕တို႔ ၿမိဳ႕အေရွ႕ျခမ္းရွိ ဘဂၤလန္ေရတံခြန္သို႔ ဒီဇင္ဘာ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ သြားေရာက္ၾကည့္ရွုေလ့လာခဲ့ ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
အဓိက ေရရွားခ်ိန္ျဖစ္သည့္ မတ္လႏွင့္ ဧၿပီလမ်ားတြင္ ဘဂၤလန္ေရတံခြန္မွ ေရအရင္းအျမစ္ မည္မၽွရရွိနိုင္မည္ကိုေလ့လာၿပီး ေရေပးေဝေရးကုန္က်စရိတ္ေငြမ်ား တြက္ခ်က္နိုင္မည္ဟု World vision Myanmar အဖြဲ႕ဝန္ထမ္း ကိုတင္ေမာင္လတ္က ေျပာသည္။
ကိုတင္ေမာင္လတ္က “က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႕အေနနဲ႔ ၿမိဳမိၿမိဳ႕ဖ လူမွုအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြ၊ ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္ တို႔နဲ႔လည္း ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ” ဟု ေျပာသည္။
သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ရပ္ကြက္အခ်ိဳ႕၌ ေသာက္သုံးေရရရွိေရး ေရတြင္းေရကန္ တူးေဖာ္စမ္းသပ္မွုမ်ား မေအာင္ျမင္သျဖင့္ ၿမိဳ၏အ ေရွ႕ဘက္(၃)မိုင္ခန္႔အကြာ မုဒုံၿမိဳနယ္ဧရိယာဘက္ရွိ ဘဂၤလန္ေတာင္က် ေရတံခြန္မွ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ၊ ေအာင္သာယာရပ္ကြက္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ဦး မြန္ပရိယတၱိစာသင္တိုက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းအေရာက္ ေသာက္သုံးေရ သယ္ယူသြယ္တန္းျဖန္႔ေဝနိုင္ေရးအတြက္ ပဏာမေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သိရသည္။
ေအာင္သာယာရပ္ကြက္သားတစ္ဦးက “ေႏြေရာက္ရင္ မိုးလင္းၿပီဆိုတာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ထက္ ေရ ဘယ္လိုရမလဲ အရင္စဥ္းစားေနရပါတယ္၊ အလုပ္ေတြမသြားနိုင္တဲ့အထိ ေရမရရွိတဲ့ဒုကၡနဲ႔ ၾကဳံခဲ့ရပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
လက္ရွိေအာင္သာယာရပ္ကြက္၌ အိမ္ေထာင္စု ၁၁၂၅ တြင္ လူဦးေရ ၅၂၀ဝ ဦးခန္႔ေနထိုင္လၽွက္ရွိေၾကာင္း ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွူး႐ုံး စာရင္းအရ သိရသည္။
သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္မ်ား၌ ႏွစ္စဥ္ပြင့္လင္းရာသီ ျဖစ္ေသာ ေဖေဖၚဝါရီ၊ မတ္ႏွင့္ ဧၿပီလမ်ားတြင္ေသာက္သုံးေရ အခက္အခဲျဖစ္ေပၚေလ့ ရွိသျဖင့္ ေရျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားမွ ဝယ္ယူသုံးစြဲေနၾကရသည္။
မြန္ျပည္နယ္၊သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ၊ ေအာင္သာယာရပ္ကြက္ေန ျပည္သူမ်ားအာ ေရလုံေလာက္စြာေပးေဝနိုင္ေရးအတြက္ World vision Myanmar အဖြဲ႕ဝန္ထမ္းႏွင့္ ပညာရွင္အခ်ိဳ႕တို႔ ၿမိဳ႕အေရွ႕ျခမ္းရွိ ဘဂၤလန္ေရတံခြန္သို႔ ဒီဇင္ဘာ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ သြားေရာက္ၾကည့္ရွုေလ့လာခဲ့ ေၾကာင္းသိရွိရသည္။
အဓိက ေရရွားခ်ိန္ျဖစ္သည့္ မတ္လႏွင့္ ဧၿပီလမ်ားတြင္ ဘဂၤလန္ေရတံခြန္မွ ေရအရင္းအျမစ္ မည္မၽွရရွိနိုင္မည္ကိုေလ့လာၿပီး ေရေပးေဝေရးကုန္က်စရိတ္ေငြမ်ား တြက္ခ်က္နိုင္မည္ဟု World vision Myanmar အဖြဲ႕ဝန္ထမ္း ကိုတင္ေမာင္လတ္က ေျပာသည္။
ကိုတင္ေမာင္လတ္က “က်ေနာ္တို႔အဖြဲ႕အေနနဲ႔ ၿမိဳမိၿမိဳ႕ဖ လူမွုအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ ဌာနဆိုင္ရာေတြ၊ ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္ တို႔နဲ႔လည္း ပူေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ” ဟု ေျပာသည္။
သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ရပ္ကြက္အခ်ိဳ႕၌ ေသာက္သုံးေရရရွိေရး ေရတြင္းေရကန္ တူးေဖာ္စမ္းသပ္မွုမ်ား မေအာင္ျမင္သျဖင့္ ၿမိဳ၏အ ေရွ႕ဘက္(၃)မိုင္ခန္႔အကြာ မုဒုံၿမိဳနယ္ဧရိယာဘက္ရွိ ဘဂၤလန္ေတာင္က် ေရတံခြန္မွ သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ၊ ေအာင္သာယာရပ္ကြက္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ဦး မြန္ပရိယတၱိစာသင္တိုက္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းအေရာက္ ေသာက္သုံးေရ သယ္ယူသြယ္တန္းျဖန္႔ေဝနိုင္ေရးအတြက္ ပဏာမေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သိရသည္။
ေအာင္သာယာရပ္ကြက္သားတစ္ဦးက “ေႏြေရာက္ရင္ မိုးလင္းၿပီဆိုတာနဲ႔ အလုပ္လုပ္ဖို႔ထက္ ေရ ဘယ္လိုရမလဲ အရင္စဥ္းစားေနရပါတယ္၊ အလုပ္ေတြမသြားနိုင္တဲ့အထိ ေရမရရွိတဲ့ဒုကၡနဲ႔ ၾကဳံခဲ့ရပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
လက္ရွိေအာင္သာယာရပ္ကြက္၌ အိမ္ေထာင္စု ၁၁၂၅ တြင္ လူဦးေရ ၅၂၀ဝ ဦးခန္႔ေနထိုင္လၽွက္ရွိေၾကာင္း ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွူး႐ုံး စာရင္းအရ သိရသည္။
သံျဖဴဇရပ္ၿမိဳ႕ေပၚရပ္ကြက္မ်ား၌ ႏွစ္စဥ္ပြင့္လင္းရာသီ ျဖစ္ေသာ ေဖေဖၚဝါရီ၊ မတ္ႏွင့္ ဧၿပီလမ်ားတြင္ေသာက္သုံးေရ အခက္အခဲျဖစ္ေပၚေလ့ ရွိသျဖင့္ ေရျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားမွ ဝယ္ယူသုံးစြဲေနၾကရသည္။
မေလးရွားတြင္ ျမန္မာအလုပ္သမား ၂ ဦး အသတ္ခံရ
ကုိစ်ာန္
မေလးရွားႏိုင္ငံ ပီနန္ျပည္နယ္ ဂ်ာလမ္ဘာရူးေဒသ ကမ္ပြန္ဆီတိုးလ္က မီးရထားလမ္း တခုေဘးမွာ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔က ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ဳိးသမီး ၂ ဦး အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ပုိင္းက မေလးရွားႏုိင္ငံ နဂါစာရီ စက္မႈဇုန္နားမွာ အသတ္ခံရတာလုိ႔ အလုပ္သမား ၂ ဦးရဲ႕ နာေရးကို လိုက္လံ ကူညီေပးေနတဲ့ ပီနန္ နာေရးကူညီမႈ အသင္းမွ ဦးပုညက ေျပာဆိုပါတယ္။
“စက္မႈဇုန္နားမွာပါ။ ေငြေၾကးအရႈပ္အရွင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိပါတယ္။ မုဒိန္းမႈလံုး၀ မပါပါဘူး။ ႏွစ္ေယာက္လုံးက အသတ္ခံရတာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပစၥည္းလုတာေတြ ဘာေတြလည္း မပါဘူး။ ရဲက မသကၤာသူေတြကုိ ဖမ္းထားတယ္။”
အသတ္ခံရသူ ၂ ဦးဟာ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ မေဌးေဌးသန္းနဲ႔ အသက္ ၄၁ အရြယ္ မငယ္တို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး မသကၤာဖြယ္ရာ ျမန္မာ ၂ ဦးကုိ ေခၚယူ စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ ျပည္နယ္မႈခင္း စံုစမ္းေရးဌာနရဲ႕ လက္ေထာက္အႀကီးအကဲ မာဇလန္ကီဇာက ေျပာေၾကာင္း သည္စတား အြန္လုိင္းသတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာအနီးက ဘတ္စကားမွတ္တိုင္မွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တယ္လို႔ ယူဆရသူေတြ အသက္ ၃၀ အရြယ္ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ၂ ေယာက္ကို မ်က္ျမင္ သက္ေသတဦးရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ေတြအေပၚ မူတည္ကာ အခင္းျဖစ္ၿပီး မိနစ္ ၃၀ အတြင္း ဖမ္းဆီးထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေသဆုံးသူ အမ်ိဳးသမီး ၂ ဦးဟာ စက္ရံုအလုပ္သမားေဟာင္းေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး လမ္းေလွ်ာက္လာတုန္း တိုက္ခိုက္ခံရတာလို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအရာရွိ ကီဆာက ေျပာပါတယ္။
လူသတ္မႈမွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတြကို ရဲတပ္ဖြဲ႔က ရွာေဖြေနဆဲျဖစ္ၿပီး ဒီလူသတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ တစံုတရာ ရွိရင္ အနီးဆံုး ရဲစခန္းကို ဆက္သြယ္သတင္းေပးၾကဖို႔လည္း မက္ဇလန္ကီဆာက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာအလုပ္သမား အမ်ဳိးသမီး ၂ ဦး အသတ္ခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံရုံးက အလုပ္သမားေရးရာ တာ၀န္ရွိသူကုိ ေမးျမန္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရ ျဖစ္ေနပါတယ္။
မေလး႐ွားနိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလကုန္ပိုင္းေလာက္ကလည္း ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္ခံရတဲ့အတြက္ ျမန္မာအလုပ္သမား ၅ ဦး ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
မေလးရွားမွာ ျမန္မာအလုပ္သမားဦးေရဟာ တရားဝင္ ၃ သိန္းနဲ႔ တရားမဝင္ ၄ ေသာင္း ရိွတယ္လို႔ မေလးရွားႏုိင္ငံ ျမန္မာသံရုံးရဲ႕ စာရင္းအရ သိရပါတယ္။
မေလးရွားႏိုင္ငံ ပီနန္ျပည္နယ္ ဂ်ာလမ္ဘာရူးေဒသ ကမ္ပြန္ဆီတိုးလ္က မီးရထားလမ္း တခုေဘးမွာ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔က ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမား အမ်ဳိးသမီး ၂ ဦး အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ေန႔ ေန႔လယ္ပုိင္းက မေလးရွားႏုိင္ငံ နဂါစာရီ စက္မႈဇုန္နားမွာ အသတ္ခံရတာလုိ႔ အလုပ္သမား ၂ ဦးရဲ႕ နာေရးကို လိုက္လံ ကူညီေပးေနတဲ့ ပီနန္ နာေရးကူညီမႈ အသင္းမွ ဦးပုညက ေျပာဆိုပါတယ္။
“စက္မႈဇုန္နားမွာပါ။ ေငြေၾကးအရႈပ္အရွင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ ရွိပါတယ္။ မုဒိန္းမႈလံုး၀ မပါပါဘူး။ ႏွစ္ေယာက္လုံးက အသတ္ခံရတာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ပစၥည္းလုတာေတြ ဘာေတြလည္း မပါဘူး။ ရဲက မသကၤာသူေတြကုိ ဖမ္းထားတယ္။”
အသတ္ခံရသူ ၂ ဦးဟာ အသက္ ၁၉ ႏွစ္အရြယ္ မေဌးေဌးသန္းနဲ႔ အသက္ ၄၁ အရြယ္ မငယ္တို႔ ျဖစ္ၾကၿပီး မသကၤာဖြယ္ရာ ျမန္မာ ၂ ဦးကုိ ေခၚယူ စစ္ေဆးေနတယ္လို႔ ျပည္နယ္မႈခင္း စံုစမ္းေရးဌာနရဲ႕ လက္ေထာက္အႀကီးအကဲ မာဇလန္ကီဇာက ေျပာေၾကာင္း သည္စတား အြန္လုိင္းသတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာအနီးက ဘတ္စကားမွတ္တိုင္မွာ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္တယ္လို႔ ယူဆရသူေတြ အသက္ ၃၀ အရြယ္ ျမန္မာအမ်ိဳးသား ၂ ေယာက္ကို မ်က္ျမင္ သက္ေသတဦးရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ေတြအေပၚ မူတည္ကာ အခင္းျဖစ္ၿပီး မိနစ္ ၃၀ အတြင္း ဖမ္းဆီးထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေသဆုံးသူ အမ်ိဳးသမီး ၂ ဦးဟာ စက္ရံုအလုပ္သမားေဟာင္းေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး လမ္းေလွ်ာက္လာတုန္း တိုက္ခိုက္ခံရတာလို႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအရာရွိ ကီဆာက ေျပာပါတယ္။
လူသတ္မႈမွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ လက္နက္ေတြကို ရဲတပ္ဖြဲ႔က ရွာေဖြေနဆဲျဖစ္ၿပီး ဒီလူသတ္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းအခ်က္အလက္ တစံုတရာ ရွိရင္ အနီးဆံုး ရဲစခန္းကို ဆက္သြယ္သတင္းေပးၾကဖို႔လည္း မက္ဇလန္ကီဆာက တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ျမန္မာအလုပ္သမား အမ်ဳိးသမီး ၂ ဦး အသတ္ခံရတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံရုံးက အလုပ္သမားေရးရာ တာ၀န္ရွိသူကုိ ေမးျမန္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ ဆက္သြယ္လုိ႔ မရ ျဖစ္ေနပါတယ္။
မေလး႐ွားနိုင္ငံမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ေမလကုန္ပိုင္းေလာက္ကလည္း ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခုိက္ခံရတဲ့အတြက္ ျမန္မာအလုပ္သမား ၅ ဦး ေသဆံုးခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာအစိုးရက တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
မေလးရွားမွာ ျမန္မာအလုပ္သမားဦးေရဟာ တရားဝင္ ၃ သိန္းနဲ႔ တရားမဝင္ ၄ ေသာင္း ရိွတယ္လို႔ မေလးရွားႏုိင္ငံ ျမန္မာသံရုံးရဲ႕ စာရင္းအရ သိရပါတယ္။
မႏၱေလး က်ဳံးေဘးပတ္လည္တြင္ ေလးထပ္ထက္ ပိုေဆာက္ခြင့္မျပဳေတာ့
ၿဖိဳး
မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ က်ဳံးေဘးပတ္လည္တြင္ ေလးထပ္ထက္ျမင့္ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္ မျပဳေတာ့ေၾကာင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ အေဆာက္အအုံႏွင့္ ကုန္႐ုံဌာနမွ ဌာနမွဴးဦးမ်ဳိးေအာင္က ေျပာသည္။
“အေဆာက္အအုံတစ္ခု ေဆာက္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အထပ္ဘယ္ေလာက္အထိေဆာက္ရမယ္ဆိုၿပီး သတ္ မွတ္ခြင့္ျပဳထားတာ မႏၱေလးမွာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ဳံးေဘးပတ္လည္မွာေတာ့ ေလးထပ္ထက္ ပုိမ ေဆာက္ရဘူး။ ေလးထပ္အထိပဲ ခြင့္ျပဳထားတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
အဆိုပါကန္႔သတ္ခ်က္ကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ အစိုးရသစ္ တာ၀န္ယူခ်ိန္မွ စတင္ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း မႏၱေလးေဒသခံမ်ား သိရွိမႈနည္းေသးသျဖင့္ က်ဳံးေဘးပတ္လည္တြင္ ေလးထပ္အထက္ အေဆာက္အအုံ တည္ေဆာက္မႈမ်ားရွိခဲ့ရာ ျပန္လည္ ၿဖိဳဖ်က္ရမႈမ်ားလည္း ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႕၏ အထင္ကရ အမွတ္အသားတစ္ခုျဖစ္သည့္ က်ဳံး၏ ပုံရိပ္ႏွင့္ အလွကုိ ဖုံးကြယ္သြားေစမည့္ အထပ္ျမင့္ အ ေဆာက္အအံုမ်ားကုိ ဌာနျဖစ္ေစ၊ ပုဂၢလိကျဖစ္ေစ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ျပဳမည္မဟုတ္ေပ။
အဆုိပါခြင့္ျပဳမိန္႔ကုိ တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရအဖြဲ႕၏ မူ၀ါဒအတုိင္း ေဆာက္ရြက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေတာင္က်ဳံးႏွင့္ အေရွ႕က်ဳံးေထာင့္တြင္ရွိေသာ ဆီဒုိးနားဟုိတယ္ အေဆာက္အအုံမွာ ေလးထပ္ထက္ပိုေသာ္လည္း အ ေဆာက္အအံုပုံစံႏွင့္ ေဆာက္လုပ္စဥ္က သက္ဆုိင္ရာတာ၀န္ရွိသူတို႔၏ ခြင့္ျပဳျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ အေဆာက္အအုံေဆာက္လုပ္ပါက အထပ္မည္မွ်ဟု ကန္႔သတ္ထားျခင္းမရွိေသာ္လည္း က်ဳံးေဘးပတ္လည္ကိုမူ ႁခြင္းခ်က္အျဖစ္ ကန္႔သတ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕၊ က်ဳံးေဘးပတ္လည္တြင္ ေလးထပ္ထက္ျမင့္ေသာ အေဆာက္အအုံမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္ မျပဳေတာ့ေၾကာင္း မႏၱေလးၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ အေဆာက္အအုံႏွင့္ ကုန္႐ုံဌာနမွ ဌာနမွဴးဦးမ်ဳိးေအာင္က ေျပာသည္။
“အေဆာက္အအုံတစ္ခု ေဆာက္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အထပ္ဘယ္ေလာက္အထိေဆာက္ရမယ္ဆိုၿပီး သတ္ မွတ္ခြင့္ျပဳထားတာ မႏၱေလးမွာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ဳံးေဘးပတ္လည္မွာေတာ့ ေလးထပ္ထက္ ပုိမ ေဆာက္ရဘူး။ ေလးထပ္အထိပဲ ခြင့္ျပဳထားတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
အဆိုပါကန္႔သတ္ခ်က္ကို ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ အစိုးရသစ္ တာ၀န္ယူခ်ိန္မွ စတင္ သတ္မွတ္ခဲ့ေသာ္လည္း မႏၱေလးေဒသခံမ်ား သိရွိမႈနည္းေသးသျဖင့္ က်ဳံးေဘးပတ္လည္တြင္ ေလးထပ္အထက္ အေဆာက္အအုံ တည္ေဆာက္မႈမ်ားရွိခဲ့ရာ ျပန္လည္ ၿဖိဳဖ်က္ရမႈမ်ားလည္း ရွိေနေသးေၾကာင္း သိရသည္။ မႏၱေလးၿမိဳ႕၏ အထင္ကရ အမွတ္အသားတစ္ခုျဖစ္သည့္ က်ဳံး၏ ပုံရိပ္ႏွင့္ အလွကုိ ဖုံးကြယ္သြားေစမည့္ အထပ္ျမင့္ အ ေဆာက္အအံုမ်ားကုိ ဌာနျဖစ္ေစ၊ ပုဂၢလိကျဖစ္ေစ ေဆာက္လုပ္ခြင့္ျပဳမည္မဟုတ္ေပ။
အဆုိပါခြင့္ျပဳမိန္႔ကုိ တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရအဖြဲ႕၏ မူ၀ါဒအတုိင္း ေဆာက္ရြက္ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေတာင္က်ဳံးႏွင့္ အေရွ႕က်ဳံးေထာင့္တြင္ရွိေသာ ဆီဒုိးနားဟုိတယ္ အေဆာက္အအုံမွာ ေလးထပ္ထက္ပိုေသာ္လည္း အ ေဆာက္အအံုပုံစံႏွင့္ ေဆာက္လုပ္စဥ္က သက္ဆုိင္ရာတာ၀န္ရွိသူတို႔၏ ခြင့္ျပဳျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ အေဆာက္အအုံေဆာက္လုပ္ပါက အထပ္မည္မွ်ဟု ကန္႔သတ္ထားျခင္းမရွိေသာ္လည္း က်ဳံးေဘးပတ္လည္ကိုမူ ႁခြင္းခ်က္အျဖစ္ ကန္႔သတ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား အားလံုး လြတ္ေပးဖို႔ သမၼတ အမိန္႔ထုတ္ျပန္
ABC
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး ျပစ္မႈနဲ႔ အက်ဥ္းက်ခံရသူေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ျပစ္မႈနဲ႔ တရားစြဲဆို ခံထားရသူေတြ အားလုံးအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဒီကေန႔ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္းေရး၊ ထာဝရ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္ဖို႔အျပင္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့အေနနဲ႔ ခုလို ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္တာျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ မတိုင္မီ အခ်ိန္အထိ အပိုဒ္ ၃ ပါ ျပစ္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ျပစ္ဒဏ္ခ်ခံရသူေတြ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္နဲ႔ တရားရုံးမွာ ၾကားနာေနဆဲ အမႈေတြ၊ စုံစမ္းအေရးယူေနဆဲ အမႈေတြ အားလုံးကို ပိတ္ခ်ဖို႔ ပါရွိပါတယ္။
အဲဒါ့အျပင္ မတရားအသင္း အက္ဥပေဒပါ ျပစ္မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သစၥာေဖာက္ ပုန္ကန္မႈေတြ၊ အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ျပဳလုပ္မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဖ်က္ဆီးလိုသူေတြ ျပစ္မႈေတြအျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္နဲ႔ အေရးေပၚ စီမံမႈ ျပစ္မႈအရ အေရးယူခံရသူေတြကိုပါ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးဖို႔ ပါရွိပါတယ္။
ဒီလို ေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္နဲ႔ လြတ္လာမယ့္သူ ဦးေရကို ဒီကေန႔ သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လကတည္းက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလုံးကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မကုန္မီ လြတ္ေပးမယ္လို႔ ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရး ျပစ္မႈနဲ႔ အက်ဥ္းက်ခံရသူေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး ျပစ္မႈနဲ႔ တရားစြဲဆို ခံထားရသူေတြ အားလုံးအတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဒီကေန႔ ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ၿငိမ္းေရး၊ ထာဝရ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ေရး၊ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ စည္းလုံးညီညြတ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ အားလုံးပါဝင္ႏိုင္ဖို႔အျပင္ လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားတဲ့အေနနဲ႔ ခုလို ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ အမိန္႔ထုတ္ျပန္တာျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒီဇင္ဘာလ ၃၁ ရက္ေန႔ မတိုင္မီ အခ်ိန္အထိ အပိုဒ္ ၃ ပါ ျပစ္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး ျပစ္ဒဏ္ခ်ခံရသူေတြ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္နဲ႔ တရားရုံးမွာ ၾကားနာေနဆဲ အမႈေတြ၊ စုံစမ္းအေရးယူေနဆဲ အမႈေတြ အားလုံးကို ပိတ္ခ်ဖို႔ ပါရွိပါတယ္။
အဲဒါ့အျပင္ မတရားအသင္း အက္ဥပေဒပါ ျပစ္မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ သစၥာေဖာက္ ပုန္ကန္မႈေတြ၊ အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ျပဳလုပ္မႈေတြ၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ဖ်က္ဆီးလိုသူေတြ ျပစ္မႈေတြအျပင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝးခြင့္နဲ႔ အေရးေပၚ စီမံမႈ ျပစ္မႈအရ အေရးယူခံရသူေတြကိုပါ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးဖို႔ ပါရွိပါတယ္။
ဒီလို ေၾကညာခ်က္ေၾကာင့္ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္နဲ႔ လြတ္လာမယ့္သူ ဦးေရကို ဒီကေန႔ သိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလိုင္လကတည္းက ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား အားလုံးကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မကုန္မီ လြတ္ေပးမယ္လို႔ ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။
တစ္ႏုိင္ငံလုံး သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ယူေရး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္မ်ား ပါ၀င္ကူညီၾကရန္ ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီ ကမ္းလွမ္း
ဖနိဒါ
လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ေရးသည္ အမ်ဳိးသားေရးလုပ္ ငန္းစဥ္ျဖစ္၍ အားလံုးပါ၀င္ကူညီၾကရန္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီက တုိင္းရင္းသား လက္နက္ ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားလုိက္သည္။
ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕ရွိ Holiday Inn ဟုိတယ္တြင္ ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီက သန္းေခါင္စာ ရင္းေကာက္ခံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ လူထုအေျချပဳအ ဖြဲ႕ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ၃၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ သည္။
“၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ သန္ေခါင္းစာရင္းေကာက္ခံျခင္းဟာ အမ်ဳိးသားေရးလုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ သီးျခားေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ကေန ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ တ ကယ္အက်ဳိးခံစားရမွာက အေကာက္ခံရတဲ့လူေတြက ခံစားရမွာပါ။ ေကာက္ခံတဲ့လူေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖေပးရင္ အက်ဳိးခံစားရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါကုိ တစ္ႏုိင္ငံလံုးက နားလည္ၿပီးေတာ့ ၀ုိင္း၀န္း ကူ ညီေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္”ဟု ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီက မဇိ္ၥ်မကုိ ေျပာသည္။
အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ေဒသဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းသာျဖစ္ၿပီး အဓိက အခက္အ ခဲသည္ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ေရး သေဘာတရားကုိ နားမလည္ျခင္းသာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနသည္ ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရန္ လာမည့္ႏွစ္ ေမလ ၃၀ ရက္မွ ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔ထိ ၁၂ ရက္ၾကာ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ မူလတန္းျပဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ အရန္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ၀န္ ထမ္းမ်ားအပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ၈၂,၀၀၀ ျဖင့္ ေကာက္ခံသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
သုိ႔ေသာ္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဘက္မွ ႏုိင္ငံေရးအရ အခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးသြားႏုိင္မလား၊ တုိင္း ရင္းသားလူဦးေရ ေလ်ာ့နည္းသြားလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ လူဦးေရေလ်ာ့နည္းသြားမလားဟူသည့္ အခ်က္မ်ားကုိ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဘက္မွ စုိးရိမ္မႈမ်ားရွိေနသည္ဟု ဆုိသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရရွိေသးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ရွိေနသလုိ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၊ ျပည္ပတြင္ထြက္ခြာ၍ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ႏုိင္ငံသားမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ၎တုိ႔ က်န္ရစ္မွာကုိ စုိးရိမ္မႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုးမွ ပဒုိမန္းမန္းက ေျပာ သည္။
“အဓိကစုိးရိမ္ခ်က္က တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြကုိ သတ္မွတ္တဲ့ေနရာမွာ မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္ေတြကအမ်ားႀကီး ရွိေနေပမဲ့လည္း လူမ်ဳိးစုေတြက တစ္စုတည္းမွာျဖစ္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ မ်ဳိးႏြယ္စုအားလံုးက လူမ်ဳိးစု တစ္စု ျပန္ေပၚလာရင္ ႏုိင္ငံေတာ္က ေဖာ္ျပထားတဲ့ ၁၃၅ မ်ဳိး ရွိပါတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားေပၚမွာ ျဖစ္ သြားႏုိင္တယ္။ရွိေနတဲ့လူမ်ဳိးစု၀င္ေတြက လူမ်ဳိးစုတစ္စုတည္းမွာပဲ ထည့္သြင္းရမယ္ဆုိတဲ့အပုိင္းက ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ စဥ္းစားခ်က္ျဖစ္တယ္”ဟု ၎က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံျခင္းသည္ ျပည္သူလူထုဘက္မွ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈအေပၚ ယံုၾကည္မႈရွိရန္လုိအပ္ၿပီး အကယ္၍ ယံုၾကည္မႈမရွိပါက လူထုထံမွ အခ်က္အလက္မ်ား ရရွိရန္ အခက္ အခဲျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု ယေန႔ ရွင္းလင္းပြဲတက္ေရာက္ခဲ့သူ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ျမန္မာႏုိင္ငံ) WLB မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚတင္တင္ညိဳက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။
“တစ္ခု ကၽြန္မတုိ႔စုိးရိမ္တာက ကၽြန္မတုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ခုခ်ိန္အထိ ျပည္တြင္းစစ္က မရပ္ေနေသးဘူး။ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ မရွိေသးဘူး။ ဒီလုိအေနအထားက ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ ျပည္သူေတြ၊ အျပင္ဘက္မွာရွိေနတဲ့ ျပည္ သူေတြက ဒီအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိႏုိင္မလဲ၊ ယံုၾကည္မႈမရွိဘူးဆုိရင္ ေနာက္ပုိင္းမွာ လုပ္ငန္းေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အပုိင္းေတြ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္” ဟု သူက မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ယခုလ ၁၂ ရက္ကလည္း UNFPA က အြန္လုိင္းမွတစ္ဆင့္ သန္းေကာင္စာရင္းေကာက္ယူေရး လုပ္ငန္း စဥ္မ်ား ရွင္းျပခဲ့စဥ္ ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီ တက္ေရာက္လာျခင္း မရွိသည့္အေပၚ အဆက္အသြယ္ လုိအပ္ခ်က္ ေၾကာင့္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ရသည္ဟု ေတာင္းပန္ ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္ ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ခံျခင္း သည္ ႏုိင္ငံေရးအရ စဥ္းစားရမည္ျဖစ္ကာ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ အာမခံေၾကာင္း ၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းက ေျပာသည္။
သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေရးအတြက္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ၾသစေၾတးလ်၊ ေနာ္ေ၀း၊ ဆြိစ လန္၊ အဂၤလန္၊ ဖင္လန္၊ ဂ်ာမနီ၊ ဆြီဒင္ႏွင့္ အီတလီႏုိင္ငံမ်ားမွ အလွဴရွင္ ရွစ္ဦးက အလွဴ ၃၅ သန္း ရရွိ ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ဂ်ပန္၊ ကေနဒါ၊ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားထံမွလည္း ရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိ သန္းေခါင္ စာရင္းေကာ္မရွင္ကုိ အဓိက ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ United Nations Populations Fund Activities-UNFPA မွ UNFPAမွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ Ms Ms Janet Jacksonက ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ခံမႈတြင္ လုိအပ္သည့္ ရန္ပံုေငြ ၄၅ သန္း သံုးစြဲမည္ ရည္ရြယ္ ထားသည္ဟု ဆုိသည္။
လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ေရးသည္ အမ်ဳိးသားေရးလုပ္ ငန္းစဥ္ျဖစ္၍ အားလံုးပါ၀င္ကူညီၾကရန္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီက တုိင္းရင္းသား လက္နက္ ကုိင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကုိ ရွင္းလင္း ေျပာၾကားလုိက္သည္။
ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕ရွိ Holiday Inn ဟုိတယ္တြင္ ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီက သန္းေခါင္စာ ရင္းေကာက္ခံေရး လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကုိ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၊ လူထုအေျချပဳအ ဖြဲ႕ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ၃၀ ေက်ာ္ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့ျခင္း ျဖစ္ သည္။
“၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ သန္ေခါင္းစာရင္းေကာက္ခံျခင္းဟာ အမ်ဳိးသားေရးလုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္တယ္။ အဲေတာ့ ဖြံ႕ၿဖိဳး တုိးတက္ေရးအတြက္ သီးျခားေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ကေန ေဆာင္ရြက္ေပးတဲ့ ကိစၥျဖစ္တယ္။ တ ကယ္အက်ဳိးခံစားရမွာက အေကာက္ခံရတဲ့လူေတြက ခံစားရမွာပါ။ ေကာက္ခံတဲ့လူေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျဖေပးရင္ အက်ဳိးခံစားရမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါကုိ တစ္ႏုိင္ငံလံုးက နားလည္ၿပီးေတာ့ ၀ုိင္း၀န္း ကူ ညီေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္”ဟု ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီက မဇိ္ၥ်မကုိ ေျပာသည္။
အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္သည္ ေဒသဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးကုိ ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္းသာျဖစ္ၿပီး အဓိက အခက္အ ခဲသည္ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ေရး သေဘာတရားကုိ နားမလည္ျခင္းသာ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနသည္ ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ရန္ လာမည့္ႏွစ္ ေမလ ၃၀ ရက္မွ ဧၿပီလ ၁၀ ရက္ေန႔ထိ ၁၂ ရက္ၾကာ ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ မူလတန္းျပဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ အရန္ က်န္းမာေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ၀န္ ထမ္းမ်ားအပါအ၀င္ စုစုေပါင္း ၈၂,၀၀၀ ျဖင့္ ေကာက္ခံသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
သုိ႔ေသာ္ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဘက္မွ ႏုိင္ငံေရးအရ အခြင့္အေရး ဆံုးရံႈးသြားႏုိင္မလား၊ တုိင္း ရင္းသားလူဦးေရ ေလ်ာ့နည္းသြားလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ လူဦးေရေလ်ာ့နည္းသြားမလားဟူသည့္ အခ်က္မ်ားကုိ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ားဘက္မွ စုိးရိမ္မႈမ်ားရွိေနသည္ဟု ဆုိသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ၿပီးျပည့္စံုသည့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရရွိေသးသျဖင့္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ရွိေနသလုိ၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ား၊ ျပည္ပတြင္ထြက္ခြာ၍ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ႏုိင္ငံသားမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ၎တုိ႔ က်န္ရစ္မွာကုိ စုိးရိမ္မႈမ်ား ရွိေနသည္ဟု ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုးမွ ပဒုိမန္းမန္းက ေျပာ သည္။
“အဓိကစုိးရိမ္ခ်က္က တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြကုိ သတ္မွတ္တဲ့ေနရာမွာ မ်ဳိးႏြယ္စု၀င္ေတြကအမ်ားႀကီး ရွိေနေပမဲ့လည္း လူမ်ဳိးစုေတြက တစ္စုတည္းမွာျဖစ္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ မ်ဳိးႏြယ္စုအားလံုးက လူမ်ဳိးစု တစ္စု ျပန္ေပၚလာရင္ ႏုိင္ငံေတာ္က ေဖာ္ျပထားတဲ့ ၁၃၅ မ်ဳိး ရွိပါတယ္ဆုိတဲ့ အေနအထားေပၚမွာ ျဖစ္ သြားႏုိင္တယ္။ရွိေနတဲ့လူမ်ဳိးစု၀င္ေတြက လူမ်ဳိးစုတစ္စုတည္းမွာပဲ ထည့္သြင္းရမယ္ဆုိတဲ့အပုိင္းက ကၽြန္ ေတာ္တုိ႔ စဥ္းစားခ်က္ျဖစ္တယ္”ဟု ၎က ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ထုိ႔ျပင္ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံျခင္းသည္ ျပည္သူလူထုဘက္မွ သန္းေခါင္စာရင္းေကာက္ခံမႈအေပၚ ယံုၾကည္မႈရွိရန္လုိအပ္ၿပီး အကယ္၍ ယံုၾကည္မႈမရွိပါက လူထုထံမွ အခ်က္အလက္မ်ား ရရွိရန္ အခက္ အခဲျဖစ္လာႏုိင္သည္ဟု ယေန႔ ရွင္းလင္းပြဲတက္ေရာက္ခဲ့သူ အမ်ဳိးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ျမန္မာႏုိင္ငံ) WLB မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ေဒၚတင္တင္ညိဳက ထည့္သြင္း ေျပာဆုိခဲ့သည္။
“တစ္ခု ကၽြန္မတုိ႔စုိးရိမ္တာက ကၽြန္မတုိ႔ႏိုင္ငံမွာ ခုခ်ိန္အထိ ျပည္တြင္းစစ္က မရပ္ေနေသးဘူး။ ႏုိင္ငံေရး တည္ၿငိမ္မႈ မရွိေသးဘူး။ ဒီလုိအေနအထားက ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့ ျပည္သူေတြ၊ အျပင္ဘက္မွာရွိေနတဲ့ ျပည္ သူေတြက ဒီအေပၚမွာ ယံုၾကည္မႈ ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိႏုိင္မလဲ၊ ယံုၾကည္မႈမရွိဘူးဆုိရင္ ေနာက္ပုိင္းမွာ လုပ္ငန္းေတြ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အပုိင္းေတြ စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ လုိအပ္ခ်က္ေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္” ဟု သူက မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ယခုလ ၁၂ ရက္ကလည္း UNFPA က အြန္လုိင္းမွတစ္ဆင့္ သန္းေကာင္စာရင္းေကာက္ယူေရး လုပ္ငန္း စဥ္မ်ား ရွင္းျပခဲ့စဥ္ ၀န္ႀကီးဦးခင္ရီ တက္ေရာက္လာျခင္း မရွိသည့္အေပၚ အဆက္အသြယ္ လုိအပ္ခ်က္ ေၾကာင့္ ပ်က္ကြက္ခဲ့ရသည္ဟု ေတာင္းပန္ ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိရန္ ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ခံျခင္း သည္ ႏုိင္ငံေရးအရ စဥ္းစားရမည္ျဖစ္ကာ တုိင္းရင္းသားမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ အာမခံေၾကာင္း ၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းက ေျပာသည္။
သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူေရးအတြက္ အေနာက္ႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ေသာ ၾသစေၾတးလ်၊ ေနာ္ေ၀း၊ ဆြိစ လန္၊ အဂၤလန္၊ ဖင္လန္၊ ဂ်ာမနီ၊ ဆြီဒင္ႏွင့္ အီတလီႏုိင္ငံမ်ားမွ အလွဴရွင္ ရွစ္ဦးက အလွဴ ၃၅ သန္း ရရွိ ေနၿပီျဖစ္ၿပီး ဂ်ပန္၊ ကေနဒါ၊ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားထံမွလည္း ရရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗဟုိ သန္းေခါင္ စာရင္းေကာ္မရွင္ကုိ အဓိက ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ United Nations Populations Fund Activities-UNFPA မွ UNFPAမွ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ Ms Ms Janet Jacksonက ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။ သန္းေခါင္းစာရင္းေကာက္ခံမႈတြင္ လုိအပ္သည့္ ရန္ပံုေငြ ၄၅ သန္း သံုးစြဲမည္ ရည္ရြယ္ ထားသည္ဟု ဆုိသည္။
ရန္ကုန္ေဆးရံုၾကီးတြင္ တင္ထားရေသာ ဆရာဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္ သတိမရ ျဖစ္ေန
နိရဥၥရာ
ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ဌာန လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးေဟာင္း ဆရာ ဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္သည္ က်န္းမာေရး အေျခအေန အထူးဆိုးရြားေနျပီး ယခုအခါ ရန္ကုန္ ျပည္သူ႕ ေဆးရံုၾကီးတြင္ သတိမရဘဲ ျဖစ္ေနသည္ဟု သိရသည္။
ရခိုင္-ျမန္မာ ပ႑တိတ္ ဆရာၾကီး ဦးသာထြန္း၏ သားၾကီး ျဖစ္သူ ဆရာဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္အား ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ရန္ကုန္ျပည္သူ႕ ေဆးရံုၾကီးကို တင္ခဲ့ရျပီး ယခုအခါ သတိမရဘဲ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ဆရာ၏ ဇနီးျဖစ္သူက ေျပာသည္။
“ အခုထိ သတိမရေသးဘူး။ ဆရာ အေျခအေနက စိုးရိမ္ရတယ္။ ကၽြန္မကေတာ့ ရမွ ရပါ့မလားလို႕ ထင္မိပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ဆရာဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္တြင္ ႏွလံုးေရာဂါ အခံရွိျပီး ရုတ္တရက္ ႏွလံုးထိခိုက္ခဲ့ျပီး ယင္းေနာက္ပိုင္း ဥေဏွာက္ကိုပါ ထပ္မံ ထိခိုက္သြားခဲ့သည္ဟု ယင္းက ဆိုသည္။
ဆရာအား ေဆးရံုတင္ထားရသည္မွာ (၇) ရက္ခန္႕ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း။ အေျခအေနမွာ အထူးဆုိးရြားေနသျဖင့္ မိသားစုမ်ားက အထူး စိုးရိမ္ ပူပန္ေနၾကေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီ ေရွးေဟာင္း သုေတသန ဌာန လက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးေဟာင္း ဆရာ ဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္သည္ က်န္းမာေရး အေျခအေန အထူးဆိုးရြားေနျပီး ယခုအခါ ရန္ကုန္ ျပည္သူ႕ ေဆးရံုၾကီးတြင္ သတိမရဘဲ ျဖစ္ေနသည္ဟု သိရသည္။
ရခိုင္-ျမန္မာ ပ႑တိတ္ ဆရာၾကီး ဦးသာထြန္း၏ သားၾကီး ျဖစ္သူ ဆရာဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္အား ႏွလံုးေရာဂါေၾကာင့္ ရန္ကုန္ျပည္သူ႕ ေဆးရံုၾကီးကို တင္ခဲ့ရျပီး ယခုအခါ သတိမရဘဲ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ဆရာ၏ ဇနီးျဖစ္သူက ေျပာသည္။
“ အခုထိ သတိမရေသးဘူး။ ဆရာ အေျခအေနက စိုးရိမ္ရတယ္။ ကၽြန္မကေတာ့ ရမွ ရပါ့မလားလို႕ ထင္မိပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ဆရာဦးေက်ာ္ထြန္းေအာင္တြင္ ႏွလံုးေရာဂါ အခံရွိျပီး ရုတ္တရက္ ႏွလံုးထိခိုက္ခဲ့ျပီး ယင္းေနာက္ပိုင္း ဥေဏွာက္ကိုပါ ထပ္မံ ထိခိုက္သြားခဲ့သည္ဟု ယင္းက ဆိုသည္။
ဆရာအား ေဆးရံုတင္ထားရသည္မွာ (၇) ရက္ခန္႕ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း။ အေျခအေနမွာ အထူးဆုိးရြားေနသျဖင့္ မိသားစုမ်ားက အထူး စိုးရိမ္ ပူပန္ေနၾကေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ပုဂၢလိကလုပ္ကိုင္ခြင့္ ေလဆိပ္အားလံုးကိုမေပးဟု ေလေၾကာင္း/ဦးစီးဆို
သီဟကိုကို
ျပည္တြင္းေလဆိပ္ ၃၀ အတြက္ လုပ္ငန္း ၁၀ မ်ဳိးအား ပုဂၢလိကသို႔ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးရာတြင္ ေလဆိပ္ အားလံုးကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးမည္မဟုတ္ဘဲ ျပည္တြင္းရွိ ေလဆိပ္ေခၚယူမည့္တင္ဒါအား လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားဘက္မွတင္ျပမည့္ အဆိုျပဳလုပ္ငန္း (Registry of Interest (ROI)) အေပၚ အေျချပဳ၍ လုပ္ကိုင္ ခြင့္ျပဳမည့္ ေလဆိပ္အား ေရြးခ်ယ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရး ၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန မွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦး၀င္းေဆြထြန္းက မဇၩိမသို႔ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္က ေျပာၾကားသည္။
ျပည္တြင္းရွိ ေလဆိပ္ ၃၀ တြင္ ေလဆိပ္တည္ေဆာက္ေရး၊ ေလဆိပ္ထိန္းသိမ္းေရး၀န္ေဆာင္မႈ၊ ၀န္စည္စလယ္ထိန္းသိမ္းေရး၀န္ေဆာင္မႈ၊ ကားပါကင္၊ ေလဆိပ္ဟိုတယ္၀န္ေဆာင္မႈ၊ ေလေၾကာင္း ကုန္ စည္ပို႔ေဆာင္ေရး၀န္ေဆာင္မႈ စသည္တို႔အပါအ၀င္ လုပ္ငန္း ၁၀ မ်ဳိးအား ပုဂၢလိကသို႔လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပး ရန္ တင္ဒါေခၚယူရန္အတြက္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနျဖင့္ အဆိုျပဳလႊာကို မနက္ျဖန္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွ စတင္ကာ ၃၁ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား၍ တင္ျပရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းကဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ဦး၀င္းေဆြထြန္းက “လုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ့ ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္လို႔ အက်ဳိးျဖစ္မယ့္ ေလဆိပ္လုပ္ငန္းေတြကို တင္ျပလာမွာပဲ။ သူတို႔တင္ျပတဲ့အေပၚမူတည္ၿပီး တင္ဒါေပးမယ့္ေလဆိပ္ကို ျပန္ေရြးခ်ယ္မယ္။ အခု ထုတ္ျပန္ေပးထားတဲ့ ေလဆိပ္ ၃၀ လံုးေတာ့ ပုဂၢလိက တင္ဒါေပးမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ေျပာသည္။
လုပ္ငန္းရွင္မ်ားဘက္မွ ျဖည့္စြက္တင္ျပလာမည့္ Registry of Interest (ROI) အေပၚမူတည္၍ ေလ ဆိပ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ က႑အလိုက္ စိစစ္ဆံုးျဖတ္သြားမည္ျဖစ္ၿပီးေနာက္မွ တင္ဒါေပးမည့္ေလဆိပ္မ်ား ကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာေပးမည္ျဖစ္ကာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ တင္ဒါၿပိဳင္သြားရမည္ျဖစ္သည္။
ဦး၀င္းေဆြထြန္းက “စိတ္၀င္စားတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ROI မွာ ပါတဲ့အခ်က္ေတြကိုျဖည့္ၿပီးတင္ရမယ္။ သူတို႔တင္ျပရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေလဆိပ္ေတြကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခ်င္ၾကတယ္။ ဘယ္ေလဆိပ္ကို တင္ဒါေပးမယ္္။ ဘယ္လို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို ဆံုးျဖတ္သြား မွာ။ ဘယ္ေလဆိပ္ေတြကို ေပးရင္ေကာင္းမလဲဆိုတာ Survey (စစ္တမ္း) ေကာက္လိုက္တဲ့ သေဘာ ပါပဲ” ဟု ရွင္းျပသည္။
ေလဆိပ္တစ္ခုလံုးအား ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းအျပင္ လုပ္ငန္းက႑အလိုက္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံျခင္းတို႔ကို ေပးသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ROI ပံုစံေဖာင္တြင္ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ က႑ ၁၀ ခု ေဖာ္ျပထားသည္။
ပုဂၢလိကသို႔ ေလဆိပ္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးမည့္ ေလဆိပ္မ်ားမွာ ပုဂံ၊ ေညာင္ဦး၊ ဟဲဟိုး၊ ထား၀ယ္၊ ပူတာအို၊ မိုင္းဆတ္၊ ေကာ့ေသာင္း၊ ျမစ္ႀကီးနား၊ ပုသိမ္၊ ၿမိတ္၊ ဗန္းေမာ္၊ လား႐ိႈး၊ ဘုတ္ျပင္း၊ ကေလး၊ မေကြး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ခႏ္ၲီး၊ ပခုကၠဴ၊ ဘားအံ၊ ဟုမၼလင္း၊ ေက်ာက္ထု၊ အနီးစခန္း၊ လြိဳင္ေကာ္၊ အမ္း၊ ကိုကိုး ကြၽန္း၊ မံုရြာ၊ စစ္ေတြ၊ သံတဲြ၊ တာခ်ီလိတ္၊ က်ဳိင္းတံုႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴတို႔ျဖစ္သည္။
ျပည္တြင္းေလဆိပ္ ၃၀ အတြက္ လုပ္ငန္း ၁၀ မ်ဳိးအား ပုဂၢလိကသို႔ လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးရာတြင္ ေလဆိပ္ အားလံုးကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးမည္မဟုတ္ဘဲ ျပည္တြင္းရွိ ေလဆိပ္ေခၚယူမည့္တင္ဒါအား လုပ္ငန္းရွင္ မ်ားဘက္မွတင္ျပမည့္ အဆိုျပဳလုပ္ငန္း (Registry of Interest (ROI)) အေပၚ အေျချပဳ၍ လုပ္ကိုင္ ခြင့္ျပဳမည့္ ေလဆိပ္အား ေရြးခ်ယ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေလေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရး ၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန မွ ဒုတိယၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦး၀င္းေဆြထြန္းက မဇၩိမသို႔ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္က ေျပာၾကားသည္။
ျပည္တြင္းရွိ ေလဆိပ္ ၃၀ တြင္ ေလဆိပ္တည္ေဆာက္ေရး၊ ေလဆိပ္ထိန္းသိမ္းေရး၀န္ေဆာင္မႈ၊ ၀န္စည္စလယ္ထိန္းသိမ္းေရး၀န္ေဆာင္မႈ၊ ကားပါကင္၊ ေလဆိပ္ဟိုတယ္၀န္ေဆာင္မႈ၊ ေလေၾကာင္း ကုန္ စည္ပို႔ေဆာင္ေရး၀န္ေဆာင္မႈ စသည္တို႔အပါအ၀င္ လုပ္ငန္း ၁၀ မ်ဳိးအား ပုဂၢလိကသို႔လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပး ရန္ တင္ဒါေခၚယူရန္အတြက္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအေနျဖင့္ အဆိုျပဳလႊာကို မနက္ျဖန္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္မွ စတင္ကာ ၃၁ ရက္ ေနာက္ဆံုးထား၍ တင္ျပရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းကဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။
ဦး၀င္းေဆြထြန္းက “လုပ္ငန္းရွင္ေတြကေတာ့ ရင္းႏွီးလုပ္ကိုင္လို႔ အက်ဳိးျဖစ္မယ့္ ေလဆိပ္လုပ္ငန္းေတြကို တင္ျပလာမွာပဲ။ သူတို႔တင္ျပတဲ့အေပၚမူတည္ၿပီး တင္ဒါေပးမယ့္ေလဆိပ္ကို ျပန္ေရြးခ်ယ္မယ္။ အခု ထုတ္ျပန္ေပးထားတဲ့ ေလဆိပ္ ၃၀ လံုးေတာ့ ပုဂၢလိက တင္ဒါေပးမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု ေျပာသည္။
လုပ္ငန္းရွင္မ်ားဘက္မွ ျဖည့္စြက္တင္ျပလာမည့္ Registry of Interest (ROI) အေပၚမူတည္၍ ေလ ဆိပ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ က႑အလိုက္ စိစစ္ဆံုးျဖတ္သြားမည္ျဖစ္ၿပီးေနာက္မွ တင္ဒါေပးမည့္ေလဆိပ္မ်ား ကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာေပးမည္ျဖစ္ကာ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားမွ တင္ဒါၿပိဳင္သြားရမည္ျဖစ္သည္။
ဦး၀င္းေဆြထြန္းက “စိတ္၀င္စားတဲ့ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက ROI မွာ ပါတဲ့အခ်က္ေတြကိုျဖည့္ၿပီးတင္ရမယ္။ သူတို႔တင္ျပရမယ့္ အခ်က္အလက္ေတြကိုၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေလဆိပ္ေတြကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခ်င္ၾကတယ္။ ဘယ္ေလဆိပ္ကို တင္ဒါေပးမယ္္။ ဘယ္လို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေပးႏိုင္မလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြကို ဆံုးျဖတ္သြား မွာ။ ဘယ္ေလဆိပ္ေတြကို ေပးရင္ေကာင္းမလဲဆိုတာ Survey (စစ္တမ္း) ေကာက္လိုက္တဲ့ သေဘာ ပါပဲ” ဟု ရွင္းျပသည္။
ေလဆိပ္တစ္ခုလံုးအား ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျခင္းအျပင္ လုပ္ငန္းက႑အလိုက္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံျခင္းတို႔ကို ေပးသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ROI ပံုစံေဖာင္တြင္ လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ က႑ ၁၀ ခု ေဖာ္ျပထားသည္။
ပုဂၢလိကသို႔ ေလဆိပ္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္ေပးမည့္ ေလဆိပ္မ်ားမွာ ပုဂံ၊ ေညာင္ဦး၊ ဟဲဟိုး၊ ထား၀ယ္၊ ပူတာအို၊ မိုင္းဆတ္၊ ေကာ့ေသာင္း၊ ျမစ္ႀကီးနား၊ ပုသိမ္၊ ၿမိတ္၊ ဗန္းေမာ္၊ လား႐ိႈး၊ ဘုတ္ျပင္း၊ ကေလး၊ မေကြး၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ခႏ္ၲီး၊ ပခုကၠဴ၊ ဘားအံ၊ ဟုမၼလင္း၊ ေက်ာက္ထု၊ အနီးစခန္း၊ လြိဳင္ေကာ္၊ အမ္း၊ ကိုကိုး ကြၽန္း၊ မံုရြာ၊ စစ္ေတြ၊ သံတဲြ၊ တာခ်ီလိတ္၊ က်ဳိင္းတံုႏွင့္ ေက်ာက္ျဖဴတို႔ျဖစ္သည္။
ကယားျပည္ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းအေျပာင္းအေရြ႕ ခန္႔ထားေရး ျပည္နယ္အစိုုးရ ကိုုင္တြယ္ခြင့္ရ
ဆန္းၿဖိဳးထြန္း
ကယား/ကရင္နီ ျပည္နယ္တြင္ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ား ေျပာင္းအေရႊ႔ႏွင့္ ခန္႔ထားေရးကို ျပည္နယ္ အစိုးရမွ တိုက္ရိုက္ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကယားျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိန္ဦးကေျပာသည္။
၎က“ကိုယ့္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းအေျခအေနနဲ ့ဆရာ၊ဆရာမ လိုအပ္ခ်က္ကို ျပည္နယ္ကပဲ ေသခ်ာသိ ႏိုင္မွာဆိုေတာ့ ၀န္ထမ္း အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ရာထူးတိုးဖို႔ကို ျပည္နယ္ကပဲ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ခြင္ ့ျပဳထားတယ္” ဟုေျပာသည္။
ယခင္က တႏိုင္ငံလံုးရွိ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအပါအ၀င္ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားေျပာင္းေရႊ႕ေရးႏွင့္ ခန္႔ထားေရးကို ယခင္စစ္အစိုးရက ကိုင္တြယ္ခဲ့ျပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး အစိုးရသစ္တက္လာၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ကိုင္တြယ္ခဲ့သည္။
ယခု၂၀၁၃-၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္မွစျပီး ကယားျပည္နယ္ရွိ ပညာေရး၀န္ထမ္းခန္႔အပ္ထားေရးႏွင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ေရးအပါအ၀င္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေျပာင္းေရႊ႕ေရးႏွင့္ ရာထူးတိုးျမွင့္ေပးေရးကိစၥကိုလည္း ျပည္နယ္အစိုးရက လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိသြားျပီျဖစ္သည္ဟု ကယားျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၏ တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ၾကီးလည္းျဖစ္သည့္ ဦးစိန္က ေျပာသည္။
“ဆရာ ဆရာမေတြ၊ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ အဆင္ေျပေအာင္သူတုိ႔ရဲ့ ခန္႔ထားေရးနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ့ေျပာင္းေရႊ႕ေရးကိစၥကို ျပည္နယ္အစိုးရကပဲ ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခခံပညာက႑နဲ႔ က်န္းမာေရး က႑မွာဆရာ၊ဆရာမမ်ား ျဖည့္ဆည္းေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ မ်ားစြာ အဆင္ေျပေကာင္းမြန္ေတာ့မယ္” ဟု ၄င္းကေျပာသည္။
ယခင္က ေနရပ္ရင္းဇာတိတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရန္အတြက္ အခက္အခဲရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုတြင္မူ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈေၾကာင့္ အဆင္ေျပေနျပီျဖစ္သည္ဟု ဒီးေမာ့ဆိုျမိဳ႕နယ္ အ.ထ.က ေက်ာင္းမွ အထက္တန္းျပဆရာမ ေဒၚရွားမိုက ေျပာသည္။
၄င္းက “ဆရာမတို႔ ပညာေရး၀န္ထမ္းေတြအတြက္ ေကာင္းလာပါတယ္။ ကိုယ္ေျပာင္းခ်င္တဲ့ေဒသကို ျပန္ေျပာင္းလို႔ရေအာင္လည္း လုပ္ေပးတယ္ေလ။ ဆရာမဆို ဒီးေမာ့ဆိုျပန္ေျပာင္းတာ အခုရျပီေပါ့။ ခုလည္း (အစိုးရ)ကေျပာေနတယ္၊ ကိုယ္ေျပာင္းခ်င္တဲ့ေဒသကိုတင္လို႔ရတယ္လို႔”
လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးအခက္အခဲႏွင့္ ေဒသခံဘာသာစကားမတတ္ကၽြမ္းျခင္း စသည့္ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင္ ့ ကယားျပည္နယ္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးဌာနမ်ားတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လိုသူ နည္းပါးေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံ ပညာေရး၀န္ထမ္းမ်ားကေျပာသည္။
ထုိ႔ျပင္ ယခင္က ကယားျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာေက်းရြာမ်ားတြင္သာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လိုသျဖင့္ ေလွ်ာက္လႊာတင္ေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရမွ ၀န္ထမ္းမ်ားကို တိုက္ရုိက္ခန္႔အပ္သည့္ အတြက္ ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းမရွိပဲ အျခားေဒသမွ ဆရာဆရာမမ်ားကိုသာ ခန့္အပ္ထားၿပီး အမွန္တကယ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္သူ မရွိသေလာက္ျဖစ္လာရာမွ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမ လိ္ုအပ္ခ်က္ မ်ားေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကရင္နီျပည္ လူငယ္မ်ား သမဂၢမွ ေျပာခြင့္ရရွိသူ ခြန္အာသန္းကေျပာသည္။
ကယားျပည္နယ္တြင္ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းေပါင္း ၄၁၂ ေက်ာင္းရွိသည့္ အနက္ေက်ာင္းေပါင္း ၁၂၆ ေက်ာင္းကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးျဖစ္ကာ ေက်ာင္းေဆာင္သစ္ ၉၂ ေက်ာင္းကို က်ပ္ သန္းေပါင္း ၅၄၀၀ တင္ျပ ေတာင္းခံထားၿပီး ေဆာက္လုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ကယား/ကရင္နီ ျပည္နယ္တြင္ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းမ်ား ေျပာင္းအေရႊ႔ႏွင့္ ခန္႔ထားေရးကို ျပည္နယ္ အစိုးရမွ တိုက္ရိုက္ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကယားျပည္နယ္ အစိုးရအဖြဲ႔၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးစိန္ဦးကေျပာသည္။
၎က“ကိုယ့္ျပည္နယ္မွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းအေျခအေနနဲ ့ဆရာ၊ဆရာမ လိုအပ္ခ်က္ကို ျပည္နယ္ကပဲ ေသခ်ာသိ ႏိုင္မွာဆိုေတာ့ ၀န္ထမ္း အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔ ရာထူးတိုးဖို႔ကို ျပည္နယ္ကပဲ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ခြင္ ့ျပဳထားတယ္” ဟုေျပာသည္။
ယခင္က တႏိုင္ငံလံုးရွိ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးအပါအ၀င္ အစိုးရ၀န္ထမ္းမ်ားေျပာင္းေရႊ႕ေရးႏွင့္ ခန္႔ထားေရးကို ယခင္စစ္အစိုးရက ကိုင္တြယ္ခဲ့ျပီး ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီး အစိုးရသစ္တက္လာၿပီးသည့္ေနာက္ပိုင္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ကိုင္တြယ္ခဲ့သည္။
ယခု၂၀၁၃-၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္မွစျပီး ကယားျပည္နယ္ရွိ ပညာေရး၀န္ထမ္းခန္႔အပ္ထားေရးႏွင့္ ေျပာင္းေရႊ႕ေရးအပါအ၀င္ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေျပာင္းေရႊ႕ေရးႏွင့္ ရာထူးတိုးျမွင့္ေပးေရးကိစၥကိုလည္း ျပည္နယ္အစိုးရက လုပ္ပိုင္ခြင့္ရရွိသြားျပီျဖစ္သည္ဟု ကယားျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔၏ တိုင္းရင္းသားေရးရာ၀န္ၾကီးလည္းျဖစ္သည့္ ဦးစိန္က ေျပာသည္။
“ဆရာ ဆရာမေတြ၊ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြ အဆင္ေျပေအာင္သူတုိ႔ရဲ့ ခန္႔ထားေရးနဲ႔ သူတုိ႔ရဲ့ေျပာင္းေရႊ႕ေရးကိစၥကို ျပည္နယ္အစိုးရကပဲ ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခခံပညာက႑နဲ႔ က်န္းမာေရး က႑မွာဆရာ၊ဆရာမမ်ား ျဖည့္ဆည္းေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ မ်ားစြာ အဆင္ေျပေကာင္းမြန္ေတာ့မယ္” ဟု ၄င္းကေျပာသည္။
ယခင္က ေနရပ္ရင္းဇာတိတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရန္အတြက္ အခက္အခဲရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုတြင္မူ ျပည္နယ္အစိုးရ၏ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈေၾကာင့္ အဆင္ေျပေနျပီျဖစ္သည္ဟု ဒီးေမာ့ဆိုျမိဳ႕နယ္ အ.ထ.က ေက်ာင္းမွ အထက္တန္းျပဆရာမ ေဒၚရွားမိုက ေျပာသည္။
၄င္းက “ဆရာမတို႔ ပညာေရး၀န္ထမ္းေတြအတြက္ ေကာင္းလာပါတယ္။ ကိုယ္ေျပာင္းခ်င္တဲ့ေဒသကို ျပန္ေျပာင္းလို႔ရေအာင္လည္း လုပ္ေပးတယ္ေလ။ ဆရာမဆို ဒီးေမာ့ဆိုျပန္ေျပာင္းတာ အခုရျပီေပါ့။ ခုလည္း (အစိုးရ)ကေျပာေနတယ္၊ ကိုယ္ေျပာင္းခ်င္တဲ့ေဒသကိုတင္လို႔ရတယ္လို႔”
လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးအခက္အခဲႏွင့္ ေဒသခံဘာသာစကားမတတ္ကၽြမ္းျခင္း စသည့္ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင္ ့ ကယားျပည္နယ္ ေက်းလက္ေဒသမ်ားရွိ စာသင္ေက်ာင္းမ်ားႏွင့္ က်န္းမာေရးဌာနမ်ားတြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လိုသူ နည္းပါးေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံ ပညာေရး၀န္ထမ္းမ်ားကေျပာသည္။
ထုိ႔ျပင္ ယခင္က ကယားျပည္နယ္အတြင္းရွိ လူငယ္မ်ားအေနႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာေက်းရြာမ်ားတြင္သာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္လိုသျဖင့္ ေလွ်ာက္လႊာတင္ေသာ္လည္း ျပည္ေထာင္စုအစိုးရမွ ၀န္ထမ္းမ်ားကို တိုက္ရုိက္ခန္႔အပ္သည့္ အတြက္ ေဒသခံမ်ားအေနျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ခံရျခင္းမရွိပဲ အျခားေဒသမွ ဆရာဆရာမမ်ားကိုသာ ခန့္အပ္ထားၿပီး အမွန္တကယ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္သူ မရွိသေလာက္ျဖစ္လာရာမွ ေက်းရြာမ်ားတြင္ ဆရာ၊ ဆရာမ လိ္ုအပ္ခ်က္ မ်ားေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကရင္နီျပည္ လူငယ္မ်ား သမဂၢမွ ေျပာခြင့္ရရွိသူ ခြန္အာသန္းကေျပာသည္။
ကယားျပည္နယ္တြင္ အေျခခံပညာ ေက်ာင္းေပါင္း ၄၁၂ ေက်ာင္းရွိသည့္ အနက္ေက်ာင္းေပါင္း ၁၂၆ ေက်ာင္းကုိ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီးျဖစ္ကာ ေက်ာင္းေဆာင္သစ္ ၉၂ ေက်ာင္းကို က်ပ္ သန္းေပါင္း ၅၄၀၀ တင္ျပ ေတာင္းခံထားၿပီး ေဆာက္လုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
၁၀ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးတစ္ဦး အဓမၼျပဳက်င့္ခံရ
ေဇာ္ေဇာ္ေထြး
၁၀ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးသံုးဦးအဓမၼျပဳက်င့္ခံရၿပီးေနာက္ အသက္ရွစ္ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္တစ္ဦး ထပ္မံအဓမၼျပဳက်င့္ခံရမႈတစ္ခု လွည္းကူးၿမဳိ႕နယ္တြင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္က ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု ရန္ကုန္တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး႐ုံးက သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ လွည္ကူးၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာတစ္ခုတြင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္ နံနက္ ၃ နာရီအခ်ိန္က ျဖစ္ပြားခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။
ျဖစ္စဥ္တြင္ ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ေစ်းေရာင္းေနသည့္ အသက္ (၃၈)ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ဖခင္ကို တစ္ၿခံ တည္းေနထုိင္သူက သမီးငယ္ျဖစ္သူမွာ ေနအိမ္တြင္ မရွိေၾကာင္းလာေရာက္အသိေပးခဲ့ရာမွတစ္ဆင့္ သိရွိခဲ့ရသည္ဟု ဆုိထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေနအိမ္သို႔ ျပန္လာစဥ္တြင္ သမီးငယ္ျဖစ္သူကို Max ဓာတ္ဆီအေရာင္းဆုိင္ေရွ႕အေရာက္ တြင္ ေတြ႔ရွိခဲ့သျဖင့္ ယင္း၏ေစ်းဆိုင္သို႔ ေခၚယူၿပီး ေမးျမန္းခဲ့သည္ဟု ဖခင္ျဖစ္သူက ရဲစခန္းသို႔ အမႈ ဖြင့္ရာတြင္ ေျပာဆိုထားသည္။
သမီးျဖစ္သူက ေျပာျပရာတြင္လည္း ေနအိမ္တြင္ တစ္ဦးတည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ညသန္းေခါင္အခ်ိန္၌ တစ္ၿခံတည္းေန သက္ပိုင္ဦး (၁၈)ႏွစ္က ေနအိမ္ေနာက္ဘက္ ေျမျပင္ေပၚသို႔ ေခၚသြားကာ သားမယား အျဖစ္ တစ္ႀကိမ္ျပဳက်င့္ခဲ့သည္ဟု ဆိုထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ သမီးျဖစ္သူကို သားမယားျပဳက်င့္ခဲ့သူအေပၚ အေရးယူေပးရန္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ရဲစခန္းသို႔ လာေရာက္တုိင္တန္းသျဖင့္ လွည္းကူးရဲစခန္းက (ပ) ၅၇၇/၂၀၁၃ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး အဓမၼျပဳ က်င့္သူအျဖစ္ စြပ္စြဲတိုင္တန္းခံထားရသူကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနကာ အမွန္တကယ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိပါက ပုဒ္မ ၃၇၆ ျဖင့္ အေရးယူသြားမည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔ကဆိုထားသည္။
၁၀ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးသံုးဦးအဓမၼျပဳက်င့္ခံရၿပီးေနာက္ အသက္ရွစ္ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္တစ္ဦး ထပ္မံအဓမၼျပဳက်င့္ခံရမႈတစ္ခု လွည္းကူးၿမဳိ႕နယ္တြင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္က ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု ရန္ကုန္တုိင္းရဲတပ္ဖြဲ႔မွဴး႐ုံးက သတင္းထုတ္ျပန္သည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ လွည္ကူးၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်းရြာတစ္ခုတြင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၇ ရက္ နံနက္ ၃ နာရီအခ်ိန္က ျဖစ္ပြားခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။
ျဖစ္စဥ္တြင္ ၿမိဳ႕ေပၚတြင္ ေစ်းေရာင္းေနသည့္ အသက္ (၃၈)ႏွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ဖခင္ကို တစ္ၿခံ တည္းေနထုိင္သူက သမီးငယ္ျဖစ္သူမွာ ေနအိမ္တြင္ မရွိေၾကာင္းလာေရာက္အသိေပးခဲ့ရာမွတစ္ဆင့္ သိရွိခဲ့ရသည္ဟု ဆုိထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ေနအိမ္သို႔ ျပန္လာစဥ္တြင္ သမီးငယ္ျဖစ္သူကို Max ဓာတ္ဆီအေရာင္းဆုိင္ေရွ႕အေရာက္ တြင္ ေတြ႔ရွိခဲ့သျဖင့္ ယင္း၏ေစ်းဆိုင္သို႔ ေခၚယူၿပီး ေမးျမန္းခဲ့သည္ဟု ဖခင္ျဖစ္သူက ရဲစခန္းသို႔ အမႈ ဖြင့္ရာတြင္ ေျပာဆိုထားသည္။
သမီးျဖစ္သူက ေျပာျပရာတြင္လည္း ေနအိမ္တြင္ တစ္ဦးတည္း အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ ညသန္းေခါင္အခ်ိန္၌ တစ္ၿခံတည္းေန သက္ပိုင္ဦး (၁၈)ႏွစ္က ေနအိမ္ေနာက္ဘက္ ေျမျပင္ေပၚသို႔ ေခၚသြားကာ သားမယား အျဖစ္ တစ္ႀကိမ္ျပဳက်င့္ခဲ့သည္ဟု ဆိုထားသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ သမီးျဖစ္သူကို သားမယားျပဳက်င့္ခဲ့သူအေပၚ အေရးယူေပးရန္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ရဲစခန္းသို႔ လာေရာက္တုိင္တန္းသျဖင့္ လွည္းကူးရဲစခန္းက (ပ) ၅၇၇/၂၀၁၃ျဖင့္ အမႈဖြင့္ၿပီး အဓမၼျပဳ က်င့္သူအျဖစ္ စြပ္စြဲတိုင္တန္းခံထားရသူကို ဖမ္းဆီးစစ္ေဆးေနကာ အမွန္တကယ္ျပစ္မႈ က်ဴးလြန္ ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိပါက ပုဒ္မ ၃၇၆ ျဖင့္ အေရးယူသြားမည္ဟု ရဲတပ္ဖြဲ႔ကဆိုထားသည္။
ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၁)တြင္ မီးေလာင္၍ လူေသဆံုးဒဏ္ရာရမႈရွိ
ေစာခါးစူးညား
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဟာင္ေဆာင္ခ႐ိုင္အတြင္းရွိ ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၁)၊ ရပ္ကြက္(၂)တြင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ တစ္နာရီတြင္ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြား၍ အဖြားအိုတစ္ဦး ေသဆံုးၿပီး ႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
လူေနအိမ္ ၃လံုး မီးေလာင္ကြၽမ္းၿပီး မီးထပ္မံမကူးရန္ အိမ္(၁၇)လံုးကို ဖ်က္ခဲ့ရသည့္ ၎မီးေလာင္မႈျဖစ္စဥ္၌ မီးေလာင္ခ်ိန္အ တြင္း ထြက္မေျပးႏိုင္ေသာ အသက္ ၆၈ႏွစ္အရြယ္ အဖြားစိုးမယ္ ေသဆံုးကာ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး လူငယ္ႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရ ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကရင္နီဒုကၡသည္ေကာ္မတီ(KnRC) အတြင္းေရးမႉး(၁) ေနာ္ထူးလြဲက ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာသည္။
“အခု မီးေလာင္သြားတာ အိမ္ႏွစ္အိမ္နဲ႔ လူငယ္႐ံုးတစ္႐ံုးပါ။ စေလာင္တဲ့အိမ္က မီးေလာင္တဲ့အခ်ိန္ ဘယ္သူမွ မရွိၾကဘူး။ မီး ေလာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဘးအိမ္က အဖြား(စိုးမယ္)က ေျပးမႏိုင္လို႔ ေသရတာပါ။ ေနာက္ အဖြားစိုးမယ္ရဲ႕သမီးနဲ႔ မီးၿငိမ္းသတ္တဲ့ လူငယ္တစ္ဦး ဒဏ္ရာရသြားတယ္”ဟု ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာသည္။
မီးေလာင္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္း အတိအက်ကို ဒုကၡသည္စခန္းဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ဆက္လက္ စံုစမ္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး အိုး အိမ္မဲ့သြားသူ ၁၀၁ဦးျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ လက္ရွိတြင္ ဒဏ္ရာရရွိသြားသူႏွစ္ဦးကို ကရင္နီအမွတ္(၁)စခန္းရွိ ေဆး႐ံုတြင္ ကုသထားေသာ္လည္း ဒဏ္ရာရ အမ်ဳိးသမီးမွာ မိခင္ ဆံုးပါးသြားေသာေၾကာင့္ စိတ္ေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည္ဟု သိရသည္။
ေနအိမ္မီးေလာင္သြားသည့္ မိသားစုမ်ားႏွင့္ မီးမကူးႏုိင္ရန္ ေနအိမ္ဖ်က္ပစ္ရသည့္ မိသားစုမ်ားမွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ စခန္းအတြင္းရွိ နီးစပ္ရာ ေဆြမ်ဳိးႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ား၏ အိမ္မ်ားတြင္ ယာယီေနထိုင္လ်က္ရွိကာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ပတ္ သက္၍ လိုအပ္သည့္ကူညီမႈမ်ား ရရွိရန္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီေပးေနသည့္The Border Consortium (TBC)ႏွင့္ ေဆြးေႏြး သြားမည္ဟု KnRC က ဆိုသည္။
၎မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ ေဒသဆိုင္ရာ ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ား၊ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ စခန္းေကာ္မတီ၀င္မ်ား က မီးေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အကူအညီမ်ား ခ်က္ခ်င္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သလို ယမန္ေန႔မြန္းလြဲ ၃နာရီက စခန္း႐ံုးတြင္ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ေစာင္၊ အေႏြးထည္ႏွင့္ လိုအပ္သည့္ အစားအေသာက္မ်ားကို TBC ႏွင့္ စခန္းအနီး ရွိ ထိုင္းေက်းရြာမ်ားကလည္း ကူညီေပးခဲ့ေၾကာင္း TBC ၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အလားတူ ယခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ရက္ေန႔ကလည္း ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၂)တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူ ၃၀ေက်ာ္ ေသဆံုးကာ ၂၀၀ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ၿပီး အိမ္အေဆာက္အဦးေပါင္း ၄၀၀ေက်ာ္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးခဲ့သည္။ ကရင္နီဒုကၡ သည္စခန္း အမွတ္(၁)ကို ၁၉၉၂ခုႏွစ္က စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး လက္ရွိ ရပ္ကြက္ေပါင္း ၁၇ခု၌ အိမ္ေျခႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ လူဦးေရ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။
ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဟာင္ေဆာင္ခ႐ိုင္အတြင္းရွိ ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၁)၊ ရပ္ကြက္(၂)တြင္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ တစ္နာရီတြင္ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြား၍ အဖြားအိုတစ္ဦး ေသဆံုးၿပီး ႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရရွိခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
လူေနအိမ္ ၃လံုး မီးေလာင္ကြၽမ္းၿပီး မီးထပ္မံမကူးရန္ အိမ္(၁၇)လံုးကို ဖ်က္ခဲ့ရသည့္ ၎မီးေလာင္မႈျဖစ္စဥ္၌ မီးေလာင္ခ်ိန္အ တြင္း ထြက္မေျပးႏိုင္ေသာ အသက္ ၆၈ႏွစ္အရြယ္ အဖြားစိုးမယ္ ေသဆံုးကာ အမ်ဳိးသားႏွင့္ အမ်ဳိးသမီး လူငယ္ႏွစ္ဦး ဒဏ္ရာရ ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ကရင္နီဒုကၡသည္ေကာ္မတီ(KnRC) အတြင္းေရးမႉး(၁) ေနာ္ထူးလြဲက ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာသည္။
“အခု မီးေလာင္သြားတာ အိမ္ႏွစ္အိမ္နဲ႔ လူငယ္႐ံုးတစ္႐ံုးပါ။ စေလာင္တဲ့အိမ္က မီးေလာင္တဲ့အခ်ိန္ ဘယ္သူမွ မရွိၾကဘူး။ မီး ေလာင္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေဘးအိမ္က အဖြား(စိုးမယ္)က ေျပးမႏိုင္လို႔ ေသရတာပါ။ ေနာက္ အဖြားစိုးမယ္ရဲ႕သမီးနဲ႔ မီးၿငိမ္းသတ္တဲ့ လူငယ္တစ္ဦး ဒဏ္ရာရသြားတယ္”ဟု ေကအိုင္စီသို႔ ေျပာသည္။
မီးေလာင္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္း အတိအက်ကို ဒုကၡသည္စခန္းဆုိင္ရာ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက ဆက္လက္ စံုစမ္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး အိုး အိမ္မဲ့သြားသူ ၁၀၁ဦးျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ လက္ရွိတြင္ ဒဏ္ရာရရွိသြားသူႏွစ္ဦးကို ကရင္နီအမွတ္(၁)စခန္းရွိ ေဆး႐ံုတြင္ ကုသထားေသာ္လည္း ဒဏ္ရာရ အမ်ဳိးသမီးမွာ မိခင္ ဆံုးပါးသြားေသာေၾကာင့္ စိတ္ေ၀ဒနာ ခံစားေနရသည္ဟု သိရသည္။
ေနအိမ္မီးေလာင္သြားသည့္ မိသားစုမ်ားႏွင့္ မီးမကူးႏုိင္ရန္ ေနအိမ္ဖ်က္ပစ္ရသည့္ မိသားစုမ်ားမွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ စခန္းအတြင္းရွိ နီးစပ္ရာ ေဆြမ်ဳိးႏွင့္ မိတ္ေဆြမ်ား၏ အိမ္မ်ားတြင္ ယာယီေနထိုင္လ်က္ရွိကာ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးႏွင့္ ပတ္ သက္၍ လိုအပ္သည့္ကူညီမႈမ်ား ရရွိရန္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီေပးေနသည့္The Border Consortium (TBC)ႏွင့္ ေဆြးေႏြး သြားမည္ဟု KnRC က ဆိုသည္။
၎မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ ေဒသဆိုင္ရာ ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ား၊ လူသားခ်င္းစာနာသည့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ စခန္းေကာ္မတီ၀င္မ်ား က မီးေဘးဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အကူအညီမ်ား ခ်က္ခ်င္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သလို ယမန္ေန႔မြန္းလြဲ ၃နာရီက စခန္း႐ံုးတြင္ အေရးေပၚ အစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ေစာင္၊ အေႏြးထည္ႏွင့္ လိုအပ္သည့္ အစားအေသာက္မ်ားကို TBC ႏွင့္ စခန္းအနီး ရွိ ထိုင္းေက်းရြာမ်ားကလည္း ကူညီေပးခဲ့ေၾကာင္း TBC ၏ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အလားတူ ယခုႏွစ္ မတ္လ ၂၂ရက္ေန႔ကလည္း ကရင္နီဒုကၡသည္စခန္း အမွတ္(၂)တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူ ၃၀ေက်ာ္ ေသဆံုးကာ ၂၀၀ေက်ာ္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့ၿပီး အိမ္အေဆာက္အဦးေပါင္း ၄၀၀ေက်ာ္ ပ်က္စီးဆံုး႐ံႈးခဲ့သည္။ ကရင္နီဒုကၡ သည္စခန္း အမွတ္(၁)ကို ၁၉၉၂ခုႏွစ္က စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး လက္ရွိ ရပ္ကြက္ေပါင္း ၁၇ခု၌ အိမ္ေျခႏွစ္ေထာင္ေက်ာ္ႏွင့္ လူဦးေရ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေကာ္မတီႏွင့္ UNDP ပူးေပါင္း၍ ဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာမ်ား ဖြင့္မည္
ဟိန္းကိုစိုး
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒တာ၀န္ယူထားသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီသည္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ (UNDP) ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ တိုင္းႏွင့္ျပည္ နယ္အသီးသီးတြင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာမ်ား ဖြင့္လွစ္ေရး လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ဇန္န၀ါရီလ ၂ ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေဆြးေႏြးသြားမည္ဟု ယင္းေကာ္မတီအတြင္းေရးမွဴး ဦး၀င္းျမင့္ထံမွ သိရသည္။
ဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္ အစီအစဥ္သည္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီႏွင့္ UNDP တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ အ႒မအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းကာလအတြင္း သေဘာတူညီခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအစည္းအေ၀းမွာ အစီအစဥ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္မည့္ အစည္းအေ၀းျဖစ္ၿပီး တရားဥပေဒစိုးမိုး ေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ UNDP ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက ဦးေရႊမန္းလည္း တက္ေရာက္ဖြယ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။
အဆိုပါ စင္တာမ်ားဖြင့္လွစ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ေကာ္မတီအဖြဲ႕၀င္ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က “ဒီလို စင္တာေတြကို ဖြင့္မွာကေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တရားေရးနဲ႔ပတ္သက္သူေတြ၊ တရားသူႀကီး ေရွ႕ေန၊ ဆြဲခ်(အစိုးရေရွ႕ေန)နဲ႔ ရဲေတြကို စြမ္းရည္ျမႇင့္သင္တန္းေတြ ေပးဖို႔လုပ္မွာ။ ျပည္သူေတြက ဒီစင္တာေတြ ဖြင့္တဲ့အက်ဳိးကို တိုက္႐ိုက္မခံစားရေပမယ့္ တရားေရးမ႑ိဳင္ႀကီးကို တည့္မတ္ေပးႏိုင္မယ္”ဟု ဆိုသည္။
ယင္းစင္တာဖြင့္လွစ္ရန္အစီအစဥ္အတြက္ အကူအညီမ်ားကို UNDP မွ တိုက္႐ိုက္ေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး တရား ဥပေဒစိုးမုိးေရးစင္တာမ်ားကို ျပည္နယ္တစ္ခုႏွင့္ တိုင္းတစ္ခုတြင္ စတင္အေကာင္ထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းမ်ားအႏံွ႔တြင္ ဖြင့္လွစ္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု အဆိုပါေကာ္မတီမွ သိရသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဥကၠ႒တာ၀န္ယူထားသည့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီသည္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ (UNDP) ႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ တိုင္းႏွင့္ျပည္ နယ္အသီးသီးတြင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာမ်ား ဖြင့္လွစ္ေရး လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ဇန္န၀ါရီလ ၂ ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ေဆြးေႏြးသြားမည္ဟု ယင္းေကာ္မတီအတြင္းေရးမွဴး ဦး၀င္းျမင့္ထံမွ သိရသည္။
ဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာမ်ား ဖြင့္လွစ္ရန္ အစီအစဥ္သည္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မတီႏွင့္ UNDP တို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ၿပီးခဲ့သည့္ အ႒မအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းကာလအတြင္း သေဘာတူညီခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခုအစည္းအေ၀းမွာ အစီအစဥ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္မည့္ အစည္းအေ၀းျဖစ္ၿပီး တရားဥပေဒစိုးမိုး ေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းေရး ေကာ္မတီဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ UNDP ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အပါအ၀င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက ဦးေရႊမန္းလည္း တက္ေရာက္ဖြယ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။
အဆိုပါ စင္တာမ်ားဖြင့္လွစ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ေကာ္မတီအဖြဲ႕၀င္ ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္က “ဒီလို စင္တာေတြကို ဖြင့္မွာကေတာ့ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တရားေရးနဲ႔ပတ္သက္သူေတြ၊ တရားသူႀကီး ေရွ႕ေန၊ ဆြဲခ်(အစိုးရေရွ႕ေန)နဲ႔ ရဲေတြကို စြမ္းရည္ျမႇင့္သင္တန္းေတြ ေပးဖို႔လုပ္မွာ။ ျပည္သူေတြက ဒီစင္တာေတြ ဖြင့္တဲ့အက်ဳိးကို တိုက္႐ိုက္မခံစားရေပမယ့္ တရားေရးမ႑ိဳင္ႀကီးကို တည့္မတ္ေပးႏိုင္မယ္”ဟု ဆိုသည္။
ယင္းစင္တာဖြင့္လွစ္ရန္အစီအစဥ္အတြက္ အကူအညီမ်ားကို UNDP မွ တိုက္႐ိုက္ေပးျခင္းျဖစ္ၿပီး တရား ဥပေဒစိုးမုိးေရးစင္တာမ်ားကို ျပည္နယ္တစ္ခုႏွင့္ တိုင္းတစ္ခုတြင္ စတင္အေကာင္ထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္သည္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္းမ်ားအႏံွ႔တြင္ ဖြင့္လွစ္ရန္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု အဆိုပါေကာ္မတီမွ သိရသည္။
အစိုးရ၏ သန္း ေကာင္စရင္း အစီစဥ္ တိုင္းရင္းသား မ်ားအား ရွင္းလင္း တင္ျပ
ေရႊဟသၤာ
ပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ႏွင့္ ဦးခင္ရီ တို႔အဖြ႔ဲသည္ UNFPA ကိုယ္စား လွယ္မ်ား ႏွင့္ အတူ တိုင္းရင္း သား ေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ အရပ္ဖက္ လူ႔မႈ အဖြဲ႔ အစည္း ကိုယ္စား လွယ္မ်ား အား ျပည္လံုး ကြၽတ္ သန္းေခါင္ စာရင္း ေကာက္ယူ ေရးလုပ္ ငန္းစဥ္၊ အခက္ အခဲ မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကို ထိုင္းနိင္ငံ ဇင္းမယ္ ၿမိဳ႕၌ ယေန႔ တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္ဟု ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္ ခဲ့သူ ခြန္ဥကၠာ မွဆိုပါသည္။
“ လူမ်ဳိးနာမည္ ကို တိုးလို႔ လည္းမရ ဘူး။ ေလွ်ာ့လို႔ လည္း ရတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ လူမ်ဳိးကို ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ ေျပာ တဲ့ အတိုင္း ဘဲ ထည့္မွာ ဘဲတဲ့။ အေျခခံ စရာ မရွိလို႔ လူမ်ဳိး (၁၃၅)မ်ဳိး နဲ႔ အစပ်ဳိး ေနရတာပါ လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဓိက က ေတာ့ သန္းေကာက္ စရင္းေကာက္ တဲ့အခါ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္ အခဲ ေတြ ရယ္ ။ ျပီးေတာ့ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ မွဳ ေတြရယ္ ေတြကိုဘဲ တင္ျပသြား ပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။
တိုင္းရင္း သား ေခါင္းေဆာင္ မ်ား ကလည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾက မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပ ခဲ့ၾက ပါသည္။ တိုင္းရင္း သား ေဒသတြင္ တိုင္းရင္း သား မ်ား က သာ ေကာက္ခံ ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း။ အထူးသျဖင့္ (၈)တန္းႏွင့္ (၁၀)တန္း ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား ကို ေကာက္ခံေရး သင္တန္း ေပးျပီး ကုန္က်စရိတ္ မ်ားကို ထုတ္ေပး မည္ျဖစ္ သည္ ဟု ဆိုပါသည္။
စရင္း ေကာက္ ခံရာ တြင္ ေမးခြန္း (၄၁) ခ်က္ကို စံထားျပီး ေျဖဆို ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသက္ (၁၅)ႏွစ္ႏွ င့္ အထက္ မည္သူ႕ ကိုမဆို ေကာက္ခံ သြား မည္ ျဖစ္ သည္။ ေမးခြန္းမ်ား သည္လည္း အစိုးရမွ ျပဳစုထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတ ကာ စံျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီမွ ဆိုပါသည္။
ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံ၏ သန္းေကာင္ စရင္း ေကာက္ယူေရး သည္ ႏိုင္ငံေရးအရ အသံုးခ်ရန္ မဟုတ္ဘဲ စီးပြားေရးအရ တြက္ ခ်က္ရာတြင္ လိုအပ္သည့္ အတြက္ ႏိုင္ငံတ ကာမွ ေကာက္ယူေစ ခ်င္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲ ကို ေန႔လည္ပိုင္း တြင္ အဆံုး သတ္ခဲ့ျပီး ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း တို႔ အဖြဲ႔သည္ ရွမ္းျပည္ျပန္ လည္ ထူေထာင္ ေရးေကာင္စီ (RCSS) အဖြဲ႔ ႏွင့္ထပ္ မံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါသည္။
၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ႏွင့္အဖြဲ႔သည္ ဒီဇင္ဘာ (၂၇)ရက္ေန႔ ကတည္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ ဇင္းမယ္ ျမို႔သို႔ ေရာက္ရွိ ေနျပီး၊ ဒီဇင္ဘာ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ လက္နက္ ကိုင္ တိုင္းရင္း သားမ်ား၏ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ညွိ ႏွဳိင္းေရး အဖြဲ႔ (NCCT) ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ ပါသည္။
၄င္းတို႔၏ ခရီးစဥ္ သည္ NCCT အပါ၀င္ သန္း ေကာင္စရင္း ေကာက္ယူေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ႏွင့္ RCSS တို႔ႏွင့္ ပံုမွန္ေတြ႔ ဆ့ုျခင္း ျဖင့္ ခရီးစဥ္ကို အဆံုး သတ္မည္ဟု MPC အဖြဲ႔၀င္ ဦးညိဳ အုန္းျမင့္ ကဆိုပါသည္။
ပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ႏွင့္ ဦးခင္ရီ တို႔အဖြ႔ဲသည္ UNFPA ကိုယ္စား လွယ္မ်ား ႏွင့္ အတူ တိုင္းရင္း သား ေခါင္း ေဆာင္မ်ား၊ အရပ္ဖက္ လူ႔မႈ အဖြဲ႔ အစည္း ကိုယ္စား လွယ္မ်ား အား ျပည္လံုး ကြၽတ္ သန္းေခါင္ စာရင္း ေကာက္ယူ ေရးလုပ္ ငန္းစဥ္၊ အခက္ အခဲ မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ ရြက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကို ထိုင္းနိင္ငံ ဇင္းမယ္ ၿမိဳ႕၌ ယေန႔ တင္ျပ ေဆြးေႏြးခဲ့ သည္ဟု ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္ ခဲ့သူ ခြန္ဥကၠာ မွဆိုပါသည္။
“ လူမ်ဳိးနာမည္ ကို တိုးလို႔ လည္းမရ ဘူး။ ေလွ်ာ့လို႔ လည္း ရတာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ လူမ်ဳိးကို ကိုယ္ကိုယ္ တိုင္ ေျပာ တဲ့ အတိုင္း ဘဲ ထည့္မွာ ဘဲတဲ့။ အေျခခံ စရာ မရွိလို႔ လူမ်ဳိး (၁၃၅)မ်ဳိး နဲ႔ အစပ်ဳိး ေနရတာပါ လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဓိက က ေတာ့ သန္းေကာက္ စရင္းေကာက္ တဲ့အခါ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္ အခဲ ေတြ ရယ္ ။ ျပီးေတာ့ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ မွဳ ေတြရယ္ ေတြကိုဘဲ တင္ျပသြား ပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။
တိုင္းရင္း သား ေခါင္းေဆာင္ မ်ား ကလည္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾက မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပ ခဲ့ၾက ပါသည္။ တိုင္းရင္း သား ေဒသတြင္ တိုင္းရင္း သား မ်ား က သာ ေကာက္ခံ ေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း။ အထူးသျဖင့္ (၈)တန္းႏွင့္ (၁၀)တန္း ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ား ကို ေကာက္ခံေရး သင္တန္း ေပးျပီး ကုန္က်စရိတ္ မ်ားကို ထုတ္ေပး မည္ျဖစ္ သည္ ဟု ဆိုပါသည္။
စရင္း ေကာက္ ခံရာ တြင္ ေမးခြန္း (၄၁) ခ်က္ကို စံထားျပီး ေျဖဆို ရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသက္ (၁၅)ႏွစ္ႏွ င့္ အထက္ မည္သူ႕ ကိုမဆို ေကာက္ခံ သြား မည္ ျဖစ္ သည္။ ေမးခြန္းမ်ား သည္လည္း အစိုးရမွ ျပဳစုထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံတ ကာ စံျဖစ္ေၾကာင္း ၀န္ႀကီး ဦးခင္ရီမွ ဆိုပါသည္။
ႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံ၏ သန္းေကာင္ စရင္း ေကာက္ယူေရး သည္ ႏိုင္ငံေရးအရ အသံုးခ်ရန္ မဟုတ္ဘဲ စီးပြားေရးအရ တြက္ ခ်က္ရာတြင္ လိုအပ္သည့္ အတြက္ ႏိုင္ငံတ ကာမွ ေကာက္ယူေစ ခ်င္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲ ကို ေန႔လည္ပိုင္း တြင္ အဆံုး သတ္ခဲ့ျပီး ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း တို႔ အဖြဲ႔သည္ ရွမ္းျပည္ျပန္ လည္ ထူေထာင္ ေရးေကာင္စီ (RCSS) အဖြဲ႔ ႏွင့္ထပ္ မံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ပါသည္။
၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္း ႏွင့္အဖြဲ႔သည္ ဒီဇင္ဘာ (၂၇)ရက္ေန႔ ကတည္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ ဇင္းမယ္ ျမို႔သို႔ ေရာက္ရွိ ေနျပီး၊ ဒီဇင္ဘာ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ လက္နက္ ကိုင္ တိုင္းရင္း သားမ်ား၏ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္ အခတ္ ရပ္စဲေရး ဆိုင္ရာ ညွိ ႏွဳိင္းေရး အဖြဲ႔ (NCCT) ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ ပါသည္။
၄င္းတို႔၏ ခရီးစဥ္ သည္ NCCT အပါ၀င္ သန္း ေကာင္စရင္း ေကာက္ယူေရး ေဆြးေႏြးပြဲ ႏွင့္ RCSS တို႔ႏွင့္ ပံုမွန္ေတြ႔ ဆ့ုျခင္း ျဖင့္ ခရီးစဥ္ကို အဆံုး သတ္မည္ဟု MPC အဖြဲ႔၀င္ ဦးညိဳ အုန္းျမင့္ ကဆိုပါသည္။
ျမန္မာဘက္ျခမ္း အိႏၵိယ၏ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္မႈမ်ား ေျဖရွင္းေပးရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ထံ တင္ျပမည္
ဖိုးစိုးသူ
ျမန္မာ-အိႏ္ၵိယနယ္စပ္ရွိ ပိုင္ဆိုင္မႈ အျငင္းပြားေနသည့္ ေျမေနရာမ်ားတြင္ အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္မွ က်ဴးေက်ာ္ ေနထိုင္မႈမ်ားကို တားဆီးရန္ႏွင့္ လက္ရွိ က်ဴးေက်ာ္ေနမႈကို ေျဖရွင္းေပးရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံ သို႔ ဒီဇင္ဘာ၂၉ ရက္ ေန႔စဲြျဖင့္ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခ်င္းတြင္းအထက္ လူငယ္မ်ားကြန္ရက္ မင္း ကင္းၿမိဳ႕တာ၀န္ခံ ကိုေက်ာ္မင္းထြဋ္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္မွ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မင္းကင္းၿမိဳ႕ရွိ ေဒသခံလူအင္းအား ၁၀၀ က ဒီ ဇင္ဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျပႆနာေျဖရွင္းေပးရန္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခ်က္အား ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံသို႔ ေန႔ခ်င္းအေရာက္ ေပးပို႔တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို သမၼတထံ ေပးပို႔တယ္။ ထူးျခားမႈမရွိဘူးဆိုရင္ ျပည္သူေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး အားလံုး ဆႏၵ ေဖာ္ထုတ္နိုင္ေအာင္ ဆက္လက္ ႀကိဳးစားသြားမယ္”ဟု ကိုေက်ာ္မင္းထြဋ္က ဆက္လက္ ရွင္းျပသည္။
အဆိုပါထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ နယ္စပ္က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပုဒ္မ ၅၀၅ အရ နယ္စပ္က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ားကို ဥပေဒအတိုင္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးရန္ႏွင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ေရးဆြဲခဲ့ ေသာ နယ္စပ္ေျမပံုပါ နယ္နိမိတ္မ်ားအတိုင္း ျပန္လည္သတ္မွတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားပါရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ တမူးနယ္စပ္ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မင္းကင္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေမႊးလြင္က “ေဒသခံေတြနဲ႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြ အခုမနက္ ဆႏၵျပၾကတယ္။ အမတို႔အ ေနနဲ႔လည္း အားေပးတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆို ဒါဟာ အမ်ိဳးသားေရးျဖစ္တယ္။ ဒါကို အစိုးရအေနနဲ႔ ဖိဖိစီးစီး ေျဖရွင္းေပးသင့္တယ္။ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ အံုႂကြမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ထိ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ကၽြန္မအေန နဲ႔ကေတာ့ ဒီျပႆနာကို အခုလာမယ့္လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားမယ္”ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာၾကား ခဲ့သည္။
အိႏ္ၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္ တမူးၿမိဳ႕နယ္အပုိင္ျဖစ္ေသာ မိုင္တိုင္အမွတ္ ၇၆ ႏွင့္ ၇၉ ၾကားတြင္ အိႏ္ၵိယ ႏိုင္ငံ ဘက္မွ လူေနအိမ္ေလးလံုးကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္း လာေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ၿပီး လက္ ရွိမွာ အေဆာက္အအုံေဆာက္လုပ္ရန္အတြက္ ေျမမ်ားျပဳျပင္ျခင္းကုိ စက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဆက္လက္ေဆာင္ ရြက္ေနေသာေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။
တမူးနယ္စပ္ေဒသမ်ားအျပင္ အျခား မည္သည့္နယ္စပ္ေနရာတြင္မဆို က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္ ႏွင့္ ဆက္လက္ က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မႈမ်ားကုိ ျမန္မာအစုိးရအေနျဖင့္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရွိ ပါက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ EITI အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ အေကာင္ထည္ေဖာ္မည့္ အစီအစဥ္ကို လည္း ပါ ၀င္ႏုိင္ျခင္းမရွိေအာင္ ကန္႔ကြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါအဖြဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား ေဖာ္ျပပါ ရွိသည္။
တမူးနယ္စပ္ဘက္တြင္ အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္မွ လာေရာက္က်ဴးေက်ာ္ ေနထိုင္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မင္း ကင္းၿမိဳ႕တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈျဖစ္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၂၄ ရက္ နံနက္ ၉နာရီအခ်ိန္တြင္ လူအင္ အား ၁၅၀ ခန္႔ျဖင့္ ကေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ နယ္စပ္က်ဴးေက်ာ္ေနထုိင္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပထမအႀကိမ္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းရွိ မဏိပူရ္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း အိႏိ္ၵယအစိုးရအေနျဖင့္ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုကာ နယ္စပ္အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရန္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ေတာင္းဆိုထားသည္ဟု အာသံထရီဗ်ဴး၏ သတင္းတစ္ရပ္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာ-အိႏ္ၵိယနယ္စပ္ရွိ ပိုင္ဆိုင္မႈ အျငင္းပြားေနသည့္ ေျမေနရာမ်ားတြင္ အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္မွ က်ဴးေက်ာ္ ေနထိုင္မႈမ်ားကို တားဆီးရန္ႏွင့္ လက္ရွိ က်ဴးေက်ာ္ေနမႈကို ေျဖရွင္းေပးရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံ သို႔ ဒီဇင္ဘာ၂၉ ရက္ ေန႔စဲြျဖင့္ တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ခ်င္းတြင္းအထက္ လူငယ္မ်ားကြန္ရက္ မင္း ကင္းၿမိဳ႕တာ၀န္ခံ ကိုေက်ာ္မင္းထြဋ္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။
အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္မွ က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မင္းကင္းၿမိဳ႕ရွိ ေဒသခံလူအင္းအား ၁၀၀ က ဒီ ဇင္ဘာ ၂၉ ရက္တြင္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျပႆနာေျဖရွင္းေပးရန္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာ ခ်က္အား ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတထံသို႔ ေန႔ခ်င္းအေရာက္ ေပးပို႔တင္ျပသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“ထုတ္ျပန္ခ်က္ကို သမၼတထံ ေပးပို႔တယ္။ ထူးျခားမႈမရွိဘူးဆိုရင္ ျပည္သူေတြနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး အားလံုး ဆႏၵ ေဖာ္ထုတ္နိုင္ေအာင္ ဆက္လက္ ႀကိဳးစားသြားမယ္”ဟု ကိုေက်ာ္မင္းထြဋ္က ဆက္လက္ ရွင္းျပသည္။
အဆိုပါထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္တြင္ နယ္စပ္က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပုဒ္မ ၅၀၅ အရ နယ္စပ္က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ားကို ဥပေဒအတိုင္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးရန္ႏွင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ ေရးဆြဲခဲ့ ေသာ နယ္စပ္ေျမပံုပါ နယ္နိမိတ္မ်ားအတိုင္း ျပန္လည္သတ္မွတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားပါရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ တမူးနယ္စပ္ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ မင္းကင္းၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္ေမႊးလြင္က “ေဒသခံေတြနဲ႔ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းေတြ အခုမနက္ ဆႏၵျပၾကတယ္။ အမတို႔အ ေနနဲ႔လည္း အားေပးတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆို ဒါဟာ အမ်ိဳးသားေရးျဖစ္တယ္။ ဒါကို အစိုးရအေနနဲ႔ ဖိဖိစီးစီး ေျဖရွင္းေပးသင့္တယ္။ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ အံုႂကြမႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ထိ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ကၽြန္မအေန နဲ႔ကေတာ့ ဒီျပႆနာကို အခုလာမယ့္လႊတ္ေတာ္မွာ တင္ျပေဆြးေႏြးသြားမယ္”ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳေျပာၾကား ခဲ့သည္။
အိႏ္ၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္ တမူးၿမိဳ႕နယ္အပုိင္ျဖစ္ေသာ မိုင္တိုင္အမွတ္ ၇၆ ႏွင့္ ၇၉ ၾကားတြင္ အိႏ္ၵိယ ႏိုင္ငံ ဘက္မွ လူေနအိမ္ေလးလံုးကို ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္း လာေရာက္ က်ဴးေက်ာ္ေဆာက္လုပ္ၿပီး လက္ ရွိမွာ အေဆာက္အအုံေဆာက္လုပ္ရန္အတြက္ ေျမမ်ားျပဳျပင္ျခင္းကုိ စက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ဆက္လက္ေဆာင္ ရြက္ေနေသာေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္။
တမူးနယ္စပ္ေဒသမ်ားအျပင္ အျခား မည္သည့္နယ္စပ္ေနရာတြင္မဆို က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္ ႏွင့္ ဆက္လက္ က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မႈမ်ားကုိ ျမန္မာအစုိးရအေနျဖင့္ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း မရွိ ပါက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ EITI အဖြဲ႕၀င္ႏိုင္ငံအျဖစ္ အေကာင္ထည္ေဖာ္မည့္ အစီအစဥ္ကို လည္း ပါ ၀င္ႏုိင္ျခင္းမရွိေအာင္ ကန္႔ကြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါအဖြဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား ေဖာ္ျပပါ ရွိသည္။
တမူးနယ္စပ္ဘက္တြင္ အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္မွ လာေရာက္က်ဴးေက်ာ္ ေနထိုင္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မင္း ကင္းၿမိဳ႕တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္မႈျဖစ္ၿပီး ဒီဇင္ဘာ ၂၄ ရက္ နံနက္ ၉နာရီအခ်ိန္တြင္ လူအင္ အား ၁၅၀ ခန္႔ျဖင့္ ကေလးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ နယ္စပ္က်ဴးေက်ာ္ေနထုိင္မႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ပထမအႀကိမ္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
တစ္ခ်ိန္တည္းတြင္ အိႏိ္ၵယႏိုင္ငံဘက္ျခမ္းရွိ မဏိပူရ္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း အိႏိ္ၵယအစိုးရအေနျဖင့္ ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုကာ နယ္စပ္အျငင္းပြားမႈ ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းရန္ ဒီဇင္ဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ေတာင္းဆိုထားသည္ဟု အာသံထရီဗ်ဴး၏ သတင္းတစ္ရပ္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
နာဂစ္ဒဏ္သင္႔ရြာ မီးေလာင္မႈေၾကာင္႔ အိမ္ေျခ ၂၀၀ေက်ာ္ ပ်က္စီးခဲ
ABC
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကံဘဲ႔ ေက်းရြာမွာ မေန႔က မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔အတြက္ အိမ္ေျခ ၂၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးခဲ႔ပါတယ္။
အဲဒီမီးေလာင္မႈဟာ ဒီဇင္ဘာလ(၃၀)ရက္ေန႔ နံနက္ ၁း၄၅ အခ်ိန္ေလာက္မွာ မုန္႔ဟင္းခါးဖိုကတဆင္႔ စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ႔တာျဖစ္ၿပီး အိမ္ေျခ (၂၁၃)လံုး မီးထဲပါသြားတယ္လို႔ ဧရာ၀တီတိုင္း မီးသတ္ဦးစီးဌာနက ေျပာပါတယ္။
မနက္ တစ္နာရီေက်ာ္ေလာက္က စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ႔တဲ႔မီးကို မနက္ ၆း ၀၀ နာရီ ၀န္က်င္ေလာက္မွ မီးၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ခဲ႔တဲ႔အေၾကာင္း၊ တိုင္းမီးသတ္ဦးစီးမွဴးဦးေဆာင္တဲ႔အဖြဲက သြားေနဆဲျဖစ္တဲ႔အတြက္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈ တန္ဖိုးအေသးစိတ္ကိုေတာ႔ မသိရေသးတဲ႔အေၾကာင္း တိုင္းမီးသတ္ဦးစီးဌာနက တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ေျပာပါတယ္။
မီးေလာင္မႈေၾကာင္႔ လူအေသအေပ်ာက္ မရွိတဲ႔အေၾကာင္း၊ အိမ္ေျခမ႔ဲျဖစ္သြားတဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြကိုေတာ႔ နီးစပ္ရာရြာက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ေနရာခ်ထားတဲ႔အေၾကာင္း၊ သူတို႔ကို ကူညီခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ႔ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ုဳပ္ေရးအဖြဲ႕ကို ဆက္သြယ္လွဴဒါန္းႏိုင္ေၾကာင္း လပြတၱာက လူမႈကယ္ဆယ္ေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေနသူတဦးက ေျပာပါတယ္။
ကံဘဲ႕ရြာဟာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ နာဂစ္မုန္တိုင္းကာလက ရြာလံုးကြ်တ္နီးပါး မုန္းတိုင္းဒဏ္ခံခဲ႔ရတဲ႔ ရြာတရြာျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းျပည္ပအလွဴရွင္ေတြရဲ႕ အကူအညီေတြနဲ႔ ျပန္လည္ထူေထာင္ေန ဆဲကာလမွာပဲ အခုလို မီးေလာင္ကြ်မ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ျမစ္မခသတင္းအရ သိရပါတယ္။
ကံဘဲ႔ေက်းရြာလိုပဲ ဒုကၡေရာက္လို႔ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္း ႏွစ္ခုမွာ လာေရာက္ခိုလံုၾကတဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြလည္း မၾကာေသးမီွက စခန္းထဲမွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔အတြက္ အိမ္ေျခ ရာနဲ႔ခ်ီ မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔အတြက္ လူေသဆံုးမႈေတြလည္း ရွိခဲ႔ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသၾကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကံဘဲ႔ ေက်းရြာမွာ မေန႔က မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔အတြက္ အိမ္ေျခ ၂၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးခဲ႔ပါတယ္။
အဲဒီမီးေလာင္မႈဟာ ဒီဇင္ဘာလ(၃၀)ရက္ေန႔ နံနက္ ၁း၄၅ အခ်ိန္ေလာက္မွာ မုန္႔ဟင္းခါးဖိုကတဆင္႔ စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ႔တာျဖစ္ၿပီး အိမ္ေျခ (၂၁၃)လံုး မီးထဲပါသြားတယ္လို႔ ဧရာ၀တီတိုင္း မီးသတ္ဦးစီးဌာနက ေျပာပါတယ္။
မနက္ တစ္နာရီေက်ာ္ေလာက္က စတင္ေလာင္ကၽြမ္းခဲ႔တဲ႔မီးကို မနက္ ၆း ၀၀ နာရီ ၀န္က်င္ေလာက္မွ မီးၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ခဲ႔တဲ႔အေၾကာင္း၊ တိုင္းမီးသတ္ဦးစီးမွဴးဦးေဆာင္တဲ႔အဖြဲက သြားေနဆဲျဖစ္တဲ႔အတြက္ ပ်က္စီးဆံုးရံႈးမႈ တန္ဖိုးအေသးစိတ္ကိုေတာ႔ မသိရေသးတဲ႔အေၾကာင္း တိုင္းမီးသတ္ဦးစီးဌာနက တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ေျပာပါတယ္။
မီးေလာင္မႈေၾကာင္႔ လူအေသအေပ်ာက္ မရွိတဲ႔အေၾကာင္း၊ အိမ္ေျခမ႔ဲျဖစ္သြားတဲ႔ မိသားစု၀င္ေတြကိုေတာ႔ နီးစပ္ရာရြာက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းနဲ႔ စာသင္ေက်ာင္းေတြမွာ ေနရာခ်ထားတဲ႔အေၾကာင္း၊ သူတို႔ကို ကူညီခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ႔ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ုဳပ္ေရးအဖြဲ႕ကို ဆက္သြယ္လွဴဒါန္းႏိုင္ေၾကာင္း လပြတၱာက လူမႈကယ္ဆယ္ေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေနသူတဦးက ေျပာပါတယ္။
ကံဘဲ႕ရြာဟာ လြန္ခဲ႔တဲ႔ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ နာဂစ္မုန္တိုင္းကာလက ရြာလံုးကြ်တ္နီးပါး မုန္းတိုင္းဒဏ္ခံခဲ႔ရတဲ႔ ရြာတရြာျဖစ္ၿပီး ျပည္တြင္းျပည္ပအလွဴရွင္ေတြရဲ႕ အကူအညီေတြနဲ႔ ျပန္လည္ထူေထာင္ေန ဆဲကာလမွာပဲ အခုလို မီးေလာင္ကြ်မ္းမႈ ျဖစ္ပြားခဲ႔တာျဖစ္ပါတယ္လို႔ ျမစ္မခသတင္းအရ သိရပါတယ္။
ကံဘဲ႔ေက်းရြာလိုပဲ ဒုကၡေရာက္လို႔ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္း ႏွစ္ခုမွာ လာေရာက္ခိုလံုၾကတဲ႔ ဒုကၡသည္ေတြလည္း မၾကာေသးမီွက စခန္းထဲမွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔အတြက္ အိမ္ေျခ ရာနဲ႔ခ်ီ မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈျဖစ္ပြားခဲ႔တဲ႔အတြက္ လူေသဆံုးမႈေတြလည္း ရွိခဲ႔ပါတယ္။
အေရးႀကီးပုဒ္မမ်ား အလြယ္ျပင္မရရန္ ျပ႒ာန္းထားသည့္ ၄၃၆ ကို အရင္ျပင္သင့္ဟုဆို
စိုးသန္းလင္း
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ အခန္း (၁၂)ရိွ ပုဒ္မ ၄၃၆သည္ အေျခခံဥပေဒပါ အျခားေသာ အေရးႀကီး ပုဒ္မမ်ားကို အလြယ္တကူ ျပင္ဆင္ရန္ မရႏိုင္သျဖင့္ အဆိုပါပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ဦးစြာ ျပင္ဆင္သင့္သည္ဟု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မဇိၩမသို႔ ေျပာသည္။
“အေရးႀကီးတဲ့ပုဒ္မေတြကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ဖို႔ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပၿပီး မဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွသူအားလံုးရဲ႕ ထက္၀က္ေက်ာ္နဲ႔သာ ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို အရင္ျပင္သင့္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ အမတ္ဦးေရရဲ႕ ၆၆ ဒသမ ၆၆ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွရင္ ဥပေဒကို ျပင္ႏိုင္တယ္။ ဒီမွာလဲ သံုးပံုႏွစ္ပံုေလာက္ထိပဲ ထားသင့္တယ္ထင္ပါတယ္”ဟု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး လည္းျဖစ္သူ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအးေမာက္က ၎၏အျမင္ကိုသံုး သပ္ ေျပာဆိုသည္။
ပုဒ္မ ၄၃၆ သည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အခန္း (၁)ရိွ ပုဒ္မအားလံုး ၄၈ ခု၊ အခန္း (၂) ရိွ ပုဒ္မ အားလံုး ရွစ္ခု၊ အခန္း (၃)ရိွ ပုဒ္မ ၅၉ႏွင့္ ၆၀၊ အခန္း (၄)ရိွ ပုဒ္မ ၇၄၊ ၁၀၉၊ ၁၄၁ႏွင့္ ၁၆၁၊ အခန္း (၅)ရိွ ပုဒ္မ ၂၀၀၊ ၂၀၁၊ ၂၄၈ ႏွင့္ ၂၇၆၊ အခန္း (၆)ရိွ ပုဒ္မ ငါးခု၊ အခန္း (၁၁)ရိွ ပုဒ္မ ႏွစ္ခုႏွင့္ အခန္း (၁၂)ရိွ ပုဒ္မ ၄၃၆ စုစုေပါင္း ပုဒ္မ ၉၄ ခုတို႔ကို အလြယ္တကူ ျပင္ဆင္ခြင့္မရေစရန္ အခိုင္အမာထိန္းခ်ဳပ္ထား ေၾကာင္း အေျခခံဥပေဒစာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပပါရိွသည္။
“ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျဖဳတ္ပစ္တာမ်ိဳးအထိေတာ့ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ေဘာင္လြတ္သြားႏိုင္တယ္”ဟု ဦးေအးေမာက္က ဆိုသည္။
ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းသန္းက “ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ဘယ္ပါတီကမွ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရထားဖုိ႔ မလြယ္ဘူး၊ ခက္ခဲပါတယ္။ တကယ္ ေတာ့ ၄၃၆ ဟာ ျပင္ဖို႔မလြယ္ေအာင္ ထားခ်င္တဲ့ကိစၥေတြ ဒါမွမဟုတ္ မျပင္ေစခ်င္တဲ့ ပုဒ္မေတြကို ဆက္ ထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ပုဒ္မလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္”ဟု မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၊ အင္ဂ်န္းယန္မဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚဒြဲဘူကမူ “ဒီပုဒ္မ ၄၃၆ မွာ အခန္းေတြ၊ ပုဒ္မေတြ အမ်ားႀကီးပါေနတယ္၊ ဒါေတြကို တစ္ၿပိဳင္တည္းျပင္လို႔ မရႏိုင္ဘူး၊ တျဖည္း ျဖည္း ျပင္သြားရမွာပါ”ဟု ေျပာသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ၀င္ျဖစ္သူ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ သဃၤန္းကၽြန္းမဲဆႏၵနယ္မွ ဦးသိန္းညြန္႔ကလည္း ပုဒ္မ ၄၃၆သည္ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္မွၾကည့္လ်င္ ျပင္ဆင္ရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း သံုးသပ္ ေျပာၾကားသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၊ အခန္း (၁၂)ရိွ ပုဒ္မ ၄၃၆သည္ အေျခခံဥပေဒပါ အျခားေသာ အေရးႀကီး ပုဒ္မမ်ားကို အလြယ္တကူ ျပင္ဆင္ရန္ မရႏိုင္သျဖင့္ အဆိုပါပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ဦးစြာ ျပင္ဆင္သင့္သည္ဟု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မဇိၩမသို႔ ေျပာသည္။
“အေရးႀကီးတဲ့ပုဒ္မေတြကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုးရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ဖို႔ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပၿပီး မဲေပးပိုင္ခြင့္ရိွသူအားလံုးရဲ႕ ထက္၀က္ေက်ာ္နဲ႔သာ ျပင္ဆင္ရမယ္ဆိုတဲ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို အရင္ျပင္သင့္ပါတယ္၊ ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ အမတ္ဦးေရရဲ႕ ၆၆ ဒသမ ၆၆ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွရင္ ဥပေဒကို ျပင္ႏိုင္တယ္။ ဒီမွာလဲ သံုးပံုႏွစ္ပံုေလာက္ထိပဲ ထားသင့္တယ္ထင္ပါတယ္”ဟု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး လည္းျဖစ္သူ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေအးေမာက္က ၎၏အျမင္ကိုသံုး သပ္ ေျပာဆိုသည္။
ပုဒ္မ ၄၃၆ သည္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အခန္း (၁)ရိွ ပုဒ္မအားလံုး ၄၈ ခု၊ အခန္း (၂) ရိွ ပုဒ္မ အားလံုး ရွစ္ခု၊ အခန္း (၃)ရိွ ပုဒ္မ ၅၉ႏွင့္ ၆၀၊ အခန္း (၄)ရိွ ပုဒ္မ ၇၄၊ ၁၀၉၊ ၁၄၁ႏွင့္ ၁၆၁၊ အခန္း (၅)ရိွ ပုဒ္မ ၂၀၀၊ ၂၀၁၊ ၂၄၈ ႏွင့္ ၂၇၆၊ အခန္း (၆)ရိွ ပုဒ္မ ငါးခု၊ အခန္း (၁၁)ရိွ ပုဒ္မ ႏွစ္ခုႏွင့္ အခန္း (၁၂)ရိွ ပုဒ္မ ၄၃၆ စုစုေပါင္း ပုဒ္မ ၉၄ ခုတို႔ကို အလြယ္တကူ ျပင္ဆင္ခြင့္မရေစရန္ အခိုင္အမာထိန္းခ်ဳပ္ထား ေၾကာင္း အေျခခံဥပေဒစာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပပါရိွသည္။
“ပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျဖဳတ္ပစ္တာမ်ိဳးအထိေတာ့ မလုပ္သင့္ပါဘူး။ ေဘာင္လြတ္သြားႏိုင္တယ္”ဟု ဦးေအးေမာက္က ဆိုသည္။
ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းသန္းက “ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ဘယ္ပါတီကမွ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းရထားဖုိ႔ မလြယ္ဘူး၊ ခက္ခဲပါတယ္။ တကယ္ ေတာ့ ၄၃၆ ဟာ ျပင္ဖို႔မလြယ္ေအာင္ ထားခ်င္တဲ့ကိစၥေတြ ဒါမွမဟုတ္ မျပင္ေစခ်င္တဲ့ ပုဒ္မေတြကို ဆက္ ထားႏိုင္ဖို႔အတြက္ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ပုဒ္မလို႔ ကၽြန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္”ဟု မဇၩိမကို ေျပာသည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္၊ အင္ဂ်န္းယန္မဲဆႏၵနယ္မွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚဒြဲဘူကမူ “ဒီပုဒ္မ ၄၃၆ မွာ အခန္းေတြ၊ ပုဒ္မေတြ အမ်ားႀကီးပါေနတယ္၊ ဒါေတြကို တစ္ၿပိဳင္တည္းျပင္လို႔ မရႏိုင္ဘူး၊ တျဖည္း ျဖည္း ျပင္သြားရမွာပါ”ဟု ေျပာသည္။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီ၀င္ျဖစ္သူ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္ သဃၤန္းကၽြန္းမဲဆႏၵနယ္မွ ဦးသိန္းညြန္႔ကလည္း ပုဒ္မ ၄၃၆သည္ ဥပေဒ႐ႈေထာင့္မွၾကည့္လ်င္ ျပင္ဆင္ရန္ မလြယ္ကူေၾကာင္း သံုးသပ္ ေျပာၾကားသည္။
၂၀၁၂ အကယ္ဒမီနဲ႔ ေနာက္ဆက္တြဲ စကားသံမ်ား
ျမတ္သူေအာင္
အကယ္ဒမီေပးပြဲ အခမ္းအနားကို တက္ဖို႔သြားတာ လမ္းေတြပိတ္ေနတာေၾကာင့္ ေန႔လည္ ၂ နာရီ မိနစ္ ၄၀ က်မွ ပြဲက်င္းပရာ သု၀ဏၰ အားကစားရံုကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ေတြ႕လိုက္ရတာက ပရိသတ္ေတြ တိုးႀကိတ္ေနတဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြ ၀င္မယ့္ လမ္းအေပါက္ပါပဲ။ အဲဒီေနရာမွာပဲ ဓာတ္ပံုဆရာေတြက ဓာတ္ပံုေတြ တိုးေ၀ွ႕ရိုက္ၾကတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ေတြက ရံုထဲကို ၀င္ဖို႔ အဲဒီလမ္းကေနတက္ၿပီး သြားရတာပါ။ အဲဒီလမ္းေနရာမွာပဲ လူေတြက အံုခဲေနပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ တေယာက္ ကားေပၚက ဆင္းလာတာနဲ႔ “ဟယ္ ေအးျမတ္သူေဟ့” ဆိုၿပီး ပရိသတ္ေတြ ၀ိုင္းေအာ္လိုက္တာနဲ႔ ဓာတ္ပံုဆရာေတြေရာ၊ လူေတြပါ အံုခဲၿပီး လမ္းပိတ္သြားပါေတာ့တယ္။ အႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔ ဓာတ္ပံုတြဲရိုက္ခ်င္တဲ့ ပရိသတ္ေတြကလည္း အဲဒီေနရာမွာပဲ ရပ္ေစာင့္ေနၾကပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ျမင္ကြင္းေလးပါ။
အခ်ိန္အနည္းငယ္ အၾကာမွာ အကယ္ဒမီမင္းသား ေ၀ဠဳေက်ာ္ကား ရပ္ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ သူက ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕၀င္ဆိုေတာ့ ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ဆယ့္ငါးေယာက္ခန္႔ကို ညႊန္ၾကားေျဟဆိုေနတာ ေတြ႕ရျပန္ပါတယ္။ ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြက သူေျပာတာကို ေခါင္းညိတ္နားေထာင္ ေနပါတယ္။
အဲဒီလမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္၀င္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ရုပ္သံမီဒီယာေတြရဲ႕ Logo ေတြ ေနာက္ခံျပဳလုပ္ထားတဲ့ စင္ျမင့္ေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္၊ အႏုပညာရွင္ေတြ ၀င္လာတာကို ေခၚၿပီး ေမးျမန္းေနပါတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပရာ ခမ္းမထဲ အေရာက္မွာေတာ့ လွပေသသပ္စြာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အကယ္ဒမီစင္ျမင့္ကို ေတြ႕ရ ပါတယ္။ စာနယ္ဇင္း မီဒီယာေတြ အတြက္ကေတာ့ အရင္က စင္ရဲ႕ဘယ္ဘက္ (သို႔) ညာဘက္မွာ ေနရာေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒီႏွစ္ မွာေတာ့ ပြဲၾကည့္စင္ရဲ႕ အေပၚဘက္ေဘး တဖက္တခ်က္မွာပဲ ေနရာေပးထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ပြဲစင္ျမင့္ရဲ႕ ကြင္းထဲမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လားေတာ့ မသိပါဘူး၊ မီဒီယာက ဓာတ္ပံုဆရာေတြ အားလံုးက ဒီႏွစ္ အကယ္ဒမီေပးပြဲကို ဓာတ္ပံုရိုက္ရတာ အဆင္မေျပဘူးလို႔ ေျဟၾကပါတယ္။ ဓာတ္ပံုလည္း ေကာင္းေကာင္းမရဘူးလို႔ ေျဟတာကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။
ဒီႏွစ္ ထူးျခားတာကေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြက ဆိုရင္ ပရိသတ္ေတြက တီဗီမွာ ရွစ္နာရီသတင္းၿပီးမွ ဒုတိယပိုင္း ျမင္ကြင္းေတြကို သတင္းအၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရေပမယ့္ ဒီႏွစ္ အကယ္ဒမီပြဲကိုေတာ့ အၾကာႀကီး ေစာင့္ၾကည့္ေနစရာ မလိုေတာ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း ပရိသတ္ သေဘာက်စရာ အစီအစဥ္ ျဖစ္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ပြဲက်င္းပတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ေျဟင္းလိုက္တာ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး အစီအစဥ္ေတြ ထည့္သြင္းထားတာကလည္း ပရိသတ္ေတြ အတြက္ ထူးျခားတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ၊ သေဘာက်တဲ့ အစီအစဥ္ေတြပါလို႔ ေျဟသံေတြ ၾကားရပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ ထူးထူးျခားျခား ဓာတ္ပံုအကယ္ဒမီ ဆုရတဲ့ “ကယန္းအလွ” ဇာတ္ကား ပါဝင္တာေၾကာင့္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးေတြပါ အကယ္ဒမီပြဲကို တက္ေရာက္ၾကတာ ကလည္း ပရိသတ္ေတြအတြက္ တမူ ထူးျခားေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ပရိသတ္ေတြရဲ႕ ဘ၀င္မက်မႈေတြလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ပရိသတ္ ရေစခ်င္တဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြ မရလိုက္တာ၊ အကယ္ဒမီ ေပးသင့္ပါရက္နဲ႔ ဘာလို႔မေပးတာလဲ ဆိုတဲ့ အသံေတြကိုလည္း ၾကားရပါေသးတယ္။ ပရိသတ္ထဲက အသက္ ၄၀ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ကဆို “ဟယ္ န၀ရတ္ကို ရေစခ်င္တာ၊ သူရမယ္လို႔ပဲ ထင္ထားတာ၊ သူ႔ကို ဘာလို႔ အကယ္ဒမီမေပးတာလဲ မသိဘူး” ဆိုတဲ့ စိတ္မေကာင္းစြာ ေျဟတဲ့အသံကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အသက္ ၂၅ အရြယ္ အမ်ိဳးသားတေယာက္က “ယြန္းယြန္းေလး ရသြားတာ ေပ်ာ္တယ္၊ ကေလးေပမယ့္ သရုပ္ေဆာင္ ေကာင္းသလို စကားေျဟတာလည္း ကေလးေပမယ့္ တကယ္ကို ေျဟတတ္လိုက္တာ၊ အရမ္း ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းတာပဲ” ဆိုၿပီး ခ်ီးမြမ္းေနတာ ၾကားရျပန္ပါတယ္။ အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားႀကီး တဦးကဆို “၀ိုင္းကို ဒါရိုက္တာဆု ေပးသင့္တယ္၊ ၀ိုင္းမရတာ စိတ္မေကာင္းဘူးကြာ၊ သူ ႏွစ္ခါရွိၿပီ” လို႔ စိတ္မေကာင္းစြာ ေျဟေနသံကို ၾကားခဲ့ရျပန္ပါတယ္။
“ေခ်ာရတနာေလးလည္း မဆိုးပါဘူး၊ သူ အရူးမေလး လုပ္တာ ေတာ္လိုက္တာ၊ ပီျပင္တယ္ေနာ္၊ သူရတာကို တကယ္ ၀မ္းသာပါတယ္” ဆိုၿပီး ေျဟတဲ့ အသက္ ၅၀ အရြယ္အမ်ိဳးသမီးႀကီး တေယာက္ရဲ႕၀မ္းသာ စကား၊ “ေဖြးေဖြးေလးလည္း ရသင့္ပါတယ္၊ သူ႔ေနရာလည္း ေကာင္းသလို၊ သရုပ္ေဆာင္တာလည္း ေကာင္းတာပဲ၊ ရသြားတာကို ၀မ္းသာတယ္” ဆိုတဲ့ အသက္ ၃၀ အရြယ္ အမ်ိဳးသားတဦးရဲ႕ စကားေတြကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။
အမ်ားဆံုး ၾကားခဲ့ရတာကေတာ့ န၀ရတ္ကို အရမ္းရေစခ်င္တယ္ ဆိုတဲ့ န၀ရတ္ ပရိသတ္ေတြရဲ႕ မေက်နပ္သံေတြပါပဲ။ အကယ္ဒမီ ဆုေတြက စင္ေပၚမွာတင္ထားတာ ၁၂ ဆုေတာင္၊ ေပးေတာ့ျဖင့္ ၉ ဆုပဲ၊ န၀ရတ္နဲ႔ ၀ိုင္းကို ေပးလိုက္ေတာ့ ဘာျဖစ္သြားမွာလဲ ဆိုၿပီး မေက်မနပ္ေျဟတဲ့ ပရိသတ္ေတြလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။
ဘာပဲေျဟေျဟ ၂၀၁၂ အကယ္ဒမီ ထူးခၽြန္ဆုေပးပြဲႀကီးကေတာ့ ေအာင္ျမင္စြာနဲ႔ ၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။ အႏုပညာကို ခ်စ္တဲ့ အကယ္ဒမီ ပရိသတ္ေတြ အတြက္ ၂၀၁၃ အကယ္ဒမီ ေပးပြဲကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ပါဦးလို႔ ေျဟၾကားရင္း အႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔ ထပ္တူ ရင္ခုန္ခဲ့တဲ့ ပရိသတ္ေတြ ေက်နပ္ပါေစေၾကာင္း …။
အကယ္ဒမီေပးပြဲ အခမ္းအနားကို တက္ဖို႔သြားတာ လမ္းေတြပိတ္ေနတာေၾကာင့္ ေန႔လည္ ၂ နာရီ မိနစ္ ၄၀ က်မွ ပြဲက်င္းပရာ သု၀ဏၰ အားကစားရံုကို ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ေတြ႕လိုက္ရတာက ပရိသတ္ေတြ တိုးႀကိတ္ေနတဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြ ၀င္မယ့္ လမ္းအေပါက္ပါပဲ။ အဲဒီေနရာမွာပဲ ဓာတ္ပံုဆရာေတြက ဓာတ္ပံုေတြ တိုးေ၀ွ႕ရိုက္ၾကတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ေတြက ရံုထဲကို ၀င္ဖို႔ အဲဒီလမ္းကေနတက္ၿပီး သြားရတာပါ။ အဲဒီလမ္းေနရာမွာပဲ လူေတြက အံုခဲေနပါတယ္။ အႏုပညာရွင္ တေယာက္ ကားေပၚက ဆင္းလာတာနဲ႔ “ဟယ္ ေအးျမတ္သူေဟ့” ဆိုၿပီး ပရိသတ္ေတြ ၀ိုင္းေအာ္လိုက္တာနဲ႔ ဓာတ္ပံုဆရာေတြေရာ၊ လူေတြပါ အံုခဲၿပီး လမ္းပိတ္သြားပါေတာ့တယ္။ အႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔ ဓာတ္ပံုတြဲရိုက္ခ်င္တဲ့ ပရိသတ္ေတြကလည္း အဲဒီေနရာမွာပဲ ရပ္ေစာင့္ေနၾကပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း ျမင္ကြင္းေလးပါ။
အခ်ိန္အနည္းငယ္ အၾကာမွာ အကယ္ဒမီမင္းသား ေ၀ဠဳေက်ာ္ကား ရပ္ၿပီးေနာက္မွာေတာ့ သူက ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕၀င္ဆိုေတာ့ ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ဆယ့္ငါးေယာက္ခန္႔ကို ညႊန္ၾကားေျဟဆိုေနတာ ေတြ႕ရျပန္ပါတယ္။ ၾကက္ေျခနီ တပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြက သူေျပာတာကို ေခါင္းညိတ္နားေထာင္ ေနပါတယ္။
အဲဒီလမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္၀င္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ရုပ္သံမီဒီယာေတြရဲ႕ Logo ေတြ ေနာက္ခံျပဳလုပ္ထားတဲ့ စင္ျမင့္ေတြကို ေတြ႕ရပါတယ္၊ အႏုပညာရွင္ေတြ ၀င္လာတာကို ေခၚၿပီး ေမးျမန္းေနပါတယ္။
အခမ္းအနားက်င္းပရာ ခမ္းမထဲ အေရာက္မွာေတာ့ လွပေသသပ္စြာ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အကယ္ဒမီစင္ျမင့္ကို ေတြ႕ရ ပါတယ္။ စာနယ္ဇင္း မီဒီယာေတြ အတြက္ကေတာ့ အရင္က စင္ရဲ႕ဘယ္ဘက္ (သို႔) ညာဘက္မွာ ေနရာေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒီႏွစ္ မွာေတာ့ ပြဲၾကည့္စင္ရဲ႕ အေပၚဘက္ေဘး တဖက္တခ်က္မွာပဲ ေနရာေပးထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ပြဲစင္ျမင့္ရဲ႕ ကြင္းထဲမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္လားေတာ့ မသိပါဘူး၊ မီဒီယာက ဓာတ္ပံုဆရာေတြ အားလံုးက ဒီႏွစ္ အကယ္ဒမီေပးပြဲကို ဓာတ္ပံုရိုက္ရတာ အဆင္မေျပဘူးလို႔ ေျဟၾကပါတယ္။ ဓာတ္ပံုလည္း ေကာင္းေကာင္းမရဘူးလို႔ ေျဟတာကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။
ဒီႏွစ္ ထူးျခားတာကေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြက ဆိုရင္ ပရိသတ္ေတြက တီဗီမွာ ရွစ္နာရီသတင္းၿပီးမွ ဒုတိယပိုင္း ျမင္ကြင္းေတြကို သတင္းအၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ရေပမယ့္ ဒီႏွစ္ အကယ္ဒမီပြဲကိုေတာ့ အၾကာႀကီး ေစာင့္ၾကည့္ေနစရာ မလိုေတာ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကလည္း ပရိသတ္ သေဘာက်စရာ အစီအစဥ္ ျဖစ္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ပြဲက်င္းပတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ ေျဟင္းလိုက္တာ၊ ေဖ်ာ္ေျဖေရး အစီအစဥ္ေတြ ထည့္သြင္းထားတာကလည္း ပရိသတ္ေတြ အတြက္ ထူးျခားတဲ့ အစီအစဥ္ေတြ၊ သေဘာက်တဲ့ အစီအစဥ္ေတြပါလို႔ ေျဟသံေတြ ၾကားရပါတယ္။ ဒီႏွစ္မွာ ထူးထူးျခားျခား ဓာတ္ပံုအကယ္ဒမီ ဆုရတဲ့ “ကယန္းအလွ” ဇာတ္ကား ပါဝင္တာေၾကာင့္ ကယန္းအမ်ိဳးသမီးေတြပါ အကယ္ဒမီပြဲကို တက္ေရာက္ၾကတာ ကလည္း ပရိသတ္ေတြအတြက္ တမူ ထူးျခားေနပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ပရိသတ္ေတြရဲ႕ ဘ၀င္မက်မႈေတြလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။ ပရိသတ္ ရေစခ်င္တဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြ မရလိုက္တာ၊ အကယ္ဒမီ ေပးသင့္ပါရက္နဲ႔ ဘာလို႔မေပးတာလဲ ဆိုတဲ့ အသံေတြကိုလည္း ၾကားရပါေသးတယ္။ ပရိသတ္ထဲက အသက္ ၄၀ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီး တေယာက္ကဆို “ဟယ္ န၀ရတ္ကို ရေစခ်င္တာ၊ သူရမယ္လို႔ပဲ ထင္ထားတာ၊ သူ႔ကို ဘာလို႔ အကယ္ဒမီမေပးတာလဲ မသိဘူး” ဆိုတဲ့ စိတ္မေကာင္းစြာ ေျဟတဲ့အသံကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အသက္ ၂၅ အရြယ္ အမ်ိဳးသားတေယာက္က “ယြန္းယြန္းေလး ရသြားတာ ေပ်ာ္တယ္၊ ကေလးေပမယ့္ သရုပ္ေဆာင္ ေကာင္းသလို စကားေျဟတာလည္း ကေလးေပမယ့္ တကယ္ကို ေျဟတတ္လိုက္တာ၊ အရမ္း ခ်စ္ဖို႔ေကာင္းတာပဲ” ဆိုၿပီး ခ်ီးမြမ္းေနတာ ၾကားရျပန္ပါတယ္။ အသက္ ၄၅ ႏွစ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားႀကီး တဦးကဆို “၀ိုင္းကို ဒါရိုက္တာဆု ေပးသင့္တယ္၊ ၀ိုင္းမရတာ စိတ္မေကာင္းဘူးကြာ၊ သူ ႏွစ္ခါရွိၿပီ” လို႔ စိတ္မေကာင္းစြာ ေျဟေနသံကို ၾကားခဲ့ရျပန္ပါတယ္။
“ေခ်ာရတနာေလးလည္း မဆိုးပါဘူး၊ သူ အရူးမေလး လုပ္တာ ေတာ္လိုက္တာ၊ ပီျပင္တယ္ေနာ္၊ သူရတာကို တကယ္ ၀မ္းသာပါတယ္” ဆိုၿပီး ေျဟတဲ့ အသက္ ၅၀ အရြယ္အမ်ိဳးသမီးႀကီး တေယာက္ရဲ႕၀မ္းသာ စကား၊ “ေဖြးေဖြးေလးလည္း ရသင့္ပါတယ္၊ သူ႔ေနရာလည္း ေကာင္းသလို၊ သရုပ္ေဆာင္တာလည္း ေကာင္းတာပဲ၊ ရသြားတာကို ၀မ္းသာတယ္” ဆိုတဲ့ အသက္ ၃၀ အရြယ္ အမ်ိဳးသားတဦးရဲ႕ စကားေတြကိုလည္း ၾကားခဲ့ရပါတယ္။
အမ်ားဆံုး ၾကားခဲ့ရတာကေတာ့ န၀ရတ္ကို အရမ္းရေစခ်င္တယ္ ဆိုတဲ့ န၀ရတ္ ပရိသတ္ေတြရဲ႕ မေက်နပ္သံေတြပါပဲ။ အကယ္ဒမီ ဆုေတြက စင္ေပၚမွာတင္ထားတာ ၁၂ ဆုေတာင္၊ ေပးေတာ့ျဖင့္ ၉ ဆုပဲ၊ န၀ရတ္နဲ႔ ၀ိုင္းကို ေပးလိုက္ေတာ့ ဘာျဖစ္သြားမွာလဲ ဆိုၿပီး မေက်မနပ္ေျဟတဲ့ ပရိသတ္ေတြလည္း ရွိေနျပန္ပါတယ္။
ဘာပဲေျဟေျဟ ၂၀၁၂ အကယ္ဒမီ ထူးခၽြန္ဆုေပးပြဲႀကီးကေတာ့ ေအာင္ျမင္စြာနဲ႔ ၿပီးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။ အႏုပညာကို ခ်စ္တဲ့ အကယ္ဒမီ ပရိသတ္ေတြ အတြက္ ၂၀၁၃ အကယ္ဒမီ ေပးပြဲကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ပါဦးလို႔ ေျဟၾကားရင္း အႏုပညာရွင္ေတြနဲ႔ ထပ္တူ ရင္ခုန္ခဲ့တဲ့ ပရိသတ္ေတြ ေက်နပ္ပါေစေၾကာင္း …။
သမၼတအရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ ျပင္ရန္ သင့္၊မသင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး မဲခြဲမည္
ဟိန္းကိုစိုး၊ ေအာင္သူရထြန္း
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္ (ပုဒ္မ ၅၉) ကို ျပင္ရန္ သင့္၊မသင့္ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီအစည္းအေ၀း၌ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္တြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မည္ဟု ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္ ဦးလွေဆြက ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္တြင္ မဇၩိမကုိ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
“ဒီေန႔ စီအီးစီအစည္းေ၀းကေနၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အခ်က္ေတြကိုေရြးတယ္။ ဒီလိုေရြးတဲ့ထဲမွာ မႀကိဳက္သူေတြလဲ ရိွၾကတယ္။ ဒီအတြက္ အႀကိတ္အနယ္ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္၊ ျပင္မယ့္ထဲမွာ ပုဒ္မ (၅၉)လဲ ပါတယ္။ ဒီဟာကို ျပင္၊ မျပင္က မနက္ျဖန္ (ဒီဇင္ဘာ ၃၀) မွာ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မယ္”ဟု ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ပုဒ္မ(၅၉)မွာ ပုဒ္မခြဲ ခုနစ္ခုရိွသည့္အနက္ မည္သည့္အခ်က္မ်ား ျပင္ရန္ ဆံုးျဖတ္မည္ကိုမူ အ ေသးစိတ္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္းမရွိေပ။
“ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို ျပင္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ နက္ျဖန္မွပဲ သိရမယ္”ဟု ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ဦးသိန္းထြန္းဦးက ေျပာသည္။
သမၼတတာ၀န္ယူလိုသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားသူ အတိုက္အခံပါတီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပိတ္ပင္ထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို ျပင္ရန္ ရိွ၊ မရိွ ကိုမူ ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ ညအထိ အတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း မရိွေသးေပ။
ပုဒ္မ ၅၉(စ)တြင္ ကိုယ္တိုင္၊ မိဘ၊ အိမ္ေထာင္ဖက္၊ သားသမီးႏွင့္ သားသမီး၏ အိမ္ေထာင္ဖက္သည္ တုိင္းတစ္ပါး ႏိုင္ငံသားမျဖစ္ရန္၊ အခြင့္အေရး၊ ေက်းဇူးခံစားခြင့္၊ ခံစားႏိုင္ခြင့္ရိွသူမ်ား မျဖစ္ေစရန္ႏွင့္ ႏိုင္ ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ မျဖစ္ေစရန္ သတ္မွတ္ခ်က္ ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
အဆုိပါဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တို႔တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ဖူးေသာ အေျခခံဥပေဒမ်ား ထက္ ပိုမိုကန္႔သတ္ထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္ဟု ဥပေဒပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပ ေျပာဆုိထားသည္။ အဆိုပါဥပေဒတို႔တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္၌သာ ယင္းသို႔ ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖစ္ သည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ျပင္မယ္ဆိုရင္ ျပင္လုိ႔ရေပမယ့္ အနာဂတ္မွာ ဒီအခ်က္က အားနည္းမႈ တစ္ခုျဖစ္သြားမလားလို႔ စိုးရိမ္တာေတြလည္းရိွတယ္”ဟု ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီမွ အမည္မေဖာ္လုိသူ ဗဟိုအ လုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
လက္ရိွဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ျပင္ဆင္သင့္သည္ဟုယူဆထားသည့္ ၅၂ ခ်က္ႏွင့္ အၿပီးပယ္ဖ်က္သင့္သည္ဟု ယူ ဆထားသည့္ ၂၁ ခ်က္ကို ယေန႔အစည္းအေ၀းတြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရန္ စီစဥ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းကို ဒီ ဇင္ဘာ ၂၄ ရက္တြင္ စတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္မႈရလဒ္ကို ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး၏ အႀကံျပဳခ်က္အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီသို႔ ေပးပို႔ရန္ စီစဥ္ထားသည္။
ပယ္ဖ်က္ရန္ဟု မဲခြဲဆံုးျဖတ္မည္ျဖစ္သည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး၊ တိုင္း၊ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား ခန္႔အပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ပုဒ္မအခ်ဳိ႕၊ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီ ဖြဲ႕စည္းျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ပုဒ္မအခ်ဳိ႕အပါအ၀င္ ၂၁ ခ်က္ ပါ၀င္သည္။
ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္ (ပုဒ္မ ၅၉) ကို ျပင္ရန္ သင့္၊မသင့္ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ဗဟိုေကာ္မတီအစည္းအေ၀း၌ ဒီဇင္ဘာ ၃၀ ရက္တြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မည္ဟု ဗဟုိေကာ္မတီ၀င္ ဦးလွေဆြက ဒီဇင္ဘာလ ၂၉ ရက္တြင္ မဇၩိမကုိ အတည္ျပဳခဲ့သည္။
“ဒီေန႔ စီအီးစီအစည္းေ၀းကေနၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အခ်က္ေတြကိုေရြးတယ္။ ဒီလိုေရြးတဲ့ထဲမွာ မႀကိဳက္သူေတြလဲ ရိွၾကတယ္။ ဒီအတြက္ အႀကိတ္အနယ္ကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္၊ ျပင္မယ့္ထဲမွာ ပုဒ္မ (၅၉)လဲ ပါတယ္။ ဒီဟာကို ျပင္၊ မျပင္က မနက္ျဖန္ (ဒီဇင္ဘာ ၃၀) မွာ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မယ္”ဟု ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ပုဒ္မ(၅၉)မွာ ပုဒ္မခြဲ ခုနစ္ခုရိွသည့္အနက္ မည္သည့္အခ်က္မ်ား ျပင္ရန္ ဆံုးျဖတ္မည္ကိုမူ အ ေသးစိတ္ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိျခင္းမရွိေပ။
“ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို ျပင္မယ္ဆိုတာကိုေတာ့ နက္ျဖန္မွပဲ သိရမယ္”ဟု ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ ဦးသိန္းထြန္းဦးက ေျပာသည္။
သမၼတတာ၀န္ယူလိုသည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုထားသူ အတိုက္အခံပါတီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပိတ္ပင္ထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည့္ ပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို ျပင္ရန္ ရိွ၊ မရိွ ကိုမူ ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ ညအထိ အတည္ျပဳႏိုင္ျခင္း မရိွေသးေပ။
ပုဒ္မ ၅၉(စ)တြင္ ကိုယ္တိုင္၊ မိဘ၊ အိမ္ေထာင္ဖက္၊ သားသမီးႏွင့္ သားသမီး၏ အိမ္ေထာင္ဖက္သည္ တုိင္းတစ္ပါး ႏိုင္ငံသားမျဖစ္ရန္၊ အခြင့္အေရး၊ ေက်းဇူးခံစားခြင့္၊ ခံစားႏိုင္ခြင့္ရိွသူမ်ား မျဖစ္ေစရန္ႏွင့္ ႏိုင္ ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ မျဖစ္ေစရန္ သတ္မွတ္ခ်က္ ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္။
အဆုိပါဥပေဒျပ႒ာန္းခ်က္သည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တို႔တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့ဖူးေသာ အေျခခံဥပေဒမ်ား ထက္ ပိုမိုကန္႔သတ္ထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္ဟု ဥပေဒပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပ ေျပာဆုိထားသည္။ အဆိုပါဥပေဒတို႔တြင္ ကိုယ္စားလွယ္ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္၌သာ ယင္းသို႔ ျပ႒ာန္းထားျခင္းျဖစ္ သည္။
“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ ျပင္မယ္ဆိုရင္ ျပင္လုိ႔ရေပမယ့္ အနာဂတ္မွာ ဒီအခ်က္က အားနည္းမႈ တစ္ခုျဖစ္သြားမလားလို႔ စိုးရိမ္တာေတြလည္းရိွတယ္”ဟု ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီမွ အမည္မေဖာ္လုိသူ ဗဟိုအ လုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္တစ္ဦးက ဆိုသည္။
လက္ရိွဖြဲ႕စည္းပံုတြင္ ျပင္ဆင္သင့္သည္ဟုယူဆထားသည့္ ၅၂ ခ်က္ႏွင့္ အၿပီးပယ္ဖ်က္သင့္သည္ဟု ယူ ဆထားသည့္ ၂၁ ခ်က္ကို ယေန႔အစည္းအေ၀းတြင္ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ရန္ စီစဥ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ ယင္းကို ဒီ ဇင္ဘာ ၂၄ ရက္တြင္ စတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဆံုးျဖတ္မႈရလဒ္ကို ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး၏ အႀကံျပဳခ်က္အျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုေလ့လာသံုးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီသို႔ ေပးပို႔ရန္ စီစဥ္ထားသည္။
ပယ္ဖ်က္ရန္ဟု မဲခြဲဆံုးျဖတ္မည္ျဖစ္သည့္ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားတြင္ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး၊ တိုင္း၊ ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ား ခန္႔အပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ပုဒ္မအခ်ဳိ႕၊ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီ ဖြဲ႕စည္းျခင္းႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ ပုဒ္မအခ်ဳိ႕အပါအ၀င္ ၂၁ ခ်က္ ပါ၀င္သည္။
ကယား စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ ေခၚယူမည္
နန္းဆိုင္ႏြမ္
ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ႏွင့္ ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရွိ ကယား (ကရင္နီ) စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထား ေပးရန္ ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တုိးတက္ေရး ပါတီ (KNPP) ႏွင့္ ျပည္နယ္ အစုိးရတို႔ စီစဥ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။
“ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ အိမ္ေျခ ၅၀ ေဆာက္ေပးဖို႔ လ်ာထားပါတယ္။ ၃ ႏွစ္စာ ေထာက္ပံ့ေၾကး ေပးဖို႔ေတြ၊ မိုင္း ရွင္းလင္းေရး ကိစၥေတြ လုပ္ေဆာင္ေန ပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြ အားလံုး လုပ္ၿပီးမွပဲ ျပန္ေခၚပါမယ္”ဟု ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရး ပါတီ (KNPP) ၏ စစ္ေရးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ဘုန္းႏိုင္က ေျပာသည္။
လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္း စစ္ေဘးေရွာင္ (IDPs) မ်ားအတြက္ ကယားျပည္နယ္ ရွားေတာၿမိဳ႕နယ္ မယ္လယု စံျပေက်းရြာတြင္ ဦးစြာ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ျပန္လာသူမ်ားကို ကူညီ ေထာက္ပ့့ံမည္ဟု ၄င္းက ေျပာဆိုသည္။
ထုိင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္ေခၚရန္ အတြက္ကိုမူ အစုိးရက တရား၀င္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ မက်လာေသးေၾကာင္းႏွင့္ ယခု စစ္ေဘးေရွာင္ ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္မ်ား (IDPs) ကို ထားရွိမည့္ မယ္လယု စံျပေက်းရြာတြင္ လမ္းမ်ား မေဖာက္ လုပ္ရ ေသးေၾကာင္းလည္း ဗုိလ္မႉးႀကီး ဘုန္းႏုိင္ က ေျပာသည္။
ကယား ေဒသတြင္ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွစၿပီး အစိုးရတပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္း အဖြဲ႔ (TBC) ၏ စားနပ္ရိကၡာ ေထာက္ပံ့မႈ အကူအညီျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ခရိုင္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္း ၂ ခုတြင္ ခိုလႈံေနထုိင္ ေနၾကသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမယ္ေဟာင္ေဆာင္ခရုိင္ အမွတ္ ၁ ႏွင့္အမွတ္ ၂ ဒုကၡသည္ စခန္း၂ ခုတြင္ ယခင္က ဒုကၡသည္ ဦးေရ ၃၀,၀၀၀ နီးပါး ေန ထိုင္ခဲ့ရာ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးမ်ား႐ုံး(UNHCR) အစီအစဥ္ျဖင့္ တတိယ ႏိုင္ငံသို႔ ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ သြားေရာက္ အေျခခ် ေနထိုင္ေနေၾကာင္း၊ ယခု လက္ရွိ စုစုေပါင္း ဒုကၡသည္ ဦးေရ ၁၆,၀၀၀ ခန္႔ က်န္ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။
ထုိင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ခိုလႈံေနသည့္ ဒုကၡသည္ (Refugee) မ်ား ႏွင့္ ျပည္တြင္း စစ္ေဘးေရွာင္ (IDPs)မ်ား အားလံုးကို ျပန္လည္ ေခၚေဆာင္ႏိုင္ရန္ ကယား ျပည္နယ္ အစိုးရႏွင့္ ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တုိးတက္ေရး ပါတီ(KNPP)တို႔ ညွိႏိႈင္း ေန ဆဲ ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ဘုန္းႏိုင္က ဆိုသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံနယ္စပ္ႏွင့္ ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရွိ ကယား (ကရင္နီ) စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထား ေပးရန္ ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တုိးတက္ေရး ပါတီ (KNPP) ႏွင့္ ျပည္နယ္ အစုိးရတို႔ စီစဥ္ေနၾကေၾကာင္း သိရသည္။
“ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ အိမ္ေျခ ၅၀ ေဆာက္ေပးဖို႔ လ်ာထားပါတယ္။ ၃ ႏွစ္စာ ေထာက္ပံ့ေၾကး ေပးဖို႔ေတြ၊ မိုင္း ရွင္းလင္းေရး ကိစၥေတြ လုပ္ေဆာင္ေန ပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြ အားလံုး လုပ္ၿပီးမွပဲ ျပန္ေခၚပါမယ္”ဟု ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရး ပါတီ (KNPP) ၏ စစ္ေရးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ဘုန္းႏိုင္က ေျပာသည္။
လက္ရွိ အခ်ိန္တြင္ ျပည္တြင္း စစ္ေဘးေရွာင္ (IDPs) မ်ားအတြက္ ကယားျပည္နယ္ ရွားေတာၿမိဳ႕နယ္ မယ္လယု စံျပေက်းရြာတြင္ ဦးစြာ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ေပးမည္ျဖစ္ၿပီး ျပန္လာသူမ်ားကို ကူညီ ေထာက္ပ့့ံမည္ဟု ၄င္းက ေျပာဆိုသည္။
ထုိင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိေနသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္ေခၚရန္ အတြက္ကိုမူ အစုိးရက တရား၀င္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ မက်လာေသးေၾကာင္းႏွင့္ ယခု စစ္ေဘးေရွာင္ ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္မ်ား (IDPs) ကို ထားရွိမည့္ မယ္လယု စံျပေက်းရြာတြင္ လမ္းမ်ား မေဖာက္ လုပ္ရ ေသးေၾကာင္းလည္း ဗုိလ္မႉးႀကီး ဘုန္းႏုိင္ က ေျပာသည္။
ကယား ေဒသတြင္ ၁၉၈၄ ခုႏွစ္မွစၿပီး အစိုးရတပ္ႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ား အၾကား ျဖစ္ပြားသည့္ စစ္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္သို႔ ထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္ ကူညီ ေစာင့္ေရွာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္း အဖြဲ႔ (TBC) ၏ စားနပ္ရိကၡာ ေထာက္ပံ့မႈ အကူအညီျဖင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း မယ္ေဟာင္ေဆာင္ ခရိုင္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္း ၂ ခုတြင္ ခိုလႈံေနထုိင္ ေနၾကသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံမယ္ေဟာင္ေဆာင္ခရုိင္ အမွတ္ ၁ ႏွင့္အမွတ္ ၂ ဒုကၡသည္ စခန္း၂ ခုတြင္ ယခင္က ဒုကၡသည္ ဦးေရ ၃၀,၀၀၀ နီးပါး ေန ထိုင္ခဲ့ရာ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးမ်ား႐ုံး(UNHCR) အစီအစဥ္ျဖင့္ တတိယ ႏိုင္ငံသို႔ ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ သြားေရာက္ အေျခခ် ေနထိုင္ေနေၾကာင္း၊ ယခု လက္ရွိ စုစုေပါင္း ဒုကၡသည္ ဦးေရ ၁၆,၀၀၀ ခန္႔ က်န္ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။
ထုိင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ခိုလႈံေနသည့္ ဒုကၡသည္ (Refugee) မ်ား ႏွင့္ ျပည္တြင္း စစ္ေဘးေရွာင္ (IDPs)မ်ား အားလံုးကို ျပန္လည္ ေခၚေဆာင္ႏိုင္ရန္ ကယား ျပည္နယ္ အစိုးရႏွင့္ ကရင္နီ အမ်ိဳးသား တုိးတက္ေရး ပါတီ(KNPP)တို႔ ညွိႏိႈင္း ေန ဆဲ ျဖစ္သည္ဟုလည္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ဘုန္းႏိုင္က ဆိုသည္။
ဒလၿမိဳ႕နယ္ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုး မီးေလာင္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးကို အေရးယူ
ေက်ာ္ၾကား (ဒလ)
ဒလၿမိဳ႕နယ္၊ ဗိုလ္ရန္ေျပရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုးတြင္ မီးအားျမႇင့္စက္ အပူလြန္ကဲရာမွ မီးေလာင္ ကၽြမ္းမႈတစ္ခု ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ နံနက္ ၁နာရီ ၄၅ မိနစ္ခန္႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေပ ၃၀ × ေပ ၂၀ရွိသြပ္မိုး အုတ္ညႇပ္႐ံုးအေဆာက္အအုံတစ္ခုလံုး မီးေလာင္ျပာက်သြားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ အဆိုပါညက ႐ံုးခ်ိန္အၿပီးတြင္ ႐ံုးခန္းပိတ္သြားေသာ္လည္း မီးအားျမႇင့္စက္အား ပိတ္ခဲ့ျခင္း မရွိသျဖင့္ အပူလြန္ကဲမွ မီးေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ အဆိုပါ႐ံုးတြင္ ညအိပ္႐ံုးေစာင့္မရွိေၾကာင္း ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။
မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ျဖစ္ပြားစဥ္တြင္ ညအခ်ိန္မေတာ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္၊ ရွင္ေစာပုလမ္းမွ ၾကည္ျဖဴအေပါင္ဆိုင္တြင္ ခရစ္စမတ္ပြဲေတာ္အျဖစ္ က်င္းပေနသည့္ လူငယ္မ်ားက နံနက္ပိုင္း ေကၽြးေမြးလွဴဒါန္းရန္ ခ်က္ျပဳတ္ေနၾကစဥ္ အဆိုပါ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုး မီးေလာင္ေနသည္ကိုသိရွိ ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ မီးသတ္ဦးစီးသို႔ အေၾကာင္းၾကားကာ ၀ိုင္း၀န္းၿငိႇမ္းသတ္ခဲ့ၾကသည္။ မီးေလာင္ရာသို႔ ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ံုး ရဲမွဴးစခန္းမွဴးႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ ၂၀ ဦးအပါအ၀င္ ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးမွဴးႏွင့္ အဖြဲ႔၀င္ ကိုးဦး၊ အရန္မီးသတ္မ်ား၊ ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူမ်ား၀ိုင္း၀န္းၿငိႇမ္းသတ္ခဲ့သျဖင့္ ရပ္ကြက္ရွိ ေနအိမ္မ်ားသို႔ မီးမကူးစက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါမီးေလာင္ကၽြမ္းမႈသည္ နံနက္ ၂နာရီ ၅ မိနစ္တြင္ မီးညြန္႔ႀကိဳးသြားၿပီး မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးမႈတန္ဖိုး က်ပ္ခုနစ္သိန္းငါးေသာင္းခန္႔ ရွိသည္ဟု ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးဌာနမွ ဆိုသည္။ အဆိုပါ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူအေသအေပ်ာက္ မရွိခဲ့ေသာ္လည္း ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးသန္းေဌးကို မီးေပါ့ ဆစြာ အသံုးျပဳမႈအတြက္ ဒလၿမိဳ႕နယ္ ၿမိဳ႕မရဲစခန္းက (ပ) ၅၆၁/၂၀၁၃၊ ျပစ္မႈ ပုဒ္မ-၂၈၅ အရ အမႈဖြင့္ အေရးယူထားေၾကာင္းသိရသည္။
ဒလၿမိဳ႕နယ္၊ ဗိုလ္ရန္ေျပရပ္ကြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုးတြင္ မီးအားျမႇင့္စက္ အပူလြန္ကဲရာမွ မီးေလာင္ ကၽြမ္းမႈတစ္ခု ဒီဇင္ဘာ ၂၉ ရက္ နံနက္ ၁နာရီ ၄၅ မိနစ္ခန္႔က ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေပ ၃၀ × ေပ ၂၀ရွိသြပ္မိုး အုတ္ညႇပ္႐ံုးအေဆာက္အအုံတစ္ခုလံုး မီးေလာင္ျပာက်သြားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။
ျဖစ္စဥ္မွာ အဆိုပါညက ႐ံုးခ်ိန္အၿပီးတြင္ ႐ံုးခန္းပိတ္သြားေသာ္လည္း မီးအားျမႇင့္စက္အား ပိတ္ခဲ့ျခင္း မရွိသျဖင့္ အပူလြန္ကဲမွ မီးေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ႏွင့္ အဆိုပါ႐ံုးတြင္ ညအိပ္႐ံုးေစာင့္မရွိေၾကာင္း ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ေျပာသည္။
မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ျဖစ္ပြားစဥ္တြင္ ညအခ်ိန္မေတာ္ျဖစ္ေသာ္လည္း ေအာင္မဂၤလာရပ္ကြက္၊ ရွင္ေစာပုလမ္းမွ ၾကည္ျဖဴအေပါင္ဆိုင္တြင္ ခရစ္စမတ္ပြဲေတာ္အျဖစ္ က်င္းပေနသည့္ လူငယ္မ်ားက နံနက္ပိုင္း ေကၽြးေမြးလွဴဒါန္းရန္ ခ်က္ျပဳတ္ေနၾကစဥ္ အဆိုပါ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး႐ံုး မီးေလာင္ေနသည္ကိုသိရွိ ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ မီးသတ္ဦးစီးသို႔ အေၾကာင္းၾကားကာ ၀ိုင္း၀န္းၿငိႇမ္းသတ္ခဲ့ၾကသည္။ မီးေလာင္ရာသို႔ ၿမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မွဴး႐ံုး ရဲမွဴးစခန္းမွဴးႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕၀င္ ၂၀ ဦးအပါအ၀င္ ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးမွဴးႏွင့္ အဖြဲ႔၀င္ ကိုးဦး၊ အရန္မီးသတ္မ်ား၊ ရပ္ကြက္ေန ျပည္သူမ်ား၀ိုင္း၀န္းၿငိႇမ္းသတ္ခဲ့သျဖင့္ ရပ္ကြက္ရွိ ေနအိမ္မ်ားသို႔ မီးမကူးစက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါမီးေလာင္ကၽြမ္းမႈသည္ နံနက္ ၂နာရီ ၅ မိနစ္တြင္ မီးညြန္႔ႀကိဳးသြားၿပီး မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈေၾကာင့္ ဆံုး႐ံႈးမႈတန္ဖိုး က်ပ္ခုနစ္သိန္းငါးေသာင္းခန္႔ ရွိသည္ဟု ၿမိဳ႕နယ္မီးသတ္ဦးစီးဌာနမွ ဆိုသည္။ အဆိုပါ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူအေသအေပ်ာက္ မရွိခဲ့ေသာ္လည္း ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ဦးသန္းေဌးကို မီးေပါ့ ဆစြာ အသံုးျပဳမႈအတြက္ ဒလၿမိဳ႕နယ္ ၿမိဳ႕မရဲစခန္းက (ပ) ၅၆၁/၂၀၁၃၊ ျပစ္မႈ ပုဒ္မ-၂၈၅ အရ အမႈဖြင့္ အေရးယူထားေၾကာင္းသိရသည္။
အႂကြင္းမဲ့တန္ဖိုးစံ – ဒီမိုကေရစီ (၂)
အမၾတာ ဆင္း
ဒီမိုကေရစီႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ
ဒီမိုကေရစီ နည္းမက်ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္မ်ားက စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ပို၍ ေကာင္းစြာ ျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္သည္ဟူေသာ အေျပာအဆိုမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါသည္။ ဤယံုၾကည္မႈကို စင္ကာပူေခါင္းေဆာင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း လီကြမ္ယူ တင္သြင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ “လီ၏ အႏုမာန ယူဆခ်က္” ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ လီကြမ္ယူက (ေတာင္ ကိုရီးယား၊ စင္ကာပူႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလလြန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ) အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ စည္းကမ္းတင္းၾကပ္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ (အိႏိၵယ၊ ဂ်ေမကာႏွင့္ ကိုစတာရီကာ ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔) တင္းၾကပ္မႈ ေလ်ာ့နည္းေသာ ႏိုင္ငံမ်ားထက္ ပို၍ လွ်င္ျမန္စြာ စီးပြားေရး တိုးတက္ခဲ့သည္ဟု ခိုင္ခိုင္မာမာ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ “လီ၏ အႏုမာန ယူဆခ်က္” သည္ ထံု႔ပိုင္းထံု႔ပိုင္း ရရွိခဲ့သည့္ ကိုယ္ေတြ႕ မ်က္ျမင္ အေျခစိုက္ ဒႆန၀ါဒအေပၚ အေျခခံထားျခင္း ျဖစ္သည္။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသင့္ရွိေနေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စနစ္တက် တြက္ခ်က္စစ္ေဆးၿပီး ေပၚထြက္လာသည့္ မည္သို႔ေသာ စာရင္းဇယားမ်ိဳးကိုမွ အေျခခံထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ အေသအခ်ာ သီးသန္႔ေရြးခ်ယ္ထားၿပီး အကန္႔အသတ္ျဖင့္ ရယူထားေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားမွ ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ ေကာက္ခ်က္မ်ိဳးဆိုသည္မွာ အေသအခ်ာ သီးသန္႔ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္ယူ၍ မရႏိုင္ပါ။
ဥပမာအေနျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ စင္ကာပူ သို႔မဟုတ္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ျမင့္္မားေသာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို ၾကည့္႐ံုျဖင့္ အာဏာရွင္၀ါဒသည္ စီးပြားေရးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေၾကာင္း ခိုင္မာသည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားအျဖစ္ ယူဆ၍မရႏိုင္ေပ။ ေဘာ့ဆြာနာႏိုင္ငံကို ၾကည့္၍ ဆန္႔က်င္ဘက္ အျမင္က ေကာက္ခ်က္ ဆြဲယူႏိုင္ေပေသးသည္။ ေဘာ့ဆြာနာႏိုင္ငံသည္ အာဖရိကတိုက္တြင္ ဒီမိုကေရစီ အိုေအစစ္တခု ျဖစ္ေနခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ အဆိုပါႏိုင္ငံသည္ အာဖရိကတိုက္၏ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အေကာင္းဆံုး ႏိုင္ငံတခုျဖစ္ၿပီး တကမာၻလံုးတြင္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အေကာင္းဆံုး မွတ္တမ္း၀င္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တခုျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ အဆိုမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဆိုမ်ားကို ခြဲျခားေရြးထုတ္ဖို႔ရာ စနစ္က်ေသာ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ကို အေျခခံသည့္ ေလ့လာမႈမ်ား ပိုမိုျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
တကယ္ေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူ အခြင့္အေရးမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားသည္ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အက်ိဳးေက်းဇူး ျဖစ္ထြန္းေစေၾကာင္း ယံုၾကည္ေလာက္သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထား မရွိေပ။ တကယ္စင္စစ္ အၾကမ္းဖ်င္း စာရင္းဇယား ပံုေဖာ္ထားမႈမ်ားသည္ ဤသို႔ ၿခံဳယူဆင္ျခင္ျခင္း တခုကိုမွ် ခြင့္ျပဳထားျခင္း မရွိေပ။ (ဥပမာအားျဖင့္ ေရာဘတ္ဘာ႐ိုႏွင့္ အဒမ္ပရက္ဇီ၀ါစကီးတို႔ လုပ္ခဲ့သည့့္) စနစ္က်၍ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ အေျခခံေသာ ေလ့လာမႈမ်ားက စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးမ်ားၾကားတြင္ ေယဘုယ်အေနျဖင့္ ပဋိပကၡတရပ္႐ွိသည္ ဆိုျခင္းမ်ိဳး အမွန္တကယ္ ေထာက္ခံမႈ မေပးခဲ့ေပ။ လားရာတဖက္တည္းကို ဦးတည္ထားသည့္ ခ်ိတ္ဆက္မႈသည္ တျခားေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္ဟု ထင္ရတတ္သည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္မ်ား၊ စာရင္းဇယားဆိုင္ရာ စူးစမ္းေလ့လာမႈမ်ားက အဖ်က္သေဘာ ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားကို သတိျပဳမိေစၿပီး တခ်ိဳ႕ကမူ ခိုင္မာသည့္ အျပဳသေဘာ ဆက္စပ္မႈမ်ားကို ေတြ႕ရွိေစသည္။ အကယ္၍ ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာမႈအားလံုးကို အတူတကြ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ၾကည့္မည္ ဆိုပါက ဒီမိုကေရစီႏွင့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ ႏွစ္ဖက္စြန္းၾကားတြင္ ရွင္းလင္းတိက်သည့္ ဆက္ႏႊယ္မႈ မရွိျခင္းဆိုသည့္ အႏုမာန မွန္းဆခ်က္ကသာ အလြန္အမင္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိသည္။ ဒီမိုကေရစီ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္မႈမ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတို႔ကိုယ္ႏိႈက္က အေရးပါေနျခင္းေၾကာင့္ ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားသည္လည္း ေမွးမွိန္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖြယ္ရာ မရွိေပ။
စီးပြားေရးဆိုင္ရာ သုေတသန နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေျခခံျပႆနာသည္လည္း အဆိုပါ သံသယျဖစ္မႈတြင္ အက်ံဳး၀င္ပါသည္။ က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ ကိန္းဂဏန္းဆိုင္ရာ အဆက္အစပ္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈ႐ံုသာမကဘဲ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကိုပါ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စူးစမ္းေလ့လာရမည္ ျဖစ္သည္။ အေရွ႕အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈဆီသို႔ ဦးတည္ေစခဲ့သည့္ စီးပြားေရးေပၚလစီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားကို ယခုအခ်ိန္တြင္ အက်ိဳးသင့္အေၾကာင္းသင့္ ေကာင္းစြာ နားလည္ႏိုင္သေလာက္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။
မတူညီသည့္ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ ေလ့လာမႈမ်ားသည္ အေလးအနက္ထားမႈကိုလိုက္၍ ေျပာင္းလဲေနေသာ္လည္း၊ “အသံုးက်ေသာ ေပၚလစီ” မ်ားအေပၚ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အမ်ားလက္ခံမႈကို ယခုအခ်ိန္အထိ ရတန္သေရြ႕ ရေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ေပၚလစီမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ ယွဥ္ၿပိဳင္ေစျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မ်ားအား အသံုးခ်ႏိုင္မႈ၊ ပို႔ကုန္ႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ဆြဲေဆာင္မႈမ်ားကို ႀကိဳတင္ စီမံထားႏိုင္ျခင္း၊ စာတတ္ေျမာက္မႈႏွင့္ ေက်ာင္းတက္ေရာက္မႈ ျမင့္မားျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ေသာ ေျမယာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးခ်ဲ႕ထြင္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပူးေပါင္ပါ၀င္ႏိုင္သည့္ တျခား လူမႈေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပါ၀င္သည္။ ဆိုခဲ့သည့္ မည္သည့္ေပၚလစီမ်ားကမွ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ား ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာျခင္းႏွင့္ လိုက္ဖက္သင့္ေလ်ာ္မႈ မရွိဟု ယူဆဖြယ္ရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။ ထို႔အျပင္ ေတာင္ ကိုရီးယား၊ စင္ကာပူ၊ တ႐ုတ္တို႔တြင္ က်င့္သံုးေနေသာ အာဏာရွင္၀ါဒ၏ အေျခခံ သေဘာတရားတြင္က အဆိုပါ ေပၚလစီမ်ားအေပၚ အတင္းအက်ပ္ အားျဖည့္ေထာက္ကူ ေပးသည္ဟုလည္း ယူဆရန္ အေၾကာင္းမရွိေပ။ တကယ္စင္စစ္ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈကို ပိုမို လွ်င္ျမန္ေစေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာအရာမွာ ၾကမ္းတမ္းရက္စက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ထက္ ရင္းႏွီးေဖာ္ေရြေသာ စီးပြားေရး အခင္းအက်င္းတရပ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသျပဖို႔ရာ အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လံုလံုရွိပါသည္။
ဤသို႔ေသာ စူးစမ္းေလ့လာမႈအေပၚ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ျဖစ္ေစရန္ က်ေနာ့္အေနျဖင့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အကန္႔အသတ္ ေဘာင္မွ ေက်ာ္လြန္ရမည္ျဖစ္ၿပီး စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးလံုၿခံဳ စိတ္ခ်ရမႈ လိုအပ္ခ်က္ အပါအ၀င္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔သည့္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စူးစမ္းေလ့လာရမည္ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားက ျပည္သူလူထု၏ အေထြေထြ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ အာ႐ံုစူးစိုက္ထားႏိုင္ေရးႏွင့္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အမ်ားျပည္သူ လႈပ္ရွားမႈကို ေတာင္းဆိုႏိုင္ေရး အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ရရွိေစပါသည္။ (မဲေပးခြင့္၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္၊ ဆႏၵျပခြင့္ႏွင့္ အလားတူ အခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္ေသာ) ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားကို လက္ကိုင္ျပဳ က်င့္သံုးျခင္းက အစိုးတရပ္အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစသည့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ဆြဲေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ အမွန္တကယ္ ကြဲျပားျခားနားေစပါသည္။
ကမာၻႀကီးတြင္ ဆိုး၀ါးလွသည့္ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ား ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ရာတြင္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္မႈရွိၿပီး လြတ္လပ္သည့္ မည္သည့္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္မဆို ႀကီးမားသည့္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးႀကီးမ်ား မႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရဖူးသည့္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ အေၾကာင္းတရပ္ကို အျခားတေနရာတြင္ က်ေနာ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ မည္သည့္ ေနရာတြင္မဆို ယင္းအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျခြင္းခ်က္သေဘာကိုပင္ မေတြ႕ႏိုင္ခဲ့ပါ။ အီသီယိုးပီးယား၊ ဆုိမာလီယာႏွင့္ တျခားအာဏာရွင္ အစိုးရမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ တိုုင္းျပည္မ်ားတြင္ လတ္တေလာ ငတ္မြတ္မႈ ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ထို႔အျပင္ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု၏ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘး၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ မဟာ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားေခတ္ႀကီး က်ဆံုးခ်ိန္ ၁၉၅၈-၆၁ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရေသာ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘး၊ တိုင္းတပါးအုပ္စိုးမႈေအာက္မွ အိႏိၵယႏွင့္ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အိႏၵိယထက္ စီးပြားေရး အရာတြင္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း အိႏၵိယႏွင့္ မတူသည့္အခ်က္မွာ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးႀကီးကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေနရဆဲျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးသည္ ကမာၻ႔သမိုင္းတြင္ အႀကီးမားဆံုး ကပ္ေဘးႀကီးအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္အတြင္း လူေပါင္းသုံးသန္းခန္႔ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ အစိုးရ၏ မွားယြင္းေသာ ေပၚလစီမ်ားကို သုံးႏွစ္ၾကာေအာင္ ျပန္လည္တည့္မတ္ျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။ ပါလီမန္ထဲတြင္ အတိုက္အခံပါတီမ်ား မရွိျခင္း၊ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိျခင္း၊ ပါတီစံု ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မရွိျခင္းမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ ေပၚလစီမ်ားအေပၚ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ျခင္းမ်ား မရွိခဲ့ေပ။ တကယ္စင္စစ္ ႏွစ္စဥ္ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ေသာ္လည္း အတြင္းက်က် ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ား ရွိေနသည့္ ယင္းေပၚလစီမ်ားကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳေနသည္မွာ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္မႈမ်ား မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ဆူဒန္တြင္ ယခုလက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနေသာ ကမာၻ႔ေခတ္ၿပိဳင္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးႀကီး ႏွစ္ခုႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အလားတူေျပာဆိုႏိုင္ပါသည္။
ငတ္မြတ္မႈကပ္ဆိုးႀကီးမ်ားကို သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆက္စပ္ ေျပာဆိုၾကသည္။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ မဟာ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊား စီမံခ်က္ႀကီး က်ဆံုးေနစဥ္ ကာလအတြင္း ေရႀကီးမႈမ်ား၊ အီသီယိုးပီးယားတြင္ မိုးေခါင္ေရရွားမႈမ်ား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ပ်က္စီးမႈမ်ား စသည္တို႔ကို အေၾကာင္းျပ၍ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ား က်ေရာက္သည့္အေပၚ ခပ္လြယ္လြယ္ ရွင္းျပေလ့ရွိရာ မ်က္ေမွာက္ေရးရာမ်ား ေဟာေျပာေရးသားသူတို႔အဖို႔ ေအာင့္သက္သက္ႏွင့္ပင္ လက္ခံရတတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္ အမ်ားအျပားတြင္ အလားတူ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ိဳး ႀကံဳေတြ႕ရတတ္စၿမဲျဖစ္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပို၍ပင္ ဆိုး၀ါးျပင္းထန္စြာ ႀကံဳေတြ႕ရတတ္ပါေသးသည္။ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးမွ ေလ်ာ့ပါး သက္သာေစေရးအတြက္ အစိုးရက မဆိုင္းမတြ တုံ႔ျပန္ေျဖရွင္းေပးေသာေၾကာင့္ အလားတူ ျပႆနာမ်ိဳးကို ေကာင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘး၏ ပထမအဆင့္ သားေကာင္မ်ားမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ၄င္းတို႔ကို ၀င္ေငြ၀င္လမ္း ျပန္လည္ ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္ႏွင့္ အမွ် ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ားကို တားဆီးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ (ဥပမာ – အလုပ္အကိုင္ ရရွိေစေရး အစီအစဥ္မ်ားမွတဆင့္) ၀င္ေငြ၀င္လမ္း ရရွိျခင္းက ငတ္မြတ္မႈေဘးဒဏ္ ခံေနရသူမ်ားကို အစာေရစာ ရရွိေစလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယ သို႔မဟုတ္ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ဇင္ဘာေဘြႏွင့္ ေဘာ့ဆြာနာတို႔ကဲ့သို႔ မိုးေခါင္ေရရွားျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ တျခားေသာ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ ကမာၻ႔ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားသည္ပင္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးမ်ား မႀကံဳေတြ႕ရဘဲ ၄င္းတို႔၏ ျပည္သူမ်ားကို ေကာင္းစြာ ေကၽြးေမြး ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္၍ တားဆီးမည္ဆိုပါက ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးကို တားဆီးရန္ လြယ္ကူပါသည္။ အတိုက္အခံ ပါတီမ်ားႏွင့္ အမွီအခိုကင္းသည့္ လြတ္လပ္ေသာ သတင္းစာမ်ား၏ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္မႈမ်ား၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရတရပ္အေနျဖင့္ အကူအညီ မေပးႏိုင္သည့္တိုင္ ဆိုခဲ့ပါ အားထုတ္မႈမ်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါသည္။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရးရန္ ႀကိဳးပမ္းေနစဥ္ကာလတြင္ အိႏၵိယအေနျဖင့္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးမ်ားကို ဆက္တိုက္ဆိုသကဲ့သို႔ ႀကံဳေတြ႕ေနခဲ့ရသည္။ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ဆိုလွ်င္ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ေလးႏွစ္အလို ၁၉၄၃ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး က်ေနာ္ကေလးဘ၀တြင္ မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေဆာက္အအံု ခိုင္ခိုင္မာမာ တည္ေထာင္လာႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် အဆိုပါ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ားမွာ ႐ုတ္ခ်ည္းဆိုသလို ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေတာ့သည္။
ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးျပႆနာသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ပိုင္းျခားစိတ္ျဖာၾကည့္ဖို႔ရာ အလြယ္ကူဆံုး အေၾကာင္းအရာတရပ္ ျဖစ္သည့္အတိုင္ တခုတည္းေသာ ဥပမာကား မဟုတ္ေပ။ ေယဘုယ် အေနျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူ အခြင့္အေရးမ်ား၏ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အခန္းက႑သည္ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး ကပ္ေဘးမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရာတြင္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစပါသည္။ အေျခအေနမ်ားက ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ သာသာယာယာရွိေနၿပီး အရာတိုင္းကလည္း ပံုမွန္အတိုင္း ေကာင္းမြန္ေနသည့္ အခါမ်ိဳးတြင္လည္း ဤသို႔ေသာ ဒီမိုကေရစီ၏ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ကို ပစ္ပယ္မထားသင့္ေပ။ အေၾကာင္းတခုမဟုတ္တခုေၾကာင့္ ကေသာင္းကနင္း ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ရသည့္အခါ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္မႈကေပးေသာ ႏို္င္ငံေရးဆိုင္ရာ မက္လံုးမ်ားက လက္ေတြ႕တြင္ တန္ဖိုးၾကီးမားလာပါသည္။
ဤေနရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ သင္ခန္းစာတခု ရရွိသည္ဟု က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါသည္။ ေဘာဂေဗဒ တက္ခႏိုကရက္မ်ား အေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က အာမခံမႈေပးႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ မက္လံုးမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားၿပီး ေစ်းကြက္စနစ္က ဖန္တီးေပးသည့္ စီးပြားေရး မက္လံုးမ်ား၏ အသံုး၀င္မႈအေပၚ အႀကံျပဳ ေထာက္ခံတတ္ၾကပါသည္။ ယင္းလုပ္ရပ္မွာ အလြန္တရာ တဖက္ေစာင္းနင္းက်ေသာ အေျခခံ အခင္းအက်င္း တရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အစစ အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႕ေနသည့္အခါ တိုင္းျပည္မွာ ျပင္းထန္ေသာ ေဘးဆိုးကပ္ဆိုးေတြ မႀကံဳရဘဲ ကံၾကမၼာက မ်က္ႏွာသာေပးေနသည့္ အခါမ်ိဳးေတြမွာလည္း ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ ပါ၀ါကို ပစ္ပယ္မထားသင့္ပါ။ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ အေျခအေန ေကာင္းေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ပင္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားက ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳး ရွိေနႏိုင္သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာင္းလဲသြားေသာ စီးပြားေရး အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ တျခား အေျခအေန မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ေပၚလစီ အမွားမ်ားကို မျပဳျပင္လိုက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ မေသခ်ာမေရရာေသာ အႏၲရာယ္မ်ားက အခ်ိန္မေရြး ေပၚထြက္လာႏိုင္သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
အေရွ႕ႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ လတ္တေလာ ျပႆနာမ်ားသည္ တျခားအရာမ်ားအနက္မွ ဒီမိုကေရစီ နည္းမက်ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ား၏ ဒုကၡသုကၡမ်ား ျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကို ေပၚလြင္လာေစပါသည္။ ဤေနရာတြင္ အေလးဂ႐ုျပဳစရာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိသည္။ ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ ေတာင္ကိုရီယား၊ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ အဆိုပါ စီးပြားေရးႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕တြင္ ဘ႑ာေရး အၾကပ္အတည္း ေပၚေပါက္လာရျခင္းမွာ ဘ႑ာေရး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ရာတြင္ အမ်ားျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈမရွိျခင္း၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကိစၥမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းမ်ားႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္ေနပါသည္။ ထိေရာက္ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ဖိုရမ္ မရွိျခင္းက ဤသို႔ ဆံုး႐ႈံးနိမ့္က်ရျခင္း၏ အရင္းခံအေၾကာင္းတရား ျဖစ္သည္။
ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းမွ အေထြေထြ စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းမႈဆီသို႔ ဦးတည္သြားေသာအခါ အင္ဒိုနီးရွားကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ိဳးသည္ ဒီမိုကေရစီ၏ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းကို ဆိုး၀ါးစြာပင္ လက္လြတ္ဆံုး႐ံႈးခံခဲ့ရသည္။ ဤေနရာတြင္ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္း ဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘး မက်ေရာက္ေအာင္ တားဆီးကာကြယ္ ေပးျခင္းမ်ိဳးႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္ ။ ေနာက္ထပ္ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာရသူမ်ား အေနျဖင့္သူတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသခြင့္မရရွိၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း စီးပြားေရး တိုးတက္မႈႏႈန္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သို႔မဟုတ္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မွန္မွန္ တိုးတက္ေနခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ စုစုေပါင္း တိုင္းျပည္ထုတ္ကုန္ အားလံုးေပါင္း ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ က်ဆင္းျခင္းသည္ သိပ္မ်ားမ်ားစားစား ျဖစ္သည္ဟုေတာ့ မဆိုႏိုင္ေပ။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ခံႏိုင္ရည္ အနည္းဆံုးျဖစ္သည့္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္သြားသူမ်ား၊ ပိုလွ်ံ၀န္ထမ္းမ်ားအေပၚ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မွ်ေ၀ခံစား ေစျခင္းမျပဳလွ်င္၊ ထိုဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းမႈက လူ႔အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေသေက်ပ်က္စီးေစႏိုင္ၿပီး သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ ဘ၀မ်ားအေပၚ ကံဆိုးမိုးေမွာင္ က်ေစႏိုင္ပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခုခံႏိုင္စြမ္းနည္းပါးေသာ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ားအဖို႔ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးမ်ားကို လက္္လြတ္ ဆံုး႐ံႈးေနခဲ့ရပါသည္။ အစစ အရာရာ အေျခအေန ျပန္ေကာင္းလာသည့္တိုင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အက်ပ္အတည္းကို မမွ်မတ ခံစားခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ခုခံႏိုင္စြမ္း နည္းပါးေသာ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ား၏ ဖြင့္ဟေဖာ္ထုတ္သံမ်ားကို အဆိုပါ ပ်က္ကြက္ခဲ့မႈက တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ဖံုးအုပ္ထားခဲ့ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္စြမ္းေသာ အခန္းက႑ကို အမ်ားဆံုး လိုအပ္ေနေသာ အခ်ိန္မွာပင္ အဆိုး၀ါးဆံုး လက္လြတ္ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသည္။
(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္)
ဒီမိုကေရစီႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ
ဒီမိုကေရစီ နည္းမက်ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္မ်ားက စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ပို၍ ေကာင္းစြာ ျဖစ္ထြန္းေစႏိုင္သည္ဟူေသာ အေျပာအဆိုမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါသည္။ ဤယံုၾကည္မႈကို စင္ကာပူေခါင္းေဆာင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း လီကြမ္ယူ တင္သြင္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ “လီ၏ အႏုမာန ယူဆခ်က္” ဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ လီကြမ္ယူက (ေတာင္ ကိုရီးယား၊ စင္ကာပူႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ကာလလြန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမ်ား ကဲ့သို႔ေသာ) အာဏာရွင္ဆန္ဆန္ စည္းကမ္းတင္းၾကပ္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားသည္ (အိႏိၵယ၊ ဂ်ေမကာႏွင့္ ကိုစတာရီကာ ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔) တင္းၾကပ္မႈ ေလ်ာ့နည္းေသာ ႏိုင္ငံမ်ားထက္ ပို၍ လွ်င္ျမန္စြာ စီးပြားေရး တိုးတက္ခဲ့သည္ဟု ခိုင္ခိုင္မာမာ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ သို႔ႏွင့္တိုင္ “လီ၏ အႏုမာန ယူဆခ်က္” သည္ ထံု႔ပိုင္းထံု႔ပိုင္း ရရွိခဲ့သည့္ ကိုယ္ေတြ႕ မ်က္ျမင္ အေျခစိုက္ ဒႆန၀ါဒအေပၚ အေျခခံထားျခင္း ျဖစ္သည္။ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အသင့္ရွိေနေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို စနစ္တက် တြက္ခ်က္စစ္ေဆးၿပီး ေပၚထြက္လာသည့္ မည္သို႔ေသာ စာရင္းဇယားမ်ိဳးကိုမွ အေျခခံထားျခင္း မဟုတ္ဘဲ အေသအခ်ာ သီးသန္႔ေရြးခ်ယ္ထားၿပီး အကန္႔အသတ္ျဖင့္ ရယူထားေသာ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားမွ ေကာက္ခ်က္ဆြဲယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေသာ ေကာက္ခ်က္မ်ိဳးဆိုသည္မွာ အေသအခ်ာ သီးသန္႔ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားမ်ားအေပၚ အေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္ယူ၍ မရႏိုင္ပါ။
ဥပမာအေနျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ စင္ကာပူ သို႔မဟုတ္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ ျမင့္္မားေသာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို ၾကည့္႐ံုျဖင့္ အာဏာရွင္၀ါဒသည္ စီးပြားေရးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ရာတြင္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေၾကာင္း ခိုင္မာသည့္ သက္ေသ အေထာက္အထားအျဖစ္ ယူဆ၍မရႏိုင္ေပ။ ေဘာ့ဆြာနာႏိုင္ငံကို ၾကည့္၍ ဆန္႔က်င္ဘက္ အျမင္က ေကာက္ခ်က္ ဆြဲယူႏိုင္ေပေသးသည္။ ေဘာ့ဆြာနာႏိုင္ငံသည္ အာဖရိကတိုက္တြင္ ဒီမိုကေရစီ အိုေအစစ္တခု ျဖစ္ေနခဲ့သည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ႏွင့္ခ်ီ၍ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ အဆိုပါႏိုင္ငံသည္ အာဖရိကတိုက္၏ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အေကာင္းဆံုး ႏိုင္ငံတခုျဖစ္ၿပီး တကမာၻလံုးတြင္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ အေကာင္းဆံုး မွတ္တမ္း၀င္သည့္ ႏိုင္ငံမ်ားထဲမွ တခုျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ အဆိုမ်ားႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အဆိုမ်ားကို ခြဲျခားေရြးထုတ္ဖို႔ရာ စနစ္က်ေသာ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ကို အေျခခံသည့္ ေလ့လာမႈမ်ား ပိုမိုျပဳလုပ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
တကယ္ေတာ့ အာဏာရွင္ဆန္သည့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူ အခြင့္အေရးမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားသည္ စီးပြားေရး တိုးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အက်ိဳးေက်းဇူး ျဖစ္ထြန္းေစေၾကာင္း ယံုၾကည္ေလာက္သည့္ သက္ေသ အေထာက္အထား မရွိေပ။ တကယ္စင္စစ္ အၾကမ္းဖ်င္း စာရင္းဇယား ပံုေဖာ္ထားမႈမ်ားသည္ ဤသို႔ ၿခံဳယူဆင္ျခင္ျခင္း တခုကိုမွ် ခြင့္ျပဳထားျခင္း မရွိေပ။ (ဥပမာအားျဖင့္ ေရာဘတ္ဘာ႐ိုႏွင့္ အဒမ္ပရက္ဇီ၀ါစကီးတို႔ လုပ္ခဲ့သည့့္) စနစ္က်၍ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ အေျခခံေသာ ေလ့လာမႈမ်ားက စီးပြားေရးစြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အခြင့္အေရးမ်ားၾကားတြင္ ေယဘုယ်အေနျဖင့္ ပဋိပကၡတရပ္႐ွိသည္ ဆိုျခင္းမ်ိဳး အမွန္တကယ္ ေထာက္ခံမႈ မေပးခဲ့ေပ။ လားရာတဖက္တည္းကို ဦးတည္ထားသည့္ ခ်ိတ္ဆက္မႈသည္ တျခားေသာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ေပၚတြင္ မူတည္ေနသည္ဟု ထင္ရတတ္သည္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ကိန္းဂဏန္း အခ်က္အလက္မ်ား၊ စာရင္းဇယားဆိုင္ရာ စူးစမ္းေလ့လာမႈမ်ားက အဖ်က္သေဘာ ဆက္ႏႊယ္မႈမ်ားကို သတိျပဳမိေစၿပီး တခ်ိဳ႕ကမူ ခိုင္မာသည့္ အျပဳသေဘာ ဆက္စပ္မႈမ်ားကို ေတြ႕ရွိေစသည္။ အကယ္၍ ႏိႈင္းယွဥ္ေလ့လာမႈအားလံုးကို အတူတကြ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ၾကည့္မည္ ဆိုပါက ဒီမိုကေရစီႏွင့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈ ႏွစ္ဖက္စြန္းၾကားတြင္ ရွင္းလင္းတိက်သည့္ ဆက္ႏႊယ္မႈ မရွိျခင္းဆိုသည့္ အႏုမာန မွန္းဆခ်က္ကသာ အလြန္အမင္း ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိသည္။ ဒီမိုကေရစီ ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္မႈမ်ားအေနျဖင့္ ၄င္းတို႔ကိုယ္ႏိႈက္က အေရးပါေနျခင္းေၾကာင့္ ဤအေၾကာင္းအရာႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ရပ္တည္ခ်က္မ်ားသည္လည္း ေမွးမွိန္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖြယ္ရာ မရွိေပ။
စီးပြားေရးဆိုင္ရာ သုေတသန နည္းလမ္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အေျခခံျပႆနာသည္လည္း အဆိုပါ သံသယျဖစ္မႈတြင္ အက်ံဳး၀င္ပါသည္။ က်ေနာ္တို႔အေနျဖင့္ ကိန္းဂဏန္းဆိုင္ရာ အဆက္အစပ္မ်ားကို ၾကည့္႐ႈ႐ံုသာမကဘဲ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ေၾကာင္းက်ိဳးဆက္ႏြယ္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကိုပါ ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စူးစမ္းေလ့လာရမည္ ျဖစ္သည္။ အေရွ႕အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈဆီသို႔ ဦးတည္ေစခဲ့သည့္ စီးပြားေရးေပၚလစီမ်ားႏွင့္ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားကို ယခုအခ်ိန္တြင္ အက်ိဳးသင့္အေၾကာင္းသင့္ ေကာင္းစြာ နားလည္ႏိုင္သေလာက္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။
မတူညီသည့္ လက္ေတြ႕မ်က္ျမင္ ေလ့လာမႈမ်ားသည္ အေလးအနက္ထားမႈကိုလိုက္၍ ေျပာင္းလဲေနေသာ္လည္း၊ “အသံုးက်ေသာ ေပၚလစီ” မ်ားအေပၚ က်ယ္ျပန္႔ေသာ အမ်ားလက္ခံမႈကို ယခုအခ်ိန္အထိ ရတန္သေရြ႕ ရေနၿပီျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ေပၚလစီမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိရွိ ယွဥ္ၿပိဳင္ေစျခင္း၊ ႏိုင္ငံတကာ ေစ်းကြက္မ်ားအား အသံုးခ်ႏိုင္မႈ၊ ပို႔ကုန္ႏွင့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ဆြဲေဆာင္မႈမ်ားကို ႀကိဳတင္ စီမံထားႏိုင္ျခင္း၊ စာတတ္ေျမာက္မႈႏွင့္ ေက်ာင္းတက္ေရာက္မႈ ျမင့္မားျခင္း၊ ေအာင္ျမင္ေသာ ေျမယာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးခ်ဲ႕ထြင္မႈ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပူးေပါင္ပါ၀င္ႏိုင္သည့္ တျခား လူမႈေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပါ၀င္သည္။ ဆိုခဲ့သည့္ မည္သည့္ေပၚလစီမ်ားကမွ ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ား ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာျခင္းႏွင့္ လိုက္ဖက္သင့္ေလ်ာ္မႈ မရွိဟု ယူဆဖြယ္ရာ အေၾကာင္းမရွိေပ။ ထို႔အျပင္ ေတာင္ ကိုရီးယား၊ စင္ကာပူ၊ တ႐ုတ္တို႔တြင္ က်င့္သံုးေနေသာ အာဏာရွင္၀ါဒ၏ အေျခခံ သေဘာတရားတြင္က အဆိုပါ ေပၚလစီမ်ားအေပၚ အတင္းအက်ပ္ အားျဖည့္ေထာက္ကူ ေပးသည္ဟုလည္း ယူဆရန္ အေၾကာင္းမရွိေပ။ တကယ္စင္စစ္ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈကို ပိုမို လွ်င္ျမန္ေစေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာအရာမွာ ၾကမ္းတမ္းရက္စက္သည့္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ထက္ ရင္းႏွီးေဖာ္ေရြေသာ စီးပြားေရး အခင္းအက်င္းတရပ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသျပဖို႔ရာ အေထာက္အထား ခိုင္ခိုင္လံုလံုရွိပါသည္။
ဤသို႔ေသာ စူးစမ္းေလ့လာမႈအေပၚ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ျဖစ္ေစရန္ က်ေနာ့္အေနျဖင့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ အကန္႔အသတ္ ေဘာင္မွ ေက်ာ္လြန္ရမည္ျဖစ္ၿပီး စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရးလံုၿခံဳ စိတ္ခ်ရမႈ လိုအပ္ခ်က္ အပါအ၀င္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔သည့္ ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စူးစမ္းေလ့လာရမည္ ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားက ျပည္သူလူထု၏ အေထြေထြ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ အာ႐ံုစူးစိုက္ထားႏိုင္ေရးႏွင့္ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္ေသာ အမ်ားျပည္သူ လႈပ္ရွားမႈကို ေတာင္းဆိုႏိုင္ေရး အခြင့္အလမ္းမ်ားကို ရရွိေစပါသည္။ (မဲေပးခြင့္၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္၊ ဆႏၵျပခြင့္ႏွင့္ အလားတူ အခြင့္အေရးမ်ားျဖစ္ေသာ) ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ားကို လက္ကိုင္ျပဳ က်င့္သံုးျခင္းက အစိုးတရပ္အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစသည့္ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ ဆြဲေဆာင္မႈမ်ားႏွင့္ အမွန္တကယ္ ကြဲျပားျခားနားေစပါသည္။
ကမာၻႀကီးတြင္ ဆိုး၀ါးလွသည့္ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ား ဆိုက္ေရာက္ခဲ့ရာတြင္ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္မႈရွိၿပီး လြတ္လပ္သည့္ မည္သည့္ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္မဆို ႀကီးမားသည့္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးႀကီးမ်ား မႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရဖူးသည့္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ အေၾကာင္းတရပ္ကို အျခားတေနရာတြင္ က်ေနာ္ ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။ မည္သည့္ ေနရာတြင္မဆို ယင္းအခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ျခြင္းခ်က္သေဘာကိုပင္ မေတြ႕ႏိုင္ခဲ့ပါ။ အီသီယိုးပီးယား၊ ဆုိမာလီယာႏွင့္ တျခားအာဏာရွင္ အစိုးရမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ တိုုင္းျပည္မ်ားတြင္ လတ္တေလာ ငတ္မြတ္မႈ ေဘးဒုကၡမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႕ေနရသည္။ ထို႔အျပင္ ၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စု၏ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘး၊ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ၏ မဟာ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊားေခတ္ႀကီး က်ဆံုးခ်ိန္ ၁၉၅၈-၆၁ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရေသာ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘး၊ တိုင္းတပါးအုပ္စိုးမႈေအာက္မွ အိႏိၵယႏွင့္ အိုင္ယာလန္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ အိႏၵိယထက္ စီးပြားေရး အရာတြင္ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း အိႏၵိယႏွင့္ မတူသည့္အခ်က္မွာ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးႀကီးကို ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းေနရဆဲျဖစ္ပါသည္။ အဆိုပါ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးသည္ ကမာၻ႔သမိုင္းတြင္ အႀကီးမားဆံုး ကပ္ေဘးႀကီးအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္္ခဲ့ၿပီး ၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္အတြင္း လူေပါင္းသုံးသန္းခန္႔ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ အစိုးရ၏ မွားယြင္းေသာ ေပၚလစီမ်ားကို သုံးႏွစ္ၾကာေအာင္ ျပန္လည္တည့္မတ္ျခင္း မျပဳခဲ့ေပ။ ပါလီမန္ထဲတြင္ အတိုက္အခံပါတီမ်ား မရွိျခင္း၊ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိျခင္း၊ ပါတီစံု ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား မရွိျခင္းမ်ားေၾကာင့္ အဆိုပါ ေပၚလစီမ်ားအေပၚ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ျခင္းမ်ား မရွိခဲ့ေပ။ တကယ္စင္စစ္ ႏွစ္စဥ္ လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ေသာ္လည္း အတြင္းက်က် ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈမ်ား ရွိေနသည့္ ယင္းေပၚလစီမ်ားကို ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳေနသည္မွာ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္မႈမ်ား မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ကိုရီးယားႏွင့္ ဆူဒန္တြင္ ယခုလက္ရွိ ျဖစ္ပြားေနေသာ ကမာၻ႔ေခတ္ၿပိဳင္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးႀကီး ႏွစ္ခုႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အလားတူေျပာဆိုႏိုင္ပါသည္။
ငတ္မြတ္မႈကပ္ဆိုးႀကီးမ်ားကို သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မႈမ်ားႏွင့္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆက္စပ္ ေျပာဆိုၾကသည္။ တ႐ုတ္ျပည္တြင္ မဟာ ခုန္ပ်ံေက်ာ္လႊား စီမံခ်က္ႀကီး က်ဆံုးေနစဥ္ ကာလအတြင္း ေရႀကီးမႈမ်ား၊ အီသီယိုးပီးယားတြင္ မိုးေခါင္ေရရွားမႈမ်ား၊ ေျမာက္ကိုရီးယားတြင္ ေကာက္ပဲသီးႏွံ ပ်က္စီးမႈမ်ား စသည္တို႔ကို အေၾကာင္းျပ၍ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ား က်ေရာက္သည့္အေပၚ ခပ္လြယ္လြယ္ ရွင္းျပေလ့ရွိရာ မ်က္ေမွာက္ေရးရာမ်ား ေဟာေျပာေရးသားသူတို႔အဖို႔ ေအာင့္သက္သက္ႏွင့္ပင္ လက္ခံရတတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္ အမ်ားအျပားတြင္ အလားတူ သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္မ်ိဳး ႀကံဳေတြ႕ရတတ္စၿမဲျဖစ္ၿပီး တခ်ိဳ႕ ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ပို၍ပင္ ဆိုး၀ါးျပင္းထန္စြာ ႀကံဳေတြ႕ရတတ္ပါေသးသည္။ ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးမွ ေလ်ာ့ပါး သက္သာေစေရးအတြက္ အစိုးရက မဆိုင္းမတြ တုံ႔ျပန္ေျဖရွင္းေပးေသာေၾကာင့္ အလားတူ ျပႆနာမ်ိဳးကို ေကာင္းစြာ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘး၏ ပထမအဆင့္ သားေကာင္မ်ားမွာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ၄င္းတို႔ကို ၀င္ေငြ၀င္လမ္း ျပန္လည္ ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္ႏွင့္ အမွ် ေသေၾကပ်က္စီးမႈမ်ားကို တားဆီးႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ (ဥပမာ – အလုပ္အကိုင္ ရရွိေစေရး အစီအစဥ္မ်ားမွတဆင့္) ၀င္ေငြ၀င္လမ္း ရရွိျခင္းက ငတ္မြတ္မႈေဘးဒဏ္ ခံေနရသူမ်ားကို အစာေရစာ ရရွိေစလိမ့္မည္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ အိႏၵိယ သို႔မဟုတ္ ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ အေစာပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ဇင္ဘာေဘြႏွင့္ ေဘာ့ဆြာနာတို႔ကဲ့သို႔ မိုးေခါင္ေရရွားျခင္း၊ ေရႀကီးျခင္း၊ တျခားေသာ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရေသာ ကမာၻ႔ အဆင္းရဲဆံုး ႏိုင္ငံမ်ားသည္ပင္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးမ်ား မႀကံဳေတြ႕ရဘဲ ၄င္းတို႔၏ ျပည္သူမ်ားကို ေကာင္းစြာ ေကၽြးေမြး ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။
ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္၍ တားဆီးမည္ဆိုပါက ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးကို တားဆီးရန္ လြယ္ကူပါသည္။ အတိုက္အခံ ပါတီမ်ားႏွင့္ အမွီအခိုကင္းသည့္ လြတ္လပ္ေသာ သတင္းစာမ်ား၏ ေ၀ဖန္ျပစ္တင္မႈမ်ား၊ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားႏွင့္ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႕ေနရေသာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရတရပ္အေနျဖင့္ အကူအညီ မေပးႏိုင္သည့္တိုင္ ဆိုခဲ့ပါ အားထုတ္မႈမ်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကပါသည္။ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရးရန္ ႀကိဳးပမ္းေနစဥ္ကာလတြင္ အိႏၵိယအေနျဖင့္ ငတ္မြတ္မႈကပ္ေဘးမ်ားကို ဆက္တိုက္ဆိုသကဲ့သို႔ ႀကံဳေတြ႕ေနခဲ့ရသည္။ ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္ဆိုလွ်င္ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ေလးႏွစ္အလို ၁၉၄၃ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး က်ေနာ္ကေလးဘ၀တြင္ မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႕ ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။ စာနယ္ဇင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီ အေဆာက္အအံု ခိုင္ခိုင္မာမာ တည္ေထာင္လာႏိုင္သည္ႏွင့္အမွ် အဆိုပါ ကပ္ေဘးႀကီးမ်ားမွာ ႐ုတ္ခ်ည္းဆိုသလို ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေတာ့သည္။
ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘးျပႆနာသည္ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ပိုင္းျခားစိတ္ျဖာၾကည့္ဖို႔ရာ အလြယ္ကူဆံုး အေၾကာင္းအရာတရပ္ ျဖစ္သည့္အတိုင္ တခုတည္းေသာ ဥပမာကား မဟုတ္ေပ။ ေယဘုယ် အေနျဖင့္ ဆိုရလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ အမ်ားျပည္သူ အခြင့္အေရးမ်ား၏ အျပဳသေဘာေဆာင္ေသာ အခန္းက႑သည္ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး ကပ္ေဘးမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးရာတြင္ အေထာက္အပံ့ ျဖစ္ေစပါသည္။ အေျခအေနမ်ားက ႏွစ္လိုဖြယ္ရာ သာသာယာယာရွိေနၿပီး အရာတိုင္းကလည္း ပံုမွန္အတိုင္း ေကာင္းမြန္ေနသည့္ အခါမ်ိဳးတြင္လည္း ဤသို႔ေသာ ဒီမိုကေရစီ၏ အေရးပါေသာ အခန္းက႑ကို ပစ္ပယ္မထားသင့္ေပ။ အေၾကာင္းတခုမဟုတ္တခုေၾကာင့္ ကေသာင္းကနင္း ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ရသည့္အခါ ဒီမိုကေရစီနည္းက် အုပ္ခ်ဳပ္မႈကေပးေသာ ႏို္င္ငံေရးဆိုင္ရာ မက္လံုးမ်ားက လက္ေတြ႕တြင္ တန္ဖိုးၾကီးမားလာပါသည္။
ဤေနရာတြင္ အေရးႀကီးေသာ သင္ခန္းစာတခု ရရွိသည္ဟု က်ေနာ္ယံုၾကည္ပါသည္။ ေဘာဂေဗဒ တက္ခႏိုကရက္မ်ား အေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္က အာမခံမႈေပးႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရးဆိုင္ရာ မက္လံုးမ်ားကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားၿပီး ေစ်းကြက္စနစ္က ဖန္တီးေပးသည့္ စီးပြားေရး မက္လံုးမ်ား၏ အသံုး၀င္မႈအေပၚ အႀကံျပဳ ေထာက္ခံတတ္ၾကပါသည္။ ယင္းလုပ္ရပ္မွာ အလြန္တရာ တဖက္ေစာင္းနင္းက်ေသာ အေျခခံ အခင္းအက်င္း တရပ္ကို ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္လိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ အစစ အဆင္ေျပ ေခ်ာေမြ႕ေနသည့္အခါ တိုင္းျပည္မွာ ျပင္းထန္ေသာ ေဘးဆိုးကပ္ဆိုးေတြ မႀကံဳရဘဲ ကံၾကမၼာက မ်က္ႏွာသာေပးေနသည့္ အခါမ်ိဳးေတြမွာလည္း ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္သည့္ ပါ၀ါကို ပစ္ပယ္မထားသင့္ပါ။ ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ အေျခအေန ေကာင္းေနေသာ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ပင္ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ားက ပုန္းလွ်ိဳးကြယ္လွ်ိဳး ရွိေနႏိုင္သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာင္းလဲသြားေသာ စီးပြားေရး အေနအထားမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ တျခား အေျခအေန မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ေပၚလစီ အမွားမ်ားကို မျပဳျပင္လိုက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ မေသခ်ာမေရရာေသာ အႏၲရာယ္မ်ားက အခ်ိန္မေရြး ေပၚထြက္လာႏိုင္သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။
အေရွ႕ႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ လတ္တေလာ ျပႆနာမ်ားသည္ တျခားအရာမ်ားအနက္မွ ဒီမိုကေရစီ နည္းမက်ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈမ်ား၏ ဒုကၡသုကၡမ်ား ျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကို ေပၚလြင္လာေစပါသည္။ ဤေနရာတြင္ အေလးဂ႐ုျပဳစရာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိသည္။ ပထမအခ်က္အေနျဖင့္ ေတာင္ကိုရီယား၊ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမ်ား အပါအ၀င္ အဆိုပါ စီးပြားေရးႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕တြင္ ဘ႑ာေရး အၾကပ္အတည္း ေပၚေပါက္လာရျခင္းမွာ ဘ႑ာေရး လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ရာတြင္ အမ်ားျပည္သူမ်ား ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈမရွိျခင္း၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကိစၥမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္းမ်ားႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏႊယ္ပတ္သက္ေနပါသည္။ ထိေရာက္ေသာ ဒီမိုကရက္တစ္ဖိုရမ္ မရွိျခင္းက ဤသို႔ ဆံုး႐ႈံးနိမ့္က်ရျခင္း၏ အရင္းခံအေၾကာင္းတရား ျဖစ္သည္။
ဒုတိယအခ်က္အေနျဖင့္ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းမွ အေထြေထြ စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္ က်ဆင္းမႈဆီသို႔ ဦးတည္သြားေသာအခါ အင္ဒိုနီးရွားကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံမ်ိဳးသည္ ဒီမိုကေရစီ၏ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္းကို ဆိုး၀ါးစြာပင္ လက္လြတ္ဆံုး႐ံႈးခံခဲ့ရသည္။ ဤေနရာတြင္ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္စြမ္း ဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ငတ္မြတ္မႈ ကပ္ေဘး မက်ေရာက္ေအာင္ တားဆီးကာကြယ္ ေပးျခင္းမ်ိဳးႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ပါသည္ ။ ေနာက္ထပ္ ဆံုး႐ႈံးနစ္နာရသူမ်ား အေနျဖင့္သူတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ ျပသခြင့္မရရွိၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း စီးပြားေရး တိုးတက္မႈႏႈန္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း သို႔မဟုတ္ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မွန္မွန္ တိုးတက္ေနခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ စုစုေပါင္း တိုင္းျပည္ထုတ္ကုန္ အားလံုးေပါင္း ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ က်ဆင္းျခင္းသည္ သိပ္မ်ားမ်ားစားစား ျဖစ္သည္ဟုေတာ့ မဆိုႏိုင္ေပ။ သို႔ႏွင့္တိုင္ ခံႏိုင္ရည္ အနည္းဆံုးျဖစ္သည့္ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္သြားသူမ်ား၊ ပိုလွ်ံ၀န္ထမ္းမ်ားအေပၚ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မွ်ေ၀ခံစား ေစျခင္းမျပဳလွ်င္၊ ထိုဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းမႈက လူ႔အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေသေက်ပ်က္စီးေစႏိုင္ၿပီး သန္းေပါင္း မ်ားစြာေသာ ဘ၀မ်ားအေပၚ ကံဆိုးမိုးေမွာင္ က်ေစႏိုင္ပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခုခံႏိုင္စြမ္းနည္းပါးေသာ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ားအဖို႔ ဒီမိုကေရစီ အခြင့္အေရးမ်ားကို လက္္လြတ္ ဆံုး႐ံႈးေနခဲ့ရပါသည္။ အစစ အရာရာ အေျခအေန ျပန္ေကာင္းလာသည့္တိုင္ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အက်ပ္အတည္းကို မမွ်မတ ခံစားခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ခုခံႏိုင္စြမ္း နည္းပါးေသာ ေအာက္ေျခ လူတန္းစားမ်ား၏ ဖြင့္ဟေဖာ္ထုတ္သံမ်ားကို အဆိုပါ ပ်က္ကြက္ခဲ့မႈက တိုးတိုးတိတ္တိတ္ ဖံုးအုပ္ထားခဲ့ပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ၏ အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္စြမ္းေသာ အခန္းက႑ကို အမ်ားဆံုး လိုအပ္ေနေသာ အခ်ိန္မွာပင္ အဆိုး၀ါးဆံုး လက္လြတ္ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသည္။
(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္)
နာေရးကူညီမႈအသင္း၏ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားအသံုးစရိတ္ တစ္လက်ပ္သိန္း ၁၀၀၀ ခန္႔ရွိ
ယုေ၀
နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္) လက္ေအာက္ရွိ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ား၏ အသံုးစရိတ္သည္ တစ္လလွ်င္ က်ပ္သိန္း ၈၀၀ မွ သိန္း ၁၀၀၀ အတြင္းရွိသည္ဟု နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္)၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေဒၚဧရာေမာင္ေမာင္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။
“အသင္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ရန္ပံုေငြေတြကို အလႈရွင္ေတြဆီကပဲ ရတာပါ။ တစ္လတစ္လ လွဴၾကတဲ့ေငြ ေတြကလည္း သိန္းတစ္ေထာင္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုေတာ့ အခုထိ ရန္ပံုေငြက လံုေလာက္ေနဆဲပါပဲ”ဟု ေျပာသည္။
ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ တစ္လလွ်င္ သံုးရသည့္စရိတ္မ်ားတြင္ သုခကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္းအတြက္ သိန္း ၅၀၀ ေက်ာ္၊ အသိပညာျမႇင့္တင္ေရးသင္တန္းမ်ား (ဘကဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိ ဆရာမ်ားအား အသိ ပညာျမႇင့္တင္ျခင္း၊ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းဆိုင္ရာသင္တန္းမ်ား၊ နယ္တြင္ ပရဟိတလုပ္ကိုင္ေနသည့္သူ မ်ားအတြက္ စြမ္းရည္ျမင့္သင္တန္းမ်ား၊ သုခပရဟိတပညာေရး) အတြက္ သိန္း ၃၀ မွ ၅၀ ၾကား၊ နာေရး ကူညီမႈအတြက္ လိုအပ္သည့္ အေထြေထြအသံုးစရိတ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္၊ အေထြေထြ ပရ ဟိတအလွဴမ်ားအတြက္ သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္။
အသင္း၏ တစ္လတာ အသံုးစရိတ္မ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ထံသို႔ လ စဥ္ေပးပို႔ၿပီး ယခု ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တာ အသံုးစရိတ္စာရင္းမ်ားကိုလည္း လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္န ၀ါရီလ တတိယပတ္တြင္ အသင္း၀က္ဘ္ဆိုဒ္ႏွင့္ ေၾကညာဘုတ္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပေပးမည္ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ေဒၚဧရာေမာင္ေမာင္က ေျပာသည္။
လာမည့္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ က်ေရာက္မည့္ နာေရးကူညီမႈအသင္း (ရန္ကုန္)၏ ၁၃ ႏွစ္ေျမာက္ ႏွစ္ ပတ္လည္ေန႔တြင္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲအျဖစ္ တရားပြဲမ်ား သံုးရက္တိုင္က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ နာေရးကူညီမႈ အသင္း(ရန္ကုန္)ကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္) လက္ေအာက္ရွိ ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ား၏ အသံုးစရိတ္သည္ တစ္လလွ်င္ က်ပ္သိန္း ၈၀၀ မွ သိန္း ၁၀၀၀ အတြင္းရွိသည္ဟု နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္)၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေဒၚဧရာေမာင္ေမာင္က မဇၩိမကို ေျပာသည္။
“အသင္းအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ရန္ပံုေငြေတြကို အလႈရွင္ေတြဆီကပဲ ရတာပါ။ တစ္လတစ္လ လွဴၾကတဲ့ေငြ ေတြကလည္း သိန္းတစ္ေထာင္ေလာက္ရွိတယ္ဆိုေတာ့ အခုထိ ရန္ပံုေငြက လံုေလာက္ေနဆဲပါပဲ”ဟု ေျပာသည္။
ပရဟိတလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ တစ္လလွ်င္ သံုးရသည့္စရိတ္မ်ားတြင္ သုခကုသိုလ္ျဖစ္ေဆးခန္းအတြက္ သိန္း ၅၀၀ ေက်ာ္၊ အသိပညာျမႇင့္တင္ေရးသင္တန္းမ်ား (ဘကဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိ ဆရာမ်ားအား အသိ ပညာျမႇင့္တင္ျခင္း၊ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းဆိုင္ရာသင္တန္းမ်ား၊ နယ္တြင္ ပရဟိတလုပ္ကိုင္ေနသည့္သူ မ်ားအတြက္ စြမ္းရည္ျမင့္သင္တန္းမ်ား၊ သုခပရဟိတပညာေရး) အတြက္ သိန္း ၃၀ မွ ၅၀ ၾကား၊ နာေရး ကူညီမႈအတြက္ လိုအပ္သည့္ အေထြေထြအသံုးစရိတ္အတြက္ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္၊ အေထြေထြ ပရ ဟိတအလွဴမ်ားအတြက္ သိန္း ၁၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္။
အသင္း၏ တစ္လတာ အသံုးစရိတ္မ်ားကို ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး၊ တိုင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႕ထံသို႔ လ စဥ္ေပးပို႔ၿပီး ယခု ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ တစ္ႏွစ္တာ အသံုးစရိတ္စာရင္းမ်ားကိုလည္း လာမည့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္န ၀ါရီလ တတိယပတ္တြင္ အသင္း၀က္ဘ္ဆိုဒ္ႏွင့္ ေၾကညာဘုတ္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ေဖာ္ျပေပးမည္ျဖစ္သည္ ဟုလည္း ေဒၚဧရာေမာင္ေမာင္က ေျပာသည္။
လာမည့္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ က်ေရာက္မည့္ နာေရးကူညီမႈအသင္း (ရန္ကုန္)၏ ၁၃ ႏွစ္ေျမာက္ ႏွစ္ ပတ္လည္ေန႔တြင္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲအျဖစ္ တရားပြဲမ်ား သံုးရက္တိုင္က်င္းပမည္ျဖစ္သည္။ နာေရးကူညီမႈ အသင္း(ရန္ကုန္)ကို ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီ ၁ ရက္တြင္ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
လပြတၱာ မီးေလာင္မႈ အိမ္ေျခ ၂၀၀ ေက်ာ္ ပ်က္စီး
ေနာ္ႏိုရင္း
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကန္ဘက္ေက်းရြာမွာ ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္ မနက္ အေစာပိုင္း ၁ နာရီေက်ာ္မွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အတြက္ အိမ္ေျခ ၂၀၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္ပ်က္စီးသြားခဲ့ပါတယ္။
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကန္ဘက္ေက်းရြာက စီပြားေရး အခ်က္ခ်ာက်တဲ့ ကမ္းနားရပ္ကြက္မွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အတြက္ ေနအိမ္ ၂၃၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္ကြ်မ္းခဲ့သလုိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဆုံးရႈံးမႈ ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ အဲဒီရြာ သြားေရာက္ကူညီေနတဲ့ လပြတၱာ ႏွလုံးသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေလွ်ာက္မႈအဖြဲ႔၀င္ ကုိမင္းမင္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“မနက္ ၁ နာရီေလာက္က စေလာင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ သြားတဲ့အခ်ိန္ မနက္ ၅ နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ေရာက္ေတာ့ ရြာက တ၀က္ေလာက္ ကုန္သြားၿပီ။ စျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရြာသားေတြ ၀ိုင္းၿငိမ္းၾကတယ္။ ရြာသားေတြ မီးၿငိမ္းတာ မႏိုင္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မီးသတ္စက္ကလည္း အဆင္သင့္ မျဖစ္ဘူး။ မျဖစ္ေတာ့ လူေတြက အေနာက္ဆုတ္ၿပီး ၿငိႇမ္းတယ္။ အိမ္ေျခ ၄၀၊ ၅၀ ေလာက္ကုန္တဲ့အခ်ိန္မွာ အနားကို ကပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ သစ္သားအိမ္ေတြမ်ားၿပီး အိမ္ေျခ အရမ္းစိတ္ေတာ့ မီးေလာင္ဖို႔ အရမ္းလြယ္သြားတာေပါ့။ နံနက္ ၇ နာရီေလာက္မွာ မီးၿငိႇမ္းသြားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ မီးကၽြမ္းမီးက်န္ေတြ ဆက္ေလာင္တာေပါ့။ ရြာလယ္ပိုင္းက အကုန္ကုန္သြားတာေပါ့။”
မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူေတြ ေသဆုံးတာ မရွိေပမယ့္ လူ ၁၅ ေယာက္ေလာက္ အေသးစား ထိခုိက္ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီမီးေလာင္မႈဟာ မုန္႔ဟင္းခါးဖိုကေနတဆင့္ စေလာင္ကၽြမ္းခဲ့တာလုိ႔ သိရပါတယ္။ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ အထည္ဆိုင္၊ ဆန္ဆိုင္၊ ေဆးဆုိင္၊ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းဆုိင္ အစရွိတဲ့ ဆုိင္ေတြက ပစၥည္းေတြ မီးထဲပါသြားတဲ့အတြက္ ပ်က္စီးမႈ အေတာ္မ်ားတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
မီးေဘးသင့္သူေတြကုိေတာ့ မဟာေအာင္ေျမဇံေက်ာင္းမွာ ေနရာခ်ထားၿပီး လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစုံက ကူညီကယ္ဆယ္မႈေတြ လုပ္ေပးေနတယ္လုိ႔လည္း ကုိမင္းမင္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ကူညီတဲ့သူေတြကေတာ့ အစံုပါတယ္။ ပါတီေတြလည္း ပါတယ္။ ၾကံခိုင္ေရးတို႔ အန္အယ္ဒီတို႔ လူမႈေရးအဖဲြ႔ေတြ ေနာက္ ႏွလံုးသား က်န္းမာေရး အခမဲ့ေစာင့္ေရွာက္အဖဲြ႔တို႔ အျခားလူမႈေရးအဖဲြ႔ေတြ အကုန္လံုးပါတယ္။ ဘာေတြ လုပ္လဲဆိုေတာ့ ေလာေလာဆယ္ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းအတည္ျပဳတာပဲ ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သူတို႔ ကူညီတာလုပ္မယ္။ လူမႈအဖဲြ႔ေတြကေတာ့ အလြယ္တကူ လက္ရွိ အသံုးျပဳမယ့္ ေစာင္တို႔၊ အက်ႌအ၀တ္အစားတို႔၊ ထမင္းထုတ္တို႔၊ မုန္႔မ်ဳိးစံု၊ ေရသန္႔တို႔၊ ေျခာက္ဆဲြေျခာက္တို႔၊ ထမင္းထုတ္တို႔ အဲဒါေတြကို အဓိက ကူညီတယ္။”
ကန္ဘက္ရြာဟာ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ေရေၾကာင္းခရီး ၂ နာရီေလာက္ သြားရတဲ့ ေနရာမွာ တည္ရွိၿပီး အိမ္ေျခေပါင္း ၁၅၀၀ ေလာက္ရိွတဲ့ ရြာႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကန္ဘက္ေက်းရြာမွာ ဒီဇင္ဘာလ ၃၀ ရက္ မနက္ အေစာပိုင္း ၁ နာရီေက်ာ္မွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အတြက္ အိမ္ေျခ ၂၀၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္ပ်က္စီးသြားခဲ့ပါတယ္။
လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ကန္ဘက္ေက်းရြာက စီပြားေရး အခ်က္ခ်ာက်တဲ့ ကမ္းနားရပ္ကြက္မွာ မီးေလာင္မႈျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့အတြက္ ေနအိမ္ ၂၃၀ ေက်ာ္ မီးေလာင္ကြ်မ္းခဲ့သလုိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဆုံးရႈံးမႈ ျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ အဲဒီရြာ သြားေရာက္ကူညီေနတဲ့ လပြတၱာ ႏွလုံးသာ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေလွ်ာက္မႈအဖြဲ႔၀င္ ကုိမင္းမင္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“မနက္ ၁ နာရီေလာက္က စေလာင္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ သြားတဲ့အခ်ိန္ မနက္ ၅ နာရီ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ေရာက္ေတာ့ ရြာက တ၀က္ေလာက္ ကုန္သြားၿပီ။ စျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ရြာသားေတြ ၀ိုင္းၿငိမ္းၾကတယ္။ ရြာသားေတြ မီးၿငိမ္းတာ မႏိုင္ဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ မီးသတ္စက္ကလည္း အဆင္သင့္ မျဖစ္ဘူး။ မျဖစ္ေတာ့ လူေတြက အေနာက္ဆုတ္ၿပီး ၿငိႇမ္းတယ္။ အိမ္ေျခ ၄၀၊ ၅၀ ေလာက္ကုန္တဲ့အခ်ိန္မွာ အနားကို ကပ္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ သစ္သားအိမ္ေတြမ်ားၿပီး အိမ္ေျခ အရမ္းစိတ္ေတာ့ မီးေလာင္ဖို႔ အရမ္းလြယ္သြားတာေပါ့။ နံနက္ ၇ နာရီေလာက္မွာ မီးၿငိႇမ္းသြားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ မီးကၽြမ္းမီးက်န္ေတြ ဆက္ေလာင္တာေပါ့။ ရြာလယ္ပိုင္းက အကုန္ကုန္သြားတာေပါ့။”
မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူေတြ ေသဆုံးတာ မရွိေပမယ့္ လူ ၁၅ ေယာက္ေလာက္ အေသးစား ထိခုိက္ဒဏ္ရာရခဲ့တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
ဒီမီးေလာင္မႈဟာ မုန္႔ဟင္းခါးဖိုကေနတဆင့္ စေလာင္ကၽြမ္းခဲ့တာလုိ႔ သိရပါတယ္။ မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ အထည္ဆိုင္၊ ဆန္ဆိုင္၊ ေဆးဆုိင္၊ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းဆုိင္ အစရွိတဲ့ ဆုိင္ေတြက ပစၥည္းေတြ မီးထဲပါသြားတဲ့အတြက္ ပ်က္စီးမႈ အေတာ္မ်ားတယ္လုိ႔လည္း သူက ေျပာပါတယ္။
မီးေဘးသင့္သူေတြကုိေတာ့ မဟာေအာင္ေျမဇံေက်ာင္းမွာ ေနရာခ်ထားၿပီး လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေပါင္းစုံက ကူညီကယ္ဆယ္မႈေတြ လုပ္ေပးေနတယ္လုိ႔လည္း ကုိမင္းမင္းေအာင္က ေျပာပါတယ္။
“ကူညီတဲ့သူေတြကေတာ့ အစံုပါတယ္။ ပါတီေတြလည္း ပါတယ္။ ၾကံခိုင္ေရးတို႔ အန္အယ္ဒီတို႔ လူမႈေရးအဖဲြ႔ေတြ ေနာက္ ႏွလံုးသား က်န္းမာေရး အခမဲ့ေစာင့္ေရွာက္အဖဲြ႔တို႔ အျခားလူမႈေရးအဖဲြ႔ေတြ အကုန္လံုးပါတယ္။ ဘာေတြ လုပ္လဲဆိုေတာ့ ေလာေလာဆယ္ အာဏာပိုင္ေတြအေနနဲ႔ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းအတည္ျပဳတာပဲ ရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သူတို႔ ကူညီတာလုပ္မယ္။ လူမႈအဖဲြ႔ေတြကေတာ့ အလြယ္တကူ လက္ရွိ အသံုးျပဳမယ့္ ေစာင္တို႔၊ အက်ႌအ၀တ္အစားတို႔၊ ထမင္းထုတ္တို႔၊ မုန္႔မ်ဳိးစံု၊ ေရသန္႔တို႔၊ ေျခာက္ဆဲြေျခာက္တို႔၊ ထမင္းထုတ္တို႔ အဲဒါေတြကို အဓိက ကူညီတယ္။”
ကန္ဘက္ရြာဟာ လပြတၱာၿမိဳ႕နယ္ ေရေၾကာင္းခရီး ၂ နာရီေလာက္ သြားရတဲ့ ေနရာမွာ တည္ရွိၿပီး အိမ္ေျခေပါင္း ၁၅၀၀ ေလာက္ရိွတဲ့ ရြာႀကီးျဖစ္ပါတယ္။
ယေန႔ ျမန္မာ့ေရးရာသတင္းမ်ား December,31st,2013
( 50 )DICA ႐ုံးခြဲမ်ား မႏၱေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ႏွင့္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မ်ားတြင္ ထပ္တုိးဖြင့္လွစ္မည္
( 49 )Myanmar Says To Release All Remaining Political Prisoners In Year-End
( 48 )အေမရိကန္ႏိုင္ငံ Iowa တြင္ရခို္င့္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က်ဆံုးေန႕အခမ္းအနား က်င္းပျပဳလုပ္
( 47 )Myanmar declares 'no more political prisoners' after amnesty
( 46 )တရား၀င္သင္ၾကားခြင့္ရ ကယန္းစာေပ ဆရာ၊ ဆရာမ အခက္အခဲရွိေန
( 45 )Vigil to be held for deceased political prisoners
( 44 )ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္
( 43 )Burma political prisoners to be pardoned
( 42 )ပရိသတ္ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ လာေရာက္ရန္ ခန္႔မွန္းထားသည့္ Hppy New Year Grand Royal 2013 ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ
( 41 )Burmese president pardons all remaining political prisoners
( 40 )ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ရန္ ရွမ္းလူငယ္မ်ား ေတာင္းဆု
( 39 )Myanmar says to release all remaining political prisoners
( 38 )ႏုိင္ငံျခားသားအမည္ေပါက္ ေျမကြက္မ်ားတြင္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္ေတာင္းခံ
( 37 )Way Clear for Rangoon Bombing Memorial
( 36 )သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမယ့္ အေျခအေန ဦးခင္ရီကုိ ေမးျမန္းခ်က္
( 35 )Two Myanmar women brutally murdered
( 34 )ေတာင္သူအက်ိဳးစီးပြားျမႇင့္တင္ေရး နည္းဥပေဒမူၾကမ္း ေဖေဖာ္၀ါရီလကုန္ အစုိးရအဖြဲ႕ထံ တင္မည္
( 33 )Myanmar to free most political detainees in year end amnesty
( 32 )အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ စစ္ေၾကာေရးတြင္ က်ဆံုးသြားသည့္ ႏိုင္/က်ဥ္းမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳမည္
( 31 )Myanmar's challenges as Asean chair
( 30 )ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈတြင္ လူငယ္မ်ား ပါ၀င္ႏုိင္ေရး တိက်သည့္ မူ၀ါဒမရွိေသး
( 29 )Burma Releasing Remaining Political Prisoners
( 28 )ျမန္မာစစ္အရာရွိမ်ားကို ဒီမိုကေရစီစနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံ သင္တန္းေပးမည္
( 27 )Dawei ready to roll
( 26 )ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပဋိညာဥ္ရွိရန္လိုဟု လာရီဒိုင္းမြန္း ေျပာၾကား
( 25 )Myanmar announces broad prisoner pardon
( 24 )အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ NCCT အဖြဲ႕ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ထပ္မံ ေဆြးေႏြး
( 23 )The world's largest gun to the Burma Spitfires: Top ten military history stories of 2013
( 22 )၂၀၁၄ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး အလားအလာ ခန္႔မွန္းခ်က္
( 21 )Myanmar to free most political detainees in year-end amnesty
( 20 )ျမန္မာ နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာ မလိုေတာ့
( 19 )Myanmar president issues pardon for political offenders; unclear how many covered
( 18 )အာဆီယံလူထု အသံအႀကိဳ ျမန္မာ့လူထု အသံ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ
( 17 )Myanmar pardons political offenders
( 16 )မြန္ျပည္နယ္ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ မွာ ေနအိမ္ ၁၁ လံုး မီးေလာင္ ဆံုးရံႈး
( 15 )Tracing the Last of Burma’s Once Influential Armenians
( 14 )၂၀၁၂ အကယ္ဒမီ ကေလး ဇာတ္ေဆာင္ပါ ခ်ီးျမွင့္
( 13 )Korea, Myanmar to build Yangon bombing memorial this year
( 12 )အားကစားကြင္းမွာ ၀န္ထမ္းအိမ္ရာ ေဆာက္လုပ္မႈ ရပ္ကြက္က လက္မခံ
( 11 )Two Myanmar Women Found Dead With Stab Wounds
( 10 )ပုဒ္မ ၁၈ ဖ်က္သိမ္းေရး ဆႏၵျပေတာင္းဆိုဖို႔ ရက္ေျပာင္းေရႊ႕
( 9 )MP warns border dispute with India could lead to “serious unrest”
( 8 )ျမန္မာပိုင္နက္ထဲ အေဆာက္အဦး တိုးခ်ဲ႕မႈထပ္မံ ဆႏၵျပ
( 7 )Myanmar activists plan rally
( 6 )ကမန္တုိင္းရင္းသား လူဦးေရစာရင္း တစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ စတင္ေကာက္ယူ
( 5 )Myanmar Payment Union to start accepting JCB Cards in Myanmar
( 4 )စီးပြား/ကူးသန္းဒု-၀န္ႀကီးက ကုန္သြယ္မႈအခက္အခဲမ်ားေျဖရွင္းရန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံ အႀကံျပဳခ်က္ေတာင္း
( 3 )With no explanation, no Best Picture at Myanmar Academy Awards
( 2 )ပဋိပကၡမ်ားၾကား နစ္မြန္းခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္
( 1 )Directorate of Investment and Company Administration expands branches
( 49 )Myanmar Says To Release All Remaining Political Prisoners In Year-End
( 48 )အေမရိကန္ႏိုင္ငံ Iowa တြင္ရခို္င့္ဘုရင့္ ႏိုင္ငံေတာ္က်ဆံုးေန႕အခမ္းအနား က်င္းပျပဳလုပ္
( 47 )Myanmar declares 'no more political prisoners' after amnesty
( 46 )တရား၀င္သင္ၾကားခြင့္ရ ကယန္းစာေပ ဆရာ၊ ဆရာမ အခက္အခဲရွိေန
( 45 )Vigil to be held for deceased political prisoners
( 44 )ျပစ္ဒဏ္လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ အမိန္႔ ထုတ္ျပန္
( 43 )Burma political prisoners to be pardoned
( 42 )ပရိသတ္ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ လာေရာက္ရန္ ခန္႔မွန္းထားသည့္ Hppy New Year Grand Royal 2013 ေဖ်ာ္ေျဖပြဲ
( 41 )Burmese president pardons all remaining political prisoners
( 40 )ေရရွည္တည္တံ့သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ရန္ ရွမ္းလူငယ္မ်ား ေတာင္းဆု
( 39 )Myanmar says to release all remaining political prisoners
( 38 )ႏုိင္ငံျခားသားအမည္ေပါက္ ေျမကြက္မ်ားတြင္ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္ေတာင္းခံ
( 37 )Way Clear for Rangoon Bombing Memorial
( 36 )သန္းေခါင္စာရင္း ေကာက္ယူမယ့္ အေျခအေန ဦးခင္ရီကုိ ေမးျမန္းခ်က္
( 35 )Two Myanmar women brutally murdered
( 34 )ေတာင္သူအက်ိဳးစီးပြားျမႇင့္တင္ေရး နည္းဥပေဒမူၾကမ္း ေဖေဖာ္၀ါရီလကုန္ အစုိးရအဖြဲ႕ထံ တင္မည္
( 33 )Myanmar to free most political detainees in year end amnesty
( 32 )အက်ဥ္းေထာင္ႏွင့္ စစ္ေၾကာေရးတြင္ က်ဆံုးသြားသည့္ ႏိုင္/က်ဥ္းမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳမည္
( 31 )Myanmar's challenges as Asean chair
( 30 )ဒီမုိကေရစီေဖာ္ေဆာင္မႈတြင္ လူငယ္မ်ား ပါ၀င္ႏုိင္ေရး တိက်သည့္ မူ၀ါဒမရွိေသး
( 29 )Burma Releasing Remaining Political Prisoners
( 28 )ျမန္မာစစ္အရာရွိမ်ားကို ဒီမိုကေရစီစနစ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈပံုစံ သင္တန္းေပးမည္
( 27 )Dawei ready to roll
( 26 )ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး အုပ္ခ်ဳပ္သူႏွင့္ အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးပဋိညာဥ္ရွိရန္လိုဟု လာရီဒိုင္းမြန္း ေျပာၾကား
( 25 )Myanmar announces broad prisoner pardon
( 24 )အစိုးရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ NCCT အဖြဲ႕ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ထပ္မံ ေဆြးေႏြး
( 23 )The world's largest gun to the Burma Spitfires: Top ten military history stories of 2013
( 22 )၂၀၁၄ ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး အလားအလာ ခန္႔မွန္းခ်က္
( 21 )Myanmar to free most political detainees in year-end amnesty
( 20 )ျမန္မာ နဲ႔ ဖိလစ္ပိုင္ ျပည္၀င္ခြင့္ ဗီဇာ မလိုေတာ့
( 19 )Myanmar president issues pardon for political offenders; unclear how many covered
( 18 )အာဆီယံလူထု အသံအႀကိဳ ျမန္မာ့လူထု အသံ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲ
( 17 )Myanmar pardons political offenders
( 16 )မြန္ျပည္နယ္ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ မွာ ေနအိမ္ ၁၁ လံုး မီးေလာင္ ဆံုးရံႈး
( 15 )Tracing the Last of Burma’s Once Influential Armenians
( 14 )၂၀၁၂ အကယ္ဒမီ ကေလး ဇာတ္ေဆာင္ပါ ခ်ီးျမွင့္
( 13 )Korea, Myanmar to build Yangon bombing memorial this year
( 12 )အားကစားကြင္းမွာ ၀န္ထမ္းအိမ္ရာ ေဆာက္လုပ္မႈ ရပ္ကြက္က လက္မခံ
( 11 )Two Myanmar Women Found Dead With Stab Wounds
( 10 )ပုဒ္မ ၁၈ ဖ်က္သိမ္းေရး ဆႏၵျပေတာင္းဆိုဖို႔ ရက္ေျပာင္းေရႊ႕
( 9 )MP warns border dispute with India could lead to “serious unrest”
( 8 )ျမန္မာပိုင္နက္ထဲ အေဆာက္အဦး တိုးခ်ဲ႕မႈထပ္မံ ဆႏၵျပ
( 7 )Myanmar activists plan rally
( 6 )ကမန္တုိင္းရင္းသား လူဦးေရစာရင္း တစ္ႏိုင္ငံလံုးတြင္ စတင္ေကာက္ယူ
( 5 )Myanmar Payment Union to start accepting JCB Cards in Myanmar
( 4 )စီးပြား/ကူးသန္းဒု-၀န္ႀကီးက ကုန္သြယ္မႈအခက္အခဲမ်ားေျဖရွင္းရန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားထံ အႀကံျပဳခ်က္ေတာင္း
( 3 )With no explanation, no Best Picture at Myanmar Academy Awards
( 2 )ပဋိပကၡမ်ားၾကား နစ္မြန္းခဲ့တဲ့ ၂၀၁၃ ျပည္ပအလုပ္အကိုင္ေစ်းကြက္
( 1 )Directorate of Investment and Company Administration expands branches
Monday, December 30, 2013
ေက်ာက္ျဖဴတြင္ စက္ေလွေမွာက္၊ အမ်ဳိးသမီး ၁၇ ဦး ေသဆုံး
ေနာ္ႏိုရင္း
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႕နယ္ ဆင္ဘုတ္ေက်းရြာအုပ္စုက ထင္းခုတ္တဲ့ စက္ေလွ ၁ စီး မေတာ္တဆ တိမ္းေမွာက္မႈေၾကာင့္ စက္ေလွေပၚပါလူ ၅၀ ေလာက္ထဲက အမ်ဳိးသမီး ၁၇ ဦး ေရနစ္ ေသဆုံးသြားပါတယ္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နဲ႔ ၁၀ မုိင္ေလာက္ေ၀းတဲ့ ဆင္ဘုတ္ေက်းရြာအုပ္စုက ကၽြန္းႀကီး ေက်းရြာသားေတြ အမ်ားစုပါ၀င္တဲ့ စက္ေလွတစီးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔က အိမ္သုံးဖုိ႔အတြက္ ဒီေရေတာအနီး ထင္းသြားခုတ္ခဲ့ၾကၿပီး အျပန္မွာ စက္ေလွ ေမွာက္ခဲ့တာလုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ရဲစခန္းမွဴး ဒုရဲမွဴး ေအာင္ေအာင္က ဒီဗြီဘီကုိ အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“ဆင္ဘုတ္ေက်းရြာအုပ္စုက ကၽြန္းႀကီးေက်းရြာက လူအမ်ားစုပါတယ္။ ထင္းသြားခုတ္တာ စက္ေလွႀကီးနဲ႔ စုၿပီးသြားၾကတာ။ ထင္းခုတ္ၿပီး ညေန ၄ နာရီေလာက္ ျပန္လာၾကတယ္။ သေဘၤာအလယ္မွာ ထင္းႀကီးေတြ ထည့္တယ္၊ ေခါင္မွာထည့္တယ္။ သေဘၤာအေနာက္မွာ ပဲ့ပိုင္းမွာ စက္ခန္းရွိတယ္။ အဲဒီမွာ လူအမ်ားစုထိုင္ၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေပၚ၀ိတ္မ်ားတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ အေပၚ၀ိတ္မ်ားေတာ့ စက္ေလွလူးတယ္။ သူတို႔ရြာနဲ႔ ႏွစ္မိုင္အကြာ ဦးကင္းကြာ ကူးတို႔ဆိပ္မွာ ေလွက ၀ဲဘက္ေစာင္းၿပီး နစ္တယ္။ နစ္ေတာ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၇ ေယာက္ ေရနစ္ၿပီး ေသဆံုးတယ္။”
အဆုိပါစက္ေလွမွာ စက္ေလွေမာင္းသူပါအ၀င္ အမ်ဳိးသား ၉ ဦးနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး ၄၀ လုိက္ပါခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆုံးသူ ၁၇ ေယာက္ထဲက ၁၆ ေယာက္ကုိ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာနဲ႔ သိပ္မေ၀းတဲ့ ကၽြန္းႀကီးရြာနားက သခ်ဳႋင္းမွာပဲ သၿဂဳႋဟ္ၿပီး မတင္ေအးဆုိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးကိုေတာ့ မိသားစုရဲ႕ ဆႏၵအရ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ မေန႔ က သၿဂႋဳဟ္ပါတယ္။
လူေသဆုံးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စက္ေလွေမာင္းသူ ဦးဘေရႊကုိ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၈၀/၃၀၄ (က) ေရယာဥ္ကုိ ေပါ့ေလ်ာ့စြာေမာင္းမႈ၊ လူေသေစမႈနဲ႔ တရားစြဲဆုိထားတယ္လုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴ ရဲစခန္းက ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ စုၿပီးထင္းရွာထြက္ရာမွာ စက္ေလွပုိင္ရွင္ေတြက စက္ေလွနဲ႔ ေလာင္စာ ဆီစုိက္ၿပီး ထင္းခုတ္သူေတြဆီကေန ထင္း ၁၀ စီးတစီး အခ်ဳိးက်ယူၿပီး ထင္သြား ခုတ္ေလ့ရွိၾက တယ္လုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္က ေျပာပါတယ္။
ရခုိင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမဳိ႕နယ္ ဆင္ဘုတ္ေက်းရြာအုပ္စုက ထင္းခုတ္တဲ့ စက္ေလွ ၁ စီး မေတာ္တဆ တိမ္းေမွာက္မႈေၾကာင့္ စက္ေလွေပၚပါလူ ၅၀ ေလာက္ထဲက အမ်ဳိးသမီး ၁၇ ဦး ေရနစ္ ေသဆုံးသြားပါတယ္။
ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နဲ႔ ၁၀ မုိင္ေလာက္ေ၀းတဲ့ ဆင္ဘုတ္ေက်းရြာအုပ္စုက ကၽြန္းႀကီး ေက်းရြာသားေတြ အမ်ားစုပါ၀င္တဲ့ စက္ေလွတစီးဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာလ ၂၇ ရက္ေန႔က အိမ္သုံးဖုိ႔အတြက္ ဒီေရေတာအနီး ထင္းသြားခုတ္ခဲ့ၾကၿပီး အျပန္မွာ စက္ေလွ ေမွာက္ခဲ့တာလုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ရဲစခန္းမွဴး ဒုရဲမွဴး ေအာင္ေအာင္က ဒီဗြီဘီကုိ အခုလုိ ေျပာပါတယ္။
“ဆင္ဘုတ္ေက်းရြာအုပ္စုက ကၽြန္းႀကီးေက်းရြာက လူအမ်ားစုပါတယ္။ ထင္းသြားခုတ္တာ စက္ေလွႀကီးနဲ႔ စုၿပီးသြားၾကတာ။ ထင္းခုတ္ၿပီး ညေန ၄ နာရီေလာက္ ျပန္လာၾကတယ္။ သေဘၤာအလယ္မွာ ထင္းႀကီးေတြ ထည့္တယ္၊ ေခါင္မွာထည့္တယ္။ သေဘၤာအေနာက္မွာ ပဲ့ပိုင္းမွာ စက္ခန္းရွိတယ္။ အဲဒီမွာ လူအမ်ားစုထိုင္ၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ အေပၚ၀ိတ္မ်ားတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ အေပၚ၀ိတ္မ်ားေတာ့ စက္ေလွလူးတယ္။ သူတို႔ရြာနဲ႔ ႏွစ္မိုင္အကြာ ဦးကင္းကြာ ကူးတို႔ဆိပ္မွာ ေလွက ၀ဲဘက္ေစာင္းၿပီး နစ္တယ္။ နစ္ေတာ့ အမ်ဳိးသမီး ၁၇ ေယာက္ ေရနစ္ၿပီး ေသဆံုးတယ္။”
အဆုိပါစက္ေလွမွာ စက္ေလွေမာင္းသူပါအ၀င္ အမ်ဳိးသား ၉ ဦးနဲ႔ အမ်ဳိးသမီး ၄၀ လုိက္ပါခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသဆုံးသူ ၁၇ ေယာက္ထဲက ၁၆ ေယာက္ကုိ အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာနဲ႔ သိပ္မေ၀းတဲ့ ကၽြန္းႀကီးရြာနားက သခ်ဳႋင္းမွာပဲ သၿဂဳႋဟ္ၿပီး မတင္ေအးဆုိတဲ့ အမ်ဳိးသမီးကိုေတာ့ မိသားစုရဲ႕ ဆႏၵအရ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ မေန႔ က သၿဂႋဳဟ္ပါတယ္။
လူေသဆုံးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စက္ေလွေမာင္းသူ ဦးဘေရႊကုိ ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ၂၈၀/၃၀၄ (က) ေရယာဥ္ကုိ ေပါ့ေလ်ာ့စြာေမာင္းမႈ၊ လူေသေစမႈနဲ႔ တရားစြဲဆုိထားတယ္လုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴ ရဲစခန္းက ေျပာပါတယ္။
ေဒသခံေတြအေနနဲ႔ စုၿပီးထင္းရွာထြက္ရာမွာ စက္ေလွပုိင္ရွင္ေတြက စက္ေလွနဲ႔ ေလာင္စာ ဆီစုိက္ၿပီး ထင္းခုတ္သူေတြဆီကေန ထင္း ၁၀ စီးတစီး အခ်ဳိးက်ယူၿပီး ထင္သြား ခုတ္ေလ့ရွိၾက တယ္လုိ႔ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ ဦးဘရွိန္က ေျပာပါတယ္။