ႏွလုံးသားမွာ စြဲထင္ေနမယ့္ Iron Lady ရဲ႕ ႐ုပ္ပုံလႊာ

ေသြး (စစ္ကိုင္း)

ထူးခၽြန္ထက္ျမက္ေသာ အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို သေဘာက်တတ္သည့္ က်မအတြက္ “မာဂရက္သက္ခ်ာ” ဆိုသည့္ အမည္ကို ငယ္စဥ္ကပင္ ရင္းႏွီးခဲ့ေလသည္။ ရုပ္ျမင္သံၾကား ဖန္သားျပင္တြင္ ၾကည့္ရႈခြင့္ရသည့္ သူ႔ ရုပ္ပုံလႊာက ျပတ္သားစြာ ဆုံးျဖတ္တတ္သည္ကို လွစ္ဟျပေနသလိုပင္။ Iron Lady ဟု တင္စားေခၚေ၀ၚခံရသည့္ မာဂရက္သက္ခ်ာ ကြယ္လြန္ေၾကာင္း ၾကားသိရခ်ိန္မွာ သူက ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ႏိုင္သည့္ ပုံရိပ္မ်ားကို ကမၻာေျမေပၚ ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ပါၿပီ။

ေရႊေရာင္ ဆံပင္တို႔ကို ပိုင္ဆုိင္ကာ စမတ္က်က် ၀တ္ဆင္တတ္ေသာ မာဂရက္သက္ခ်ာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ စျဖစ္သည့္အခ်ိန္က ၁၉၇၉ ခုႏွစ္။ သူ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည့္အခ်ိန္မွာ က်မအသက္ ၄ ႏွစ္ပဲရွိေသးသည္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္အထိ ၿဗိတိသွ် ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့တာက ေျပာစမွတ္ပဲ ျဖစ္ပါသည္။

သူ႔ကို ေမြးဖြားခဲ့တာက ၁၉၂၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ။ သူ႔ ဖခင္ျဖစ္ေသာ အဲလ္ဖရက္ေရာဘတ္က ဇာတိ Grantham မွာ ကုန္စုံဆိုင္ ၂ ဆိုင္ ပိုင္ဆိုင္သလို ႏိုင္ငံေရးဘက္မွာလည္း စိတ္၀င္တစား ရွိခဲ့သည္။ ဒါဆို မာဂရက္သက္ခ်ာ က ဖခင္ထံမွ ဗီဇေသြးပါသည္ဟုလည္း ေျပာေကာင္းေျပာႏိုင္ပါသည္။

သက္ခ်ာ၏ အသံသည္ ရွင္းလင္းၾကည္လင္မႈရွိသလို၊ ျပတ္သားမႈတို႔ ေရာစြက္ေနေသာ ေလသံမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်စရာရွိတာကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့ ခ်ခဲ့သည္။ သက္ခ်ာ၏ မ်က္လုံး မ်ားက သူ ယုံၾကည္ေသာ အရာတခုကို ဘယ္ေတာ့မွ အလြယ္တကူ မစြန္႔လႊတ္ႏိုင္ေသာ ရဲရင့္မႈ၏ သေကၤတအျဖစ္ က်မ ခံစားခဲ့ရပါသည္။

ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ႀကိဳးတန္းေပၚလမ္းေလွ်ာက္ရသကဲ့သို႔ေသာ အေျခအေနတြင္ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္အတြက္ စိန္ေခၚမႈ အခက္ခဲမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနမွာ ေသခ်ာသည္။ သို႔ေသာ္ သက္ခ်ာက ေက်ာင္းေနစဥ္ အရြယ္ကတည္းက စိန္ေခၚမႈတို႔ကို မမႈဘဲ ပညာသင္ဆုမ်ား ရရွိခဲ့သူျဖစ္သလို စႏၵရားတီးျခင္း၊ ကဗ်ာရြတ္ဖတ္ျခင္း၊ ေရကူးျခင္းတို႔ကို ၀ါသနာထုံခဲ့ပါသတဲ့။

အေက်ာ္အေမာ္ေပါင္း မ်ားစြာ ထြက္ေပၚခဲ့ေသာ ေအာက္စဖို႔ တကၠသိုလ္တြင္ ၁၉၄၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ထိ ပညာသင္ယူ ခဲ့သည္။ သူ၏ အထူးျပဳဘာသာရပ္က ဓာတုေဗဒျဖစ္ၿပီး ၁၉၄၆ ခုႏွစ္မွာ ေအာက္စဖို႔ တကၠသိုလ္ ကြန္ဆာေဗးတစ္ အဖြဲ႕အစည္း၏ ဥကၠ႒ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ကြန္ဆာေဗးတစ္ပါတီႏွင့္ ေလဘာပါတီတို႔ အားၿပိဳင္ေနသည့္ ႏိုင္ငံတြင္ မာဂရက္သက္ခ်ာက သူေလွ်ာက္ရမည့္လမ္းကို ကိုယ္တိုင္ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာပါပဲ။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္တြင္ သက္ခ်ာတေယာက္ ပါလီမန္အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရျခင္းႏွင့္အတူ အမ်ဳိးသား အမ်ားစု ႀကီးစိုးေသာ ႏိုင္ငံေရးတြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာဖို႔ အိပ္မက္မက္ရသည္မွာ မလြယ္ကူပါဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့ ဖူးပါသည္။ တျခားႏိုင္ငံမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ေနေသာ သူ၏ ရုပ္ပုံလႊာကို အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ က်မ မေမ့ေဖ်ာက္ ႏိုင္ခဲ့ပါ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္ မိန္းကေလး က်မအတြက္ မာဂရက္သက္ခ်ာက တကယ့္ကို အားက်စရာ။ ဖတ္ရႈရေသာ ႏိုင္ငံတကာ သတင္းမ်ားတြင္ သူ႔အေပၚ ေ၀ဖန္မႈမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနခဲ့တာကို မွတ္မိေနသည္။

၁၉၇၀-၁၉၇၄ ခုႏွစ္မ်ားမွာေတာ့ ပညာေရးႏွင့္ သိပၸံ၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုတာ၀န္ကိုယူစဥ္ အေတာအတြင္း ပညာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈတို႔ကို ျပဳလုပ္ခဲ့သည္တဲ့။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ကေတာ့ ထူးျခားေသာ ႏွစ္တႏွစ္ဟု ဆိုရလိမ့္မည္ထင္သည္။ က်မကို ေမြးဖြားေသာႏွစ္မွာပဲ မာဂရက္သက္ခ်ာက အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ကြန္ျမဴနစ္တို႔ ႀကီးစိုးထားေသာ ယခင္ဆိုဗီယက္ယူနီယံကို သက္ခ်ာက ျပတ္ျပတ္သားသား ေ၀ဖန္ေျပာၾကားခဲ့တာက ၁၉၇၆ ခုႏွစ္မွာပါ။

ကမၻာေပၚတြင္ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အင္အားႀကီးသည္ဟု ခံယူထားေသာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံမွ ေပါလစ္ဗ်ဴရို အဖြဲ႕၀င္မ်ား အတြက္ မာဂရက္သက္ခ်ာ၏ ေ၀ဖန္စကားေၾကာင့္ အနာေပၚတုတ္က်သလို ျဖစ္ခဲ့ရတာ ေသခ်ာပါသည္။ ဆိုဗီယက္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ Red Star သတင္းစာက တုံ႔ျပန္သည့္အေနႏွင့္ “Iron Lady” ဟု သုံးႏႈန္းေခၚေ၀ၚခဲ့သည္ေလ။

၁၉၇၉ ခုႏွစ္ ေမလ ၄ ရက္ေန႔မွစ၍ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ အျငင္းပြားဖြယ္ အခြန္မူ၀ါဒမ်ားကိုလည္း ခ်မွတ္ခဲ့ေသးသည္။ လူခြန္ေကာက္ခံမႈအတြက္ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သလို ဒဏ္ရာရရွိသူ၊ ဖမ္းဆီးခံရသူမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး မိုင္းတြင္း အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ သက္ခ်ာ အစိုးရတို႔ၾကား ထိပ္တိုက္ေတြ႕မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ အမွတ္ ၁၀၊ ေဒါင္းနင္းလမ္း ေနအိမ္တြင္ ေနထုိင္ရင္း ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ရွိ မရွိ မေသခ်ာေသာ္လည္း လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္သည္မ်ား လုပ္ခဲ့တာကေတာ့ ေသခ်ာေနပါသည္။

“ၾကက္မတြန္၍ မိုးလင္းသည့္ေခတ္” ကို သက္ခ်ာ ထူေထာင္ခဲ့သလို၊ ၿဗိတိသွ် ဘုရင္မႀကီး အဲလိဇဘတ္ႏွင့္လည္း အပတ္စဥ္ ေတြ႕ဆုံျဖစ္ခဲ့သည္ဟု မွတ္တမ္းေတြက ေဖာ္ျပေနသည္။ “သက္ခ်ာ၀ါဒ” ဟု ၀ိၿဂိဳဟ္ျပဳရေလာက္ေအာင္ ျပတ္သားျပင္းထန္မႈ ရွိခဲ့သည့္ၾကားမွ တဘက္က ႏူးညံ့ေသာ ႏွလုံးသားရွိေၾကာင္း သူ႔အၿပဳံးတို႔က သက္ေသျပေနသည္။ ေလးစားစရာ အေကာင္းဆုံး အခ်က္ကေတာ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ပင္ ျဖစ္လင့္ကစား အိမ္မႈကိစၥမ်ားကို ကိုယ္တုိင္ လုပ္ေဆာင္ ခဲ့သည္ ဆုိေသာ အခ်က္ပါပဲ။

မိန္းမမ်ားကုိ အားႏြဲ႕သူ၊ မွီခိုသူ၊ အားကိုးရွာသူ ဆုိသည့္ အသံုးအႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ခြဲျခားရန္ႀကိဳးစားသူတို႔ကုိ ေတြ႕ရသည့္အခါ က်မက မာဂရက္သက္ခ်ာကုိသာ ေျပး၍ျမင္ေယာင္မိေတာ့သည္။ တဘက္ကလည္း မိန္းမတေယာက္၏ အရည္အခ်င္းကုိ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ လုိအပ္သည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ဖို႔လည္း သိျမင္လာရပါသည္။

သက္ခ်ာႏွင့္ပတ္သက္လာလွ်င္ မေျပာမျဖစ္ေျပာရမွာက ထင္ရွားသည့္ ေဖာက္ကလန္ စစ္ပြဲပါပဲ။ တုိင္းျပည္၏ ဂုဏ္သိကၡာ အတြက္ျဖစ္သလုိ အာဂ်င္တီးနားကုိ ႐ံႈးနိမ့္သြားလွ်င္ သက္ခ်ာ၏ ဂုဏ္သိကၡာပါ က်ဆင္းသြားမည့္ ထုိစစ္ပြဲကုိ ကုိယ္တုိင္ ဦးစီးခဲ့ေသာ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္၏ သူရသတၱိႏွင့္ ပါးနပ္လိမၼာမႈကို မခ်ီးက်ဴးဘဲ မေနႏိုင္ပါ။ ေဖာက္ကလန္စစ္ပြဲ (၁၉၈၂ ခုႏွစ္) ေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္သူ၊ ေထာက္ခံသူမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေရွ႕ဆက္ေလွ်ာက္လွမ္းမည့္ အနာဂတ္အတြက္ ခြန္အားသစ္တုိ႔ ရခဲ့ရသည္။

လက္ခုပ္သံမ်ားကုိသာ ေမွ်ာ္လင့္၍ အလုပ္လုပ္ခဲ့ေသာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္ မဟုတ္ခဲ့သည့္ သက္ခ်ာသည္ သူ႔အေပၚ ေ၀ဖန္ထုိးႏွက္မႈတို႔ကုိ အေရထူစြာ ခံႏုိင္ရည္ရွိေနခဲ့သည္။ ေလာကဓံ၏ အနိမ့္အျမင့္တို႔ ၾကားတြင္ “ရဲရင့္ျပတ္သားမႈ” ကုိ သူက ဘယ္အရာႏွင့္မွ မလဲလွယ္ခဲ့ပါ။

ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒတြင္လည္း သက္ခ်ာက တိက်ေသာမူကုိ စြဲကိုင္ကာ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ဆုိဗီယက္က အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံအား က်ဴးေက်ာ္ျခင္းကုိ ႐ံႈ႕ခ်ခဲ့သည္။ ၁၉၈၀ တြင္ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕၌ ျပဳလုပ္သည့္ အုိလံပစ္ပြဲေတာ္ကုိ ၿဗိတိသွ် အားကစား သမားမ်ား သပိတ္ေမွာက္ဖို႔ ေျပာၾကားခဲ့ရသည္။ တဘက္မွာေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ နီးကပ္ေသာ ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ႏိုင္ခဲ့တာ ေတြ႕ႏုိင္ျပန္သည္။ ထုိအခ်ိန္က အေမရိကန္သမၼတ ေရာ္နယ္ေရဂင္က စစ္ေဘးေခတ္ မူ၀ါဒမ်ားကုိ က်င့္သံုးေနတာ ျဖစ္သလုိ ၿဗိတိန္ေရာ၊ အေမရိကန္ပါ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒကုိ ဆန္႔က်င္တာျခင္းပါ တူေနသည္။

သက္ခ်ာသည္ ေတာင္အာဖရိက ႏိုင္ငံတြင္ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈ အဆံုးသတ္ေရးကုိ အၿမဲ ေထာက္ခံအားေပးခဲ့သူ တေယာက္လည္း ျဖစ္သည္။ လူထုဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပျခင္းႏွင့္အတူ ၿဗိတိန္ကုိ ဥေရာပသမဂၢ (EU) သုိ႔ ၀င္ေရာက္ရန္ သက္ခ်ာက ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈဟူသည္ အၿမဲတမ္း လူႀကိဳက္မမ်ားႏိုင္ေၾကာင္း သူ နားလည္သေဘာေပါက္ခဲ့ပံု ရသည္။ လူထုစစ္တမ္း တခ်ဳိ႕အရ သက္ခ်ာသည္ သူ၏ ကြန္ဆာေဗးတပါတီထက္ပင္ လူႀကိဳက္နည္းေနေသာ အခ်ိန္ကာလ မ်ားလည္း ရိွခဲ့သည္။

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၏ တျခားေသာမ်က္ႏွာစာ မိသားစုဘ၀မွာေတာ့ ကာဂုိးလ္ သက္ခ်ာႏွင့္ မတ္ခ္သက္ခ်ာတို႔၏ မိခင္ အျဖစ္ ရပ္တည္ရွင္သန္ခဲ့တာကုိ က်မသိခြင့္ရလုိက္ပါသည္။ ခင္ပြန္းသည္ျဖစ္သည့္ ဒင္းနစ္သက္ခ်ာႏွင့္ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္မွာ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး ေသတပန္သက္တဆံုး ေပါင္းသင္းခဲ့တာပါပဲ။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ခင္ပြန္းသည္ ကြယ္လြန္သြားေသာအခါ “ဒင္းနစ္နဲ႔ဆုိရင္ က်မဘယ္ေတာ့မွ အထီးက်န္တယ္လုိ႔ မခံစားရပါဘူး။ သူက ခင္ပြန္းတေယာက္၊ ၿပီးေတာ့ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္ပါ” ဟု ခံစားခ်က္ကုိ ရင္ဖြင့္ခဲ့ဖူးပါသည္။

၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးမွ အနားယူၿပီးသည့္ ေနာက္ပုိင္း အသက္ ၈၀ ျပည့္ေမြးေန႔ကေတာ့ ထူးျခားသည္ဟု ေျပာရမလားပဲ။ သက္ခ်ာ၏ ေမြးေန႔သုိ႔ တက္ေရာက္သူမ်ားတြင္ ဘုရင္မႀကီးသာမက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တိုနီဘလဲ တုိ႔ပါ ပါ၀င္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ပိုင္း မွာေတာ့ သက္ခ်ာ၏ က်န္းမာေရး အနည္းငယ္ ယိုယြင္းစျပဳလာခဲ့သလုိ သတိေမ့ေလ်ာ့မႈျဖစ္လာတာကုိ သမီးျဖစ္သူက ဂ႐ုျပဳမိခဲ့သည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ေလသင္တုန္းျဖတ္သည့္ ေ၀ဒနာေၾကာင့္ အသက္ ၈၇ ႏွစ္အရြယ္တြင္ သက္ခ်ာ တေယာက္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါသည္။ သူ၏ စ်ာပနာအခမ္းအနားကုိ ၿဗိတိသွ်အစုိးရက ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ က်င္းပ ေပးခဲ့ပါသည္။ စ်ာပနကုိ ဧၿပီ ၁၇ တြင္ က်င္းပခဲ့ၿပီး ဘုရင္မႀကီး အဲလိဇဘက္ကုိယ္တုိင္ တက္ေရာက္ခဲ့ကာ သူ၏ အ႐ုိးျပာမ်ားကုိ ခင္ပြန္းသည္၏ အ႐ုိးျပာျမႇဳပ္ႏွံထားေသာ ေနရာအနီးတြင္ပင္ ျမႇဳပ္ႏွံေစခဲ့ပါသည္။

ၿဗိတိန္၏ ပထမဆံုးေသာ အမ်ဳိးသမီး၀န္ႀကီးခ်ဳပ္တေယာက္၊ ထက္ျမက္ေသာ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္၊ အိမ္ရွင္မ ေကာင္း တေယာက္၏ ႐ုပ္ပံုလႊာသည္ က်မ တေယာက္သာမက ကမၻာေပၚမွ အမ်ဳိးသမီးထု၏ ႏွလံုးသားကိုယ္စီတြင္ စြဲထင္ က်န္ေနဦးမည္ဟု က်မ ယံုၾကည္ေနမိဆဲပင္။