“Bagan Consultation Meeting” အမည္ေပးထားတဲ့ အစည္းအေ၀းကုိ လာမယ့္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔က ၁၂ရက္ေန႔ တုိင္ ပုဂံၿမိဳ႕ ေရွးေဟာင္းသုေတသန ျပတုိက္မွာ က်င္းပမွာျဖစ္ၿပီး၊ အေမရိကန္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဂ်ပန္၊ အဂၤလန္၊ နီေပါ စ သည့္ ႏုိင္ငံ မ်ားမွ ပညာရွင္ ၁၅ဦး၊ ျပည္တြင္းမွ ပညာရွင္မ်ား၊ တာ၀န္ရွိသူမ်ားပါ၀င္တက္ေရာက္မယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
ေရွးေဟာင္း သုေတသနႏွင့္ အမ်ိဳးသားျပတိုက္ ဦးစီးဌာန ဒု ညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးသိန္းလြင္က “World Heritage မူေဘာင္နဲ႔ ညီ ေအာင္ ေရွးေဟာင္းဇုန္ေတြ ဘယ္လုိ သတ္မွတ္မလဲ၊ ယူနက္စကုိက လူေတြကလည္း သူတုိရဲ႕မူေဘာင္ေတြကုိ ဘယ္လုိရွိသလဲ၊ အဲဒီ မူေဘာင္ေတြနဲ႔ ေဒသတြင္းမွာရွိတဲ့ ျပည္သူေတြ လုိက္ေလ်ာညီေထြမႈရွိမရွိဆုိတာေတြကုိ ေဆြးေႏြးမွာပါ” လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ယခုအစည္းအေ၀းမွာ ေရွးေဟာင္း ဇုန္နယ္နိမိတ္မ်ား သတ္မွတ္ဖုိ႔၊ ပုဂံေဒသရွိ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားအား စီမံခန္႔ခြဲေရးႏွင့္ ထိန္းသိမ္း ေဆြးေႏြးဖုိ႔၊ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ စံတန္ဖိုးမ်ား( Outstanding Universal Value)၊စစ္မွန္မႈ ( Authenticity)ႏွင့္ စုစည္းမႈ (Integrity) ကို သတ္မွတ္ေရးစတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကုိ ေဆြးေႏြးမယ္လုိ႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ မတ္လအတြင္းက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ပုဂံေဒသကုိ သြားေရာက္ခဲ့ရာ၊ ပုဂံေဒသ ကမာၻ႔ အေမြအႏွစ္ စာရင္း ၀င္ ျဖစ္လာေရး ယူနက္စကုိ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားနဲ႔ အညီျပင္ဆင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေျပာဆုိခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ေညာင္ဦးေလဆိပ္ကုိ၀င္ထြက္ ေနတဲ့ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ တုန္ခါမႈက ပုဂံ ဘုရားေတြကုိ ထိခုိက္မႈရွိ၊ မရွိ စစ္ေဆးဖုိ႔၊ တုိးခ်ဲ႕လာတဲ့ ဟုိတယ္လုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ ေရွးေဟာင္း ဇုန္ ထိခုိက္မႈ မရွိေစဖုိ႔၊ ၿမိဳ႕ျပ စီမံကိန္း ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ ဖုိ႔၊ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြားမ်ားကို ပုဂံ ဘုရား မ်ား အေပၚ တက္ေရာက္ခြင့္ ျပဳထားျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စနစ္တက် စည္းကမ္းနဲ႔ အညီခြင့္ျပဳဖုိ႔ စတာေတြကုိ ညြန္ၾကားခဲ့ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္မွာေတာ့ ပုဂံေဒသကုိ ယူနက္စကုိ အသိအမွတ္ျပဳ ကမၻာ့အေမြအႏွစ္စာရင္း၀င္ေရး စတင္လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တာပါ။
ဒီလုိလုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီကုိ ရယူရာမွာ အီတလီႏုိင္ငံက အဓိက ေထာက္ပံၿပီး၊ ေတာင္ကုိရီယားနဲ႔ ဂ်ပန္၊ အိႏၵိယ ကလည္း ပုဂံဘုရားမ်ား ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးကုိ အကူအညီေပးတယ္လုိ႔သိရပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ လအတြင္းကပဲ ပုဂံေဒသရွိ ေရွးေဟာင္းဘုရားအဆူေပါင္း ၃ေထာင္ေက်ာ္ကုိ ေစတီတဆူခ်င္းအလုိက္ သမုိင္းမွတ္တမ္း တင္ျခင္း၊ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ ရာဇ၀င္၊ ဓာတ္ပုံကူးရုိက္ျခင္း၊ ပုံဆြဲျခင္း၊ အႏုပညာလက္ရာမ်ား ႏွင့္ နံရံပန္းခ်ီမ်ား၏ အေျခအေနကုိ သုေတသ နလုပ္ျခင္း စသည့္ တိက်တဲ့ မွတ္တမ္းတင္ စာရင္းသြင္းႏုိင္ဖုိ႔ ယူနက္စကုိနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး အလုပ္ရုံေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပခဲ့ပါေသး တယ္။
“ဒီေရွးေဟာင္းဘုရားေတြကုိ စာရင္းသြင္းႏုိင္ဖုိ႔ လုပ္ရတာ မလြယ္ဘူး၊ World Heritage စံခ်ိန္မီ ျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ စာရင္းသြင္းတဲ့ ေနရာမွာ ဘယ္လုိ နည္းစနစ္ေတြသုံးမလဲ၊ အႏုပညာ လက္ရာ ေတြ နံရံပန္းခ်ီေတြ ဘယ္ေလာက္ေကာင္း ေသးလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ ပ်က္စီးသြားၿပီလဲဆုိတာေတြကုိ အေသးစိတ္ ျပဳစုရမွာ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အခ်ိန္ယူရပါလိမ့္မယ္” လုိ႔ ဦးသိန္း လြင္ ကရွင္းျပပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ စစ္အစုိးရလက္ထက္က ပုဂံဘုရားေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္စစ္တမ္းတခု ျပဳစုခဲ့ဖူးေပမယ့္၊ ၂၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ ဘုရားမ်ားျပဳျပင္တာေတြ၊ အသစ္ေတြ႔ရွိတာေတြ၊ နန္းေတာ္ရာကုန္းမ်ားကုိ တူးေဖာ္တာေတြ စတဲ့ အေျပာင္းအလဲ ေတြေၾကာင့္ အသစ္ျပန္လည္ေကာက္ယူရတာျဖစ္တယ္လု႔ိသိရပါတယ္။
စစ္အစုိးရလက္ထက္ ေရွးေဟာင္း ပုဂံေဒသမွာရွိတဲ့ ဘုရားပုထိုးတခ်ဳိ႕ကုိ ျပဳျပင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေရွးေဟာင္းတန္ဖိုးက် ဆင္းေစခဲ့ေပမယ့္၊ လက္ရွိ အခ်ိန္မွာ နံရံပန္းခ်ီမ်ားရွိတဲ့ ဂူဘုရားေပါင္း ၄၀၀ ေက်ာ္ က်န္ရွိေနျခင္းဟာ ကမၻာ့အေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္ ဖုိ႔ အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္တခုလုိ႔ ဆုိရမွာပါ။
ဒါေပမယ့္ ပုဂံေဒသအား ကမၻာအေမြအႏွစ္ စာရင္း၀င္အျဖစ္ ယူနက္စကုိသုိ႔ တင္သြင္းႏုိင္ဖုိ႔ စိန္ေခၚမႈေတြကေတာ့ အမ်ားအျပားရွိ ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။
အဓိကျပႆနာက စစ္အစုိးရ လက္ထက္ ၎တုိ႔နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြကုိ ဟုိတယ္ႀကီးမ်ား၊ စားေသာက္ဆုိင္ ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္ခြင့္ ေပးခ့ဲတာေတြ၊ အဲဒီ ဟုိတယ္ႀကီးေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ႀကီးေတြက ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ၊ ခုိးေၾကာင္ ခုိး ၀ွက္ တုိးခ်ဲ႕မႈ လုပ္ေနတာေတြ၊ ဒါ့အျပင္ အစုိးရသစ္လက္ထက္ တုိးတက္လာတဲ့ ကမာၻလွည့္ ခရီးသြား လုပ္ငန္းနဲ႔အတူ ဟုိတယ္အသစ္ ေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္အသစ္ေတြကုိ ကုိ ပုဂံ ၿမိဳ႕ေဟာင္း အတြင္း ထပ္မတုိးခ်ဲ႕ေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနရတာေတြျဖစ္ပါတယ္။
“ပုဂံက က်ေနာ္တုိ႔အတြက္ စိန္ေခၚမႈ ပုိႀကီးပါတယ္၊ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အခုလုိ ၿမိဳ႕ျပေတြတုိးခ်ဲ႕လာတာကုိ ဘယ္လုိ ထိန္းခ်ဳပ္ မလဲ၊ စီမံခန္႔ခြဲရမလဲဆုိတာေတြကုိ ပညာရွင္ေတြနဲ႔ တုိင္ပင္ၿပီးေရးရမယ္၊ ျပႆနာေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္၊ ဒီလုိအေျခအေန မ်ဳိးမွာ ကမၻာအေမြအႏွစ္လည္း ၀င္ေအာင္၊ အားလုံးနဲ႔လည္း အဆင္ေျပေအာင္ အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီး လုပ္ရမွာပါ” ဟု ဦးသိန္းလြင္က ဆုိပါတယ္။
ေရွးဘုရားအဆူေပါင္း ၃ေထာင္ေက်ာ္ရွိသည့္ ပုဂံေဒသ ကမၻာအေမြအႏွစ္စာရင္း၀င္ေရး အေျခအေနဟာ၊ တျခားေသာ ပ်ဴၿမိဳ႕ ေဟာင္း မ်ား၏ အေျခ အေနႏွင့္ မတူတဲ့အတြက္ ကမၻာအေမြအႏွစ္စာရင္းတင္သြင္းေရး ၃ႏွစ္ခန္႔ အခ်ိန္ယူလုပ္ေဆာင္ရမယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။
၁၆ စတုရန္းမုိင္ က်ယ္၀န္းတဲ့ ပုဂံ ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ကို ေအဒီ ၉ ရာစုမွာ စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့ကာ ၁၁ ရာစုခန္႔ အထိ ထြန္းကားခဲ့ၿပီး ပုဂံကို မင္းဆက္ ၅၅ ဆက္ခန္႔ အုပ္ခ်ဴပ္ စိုးစံခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္း အရ သိရပါတယ္။
ငလ်င္ဒဏ္ကုိ သုံးႀကိမ္ခံခဲ့ရၿပီး၊ လက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ ဘုရား၊ ပုထိုး၊ ေစတီ၊ အုတ္ေက်ာင္းေပါင္း ၃၀၀၀ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။
ေရွးေဟာင္းဇုန္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပုဂံ ၿမိဳ႕ေဟာင္း ဧရိယာ အတြင္းမွာ ျမန္မာ ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ အစုိးရ လက္ထက္က တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ဆာကူရာ၊ ပုဂံ၊ သံတဲ၊ သီရိပစၥယာနဲ႔ ဧရာ ဟုိတယ္တုိ႔ အျပင္ စစ္အစုိးရ လက္ထက္က တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ သရပါနဲ႔ နန္းျမင့္ ဟုိတယ္၊ လတ္တေလာ တည္ေဆာက္ ေနတဲ့ ဧဒင္ ဟုိတယ္၊ Adventure ဟုိတယ္ေတြနဲ႔ ႏုိင္္ငံျခားသားမ်ား စီးဖုိ႔ ျမင္းငွားတဲ့ ျမင္းေဇာင္းေတြ၊ စားေသာက္ဆုိင္ေတြက ပုဂံ အလွ၊ တန္ဖိုးကုိ ရုပ္ဆုိး အက်ည္းတန္မႈ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ေဒသခံေတြက ဆိုၾကပါတယ္။
No comments:
Post a Comment