ရင္ခြင္ေပ်ာက္သည့္ ရင္ေသြးမ်ား

ျမတ္စုမြန္

အသက္ ၅ ႏွစ္ အရြယ္ ကေလးငယ္သည္ အသက္ကို ခပ္ျမန္ျမန္႐ႉလိုက္သည္။ သူ၏ လက္ဖဝါး အိအိကေလးသည္ ေအးစက္လ်က္ ရွိေန၏။ ရင္ခုန္သံ ျမန္လြန္းသျဖင့္ သူ၏ရင္ဘတ္သည္ နိမ့္ခ်ည္ျမင့္ခ်ည္ ျဖစ္ေနသည္။ ဆြဲကိုင္ေခၚယူ လိုက္သည့္ သူ႔ေမြးစားမိခင္၏ ရင္ခြင္ထဲသို႔ အလိုက္သင့္ ပါလာေသာ္လည္း သူ႔ မ်က္လံုးမ်ားသည္ ရွက္စႏိုးဟန္ ျဖစ္ ေနသည္။ သူ႔ဘဝ အတြက္ မိခင္တေယာက္၏ ရင္ခြင္သို႔ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ဝင္ထိုင္လိုက္ရသည့္ ခံစားခ်က္က မ်က္ႏွာ တြင္ ေပၚလြင္ေန၏။

သူသည္ လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ ကေလးသူငယ္ ျပဳစုေရး ေဂဟာမွ ခြဲခြာကာ ယခုမွ ျမင္ဖူးေသာ ေမြးစားမိဘမ်ားႏွင့္အတူ တႀကိမ္တခါမွ် မေရာက္ဖူးသည့္ အိမ္ဆီသို႔ သြားရေတာ့မည္။ လူမႈဝန္ထမ္း အမွတ္အသား ျဖစ္သည့္ အက်ႌအျဖဴႏွင့္ လံုခ်ည္အျပာႏုေရာင္ ယူနီေဖာင္းကို တြဲဖက္ ဝတ္ဆင္ထားသည့္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီး၏ ေရွ႕တြင္ ပုဆစ္တုပ္ထိုင္ကာ ဦး ၃ ႀကိမ္ခ်၍ ကန္ေတာ့လိုက္၏။

“သား ေမေမတို႔ အိမ္ကို ေရာက္ရင္ မဆိုးရဘူးေနာ္။ လိမ္လိမ္မာမာေန ေနာ္။ စာလည္း ႀကိဳးစားရမယ္ေနာ္” ဆိုသည့္ ဆရာမႀကီး၏ ဆံုးမစကားကို ေခါင္းတြင္တြင္ ညိတ္သည္။ ထို႔ေနာက္ သူ႔ပိုင္ဆိုင္မႈ တခုျဖစ္သည့္ ေက်ာပိုးအိတ္ အေဟာင္းေလးကို ကိုင္လ်က္ သူ႔ေမြးစားမိခင္ဘက္သို႔ လွည့္လိုက္သည္။

“သား အက်ႌလဲမယ္ လာ။ ဒီအိတ္ကို ေက်ာင္းက သူငယ္ခ်င္းေတြ အတြက္ ထားခဲ့ေနာ္။ သားအတြက္ အိမ္မွာ ေက်ာပိုးအိတ္ အသစ္ေလး ရွိတယ္” ဟု ေမြးစားမိခင္ျဖစ္သူက အလြန္ေပ်ာ္ရႊင္ ၾကည္ႏူးေနေသာ ေလသံျဖင့္ ဆိုသည္။

အဝတ္အစား အသစ္မ်ားကို ဝတ္ဆင္လ်က္ ေမြးစားမိခင္၏ လက္ကိုဆြဲကာ ၿဖိဳးၿဖိဳး (အမည္လႊဲထား) သည္ သူေနထိုင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသည့္ ေက်ာင္းကို ေက်ာခိုင္းထြက္လိုက္သည္။ သူ႔ေနာက္တြင္ အေဖာ္ျဖစ္ခဲ့သည့္ ကေလးမ်ား၏ ႏႈတ္ဆက္ သံႏွင့္ ေက်ာင္းကို ျပန္လာလည္ရန္ ဖိတ္ေခၚသံမ်ား တစာစာႏွင့္ မညီမညာ ထြက္ေပၚလာသည္။ ႏႈတ္ဆက္ေနေသာ ကေလးမ်ားတြင္ အားက်စိတ္၊ ဝမ္းနည္း သိမ္ငယ္စိတ္မ်ား ျဖစ္ေပၚေနဟန္ တူသည္။

ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ ကိုယ္က်င့္တရား၊ လူမႈေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ စံႏႈန္းမ်ားကို ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္း တို႔၏ ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္ မိဘမ်ား ကိုယ္တိုင္ စြန္႔ပစ္ၾကသျဖင့္ ထိုကေလးငယ္မ်ားသည္ မိဘမဲ့မ်ား ျဖစ္ၾကရကာ ေဂဟာမ်ား၊ သင္တန္းေက်ာင္း မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိလာၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ျပည္တြင္းစစ္၊ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္မ်ား ကလည္း မိဘမဲ့ကေလး အေရအတြက္ကို တိုးပြားေစသည္။

မႏၲေလးၿမိဳ႕ရွိ ကေလးျပဳစုေရး ဌာနမွ ဦးစီးအရာရွိ ေဒၚေအးေအးျမင့္က “ရပ္ကြက္ ေက်းရြာေတြက မိဘမဲ့ ကေလးေတြ ေရာက္လာတာ ရွိသလို၊ မိဘအက်ဥ္းက်ေနလို႔ ယာယီ ေစာင့္ေရွာက္ထားဖို႔ ေရာက္လာတဲ့ ကေလးေတြလည္း ရွိတယ္။ ေဆး႐ံုတက္ၿပီး စြန္႔ပစ္ထားခဲ့လို႔ ေရာက္လာတဲ့ ကေလးေတြ မ်ားတယ္” ဟု ေျပာသည္။

မိဘမဲ့ ကေလးငယ္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ေပးသည့္ ဌာနတခု ျဖစ္သည့္ ေရႊဂံုတိုင္ ကေလးျပဳစုေရး ဌာနတြင္ ၆ ႏွစ္ၾကာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးေဟာင္း ေဒၚခင္မာေအးက “ကေလးေတြက စြန္႔ပစ္ခံရလို႔ ေရာက္လာတာ မ်ားတယ္။ မိဘ ကြယ္လြန္သြားလို႔ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မယ့္သူ မရွိလို႔ ေရာက္လာတာ နည္းတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက မိဘရွိေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ ျပႆနာကို အလြယ္တကူ ေျဖရွင္းဖို႔ အတြက္ ကေလးေတြကို စြန္႔ပစ္ထားခဲ့ၾကတာ” ဟု ရွင္းျပသည္။

လက္ရွိတြင္ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ဖ်ာပံုခ႐ိုင္ လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးမႉး တဦးလည္း ျဖစ္သည့္ သူက ဆက္လက္၍ “ဆရာမ တာဝန္ယူ ခဲ့တဲ့ ၆ ႏွစ္အတြင္းမွာ ကေလးေတြနဲ႔ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ မိဘေတြက ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေအာင္ တႏွစ္ကို အေယာက္ ၂၀ ေလာက္ထိ ကူညီေပးႏိုင္ခဲ့တယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အဆင္ေျပၾကတယ္။ ေက်ာင္းေကာင္းေကာင္း ထားေပးတယ္ ဆိုတာ ျပန္သိရေတာ့ ဝမ္းသာရတယ္။ အဆင္မေျပလို႔ ျပန္လာအပ္တာ ရွားပါတယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။

သူတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္ ကာလအတြင္း မိဘမဲ့ကေလးမ်ား၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔မွာ မိဘမ်ား၏ စြန္႔ပစ္မႈေၾကာင့္ ကေလးျပဳစုေရး ေဂဟာသို႔ ေရာက္ရွိလာသူမ်ား ျဖစ္ကာ၊ အမ်ားစုမွာ ကေလးေဆး႐ံုမ်ားတြင္ စြန္႔ပစ္ထားခဲ့သည့္ ကေလးမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ၿဖိဳးၿဖိဳး ဆိုေသာ ထိုကေလးသည္လည္း အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ မိဘမဲ့ ျဖစ္ခဲ့ရသည့္ ကေလးငယ္မ်ား အနက္ တဦးပင္ ျဖစ္ၿပီး လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ ကေလးသူငယ္ ျပဳစုေရး သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။

“ၿဖိဳးၿဖိဳးက ညအိပ္ရာဝင္ခါနီးတိုင္း ဆရာမေတြကို ေျပာေလ့ရွိတယ္။ သူ႔အေမနဲ႔ အေဖ သူ႔ကို ျပန္လာေခၚမွာ ဆိုၿပီး ေတာ့” ဟု ထိုကေလးငယ္ကို အနီးကပ္ ျပဳစုေပးခဲ့သည့္ ဆရာမတဦးက က႐ုဏာသက္ေသာ မ်က္ႏွာအမူအရာ ျဖင့္ ေျပာျပသည္။

ေမြးကင္းစ အရြယ္အတည္းက ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ခဲ့ရသည့္ ၿဖိဳးၿဖိဳးတေယာက္ မိဘအသစ္၏ ရင္ခြင္သို႔ ခိုလံႈခြင့္ ရသြားသျဖင့္ ဝမ္းနည္းဝမ္းသာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း မ်က္ရည္ဝဲေနသည့္ ထိုဆရာမ၏ မ်က္လံုးမ်ားက ေဖာ္ျပေန၏။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ သည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္ပါ အပိုဒ္ ၂၀ တြင္ မိဘမ်ားႏွင့္ တသီးတျခား ျဖစ္ေနေသာ ကေလးငယ္မ်ား အတြက္ ေနာက္ထပ္ ေျဖရွင္းစရာ နည္းလမ္း လံုးဝမရွိေတာ့သည့္ အခါတြင္မွသာ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားသို႔ ပို႔ေဆာင္အပ္ႏွံျခင္း ျပဳရမည္ ဆိုသည့္ အခ်က္ကို ျပ႒ာန္းထားသည္။

မိသားစု မရွိေတာ့ေသာ ကေလးမ်ားအား တာဝန္ယူ ေစာင့္ေရွာက္မည့္ မိသားစုထံ ယာယီအပ္ႏွံေပးျခင္း (သို႔မဟုတ္) ေမြးစားေစျခင္း တို႔ကဲ့သို႔ ဦးစားေပး နည္းလမ္းမ်ား မရွိေတာ့မွသာလွ်င္ ကေလးျပဳစုေရး ေဂဟာမ်ား၊ သင္တန္းေက်ာင္း မ်ားသို႔ ပို႔ရမည္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။

တာဝန္ယူ ေစာင့္ေရွာက္မည့္ မိသားစုထံ ယာယီအပ္ႏွံေပးျခင္း ဆိုသည္မွာ ကိုယ္ပိုင္ကေလးမ်ား ရွိၿပီး ထိုမိဘမဲ့ ကေလးကို တာဝန္ယူ ထိန္းေက်ာင္း ျပဳျပင္ေပးရန္ သေဘာတူေသာ မိသားစုတစုကို ဆိုလိုသည္။ ေမြးစားျခင္း ဆိုသည္မွာ ထိုကေလးငယ္သည္ မိသားစုသစ္တခုတြင္ ထာဝရ မိသားစုဝင္ အျဖစ္ ေနထိုင္သြားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကေလးအခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္က အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုထားသည္။

ေဂဟာႏွင့္ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားသည္ မိဘမဲ့ကေလးမ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ ပံုစံတြင္ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ အျဖစ္ က်င့္သံုးသင့္ေသာ စနစ္သာ ျဖစ္သည္။ မိဘမဲ့ ျဖစ္သြားသည့္ ကေလးငယ္အား ေဂဟာစနစ္ျဖင့္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား မျပဳလုပ္မီ ေဆြမ်ိဳးအသိုင္းအဝိုင္းက ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ၎ေမြးဖြားရာ ပတ္ဝန္းက်င္၌ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ သို႔မဟုတ္ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း၌ ေသာ္လည္းေကာင္း (တျခားေသာ သူမ်ားကို ေမြးစားေစျခင္း) ထားေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းကဲ့သို႔ ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ျခင္း မျပဳႏိုင္မွသာလွ်င္ မိဘမဲ့ ကေလးထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာမ်ား၌ ထားရွိရမည္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနာက္ဆံုး ေျဖရွင္းနည္း ျဖစ္သည့္ ေဂဟာ၊ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ထိန္းသိမ္းသည့္ စနစ္ကို အဓိက က်င့္သံုးၿပီး၊ သတ္မွတ္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ မိသားစုမ်ားက တရားဝင္ စာခ်ဳပ္စာတမ္းျဖင့္ ေမြးစားေစသည့္ နည္းကိုသာ က်င့္သံုးႏိုင္ဆဲ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးႏွင့္ လူမႈေရး အေျခအေန၊ အသိပညာ နည္းပါးမႈ၊ လူမႈေရး အခက္အခဲမ်ား ရွိျခင္းေၾကာင့္ စြန္႔ပစ္ကေလး ဦးေရ မ်ားျပားလာၿပီး ေစာင့္ေရွာက္မႈ လိုအပ္ေသာ ကေလးဦးေရလည္း တိုးလာေၾကာင္း လူမႈဝန္ထမ္း၊ ကယ္ဆယ္ေရး ႏွင့္ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာနက ဆိုထားသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔ (UNICEF) ၏ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ ကမၻာေပၚတြင္ မိဘ တဦးမဲ့ သည့္ ကေလးငယ္ေပါင္း ၁၅၃ သန္းရွိၿပီး၊ မိဘ ၂ ဦးလံုး မရွိေတာ့သည့္ ကေလးငယ္ေပါင္း ၁၈ သန္းခန္႔ ရွိကာ ထိုကေလးမ်ားသည္ မိဘမဲ့ ေဂဟာမ်ား၌ ျဖစ္ေစ၊ လမ္းေပၚတြင္ျဖစ္ေစ ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

UNICEF ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀ဝ၆ ခုႏွစ္ႏွင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္း မိဘမဲ့ ကေလးေဂဟာ ေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ ဖြင့္ခဲ့ၿပီး ကေလးေပါင္း ၁၉၁၂ ေယာက္သည္ မိသားစုအသိုင္းအဝိုင္း၏ အျပင္တြင္ ေနထိုင္ၾကရေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အုပ္ထိန္းသူမဲ့ ကေလးသူငယ္မ်ားအား အစိုးရက ေစာင့္ေရွာက္ေပးလ်က္ ရွိသည့္ ကေလးျပဳစုေရး ဌာနေပါင္း ၅ ခုရွိသည္။ ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ မေကြး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ႏွင့္ က်ိဳင္းတံုၿမိဳ႕ တို႔တြင္ လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာနက ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ ကေလးျပဳစုေရး ဌာနမ်ားတြင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ လူမႈေရးခ်ိဳ႕တဲ့ေနသည့္ ကေလးမ်ားႏွင့္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္မည့္သူ မရွိေသာ ကေလးမ်ားအား ေမြးစမွ အသက္ ၈ ႏွစ္အရြယ္အထိ ေစာင့္ေရွာက္ေပးလ်က္သည္။

အစိုးရသည္ ေမြးကင္းစ အရြယ္မွ အသက္ ၈ ႏွစ္အရြယ္ မိဘမဲ့ကေလးငယ္မ်ားကို ေရႊဂံုတိုင္ ကေလးျပဳစုေရး ေဂဟာတြင္ လည္းေကာင္း၊ အသက္ ၈ ႏွစ္ႏွင့္အထက္ ေယာက္်ားကေလးမ်ားကို လူငယ္သင္တန္းေက်ာင္း (က်ိဳက္ဝိုင္း) ၌ လည္းေကာင္း၊ မိန္းကေလးမ်ားကို အမ်ိဳးသမီးကေလးမ်ား သင္တန္းေက်ာင္း (မလိခ) ၌ လည္းေကာင္း၊ စြန္႔ပစ္ခံ မသန္စြမ္း ကေလးငယ္မ်ားကို မသန္စြမ္း ကေလးမ်ား ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရးေဂဟာ (က်ိဳက္ဝိုင္း) ၌ လည္းေကာင္း အသီးသီး ေစာင့္ေရွာက္ထားသည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ေဖာ္ေဖာ္ဝါရီလတြင္ ရန္ကုန္တိုင္း ေဒသႀကီး လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာနမွ သိရသည့္ ကိန္းဂဏန္းမ်ား အရ ေရြဂံုတိုင္ ကေလးျပဳစုေရး ဌာနတြင္ ကေလးငယ္ေပါင္း ၈၅ ဦး၊ လူငယ္သင္တန္းေက်ာင္း (က်ိဳက္ဝိုင္း) တြင္ ၁၂၀ ဦး၊ အမ်ိဳးသမီးကေလးမ်ား သင္တန္းေက်ာင္း (မလိခ) တြင္ ၁၃၁ ဦး၊ မသန္စြမ္း ကေလးမ်ားျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာ (က်ိဳက္ဝိုင္း) တြင္ ၆၅ ဦး စုစုေပါင္း ၄၀၁ ဦး ရွိသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ မိဘမဲ့ ေဂဟာမ်ား တြင္ ေနထိုင္သည့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ၇၃ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ မိဘအရင္း တဦး (သို႔မဟုတ္) ႏွစ္ဦးစလံုး ရွိၾကသည္။ ယင္း ကေလးမ်ားသည္ မိဘတို႔၏ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ အရည္အေသြးမီ ပညာေရး မရရွိမႈ၊ တရားဥပေဒႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရမႈ အျပင္၊ စြန္႔ပစ္ခံရမႈမ်ားေၾကာင့္ မလိုအပ္ဘဲ မိဘမဲ့ ေဂဟာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ၾကရသည္ ဟု UNICEF ၏ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ သိရသည္။

လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာနသည္ အသက္ ၅ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္မ်ားကို သားသမီး အျဖစ္ေမြးလိုသည့္ ဆႏၵရွိသူမ်ား အား အသက္ ၅၀ ႏွစ္ေအာက္ ဇနီးေမာင္ႏွံမ်ား ျဖစ္ျခင္း၊ သားသမီးရတနာ မရႏိုင္ေၾကာင္း ဆရာဝန္၏ ေထာက္ခံခ်က္၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ျခင္း စသည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ကိုက္ညီပါက စမ္းသပ္ ကာလ ၆ လႏွင့္ အဆင္ေျပပါက စာခ်ဳပ္စာတမ္းျဖင့္ ရာသက္ပန္ ေမြးစားခြင့္ ခြင့္ျပဳေပးလ်က္ ရွိသည္။

ကေလး၏ အသက္သည္ ၅ ႏွစ္ အထက္ျဖစ္ ပါက အဆိုပါ သင္တန္းေက်ာင္းမ်ား သို႔ အသီးသီး ေရာက္ရွိသြားကာ ႏိုင္ငံေတာ္က ေစာင့္ေရွာက္သည့္ ႏိုင္ငံပိုင္ ကေလးမ်ား ျဖစ္လာမည္ ျဖစ္သည္။

ကေလးသူငယ္ ျပဳစုေရးဌာနမ်ားသည္ မည္မွ်ပင္ ေကာင္းမြန္သည္ ဟု ဆိုေစကာမူ ေကာင္းမြန္ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္၊ ေႏြးေထြးေသာ မိသားစုဘဝထက္ ပို၍ ကေလးဘဝ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေစရန္ သာလြန္ေကာင္း မြန္ျခင္း မရွိဟု ကေလး အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ သေဘာ တူစာခ်ဳပ္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

က်ိဳက္ဝိုင္း လူငယ္သင္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္း အုပ္ႀကီး ဦးစိုးလြင္က “အမ်ားစနစ္နဲ႔ ေနရၿပီး၊ မိသားစုနဲ႔ ေနသလို ေနရတာ မဟုတ္ေတာ့ အခ်ိန္စနစ္နဲ႔ လုပ္ရတာျဖစ္လို႔ ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တဲ့ အပိုင္းမွာ အားနည္းၾကတယ္။ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံ ေရးပိုင္းမွာလည္း အားနည္းတယ္။ လူေတြက သူတို႔ ကို ႏွိမ္မလားလို႔ ေတြးတယ္” ဟု သင္တန္း ေက်ာင္းတြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသည့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အေျခအေနကို ရွင္းျပသည္။

သူကဆက္လက္၍ “ကေလးတေယာက္အတြက္ သင္တန္းေက်ာင္းကေတာ့ မေကာင္းတာ အမွန္ပဲ” ဟု ေျပာသည္။

မိဘရင္းခ်ာ မရွိေတာ့သည့္ ကေလးငယ္မ်ားကို ရပ္ရြာလူထု အေျချပဳကာ ယာယီထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္သည့္ Foster Care စနစ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီး ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားတြင္ က်င့္သံုးလ်က္ ရွိသည္။

အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အစၥလာမ္ ဥပေဒအရ ကာဖလာ (Khafala) ဟု ေခၚသည့္ မိသားစုတစုက ကေလးအား တသက္လံုး ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သည့္ ပံုစံအစဥ္အလာကို က်င့္သံုးေလ့ရွိၿပီး ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး စာခ်ဳပ္ အပိုဒ္ ၂၀ တြင္ ထိုကာဖလာ အစီအစဥ္ကို ကေလးအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ နည္းလမ္းတခု အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ မိဘမဲ့ကေလးမ်ားကို အစိုးရက တာဝန္ယူလိုက္ၿပီ ဆိုလွ်င္ ၁၈ ႏွစ္မျပည့္ေသးသည့္ ထိုကေလးမ်ားကို ရာသက္ပန္ ေမြးစားမည့္ မိဘမ်ား မရွိေသးခင္ ကာလတြင္ လူမႈ အသိုင္းအဝိုင္း အတြင္းရွိ တျခားေသာ မိသားစု တခုခုတြင္ မိသားစုဝင္ ပံုစံျဖင့္ ယာယီေနထိုင္ခြင့္ ရရွိေစရန္ ဦးစြာ စီစဥ္ေပးၿပီး၊ ေနစရိတ္ႏွင့္ စားစရိတ္မ်ားကို အစိုးရက ပံ့ပိုးျခင္း၊ ပံုမွန္လာေရာက္စစ္ေဆး ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေပးေၾကာင္း သိရသည္။

“ယာယီ အိမ္ေတြမွာ ေနရတဲ့ ကေလးေတြက ေနေရးစားေရး ေျပလည္ေပမယ့္ ကေလးတေယာက္ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ ခ်စ္ျခင္းေမတၲာ ေတြ၊ ပံ့ပိုးမႈေတြကို တကယ္ မရၾကဘူး။ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ ေရးရာ ျမႇင့္တင္ေပးဖို႔ အားနည္း တယ္။ ေႏြးေထြးမႈကို မရဘူး။ အဲဒီအိမ္ေတြကေန ထြက္ေျပးၿပီး လမ္းေပၚကို ေရာက္ၾကတဲ့ ကေလးေတြလည္း ရွိတယ္” ဟု အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည့္ ေဒၚခင္ေမေဇာ္က ေျပာျပသည္။

အသက္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္သြားပါက မိဘမဲ့ ကေလးမ်ားအား Foster Care အစီအစဥ္ ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီး ထိုကေလးမ်ား၏ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့မ်ား ျဖစ္ၾကကာ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ရာဇဝတ္မႈမ်ား က်ဴးလြန္ေၾကာင္း အေမရိကန္ အစိုးရက ထုတ္ျပန္သည့္ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ သိရသည္။ ထို ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္သည္ အလုပ္လက္မဲ့မ်ား ျဖစ္လာ ၿပီး အစိုးရ၏ ေထာက္ပံ့ေၾကးမ်ားျဖင့္ ဆက္လက္ေနထိုင္ ၾကရကာ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က မူးယစ္ေဆးစြဲသူမ်ား ျဖစ္လာေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒၚခင္ေမေဇာ္က “ယာယီအိမ္ေတြကေန ႀကီးျပင္းလာ ေပမယ့္ ေအာင္ျမင္သြားတဲ့ သာဓကေတြကေတာ့ ရွိေနတယ္။ နာမည္ေက်ာ္ ဘတ္စကက္ေဘာ ကစားသမား Alonzo Mourning၊ ႐ုပ္ရွင္သ႐ုပ္ေဆာင္ Victoria Rowell တို႔ဟာ ယာယီ အိမ္ေတြမွာ ႀကီးျပင္းလာရတဲ့ မိဘမဲ့ေတြပါ။ အခုေတာ့ သူတို႔ က ယာယီအိမ္ေတြမွာ ေနေနရတဲ့ မိဘမဲ့ေတြကို အစိုးရက ဒီထက္ပိုၿပီး အကူအညီေပးဖို႔ စနစ္ရဲ႕ ခြ်တ္ယြင္းခ်က္ေတြကို ေထာက္ျပေနၾကပါတယ္” ဟု ဆက္လက္ေျပာသည္။

မိဘမဲ့ ကေလးငယ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္မည့္ အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုကဲ့သို႔ ကမၻာ့ထိပ္တန္း ႏိုင္ငံႀကီးတခု၌ ပင္လွ်င္ မက်င့္သံုးႏိုင္ေသးဘဲ ေဝဖန္ခံရမႈမ်ား ရွိေနသည္။ အေမရိကန္ရွိ လူမႈေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက မိသားစု မၿပိဳကြဲေရး၊ မူးယစ္ေဆးဝါးျဖတ္ရန္၊ မိသားစုမ်ားကို ပိုမိုပံ့ပိုးၿပီး ကေလးငယ္မ်ားကို မိဘမဲ့ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေရးမ်ား တြင္ အစိုးရက ပိုမိုအာ႐ံု စိုက္သင့္သည္ ဟု ေျပာဆိုၾကေၾကာင္း ေဒၚခင္ေမေဇာ္က ေျပာျပသည္။

ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ျမင့္မားေနဆဲ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရပ္ရြာလူထု အေျချပဳ ေစာင့္ေရွာက္သည့္ စနစ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ အတြက္ပင္ အတားအဆီးႏွင့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။

လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ အသိပညာ၊ ေငြေၾကးႏွင့္ ကြ်မ္းက်င္ေသာ ဝန္ထမ္းအင္အား စသည့္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း က်ိဳက္ဝိုင္း လူငယ္ သင္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးစိုးလြင္က ေထာက္ျပသည္။

ဦးစိုးလြင္က “အဲဒီ စနစ္က လုပ္ႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ ေကာင္းမယ္။ ဒါေပမယ့္ ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားတယ္။ မိသားစုေတြ ၾကားထဲမွာ သြားေနႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ရပ္ရြာလူထု အဖြဲ႔အစည္း ကိုယ္တိုင္က အသိပညာ လိုေနတုန္းပဲ။ ဒါေၾကာင့္ အခုခ်ိန္ထိ မလုပ္ႏိုင္ေသး ဘူး။ ကေလးေတြရဲ႕ လုပ္အားကို အသံုးခ်ဖို႔အတြက္ လာေခၚတဲ့သူပဲ မ်ားတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ရပ္ရြာလူထုက ဝိုင္းဝန္းတာဝန္ယူ ေစာင့္ ေရွာက္သည့္ စနစ္မ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ အတြက္ အဓိက အခက္အခဲ တခုမွာ လူထု၏ စီးပြားေရး အေျခအေနျဖစ္ၿပီး ဌာနအေနႏွင့္လည္း ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း အႏွံ႔ သြားေရာက္ကာ ေနာက္ဆက္တြဲ ေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ဝန္ထမ္းအင္အား အခက္အခဲလည္း ရွိေနသည္။ လုပ္ေဆာင္ေနရသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဝန္ထမ္းအင္အား မမွ်တမႈမ်ား ရွိေနသည္ကိုလည္း ေတြ႔ရသည္။

“ရပ္ရြာထဲမွာ အသိပညာေပးမႈေတြ အမ်ားႀကီး လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္။ အခုက မိဘေတြ ကိုယ္တိုင္က သင္တန္းေက်ာင္းမွာ လာအပ္ပါရေစ ဆိုတာက မ်ားေနတုန္းပဲ” ဟု ဦးစိုးလြင္က ေျပာသည္။

လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာနႏွင့္ UNICEF တို႔ ပူးေပါင္း၍ သင္တန္းေက်ာင္းေန ကေလးသူငယ္မ်ား အား လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြင္း၌ မိသားစုျဖင့္ ေနထိုင္ရသည့္စနစ္ (Home Stay System) ကို စမ္းသပ္ ဖူးခဲ့ေသာ္လည္း အားနည္းခ်က္မ်ား ေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္မႈ မရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ထို႔အျပင္ လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာန အေနႏွင့္လည္း ကေလးသူငယ္ အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ လူထု အသိပညာေပးေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာနမွ ေစာင့္ေရွာက္ထားသည့္ ကေလးငယ္မ်ားအား အသက္ ၁၈ ႏွစ္ မျပည့္ခင္ ကာလတြင္ ေနာက္ေၾကာင္း ရာဇဝင္ကို စံုစမ္းၿပီး အဆက္အသြယ္ ရပါက မိဘအုပ္ထိန္းသူထံ ျပန္အပ္ျခင္း၊ အဆက္အသြယ္ မရပါက သင့္ေလ်ာ္ေသာ အလုပ္အကိုင္မ်ား ရွာေဖြေပးကာ ရပ္တည္ေနႏိုင္ ပါက ၎တို႔၏ ကိုယ္တိုင္ဘဝကို ထိန္းေက်ာင္း ေစေၾကာင္း က်ိဳက္ဝိုင္း လူငယ္သင္တန္းေက်ာင္းမွ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီးက ေျပာသည္။

“၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က မိဘ ျပန္မေတြ႔ဘူး။ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ေတာ့ ျပန္ေတြ႔တယ္။ ျပန္ေတြ႔ရင္ ျပန္အပ္ၿပီး လမ္းေပၚ ျပန္ေရာက္မသြားေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔နဲ႔ ေက်ာင္းဆက္ထားဖို႔ Follow Up ျပန္လုပ္ရတယ္” ဟု ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး ဦးစိုးလြင္က ေျပာျပသည္။

မိဘအရင္းႏွင့္ ျပန္ဆံုေတြ႔ခြင့္ ရသြားသည့္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ကေလးငယ္တို႔၏ မိသားစုမ်ားကို လူမႈဝန္ထမ္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ထိုးထားေသာ NGO မ်ားက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းငယ္မ်ား ေထာက္ပံ့ကူညီေပးသည့္ အစီ အစဥ္မ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

က်ိဳက္ဝိုင္း လူငယ္သင္တန္းေက်ာင္းတြင္ ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ထားသည့္ ကေလးငယ္မ်ား အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္က တေန႔လွ်င္ ျမန္မာက်ပ္ေငြျဖင့္ စားစရိတ္ ၄၃၂ က်ပ္ ၁၀ ျပားႏႈန္းျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ ပုဂၢလိက အလႉရွင္ ကုမၸဏီ တခုက ကေလးတဦးလွ်င္ ကုလားပဲ ၂ က်ပ္သားႏႈန္းႏွင့္ တပတ္လွ်င္ ၾကက္ဥ ၂ လံုး ျဖည့္စြက္ ေကြ်းေမြးလ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာန၏ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ ရရွိထားသည့္ ပုဂၢလိက မိဘမဲ့ကေလး ေဂဟာမ်ားသည္လည္း အစိုးရ၏ သတ္မွတ္ႏႈန္းထား အတိုင္း ကေလးတဦးအား တေန႔လွ်င္ ေငြက်ပ္ ရာဂဏန္းရွိ စားစရိတ္ ေထာက္ပံ့ေၾကး ရရွိၾကၿပီး အသံုးစရိတ္ အမ်ားစုမွာ ပုဂၢလိက အလႉရွင္မ်ား၏ ေထာက္ပံ့ လႉဒါန္းမႈမ်ားျဖင့္ ရပ္တည္ ေနၾကရေၾကာင္း သိရသည္။

အလားတူ လူမႈဝန္ထမ္း အသိအမွတ္ ျပဳမထားေသာ၊ အစိုးရ၏ ေထာက္ပံ့ကူညီမႈ မရရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ေက်ာင္းမ်ား၊ ခရစ္ယာန္ မိဘမဲ့ ေဂဟာမ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္။

“အေဖ မေခၚႏိုင္တဲ့ ကေလး ေမြးလာေတာ့ စြန္႔ပစ္ခဲ့တာေတြ ျဖစ္တယ္။ ဦးပၪၥင္းတို႔ ေက်ာင္းေရွ႕မွာ ကေလးေတြ လာစြန္႔ပစ္ခဲ့တာေတြ ရွိဖူးတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြဆိုရင္ ပုရြက္ဆိတ္ေတြေတာင္ အံုေနတယ္။ ဦးပၪၥင္းတို႔ ေက်ာင္းမွာ ဒီကေလးေတြကို တရားေဟာလို႔ ရလာတဲ့အလႉေငြနဲ႔ ေကြ်းေမြးေစာင့္ ေရွာက္တယ္” ဟု အသက္ ၁၃ လသား အရြယ္မွ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားအရြယ္ မိဘမဲ့ ကေလး ငယ္ေပါင္း ၁၆၈ ဦးကို ေကြ်းေမြးေစာင့္ေရွာက္ ထား သည့္ ဓမၼလကၤာရ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္း (တြံေတး) မွ ေက်ာင္းထိုင္ ဆရာေတာ္ အရွင္ေရဝတက မိန္႔ၾကားသည္။

ဆရာေတာ္၏ ေက်ာင္းတြင္ ေစာင့္ေရွာက္ထား သည့္ ကေလးငယ္မ်ား၏ အေရအတြက္ ထက္ဝက္ ခန္႔သည္ ၂၀ဝ၈ ခုႏွစ္က တိုက္ခတ္ခဲ့သည့္ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းေၾကာင့္ မိဘမ်ား ဆံုးပါးခဲ့ၾကသည့္ သဘာဝ ေဘးဒဏ္ခံ ကေလးငယ္မ်ား ျဖစ္သည္။

“စစ္မက္ေတြ၊ သဘာဝေဘးေတြနဲ႔ ငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးမႈေတြေၾကာင့္ မိဘမဲ့ေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေတြမျဖစ္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း လုပ္ကိုင္ၾကဖို႔ လိုပါ တယ္” ဟု ဆရာေတာ္က ဆက္လက္မိန္႔သည္။

သင္တန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ ႀကီးျပင္း ရွင္သန္ခဲ့ရသည့္ ၿဖိဳးၿဖိဳးတေယာက္ အသက္ ၅ ႏွစ္အရြယ္တြင္ မိဘအသစ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရခဲ့သည္။

“အိမ္ကို ေရာက္ေတာ့ ေဖေဖနဲ႔ ေမေမက သားကို ဘာလို႔ အဲဒီေက်ာင္းမွာ ထားခဲ့တာလဲလို႔ အၿမဲတမ္း ေမးတယ္။ သူက ကေလးတပိုင္း၊ လူႀကီးတပိုင္း ျဖစ္ေနတယ္။ သိလည္း သိတတ္တယ္။ မိဘေတြနဲ႔ အခုမွ ေနရေတာ့ ခြ်ဲတာကလည္း လြန္ေရာ” ဟု ၿဖိဳးၿဖိဳး၏ ေမြးစားမိခင္က ေျပာသည္။

လူမႈဝန္ထမ္း ဦးစီးဌာန၏ လက္ေအာက္ရွိ ေရႊဂံုတိုင္ ကေလးျပဳစုေရး ဌာနတြင္ စတင္ဖြင့္လွစ္ ခ်ိန္မွ ယခုတိုင္ေအာင္ ၿဖိဳးၿဖိဳးကဲ့သို႔ မိဘအသစ္မ်ား ႏွင့္ ထပ္မံေတြ႔ဆံုခြင့္ရသည့္ ကေလးငယ္ေပါင္း ၃၀ဝ ေက်ာ္ခန္႔ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ယခင္ ေက်ာင္းအုပ္ ႀကီးေဟာင္း ေဒၚခင္မာေအးထံမွ သိရသည္။

သားသမီးရင္းခ်ာ မရႏိုင္ေတာ့သည့္ အရြယ္လြန္ ေမြးစားမိဘမ်ားသည္ ၿဖိဳးၿဖိဳးကို အတိုးခ်၍ ခ်စ္ၾကသည္။ လူသစ္ ကေလးတေယာက္ အိမ္သို႔ ေရာက္ခါစ ကာလမ်ားက ထိန္းရခက္ခဲေလမလားဟု စိတ္ပူပင္မိေသာ္လည္း ယခုေတာ့ အဆင္ေျပသည္ ဟု ဆိုသည္။ ေရာက္ခါစ ကာလမ်ားက မိဘမ်ားကို မ်က္စိေအာက္က အေပ်ာက္မခံသည့္ ၿဖိဳးၿဖိဳး သည္ ယခုေတာ့ ေနသားတက် ရွိေနၿပီျဖစ္ေလသည္။ ။