စင္ကာပူဖိုရမ္တြင္ အစိုးရသစ္အား ေဝဖန္

ဧရာ၀တီ

၂ လ နီးပါး ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီျဖစ္ေသာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အစိုးရသစ္ကို ျပီးခဲ့သည့္အပတ္ ေသာႀကၤာေန႕က စင္ကာပူႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ ျမန္မာဖိုရမ္ ၂၀၁၆ တြင္ တက္ေရာက္သူမ်ားက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေဝဖန္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းဖိုရမ္ကို ပညာေရး သုေတသန အဖြဲ႕အစည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေလ့လာေရး အင္စတီက်ဴက (Institute of Southeast Asian Studies – ISEAS) ကမကထျပဳ က်င္းပျခင္း ျဖစ္ျပီး ျမန္မာ သုေတသီမ်ား၊ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ စီးပြားေရးသမားမ်ား ပါဝင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ပို႕စ္သတင္းစာက သတင္းေရးသားေပးပို႕ခဲ့သည္။

“ျပည္သူေတြဟာ ၾကီးၾကီးမားမား ေမွ်ာ္လင့္ေနၾက႐ံုမက သည္းညည္းခံႏိုင္ဖို႕လည္း ၾကိဳးစားေနရတယ္” ဟု ေဖာ္ရမ္တက္ေရာက္သူတဦးျဖစ္ေသာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွ ဦးကိုကိုၾကီးက ေျပာေၾကာင္း သတင္းက ေရးသည္။ ထို႕ျပင္ ဆယ္စု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္မႈမ်ား ေပ်ာက္ဆုံးခဲ့ရျခင္းအျပင္ ေန႕စဥ္ဘဝေနထိုင္ေရး အေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ားအတြက္လည္း သည္းမခံခ်င္ၾကေတာ့ေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း ဆိုသည္။

အက်ဥ္းေထာင္ထဲတြင္ ၁၉ ႏွစ္ၾကာ ေနခဲ့ရသူ ဦးကိုကိုၾကီးက လူငယ္မ်ိဳးဆက္မ်ားအေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီေရး အေျပာင္းအလဲအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ခဲ့ၾကေသာ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းတို႕ကဲ့သို႕ စိတ္မရွည္ေတာ့ေၾကာင္းလည္း လွ်ပ္စစ္မီး မၾကာခဏ ျပတ္ေတာက္မႈႏွင့္ ၾကဳံေနရေသာ ကိုယ္ပိုင္အေတြ႕အၾကဳံကို ေျပာခဲ့ေသးသည္။ “ဒုတိယအိမ္လို ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ က်ေနာ္ သည္းခံႏိုင္ခဲ့တယ္။ လက္ထဲမွာ ယပ္ေတာင္ကေလး ခပ္ျပီး ေနႏိုင္ခဲ့တယ္။ NLD ေအာင္ျမင္ေစခ်င္ခဲ့တယ္။ လူေတြက ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ရွိတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႕ သည္းခံဖို႕ အဆင္သင့္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အခု ၉ လပဲ ရွိတဲ့ က်ေနာ့္သမီးက်ေတာ့ မီးျပတ္တာနဲ႕ ငိုေတာ့တာပဲ”ဟု ေျပာေၾကာင္း သတင္းက ေရးသားထားသည္။

ထို႕ျပင္ ဦးကိုကိုၾကီးက ႏိုင္ငံေတာ္ အၾကံေပး ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD အစိုးရသည္ အခ်ိန္မ်ားစြာ ရမည္မဟုတ္ဘဲ ျငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈ၊ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေျပာင္းလဲေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ လွ်ပ္စစ္မီး စသည့္ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္စရာမ်ားကို အလ်င္အျမန္ ဆုံးျဖတ္ေဆာင္ရြက္ရမည္ဟုလည္း ေျပာဆိုသည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ရမွာဟု Center of Diversity and National Harmony ၏ ဒါ႐ိုက္တာ ေဒါက္တာေက်ာ္ရင္လႈိင္က ေျပာခဲ့ျပီး စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံရွိေသာ ဦးသိန္းစိန္အစုိးရလက္ထက္တြင္ ၂ ဖက္လံုးမွ ေဆြေႏြးသူမ်ားအၾကား ပုဂၢဳိလ္ေရး အရ ယုံၾကည္မႈကုိ အေျခခံ၍ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တုိက္ခုိက္မႈမ်ားကို အဆုံးသတ္ခဲ့သည္ဟု ေျပာသည္။

“ဒါက ဦးသိန္းစိန္ခ်န္ထားခဲ့တဲ့ အေမြအႏွစ္ပဲ။ ဒါေပမယ့္ အခု အစုိးရက အားလံုးနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ အဆင့္မွာ အဲဒီလုိ ယုံၾကည္မႈ မ်ိဳးကုိ ဘယ္တုန္းကမွ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ဘူး”ဟု ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လႈိင္က ေျပာသည္။ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လႈိင္သည္ ယခင္က MPC ဟု အမ်ားသိေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ဗဟိုဌာနတြင္ တာဝန္ယူခဲ့ျပီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အပစ္ရပ္ေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ဖူးသည္။

NLD အစုိးရက တုိင္းရင္းသား အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ “၂၁ရာစု ပင္လုံညီလာခံ”က်င္းပရန္ ဆုံးျဖတ္ထားေသာ္လည္း ထုို ညီလာခံမွ အလံုးစံု ေျပာင္းလဲမႈကို ေမွ်ာ္လင့္သူ အနည္းငယ္သာ ရွိေၾကာင္း သတင္းက ဆိုသည္။ တုိင္းရင္းသားအေရး ေျဖရွင္းရာတြင္ စစ္တပ္က အသာစီးပိုမို ရရွိထား ေၾကာင္း အထူးသျဖင့္ ရလဒ္မ်ား ထြက္ေပၚလာေရးတြင္ ဖိအားေပးႏိုင္စြမ္း ရွိေနေၾကာင္းလည္း ဆိုသည္။

“ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လုိဆက္လုပ္ရမယ္ဆုိတဲ့အေပၚမွာ သိပ္ၿပီး ျပင္ဆင္ထားတာ မရွိဘူး။ ေနာက္ဆုံး မေအာင္ျမင္တဲ့အခါ သူက စစ္တပ္ရဲ႕ အေနအထားကို က်င့္သံုးလာဖြယ္ရာ ရွိပါတယ္” ဟု ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားသူတဦးျဖစ္ခဲ့ျပီး ယခုအခါ ႏိုင္ငံေရး သုံးသပ္ပိုင္းျခားသူျဖစ္သည့္ ဦးမင္းဇင္ကလည္း ေျပာသည္။ ဦးမင္းဇင္သည္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ University of California, Berkeley တြင္ ပါရဂူဘြဲ႕ယူစာတမ္းေရးသားေနသူလည္း ျဖစ္သည္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ဦးေဆာင္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းကုိ နာမည္အသစ္တခုေပးတာမ်ိဳးကဲ့သုိ႔ ေျပာင္းလဲမႈအနည္းငယ္မွာ ျခြင္းခ်က္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးမင္းဇင္က ေျပာျပီး “ႏုိင္ငံေရးအရ ေျပာရရင္ သူ႔(ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္)အျမင္က စစ္တပ္နဲ႔ အနည္းနဲ႔ အမ်ား တူပါတယ္”ဟုလည္း သုံးသပ္ေၾကာင္း သတင္းက ေရးသည္။

NLD သည္ ခိုင္မာေသာ မူဝါဒကို အုတ္ျမစ္ခ်ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘဲ စီးပြားေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားေရးရာမ်ားတြင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္ မ်ားႏွင့္သာ “အာဝဇၨန္းရႊင္”ေနေၾကာင္း ဦးမင္းဇင္က ေဝဖန္ေျပာဆိုသည္။

“လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၅ ႏွစ္ အႏွစ္ ၂၀ တုန္းက အငွားကားေမာင္းသူေတြနဲ႔ ဆုိက္ကားဆရာေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြးေကာက္ခံရရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ကားလမ္းပိတ္တာေတြ၊ အက်င့္ပ်က္ျခစားတာေတြ၊ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကလုိ ေရႀကီးတာေတြ ငွက္ဖ်ားေရာဂါျဖစ္ပြားတာေတြ ရွိေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူးလုိ႔ က်မကုိ ေျပာၾကတယ္။ လမ္းေဘးေခြးေတြကုိ သုတ္သင္မယ္။ ကမာၻႀကီးပူေႏြးမႈ အဆုံးသတ္မယ္။ ၿပီးေတာ့ လူတုိင္း ၂၄ နာရီ လွ်ပ္စစ္မီး ရလိမ့္မယ္လုိ႔ ေျပာၾကတယ္” ဟု ၀ါရွင္တန္ တကၠသိုလ္မွ ျမန္မာ့အေရး အၾကီးတန္းသုေတသီ Mary Callahan က ဖုိရမ္တြင္ ေျပာသည္။ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း ျပဳစုေရးသားေသာ သူ၏ Making Enemies: War and State Building in Burma မွာ ထင္ရွားသည္။

ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္းမ်ားကို ႀကိဳဆိုေသာ္လည္း သာမန္ျပည္သူတို႔၏ ဘ၀ အေပၚသက္ေရာက္ျခင္း မရွိသည့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္သည္ဟု Mary Callahan က ဆိုသည္။ ျပည္သူမ်ားက ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈ၊ ဆင္းရဲ ႏြမ္းပါး မႈ ႏွင့္ အားလံုးပါ၀င္သည့္ တိုးတက္မႈမ်ား အေပၚ ပိုမိုစိုးရိမ္ေနၾကသည္။

“NLD က ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အႏိုင္ရရွိခဲ့တဲ့ အတြက္ အစိုးရသစ္အတြက္ အခြင့္အေရးေတြ လမ္းပြင့္လာပါၿပီ။ လႊတ္ေတာ္မွာ မဲအမ်ားစုနဲ႔ သူတို႔ ဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ပါတယ္ ဒါမွမဟုတ္ တည္ဆဲဥပေဒေတြကို ဖ်က္သိမ္းႏိုင္ပါတယ္။ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ဖို႔ လြယ္ပါတယ္။ ဒါအခြင့္အေရးပါ” ဟု ဦးကိုကိုႀကီးက ေထာက္ျပသည္။ “သူတို႔ ဒီအခြင့္ အေရးကို ဘယ္ ေလာက္အထိ အသံုးခ်ႏိုင္မလဲ။ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေန႔စဥ္ ဘ၀ကို တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လို လုပ္ ႏိုင္မလဲ”ဟုလည္း ဆိုသည္။

NLD ပါတီ ေရြးေကာက္ခံရၿပီး အာဏာရရွိလာျခင္းက ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲ လံုး၀ ၿပီးဆံုးသြားျခင္း မဟုတ္ဘဲ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အပါအ၀င္ သက္ဆိုင္ရာ လူပုဂၢိဳလ္ အဖြဲ႔အစည္း(stakeholder) အား လံုး ပါ၀င္လာေစရန္ လိုအပ္သည္ဟု ဦးမင္းဇင္က ေျပာျပီး “ရည္မွန္းခ်က္က ေရြးေကာက္ခံရေရးထက္ ပိုရပါမယ္။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ က်ေနာ္တို႔ မွာ benevolent authoritarianism (သေဘာေကာင္းတဲ့ အာဏာရွင္ဝါဒ) ျဖစ္လာပါမယ္” ဟုလည္း ေျပာဆိုေၾကာင္း သိရသည္။

ISEAS မွ ျမန္မာ့အေရး အၾကီးတန္း သုေတသီ ေဒါက္တာတင္ေမာင္ေမာင္သန္းကလည္း “က်ေနာ္တို႔က အခု အခ်ိန္မွာ မလြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ဗဟု၀ါဒ(illiberal pluralism) ကေန လြတ္လပ္တဲ့ အာဏာရွင္၀ါဒ (liberal authoritarianism) ကို ကူးေျပာင္းေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မလြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ဗဟု၀ါဒ ကေန တပိုင္းတစ လြတ္လပ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ(quasi-liberal democracy ) အထိပဲ ေျပာင္းလဲႏိုင္ပါေသးတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ ရက္ ၁၀၀ မျပည့္ေသးလို႔ပါ” ဟု ေျပာဆိုသြားၾကေၾကာင္း သိရပါသည္။