မႏၱေလး အသံခ်ဲ႕စက္အမႈ ေန႕စဥ္ ႐ုံးထုတ္ၾကားနာေန

ဇာနည္မာန္

မႏၱေလးျမိဳ႕ မဟာေအာင္ေျမျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ဓမၼာရံုတခုမွ ဝတ္ရြတ္ေနခ်ိန္တြင္ အသံခ်ဲ႕စက္ၾကိဳးမ်ားကို ဆြဲျဖဳတ္ပစ္ခဲ့သည့္ နယ္သာလန္ႏိုင္ငံသား ကမၻာလွည့္ခရီးသည္ကို တရားရံုးတင္စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျပီျဖစ္သည္။

၄င္း နယ္သာလန္ႏိုင္ငံသား Klaas Hijtema ကို ဗုဒၶဟူးေန႔က မဟာေအာင္ေျမျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ စတင္ရံုးထုတ္ခဲ့သည္။ တရားလိုမ်ားျဖစ္သည့္ မဟာေအာင္ေျမျမိဳ႕နယ္ အလုပ္သမားႏွင့္ လူဝင္မႈၾကီးၾကပ္ေရးရံုးမွ အရာရွိမ်ား၊ အခင္းျဖစ္ ဓမၼာရံုမွ ဝတ္ရြတ္အသင္းေခါင္းေဆာင္အပါအဝင္ တရားလိုျပ သက္ေသမ်ားကို ေန႔စဥ္ ဆက္တိုက္ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနျပီ ျဖစ္သည္။

ျပီးခဲ့သည့္အပတ္ ေသာၾကာေန႔ညတြင္ အခင္းျဖစ္ ဓမၼာရံုအတြင္း ဝတ္ရြတ္အသင္းမွ ပရိတ္ရြတ္ဖတ္ေနစဥ္ ဓမၼာရံုႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရွိ ဟိုတယ္တြင္ တည္းခိုေနေသာ အဆိုပါ နယ္သာလန္ ႏိုင္ငံသားသည္ ဆူညံသည္ဟုဆိုကာ အသံခ်ဲ႕စက္ၾကိဳးမ်ားကို ဝင္ေရာက္ ျဖဳတ္ပစ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ဓမၼာရံုတြင္း ဝင္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ ဖိနပ္လည္း စီးထားေၾကာင္း တရားလိုမ်ားက ရံုးေတာ္တြင္ ထြက္ဆိုခဲ့ၾကသည္။

အဆိုပါ အသက္ ၃၀ အရြယ္ နယ္သာလန္ ႏိုင္ငံသားကို အလုပ္သမားႏွင့္ လူဝင္မႈ ၾကီးၾကပ္ေရးဌာနက ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ရိုးရာထံုးတမ္းဓေလ့ကို ေႏွာင့္ယွက္သည္ဆိုကာ ျပည္ဝင္ခြင့္ ဗီဇာစည္းကမ္းခ်ိဳးေဖာက္မႈျဖင့္ တရားစြဲဆိုထားသလို၊ ဓမၼာရံု ဝတ္ရြတ္အသင္းေခါင္းေဆာင္မွလည္း သာသနာညိဳးႏြမ္းေစမႈပုဒ္မျဖင့္ တရားစြဲဆိုထားသည္။

ဗုဒၶဟူးေန႔ အမႈၾကားနာခ်ိန္တြင္ Klass Haijtema က ၄င္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဘာသာေရးႏွင့္ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈတို႔ကို ေႏွာင့္ယွက္ရန္ တမင္ရည္ရြယ္၍ ျပဳမူခဲ့ျခင္း မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၄င္း၏ အျပဳအမူမ်ားေၾကာင့္ အေႏွာင့္အယွက္မ်ား ျဖစ္သြားရသည့္အေပၚ မ်ားစြာ စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိေၾကာင္း ရံုးေတာ္တြင္ ထြက္ဆိုခဲ့သည္။

“က်ေနာ္ ဒီအေဆာက္အအုံကုိ ဘာသာေရးအေဆာက္အအုံဆုိတာ မသိခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီညက က်ေနာ္အရမ္းပင္ပန္းေနတယ္။ ဆူညံသံေတြၾကားရေတာ့ ႏုိးလာတယ္။ ကေလးေတြ ေဆာ့ေနတယ္ထင္ၿပီး အရမ္းစိတ္တုိသြားတာပါ” ဟု ၎၏ ဘာသာျပန္ကတဆင့္ ရံုးေတာ္သို႔ ထြက္ဆိုသည္။

“အဲဒါနဲ႔ အဲဒီအေဆာက္အအုံထဲ၀င္သြားၿပီး အသံခ်ဲ႕စက္ႀကိဳးေတြ ျဖဳတ္ပစ္လုိက္တယ္။”

ဧရာ၀တီသတင္းဌာနက တရားခြင္အျပီးတြင္ အဆုိပါ ျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ပက္သတ္၍ ထပ္မံေမးျမန္းခဲ့ေသာ္လည္း Klaas Haijtema က ဘာမွ်ထပ္မေျပာလုိေၾကာင္းသာ ေျပာခဲ့သည္။

အကယ္၍ Klaas Haijtema သည္ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ေၾကာင္း ထင္ရွားပါက လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၃(၁) ျဖင့္ အနည္းဆုံး ေထာင္ဒဏ္ ၆လမွ အမ်ားဆုံး ၅ႏွစ္အထိႏွင့္ သာသနာေတာ္ ညွိးႏြမ္းေစမႈ ပုဒ္မ ၂၉၆ ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ႏွစ္ က်ခံရႏုိင္သည္။

၎ကုိ လက္ရွိတြင္ မႏၱေလး အုိးဘုိေထာင္၌ ထိန္းသိမ္းထားသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လူဦးေရ ၉၀ရာခုိင္ႏႈန္းနီးပါးမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ဘာသာေရးဆိုင္ရာ အထြတ္အျမတ္ထားရာ ေနရာမ်ားတြင္ ဖိနပ္စီးျခင္းႏွင့္ ဘာသာေရး ဓေလ့ထုံတမ္းမ်ားကုိ ေလးစားလိုက္နာမႈမရွိျခင္း၊ ဖ်က္ဆီးျခင္းတို႔က ဘာသာေရးထိပါးေစာ္ကားျခင္းအျဖစ္ ရႈျမင္ခံရႏုိင္သည္။

Klaas Haijtema သည္ ဗုဒၶဘာသာကုိ အသေရဖ်က္မႈအတြက္ တရားစြဲခံရေသာ ပထမဆုံး ႏုိင္ငံျခားသားမဟုတ္ပါ။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ နယူးဇီလန္ႏုိင္ငံသား ဘားမန္ေနဂ်ာ Philip Blackwood သည္ ၄င္း၏ ဘားတြင္ ေလ်ာ့ေစ်းျဖင့္ ေရာင္းခ်မည့္ အခ်ိန္အပိုင္းအျခားမ်ားကို ေၾကာ္ျငာရန္ ဗုဒၶ ရုပ္ပုံအားဒီေဂ် နားၾကပ္တပ္ဆင္ထားသည့္ ဓာတ္ပုံကုိ ေဖ့ဘုတ္စာမ်က္ႏွာတြင္ ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ Philip Blackwood သည္ ေထာင္ဒဏ္ ၂ႏွစ္ခြဲ က်ခံခဲ့ရျပီး ယခုႏွစ္အေစာပုိင္းတြင္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတလႊားတြင္ ဘာသာေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အခင္းအက်င္းမ်ား၌ အသံခ်ဲ႕စက္မ်ား က်ယ္ေလာင္စြာ အသုံးျပဳျခင္းကုိ ေ၀ဖန္ခံေနရေသာ အခ်ိန္တြင္ ယခု နယ္သာလန္ႏုိင္ငံသား အမႈမွာလည္း အခ်ိန္ကုိက္ ျဖစ္ေပၚလာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

မနက္အေစာပုိင္းႏွင့္ ညေနပုိင္းမ်ားတြင္ အလွဴပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ ဘာသာေရး အခမ္းအနားႏွင့္ ဓေလ့ထုံးတမ္းကိစၥရပ္မ်ား ေဆာင္ရြက္ေသာအခါ သံယာေတာ္မ်ားႏွင့္ ၀တ္ျပဳသူမ်ားမွာ အသံခ်ဲ႕စက္မ်ားကုိ လုိအပ္သည္ထက္ စူးရွ က်ယ္ေလာင္စြာ အသုံးျပဳျခင္းႏွင့္ ပတ္သတ္၍ ျပည္သူမ်ား၏ ေစာဒကတက္မႈမ်ား ရွိေနပါသည္။ ဗလီမ်ားမွ မြတ္စလင္ဘာသာ၀င္ ၀တ္ျပဳသူမ်ားအား ဝတ္ျပဳခ်ိန္အတြက္ ႏိုးေဆာ္ရာ၌ အသံခ်ဲ႕စက္ကုိ အသုံးျပဳၾကသည္ကိုလည္း ေထာက္ျပေဝဖန္မႈမ်ားက ရွိေနသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ရပ္ကြက္ႏွင့္ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဥပေဒအရ အသံခ်ဲ႕စက္ အသုံးျပဳသူမ်ားသည္ ေဒသခံအာဏာပုိင္ထံမွ ခြင့္ျပဳခ်က္ရရွိရန္ လုိအပ္ေသာ္လည္း အထက္ေဖာ္ျပပါ အေျခအေနမ်ားတြင္ အမ်ားျပည္သူ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစျခင္းကုိ ဂရုမျပဳၾကဘဲ၊ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရးႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ အခင္းအက်င္းမ်ားတြင္ ထုိစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားကုိ လိုက္နာမႈ မရွိၾကေပ။

Klaas Haijtema ၏သတင္း ထြက္ေပၚလာေသာအခါ လူမႈမီဒီယာတြင္ ပ်ံ႕ႏွံသြားခဲ့ၿပီး ေ၀ဖန္မႈမ်ားျဖင့္ လူအမ်ား စိတ္၀င္စားခဲ့ၾကသည္။

“အသံခ်ဲ႕စက္ အသုံးျပဳသူေတြအတြက္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ ျပန္ၿပီး သုံးသပ္ဖုိ႔ အခ်ိန္ေရာက္ပါၿပီ။ ဘယ္သူပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီဆုိးရြားတဲ့ အသံအေႏွာက္အယွက္ေတြကေန မလြတ္ေျမာက္ႏုိင္ၾကဘူး။”ဟု ေဖ့ဘုတ္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေ၀ဖန္စာတခုက ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။