ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စစ္ပြဲၾကားက ဂီဒြန္

ေမာင္ေမာင္စိုး

ယခုလပိုင္းအတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ နာမည္ေက်ာ္ ခါကာဘိုရာဇီ၊ ဖုန္ကန္ရာဇီေတာင္မ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍ လူ သိမ်ားေသာ ေတာင္ေၾကာတခုမွာ အင္ခရမ္ေတာင္ေၾကာႏွင့္ ၎ေတာင္ေၾကာေပၚရွိ ေပ ၃၃၀၀ ေက်ာ္ ျမင့္သည့္ ဂီဒြန္ ေတာင္ဟု ဆိုရပါမည္။

ထိုေတာင္သည္ စိမ္းစိုလွပေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ရွိၿပီး နိုင္ငံျခားခရီးသြားမ်ားျဖင့္ စည္ကားသည္ေတာ့ မဟုတ္ေပ။ အေျမာက္သံ၊ ဗုံးသံမ်ားျဖင့္ စစ္ပြဲေၾကာင့္ ေက်ာ္ၾကားလာခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ကေတာ့ စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ရာဟု ဆိုရပါမည္။

စိမ္းစိုေသာ အင္ခရမ္ေတာင္ေၾကာေအာက္ေျခတြင္ ဒဘတ္ခ ေခ်ာင္းက ရစ္ေခြစီးဆင္းေနသည္။ ျမစ္ႀကီးနား၌ သြယ္တန္း ထားေသာ လွ်ပ္စစ္မီးသည္ ထိုဒဘတ္ခမွ ျဖစ္သည္။ ဂီဒြန္ေတာင္သည္ လိုင္ဇာမွ ၂၃ မိုင္ေက်ာ္ေဝးၿပီး ေျမာက္ဘက္ ဆဒုံးႏွင့္ ေတာင္ဘက္ လိုင္ဇာတို႔ၾကား အလယ္ေလာက္တြင္ ရွိသည္။ ဂီဒြန္သည္ ဗန္းေမာ္- ျမစ္ႀကီးနားကားလမ္း (မလန္းယန္) တဝိုက္မွ အေျဖာင့္တိုင္းတာလွ်င္ ၇ ကီလိုမီတာခန႔္သာ ေဝးကြာပါသည္။

ဆွေးနွေးပွဲနှင့် စစ်ပွဲ

KIO/KIA သည္ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမရွိေသးသည့္ UNFC အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္သည္။ NCA လက္မွတ္ထိုးထားေသာ အဖြဲ႕၈ ဖြဲ႕ႏွင့္ သာမက NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားျခင္းမရွိေသးေသာ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ထည့္ သြင္း ေဆြးေႏြးရန္ NLD အစိုးရသစ္၏ သေဘာထားအရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၆ ၾသဂုတ္လ ၃၁ ရက္ေန႕မွစတင္ခဲ့သည့္ ပထမအႀကိမ္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံတြင္လည္း KIO/KIA ကိုယ္စားလည္အဖြဲ႕ ပါဝင္တက္ ေရာက္ခဲ့သည္။

ထိုသို႔ NCA လက္မွတ္ေရးထိုးျခင္းမရွိေသးေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား ၂၁ ရာစုပင္လုံသို႔တက္ေရာက္ၿပီး သူတို႔၏သေဘာထားမ်ားကို တင္ျပခြင့္ရၿပီးေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာလိမ့္မည္ဟု အမ်ားက အေကာင္းျမင္ေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ေမွ်ာ္လင့္ထားသကဲ့သို႔ ျဖစ္မလာခဲ့ေပ။

တကယ်တော့ ပထမအကြိမ် ၂၁ ရာစုပင်လုံညီလာခံမစမီကပင် KIA နှင့် တပ်မတော် တိုက်ပွဲငယ်များဖြစ်ပွားနေခဲ့ပြီဖြစ် သည်။ ၂၁ ရာစုပင်လုံ ညီလာခံအပြီး တိုက်ပွဲအရှိန် လျှော့ချနိုင်ကြလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သော်လည်း အထင်နှင့် အမြင် တက်တက်စင် လွဲချော်ခဲ့သည်။ ကချင်ပြည်နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲများ တဖြည်းဖြည်းကြီးထွားလာသည်ကို တွေ့ရသည်။

၂၁ ရာစုပင်လုံ အပြီး တနိုင်းဒေသ၊ ဖားကန့်ဒေသနှင့် ဗန်းမော်ဒေသတို့တွင် တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး လက်ရှိ အချိန်ထိ ဂီဒွန်တောင်ကုန်းတွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဖြစ်ပွားနေသည်ကို ကြားသိနေရပါသည်။

ဂီဒွန်တိုက်ပွဲ

ဂီဒြန္တိုက္ပြဲမ်ား အစသည္ ၂၁ ပင္လုံမက်င္းပမီ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႕ စတင္သည္။ ၾသဂုတ္ လ ၁၇ ရက္ေန႕ႏွင့္ ၁၈ရက္ေန႕မ်ားတြင္ KIA ဂီဒြန္စခန္း၏ေရွ႕ ကာကင္းျဖစ္ေသာ ဂီဒြန္စခန္းမွ ေပ ၃၀၀၀ ေက်ာ္အကြာတြင္ ရွိ သည့္ အင္ခရမ္စခန္းငယ္အား တပ္မေတာ္က တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။

အင္ခရမ္စခန္းမွ KIA တပ္သားမ်ားလည္း ဂီဒြန္ စခန္းသို႔ ျပန္လည္ ပူးေပါင္းခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေနာက္ ၾသဂုတ္လ ၂၃ ရက္မွစ၍ ဂီဒြန္စခန္းအား လက္နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္၍ တပ္မေတာ္မွ ထိုးစစ္ဆင္ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။

ပထမအႀကိမ္ ၂၁ ရာစုပင္လုံညီလာခံအၿပီးတြင္လည္း တိုက္ပြဲအရွိန္ ဆက္လက္ျမႇင့္တင္ခဲ့သည္။ လက္နက္ႀကီး ပစ္ကူမ်ား အျပင္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား အသုံးျပဳ တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား အျပင္ တိုက္ေလယာဥ္ အခ်ိဳ႕အသုံးျပဳ၍ တိုက္ခိုက္ကာ လက္နက္ႀကီးပစ္ကူ ေလေၾကာင္းပစ္ကူတို႔ ေပါင္းစပ္၍ KIA ဂီဒြန္ စခန္း အား တိုက္ခိုက္ခဲ့သည္။

KIA ၏သတင်းများအရ သြဂုတ်လ ၁၆ ရက်မှ အောက်တိုဘာ၁၄ ရက်နေ့ထိ ၂ လနီးပါး ကာလအတွင်း တပ်မတော်နှင့် KIA တို့ တိုက်ပွဲကြီးငယ် ၁၄၀ ခန့် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။
ထို့ပြင် မြေပြင်သတင်းများအရလည်း လက်နက်ကြီးတင် သံချပ်ကာကားများ တင့်ကားများ ပြည်မမှနေ၍ ကချင်ပြည်နယ် မြစ်ကြီးနား ဝိုင်းမော်ဒေသသို့ ထွက်ခွာနေကြောင်း ကြားသိနေရသည်။ တပ်မတော်မှ စစ်မက်အင်အားများစွာလည်း တိုက် ပွဲဖြစ်ပွားရာဒေသသို့ တိုးမြှင့်ရောက်ရှိလာနေကြောင်း မြေပြင်သတင်းများအရ သိရပါသည်။

ဤသို႔ ေျမျပင္မွ လက္နက္ႀကီးမ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း ေလေၾကာင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း ေပါင္းစပ္၍ ျပင္းထန္ စြာ တိုက္ခိုက္ေနသည္မွာ ယခုအခ်ိန္ဆိုလွ်င္ ၃ လေက်ာ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ၿပီျဖစ္ပါသည္။ ယခုအထိေတာ့ ဂီဒြန္စခန္းတြင္ KIA တို႔ ခုခံတိုက္ခိုက္နိုင္စြမ္းရွိေနေသးသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

မတ္ေစာက္ေသာ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္း၏ ေျမအေနအထားသည္ KIAတို႔ ခံစစ္ ဆင္နိုင္ရန္အတြက္ သဘာဝကေပးသည့္ အား သာခ်က္ဟု ဆိုရပါမည္။ သို႔ေသာ္ တပ္မေတာ္ကလည္း ထိုးစစ္ဆင္တိုက္ခိုက္မႈကို ရပ္တန႔္ျခင္း မရွိေသးရာ ဂီဒြန္ေတာင္ ကုန္း၌ တိုက္ပြဲမ်ား ဆက္လက္ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္သည္။

အချက်အချာလော၊ ဂုဏ်သိက္ခာလော

ဤမွ် အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္းအား တိုက္ခိုက္ေနေပရာ အဘယ္ေၾကာင့္ တိုက္ခိုက္ေနရသနည္း၊ ထိုဂီဒြန္စခန္း ၏အေရးပါမႈ မည္မွ် ရွိသနည္းဆိုသည့္ အခ်က္မွာ စိတ္ဝင္စားဖြယ္ရာျဖစ္သည္။ တပ္မေတာ္၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ဗန္းေမာ္- ျမစ္ႀကီးနားကားလမ္းလုံၿခဳံေရး စိုးမိုးထားနိုင္ေရးအတြက္ ကားလမ္း၏ အေရွ႕ဘက္ေတာင္ေၾကာရွိ KIA ဂီဒြန္စ ခန္းအား တိုက္ခိုက္သည္ဟု ယူဆရဖြယ္ရွိသည္။

တကယ္ေတာ့ အဆိုပါအင္ခရမ္ဘြမ္ ေတာင္ေၾကာ၏ ေတာင္ဘက္တြင္ ဂီဒြန္ေတာင္၏ ေတာင္ဘက္ ၅ ကီလိုမိုင္ခန႔္ အကြာ တြင္ အျမင့္ေပ ၄၀၀၀ ေက်ာ္ရွိသည့္ ပြိုင့္ ၁၃၉၄ ဟုေခၚသည့္ ကာဂန္ဘြမ္ ရွိသည္။ ၎ေတာင္ထိပ္တြင္ အဂၤလိပ္ေခတ္ ကာလကပင္ ခံတပ္ တည္ေဆာက္ထားၿပီး ယခုအခါ တပ္မေတာ္က တပ္စြဲထားသည္။

ဂီဒြန္စခန္းအား အထက္စီးက စိုးမိုးထားသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ သို႔ေသာ္ ၎ ကာဂန္ဘြမ္ထက္ ေပ ၇၀၀ ေက်ာ္နိမ့္ေသာ ဂီဒြန္ စခန္းက ဒဘတ္ခေခ်ာင္းဘက္ျခမ္းမွ တဆင့္ မလန္းယန္၊ ဒဘတ္ယန္၊ ဂါရာယန္၊ ကဇူး စသည့္ ဗန္းေမာ္ ျမစ္ႀကီးနား ကား လမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္အား လႈပ္ရွားစိုးမိုးနိုင္သည္ကို ဟန႔္တားျဖတ္ေတာက္နိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ပုံရသည္ဟု သုံးသပ္ ရပါ သည္။

ထို႔အျပင္ ကာဂန္ဘြမ္၏အေရွ႕ဘက္ ၆ ကီလိုမိုင္ခန႔္အကြာတြင္ရွိေသာ ပြိုင့္ ၁၃၇၉ ဆမား တဖန္ ၎ဆမားမွ အေရွ႕စူးစူး တ႐ုတ္နယ္စပ္အထိ ၅ ကီလိုမိုင္အေရာက္တြင္ တ႐ုတ္နယ္စပ္သို႔ ေရာက္ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ထိုလမ္းေၾကာင္းအား တပ္မေတာ္ မွ ထိန္းခ်ဳပ္ထားနိုင္ေရးအတြက္ ဂီဒြန္ေတာင္ကုန္းသည္ အေရးပါေန၍ေလာ စဥ္းစားဖြယ္ျဖစ္သည္။

ဗန္းေမာ္-ျမစ္ႀကီးနား ကားလမ္း မလန္းယန္ေတာင္ဘက္ ၆ ကီလိုခန႔္အကြာမွ အေရွ႕စူးစူး ကားလမ္းမွ ၆ ကီလိုမိုင္ခန႔္ အကြာရွိ ကာဂန္ဘြမ္ ၎မွ ဆမားႏွင့္ တ႐ုတ္နယ္စပ္ထိ စုစုေပါင္း ၁၇ ကီလိုမိုင္ခန႔္လမ္းေၾကာင္းအား တပ္မေတာ္က ခ်ဳပ္ ကိုင္နိုင္ရန္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ထားရွိ၍ေလာ စဥ္းစားဖြယ္ျဖစ္သည္။

ထိုလမ္းေၾကာင္းအား ခ်ဳပ္ကိုင္နိုင္ပါက KIA တပ္မဟာ ၅ အား အလယ္မွ ပိုင္းျခားနိုင္သည့္အျပင္ KIA ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ ဇာႏွင့္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ KIA တပ္မဟာ ၁/တပ္မဟာ ၇ အား ျဖတ္ေတာက္ပိတ္ဆို႔ရန္ ရည္႐ြယ္သည္ေလာ စဥ္းစားဖြယ္ ျဖစ္သည္။

ဤသို႔ႏွင့္ KIO/KIA ဌာနခ်ဳပ္ လိုင္ဇာအား ခ်ိနဲ႕သြားေစရန္ ရည္႐ြယ္ပုံသည္ဟု ဆိုရမည္။ ဂီဒြန္စခန္းႏွင့္ လိုင္ဇာမွာ ၂၃ မိုင္ ခန႔္ကြာေဝးသည္ ျဖစ္ရာ လိုင္ဇာဌာနခ်ဳပ္အား တိုက္ရိုက္ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း မဟုတ္ဟူ၍ေတာ့ ဆိုနိုင္ပါသည္။ လိုင္ဇာဌာနခ်ဳပ္ အား ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္သည့္ ခါယာဘြမ္အား ၂၀၁၁ စစ္ပြဲကာလက တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။

KIA အတြက္လည္း ျမစ္ႀကီးနား ဗန္းေမာ္ကားလမ္းအား စိုးမိုးနိုင္ေရးႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းရွိတပ္မ်ားႏွင့္ လိုင္ဇာ ဌာနခ်ဳပ္ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ အေရးပါေသာ စခန္းတခုအျဖစ္ ရည္႐ြယ္ခ်က္ထား၍ ကာကြယ္ေနသည္ ဟု သုံးသပ္ရပါ သည္။

တခါတရံတြင္ စစ္ပြဲမ်ားတြင္ ေတြ႕ရတတ္သည္မွာ စခန္းတခု စြန႔္လႊတ္ဆုံးရႈံးရသည္မွာ သို႔မဟုတ္ စခန္းတခု သိမ္းပိုက္၍ မရသည္မွာ စစ္ပြဲဦးစီးသူမ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာတပ္မ်ား၏ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ သက္ဆိုင္ေနတတ္သည္။ တိုက္ပြဲၾကာျမင့္လာ သည္ႏွင့္အမွ် တိုက္ပြဲ၏ရည္႐ြယ္ခ်က္ထက္ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္မာန္မာနက ေရွ႕ေရာက္လာတတ္ၿပီး စစ္ပြဲရပ္တန႔္ရန္ ခက္ခဲကာ အက်ိဳးမရွိ အခ်ည္းႏွီးျဖစ္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေနတတ္ေပသည္။

အံ့သြဖွယ် မိုးရာသီစစ်ဆင်ရေး

ေယဘုယ်အားျဖင့္ ျမန္မာနိုင္ငံကဲ့သို႔ မိုးမ်ားေသာ နိုင္ငံမ်ားတြင္ မိုးရာသီတြင္ သြားလာလႈပ္ရွားရန္ ခက္ခဲေလ့ရွိသည္။ မိုးရာ သီ၌ ေတာင္တန္းမ်ားေပၚ၌ ႐ြံ႕ဗြက္မ်ားေၾကာင့္ လမ္းေလွ်ာက္ရန္ အဆင္မေျပသည့္အျပင္ ေတာင္တက္ ေတာင္ဆင္းမ်ားတြင္ လမ္းမ်ား ေခ်ာ္ေနေသာေၾကာင့္ တဗိုင္းဗိုင္းလဲကာ ခရီးမတြင္ လူပင္ပန္းသည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း စစ္ဆင္ေရးမ်ားကို ပြင့္လင္းရာသီဟု ဆိုေလ့ရွိသည့္ ေအာက္တိုဘာလကုန္မွ ေနာက္ႏွစ္ ဧၿပီလၾကားတြင္ ျပဳလုပ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ယခု အျပင္းအထန္ျပဳလုပ္ေနေသာ စစ္ဆင္ေရးမွာ မိုးရာသီတြင္ျဖစ္၍ အံ့ၾသဖြယ္ဟု ဆိုရပါမည္။

မိုးရာသီစစ္ဆင္ေရးတြင္ ခက္ခဲသည့္ ေနာက္ျပႆနာတခုမွာ မိုး႐ြာေနခ်ိန္ မိုးတိမ္ထူထပ္ေနခ်ိန္ ျမဴဆိုင္းေနခ်ိန္မ်ားတြင္ ေျမျပင္မွ လက္နက္ႀကီးမ်ားအတြက္ျဖစ္ေစ ေလေၾကာင္းပစ္ကူအတြက္ျဖစ္ေစ ျမင္ကြင္းမရွင္း၍ ပစ္ခတ္ရန္ ခက္ခဲသည့္ အျပင္ အခ်ိဳ႕အခ်ိန္မ်ားတြင္ လုံးဝပစ္၍ မရေပ။

လက္ရွိ ဂီဒြန္တိုက္ပြဲတြင္လည္း လက္နက္ႀကီးပစ္မရသည့္ေန႕ ေလယာဥ္မ်ား ပစ္မရဘဲ ျပန္လွည့္သြားရသည့္ေန႕မ်ား မနည္းလွေပ။

မိုးရာသီတြင္ အမိုးအကာမရွိသည့္ ေတာေတာင္ထဲတြင္ စစ္သည္မ်ားအတြက္ ထမင္းခ်က္စားရန္ပင္ ခက္ခဲသည္။ ထို႔ျပင္ စစ္သည္မ်ားသည္ မိုးမိသည့္အျပင္ ကတုတ္က်င္းအတြင္း ေျမႀကီးေပၚတြင္ စိုစိုစြတ္စြတ္ေနရသည့္ အခ်ိန္ကာလၾကာပါက အဖ်ားအနာမ်ား ျပားလာၿပီး ထိခိုက္ဒဏ္ရာရသူထက္ ဖ်ားနာ၍ ေဆး႐ုံပို႔ရသူက ပိုမ်ားေလ့ရွိသည္။

ေျခာက္ေသြ႕ရာသီ စစ္ဆင္ေရးတြင္ ဤျပႆနာမရွိေခ်။ သို႔ျဖစ္ရာ ဤသို႔ေသာအေျခအေနေအာက္တြင္ မိုးရာသီစစ္ဆင္ ေရးတရပ္ကို ၂ လေက်ာ္ခန႔္ ျပဳလုပ္ေနသည္မွာ အံ့ၾသဖြယ္ဟု ဆိုရပါမည္။

ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဂီဒွန်တောင်တိုက်ပွဲ

ဂီဒြန္တိုက္ပြဲၾကာျမင့္လာသည္ႏွင့္အမွ် စစ္ဆန႔္က်င္ေရး လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ျမစ္ႀကီးနား၊ တနိုင္း၊ ဖားကန႔္၊ ကြတ္ခိုင္ႏွင့္ ခ်င္းျပည္နယ္ ဟားခါးႏွင့္ ရန္ကုန္တို႔တြင္ ျပဳလုပ္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ထို႔အတူ စစ္ပြဲအရွိန္ျမင့္လာသည့္အခါ ေအာက္ တိုဘာလအတြင္း ျပဳလုပ္သည့္ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ လည္းေကာင္း UPDJC ပူးတြဲ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ လည္းေကာင္ တက္ေရာက္သည့္ UNFC ၏ ကိုယ္စားလည္အဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ DPN တြင္ KIA ကိုယ္စားလည္ မ်ား ပါဝင္လာျခင္း မရွိေတာ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

KIA သည္ အျခား UNFC အဖြဲ႕ဝင္မ်ားနည္းတူ NCA လက္မွတ္မထိုးေသးေသာ္လည္း ဦးသိန္းအစိုးရလက္ထက္တြင္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို တာဝန္ယူသည့္ ဦးေအာင္မင္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ UPWC ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီႏွင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေမလ၃၀ ရက္ေန႕တြင္ လည္းေကာင္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ ရက္ေန႕တြင္လည္းေကာင္ သေဘာတူညီခ်က္ ၂ ႀကိမ္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး ျဖစ္သည္။

ထို၂ ႀကိမ္စလုံးတြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရဘက္မွ ဦးေအာင္မင္း( UPWC) ေခါင္းေဆာင္ၿပီး တပ္မေတာ္မွ က စထမႉး ဒုဗိုလ္ ခ်ဳပ္ႀကီးျမင့္စိုး ကခ်င္ျပည္နယ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လဂြၽန္ငန္ဆိုင္း ေျမာက္ပိုင္းတိုင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္ တိုင္းမႉးတို႔ပါဝင္ခဲ့ၿပီး KIO/KIA ဘက္မွ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ဆြမ္လြတ္ဂြန္ေမာ္ တို႔ပါဝင္ခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ အသိသက္ေသအျဖစ္ အျခားတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ကိုယ္စားလည္မ်ားအျပင္ ကုလသမဂၢ ကိုယ္စား လည္ တ႐ုတ္ျပည္ အာရွေရးရာ အထူးကိုယ္စားလည္တို႔ပါ အသိသက္ေသအျဖစ္ ပါဝင္လက္မွတ္ေရးထိုထားခဲ့သည္။

လက္ရွိ NLD အစိုးရအေနႏွင့္ ယခင္အစိုးရ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ NCA ကို ဆက္ခံသည့္နည္းတူ ယခင္အစိုးရျပဳ လုပ္ထားခဲ့ သည့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားကို ဆက္ခံရန္လိုအပ္ေပမည္။ NCA မထိုးနိုင္ေသးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားကို ရွိၿပီးသား သေဘာတူ ညီခ်က္မ်ား ခိုင္ၿမဲေစသည္မွ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ တက္လွမ္းေစရန္ လိုအပ္မည္။ ယခုအေျခအေနကေတာ့ အတန္ငယ္ ေနာက္သို႔ ျပန္ေလွ်ာက်ေနသည္ဟု ဆိုရပါမည္။

ထို႔ျပင္ ဂီဒြန္တိုက္ပြဲအား ေျမျပင္ ေဝဟင္ပစ္ကူမ်ားျဖင့္ ျပင္းထန္စြာ ျဖစ္ပြားေနသည္မွာ ႏွစ္လေက်ာ္ၾကာျမင့္လာေသာ္ လည္း NLD အစိုးရအေနႏွင့္ တစုံတရာ မွတ္ခ်က္ျပဳ မေျပာဆိုျခင္းႏွင့္ အကဲခတ္မ်ားသာမက ပါဝင္ပတ္သက္ေနသူ အားလုံးက သို႔ေလာသို႔ေလာႏွင့္ မခ်င့္မရဲျဖစ္ေနၾကသည္။

၂၀၁၆ နိုဝင္ဘာလဆန္းတြင္ UNFC ၏ DPN ကိုယ္စားလည္အဖြဲ႕ႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္တို႔ NCA လက္မွတ္ထိုးေရး ႏွင့္ပတ္သက္၍ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးရန္ ရက္သတ္မွတ္ထားသည္။ UNFC အဖြဲ႕ဝင္ KIA ၏ ကိစၥလည္း ပါဝင္မည္ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ လက္ရွိျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲအေျခအေနအရ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဗဟိုဌာန NRPC အေန ႏွင့္ KIO ကိုယ္စားလည္အဖြဲ႕ႏွင့္ သီးျခားေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးရန္ လိုအပ္မည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။ NLD အစိုးရအေနႏွင့္ ယခင္ အစိုးရ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ NCA သေဘာတူညီခ်က္ကို ဆက္လက္သယ္ေဆာင္သကဲ့သို႔ ယခင္အစိုးရ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ KIO/KIA ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္မ်ား ဆက္လက္သယ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေပမည္။

မှတ်တိုင်တခုဖြစ်သွားသော ဂီဒွန်

မည္သို႔ဆိုေစ ဂီဒြန္သည္ ကြန္လုံ ဟိုက္ကဘား၊ စီစီဝမ္-တာပန္ကဲ့သို႔ပင္ ရက္ရွည္ျဖစ္ပြားသည့္ တိုက္ပြဲတခုအျဖစ္ မွတ္တိုင္ တခု ျဖစ္သြားခဲ့ေပၿပီ။ NCA ဆိုသည္မွာ တနိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ျဖစ္ေပရာ တနိုင္ငံလုံး အပစ္ အခတ္ရပ္ရန္ လိုသည္။ သို႔မွသာ NCA ဟု ဆိုနိုင္ေပမည္။

နိုင္ငံေရးသေဘာတူခ်က္ရယူရန္ စစ္ေရးဖိအားေပးျခင္းသည္ ယုံၾကည္ခ်က္ ပ်က္ျပားၿပီး အဆိုးဘက္ကို ဦးတည္ေစနိုင္သည္ ကို သတိျပဳရန္လိုအပ္ပါသည္။ အလားတူပင္ ဂီဒြန္အားလည္း စစ္ပြဲ၏ မွတ္တိုင္တခုအျဖစ္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆီသို႔ တဆင့္ တက္လွမ္းနိုင္သည့္ မွတ္တိုင္တခု ျဖစ္ေစလိုပါသည္။ ဂီဒြန္ေတာင္ထိပ္တြင္ ေငြဂ်ိဳးျဖဴ ကူေစလိုပါသည္။