ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းက စစ္ေျမျပင္

ေမာင္ေမာင္စိုး

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႕က KIA၊ MNDAA၊ TNLA၊ AA တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ပါဝင္ သည့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ စစ္ဆင္ေရးတရပ္ျပဳလုပ္ ခဲ့သည္။

၎တို႔ျပဳလုပ္သည့္ စစ္ဆင္ေရးနယ္ေျမတြင္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတြင္ အခ်က္အခ်ာက်သည့္ မူဆယ္၁၀၅ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဇုန္ပါဝင္ၿပီး အဆိုပါ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းလည္း ယာယီပိတ္ဆို႔သြားေပရာ ျပည္တြင္းေရာ ျပည္ပမွပါ အထူးအာ႐ုံစိုက္မိသြားခဲ့ေပေတာ့သည္။

တကယ္ေတာ့ အဆိုပါေဒသ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ေနသည္မွာ ယခုမွမဟုတ္ေပ။ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရး မေရွးမေႏွာင္းကာလကပင္ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ေနသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ထိုေဒသအား ပုံေဖၚျပရလွ်င္ လားရွိုး၊ သိႏၷီ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန႔္ ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္း ကားလမ္း၏ ေျမာက္ဘက္၊ အေရွ႕ဘက္ႏွင့္ အေနာက္ဘက္ေတာင္ဘက္ျခမ္းျဖစ္သည္။

ေဒသ ၁။ လားရွိုး သိႏၷီကားလမ္း သိႏၷီ ကြန္လုံ ကားလမ္းႏွင့္သံလြင္ျမစ္ၾကားရွိ မုန္းက်က္မုန္းေယာ္ေဒသ။ ေဒသ ၂။ ကြန္လုံ ဟိုပန္ ပန္လုံ ေဒသ။ ေဒသ ၃။ ကြန္လုံ ေျမာက္ဘက္ ခ်င္းေ႐ႊေဟာ္ ေလာက္ကိုင္ ကိုးကန႔္ေဒသ (သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျမန္ မာနယ္စပ္ၾကား)။ ေဒသ ၄။ ကြန္းလုံ သိႏၷီ ကြတ္ခိုင္ နန႔္ဖတ္ကာ မူဆယ္ ကားလမ္းႏွင့္ ေျမာက္ဘက္ တ႐ုတ္ ျမန္မာနယ္စပ္ အေရွ႕ဘက္ သံလြင္ျမစ္ၾကား (ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္း မုန္းေပၚေဒသ၊ မုန္းကိုး ေဖာင္းဆိုင္ေဒသ၊ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ေဒသ၊ တာမိုးညဲေဒသ၊ မုန္းစီး နားလယ္ေဒသ )။ေဒသ ၅။ ေျမာက္ဘက္ သိႏၷီ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန႔္ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္းကားလမ္းႏွင့္ ေတာင္ဘက္ သီေပါ၊ ေက်ာက္မဲ၊ မိုး မိတ္ အေနာက္ဘက္ ေ႐ႊလီျမစ္ၾကား (နမ့္ဆမ္ မန္တုန္ ေဒသ ေ႐ႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္)ဟူ၍ လြယ္ကူစြာ ရွင္းလင္းၾကည့္ျမင္နိုင္ရန္ အတြက္ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေဒသ ၅ ခုအျဖစ္ ပိုင္းျခားၾကည့္ျမင္နိုင္ပါသည္။

ဒေသအလိုက် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးစုဖွဲ့မှု

ရွမ္းေျမာက္ေဒသတခုလုံးတြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္၊ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္ႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕အျပင္ တ႐ုတ္႐ြာအခ်ိဳ႕လည္းရွိသည္။ ေဒသ ၁ တြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္း၊ ပေလာင္ႏွင့္ တ႐ုတ္႐ြာမ်ားရွိသည္။ လူဦးေရ မထူး ထပ္လွေပ။ ေဒသ ၂ တြင္ ဝ လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရွမ္း႐ြာရွိသည္။ ဝ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသတြင္ ပါသည္။

ေဒသ ၃ တြင္ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး တအန္းပေလာင္႐ြာအခ်ိဳ႕လည္းရွိသည္။ လက္ရွိ ကိုးကန႔္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဒသ ျဖစ္သည္။ ေဒသ ၄ ၌ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္တို႔အျပင္ တာမိုးညဲတဝိုက္ႏွင့္ မုန္းစီးနားလယ္ အေရွ႕ သံလြင္ ျမစ္ေဘးတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္႐ြာအနည္းငယ္ရွိသည္။

ရွမ္းေျမာက္ပိုင္းသည္ မူလက သိႏၷီေစာ္ဘြားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ထဲတြင္ ရွိသည္။ ေဒသ ၄ အတြင္း နယ္အလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္သူ မ်ားမွာ ကခ်င္ဒူဝါမ်ားျဖစ္သည္။ ေဒသ ၅ အတြင္း နန႔္ဆမ္ မန္တုန္ႏွင့္ ငါးေတာင္ ကိုးေတာင္နယ္တို႔ပါဝင္သည္။ နမ့္ဆမ္ မန္တုန္နယ္သည္ မူလက နမ္ဆမ္ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြား၏နယ္ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ပေလာင္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသျဖစ္သည္။ ငါးေတာင္ ကိုးေတာင္ေဒသကေတာ့ မူလ ကခ်င္ဒူဝါမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္သည္။

ထိုေဒသတခုလုံးအရ သိႏၷီ မူဆယ္ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ သိႏၷီကြင္း မူဆယ္ နမ့္ခမ္း ၾကဴကုတ္ပန္ဆိုင္းၾကား ေတာင္ေပၚ ေျမျပန႔္မ်ားႏွင့္ ရွမ္းေျမာက္တခုလုံးရွိ ေတာင္ၾကားေျမျပန႔္မ်ားတြင္ ရွမ္း႐ြာမ်ားရွိသည္။ ေတာင္တန္းမ်ားတြင္ တအန္း၊ ပေလာင္၊ ကခ်င္တို႔ေနထိုင္ၾကသည္။ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္႐ြာမ်ားကေတာ့ ကိုးကန႔္ေဒသႏွင့္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဘက္ကမ္း တဝိုက္တြင္ ရွိသည္။

လက်နက်ကိုင်ပုန်ကန်မှု ဖြစ်စဉ်အကျဉ်း

ထိုေဒသတြင္ ပထမဆုံးလက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈသယ္ေဆာင္လာသူမွာ ဖဆပလ အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ အစိုး ရစစ္တပ္မွ ဗိုလ္ႀကီးလဖိုင္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕သည္ ေမၿမိဳ႕ေခၚ ျပင္ဦးလြင္အားသိမ္းပိုက္ၿပီး ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းသို႔ ခ်ီတက္ခဲ့ၿပီး နမ့္ခမ္းအား သိမ္းပိုက္ခဲ့သည္။

ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕သည္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ ဝင္ေရာက္ၿပီး နိုင္ငံေရးခိုလႈံခြင့္ ေတာင္းခံခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဗိုလ္ ေနာ္ဆိုင္း၏အဖြဲ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းရန္ မိုးမိတ္အထက္ဘက္ရွိ လြယ္ရဒူဝါ လေထာ္ခြန္ထြန္းဦးစီး အင္အား ၁၀၀ခန႔္ ပုန္ကန္ခဲ့ၾက ေသးေသာ္လည္း ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ မပူးေပါင္းနိုင္ဘဲ ၿဖိဳခြဲခံခဲ့ရသည္။ ဤလႈပ္ရွားမႈသည္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပထမဆုံး လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ခဲ့သည္။ အထက္ေဖၚျပပါ ေဒသ ၅ အတြင္းျဖစ္ခဲ့သည္။

ရွမ္းေျမာက္တြင္း ဒုတိယ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈမွာ ေဒသ ၃ ျဖစ္သည့္ ကိုးကန႔္ေဒသတြင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ေစာ္ ဘြားမ်ား အာဏာစြန႔္သည့္အခ်ိန္တြင္ ကိုးကန႔္ေစာ္ဘြား၏ ကာကြယ္ေရးတပ္ေခါင္းေဆာင္ ဖုန္ၾကားစင္း ဖုန္ၾကားဖူးတို႔မွ ပုန္ကန္ခဲ့ၾကသည္။

ပုန်ကန်မှုအစောပိုင်းတွင် ကိုးကန့်စော်ဘွား ဂျင်မီယန်မှ ပူးပေါင်းခဲ့သော်လည်း ၁၉၆၇ ခုနှစ်တွင် ဂျင်မီယန်သည် အစိုးရထံ အလင်းဝင်ခဲ့သည်။ ဖုန်ကြားစင်းညီအကိုကမူ လက်နက်မချဘဲ တရုတ်နယ်စပ်ကပ်၍ အရှေ့မြောက် ဗကပနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့ သည်။ ဖုန်ကြားစင်းခေါင်းဆောင်သည့် ကိုးကန့်အဖွဲ့သည် လက်ရှိအချိန်ထိ အစိုးရအား ပုန်ကန်တိုက်ခိုက်နေဆဲအဖွဲ့ဖြစ် သည်။

ရှမ်းမြောက်ဒေသတွင် တတိယ ပုန်ကန်မှုသည် ဒေသ ၅ အတွင်း ဖြစ်ပွားသည်။ ၁၉၅၈ ခုနှစ်တွင် စတင်ခဲ့သည့် ရှမ်းတို့၏ နွမ်စစ်ဟန်လှုပ်မှုမှ အစပြု၍ ၁၉၆၀တွင် ဒေသ ၅ အတွင်းရှိ နမ့်ဆမ်တဝိုက်နှင့် နမ့်ခမ်းတဝိုက်တွင် ပလောင်တပ်ရင်း ၅ နှင့် တပ်ရင်း ၆ ဟူ၍ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။

ထိုတပ်များသည် နောင်တွင် ပလောင်လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ PSLO/PSLA ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ် PSLO/PSLA လက် နက်စွန့်ရပြီးနောက် ၂၀၀၇ နောက်ပိုင်း တအန်းပလောင်လက်နက်ကိုင်ဖွဲ့စည်းနိုင်ရေး ပြန်လည်လှုပ်ရှားခဲ့ကြပြီး ၂၀၁၁ နှစ် ကုန်ပိုင်းမှစ၍ PSLF/TNLA ကို ဖွဲ့စည်းနိုင်ပြီး ယနေ့တိုင် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ TNLA သည် နောက်ပိုင်းတွင် KIA/ MNDAA တို့နှင့်ပါ မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့ပြီး ဒေသ ၃ နှင့် ဒေသ ၄ အတွင်း၌ပါ လှုပ်ရှားခဲ့သည်။

ထို့အတူ နွမ်စစ်ဟန် အတူပေါ်ပေါက်လာသော ရှမ်းတိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ SSA သည်လည်း သိန္နီဒေသ မူ ဆယ်နမ့်ခမ်းဒေသ မိုးမိတ်အထက် ကွန်ခါဒေသတို့တွင် လှုပ်ရှားခဲ့သည်။ ဖြစ်စဉ်တလျှောက်တွင် အင်အားနည်းသွားခြင်း အင်အားကောင်းလာခြင်းများရှိသော်လည်း လှုပ်ရှားမှုကား မပြတ်ခဲ့ပေ။

၁၉၆၁ ခုႏွစ္ သိႏၷီကြင္းအတြင္း အစျပဳ၍ KIA အဖြဲ႕အစည္းေပၚလာသည္။ KIA သည္ ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းစီး မုန္းထန္ ေဒသ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ေဒသ မုန္းေပၚႀကီးေဒသတို႔အျပင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ မိုးမိတ္ အ ထက္ပိုင္း ကိုးေတာင္ေဒသတို႔တြင္ လႈပ္ရွားစုဖြဲ႕သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ မုန္းကိုးေဒသသို႔ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ဝင္ေရာက္ လာ ၿပီးေနာက္ ထိုေဒသအခ်ိဳ႕မွ KIA တို႔ေနာက္ဆုတ္ေပးလိုက္ရေသာ္လည္း ၁၉၈၉ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ တျဖည္းျဖည္း ျပန္လည္ထိုးေဖာက္ေနရာယူနိုင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ CPB (ဗကပ)တို႔ေဒသ ၄ အတြင္းသို႔ မုန္းကိုးမွ စတင္ဝင္ေရာက္လာၿပီး ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္း ကိုးေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းေပၚႀကီး ၾကဴကုန္ပန္ဆိုင္းေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္းေဒသ ေဒသ ၃ ရွိ ကိုးကန႔္ေဒသတို႔ကို ထိန္း ခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့သည္။

ထို႔ျပင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ ေ႐ႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္ အတြင္းသို႔လည္း ဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားနိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ မူလ CPB ခ်ဳပ္ကိုင္သည့္ ေဒသ ၃ႏွင့္ ေဒသ ၄ အတြင္းအား ကိုးကန႔္အဖြဲ႕ MNDAA မွထိမ္းခ်ဳပ္လႈပ္ ရွားခဲ့ၿပီး ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ ေ႐ႊလီခ်ိဳင့္ဝွမ္းဂြင္၌ PSLO ႏွင့္ KIA တို႔မွ ထိန္းခ်ဳပ္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။

၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း MNDAA ကိုးကန႔္အဖြဲ႕သည္ ေဒသ ၃ ရွိ ကိုးကန႔္ေဒသကိုသာ ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ခဲ့ၿပီး ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းကိုး ေဖာင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယားမုန္းေဟာင္ေဒသတို႔အား မုန္ဆာလ၏ MDA မုန္းကိုးကာကြယ္ေရးတပ္ဖြဲ႕က ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ မုန္ဆာလအဖြဲ႕ၿပိဳကြဲၿပီးေနာက္ တပ္မေတာ္က ထိုေဒသအား ျပန္လည္ေနရာ ယူထားနိုင္ခဲ့ ေသာ္လည္း KIA တပ္ဖြဲ႕မ်ားက ေျပာက္က်ားပုံစံျဖင့္ ျပန္လည္စည္း႐ုံးေနရာယူထားနိုင္ခဲ့သကဲ့သို႔ ၂၀၁၃ ခန႔္မွစ၍ MNDAA ကိုးကန႔္အဖြဲ႕က ျပန္လည္ထိုးေဖာက္ေနရာယူလာခဲ့သည္။

၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ေပၚထြက္လာသည့္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပအား ရင္ဆိုင္ရန္ ဖြဲ႕စည္းထားခဲ့သည့္ ခြန္ဆာဦးစီးေသာ လြယ္ ေမာ္ကာကြယ္ေရးအဖြဲ႕သည္ အစိုးရအား ပုန္ကန္ၿပီးေနာက္ ေဒသ ၁ အျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည့္ မုန္းက်က္ မုန္းေရာ္ေဒသ တြင္ အေျခစိုက္ခဲ့သည္။

ခြန္ဆာအဖြဲ႕လက္နက္ခ်ၿပီးေနာက္ ၎အဖြဲ႕မွ ဘိုမြန္ေခါင္းေဆာင္သည့္အဖြဲ႕သည္ ပသစအျဖစ္ ထိုေဒသတြင္ ယခု အ ေျခစိုက္လႈပ္ရွားေနသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုေဒသသည္ ေျမာက္ပိုင္းမွ ေတာင္ပိုင္း ထိုင္းနယ္စပ္သို႔ ဆင္းသည့္ လမ္းေၾကာင္း ေပၚတြင္ရွိရာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တပ္ဖြဲ႕တိုင္းလိုလို ျဖတ္သန္းသြားလာ လႈပ္ရွားေလ့ရွိသည့္ ေဒသျဖစ္သည္။

ေဒသ ၂ အျဖစ္ ေဖာ္ျပထားသည့္ ကြန္လုံ ဟိုပန္ ပန္လုံေဒသတြင္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကိုးကန႔္ေဒသ ဝ ေဒသတြင္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပတို႔အင္အားေကာင္းလာၿပီးေနာက္ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲမ်ားေဖာ္ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း ထိုရွမ္းေျမာက္ေဒသတြင္ ယေန႕တိုင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား အေျခစိုက္လႈပ္ရွားခဲ့ၿပီး တိုက္ ပြဲႀကီးငယ္မ်ားစြာ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ေဒသ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ကြန္လုံ ဟိုက္ကဘားတိုက္ပြဲ ပန္ေကာ္ခ်ဴးေ႐ႊတိုက္ပြဲ စီစီဝမ္တာပန္ တိုက္ပြဲကဲ့သို႔ လႏွင့္ခ်ီ ၍ တိုက္ရေသာ တိုက္ပြဲမ်ား ထိုေဒသ၌ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ကြတ္ခိုင္ မူဆယ္ကားလမ္းေပၚတြင္ တပ္မ ၉၉ဒုတပ္မမႉး ဗိုလ္မႉးႀကီးသူရၫြန႔္တင္သည္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း သိႏၷီ ကြန္လုံကာလမ္းေပၚတြင္ တပ္မ ၆၆ ဗ်ဴဟာမႉး ဗိုလ္မႉးႀကီးသူရေက်ာ္ေက်ာ္ခ်ိဳသည္ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း တပ္မေတာ္ အရာရွိႀကီးမ်ား က်ဆဳံးသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ယခင္ႏွင့္ယခု ႏွစ္ဖက္စစ္အင္အားအေျခအေန

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဗကပ မၿပိဳကြဲခင္ထိ စစ္အင္အားအေျခအေနမွာ မုန္းကိုးေဒသ ကိုးကန႔္ေဒသရွိ ဗကပအင္အား ၃၀၀၀ ခန႔္ PSLO/PSLA ပေလာင္တပ္ဖြဲ႕ အင္အား ၅၀၀ ခန႔္ KIA တပ္မဟာ ၄ အင္အား ၅၀၀ မွ ၈၀၀ခန႔္ စုစုေပါင္း အင္အား ၄၀၀၀ ေက်ာ္ခန႔္ ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ သိႏၷီအနီးႏွင့္ မိုးမိတ္ကြန္ခါေဒသတြင္ လႈပ္ရွားသည့္ SSPP/SSA အင္အားအခ်ိဳ႕ရွိသည္။

၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ၿပိဳကြဲသည္ႏွင့္အတူ KIA တပ္မဟာ ၄မွ ဗိုလ္မႉးမထုေနာ္ႏွင့္ အင္အားအခ်ိဳ႕ခြဲထြက္ ၿပီး ေနာက္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ လက္နက္ကိုင္အင္အားမ်ား က်ဆင္းသြားခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တစတစ ျပန္လည္၍ အင္အားတိုးတက္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အင္အားမ်ားမွ ခန႔္ မွန္းေျခအရ ေအာက္ပါအတိုင္းရွိမည္ဟု ယူဆရသည္။

၁။ KIA တပ်မဟာ ၄ / တပ်မဟာ ၆ အင်အား ၁၅၀၀ ခန့်
၂။ MNDAA တပ်မဟာ၂၁၁/၃၁၁/၅၁၁ အင်အား ၂၀၀၀ ခန့်
၃။ TNLA တပ်မဟာ ၁/၂/၃/၅ နှင့် ဗျူ ဟာ ၂ ခုပေါင်း အင်အား ၆၀၀၀ ကျော်ခန့်
၄။ AA တပ်ရင်း ၂ ရင်းခန့် အင်အား ၅၀၀ ခန့် (AA မှာ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဖြစ်သော်လည်း မြောက် ပိုင်းရှိ မဟာမိတ်များနှင့် ပူးပေါင်း၍ နယ်စပ်တွင် တပ်ဖွဲ့ပြီး ရခိုင်သို့ ပြန်လည်ထိုးဖောက်ရန် ကြိုးစားနေသောအဖွဲ့ဖြစ်သည် )
၅။ မြောက်ပိုင်းနယ်မြေအချို့တွင် လှုပ်ရှားနေသော SSPP/SSA အင်အားအချို့တို့ရှိရာ စုစုပေါင်းအင်အား ၁၀၀၀၀ ခန့် အ ထိရှိနိုင်သည်ဟု ခန့်မှန်းရပါသည်။

သို႔ျဖစ္ရာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပတို႔ မၿပိဳကြဲမီကာလထက္ အင္အား ၂ ဆခန႔္တိုးတက္လာသည္ဟု ဆိုရပါမည္။ ထို႔အတူ အဆိုပါ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားကို ရင္ဆိုင္သည့္ တပ္မေတာ္အင္အားမွာလည္း ၁၉၈၉ မတိုင္မီက ပုံမွန္ အားျဖင့္ အင္အား ၅၀၀၀ မွ ၇၀၀၀ ခန႔္ထိ တိုးျမႇင့္ရင္ဆိုင္ခဲ့ၿပီး ၁၉၈၆/၈၇ စီစီဝမ္တာပန္ တိုက္ပြဲကာလက အင္အား ၁၀၀၀၀ေက်ာ္ထိ တိုးျမႇင့္ သုံးစြဲခဲ့သည္။ ယေန႕တြင္လည္း တဖက္အင္အားႏွင့္ ေလ်ာ္ညီသည့္ အင္အားကို သုံးစြဲမည္ဟု ယူဆရပါသည္။

အခြေအနေသုံးသပ်ချက်

ရွမ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ အစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္သည့္ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားတြင္ ၁၉၆၈ မွ ၁၉၈၉ ထိရွိခဲ့ေသာ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ တဖြဲ႕သာ အယူဝါဒေပၚ အေျခခံခဲ့ၿပီး က်န္အဖြဲ႕အားလုံးသည္ အမ်ိဳးသားေရးေပၚတြင္ အေျခခံပါသည္။ ယေန႕ရပ္တည္ေနေသာ အဖြဲ႕အားလုံးသည္ အမ်ိဳးသားေရးေပၚတြင္ အေျခခံရပ္တည္ၿပီး သူ႕လူမ်ိဳးအလိုက္ေထာက္ခံမႈကို ရရွိေအာင္ အားထုတ္၍ ရပ္တည္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပၿပိဳကြဲရျခင္းသည္ပင္ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ စစ္ ေရးအရ တိုက္ခိုက္ရႈံးနိမ့္၍ ၿပိဳကြဲရျခင္းမဟုတ္ဘဲ အမ်ိဳးသားျပႆနာ တိုင္းရင္းသားျပႆနာကို မေျဖရွင္းနိုင္၍ ၿပိဳကြဲခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးျပႆနာအား ေျဖရွင္းနိုင္ေရးအတြက္ ေသာ့ခ်က္ျပႆ နာမွာ တိုင္းရင္းသားတန္းတူေရးျပႆနာ၊ တိုင္းရင္းသားတို႔၏ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ျပႆနာ၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပႆနာ ကို အားလုံးလက္ခံနိုင္သည့္ အေျဖတခုရွာနိုင္ေဖြနိုင္ေရးျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။

ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား စစ္ေရးအရ ထိုေဒသ၌ လႈပ္ရွားနိုင္ျခင္း၏ ပထမအေၾကာင္း အခ်က္မွာ ထိုေဒသ၌ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္၊ ကိုးကန႔္တ႐ုတ္စသည့္ ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားေက်း႐ြာမ်ားသာ ရွိၿပီး ေဒသခံတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရွိထားျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။

အစိုးရဘက္မွ ရပ္တည္ေသာ တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕အေနႏွင့္ နမ့္ခမ္း ပန္ေဆးျပည္သူ႕စစ္၊ မူဆယ္ၿမိဳ႕မျပည္သူ႕စစ္၊ မုန္းေပၚ ျပည္သ့ူစစ္၊ ကြတ္ခိုင္ျပည္သူ႕စစ္၊ ကြတ္ခိုင္ျပည္သူ႕စစ္၊ ေဖာင္းဆိုင္ျပည္သူ႕စစ္၊ ေကာင္းခါးျပည္သူ႕စစ္၊ ဆင္ေက်ာ့ျပည္သူ႕စစ္ စသည္ျဖင့္ ရွိေသာ္လည္း ေဒသခံ တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ေထာက္ခံမႈ ရရွိမႈ အားနည္းသည္။

ဒုတိယအခ်က္မွာ ထိုေဒသသည္ ေတာေတာင္ထူထပ္၍ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲကာ ေျပာက္က်ားစစ္ဆင္ရန္ ေကာင္း မြန္သည္။ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စည္း႐ုံးသိမ္းသြင္း၍ ေထာက္ခံမႈ ရယူထားနိုင္သည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ မ်ားအေနႏွင့္ လွည့္လည္ေျပာက္က်ားစစ္ ဆင္ရန္ အားသာခ်က္ရွိသည္။

မႏၲေလး မူဆယ္လမ္းမႀကီးသည္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အဓိကလမ္းမႀကီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ ကုန္ စည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ၏ ၇၅ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ထိုလမ္းမမွ သြားလာေနၿပီး နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ေန႕စဥ္ဝင္ေငြ၏ ၈၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းသည္ ထိုကုန္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းမွရရွိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုပတ္ဝန္းက်င္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ ေရး မဆိုထားႏွင့္ အဆိုပါကားလမ္းမႀကီးကိုပင္ သြားလာရလြယ္ကူေခ်ာေမာေအာင္ ေဖာက္လုပ္နိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။ သို႔ျဖစ္ ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနိမ့္၍ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲေသာေနရာမ်ားတြင္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားသည္မွာ အံ့ၾသစရာမရွိေပ။

နိဂုံး

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔ ဆိုလွ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡအတြင္းပါဝင္ေနေသာ အဖြဲ႕အားလုံး ပါဝင္ေရး ဆိုသည့္ အေျခခံမူေပၚမွ သြားရန္ လိုအပ္ေပမည္။ ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ကို မွန္ကန္စြာ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။