အႀကံသစ္ ဉာဏ္သစ္မ်ားနဲ႕ ေပၚထြက္လာေနတဲ့ လူငယ္စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ

တင္ထက္ပိုင္

ျမန္မာနိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ ပြင့္လင္းလာတဲ့အေလ်ာက္ စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း အမ်ားအျပား ေပၚထြန္းလာပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလမွာ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ပထမဆုံး စြန႔္ဦးတီထြင္စြမ္းေဆာင္ရွင္မ်ားညီလာခံကို ေန ျပည္ေတာ္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံလူငယ္စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း (MYEA) က ဦးေဆာင္ၿပီး က်င္းပ နိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔ အရွိန္ယူေနတဲ့ နိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးေလာကထဲမွာ ငယ္႐ြယ္တဲ့ စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ တီထြင္ ဆန္းသစ္မႈ အေျခခံတဲ့ ေျခလွမ္းေတြနဲ႕ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္အသီးသီးမွာ ေျခကုပ္ယူဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကပါၿပီ။

ဒီထဲမွာ Mamper လို႔ ေခၚတဲ့ ကုမၸဏီလည္း အပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ Mamper ဟာ ကုမၸဏီေတြအတြက္ ပရို မိုးရွင္းလက္ေဆာင္ပစၥည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ဒီဇိုင္းကစၿပီး ေနာက္ဆုံးထုပ္ပိုးမႈပုံစံအထိ စီစဥ္ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ Start-up ကုမၸဏီ ျဖစ္ပါတယ္။

“ကိုယ့္ရဲ႕Brand ကို ေအာ္ၿပီးေပးတဲ့ ပစၥည္းေတြ လက္ေဆာင္ေတြေပါ့” လို႔ တည္ေထာင္သူ မေမမြန္သူက Mamper ရဲ႕လက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြအေၾကာင္း ဧရာဝတီကို ေျပာျပပါတယ္။

အမွတ္တံဆိပ္ကို က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေအာ္ၿပီးေပးတယ္ဆိုတာဟာ ေဖာက္သည္ေတြကို ေပးလိုက္တဲ့ ပရိုမိုးရွင္းလက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြမွာ ကုမၸဏီေတြရဲ႕ အမွတ္တံဆိပ္ေတြကို ျမင္သာထင္သာရွိေအာင္ ဆြဲ ေဆာင္မႈရွိရွိ တီထြင္ဖန္တီးေပးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ မေမမြန္သူက ရွင္းျပပါတယ္။

Mamper ကို မေမမြန္သူနဲ႕အတူ ကိုေက်ာ္ထက္နိုင္နဲ႕ ကိုျပည္စိုးသိမ္းတို႔က အတူတူ တည္ေထာင္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ႏွစ္၊၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းမွာ သူတို႔ ၃ေယာက္ဟာ မတူတဲ့ နိုင္ငံ ၃နိုင္ငံမွာ ေနရင္း နဲ႕ပဲ ဒီ Mamper ကို စလုပ္ဖို႔ စိတ္ကူးရခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

မေမမြန္သူဟာ ထိုင္းနိုင္ငံမွာ ဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီေတြအတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးရင္း ဒီကုမၸဏီေတြမွာ သူ တို႔ေဖာက္သည္ေတြအတြက္ ထူးထူးျခားျခား ပစၥည္းေလးေတြ လက္ေဆာင္ေပးတတ္တဲ့အေလ့အထ ရွိတာ ကို သင္ယူခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုအေလ့အထက ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ကုမၸဏီေတြမွာ သိပ္ေခတ္မစားေသး တာကိုလည္း သတိထားလိုက္မိပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ထိုင္းလူမ်ိဳး သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က အရည္အေသြးေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ရာဘာေပ်ာ့ေသာ့ ခ်ိတ္ပုံစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ေရာင္းမယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီရာဘာေသာ့ခ်ိတ္ေတြကို ျမန္မာျပည္မွာ ျဖန႔္ခ်ိေရာင္းခ်ခဲ့ပါေသး တယ္။

ဒီေသာ့ခ်ိတ္ေတြကို မတူတဲ့ ဒီဇိုင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ မွာယူအားေပးတဲ့သူေတြ တျဖည္းျဖည္း မ်ားလာၿပီး ဒီလိုေသာ့ ခ်ိတ္ တမ်ိဳးတည္းမဟုတ္ဘဲ တျခားပရိုမိုးရွင္း လက္ေဆာင္ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း ေဖာက္သည္ေတြ မွာ တဲ့ပုံစံအတိုင္း ကိုယ္တိုင္ဒီဇိုင္းဆြဲၿပီး ေရာင္းရင္ ျဖစ္နိုင္တယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ကူးနဲ႕ မေမမြန္သူ Mamper ကို စတင္ တည္ေထာင္လိုက္ပါတယ္။

Mamper ကို စတည္ေထာင္မယ္ဆိုေတာ့ သူမက ထိုင္းမွာ ရွိေနၿပီး သူမရဲ႕ အကိုဝမ္းကြဲေတာ္စပ္တဲ့ကို ေက်ာ္ ထက္နိုင္က ၾသစေတးလ်မွာပဲ ရွိပါေသးတယ္။ သူငယ္ခ်င္းျဖစ္တဲ့ ကိုျပည္စိုးသိမ္းကေတာ့ စင္ကာပူကေန ျမန္မာျပည္ကို ျပန္ေရာက္ေနခဲ့ပါၿပီ။

“၃ေယာက္လုံးက တနိုင္ငံဆီမွာဆိုေတာ့ ျဖစ္ပါ့မလားဆိုၿပီး ေတြးလိုက္ေသးတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္တယ္၊ ရ တယ္၊ ရေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုၿပီး အြန္လိုင္းကေနပဲ ေန႕တိုင္း တိုင္ပင္ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္”

ခရီးၾကမ္းၾကမ္း အစေျခလွမ္း

Mamperရဲ႕တည္ေထာင္သူေတြလိုပဲ ေနာက္ထပ္လူငယ္စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္က အြန္လိုင္း ဟို တယ္ဘြတ္ကင္ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ lodggy.com ကို တည္ေထာင္ထားတဲ့ ကိုေအာင္သန္းတိုး ျဖစ္ပါတယ္။

Lodggy.com ဟာ ျမန္မာနိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ေဈးႏႈန္းသင့္ဟိုတယ္ေတြနဲ႕ တည္းခိုခန္းေတြကိုု နိုင္ငံျခားသြား ခရီး သြားနဲ႕ ျပည္တြင္းဧည့္သည္ေတြ အြန္လိုင္းကေန ၾကည့္ၿပီး အလြယ္တကူ ဘြတ္ကင္လုပ္နိုင္တဲ့ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ တခု ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာနိုင္ငံကို နိုင္ငံျခားသားခရီးသြားေတြ စိတ္ဝင္စားမႈ အရမ္းမ်ားလာၿပီး လာ ေရာက္လည္ပတ္မႈ ခ်က္ခ်င္းကို ျမင့္တက္လာတာကို သတိထားမိခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ အြန္လိုင္းကေန ဘြတ္ကင္တင္လို႔ရတဲ့ ဟိုတယ္ေတြဟာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေဈးအရမ္းႀကီးၿပီး ေဈးသက္သာ တဲ့ တည္းခိုခန္းေတြက အြန္လိုင္းေပၚမွာ ရွိမေနဘူးလို႔ စင္ကာပူက သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က ကိုေအာင္သန္း တိုးဆီ လာညည္းၫူပါတယ္။

“စိတ္ကူးက အဲဒီကေန စရတာ၊ နိုင္ငံထဲက အေသးစား တည္းခိုခန္းေတြကို အြန္လိုင္းေပၚ ေရာက္ေအာင္ တင္ေပးၿပီး ျပည္တြင္းခရီးသြားေတြလည္း ဒီတည္းခိုခန္းေတြမွာ အြန္လိုင္းကေနတဆင့္ အေႂကြးဝယ္ကတ္ ေတြ ဘာေတြမလိုဘဲ ဘြတ္ကင္တင္လို႔ရေအာင္ လုပ္ေပးမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ကူးေပါ့” လို႔ ကိုေအာင္သန္းတိုးက ျပန္ေျပာျပပါတယ္။

ဒီလိုမ်ိဳး အလားတူ တျခားအြန္လိုင္းဝက္ဘ္ဆိုက္ေတြ ရွိေပမယ့္ ေယဘုယ်ဆန္ဆန္ပဲ တင္ေပးထားၿပီးေတာ့ Lodggy လိုမ်ိဳး ျမန္မာေတြရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ အေျခအေနေတြအေၾကာင္း ေသခ်ာနားမလည္ၾကဘူးလို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“Lodggy ကေတာ့ ျပည္တြင္းအေျခအေနကို ေသခ်ာနားလည္ၿပီး ဒီနိုင္ငံနဲ႕ဒီနိုင္ငံထဲက လူေတြရဲ႕လိုအပ္ခ်က္ နဲ႕စိန္ေခၚမႈေတြကို ေသခ်ာနားလည္တဲ့ ျပည္တြင္း Start-up ကုမၸဏီတခု ျဖစ္ပါတယ္”

စြန႔္ဦးတီထြင္မႈ လုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အခက္အခဲမ်ား

ျမန္မာလူငယ္ စြန႔္ဦးတီထြင္စြမ္းေဆာင္ရွင္မ်ားအသင္းက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလက ထုတ္ခဲ့တဲ့ အစီ ရင္ခံစာအရဆိုရင္ ဒီနိုင္ငံအတြင္းမွာရွိတဲ့ စြန႔္ဦးတီထြင္သူေတြရဲ႕ တဝက္ေက်ာ္ေက်ာ္ဟာ ကုမၸဏီတခုမက တည္ေထာင္ခဲ့ဖူးၿပီး အမ်ားစုက မိသားစုရဲ႕ ေငြေၾကးေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ရွိသူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါ တယ္။ သုေတသနျပဳခဲ့တဲ့ လုပ္ငန္း ၃၆၅ ခု ရဲ႕ ၄၆ ရာခိုင္ႏႈန္းကို အမ်ိဳးသမီး စြမ္းေဆာင္ရွင္ေတြက ဦးေဆာင္ တာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ဆိုထားပါတယ္။

အစီရင္ခံစာက သုေတသနပါ စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းရွင္အားလုံးဟာ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီးရဖို႔ ေခ်းေငြအတြက္ နဲ႕ ကြၽမ္းက်င္လုပ္သား ရရွိေရးအတြက္ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္လို႔လည္း ဆိုထားပါတယ္။ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ပဲ အစိုးရရဲ႕အေထာက္အပံ့ ရခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

နီးစပ္ရာေဆြမ်ိဳးေကာင္းစားေရးဝါဒ အျမစ္စြဲခဲ့တဲ့ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕စီးပြားေရးမွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေတြတုန္းက အစိုးရ အရာရွိေတြနဲ႕ ခင္မင္ရင္းႏွီးတဲ့ ခရိုနီနဲ႕ ေရေပၚစီအခ်ိဳ႕သာ စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းေတြ ရရွိခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကးေက်ာေထာက္ေနာက္ခံမရွိတဲ့ စြန႔္ဦးတီထြင္သူေတြဟာ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ဖို႔ အင္မတန္ ႐ုန္း ကန္ခဲ့ၾကရပါတယ္။

“တျခား ပိုက္ဆံအရမ္းခ်မ္းသာတဲ့ မိသားစုေတြက သားသမီးေတြလို က်ေနာ္တို႔မွာ အရင္းအႏွီးအတြက္ ေငြ ေၾကးအလုံးအရင္း မရွိဘူး၊ ကိုယ့္အေတြ႕အႀကဳံေတြနဲ႕ ကိုယ့္ဘာသာပဲ ႐ုန္းကန္ၾကရတယ္။ ဘဏ္ေတြမွာ ေခ်း ေငြရဖို႔ကလည္း မလြယ္ဘူး။ စာ႐ြက္စာတမ္းေတြ အမ်ားႀကီး ျပရတယ္၊ အဆင့္ေတြ အမ်ားႀကီးပဲ” လို႔ Mamper ရဲ႕ အမႈေဆာင္ဒါရိုက္တာ ကိုေက်ာ္ထက္နိုင္က ရွင္းျပပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ Mamper အတြက္ ေခါင္းအကိုက္ဆုံး ကိစၥတခုကေတာ့ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး ျပႆနာ မဟုတ္ပါ ဘူး။ ကုမၸဏီေတြကို ပရိုမိုးရွင္းလက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြအတြက္ ထိုက္သင့္တဲ့ ေငြေၾကးသုံးစြဲဖို႔နဲ႕ ဒီလိုသုံးစြဲ တာဟာ ကုမၸဏီအတြက္ အက်ိဳးရွိတယ္ဆိုတာကို ရွင္းျပရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“ကိုယ့္ရဲ႕Brand က ဘယ္ေလာက္တန္တယ္ဆိုတာက ကိုယ္ေပးလိုက္တဲ့ လက္ေဆာင္ရဲ႕ တန္ဖိုးနဲ႕ တိုက္ ရိုက္အခ်ိဳးက်ေနတယ္” လို႔ Mamper ရဲ႕ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ ကိုျပည္စိုးသိမ္းက ရွင္းျပပါတယ္။

“ကိုယ့္ရဲ႕တံဆိပ္ကို လူေတြက ေသေသခ်ာခ်ာ တန္ဖိုးထားေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ အမွတ္တရ ရွိေစခ်င္တယ္ဆို ရင္ ကိုယ္ေပးတဲ့လက္ေဆာင္ဟာ သူတို႔အတြက္ အသုံးလည္း ဝင္ရမယ္၊ အရည္အေသြးလည္း ေကာင္းရ မယ္၊ ထူးလည္း ထူးျခားရမယ္” လို႔ ကိုျပည္စိုးသိမ္းက ေျပာပါတယ္။

လတ္တေလာမွာ ျမန္မာကုမၸဏီေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ပရိုမိုးရွင္းလက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြအျဖစ္ တီရွပ္၊ ေသာ့ခ်ိတ္၊ ထီး၊ ခြက္ အစရွိတာေတြ ေပးတတ္ၾကၿပီး ဒီပစၥည္းေတြေပၚမွာ ကုမၸဏီတံဆိပ္ကို ရိုက္ႏွိပ္ေပးတဲ့ ဆိုင္ေတြလည္း အမ်ားအျပား ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Mamper ကေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး သမာရိုးက်ထဲက ခြဲထြက္ ၿပီး ဖန္တီးျပခ်င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကုမၸဏီတခုခ်င္းစီအတြက္ ကုမၺဏီေတြရဲ႕ တံဆိပ္အမွတ္အသားနဲ႕ ကုမၸဏီေတြက ေဖာက္သည္ေတြကို ေျပာ ခ်င္တဲ့ သတင္းစကားေတြကို ဒီဇိုင္းေတြ၊ အေရာင္အေသြးေတြနဲ႕ ကုမၸဏီရဲ႕ပရိုမိုးရွင္း လက္ေဆာင္ပစၥည္း ေတြမွာ ေရာင္ျပန္ဟပ္ထည့္သြင္းေပးတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈမ်ိဳးကို ေပးတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ကိုေက်ာ္ထက္နိုင္က ရွင္း ျပပါတယ္။

ကုမၸဏီေတြက က်ေနာ္တို႔ကို ကတ္တေလာက္ျပ၊ ေဈးေျပာဆိုၿပီး ဒီလက္ေဆာင္ပစၥည္းေတြကို မအပ္ေစ ခ်င္ ဘူး၊ အဲဒီလိုမ်ိဳး ေဘာင္ခတ္မထားခ်င္ဘူး၊ ကုမၺဏီတခုက ဒီလိုမ်ိဳးလုပ္ရင္ ကိုယ္က မတူေအာင္ ဘယ္လို ဒီ ဇိုင္း လုပ္မလဲ၊ အဲဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ခိုင္းေစခ်င္တယ္ လို႔ ကိုေက်ာ္ထက္နိုင္က ေျပာပါတယ္။

Lodggy ရဲ႕တည္ေထာင္သူ ကိုေအာင္သန္းတိုး ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကေတာ့ ကြၽမ္းက်င္လုပ္သား ရွာေဖြရတာနဲ႕ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး ရွာေဖြရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“နိုင္ငံဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္ဆို႔အေမွာင္ခ်ခံခဲ့ရေတာ့ လူသားအရင္းအျမစ္ေတြ သိပ္ကို ရွားပါးကုန္ ပါတယ္။ ဝက္ဘ္ဆိုဒ္အတြက္ အသင့္ေတာ္ဆုံး developer ရွာရတာက ေခါင္းအကိုက္ဆုံး အလုပ္တခုပါပဲ” လို႔ ကိုေအာင္သန္းတိုးက ဆိုပါတယ္။

ဘဏ္ေတြက ေခ်းေငြကို အာမခံ (အေပါင္) မရွိဘဲ မေပးတာကလည္း သူ႕အတြက္ ႀကီးမားတဲ့ ေနာက္ထပ္ ျပ ႆနာတခုလို႔ ေျပာပါတယ္။

ေရရွည္ရပ္တည္ေရး

လူငယ္စြန႔္ဦးတီထြင္သူ အမ်ားအျပားဟာ လုပ္ငန္းေတြ စတည္ေထာင္လာၾကေပမယ့္ အနည္းငယ္ကပဲ ေရ ရွည္ရပ္တည္နိုင္ၾကပါတယ္။ MYEA ကေတာ့ အစိုးရဘက္က တိက်တဲ့ မူဝါဒ ဒါမွမဟုတ္ ဥပေဒတခု ခ်မွတ္ ေပးၿပီး စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းေတြကို ေျမေတာင္ျမႇောက္ေပးသင့္တယ္လို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။

လုပ္ငန္းအခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈေတြမွာ က်င့္ဝတ္ေစာင့္ထိန္းဖို႔၊ လူငယ္ေတြရဲ႕လုပ္ကိုင္နိုင္စြမ္း အ ေပၚ လူႀကီးေတြက ယုံၾကည္ေပးဖို႔နဲ႕ ေဖာက္သည္ေတြအေပၚ စိတ္ေကာင္းေစတနာထားဖို႔ေတြက လူငယ္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ စြန႔္ဦးတီထြင္လုပ္ငန္းတခု ေရရွည္ရပ္တည္ရာမွာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တယ္လို႔ Mamper အဖြဲ႕သား ေတြက ရွင္းျပပါတယ္။

“ကိုယ္က ေဖာက္သည္ေနရာက ဝင္စားသုံးေပးဖို႔ လိုတယ္၊ ငါသာဆိုရင္ ဘယ္လိုမ်ိဳးလိုခ်င္မလဲဆိုတဲ့ ေစတ နာက အရမ္းအေရးႀကီးတယ္၊ ငါသာဆို ဒါကို ဝယ္မလား၊ ယူမလားေပါ့” ဟု ကိုေက်ာ္ထက္နိုင္က ေျပာ သည္။

“ေစတနာက က်န္တဲ့ပစၥည္းေတြ ေဈးေတြစတဲ့ ဆြဲေဆာင္မႈေတြထက္ ပိုၿပီး ထိေရာက္တယ္” ဟု ကိုျပည္စိုး သိမ္းက ေျပာပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔အတြက္ကေတာ့ ဟိုတယ္ပိုင္ရွင္ေတြနဲ႕ ခရီးသည္ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ အႀကံေပးမႈက အေရးႀကီး ပါတယ္၊ သူတို႔ အႀကံေပးတာေတြကို က်ေနာ့္ရဲ႕ဝက္ဘ္ဆိုက္ အဆင့္ျမႇင့္တဲ့အခါတိုင္း ထည့္သြင္းစဥ္းစား ေပးရပါတယ္” လို႔ ကိုေအာင္သန္းတိုးက ဆိုပါတယ္။