တစ္ႏုိင္ငံလံုး ပစ္ခတ္ တုိက္ခုိက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့သည့္အေပၚ အျမင္မ်ား

သိဂႌထြန္း

တစ္ႏုိင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တုိက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ (NCA)ကို အစိုးရႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလက္ နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔တို႔သည္ ေနျပည္ေတာ္ရွိ ျမန္မာကြန္ဗင္းရွင္း စင္တာတြင္ ေအာက္တိုဘာ ၁၅ ရက္ က လက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။

ယင္းသို႔ လက္မွတ္ေရးထုိးအၿပီးတြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးသည့္ အဖြဲ႔မ်ားက ရက္ေပါင္း ၉၀ အ တြင္း ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို တက္လွမ္းႏုိင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ လက္မွတ္ထိုးထားၿပီး သည့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အစိုးရတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ ေရွ႕ဆက္သြားရန္ ဘယ္လို ေဆာင္႐ြက္မလဲ။ အားလံုးပါဝင္ေရး မေဆာင္႐ြက္ႏုိင္ဘဲ လက္မွတ္မထိုးႏုိင္ေသးသည့္ အဖြဲ႔ မ်ား က်န္ရွိေနေသးသည့္အေပၚ ဘယ္လို ႀကိဳးပမ္းေဆာင္႐ြက္မလဲ စသည္တို႔ကို လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲ တက္ေရာက္လာသူ အခ်ဳိ႕၏ အျမင္မ်ားကို စုစည္း ေဖာ္ျပလိုက္သည္။

ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး (ၿငိမ္း) ဦးျမင့္စိုး
အစိုးရသစ္လက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္တြင္ တေလ်ာက္လံုး ပါဝင္သူ

အန္စီေအ လက္မွတ္ေရးထိုးပဲြမွာ အားလံုးမပါတဲ့အတြက္ တျခားေထာက္ျပစရာ ရိွတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ေသေေသခ်ာခ်ာ ျပန္ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ ခုမွ သေဘာတူညီထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ကို အဖဲြ႔ ၈ဖဲြ႔က လက္မွတ္ထိုးတယ္ က်န္တဲ့ဟာေတြက ဒီသေဘာတူ စာခ်ဳပ္အေပၚမွာပဲ ဆက္ထုိးမွာပဲ။ တႏိုင္ငံလံုးအ ေနနဲ႔ ပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးပဲြမွာ တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႔အားလံုး မပါေပမယ့္ အစလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ ဒါမွသာ သေဘာတူညီထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ကိုစထိုးတာ။ ဒါမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဲ႕ အစလို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။

က်န္တဲ့အဖဲြ႔ေတြ မပါေသးတာက ၂ ပိုင္းရွိတယ္။ အရင္တုန္းက လုပ္တဲ့ပံုစံက သေဘာတူစာ ခ်ဳပ္ ဆိုတာကို အေကာင္အထည္ မျပဘဲ တဖဲြ႔ခ်င္း ညိႇရတာ။ ခုက သေဘာတူစာခ်ဳပ္ဆိုတဲ့ အေကာင္ အထည္ ျပထားၿပီ။ ဒါကလည္း ပါဝင္တဲ့တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္း ၁၆ ဖဲြ႔က အကုန္ပါ ဝင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ။ က်န္တဲ့အဖဲြ႔ေတြက မပါတဲ့ အဖဲြ႔ေတြရွိတယ္။ ဥပမာ MNDAA ဆိုရင္ အဖဲြ႔ တည္းမွာ မပါဘူး။ က်န္တဲ့ ဝ အဖဲြ႔ေတြက နဂိုတည္းက မပါဘူး။ ဒါေတြကို ဆဲြထည့္ၿပီးေတာ့ အားလံုး မပါဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ အရင္က ၁၆ ဖဲြ႔မွာ ၁၅ ဖဲြ႔ကို ကမ္းလွမ္းတယ္။ အားလံုးမပါလို႔ ေျပာၾကမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါကသေဘာတူညီထားတဲ့ စာခ်ဳပ္ကို အစအေနနဲ႔ ဦးစြားေရးထိုးတယ္။ က်န္တဲ့အဖဲြ႔ေတြက ဆက္ထိုးမွာပဲ။

တိုက္ပဲြေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာက တပ္ရင္း အေနနဲ႔ျဖစ္တာ။ လက္မွတ္ထိုးၿပီးရင္ တိုက္ပဲြေတြ ကို ေလွ်ာ႔ခ် သြားႏိုင္မွာပါ။

ပူဇင္က်ဳံး
ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF)

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဒီကေန႔ဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ခ်ီတက္တဲ့ပြဲပါ။ တစ္ နည္းအားျဖင့္ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြ ေလ်ာ့က်သြားတဲ့ အင္မတန္မွ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တို႔ ညိႇႏိႈင္း အစည္းအေဝးႀကီး ရွိပါတယ္။ ညိႇႏိႈင္းအစည္းအေဝးမွာ COC တို႔ Frame Work တို႔ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ JICM လို႔ေခၚတဲ့ Joint Implementation and Coordination Meeting (ပူးတြဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး အစည္းအေဝး)တို႔၊ ေဆြးေႏြးမႈ အဆင့္ ဆင့္ကို ဦးေဆာင္တဲ့ ေကာ္မတီတို႔ Joint Working Committee တို႔ ဖြဲ႔သြားဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ တစ္လအတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးရမယ့္ ကိစၥေတြ၊ ႏွစ္လအတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးရမယ့္ ကိစၥေတြ၊ သံုးလအ တြင္းမွာ ေဆြးေႏြးရမယ့္ ကိစၥေတြ ရွိပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲတို႔ေပါ့။ အဲ့ဒီ့ ေဆြးေႏြးပြဲမွာ သူတို႔ကို (လက္မွတ္မထုိးရေသးသည့္ အဖြဲ႔မ်ားကို ရည္ညႊန္းကာ) ဖိတ္ေခၚမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေကာ္မတီမွာလည္း သူတို႔အတြက္ ေနရာထားေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ထုိနည္းတူ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ထုိးတဲ့အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မထိုးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြၾကားမွာ မၾကာခဏ ေတြ႔ဆံုမႈေတြ ရွိပါမယ္။ ဒီၾကားထဲမွာ ပါဝင္လာႏုိင္ရင္ေတာ့ Process ထဲမွာ သူတို႔ ပါဝင္လာႏုိင္တာေပါ့။ ဒီၾကားထဲမွာ မပါဝင္လာႏုိင္ရင္ေတာ့ သူတို႔ကို ေလ့လာသူအျဖစ္ ဖိတ္ၾကားသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ အပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈေတြ မလုပ္ဖုိ႔ အစိုးရကို အၿမဲပဲ ေျပာေနပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္ ပစ္ခတ္ေနရင္ ယံုၾကည္မႈ ပ်က္တယ္။ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ တက္ဖုိ႔အတြက္လည္း အဟန္႔အ တား ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒါကိုေတာ့ မလုပ္ေပးပါနဲ႔။ တိုင္းရင္းသားဘက္ကလည္း လႈပ္ရွားစစ္ေတြ မလုပ္ဘဲ ႏွစ္ဖက္ၾကားမွာ ထိန္းသိမ္းၿပီးေတာ့ လုပ္သြားဖုိ႔ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီအစည္းအေဝးၿပီး ရင္ JICM လို႔ေခၚတဲ့ ညိႇႏိႈင္း အစည္းအေဝးမွာလည္း တင္ျပသြားမွာ ျဖစ္တယ္။

တပ္မေတာ္ကေတာ့ အၿမဲတမ္း ေျပာပါတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔ ထိုးစစ္ဆင္တာမ်ဳိးေတြ မလုပ္ဘူး ေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္လို႔ ဒီကေန႔ ၾကားေနတာေတာ့ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနတဲ့ အေနအထားမ်ဳိး ရွိပါ တယ္။ ဒါ တပ္မေတာ္ကိုလည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တင္ျပမွာပါ။ ၁၄ ရက္အတြင္းမွာဆုိရင္ တပ္မေတာ္နဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ တပ္မွဴးႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔မွာပါ။ ေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာလည္းပဲ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရွိတဲ့ကိစၥကို တင္ျပမွာပါ။

ဦးသိန္းေဇာ္ - ဒု-ဥကၠ႒

ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ

အခု ထိုးတဲ့တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ၈ ဖဲြ႔အျပင္ က်န္တဲ့အဖြဲ႔ေတြကို သမၼတႀကီးက တံခါး ဖြင့္ထားပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အေျခအေန အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ မပါ၀င္ လာႏိုင္ေသးတာပါ။ မၾကာခင္မွာ ပါဝင္လာႏိုင္ဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဖိတ္လည္း ဖိတ္ေခၚပါတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြ တေလွ်ာက္မွာ ပါဝင္သူ တေယာက္အေနနဲ႔ အန္စီေအဟာ ခိုင္မာတဲ့ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး ေဆာင္႐ြက္ခြင့္ပဲ။ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႔ ျဖစ္တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ခိုင္မာတဲ့ ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္ေရးေတြကို ရပ္စဲၿပီး၊ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြကို လုပ္ႏုိင္ဖို႕ျဖစ္တယ္။ အဲဒါရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္က အန္စီေအပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အန္စီေအကလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္းက အစိုးရေကာ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မ ေတာ္ေကာ၊ တိုင္းရင္းသားေတြ ဖက္ကဆိုရင္လည္း တိုင္းရင္းသားအဖဲြ႕ေတြ ညိႇညိႇႏိႈင္းႏိႈင္း နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

တိုက္ပဲြေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာက ႀကီးႀကီးမားမားေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ယ္ က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔နဲ႔ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ ျဖစ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ေဒသႏၱရနဲ႔ သူေနရာေလးေတြမွာ ျဖစ္ေနတာျဖစ္တယ္။ ဒါျငင္းလို႔ မရဘူး။ ဒါေတြကို ညိႇညိႇႏိႈင္းႏိႈင္းနဲ႕ေဆာင္ရြက္သြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဦးဝင္းထိန္ - ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္
အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္

ကြ်န္ေတာ္က observer (ေလ့လာသူ) အေနနဲ႔ပဲ ဒီအခမ္းအနားကို တက္ေရာက္တာျဖစ္တယ္။ အသိသက္ေသ ထဲမွာ လည္း ကြ်န္ေတာ္မပါပါဘူး။ လက္မွတ္ေရးထို႔ဖို႔လည္း အစီအစဥ္မရွိဘူး။ ဘာ ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ (တိုင္း ရင္းသား လက္ နက္ကိုင္အဖြဲ႔) အကုန္မပါလို႔။ ပါတဲ့လူနဲ႔မပါတဲ့ လူေတြ ၾကားမွာ စိတ္ဝမ္းကြဲမွာစိုးလို႔။ observer အ ေနနဲ႔ပဲ တက္တယ္ဆိုတာ ဒါ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပါတီရဲ႕ သေဘာထားေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ပါတီအေနနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားတယ္။ အကုန္လံုးပါတယ္ဆိုရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လက္မွတ္ထိုးမယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုက ပါ တဲ့အဖြဲ႔ကပါတယ္။ မပါတဲ့အဖြဲ႔က မပါဘူးဆိုေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြၾကားမွာ စိတ္၀မ္းကြဲျပားမႈျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မထိုးတာ။

ဦးခြန္ျမင့္ထြန္း - ဥကၠ႒
ပအုိဝ္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔ (PNLO)

အားလံုး အတူတကြ ပါဝင္ေရးကို ေဆာင္ရြက္တဲ့အခါမွာ အစိုးရဘက္ကလည္း အေၾကာင္း ေၾကာင္းေၾကာင့္ လက္ခံႏိုင္တာေတြ ရွိတယ္။ လက္မခံႏိုင္တာေတြ ရွိတယ္။ ရွိလာတဲ့အခါမွာ ဒီအား လံုး ပါဝင္ေရးဆိုတာကို အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္က ႏွစ္မ်ိဳးရွိ လာပါတယ္။ တစ္ခုကေတာ့ အားလံုး တစ္ၿပိဳင္နက္ပါ၀င္ၿပီး လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ လက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ အခ်ိန္မွာ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္း မပါေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမွာ အားလံုးပါလာရင္ေတာ့ အားလံုးပါ ၀င္ေရးျဖစ္တယ္လို႔ အဓိပၸါယ္ ဖြင့္ဆိုတာ ဒီႏွစ္ခုေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္န္စီေအစာခ်ဳပ္ ဟာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္တဲ့ေနရာ မွာ ႐ိုး႐ိုးသာမန္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ဖို႔အတြက္ကို ဦးတည္ထားတာျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမွာ အားလံုးပါရင္ေတာ့ အားလံုးပါ၀င္တာပဲ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေပၚမွာ ရပ္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အင္န္စီေအစာခ်ဳပ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ဆိုတာမွာ ဒီေန႔ကေန စၿပီးေတာ့ ျဖစ္ေနတဲ့ ထိုးစစ္ေတြ အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္းသြားဖို႔နဲ႔ က်န္ေနတဲ့ လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ညီေနာင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြပါ အင္န္စီေအစာခ်ဳပ္မွာ ပါ၀င္ လက္မွတ္ထိုးေရးဟာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္လို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်က္ေတြ ရေအာင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္သြားမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔အဖြဲ႔ ၈ ဖြဲ႔အေနနဲ႔ အစိုးရနဲ႔ လက္မွတ္ မထိုးရေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားညီေနာင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ ေပါင္းကူးတံတား လုပ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီလို လုပ္တဲ့အခါမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေပၚမွာ အထင္အျမင္အယူအ ဆမွားယြင္းတာကအစ ႏွစ္ဘက္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အနင္းခံရမွာပါ။ ဒါကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျပင္ဆင္ထားၿပီးသား ျဖစ္ပါ တယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ဒီႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔က အစမ္းသပ္ခံေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတာပါ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲ၊ ဒီေန႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အစိုးရနဲ႔လာၿပီး ေဆြးေႏြးေနတယ္။ ညႇိႏႈိင္းတယ္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္တယ္။ ဘယ္လို ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္း အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ေနလဲဆိုတာကို ေနာက္မွာ လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ ညီေနာင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း ၾကည့္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာ ေဆြးေႏြးမႈ ေအာင္ျမင္မႈေတြအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ သူတို႔လည္း ပါ၀င္ လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ထိပ္သီးအ စည္းအေဝးမွာ သေဘာထားေတြ ထုတ္ေျပာၾကတဲ့အခါမွာ လက္မွတ္မထိုးဘူးဆိုတာ တစ္ဖြဲ႔မွ မရွိပါဘူး။ အားလံုးက လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ပဲ ေျပာပါတယ္။ သို႔ေသာ္ လည္း သူတို႔မွာ သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္ အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိန္အခါ လိုအပ္ေနေသးတဲ့ အတြက္ ဒီအေပၚမွာ အေၾကာင္းျပၿပီးေတာ့ လက္မွတ္မေရးထိုးေသး တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ကလည္း အေကာင္းျပအေနနဲ႔ ႀကိဳးစားမယ္။ အစိုးရနဲ႔ ေဆာင္႐ြက္တဲ့အခါမွာ ယံုၾကည္မႈကို တည္ေဆာက္သြားဖို႔ ရွိပါတယ္။