နမ္စီပြန္ ေက်ာက္စိမ္းေမွာ္

ျမတ္ျပည့္ၿဖိဳး

နမ္စီပြန္

၀ါက်င္က်င္အဆင္းရွိ ခ်င္းတြင္းျမစ္ေၾကာင္းမွတဆင့္ နမ့္တုံထြန္းေခ်ာင္းသုိ႔ စက္ေလွျဖင့္ ၃ နာရီၾကာ ဆန္တက္လာခဲ့လွ်င္ ခႏၱီးေဒသ၏ နာမည္ႀကီး ေက်ာက္စိမ္းေမွာ္ တစ္ခုျဖစ္ေသာ နမ္စီပြန္ ရြာကုိ ေရာက္ရွိသည္။

ရြာအမည္ကုိ အစြဲျပဳကာ “နမ္စီပြန္ေမွာ္”ဟု ေခၚေ၀ၚၾကသည္။

ရွမ္းစကားအရ “နမ္” ဆုိသည္မွာ ေရ ၊ “စီပြန္” က ေခ်ာင္းေလးခု ဆုံရာ အရပ္ ဟု အဓိပၸာယ္ရသည္။

မိုးဖြဲဖြဲမ်ားၾကား စက္ေလွျဖင့္ ျဖတ္လာသည့္ ျမစ္ေၾကာင္း ေဘးပတ္လည္တေလွ်ာက္ စိမ္းညိဳ႕ေနသည့္ ၀ါးရုံပင္ႀကီးမ်ား၊ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားကုိ ေတြ႔ရသည္။ ၆ နာရီၾကာ ေရလမ္းအသြားအျပန္ခရီးတြင္ ေလာင္စာ ဆီေပပါမ်ားတင္သည့္ စက္ေလွ ၁ စီးႏွင့္ ခရီးသည္တင္သည့္စက္ေလွ ၂ စီးကုိသာ ေတြ႔ခဲ့ရသည္။

ေက်ာက္စိမ္း၊ ပယင္း အစရွိေသာ သဘာ၀ သယံဇာတ ထြက္ရွိသည့္ ေဒသတခုျဖစ္ေသာ ခႏၱီးၿမိဳ႕နယ္သည္ လူဦးေရ ၄ ေသာင္းခြဲေက်ာ္ ေနထိုင္ၿပီး လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲကာ အမ်ားျပည္သူ သြားလာေရးအတြက္ ေရေၾကာင္းကုိသာ အဓိက အားထားေနရသည့္ ေဒသတစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း၂၀၁၄ ခုႏွစ္က ေကာက္ခံခဲ့သည့္ သန္းေခါင္ စာရင္းအရ သိရသည္။

ေကာလာဟလ ႏွင့္ ေရမေဆးသမားမ်ား

၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက နမ္စီပြန္ရြာသည္ ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားအား လုပ္ကုိင္ခြင့္ခ်ထား ေပးခဲ့သည့္ ေမွာ္ နယ္ ေျမ တစ္ခုလည္းျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္ကတည္းက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရခဲ့သည့္ ကုမၸဏီမ်ား လက္ေျမွာက္ထားရသည့္ အေျခအေန တခု က နမ္စီပြန္မွာ ျဖစ္ေပၚေနသည္။

ယင္းမွာ သတၱဳတြင္း၏ လုပ္ပုိင္ခြင့္ရ ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာေဖြသူမ်ားၾကား ေက်ာက္ ရွာေဖြခြင့္ကိစၥပင္ ျဖစ္သည္။

ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားက ၎တို႔လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ သက္တမ္းတြင္ မႀကဳံဘူးခဲ့သျဖင့္ ေျပလည္ေအာင္ေျဖရွင္းေပးရန္ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းအစုိးရ အဖြဲ႔၊ လႊတ္ေတာ္ အဖြဲ႔အစည္းတို႔ကုိ တင္ျပေတာင္းဆုိ ထား ေၾကာင္း သိရသည္။

အဆိုပါ ျပႆနာမွာ နမ္စီပြန္ေမွာ္တြင္ ေမလဆန္းပိုင္းက ထြက္ေပၚေနသည့္ သတင္းတခုကုိ အေျခခံကာ စစ္ကိုင္းတုိင္း အထက္ပုိင္း အပါအ၀င္ ေဒသအသီးသီးက ေရမေဆးေက်ာက္ရွာေဖြသူ အမ်ားအျပား လာေရာက္ကာ ကုမၸဏီမ်ား ၿခံစည္း ရုိး ခတ္ထားသည့္ ဧရိယာအတြင္းရွိ ေျမစာပုံမ်ားအတြင္း ေက်ာက္မ်ား ၀င္ေရာက္ရွာေဖြ ေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာသူမ်ား သိထားသည့္သတင္းမွာ NLD အစုိးရ၏ ရက္ ၁၀၀ စီမံခ်က္တြင္ တႏုိင္ငံလုံးရွိ ပုဂၢလိက ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားအား ဆက္လက္တူးေဖာ္ခြင့္ မေပးဘဲ ရပ္ဆုိင္းထားေၾကာင္း၊ ရပ္ဆုိင္းစဥ္ ကာလ နမ္စီပြန္ ရွိ ေက်ာက္ေျမစာပုံမ်ားတြင္ မည္သူမဆုိ ေက်ာက္ရွာေဖြႏုိင္မည္ဆုိသည့္ ေကာလာဟလတခုပင္ ျဖစ္သည္။

နမ္စီပြန္သုိ႔ လြန္ခဲ့သည့္ ၂ လခန္႔က ေရမေဆးေက်ာက္ရွာရန္ လာေရာက္ခဲ့သည့္ လဟယ္ၿမိဳ႕က အသက္ ၂၅ ႏွစ္အရြယ္ ကုိကဆန္က “ေက်ာက္ လာရွာလို႔ရတယ္ ဆုိတာနဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔စုၿပီး လာခဲ့တာပါ၊ ကုမၸဏီေတြက နားလည္မႈနဲ႔ လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ရွာပုိင္ခြင့္ေပးထားတယ္လို႔ ေျပာတာပဲ”ဟု ေျပာသည္။

ယင္း ေကာလာဟလ စတင္ခဲ့သည့္ ၃ လအတြင္း ေထာင္ခ်ီသည့္ ေရမေဆးသမားမ်ား နမ္စီပြန္ေမွာ္သုိ႔ ေန႔စဥ္ ေက်ာက္ လာေရာက္ ရွာေဖြၾကရာ ကုမၸဏီပိုင္၀င္းအတြင္းမွ ေက်ာက္ေၾကာ ေျမစာပုံမ်ားကုိပါ ၀င္ေရာက္ ရွာေဖြသည့္ အဆင့္အထိ ေရာက္ရွိလာေၾကာင္း ခႏၱီးခရုိင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဇာ္က ေျပာသည္။

“ဒီအေျခအေနကို တားဆီးဖို႔အတြက္ အထက္ကို လုံၿခဳံေရးအင္အား ခ်ေပးဖို႔ ေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေပးခဲ့ပါဘူး။ အဲဒါေၾကာင့္ ခုလိုပုိဆုိးလာၿပီး တခ်ဳိ႕က အၾကမ္းဖက္တဲ့ အေနအထားေလးေတြ ေတြ႔လာရပါတယ္”ဟု ၄င္းက ေျပာသည္။

အစုိးရ၏ ရက္ ၁၀၀ စီမံခ်က္ မဟုတ္ေသာ္လည္း သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္အတြက္ သက္တမ္းကုန္ လုပ္ကြက္မ်ားအား သက္တမ္းတုိးခြင့္ မျပဳေတာ့ျခင္း၊ လုပ္ကြက္ သစ္ မ်ား ေလွ်ာက္ထားျခင္းတို႔ကို ဆုိင္းငံ့ျခင္းအား အစုိးရသစ္တက္လာသည့္ ၃ လ အတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

သယံဇာတႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားအရ နမ္စီပြန္ေဒသတြင္ ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ႏုိင္သည့္ လုပ္ကြက္ဧရိယာ ဧက ၇၀၀၀ ေက်ာ္ သတ္မွတ္ခ်ေပးထားၿပီး ဧက ၁၀၀ ေက်ာ္တြင္ ကုမၸဏီ ၈ ခုက တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကုိင္လ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

နမ္စီပြန္တြင္ ဦးပိုင္ အပါအ၀င္ ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကုမၸဏီေပါင္း ၉ ခုရွိေၾကာင္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန မွ သိရသည္။

ေကာလာဟလ ၏ ေနာက္ဆက္တြဲ

“တျပည္လုံး အတုိင္းအတာ ရပ္ဆုိင္းထားတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုက ဒီလိုေလး ရွာစားခြင့္ရတာ၊ ဟုိတုန္းကဆုိ ဒီလိုေတာင္ အနားကပ္လို႔မရဘူး။ တရုတ္ေတြခ်ည္း အကုန္ႀကီးစုိးသြားတာ”ဟု ခႏၱီးေဒသခံ ေရမေဆး ေက်ာက္ ရွာေဖြ ေသာ အလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြးသည့္ ကုိျမင့္သိန္း က ေျပာသည္။

ေကာလာဟလကုိ သယ္ေဆာင္လာသည့္ အဓိကပင္ရင္းကို မသိႏုိင္ေသာ္လည္း ေကာလာဟလေၾကာင့္ ေရမေဆးသမား အမ်ားစု လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲလွသည့္ နမ္စီပြန္သုိ႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္။

နမ္စီပြန္တြင္ ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာေဖြသူမ်ားမွ ရလာသည့္ ေက်ာက္မ်ားအား တဆင့္ေရာင္းခ်ေပးသည့္ ပြဲစားမ်ားလည္း ရွိရာ ေက်ာက္တလုံး ေရာင္းရလွ်င္ ေက်ာက္တန္ဖိုး၏ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ပြဲစားကုိ ေပးရေၾကာင္း ေရမေဆးေက်ာက္ ရွာေဖြ သူမ်ားထံမွ သိရသည္။

အဆုိပါ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ေရမေဆးရွာသူမ်ားက တြင္း၀ခြန္ကဲ့သုိ႔ ေက်ာက္မ်က္ရတနာခြန္ ေပးေဆာင္ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားၾကရာ ရွာေဖြၿပီး ေရာင္းရသမွ် ေက်ာက္အားလုံးသည္ တရား၀င္အခြန္ ေဆာင္ၿပီးသား ေက်ာက္မ်ား အျဖစ္ သာ မွတ္ယူထားၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ပြားလာသည့္ အျငင္းပြားမႈတခုသည္ ကုမၸဏီၿခံစည္းရုိး အတြင္းရွိ ေျမစာပုံမ်ားသည္ စြန္႔ပစ္ ေျမစာပုံ ျဖစ္ျခင္း၊ မျဖစ္ျခင္းကိစၥပင္ ျဖစ္သည္။ ေမွာ္နယ္ေျမ၏ အေလ့အထအရ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ စြန္႔ပစ္ေျမစာပုံတြင္သာ ေရ မေဆးေက်ာက္သမားမ်ား ေက်ာက္ရွာေဖြခြင့္ ရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

“သူတုိ႔ၿခံခတ္ထားတဲ့ နယ္ေျမေတာ့ မွန္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြက စြန္႔ပစ္ေျမစာေတြ”ဟု ေရမေဆးသမား ကိုျမင့္သိန္းက ေျပာသည္။

နမ္စီပြန္ေမွာ္တြင္ ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ဇဗၺဴသီရိ ကုမၸဏီမွ တာ၀န္ခံ ကိုေအာင္သူကမူ“ေမ်ာတုိက္ၿပီး ေအာက္က်တဲ့ ေျမကိုမွ စြန္႔ပစ္ေျမစာလို႔ ေခၚတာပါ၊ အခုက ကုမၸဏီကေတာင္ မရွာရေသးဘဲ ပုံထားတဲ့ ေက်ာက္ေၾကာ ေျမစာပုံေတြမွာ ေရမေဆးေတြက ရွာေနတာပါ၊ အဲဒီလိုရွာတာကို သြားတားရင္ ျပန္ၿပီး ရန္လုပ္ခံ ရပါတယ္”ဟု ေျပာဆို သည္။

အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းသည္ ေဆာင္းရာသီတြင္ ေက်ာက္ေတာင္ႀကီးမ်ားမွ တူးေဖာ္ ရရွိ သည့္ ေက်ာက္ေၾကာပါသည့္ ေျမစာမ်ားအား သီးသန္႔ပုံထားၿပီး မုိးရာသီတြင္ ေျမစာမ်ားအား ေမ်ာစင္တြင္ ေရျဖင့္ေဆး ခ်ကာ ေက်ာက္အရုိင္းတုံးမ်ားကုိ ရွာေဖြရသည္ဟု ဆုိသည္။

ေက်ာက္စိမ္းရုိင္း တတုံးရရွိရန္ မိုးလင္းမွ မိုးခ်ဳပ္ ေန၀င္သည္အထိ မုိးရြာမေရွာင္၊ ေနပူမေရွာင္ ေျမစာပုံေပၚတြင္ တူးရြင္း တေခ်ာင္းျဖင့္ တကုတ္ကုတ္ ရွာေဖြေနၾကသည့္ ေရမေဆးသမားမ်ားအတြက္ မ်က္စိတဆုံး က်ယ္ျပန္႔လွသည့္ ေျမစာပုံႀကီး မ်ားက ၄င္းတုိ႔၏ ေငြပုံႀကီး တခုလိုပင္။

ေမ်ာစင္အထက္ရွိ ေျမစာပုံမ်ားတြင္ ရွာေဖြေနသည့္ ေရမေဆးသမားမ်ားလည္း ရွိသလုိ ကုမၸဏီၿခံ၀င္း အျပင္ဘက္ ေတာင္ နံရံမ်ားတြင္ ရွာေဖြေနသည့္ ေရမေဆး ေက်ာက္သမားမ်ားကုိလည္း နမ္စီပြန္တြင္ အမ်ားအျပား ေတြ႔ခဲ့ရသည္။

စစ္ကုိင္းတုိင္း သယံဇာတ တူးေဖာ္ ထုတ္လုပ္သည့္ လုပ္ငန္းမ်ား ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ေဖာ္ေဆာင္ေရး (EITI) အဖြဲ႔၀င္ ကုိေအာင္ဆန္းျမင့္က စစ္ကိုင္းတိုင္းအစုိးရ အဖြဲ႔အေနျဖင့္ အေျခအေနမ်ားကို ကြင္းဆင္း ၾကည့္ရႈရန္ လိုအပ္ၿပီး ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဘက္ ေျပလည္မႈ ရရွိေစမည့္ ေျဖရွင္းမႈမ်ဳိး အေျဖရွာေပးသင့္ေၾကာင္း၊ အခြန္ေဆာင္ကာ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ ကုမၸဏီ မ်ားကုိ ဥပေဒႏွင့္အညီ အကာအကြယ္ေပးရန္ လိုအပ္သလို ေဒသခံ ေရမေဆး ေက်ာက္ ရွာေဖြ သူမ်ားအတြက္လည္း တပုိင္တႏုိင္ လုပ္စားခြင့္ ေက်ာက္လုပ္ကြက္မ်ား သတ္မွတ္ ခ်ထားေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

ေရမေဆးသမားမ်ား အခြန္ ေဆာင္ခြင့္ မရွိ

လုပ္ပုိင္ခြင့္ရ ေက်ာက္တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီက ေက်ာက္စိမ္းရုိင္းတတုံး ရရွိလာသည္ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ေက်ာက္မ်က္ ရတနာ ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းလက္ေအာက္ရွိ ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရးဌာန တန္ဖုိးျဖတ္အဖြဲ႔ထံ ေက်ာက္တန္ဖုိး သတ္မွတ္ရန္ အပ္ႏွံရၿပီး ထိုအဖြဲ႔က ေက်ာက္တန္ဖိုး ျဖတ္ကာ တန္ဖိုး၏ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအား ရတနာခြန္ (တြင္း၀ခြန္) ေပးေဆာင္ရမည္ဟု ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းထားသည္။

ထိုသုိ႔ တြင္း၀ခြန္ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေပးေဆာင္ၿပီးေသာ ေက်ာက္မ်ားကသာ ျပည္တြင္းေစ်းကြက္ သုိ႔မဟုတ္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာပြဲတြင္ ျပသေရာင္းခ်ခြင့္ရွိေၾကာင္း ခႏၱီး ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရး ဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူ တဦး က ေျပာသည္။

“တြင္း၀ခြန္ဆုိတာ သတၱဳတြင္းက လုပ္ပုိင္ခြင့္ရၿပီး လက္ရွိမွာလည္း ေက်ာက္တူးေဖာ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီမ်ားကုိသာ အခြန္ ေပး ေဆာင္ ရတာျဖစ္ပါတယ္။ တရားမ၀င္ ေရမေဆးရွာေဖြသူက အခြန္ေဆာင္ခြင့္ မရွိပါဘူး၊ ဥပေဒမွာလည္း ျပ႒ာန္းၿပီးသားပါ” ဟုလည္း ၄င္းက ရွင္းျပသည္။

ခႏၱီး ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္ေရးဌာန၏ စာရင္းမ်ားအရ ၂၀၁၆- ၂၀၁၇ ဘ႑ာႏွစ္၏ ဧၿပီမွ ၾသဂုတ္လအထိ ေက်ာက္စိမ္း တန္ေပါင္း ၃၂၀၀ ေက်ာ္အတြက္ တြင္း၀ခြန္ စုစုေပါင္း ေငြက်ပ္ သိန္း ၃၂၀၀ ေက်ာ္ ေပးေဆာင္ ထားေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာ့ ေက်ာက္မ်က္ရတနာ ေရာင္း၀ယ္ေရး လုပ္ငန္းက ေက်ာက္၏ အရည္အေသြးအား ေအ၊ ဘီ၊ စီ၊ ဒီ အဆင့္ျဖင့္ သတ္မွတ္ရာ အရည္အေသြး အေကာင္းဆုံးကုိ ‘ေအ’ အဆင့္ေက်ာက္ဟု သတ္မွတ္သည္။

ခႏၱီးေဒသမွ ထြက္ရွိသည့္ ေက်ာက္စိမ္းအမ်ားစုသည္ စီ ႏွင့္ ဒီ အဆင့္ရွိ အသားေက်ာက္မ်ား ျဖစ္ၿပီး ေက်ာက္စိမ္း ပန္းပု ထုရန္အတြက္ အရည္အေသြးေကာင္းသည့္ ေက်ာက္မ်ားသာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲ မ်ားတြင္ ပန္းပုထုလုပ္ ရန္ အတြက္ နမ္စီပြန္ ေဒသထြက္ ေက်ာက္မ်ားအား တရုတ္ကုန္သည္မ်ားက အထူး၀ယ္ယူ အားေပးၾကေၾကာင္း သိရ သည္။

အခြန္ေရွာင္ ေက်ာက္မ်ား တားဆီးမည္

နမ္စီပြန္ေဒသတြင္ နယ္ေျမလုံၿခံဳေရး အတြက္ ရဲအင္အား လုံေလာက္စြာ တာ၀န္ခ်ထားေပးရန္ လိုအပ္ၿပီး ျပႆနာမ်ား ေၾကာင့္ ေဒသတြင္း တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈ ေလ်ာ့က်မည္ကုိ စုိးရိမ္ေၾကာင္း ခႏၱီးခရုိင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဇာ္က ေျပာသည္။

ေက်ာက္စိမ္းမ်ား အခြန္ေရွာင္ကာ တရားမ၀င္ထြက္ရွိမႈမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ သက္ဆုိင္ရာဌာနမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ “ေရွာင္တခင္ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔” ဖြဲ႔စည္းၿပီး စက္တင္ဘာလမွ စတင္၍ စစ္ေဆးႏုိင္ရန္ ေဆာင္ရြက္လ်က္ ရွိေၾကာင္းလည္း ၄င္းက ေျပာျပသည္။

ယင္းအဖြဲ႔ဖြဲ႕စည္းခြင့္အတြက္ ၾသဂုတ္လဆန္းပုိင္းက စစ္ကုိင္းတုိင္း အစုိးရအဖြဲ႔ထံ တင္ျပခဲ့ၿပီး လကုန္ပုိင္းက ခြင့္ျပဳမိန္႔ ရရွိ ခဲ့ကာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဦးစီးဌာန၊ ေက်ာက္မ်က္၊ ရဲ၊ မူးယစ္၊ သစ္ေတာ စသည့္အဖြဲ႔မ်ား ပါ၀င္ကာ ေရေၾကာင္း၊ ေလေၾကာင္း စစ္ေဆးသြားမည္ဟု သိရသည္။

ခႏၱီးခရုိင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဇာ္က“ေက်ာက္မ်က္ေတြ ၿမိဳ႕နယ္ျပင္ပမထြက္ဖို႔ စစ္ေဆးသြားမယ္၊ အၿမဲတမ္း ဂိတ္ထားလို႔လည္း မရေတာ့ ေရွာင္တခင္စစ္ေဆးပါမယ္။ လူႀကီး၊ လူငယ္ ခရီးသည္မေရြး စစ္မယ္”ဟု ေျပာသည္။

ေက်ာက္ တူးေဖာ္ေရးႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္

ေက်ာက္စိမ္းႏွင့္ ဓာတ္သတၱဳ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဦးစီးဌာန၏ အသိ အမွတ္ျပဳ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ စီမံခ်က္ (Environmental Management Plan, EMP) မ်ား ေရးဆြဲေဆာင္ ရြက္ ရန္ သယံဇာတႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ၾသဂုတ္လ အတြင္းက ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့ သည္။

အဆုိပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင့္အညီ လုပ္ပုိင္ခြင့္ရ တူးေဖာ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားက ၂၀၁၇ ဇန္န၀ါရီလအတြင္း အၿပီး ေရးဆြဲရမည္ ျဖစ္ၿပီး စံခ်ိန္စံညႊန္းႏွင့္ ကုိက္ညီသည့္ စီမံခ်က္ေရးဆြဲသည့္ ကုမၸဏီကုိ Environmental Compliance Certificate (ECC) လက္မွတ္ ထုတ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။

အနာဂတ္တြင္ ယင္းလက္မွတ္ ကုိင္ေဆာင္ထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားကိုသာ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား ခြင့္ျပဳေပးမည္ျဖစ္ၿပီး သက္တမ္း ကုန္သြားပါက သက္တမ္း ထပ္တုိးခြင့္ရရွိႏိုင္မည္ဟု အမွတ္ ၂ သတၱဳတြင္း လုပ္ငန္းမွ သိရသည္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ လကုန္တြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ကုန္ဆုံးေတာ့မည့္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ ၃၂၀ ေက်ာ္တြင္ နမ္စီပြန္ ေမွာ္ရွိ လုပ္ကြက္ ၈၃ ခုပါဝင္ေၾကာင္း သယံဇာတႏွင့္ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ၀န္ႀကီး ဌာနက ထုတ္ျပန္ ေၾကညာထားသည္။

‘ေက်ာက္မ်က္နဲ႔ သစ္ေတာ သယံဇာတေတြကုိ ေနာင္လာေနာက္သားေတြ ထိန္းသိမ္းထားဖုိ႔လိုပါတယ္။ အခု ခ်ေပးထားတဲ့ လုပ္ကြက္ေတြကုိ သက္တမ္းကုန္ရင္ ထပ္မခ်ေပးေတာ့ဖို႔။ ခ်ေပးမယ္ဆုိရင္လဲ ေနာင္လာ ေနာက္သားေတြအတြက္ လုပ္စရာရွိမွာ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး”ဟု နမ္စီပြန္ရြာသား တဦးက ေျပာသည္။

ယခင္က ေခ်ာင္း ၄ ခုဆုံရာ နမ္စီပြန္ရြာနံေဘးက နမ္စီပြန္ေခ်ာင္းအတြင္း ေရေနသတၱ၀ါ ငါးႀကီးမ်ား ရွိခဲ့ဖူးေသာ္လည္း လက္ရွိတြင္ အ၀ါေရာင္ သန္းေနၿပီး ေနာက္က်ိေနသည့္ ေရမ်ား စီးဆင္းရာ ေခ်ာင္းတခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲေနေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားက ျပန္လည္ ေျပာျပသည္။ ။