ျမန္မာ-အိႏၵိယဆက္ဆံေရး ၾကားက နယ္ျခားျပႆနာ

ေမာင္ေမာင္စိုး

ျမန္မာျပည္ႏွင့္ အိႏၵိယ၊ တ႐ုတ္သုိ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ခရီးစဥ္ မၿပီးဆံုးခင္မွာ သမၼတဦးထင္ေက်ာ္ အိႏၵိယခရီးစဥ္ သတင္းထြက္ေပၚလာသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တ႐ုတ္ျပည္မွ ျပန္ေရာက္ၿပီး ေနာက္တရက္ အိႏၵိယႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ျမန္မာျပည္သုိ႔ ေရာက္လာသည္။ သံတမန္ခင္း ဆက္သြယ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ျမန္ဆန္သြက္လက္သည္ဟု ဆို ရမည္။

ယခင္က အိႏၵိယသည္ ျမန္မာျပည္အေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ တက္ၾကြသက္ဝင္သည့္ နိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီမရွိခ့ဲေပ။ အိႏၵိယ၏ အာရံုစိုက္မႈမွာ ေတာင္အာရွေဒသတြင္သာ ျဖစ္သည္။ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပုံကာလအၿပီး အိႏၵိယသည္ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုက ေရစီေရးကို ေထာက္ခံခ့ဲေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရႏွင့္ ဆက္ဆံေရးကို ျပန္လည္တိုးျမွင့္ခ့ဲသည္။

၁၉၈၈ အၿပီး ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ေျပးလာသူလာသည့္သူမ်ားကို လက္ခံခ့ဲသက့ဲ့သုိ႔ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရအား ပုန္ကန္ရန္ ႀကိဳးစားသည့္ ရခိုင္အဖြဲ႕အား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်သည္ဆိုသည့္သတင္း၊ နဝတအစိုးရအား စစ္လက္နက္ေရာင္းခ်သည္ဆို သည့္ သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚခ့ဲသည္။

အိႏၵိယသည္ အာရွ၏အႀကီးဆံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးျဖစ္သည္ဆိုေသာ္လည္း သူ၏နိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီက ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေစာင့္ၾကည့္သည့္ေပၚလစီသာ က်င့္သုံးသည္ျဖစ္ရာ ျမန္မာျပည္အေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ အိႏၵိယ၏ ေပၚလစီ သည္ ၿပီးခ့ဲေသာ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားအတြင္း မတည္ၿငိမ္ခ့ဲဟု ဆိုရပါမည္။

သုိ႔ေသာ္ ၿပီးခ့ဲေသာႏွစ္ပိုင္းမ်ားအတြင္း ျမန္မာျပည္အတြင္း တရုတ္၏ တက္ၾကြေသာ ေျခလွမ္းမ်ားက အိႏၵိယအား ထိုးဆြပုံ ရသည္။ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ အိႏၵိယ၏ေပၚလစီသည္ ေစာင့္ၾကည့္သည့္ေပၚလစီမွ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသည့္ ေပၚ လစီအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး စစ္ေတြစက္မႈဇုန္ တည္ေဆာက္ေရး အိႏၵိယအတြင္းပိုင္းမွ တမူး မိုးေရးသုိ႔ မီးရထားလမ္းေဖာက္လုပ္ေရးစသည့္ အသံမ်ား ၾကားလာရသည္။

တခ်ိန္တည္းတြင္ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ ျမဝတီမွ ျမန္မာျပည္ကို ျဖတ္၍ အိႏၵိယသုိ႔ အာရွ လမ္းမႀကီးေဖာက္လုပ္ရန္ လ်ာထားလုပ္ေဆာင္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံဘက္ ေဖာက္လုပ္မႈအေနျဖင့္ ျမဝတီမွ ေကာ့ကရိတ္အထိ ေဖာက္လုပ္ၿပီးစီးၿပီျဖစ္သည္။ ယခုႏွစ္တြင္ ေကာ့ကရိတ္မွ အိႏၵဳ အထိ ဆက္လက္ခ်ဲ႕ထြင္ လမ္းခင္းမည္ဟု သိရသည္။ အိႏၵိယဘက္မွလည္း တမူးမွ ကေလးအထိ လမ္းပိုင္း ေဖာက္လုပ္ၿပီးစီးေသာ္လည္း တံတားမ်ား ျပင္ဆင္ေဆာက္လုပ္ရန္ လို အပ္ဆဲ ျဖစ္သည္။

အိႏၵိယတို႔ ကံေကာင္းသည္မွာ တရုတ္ျပည္မွ ေက်ာက္ျဖဴသုိ႔ လမ္းေဖာက္ရန္ ႀကံရြယ္ျခင္းအား ျမန္မာျပည္အား ၂ ပိုင္း ျဖတ္သက့ဲသုိ႔ ျဖစ္မည္ဟု ကန္႔ကြက္သူအခ်ိဳ႕ေတြ႔ေနရေသာ္လည္း ထိုင္းမွ အိႏၵိယသုိ႔ေဖာက္လုပ္မည့္ အာရွလမ္းမႀကီးအား ျမန္မာျပည္အား ၂ ပိုင္းျဖတ္သည္ဟု ေျပာမည့္သူမရွိျခင္း ျဖစ္သည္။

ေျဖရွင္းရမည့္ ျပႆနာ

ျမန္မာ အိႏၵိယ ၂ နိုင္ငံ ပူးေပါင္္းေဆာင္ရြက္မႈတြင္ ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည့္ ျပႆနာမွာ ၂ နိုင္ငံ နယ္စပ္ရွိ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားျပႆနာ ျဖစ္သည္။ ၎ျပႆနာကို ၂ နိုင္ငံ ပူးေပါင္း၍ နိုင္ငံေရးနည္းအရ ေျဖရွင္းႏိုင္ပါမွ နယ္စပ္ ေဒတည္ၿငိမ္မႈဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏွင့္အတူ ၂ နိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈ ကုန္သြယ္မႈမ်ားကို ျမွင့္တင္နိုင္ေပလိမ့္မည္။

ျမန္မာျပည္ႏွင့္ အိႏၵိယနယ္စပ္၌ နာဂတိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ မဏိပူ(ကသည္း) တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ျပႆနာ ၂ ရပ္ကို ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ တ႐ုတ္ ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားသည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနေသာ္လည္း အိႏၵိယ ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ အမ်ားစုမွာ အိႏၵိယအစိုးရႏွင့္ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနျခင္း ျဖစ္ရာ မတူသည့္ နယ္စပ္ျပႆနာမ်ားဟု ဆိုရေပမည္။

နာဂတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔

ျမန္မာ-အိႏၵိယ၂ နိုင္ငံ နယ္စပ္တြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ နာဂတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔၏ အမည္မွာ နာဂ အမ်ိဳးသား ဆိုရွယ္လစ္ေကာင္စီ National Socialist Council of Nagaland ( NSCN ) ျဖစ္သည္။ မူလက တဖြဲ႔တည္းျဖစ္ေသာ NSCN သည္ ျမန္မာ အိႏၵိယ ၂ နိုင္ငံပိုင္နက္ ခြဲျခားခံထားရသည့္ နာဂနယ္ေျမမ်ားတြင္ လႈပ္ရွားသည္။ ၎တို႔လႈပ္ရွားသည့္ ေဒသမ်ားမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ အေရွ႕ စစ္တေကာင္းနယ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မဏိပူရ၊ နာဂေဒသႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ စစ္ကိုင္းတိုင္း အထက္ပိုင္းရွိ နာဂေတာင္တန္းမ်ားတြင္ လႈပ္ရွားၾကသည္။

NSCN ကို ၁၉၈၀ ဇန္နဝါရီ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ စတည္ေထာင္ခ့ဲသည္ဟု ဆိုပါသည္။ စတင္တည္ေထာင္ခ့ဲသည့္ ေခါင္း ေဆာင္မ်ားမွာ Isak Chisiswu (အီဆတ္) Thuingaleng Muivak (ေမြဘတ္) ႏွင့္ S S Khaplang (ကက္ပလန္ ) တိ႔ုျဖစ္ ၾကသည္။ ၎တို႔သည္ ခရစ္ယာန္မ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး ၎နာဂမ်ား ေနထိုင္သည့္ေဒသမ်ားအား စုစည္းၿပီး နာဂ ခရစ္ယာန္ နိုင္ငံ တခု တည္ေထာင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ့ဲၾကသည္။

၎တိ့ု စတင္တည္ေထာင္ၿပီးေနာက္ တ႐ုတ္ႏွင့္ပါကစၥတန္တိ့႔က အကူအညီေပးခ့ဲၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ NSCN နာဂအဖြဲ႔ မ်ားသည္ အေစာပိုင္းကာလမ်ားက ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းအား ျဖတ္၍ တရုတ္ျပည္သုိ႔သြား၍ နိုင္ငံေရး စစ္ေရးသင္တန္း တက္ျခင္း လက္နက္ခဲယမ္းအကူအညီ ရယူျခင္းမ်ား ျပဳခ့ဲၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

၁၉၈၈ ဧၿပီလကုန္ပိုင္းတြင္ NSCN ႏွစ္ဖြဲ႔ကြဲသြားသည္။ ဥကၠဌ အီဆတ္ (Isak ) အတြင္းေရးမႉး ေမြဘတ္ ( Muivak ) ဦး ေဆာင္ေသာအဖြဲ႔အား NSCN( IM ) ဥကၠဌ ကက္ပလန္ ေခါင္းေဆာင္ေသာ အဖြဲ႔အား NSCN( K) ဟု ေခါင္းေဆာင္ အမည္မ်ားကို ကြင္းစကြင္းပိတ္ႏွင့္ ေဖာ္ျပၿပီး ခြဲျခားခ့ဲသည္။ ထို႔ေနာက္ NSCN သည္ အဓိက အိႏၵိယနယ္အတြင္း အိႏၵိယ အ စိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခ့ဲၿပီး ေဆြးေႏြးမႈမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

ေနာက္ဆံုးအေျခအေနအရ လက္ရွိ အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီလက္ထက္ ၂၀၁၅ ဩဂုတ္လ ၃ ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယအစိုးရႏွင့္ NSCN(MI) တို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလက္မွတ္ ေရးထိုးႏိုင္ခ့ဲေသာ္လည္း NSCN(K) တို႔ ေျပလည္မႈ မရဘဲ NSCN(K) အား အိႏၵိယ အစိုးရမွ မတရားသင္း ေၾကညာထားပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ျမန္မာ့ပိုင္နက္တြင္ အေျချပဳ ထားသည့္ NSCN(K) မွ အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးထားပါသည္။ လက္ရွိအေျခအေနတြင္ အိႏၵိယတြင္း အေျခစိုက္ေနေသာ NSCN(IM)မွာ အင္အား ၄၅၀၀ ခန္႔ ရွိၿပီး ျမန္မာျပည္္တြင္း အေျချပဳေနေသာ NSCN (K)မွာ အင္အား ၅၀၀ခန္႔ ရွိသည္ ဆိုပါသည္။

လက္ရွိ အိႏၵိယအစိုးရတပ္မ်ား ျမန္မာနယ္စပ္တြင္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားေနသည္မွာ ျမန္မာျပည္နာဂေတာင္တန္းတြင္ အေျချပဳ ေနေသာ NSCN(K) အဖြဲ႔ႏွင့္ ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕သတင္းမ်ားက အဆိုပါတိုက္ပြဲမ်ားသည္ ျမန္မာပိုင္နက္အတြင္း အိႏၵိယ စစ္တပ္က ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္ဟု ရည္ညႊန္းေဖာ္ျပေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ားသည္ ျမန္မာ့ပိုင္နက္တြင္း ျဖစ္ပြားျခင္း မရွိ သက့ဲသုိ႔ အိႏၵိယတပ္မ်ား ျမန္မာ့ပိုင္နက္အတြင္းဝင္ေရာက္ျခင္းမရွိဟု ျမန္မာစစ္ဘက္က ပယ္ခ်ခ့ဲပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လက္ရွိ အိႏၵိယျမန္မာနယ္စပ္ရွိ နာဂလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ျပႆနာ အတန္ငယ္႐ႈပ္ေထြးသည္ဟု ဆိုနိုင္သည္။ ျမန္မာျပည္ နာဂေတာင္တန္းမ်ားတြင္ အေျချပဳသည့္ NSCN(K) သည္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အပစ္ရပ္ထားသည္။ သုိ႔ေသာ္ အိ ႏၵိယ အစိုးရက မတရားသင္း ေၾကညာထားသည္။

တိုင္းျပည္နယ္နိမိတ္အရ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ အိႏၵိယဟု ခြဲျခားထားေသာ္လည္း ထို ၂ နိုင္ငံစလုံးတြင္ ပါဝင္ေနသည့္ နာဂမ်ား အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူတို႔တြင္ တာဝန္ရွိသည္ဟု NSCN(K) က ခံယူထားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာအစိုးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားတြင္ NSCN(K) ဆက္လက္ပါဝင္ရန္မွာ အကန္႔အသတ္ရွိေနသည္။ ေဒသအတြင္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ယူထားေသာ NSCN (K)အား ၂၀၁၅ အတြင္း NCA စာခ်ဳပ္တြင္ ပါ ဝင္ လက္မွတ္ေရးထိုးေရး ကမ္းလွမ္းေသာ္လည္း NSCN(K) အေနႏွင့္ မပါဝင္ႏိုင္ခ့ဲေခ်။

၎တို႔ မပါဝင္နိုင္သည့္ အေၾကာင္းမွာ NCA စာခ်ဳပ္ပါ အခ်က္အလက္မ်ားေၾကာင့္ မဟုတ္ဘဲ အိႏၵိယနယ္အတြင္းရွိ ၎တို႔ အဖြဲ႔ တာဝန္ယူေခါင္းေဆာင္ရမည္ဟု ခံယူထားေသာ နာဂလူမ်ိဳးမ်ား အေရးေၾကာင့္ျဖစ္ေနသည္။

လက္ရွိ ၂၁ ရာစုပင္လုံတြင္ NSCN(K) ဖိတ္ေခၚသြားမည္ဟု ျငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ဆိုသည္။ သုိ႔ေသာ္ NSCN(K) မည္သုိ႔ တုံ႔ျပန္မည္ကိုေတာ့ မသိရေသးေပ။

သို႔ျဖစ္ရာ NSCN (K) ႏွင့္ ျပႆနာသည္ ၂ နိုင္ငံ နယ္စပ္ တည္ၿငိမ္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးတို႔အတြက္ ၂ နိုင္ငံပူးေပါင္း၍ နိုင္ငံေရးနည္းျဖင့္ ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည့္ ျပႆနာျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ရေပသည္။

မဏိပူရ (ကသည္း ) လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား

ျမန္မာ- အိႏၵိယနယ္စပ္တြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ အျခားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားမွာ မဏိပူ(ကသည္း) လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ သည္။ ၎အဖြဲ႔မ်ားသည္ အိႏၵိယနိုင္ငံ မဏိပူျပည္နယ္တြင္ လႈပ္ရွားေနသက့ဲသုိ႔ ၂ နိုင္ငံ နယ္စပ္ စစ္ကိုင္းတိုင္း တမူးေဒသ တေလွ်ာက္ နယ္စပ္ေဒသတြင္လည္းေကာင္း ခ်င္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္း နယ္စပ္တြင္လည္းေကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းနယ္စပ္တြင္လည္းေကာင္း လႈပ္ရွားလ်က္ ရွိၾကသည္။ ထိုအဖြဲ႔မ်ား အိႏၵိယအစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္ေနေသာ အဖြဲ႔ မ်ား ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာအစိုးရအား တိုက္ခိုက္ေနေသာ အဖြဲ႔မ်ား မဟုတ္ေပ။

တမူးခရိုင္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္မွာ အိႏၵိယမွ မဏိပူရျပည္နယ္ျဖစ္ၿပီး ၿမိဳ႕ေတာ္မွာ အင္ဖာျဖစ္သည္။ ၁၇ ရာစုမွစတင္ခဲ့သည့္ ကန္လိုင္ပတ္ Kang leipak ဘုရင္ဧရိယာျဖစ္ခ့ဲၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေနာက္ပိုင္းၿဗိတိသွ်တို႔ ဝင္ေရာက္သိမ္းပိုက္ခ့ဲၿပီး မဏိပူ ျပည္နယ္ျဖစ္လာသည္။ လက္ရွိတြင္ အိႏၵိယအစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္ေနသည့္ မဏိပူလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ ၅ ဖြဲ႔ ရွိသည္။

၁။ UNLF United National Liberation Front of Manipur.
ညီညြတ္ေသာအမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး မဏိပူရ
၂။ PLA People ‘s Liberate Army of Manipur
ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ မဏိပူရ
၃။ KYKL Kanglei Yawol Kanna lep (ကသည္း အသံထြက္)
Meitei Revolutionary Organization
ကသည္းေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ခ်ဳပ္
၄။ PREPAK People Revolutionary Party of Kangleipak
ကန္လိုင္ပတ္ ျပည္သူ႔ေတာ္လွန္ေရးပါတီ
၅။ KCP Kangleipak Communist Party
ကန္လိုင္ပတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတို႔ ျဖစ္ၾကသည္။

၎အဖြဲ႔မ်ားအနက္ UNLF က ႏွစ္ငါးဆယ္ခန္႔ သက္တမ္းရွိၿပီျဖစ္ၿပီး သက္တမ္းအရင့္ဆံုးျဖစ္သည္။ UNLF က္ို နိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္း PLA ကို တပ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္း UNLF ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕က PLA အမည္ယူ၍ ခြဲထြက္ခ့ဲၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

လက္ရွိ မဏိပူ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားအနက္ လူသူလက္နက္ေတာင့္တင္းၿပီး မဏိပူတြင္း ေထာက္ခံမႈ အမ်ားဆံုးရသည့္ အဖြဲ႔မ်ားမွာ UNLF/ PLA ႏွင့္ KYKL အဖြဲ႔၃ ဖြဲ႔ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ၎မဏိပူ အဖြဲ႔မ်ားအနက္ KYKL အဖြဲ႔သည္ နာဂအဖြဲ႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းလႈပ္ရွားေလ့ရွိသည္ဟု ဆိုၾကပါသည္။ ထိုသုိ႔ကြဲေနေသာ ကသည္း အဖြဲ႔ ၅ ဖြဲ႔သည္ ပူးေပါင္းေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းထားၿပီး ဥကၠဌ အျဖစ္ UNLF မွ တာဝန္ယူ၍ နိုင္ငံေရး စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ပူးေပါင္းေကာ္မတီမွ ဆံုးျဖတ္သည့္ အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ၾကသည္ဟု ဆိုပါသည္။

၎အဖြဲ႔မ်ားသည္ ျမန္မာ အိႏၵိယနယ္စပ္ အထူးသျဖင့္ တမူးခ႐ိုင္နယ္စပ္တြင္ လႈပ္ရွားၾကသည္ဟု ဆိုသည္။ တမူးခရိုင္ တြင္ လူဦးေရ တသိန္း သုံးေသာင္းခန္႔ရွိၿပီး ေဒသခံမ်ားမွာ ခ်င္းတြင္းရွမ္းႏွင့္ ခ်င္းလူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္သည္။ ခ်င္းလူမ်ဳိးက ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါသည္။

ထိုျ့ပင္ ေဂၚရခါးလူမ်ိဳး ၅၀၀၀ ခန္႔ႏွင့္ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ေသာ ဗမာလူမ်ိဳးအခ်ိဳ႕ရွိပါသည္။ တမူးႏွင့္ကပ္လ်က္ မဏိပူနယ္ တြင္းရွိ မိုးေရး အင္ဖာေဒသအတြင္း၌ ကသည္း ကူကီးခ်င္း နာဂရြာမ်ားႏွင့္ အိႏၵိယႏြယ္ဖြားမ်ားရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

တမူးေျမာက္ဘက္တြင္ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ လွည္းဆိပ္၊ သနန္ၿမိဳ႕သစ္၊ ဖိုင္လင္း၊ ေအာင္ေဇယ်၊ နန္႔ေအာင္ေမာ္၊ မင္းသာ ႏွင့္ ေဝလုံေတာင္ေၾကာ တေလွ်ာက္ႏွင့္ တမူး၏ေတာင္ဘက္ နယ္စပ္တေလွ်ာက္ ခမ္းဘတ္၊ ဘုတ္ကန္၊ ကနန္၊ ထင္ဇင္းႏွင့္ မင္းသမီးေတာင္ေၾကာတို႔ ရွိသည္။

၎တို႔ႏွင့္အၿပိဳင္ အိႏၵိယ မဏိပူနယ္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ နယ္စပ္တေလွ်ာက္တြင္ ကသည္း လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲမ်ား လႈပ္ရွား လ်က္ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို႔ျပင္ ခ်င္းျပည္နယ္ က်ည္ခါးႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီး ေတာင္ ေမာင္ေတာ ေျမာက္ဘက္နယ္စပ္မ်ားတြင္ ကသည္း လက္နက္ကိုင္မ်ား လႈပ္ရွားလ်က္ ရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

၎တိ႔ုထဲတြင္ အင္အားအမ်ားဆံုးျဖစ္ေသာ UNLF၊ PLA က အင္အား ၃၀၀ မွ ၇၀၀ ထိရွိႏိုင္ၿပီး စခန္း ၅ ခုမွ ၇ ခုထိ ရွိနိုင္ သည္ ဟု ဆိုပါသည္။ အျခား ၄ ဖြဲ႔ျဖစ္ေသာ PLA၊ KYKL၊ PREPAK၊ KCP တို႔မွာ အင္အား ၃၀၀ ခန္႔စီရွိၿပီး စခန္း ၂ မွ ၃ ခု ထိရွိနိုင္သည္ဟု ဆိုသည္။

နယ္စပ္ဆိုသည္မွာ တံတိုင္းခတ္ကာထားသည္ မဟုတ္ေပရာ ေတာေတာင္ထူထပ္သည့္ေနရာမ်ား၌ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ားရွိသည္ ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ေနရာမ်ားဟု ဆိုနိုင္ပါသည္။ ၂၀၁၄ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက KYKL ၏ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရး တာဝန္ခံ ဗိုလ္မႉးအဆင့္ရွိ ပါးလ္တီးဆိုသူက အိႏၵိယအစိုးရထံ လက္နက္ခ်သြားခ့ဲရာ အိႏၵိယ အစိုးရလည္း နယ္စပ္တေလွ်ာက္ရွိ ကသည္းလက္နက္ကိုင္မ်ား၏ လႈပ္ရွားမႈ အေျခအေနကို အေတာ္အတန္ ဆုပ္ကိုင္မိပုံရသည္။

ထိုသုိ႔နယ္တြင္ လႈပ္ရွားေနၾကေသာ ကသည္းအဖြဲ႔မ်ားသည္ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွ လက္နက္ေမွာင္ခိုဝယ္ယူၿပီး ျမန္မာျပည္အား ျဖတ္၍ ေမွာင္ခိုလမ္းေၾကာင္းျဖင့္ သယ္ေဆာင္ေလ့ရွိသည္ဟု သုံးသပ္ၾကပါသည္။ အဆိုပါ ကသည္းသူပုန္မ်ားအား အိႏၵိယ စစ္တပ္မွ တိုက္႐ိုက္တိုက္ခိုက္သက့ဲသုိ႔ အိႏၵိယစစ္တပ္မွ ေလ့က်င့္ေပးထားေသာ ကူကီးခ်င္း ျပည္သူ႔စစ္မ်ားႏွင့္လည္း တိုက္ခိုက္ေလ့ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။ သုိ႔ျဖစ္ရာ တမူးနယ္စပ္ေဒသသည္ အိႏၵိယ ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ကသည္း လက္နက္ကိုင္ မ်ား၏လႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ တည္ၿငိမ္မႈ နည္းပါးသည္ဟု ဆိုရပါမည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာတာဝန္ရွိသူမ်ားက မိမိတို႔ျမန္မာျပည္အတြင္း ျပည္ပလက္နက္ကိုင္မ်ား လက္ခံထားရွိျခင္းမရွိဟု ျငင္းပယ္ထားၿပီး လက္ခံထားမည္မဟုတ္ဟု တရားဝင္ ေျပာဆိုသည္။ အိႏၵိယဘက္လည္း သူ႔နယ္တြင္းဟု ဆိုေသာေနရာ မ်ား၌ စစ္တပ္ျဖင့္လည္းေကာင္း ျပည္သူ႔စစ္ျဖင့္လည္းေကာင္း စစ္ဆင္ေရးမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္။

မည္သုိ႔ဆိုေစ နယ္စပ္မတည္ၿငိမ္မႈေတာ့ အထိုက္အေလ်ာက္ရွိသည္ဟု ဆိုရမည္။ ထိုျပႆနာသည္ ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည့္ ျပႆနာအျဖစ္ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ထားသင့္ပါသည္။

တ႐ုတ္ျမန္မာ နယ္စပ္တည္ၿငိမ္မႈ ရွိေရးအတြက္ ျမန္မာျပည္အေနႏွင့္ တ႐ုတ္တို႔ႏွင့္ နိုင္ငံေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ လိုသက့ဲသို႔ ျမန္မာအိႏၵိယနယ္စပ္တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ အိႏၵိယတို႔အေနႏွင့္ ျမန္မာျပည္၏ နိုင္ငံေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မႈ လိုအပ္မည္ျဖစ္သည္။ ေရရွည္တြင္ ျမန္မာ အိႏၵိယနယ္စပ္တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ စစ္ေရးနည္းလမ္းထက္ နွစ္နိုင္ငံ ႏိုင္ငံေရးအရ ပူးေပါင္း ေဆြးေႏြးညိွႏႈိင္း ေျဖရွင္းၾကရမည္ဟု ထင္ျမင္ယူဆမိပါသည္။