ဒုကၡသည္အေရး ႏုိင္ငံတကာစံညႊန္းအတိုင္း လုပ္ရန္လုိဟု ကရင္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔မ်ား စာတမ္းတင္သြင္း

ေစာသိန္းျမင့္

စစ္ေဘးဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္လည္ အေျခခ်ေရးတြင္ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈမျပဳဘဲ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားႏွင့္အညီ လူ႔အခြင့္ အေရးကုိ ေလးစားလုိက္နာၿပီး ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ၿမဲသည့္ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္လုပ္ေဆာင္ရန္ လုိအပ္သည္ဟု ကရင္လက္ နက္ကုိင္အဖဲြ႔မ်ားက ယေန႔ ျပဳလုပ္သည့္ ၂၁ရာစုပင္လံုညီလာခံသုိ ့တင္သြင္းသည့္ စာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

အဆိုပါစာတမ္းကို ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး(ေကအဲန္ယူ)၊ ဒီမုိကေရစီအက်ဳိးျပဳ ကရင့္တပ္မေတာ္ (ဒီေကဘီေအ)ႏွင့္ကရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ(KNU/KNLA PC)တုိ႔ စုေပါင္းျပဳစုထားျခင္းျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ရွိ MICC 2 ခန္းမ၌ ယေန႔က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ(၂၁ရာစုပင္လုံ)၏ ပထမအႀကိမ္ အစည္းအေ၀း ဒုတိယေန႔တြင္ တင္သြင္းလိုက္ျခင္းျဖစ္ သည္။

“ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္ရသူေတြ(IDP) ႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ျပန္လည္အေျခခ်မႈတြင္ ခဲြျခားဆက္ဆံမႈ မရွိေစဘဲ ႏိုင္ငံ တကာ စံခ်ိန္စံညြန္းမ်ားႏွင့္အညီ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ေလးစားလုိက္နာကာ ေရရွည္တည္တံ့ ခုိင္ၿမဲေရးကုိ ဦးတည္၍ အစီအစဥ္ ခ် မွတ္လုပ္ေဆာင္ရန္လုိၿပီး ကုိယ္တုိင္ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္မႈကို အေျခခံေသာ အစီအစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ရမည္ျဖစ္သည္”ဟု စာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထို႔အျပင္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အစီအစဥ္တြင္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ဆုံးျဖတ္ပုိ္င္ခြင့္၊ လုံၿခံဳစိတ္ခ်မႈအတြက္ အာမခံခ်က္၊ ဘ၀ျပန္လည္ထူေထာင္ႏုိင္ေရး အာမခံခ်က္ အျပည့္အ၀ႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိေစေရးတုိ႔အတြက္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ရ မည္ျဖစ္သလုိ စိတ္ပုိင္း၊ ႐ုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ကူညီေထာက္ပ့ံမႈႏွင့္ ေရရွည္ခုိင္မာသည့္ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းေဖာ္ေဆာင္ မႈမ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ရမည္ဟု စာတမ္းတြင္ ေထာက္ျပထားသည္။

ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “စစ္ေဘးေရွာင္ဖုိ႔ ဟုိဟုိ ဒီဒီ ေျပးလႊားေနၾကတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြထဲမွာ အရြယ္အမ်ဳိးမ်ဳိးပါေနၾကတယ္။ သူတုိ႔အားလုံးရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေမွးမွိန္အားေပ်ာ့ေနတာ ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ ဒီတစ္ခါေတာ့ ဘယ္လုိ မ်ားျဖစ္လာမလဲဆုိတာကုိလည္း မဝံ့မရဲနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ဒုကၡေတြကုိ က်မတုိ႔ေတြ ေမ့လုိ႔မရပါဘူး”ဟု ၾသဂုတ္ လ ၃၁ရက္ေန႔ ညီလာခံဖြင့္ပြဲမိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ ဒုကၡသည္မ်ားေနရပ္ျပန္ေရးကိစၥသည္ ႏုိင္ငံေရးအစုအဖဲြ႔၊ အရပ္ဖက္လူမႈအဖဲြ႔မ်ားအေနျဖင့္ တပုိင္တႏုိင္သာ လုပ္ ေဆာင္ႏုိင္ၿပီး အမ်ားစု ေနရပ္ျပန္လာႏုိင္ေရးကို အစုိးရက ဦးစီးလုပ္ေဆာင္မွသာ လုပ္ႏုိင္မည္ဟု ကရင္ျပည္သူ႔ပါတီ အတြင္းေရး မႉး နမ့္ခင္ေအးဦးက ဆိုသည္။

ညီလာခံသုိ႔ ေလ့လာသူအျဖစ္ တက္ေရာက္သူ က်ား၊မ တန္းတူေရး မဟာမိတ္အဖြဲ႔(AGIPP) ပဲ့ကုိင္ေကာ္မတီ၀င္ ေဒၚသင္းသင္း ေအာင္က “ဒီလူ(ဒုကၡသည္)ေတြ ျပန္လာဖုိ႔က အရင္က ကုိယ္ပုိင္ဆုိင္ထားတဲ့ အေျခအေနေတြကို ျပန္ေပးႏုိင္မလား။ ကုိယ့္ရဲ႕ လယ္၊ ယာ၊ ၿခံေျမ၊ ပုိင္ဆုိင္မႈက အစေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးကုိ အရင္လုိလိမ့္မယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာ သည္။

ယေန႔ျပဳလုပ္သည့္ ညီလာခံ ဒုတိယေန႔တြင္ သဘာပတိအဖြဲ႔ဝင္မ်ားအျဖစ္ ပဒိုေစာကြယ္ထူးဝင္း(ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအ႐ံုး-KNU)၊ ဦးတင့္ေဆြ(ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ႐ံုး)၊ ဦးခြန္ေမာင္ေသာင္း(လႊတ္ေတာ္)၊ ဗို္လ္ခ်ဳပ္ႏုိင္စုိးဦး(တပ္မေတာ္)၊ ဦးဥာဏ္ဝင္း (အမ်ဳိး သားဒီ္္မုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္)တုိ႔က တာဝန္ယူခဲ့ၿပီး သက္ဆုိင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအလုိက္ သေဘာထားစာတမ္းမ်ား တင္သြင္းခဲ့ၾက သည္။

ညီလာခံတက္ေရာက္ေနသည့္ ကရင္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ၾကသည့္ ေကအဲန္ယူ၊ ဒီေကဘီေအ၊ KNU/KNLA ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာင္စီတုိ႔မွ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးႏွင့္ လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာက႑၊ ေျမယာႏွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ က႑၊ လူမႈေရး၊ က်န္း မာေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးႏွင့္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးဆုိင္ရာ က႑မ်ားပါဝင္သည့္ စာတမ္းမ်ားဖတ္ၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ၾသဂုတ္လ ၁၉ရက္ေန႔က ေကအဲန္ယူ၏ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ၀င္မ်ားသည္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာေကာ္မတီ ၀င္မ်ား၊ ဒုကၡသည္စခန္းဆိုင္ရာ ေကာ္မတီ၀င္မ်ားကို ေတြ႔ဆံု၍ ဒုကၡသည္အေရးကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသကဲ့သို႔ ၾသဂုတ္လ ၂၂ရက္ေန႔တြင္လည္း ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR)က ဦးေဆာင္၍ ေနရပ္စြန္႔ခြာေရႊ႕ေျပာင္းေန ထုိင္ရသူမ်ား ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး အစီအစဥ္မူၾကမ္းေဆြးေႏြးပြဲကို ဖားအံၿမိဳ႕၊ ဇြဲကပင္ဟုိတယ္၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသးသည္။