ဒုကၡသည္ ျပန္လည္ပို႔ေရး အစီအစဥ္ကို ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္မတီ ေဝဖန္

ေစာရန္နိုင္

ထိုင္းနိုင္ငံမွ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို ေဆာင္႐ြက္ေပးေနေသာ ရပ္႐ြာ အေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းတခု ျဖစ္ေသာ ကရင္ဒုကၡသည္ ေကာ္မတီ (Karen Refugee Committee – KRC) သည္ မၾကာေသးမီက ဒုကၡသည္ ျပန္ပို႔ေရး အားထုတ္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ရန္ ၎တို႔ကို ဖိတ္ေခၚျခင္းပင္ မရွိသကဲ့သို႔ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ေသာ လုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ပါဝင္ခြင့္ မရ ျဖစ္ေနသည္ဟု ေျပာသည္။

ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္ေန႕က ထိုင္းအစိုးရႏွင့္ ကုလသမဂၢဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ုံး (UN High Commissioner for Refugees – UNHCR) တို႔မွ အရာရွိမ်ားသည္ ျမန္မာဒုကၡသည္ ၇၁ ဦးကို ကရင္၊ မြန္ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ တနသၤာရီ၊ ရန္ကုန္တိုင္းမ်ားသို႔ ျပန္ပို႔ခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ဒုကၡသည္မ်ားက ထိုစဥ္ကပင္ ၎တို႔ျပန္လာရေသာ အေျခအေနကို စိတ္မခ်မ္းေျမ့ေၾကာင္း၊ ၎တို႔ကို တန္ဖိုးနည္း အိမ္မ်ား ဝယ္ခိုင္းၿပီး တန္ဖိုးမွာ ၎တို႔ မတတ္နိုင္ေသာ တန္ဖိုးျဖစ္ေနသည္ ဟု ဆိုသည္။

ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ နီးစပ္ေသာ သတင္းရင္းျမစ္မ်ား၏ အဆိုအရ စိတ္မခ်မ္းေျမ့ ျဖစ္ေနေသာ ဒုကၡသည္ အခ်ိဳ႕မွာ ထိုင္းနိုင္ငံရွိ ဒုကၡသည္စခန္းသို႔ ျပန္လာရန္ ႀကိဳးစားေနၾကေၾကာင္း၊ မိသားစု ၂ စုသည္ ထိုင္းရွိ ႏုပိုဒုကၡသည္စခန္းသို႔ ျပန္သြားၿပီဟု သတင္းရင္းျမစ္မ်ားက ဆိုသည္။

မၾကာေသးမီက ဒုကၡသည္ျပန္လည္ ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ ကူညီရန္ သူမ၏ အဖြဲ႕အစည္းကို UNHCR က ဖိတ္ၾကားျခင္း မရွိဟု KRC ၏ ေျပာခြင့္ရသူ Naw Blooming Night Zar က ဧရာဝတီသတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။

“သူတို႔ေတြကို အိမ္ဝယ္ခိုင္း၊ အိမ္ငွားခိုင္းတယ္လို႔ သတင္းေတြအရ သိရတယ္။ သူတို႔ လစဥ္အရစ္က် ေပးရတယ္။ ဒုကၡသည္ဆိုတာ စီးပြားေရး လုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ လက္ဗလာနဲ႕ ျပန္သြားရတာ။ ဘယ္လိုလုပ္ အိမ္ဝယ္နိုင္မွာလဲ” ဟု Naw Blooming Night Zar က ေျပာသည္။

UNHCR ကဲ့သို႔ေသာ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသည္ ဒုကၡသည္စခန္း အားလုံးရွိ ဆႏၵအေလွ်ာက္ ေနရပ္ျပန္သူမ်ား အတြက္ စင္တာမ်ား တည္ေဆာက္ၿပီး စခန္းတြင္ ေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ တိုက္ရိုက္ညွိႏွိုင္း ဆက္ဆံသင့္သည္ဟု သူမက ရွင္းျပသည္။ ထိုညွိုႏွိုင္းေဆြးေႏြမႈမ်ားတြင္ ဒုကၡသည္မ်ား အေနျဖင့္ လုံၿခဳံေဘးကင္းေရး သတင္းအခ်က္အလက္ႏွင့္ အျခား ပုံစံအမ်ိဳမ်ိဳး ရွိအကူအညီမ်ား ရနိုင္သည္ဟု သူမက ဆက္ေျပာသည္။

“က်မတို႔ကို အသိလည္း မေပးဘူး၊ ဆက္လည္း မဆက္သြယ္ဘူး။ သူတို႔ (ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ UNHCR) က က်မတို႔နဲ႕ မေဆြးေႏြးဘူး။ သူတို႔ဟာသူတို႔ ျပန္ပို႔လိုက္တာ။ သူတို႔က ႏုပို ဒုကၡသည္စခန္းကို သြားတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြနဲ႕ စကားေျပာတယ္။ သူတို႔ ဒုကၡသည္ေတြကို ဘယ္လို ေျပာဆိုမွန္း မသိဘူး။ ဒီကိစၥေတြက က်မတို႔နဲ႕ မဆိုင္ဘူး” သူမက ေျပာသည္။

ဆႏၵအေလွ်ာက္ ေနရပ္ျပန္ရန္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္ကို Naw Blooming Night Zar က သေဘာတူ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း နိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ေဒသခံအဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈ မရွိသည့္ အေပၚ သူမက စိတ္ပ်က္ေနသည္။

“UNHCR နဲ႕ ထိုင္းအာဏာပိုင္ေတြ ဒုကၡသည္ကိစၥကို က်မတို႔နဲ႕ မေဆြးေႏြးတာ မွားတယ္။ က်မတို႔ ေဆြးေႏြးညွိႏွိုင္း အေျဖရွာရမွာ။ က်မတို႔ရဲ႕ အခန္းက႑နဲ႕ ဦးေဆာင္မႈကို သူတို႔အသိအမွတ္ မျပဳသလို ခံစားေနရတယ္” ဟုလည္း ေျပာသည္။

ပထမဆုံး ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ဒုကၡသည္ ခန႔္မွန္းေျခ ၉၆ ဦးကို ျပန္ပို႔စဥ္ ေအာက္တိုဘာလကမူ UNHCR က ေအာင္ျမင္မႈ မွတ္တိုင္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွ မိသားစုမ်ားက ေျခအေနေကာင္းၿပီဟု သတင္းေပးသျဖင့္ ေနရပ္ျပန္ၾက သူမ်ားသည္ ၎တို႔ ဘာသာျပန္ရန္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ၾကသည္ ဟု UNHCR က ဆိုသည္။

UNHCR ၏ အာရွေဒသ ေျပာခြင့္ရသူ Vivian Tan ကို ေမးျမန္းေသာ အခါ UNHCR အေနျဖင့္လည္း ရန္ကုန္သို႔ ျပန္ၾကသည္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ မေက်နပ္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မီဒီယာသတင္းမ်ား ၾကားသိရေၾကာင္း ဧရာဝတီသို႔ ေျပာေသာ္လည္း တစုံတရာ ေဝဖန္ေျပာၾကားျခင္း မရွိေပ။

UNHCR ဝန္ထမ္းမ်ားသည္ ေနရပ္ျပန္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ေနေရးထိုင္ေရး အေျခအေနကို သိရရန္ ၎တို႔ထံသို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ သြားေရာက္ခဲ့သည္။ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားသည္ ကနဦး ျပန္လည္ေပါင္းစည္းေရး ေထာက္ပံ့မႈ အစီအစဥ္၏ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟုလည္း သူမက ေျပာသည္။

မိသားစု ၂ စု ထိုင္းသို႔ ျပန္သြားသည္ကိုမူ Vivian Tan က ျငင္းဆိုသည္။

“UNHCRနဲ႕ က်မတို႔ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြဟာ သူတို႔ေတြနဲ႕ ထိေတြ႕ၿပီး ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရး တိုးတပ္မႈေတြကို အၿမဲ အကဲျဖတ္ေန ပါတယ္။ မိသားစု ၂ စု ထိုင္းကို ျပန္သြားတယ္ ဆိုတာ မမွန္ပါဘူး။ က်မတို႔ နားလည္ထားတာက ေတာ့ ေက်ာင္းသား ၂ ေယာက္ဟာ မူလ သေဘာတူထားတဲ့ အတိုင္း မိသားစုနဲ႕ ျပန္မေပါင္းစည္းမီ ေက်ာင္းျပန္တက္ဖို႔ ႏုပိုကို ျပန္တာပါ” ဟု သူမက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ေအာက္တိုဘာလက ဒုကၡသည္ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္မႈသည္ ထိုင္းနိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ရွိျမန္မာ ဒုကၡသည္ ၁၀၃၀၀၀ ေက်ာ္အနက္ ပထမဆုံး အသုတ္ကို ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ျပန္ပို႔ျခင္း ျဖစ္သည္ ဟု UNHCR က ေျပာသည္။ ဒုကၡသည္ အမ်ားစုမွာ ျပည္တြင္းစစ္မွ လြတ္ေျမာက္ရန္ ထြက္ေျပးလာၾကေသာ ျမန္မာစစ္တပ္၏ ဖိႏွိပ္ခံ ကရင္လူမ်ိဳးစု အသိုင္းအဝိုင္းမွ ျဖစ္သည္။

မၾကာေသးမီက ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ျခင္းသည္ ပထမဆုံး အႀကိမ္ ျဖစ္သည္ ကိုလည္း KRC မွ Naw Blooming Night Zar က ျငင္းဆိုၿပီး ယခင္က မဲလမလန္စခန္းမွ ေက်ာင္းသားအမ်ားစု ပါဝင္ေသာ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ခဲ့သည့္ ျဖစ္ရပ္ကို ေထာက္ျပသည္။

ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သတင္းစာ ျမန္မာတိုင္းမ္က ရန္ကုန္သို႔ျပန္ေသာ ဒုကၡသည္မိသားစု ၄ စုကို စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕စြန္ရွိ တန္ဖိုးနည္းတိုက္ခန္းမ်ား ဝယ္ခိုင္းသည္ဟု ေရးသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသတင္းမွာပင္ ဒုကၡသည္ ၁၇ ဦး တို႔အတြက္ ယာယီေနေရးထိုင္ေရး စီစဥ္ထားေပးသည္ဟု ဆိုသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ ျပန္လာခဲ့သည္မွာ မွားသည္ဟု ခံစားရေၾကာင္း ျပန္လာေသာ ဒုကၡသည္မ်ားအနက္ တဦးျဖစ္သူ ေဒၚခင္စန္းရီက ျမန္မာတိုင္းမ္ကို ေျပာသည္။

ျပန္လာဒုကၡသည္မ်ားက ထိုင္းမွ စခန္းက်န္ဒုကၡသည္မ်ား အေနျဖင့္ လတ္တေလာတြင္ ျပန္လာရန္ အတြက္ ဆႏၵမျပဳရန္ သတိေပးထားသည္ ဟူေသာ သတင္းမ်ားလည္း ထြက္ေပၚေနသည္။