Friday, November 18, 2016

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း မီဒီယာမ်ားအား စုံစမ္းေဖာ္ထုတ္သတင္းေရးသားခြင့္ကို အျမန္ ခြင့္ျပဳေပးရန္ HRW တိုက္တြန္း

မဇၩိမ

မြတ္စလင္မ်ားအေပၚ အခြင့္အေရးအလြဲသုံးစား လုပ္ျခင္းႏွင့္ ေနအိမ္ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား ဖ်က္ဆီးျခင္း သတင္းမ်ား ပ်ံ႕ေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ လူအခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားႏွင့္ လြတ္လပ္ေသာ ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ခြင့္ျပဳေပးသင့္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္လိုက္သည္။

ႏိုဝင္ဘာ ၁၃ ရက္က ေမာင္ေတာခ႐ုိင္ရွိ မြတ္စလင္ရြာသုံးရြာတြင္ အိမ္ေျခေပါင္း ၄၃၀ ဖ်က္ဆီးခံရေၾကာင္း ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံမ်ား အားကိုးျဖင့္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ခဲ့သည္ကို တုံ႔ျပန္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲအား ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္႐ုံးက ႏိုဝင္ဘာ ၁၆ ရက္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ သမၼတ႐ုံး ဒုတိယညြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက အဆိုပါ ေက်းရြာသုံးရြာတြင္ အိမ္ေျခမ်ား မီး႐ႈိ႕ခံရေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္က စစ္ရဟတ္ယာဥ္ျဖင့္ ႐ုိက္ယူထားသည့္ ပုံမ်ားအရ အေရအတြက္က ထိုမွ်မရွိေၾကာင္း ဆိုသည္။ ျဖစ္ပြားရာနယ္ေျမေဒသမ်ားသို႔ ႏိုင္ငံပိုင္မဟုတ္သည့္ မီဒီယာမ်ားကို တားျမစ္ထားျခင္းအား အစိုးရက ျပန္လည္႐ုပ္သိမ္းမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာေသာ္လည္း မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ မီဒီယာမ်ားအား ျပန္လည္သြားေရာက္ခြင့္ ျပဳမည္ကိုမူ အခ်ိန္အတိအက် ေျပာျခင္းမရွိေပ။

“အိမ္ေျခေတြ မီးေလာင္တဲ့သတင္း ျမန္မာအစိုးရက အတည္ျပဳပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အေျခအေနမွန္ကို သိရွိႏိုင္ဖို႔ မီဒီယာေတြကို ဝင္ခြင့္ေပးမယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါက အခ်ိန္ေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလးေႏွာင္းေနၿပီ။ လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈအတြက္ မီဒီယာနဲ႔ လူအခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြကို ဝင္ခြင့္ျပဳရမွာက တကယ့္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။”ဟု လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔မွ အာရွေရးရာဒါ႐ုိက္တာျဖစ္သူ Brad Adams က တိုက္တြန္းလိုက္သည္။

ေအာက္တုိဘာ ၉ ရက္တြင္ ေမာင္ေတာရွိ ေက်းရြာသုံးရြာ တိုက္ခုိက္ခံရ၍ ရဲ ကိုးဦး က်ဆုံးခဲ့ရၿပီးေနာက္ပိုင္း စစ္တပ္က ယင္းနယ္ေျမကို တားျမစ္ကာ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရး အကူအညီအဖြဲ႔မ်ား၊ လြတ္လပ္ေသာမီဒီယာႏွင့္ အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားအား ဝင္ခြင့္တားျမစ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။

ေအာက္တိုဘာ ၂၂ ရက္၊ ႏုိဝင္ဘာ ၃ ရက္ႏွင့္ ႏိုဝင္ဘာ ၁၀ ရက္ေန႔မ်ားက အရည္အေသြးျမင့္ၿဂိဳဟ္တုပုံရိပ္အရ ေျပာင္ပိုက္ေက်းရြာတြင္ အေဆာက္အအုံ ၈၅ လုံး၊ ၾကက္႐ုိးျပင္ေက်းရြာတြင္ ၂၄၅ လုံးႏွင့္ ဝါးပိတ္ေက်းရြာတြင္ အလုံး ၁၀၀ ပ်က္စီးေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က အကဲျဖတ္မ်ားက မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ပ်က္စီးမႈပုံစံအရ မီးေလာင္ျခင္း ခံရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

စစ္တပ္၏ True News Information Team က ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္တြင္ ထုတ္ျပန္ရာ၌ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခိုက္ေရးသမားမ်ားက အေဆာက္အအုံမ်ားကို မီး႐ႈိ႕ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည္။ ဦးေဇာ္ေဌးကလည္း စစ္တပ္၏ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးစစ္ဆင္ေရးမ်ားအတြင္း မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ မိန္းကေလးမ်ားအား အဓမၼျပဳက်င့္သည္ဆိုေသာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ျငင္းဆန္သည္။

“ရဟတ္ယာဥ္ေပၚက ႐ုိက္ယူတဲ့ ပုံက တုိက္႐ိုက္႐ႈေထာင့္က မဟုတ္ေတာ့ အပ်က္အစီး ေတြ႔ရိွရမႈမွာ အျပစ္အနာအဆာရွိၿပီး လုံေလာက္မႈလည္း မရွိပါတယ္။ တိုက္ခုိက္မႈ မျဖစ္ခင္နဲ႔ ျဖစ္ၿပီး စုယူထားတဲ့ အလြန္ပုံထြက္ေကာင္းတဲ့ ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံေတြကပဲ ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈကို ပိုၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ တိတိက်က် ေဖာ္ျပႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ခုလိုမ်ိဳး သတင္းအခ်က္အလက္ အကန္႔အသတ္ရွိေနတာက လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ မီဒီယာေတြရဲ႕ ဘက္မလိုက္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈေတြအတြက္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ဝင္ခြင့္ေပးဖို႔ အေရးတၾကီးလိုအပ္ေနတာကို ျပေနတာပါပဲ။”ဟု Adam က ေျပာသည္။

ေနအိမ္မ်ား မီးေလာင္ပ်က္စီးခဲ့သည့္ အေျခအေနမ်ားအေပၚ HRW ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္သည္ ေျမျပင္အေျခအေနႏွင့္ ကြဲလြဲၿပီး မွန္ကန္မႈမရွိဟု ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ႐ံုး သတင္းထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေဇာ္ေဌးက ႏိုဝင္ဘာ ၁၆ရက္၊ ညေနပိုင္းတြင္ျပဳလုပ္သည့္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ေျပာၾကားထားသည္။

ယင္းအျပင္ ေမာင္ေတာနယ္ေျမအတြင္း အၾကမ္းဖက္လႈပ္ရွားေနေသာ ဘဂၤါလီအၾကမ္းဖက္သမားမ်ားအေနျဖင့္ နယ္ေျမရွင္းလင္းေရးေဆာင္ရြက္ေနေသာ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔မ်ားအေပၚ အထင္အျမင္လြဲမွားေစေရး၊ ေက်းရြာမ်ားအား မီး႐ႈိ႕ဖ်က္ဆီးလ်က္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ထိုသို႔ ေဆာင္ရြက္ၿပီးပါက အခ်ိဳ႕သတင္းမီဒီယာမ်ားျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္၍ လိမ္လည္ သတင္းျဖန္႔ခ်ိျခင္း၊ ႏုိင္ငံတကာမွ အေထာက္အပံ့မ်ားရရွိေအာင္ လုပ္ႀကံဖန္တီးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ႐ံုး သတင္းထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီက ထုတ္ျပန္ထားသည္။

ရခိုင္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သတင္းမွန္မ်ား အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီထုတ္ျပန္ႏုိင္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံ႐ံုး သတင္းထုတ္ျပန္ေရးေကာ္မတီကို ႏုိဝင္ဘာ ၁၇ရက္က အဖြဲ႕ဝင္ ၇ဦးျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းလိုက္သည္။

No comments: