အေမရိကန္ ဆီးနိတ္အမတ္ သက္ညႇာခြင့္လႊတ္ေရး ခရီးစဥ္အျဖစ္ ျမန္မာျပည္ လာသေလာ

လာရီေဂ်ဂင္ (Larry Jagan)

ဘန္ေကာက္ (မဇၩိမ)။ ။ ထင္ရွားေသာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးျဖစ္သူ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂ်င္မ္ဝက္ဘ္ (Jim Webb) သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္သစ္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္ၿပီး၊ တိုင္းျပည္၏ တကိုယ္ေတာ္ ဧကစာရီက်င့္ေနသူ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးသန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႔ဆံုမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည္။

ဤခရီးစဥ္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ အေမရိကန္သံတမန္မ်ားက ေရငံုႏႈတ္ပိတ္လုပ္ေနၾကသည္။ ခရီးစဥ္တခုလံုးကို လွ်ဳိ႕ဝွက္ထားၿပီး သူသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ စည္းကမ္းမ်ားကို ခ်ဳိးေဖာက္ခဲ့သည္ဆိုေသာ အမႈတြင္ သူပါဝင္ခဲ့မႈအတြက္ အဂၤါေန႔က အလုပ္ႏွင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရေသာ အသက္ ၅၄ ႏွစ္အရြယ္ရွိ အေမရိကန္လူမ်ဳိး ဂၽြန္ဝီလ်ံယက္ေတာ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အသနားခံရန္ လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု မွန္းဆေျပာဆိုမႈမ်ားလည္း ေပၚေပါက္ေနသည္။

သူ႔ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အမ်ားက သံသယျဖစ္ေနၾကသည္။ သူသည္ အေမရိကန္အစုိးရ၏ တမန္ေတာ္အျဖစ္ လာသည္ေလာ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ အျခားေၾကးစား စစ္သည္တဦး၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ဳိးႏွင့္ လာသည္ေလာဟူ၍ အမ်ဳိးမ်ဳိးယူဆေနၾကသည္။ ျပည္ပေရာက္ ဒီမုိကေရစီလိုလားေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကမူ ဤခရီးစဥ္ကို ျမန္မာအာဏာပိုင္မ်ားက လူသိမ်ားရန္ စတန္႔ထြင္ျခင္းမွ်သာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၿပီး ကန္႔ကြက္ရႈတ္ခ်ေနၾကသည္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈအတြက္ မည္သို႔မွ် အက်ဳိးျပဳမည္မဟုတ္မည္ကိုလည္း သူတို႔က စိုးရိမ္ေနၾကသည္။ ရန္ကုန္ရွိ သံတမန္မ်ားကလည္း ဤခရီးစဥ္မွ အက်ဳိးရလဒ္တစံုတရာ ထြက္ေပၚလာေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ သံသယရွိေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ဳိ႕ကမူ သူ႔အေနႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးႏွင့္သာ အက်ဳိးရွိသည့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈ တစံုတရာ ရွိခဲ့ပါက ရလဒ္တစံုတရာ ထြက္ေပၚလာႏုိင္သည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကသည္။

သူသည္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမား၏ သံတမန္ေသာ္၎၊ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ သံတမန္ေသာ္၎ မျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း အိမ္ျဖဴေတာ္က သူ႔ခရီးစဥ္ကို ေထာက္ခံေၾကာင္းမွာမူ ထင္ရွားသည္။ ဤခရီးစဥ္သည္ စစ္မွန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း အေမရိကန္၏ `ျပင္းထန္ေသာ´ အျမင္ကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ားထံ ေျပာၾကားရန္ အခြင့္ေကာင္းတရပ္အျဖစ္လည္း အိမ္ျဖဴေတာ္က ယံုၾကည္ၾကသည္။

`အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ ဝက္ဘ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဝင္ေရာက္လည္ပတ္ ရပ္နားျခင္းအပါအဝင္ ေဒသတြင္း သြားေရာက္လည္ပတ္မႈကို က်ေနာ္တို႔ ၾကိဳဆိုပါတယ္´ ဟု အမ်ဳိးသား လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ေျပာခြင့္ရပုဂၢိဳလ္ မိုက္ဟင္းမား (Mike Hammer) က ဝါရွင္တန္တြင္ ေသာၾကာေန႔က သတင္းေထာက္မ်ားကို ေျပာၾကားလိုက္ပါသည္။ `ဒီမုိကေရစီေရး၊ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ စစ္မွန္ေသာ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအတြက္ သူတို႔ ဘယ္လမ္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းဘို႔ လိုတယ္ဆိုတဲ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ခိုင္မာျပင္းထန္သည့္ အျမင္ကို ျမန္မာေခါင္းေဆာင္မ်ား ၾကားသိရန္ အေရးၾကီးသည္´ ဟု သူက ေျပာသည္။

မစၥတာ ဝက္ဘ္သည္ ၁ဝ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လည္ပတ္ခဲ့သည့္ ပထမဆံုးေသာ အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္တဦး ျဖစ္သည္။ `အေမရိကန္က အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ အဆင့္အသီးသီးမွာ ျပန္လည္ဆက္ဆံမႈေတြ ျပဳလုပ္ဘို႔ကိစၥဟာ သိပ္ကို အေရးၾကီးပါတယ္´ ဟု လာအိုႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ဗီယင္က်န္းသို႔ ၾကာသပေတးေန႔က ေရာက္ရွိစဥ္ သတင္းေထာက္မ်ားသို႔ ထုတ္ျပန္ေပးခဲ့ေသာ ေၾကညာခ်က္တြင္ သူက ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယင္းသည္ သူ၏ ေဒသတြင္း ၅ ႏိုင္ငံခရီးစဥ္အတြက္ ပထမဆံုးရပ္နားခဲ့ေသာ ေနရာျဖစ္သည္။

မစၥတာဝက္ဘ္သည္ အေရွ႕အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ေရးရာ ဆီးနိတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ဆပ္ေကာ္မတီ ဥကၠ႒လည္း ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အျခားအေရွ႕ေတာင္အာရွ ၄ ႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ဆပ္ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ အေနႏွင့္ `ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ေဒသတြင္း အေမရိကန္အက်ဳိးစီးပြားမ်ား ေရွ႕လွမ္းတက္ႏိုင္ေရးအတြက္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရွာေဖြရန္´ လာေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ခရီးစဥ္အစတြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ေၾကညာခ်က္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ မစၥတာ ဝက္ဘ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္မူဝါဒမ်ား ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အင္တိုက္အားတိုက္ ေထာက္ခံသူတဦး ျဖစ္ေနသည္။ အေမရိကန္၏ ပိတ္ဆို႔အေရးယူေရး မူဝါဒအေပၚ ျပင္းထန္စြာ ဆန္႔က်င္ေဝဖန္သူတဦးအျဖစ္လည္း သူ႔ကို သိရွိၾကသည္။

လူေပါင္း ၁၄ဝဝဝဝ (တသိန္း ေလးေသာင္း) မွ် ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး မခန္႔မွန္းႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ဆံုးရံႈးပ်က္စီးခဲ့ရသည့္ အဖ်က္စြမ္းအား ၾကီးမားလွသည့္ နာဂစ္ဆုိင္ကလံုးမုန္တုိင္းၾကီး ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ ေမလဆန္းက တိုက္ခတ္စဥ္က သူက ဆီးနိတ္တြင္ `ကမၻာနဲ႔ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဆက္ျပတ္ေနခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ကူညီရန္ႏွင့္ ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေပၚ စိတ္ေကာင္းေစတနာေကာင္း ရွိေၾကာင္းျပသရန္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံသည္ အျခား ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္အတူ ဤအခြင့္အလမ္းကို အသံုးခ်သင့္သည္´ ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

`ဒီအခ်ိန္ဟာ အထီးက်န္ အဆက္ျပတ္ေအာင္ ပစ္ထားျခင္းနဲ႔ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈေတြက ေက်ာ္လြန္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ လမ္းဖြင့္ေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ရင့္မွည့္တဲ့အခ်ိန္ကို ေရာက္ရွိေနပါၿပီ။ အစိုးရအေနနဲ႔ ဒီစိတ္ဓာတ္နဲ႔အညီ ေရွ႕တိုးေလွ်ာက္လွမ္းႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကလည္း ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေတြ လွိမ့္ဝင္လာတာကို လက္ခံၿပီး ႏိုင္ငံတကာ ကယ္ဆယ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြကိုလည္း တိုင္းျပည္အႏွံ႔အျပား သြားေရာက္ခြင့္ ျပဳပါလိမ့္မယ္´ ဟု သူက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ထိုအခ်ိန္ကတည္းကစ၍ ျမန္မာစစ္အစိုးရအေနႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ ဆက္ဆံရန္ အသင့္ျပင္ဆင္ထားၿပီး ျဖစ္သည္ဟူေသာ သက္ေသအနည္းငယ္မွ်ကိုသာ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၾကရပါေသးသည္။ အမွန္စင္စစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ဖမ္းဆီးျခင္း၊ ႐ံုးတင္တရားစြဲဆိုျခင္း၊ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္းတို႔ကို ၾကည့္လွ်င္ စစ္အစိုးရသည္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးျဖစ္စဥ္၏ တစိတ္တပိုင္းအေနျဖင့္ ျမန္မာအတိုက္အခံတို႔ႏွင့္ အေပးအယူ၊ အေလွ်ာ့အတင္း လုပ္ရန္၊ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္း၏ စိုးရိမ္ပူပန္မႈကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ စသျဖင့္ မည္သည့္ ျပင္ဆင္မႈမွ်မရွိ၊ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးေၾကာင္း ထင္ရွားပါသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မၾကာေသးခင္က ႐ံုးတင္တရားစြဲဆိုခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဝါရွင္တန္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ `အဓိပၸာယ္ျပည့္ဝေသာ ဆက္ဆံေရး´ ကို လုပ္ေဆာင္ရန္ ခဲယဥ္းသြားေစခဲ့သည္ဟု အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဝက္ဘ္က လြန္ခဲ့ေသာလက ဝန္ခံေျပာၾကားခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို သူမ၏ ေရကန္ေဘးေနအိမ္သို႔ ေရကူးဝင္ေရာက္လာခဲ့သည့္ အေမရိကန္လူမ်ဳိး က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သူကို လက္ခံခဲ့သည္ဟူေသာ စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ ေနာက္ထပ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၈ လ ခ်မွတ္ျခင္း ခံရသည္။ သူမ၏ ေရွ႕ေနမ်ားက စီရင္ခ်က္ကို အယူခံဝင္ေရာက္မည္။ `တရား႐ံုး၏ စီရင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္သည္ လံုးဝတရားမွ်တမႈ မရွိေၾကာင္းနဲ႔ တရား႐ံုးရဲ႕ အမႈအေပၚ အကဲျဖတ္ သံုးသပ္ျခင္းသည္လည္း မွ်တမႈမရွိေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုခဲ့သည္´ ဟု သူမ၏ ေရွ႕ေနၾကီး ဦးဉာဏ္ဝင္းက မဇၩိမကို ေျပာသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂ဝ အတြင္း ၁၄ ႏွစ္ေက်ာ္ ထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရၿပီး ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားေနသူမ်ားကမူ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္က အႏၲရာယ္ရွိေသာ ေစ့ေဆာ္ေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ျပဳလုပ္လာမည္ကို စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသည္။ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ သူ႔ကို စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အဘိုးၾကီး၏ လွည့္ျဖားခံရမည္ကို စိုးရိမ္ၾကသည္။ `သင္၏ ခရီးစဥ္အေပၚ စစ္အစိုးရက အသံုးခ် အျမတ္ထုတ္ခ်ယ္လွယ္မည္ကို က်ေနာ္တို႔ စိုးရိမ္ပူပန္ပါသည္။ သင္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အား ႐ံုးတင္တရားစြဲဆိုေထာင္ခ်ခဲ့ျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၁ဝဝ ေက်ာ္ကို ေထာင္သြင္းအက်ဥ္ခ်ထားျခင္း၊ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအေပၚ စနစ္တက် က်ယ္ျပန္႔စြာ ညႇဥ္းပမ္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား ဆက္လက္က်ဴးလြန္ေနျခင္းတို႔အား ေထာက္ခံသည္ဟု ဝါဒျဖန္႔ခံရမည္ကိုလည္း စိုးရိမ္ပါသည္´ ဟု ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သံဃာ့အဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားမ်ား၊ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တို႔ ပူးတြဲထုတ္ျပန္ေသာ ေၾကညာခ်က္ကို ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွတဆင့္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ထံသို႔ ေပးပို႔ခဲ့သည္။

သူ႔ကို စစ္အစိုးရ၏ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္၊ နယ္႐ုပ္အျဖစ္ ျမင္ၾကမည္ကို မစၥတာဝက္ဘ္ စိုးရိမ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ဗဟိုအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ဝင္ အဓိကပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ႏွင့္ေတြ႔ရန္ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေရာက္ရွိလာၾကၿပီျဖစ္သည္။ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ႏိုင္ငံတြင္းမွ ျပန္လည္မထြက္ခြာမီ အထိန္းသိမ္းခံ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ေတာင္းမည္၊ မေတာင္းမည္လည္း မေသခ်ာေသးပါ။ ေတြ႔ဆံုခြင့္ေတာင္းသည့္တိုင္ ခြင့္ျပဳမည္၊ ခြင့္မျပဳမည္ မသိရေသးပါ။ ကုလ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာဘန္ကီမြန္းသည္ မၾကာေသးခင္က တပ္မေတာ္အၾကီးအကဲႏွင့္ ေတြ႔ဆံုစဥ္က အလားတူ ခြင့္ေတာင္းခဲ့ေသးေသာ္လည္း ျငင္းပယ္ခံခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ ဝက္ဘ္ကိုမူ သူတို႔ ပိုးပန္းခ်ဥ္းကပ္သင့္သည့္ အလားအလာရွိေသာ မဟာမိတ္တဦးအျဖစ္ ႐ႈျမင္ႏိုင္သည္။

လက္ရွိ အတိုက္အခံေခါင္းေဆာင္အေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ စည္းကမ္းခ်က္အသစ္မ်ားတြင္ စစ္အစိုးရ၏ ၾကိဳတင္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ဧည့္သည္မ်ား လက္ခံေတြ႔ဆံုႏိုင္သည္ဟု ပါသည္။ ဤအခ်က္သည္ အဆိုပါ စည္းကမ္းခ်က္အသစ္မ်ားကို စမ္းသပ္ၾကည့္ရန္ ဆီနိတ္တာအတြက္ အလြန္ေကာင္းမြန္ေသာ အခြင့္အလမ္းတရပ္ျဖစ္သည္ဟု အန္အယ္ဒီ သတင္းရပ္ကြက္မ်ားက မဇၩိမကို ေျပာသည္။ ဤအေျခအေနမ်ားသည္ ေနာက္ဆံုး အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်မွတ္စဥ္ကႏွင့္ မတူဘဲ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္က ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံရစဥ္က အေျခအေနမ်ားႏွင့္မူ တူသည္။ ကုလ အထူးကိုယ္စားလွယ္ ရာဇာလီ လာေရာက္ေစ့စပ္ေပးခဲ့ေသာေၾကင့္ စစ္အစိုးရႏွင့္ သူမတို႔အၾကား ေဆြးေႏြးေျပာဆိုမႈမ်ား ေပၚထြက္လာၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ ၂ဝဝ၂ ခုႏွစ္ ေမလ၌ သူမကို လႊတ္ေပးခဲ့သည္။

ဤသို႔ျဖစ္လာလွ်င္လည္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးသမားတဦးက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ထူးျခားစြာ ဝင္ေရာက္စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္းေတာ့ ျဖစ္မည္မဟုတ္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပထမဆံုးအၾကိမ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ခံရစဥ္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလကလည္း ထိုအခ်ိန္က သမၼတ ဘီလ္ကလင္တန္၏ အနီးကပ္မဟာမိတ္ တဦးျဖစ္သူ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဘီလ္ရစ္ခ်တ္ဆန္ကို သူမ၏ ေနအိမ္သို႔ သြားေရာက္ေတြ႔ဆံုခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သူသည္ ထိုအခ်ိန္က စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အၾကီးအကဲျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးခင္ညြန္႔ႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးကာ သူမကုိ လႊတ္ေပး၍ ႏွစ္ဖက္အၾကား ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ေပၚထြက္လာေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ေပၚထြက္လာေစခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ သူ၏ ၾကိဳးပမ္းမႈမ်ားမွာ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈႏွင့္ စစ္အစိုးရအၾကား ပါဝင္ေဆြးေႏြးသူအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကေသာ အျခားေသာ သူမ်ားကဲ့သုိ႔ပင္ စိတ္မေကာင္းစြာ ေအာင္ျမင္မႈ မရခဲ့ပါ။

အမွန္စင္စစ္ ဘီလ္ရစ္ခ်တ္ဆန္သည္ စစ္အစိုးရ၏ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္အရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တိုင္းျပည္မွ ထြက္ခြာသြားႏိုင္ေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ လာေရာက္ရန္ စီစဥ္ထားခဲ့သည္။ ထိုအစီအစဥ္ကို အန္အယ္ဒီေခါင္းေဆာင္ ကာယကံရွင္ကိုယ္တိုင္ပင္ သိရွိျခင္း မရွိပါ။ သို႔ေသာ္ ဤသတင္း ေပါက္ၾကားသြားၿပီးေနာက္ သူ စီစဥ္ထားေသာ ခရီးစဥ္ကိုလည္း အလ်င္အျမန္ပင္ ပယ္ဖ်က္ခဲ့ရသည္။
သူ၏ ခရီးစဥ္မွ အက်ဳိးရလဒ္ ရႏိုင္ဖြယ္ရွိသည္ဟု အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာဝက္ဘ္က ထင္ေယာင္ထင္မွားျဖစ္ျခင္း မရွိပါ။ သူက ဂၽြန္ယက္ေတာအေၾကာင္းကိုလည္း မေျပာပါ။ သို႔ေသာ္ ဤကိစၥသည္ သူတို႔ႏွစ္ဦး ေတြ႔ဆံုၾကခ်ိန္တြင္ ေပၚထြက္လာမည္မွာ ေသခ်ာသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ေလ့လာသံုးသပ္သူမ်ားကမူ ဂၽြန္ယက္ေတာသည္ ေနာင္ ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ဝါရွင္တန္အၾကား ဆက္ဆံေရးတြင္ အၿမဲတမ္း နယ္႐ုပ္ကေလးတ႐ုပ္ ျဖစ္ေနလိမ့္မည္ဟု ေျပာဆုိၾကသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ မီဒီယာကလည္း သူ႔ကို အေမရိကန္သူလွ်ဳိအျဖစ္ ရိပ္ဖမ္းသံဖမ္း ေဖာ္ျပထားသည္။ `ဂၽြန္ယက္ေတာအေပၚ ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ စီရင္ခ်က္ကိုၾကည့္ရင္ စစ္အစိုးရဘက္က အၾကံအစည္ကို အထင္အရွား ေတြ႔ႏိုင္တယ္။ ၿပံဳယမ္းက အျဖစ္အပ်က္လိုပဲ သူ႔ကို လာကယ္ထုတ္ဖို႔ ဘီလ္ကလင္တန္ကို ေျဗာင္နီးပါး ပန္ၾကားေျပာဆိုလိုက္တာပဲ´ ဟု ရန္ကုန္ရွိ ယခင္ ၿဗိတိသွ် သံအမတ္ေဟာင္း မာတင္မုိးလင္း (Martin Moreland) က မဇၩိမကို ေျပာသည္။

ေနျပည္ေတာ္ရွိ သတင္းရပ္ကြက္မ်ား အဆိုအရ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊကလည္း ဝါရွင္တန္ႏွင့္ ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေပါင္းထုပ္ရန္ အာသီသျပင္းျပေနသည္ဆိုသည္မွာ သံသယျဖစ္စရာ မရွိပါ။ အာရွႏိုင္ငံမ်ား အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ႏွင့္ စကၤာပူတို႔ကလည္း ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ မူဝါဒကို အေမရိကန္က ျပန္လည္သံုးသပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟူေသာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသည့္ အခြင့္အေရးကို အမိအရဖမ္းဆုပ္ပါရန္ စစ္အစိုးရကို တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ႏိုင္ငံတကာအၾကား ကြဲျပားျခားနားေနမႈမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္ အေမရိကန္၏ ရပ္တည္ခ်က္သည္ အေရးပါေၾကာင္း အာရွႏိုင္ငံမ်ားက ရႈျမင္ၾကသည္။ ဤသို႔ မစၥတာယက္ေတာအေပၚ ျပင္းထန္သည့္ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊက ေသြးတိုးစမ္းျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤကိစၥကို ႏွစ္ဖက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရာတြင္ ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ၾကည့္ၾကမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။

သို႔ေသာ္ ယက္ေတာ၏ ေရွ႕ေနျဖစ္သူ ဦးခင္ေမာင္ဦးကမူ သူ႔ကိုလႊတ္ေပးရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ယံုၾကည္ေနသည္။ `အခု အလည္အပတ္လာေရာက္တဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္နဲ႔ မစၥတာယက္ေတာကို ျပန္ထည့္လႊတ္လိုက္မယ္ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ က်ေနာ္ထင္တယ္၊ က်ေနာ့္အမႈသည္ကို ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ သူ႔ႏိုင္ငံရင္းကို ျပန္ပို႔မွာပဲ။ ဒါေပမဲ့ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ မဟုတ္ဘူး´ ဟု ဦးခင္ေမာင္ဦးက ေျပာသည္။

ရန္ကုန္ရွိ အေမရိကန္သံ႐ံုး၏ တရားဝင္တံု႔ျပန္ခ်က္အရမူ ဤကိစၥကို `တရားဝင္ေဆြးေႏြးျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း´ ဟုသာ ေျဖဆိုသည္။ သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္ရွိ သံတမန္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသံုးသပ္သူ အမ်ားစုကမူ ယခုခရီးစဥ္အတြင္း ဘာမွမျဖစ္ႏိုင္သည္မွာ ေသခ်ာေၾကာင္းႏွင့္ သို႔ေသာ္ ယင္းသည္ ေနာင္ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား၏အစ ျဖစ္သြားႏိုင္ၿပီး တျဖည္းျဖည္း သူ႔ကို လႊတ္ေပးလိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာဆိုၾကသည္။

အေမရိကန္ ဆီးနိတ္ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာဝက္ဘ္၏ ခရီးစဥ္မွ အၾကီးအက်ယ္ ေမွ်ာ္လင့္ထားျခင္းသည္ အေျမာ္အျမင္မဲ့ရာ ေရာက္ပါသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရႊႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရသည္ဆုိလွ်င္ပင္ သူ႔ခရီးစဥ္မွာ သူ႔အတြက္ အလြန္ထူးျခားလွပါသည္။ ကုလအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္ မစၥတာ အီဗရာဟင္ ဂမ္ဘာရီဆိုလွ်င္ အေစာပိုင္းက ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရခဲ့ေသးေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ မရေတာ့ပါ။ ဘာျဖစ္မည္လဲဆိုသည့္ ကိစၥတြင္ အဓိကက်ေသာ အခ်က္မွာ မစၥတာဝက္ဘ္ကိုယ္တုိင္က စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ မရိန္းတပ္ဖြဲ႔ဝင္ေဟာင္းတဦး ျဖစ္သည္။ ဤအခ်က္က အရပ္သားမ်ားကို ရြံရွာမုန္းတီးေလ့ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ဖြယ္ ရွိပါသည္။