ပစ္သတ္ခံရေသာ ျမန္မာမ်ားအတြက္ စုံစမ္းေပးရန္ HRW ေတာင္းဆို

သန္းထိုက္ဦး

ထုိင္းစစ္သားမ်ား၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားေသာ ျမန္မာျပည္သား ကေလး ၃ ဦး အမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထုိင္းအစိုးရကုိ ခ်က္ခ်င္း စံုစမ္း စစ္ေဆးေပးရန္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ (Human Rights Watch - HRW)က ေတာင္းဆို လုိက္သည္။

ယင္း အသက္မျပည့္ေသးေသာ ကေလးငယ္ ၃ ဦး ေသဆံုးသြားသည့္ အတြက္ ထုိင္းအစိုးရအား စံုစမ္း စစ္ေဆးေပးရန္ HRW အဖြဲ႔က လြန္ခဲ့သည့္ အပတ္ ေသာၾကာေန႔က ထုတ္ျပန္ထားသည္။

“ဒီကားကုိ စစ္တပ္က ဘယ္လုိ ပစ္ခတ္သလဲ၊ ဘာေၾကာင့္ ပစ္ရသလဲ ဆုိတာေတြကုိ အစုိးရက ခ်က္ခ်င္း စုံစမ္းစစ္ေဆးဖုိ႔ လုိပါ တယ္” ဟု Human Rights Watch အဖဲြ႔၏ အာရွတုိက္ဆုိင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဘရက္ဒ္ အဒမ္စ္က ေျပာသည္။

“ဘယ္သူေတြ ဒဏ္ရ ရသြားမယ္၊ ေသဆုံးသြားမယ္ ဆုိတာကုိ ထည့္မတြက္ဘဲနဲ႔ ကားကုိပစ္ခတ္တယ္ ဆုိတာဟာ လက္ခံႏုိင္စရာ အေၾကာင္း မရိွပါဘူး။ ပစ္ခတ္မႈမွာ တာ၀န္ရိွသူေတြဟာ ျဖစ္ခ့ဲတာေတြ အတြက္ တာ၀န္ခံရမွာပါ”ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၅ ရက္ေန႔က တရားမ၀င္ ျမန္မာျပည္သား ၁၃ ဦးကုိ တင္ေဆာင္လာေသာ ကားကုိ ထုိင္းႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း
ရေနာင္းၿမိဳ႕ အ၀င္ စစ္ေဆးေရး ဂိတ္တခုသို႔ အေရာက္၌ ထိုင္းလုံၿခံဳေရး တပ္မ်ားက စစ္ေဆးရန္ တားဆီး သည္ကုိ ကားသမားက မရပ္ေပးသျဖင့္ ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

“ျဖစ္တဲ့အခ်ိန္က မနက္ ၅ နာရီေလာက္မွာ။ ဆိပ္ခံ တံတားနားမွာ စစ္သားေတြက ကားကို စစ္ေဆးဖို႔ ရပ္ခိုင္းတာကို ကားသမားက သတိမျပဳမိဘူး။ အဲဒါနဲ႔ စစ္သားေတြက ေသနတ္ေတြနဲ႔ ပစ္တယ္။ အသက္ ေလး၊ ငါး ႏွစ္အရြယ္ ကေလး ေယာက်္ားေလးတ ေယာက္၊ ေျခာက္ႏွစ္၊ ခုနစ္ႏွစ္ အရြယ္ မိန္းကေလးတေယာက္ နဲ႔ ၁၆ ႏွစ္အရြယ္ ေယာက်္ားေလး တေယာက္ေသသြားတယ္။ ကား ထဲပါ လာတဲ့ ၅ ေယာက္လည္း ဒဏ္ရာေတြ ရသြားတယ္”ဟု HRW အဖြဲ႔ ကဆိုသည္။

ယင္း ထုိင္းလံုၿခံဳေရးတပ္မ်ား ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ကေလး ၃ ဦး ေသဆံုးသြားၿပီး ဒဏ္ရာ ရရွိခဲ့သူ ၅ ဦးကုိလည္း ရေနာင္း ေဆးရုံ၌ ေဆးကုသမႈခံယူခဲ့ရေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ပါနန္း ရဲစခန္းမွ တာ၀န္က် ရဲတဦးက“အဖမ္းခံရတဲ့ လူေတြကေတာ့ စခန္းမွာ ရွိေနပါတယ္၊ ဒဏ္ရာရတဲ့ လူနာေတြလည္း ေဆးရုံ မွာပဲ၊ အမႈကေတာ့ တရား ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္”ဟု ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

ေသဆံုးသူႏွင့္ ဖမ္းဆီးခံရေသာ ျမန္မာျပည္သား အမ်ားစုသည္ မြန္ျပည္နယ္ႏွင့္ တျခားၿမိဳ႕မွ ေဒသခံမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ေကာ့ေသာင္း ၿမိဳ႕မွ တဆင့္ ရေနာင္းၿမိဳ႕သို႔ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ကုိင္သူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

HRW ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ဘရက္ဒ္ အဒမ္စ္က“ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြရဲ႕လုပ္အားက ထုိင္းႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြာေရးကုိ အမ်ား ႀကီး အေထာက္အကူျပဳတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈနဲ႔ ေခါင္းပံုျဖတ္မႈေတြမွာ အလုပ္သမားေတြက ကာကြယ္မႈနည္း နည္းပဲရတယ္၊ အခုလိုမ်ဳိး အလုပ္သမားေတြ အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ထုိင္းအစိုးရ အေနနဲ႔ တရားမွ်တမႈ ရွိတယ္ ဆိုတာကို အလုပ္သမားေတြ ကုိျပရမယ့္ အခ်ိန္ျဖစ္တယ္”ဟု ဆိုသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္န၀ါရီ လကုန္ပိုင္းကလည္း ေသနတ္ ဒဏ္ရာျဖင့္ ေသဆံုးခဲ့ေသာ ျမန္မာ ျပည္သား ၉ ဦးကို ဖုတ္ဖရ ၿမိဳ႕နယ္အနီး တေနရာတြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ၾကသည္။ ၎ တုိ႔ကုိ ေငြေၾကးေတာင္းခံစဥ္ ထြက္ေျပးသည့္ အတြက္ လုိက္လံဖမ္းဆီးခ့ဲၿပီး သတ္ျဖတ္ခ့ဲျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။