သိန္းလႈိင္ | တနဂၤေႏြေန႔၊ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ ၂၀၁၃
ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္၊ ႀကိမ္နီျပင္ ဒုကၡသည္စခန္း၌ ဇြန္လ ၂၇ ရက္ေန႔ က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ လူစုလူေဝးျဖင့္ အၾကမ္းဖက္လိုမႈတြင္ အာဏာပိုင္မ်ား၏ ပစ္ခတ္မႈေၾကာင့္ ႏွစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ရအၿပီးေနာက္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ တဲအိမ္ ေဆာက္လုပ္မႈမ်ားကို ရပ္ဆိုင္းထားရေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရက ဆိုသည္။
“ေပါက္ေတာ ဒုကၡသည္စခန္း ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ ျဖစ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ယာယီအားျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ ေရးလုပ္ငန္းေတြကို ရပ္ထားရပါတယ္။ ဘယ္ေန႔မွာ ေဆာက္လုပ္ေရး ျပန္စမယ္ဆိုတာေတာ့ အတိအက် မေျပာႏိုင္ေသးဘူး။ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ ျပည္နယ္ဝ န္ႀကီးႏွစ္ဦး အခင္းျဖစ္တဲ့ေနရာကို သြားေနပါတယ္။ အေျခအေနေတြ ကို ေလ့လာစိစစ္သံုးသပ္လို႔ တည္ၿငိမ္လာတဲ့အခါက်မွ ဆက္လုပ္သြားမွာ ျဖစ္တယ္” ဟု ျပည္နယ္အစိုးရ၊ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔ဝင္ ဦးမ်ဳိးသန္႔ က ဆိုသည္။
UNHCR မွ လွဴဒါန္းသည့္ ၾကိမ္နီျပင္ဒုကၡသည္စခန္း တဲအိမ္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္မႈ အေပၚ မူဆလင္ ဒုကၡသည္မ်ား အခ်င္းခ်င္း မေက်မလည္ျဖစ္ၾကရာမွ လူစုလူေဝးႏွင့္ တိုက္ခိုက္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလာ၍ သက္ဆိုင္ရာ တာဝန္ရွိသူမ်ားက ေျခာက္လွန္႔ပစ္ခတ္လူစုခြဲရာမွ ဒုကၡသည္ႏွစ္ဦး ေသဆံုးကာ ေျခာက္ဦးဒဏ္ရာ ရခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေပါက္ေတာၿမိဳ႕ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင္ထြန္းေအာင္ က ဆိုသည္။
“UNHCR က ေဆာက္ေပးတဲ့ ယာယီတဲ အိမ္ႀကီး (တန္းလ်ား)ေတြမွာ ေနလိုသူေတြနဲ႔ လံုးခ်င္း အိမ္ေတြ ရလို သူေတြၾကား အခ်င္းခ်င္း ျဖစ္တဲ့ ျပႆနာပါ။ မူဆလင္ တခ်ဳိ႕က လံုးခ်င္းအိမ္ ေဆာက္ေပးရမယ္။ တခ်ဳိ႕ က်ေတာ့ မိုးရာသီမွာ ေနစရာမရွိလို႔ ယာယီတဲႀကီးမွာ ေနမယ္ေပါ့။ ေနလိုသူေတြက အျမန္ၿပီးေအာင္ ဝိုင္းကူေပးတယ္။ ဒါကို တဖက္က မေက်မနပ္ျဖစ္ၿပီး ဇြန္ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ တုတ္ေတြ၊ ဒါးေတြနဲ႔ လူ ၅၀၀ ေလာက္က ကူညီေနသူေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့အခါ အာဏာပိုင္ေတြဆီ ေျပးလာၾကတယ္။
အဲဒီမွာ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ေထြအုပ္ဦးစီး၊ ဒု-ဦးစီး၊ နစက၊ တပ္၊ ရဲ အားလံုး ရွိေနတယ္။ ဆူပူသူေတြက ဒီလူေတြကို ထုတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတယ္။ မေပးတဲ့အခါ အာဏာပိုင္ေတြကို ဦးတည္ တိုက္ခိုက္ဖို႔ ျပင္လာလို႔ အာဏာပိုင္ေတြက ေနာက္ဆုတ္ေပးရတယ္။ ေနာက္ဆုတ္ရင္းက ေခ်ာင္းကမ္းပါးကို ေရာက္လာခဲ့တယ္။ ဆုတ္ေပးစရာ ေျမ မရွိေတာ့ဘူး။ သတ္ျဖတ္ႏိုင္တဲ့ အကြာအေဝးကို ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ မိုးေပၚေထာင္ ပစ္ေဖာက္ လူစုခြဲခိုင္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူစုကြဲမသြားဘဲ ေရွ႕ကို တိုးလာေနၾကတဲ့အတြက္ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႔က လူစုခြဲ ပစ္ခတ္ရာမွာ ဦးေခါင္းကို ထိမွန္ၿပီး တေယာက္ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသတယ္။ ေနာက္တေယာက္ ထပ္ေသတယ္လို႔လည္း သိရတယ္” ဟု ရွင္းျပသည္။
ၿခိမ္းေျခာက္ပစ္ေဖာက္မႈ အခ်က္၂၀ ခန္႔ရွိခဲ့ၿပီး ေဘာ္ေဒါ ႏွင့္ မာေမာက္ အမည္ရွိ ဒုကၡသည္ႏွစ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း ေဒသခံတို႔က ဆိုသည္။
ဒဏ္ရာရသူ ၆ ဦးကို အစိုးရက်န္းမာေရးဌာနႏွင့္ နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႔က ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္aေပးေနေၾကာင္း သိရသည္။
ႀကိမ္္နီျပင္ရြာမွာ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕၏ ေတာင္ဘက္ ၆ မိုင္ အကြာတြင္ရွိ မူဆလင္မ်ား ေနထိုင္ရာ ရြာတရြာျဖစ္ကာ ထိုရြာ၏ ဒုကၡသည္စခန္း၌ လူဦးေရ ၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ရွိသည္။ ေပါက္ေတာၿမိဳ႕နယ္ တခုလံုးတြင္ ဒုကၡသည္စခန္း ေလးခုႏွင့္ ဒုကၡသည္ေပါင္း တေသာင္းေက်ာ္ရွိေၾကာင္း ဦးမ်ဳိးသန္႔ က ရွင္းျပသည္။
အလားတူ အျဖစ္အပ်က္မ်ဳိး ဇြန္လ ၄ ရက္ေန႔ကလည္း ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္၊ ပုရိန္ရြာ ဒုကၡသည္ စခန္း၌ ရုန္းရင္း ဆန္ခတ္ျဖစ္ၿပီး မူဆလင္ဒုကၡသည္ အမ်ဳိးသမီး ၃ ဦး ေသဆံုးခဲ့ရေသးသည္။
Sunday, June 30, 2013
မႈိစားၿပီးေနာက္ ၂ႏွစ္သမီး အပါအ၀င္ မိသားစုတစုလံုးနီးပါး ေသဆံုး
ဖဲဘူး
ေတာင္ယာမွအျပန္ ကြ်ဲေခ်းမႈိေကာက္ၿပီး မိသားစုနဲ႔အတူ အိမ္မွာခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ခဲ့လို႔ မိခင္နဲ႔အတူ သားသမီး ေလးဦးေသဆံုးသြားခဲ့ရတယ္လို႔ ေသဆံုးသူမိသားစုမ်ားကို ျပဳစုကုသေပးခဲ့တဲ့ သားဖြားဆရာမက ေျပာပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔က ကယား(ကရင္နီ)ျပည္၊ ဒီးေမာ့ဆိုၿမိဳ႕နယ္၊ ေဒါေရာ့ခူအုပ္စု၊ ဟာလီေက်းရြာေန ဦးဆားဘာမိသားစုဟာ ကြ်ဲေခ်းမႈိတမ်ိဳးကို ဟင္းလ်ာအျဖစ္ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ၿပီးေနာက္ ၁၀နာရီခန္႔ အၾကာမွာ ဖခင္ျဖစ္ သူဦးဆားဘာ မႈိအဆိပ္တက္တဲ့ ေ၀ဒနာကို ခံစားခဲ့ရပါတယ္။
၂၁ရက္ေန႔ေရာက္ေတာ့ ၂ႏွစ္သမီး မအဲလစ္ေသဆံုးၿပီး ၂၄ရက္ေန႔မွာေတာ့ မိႈဆိပ္တက္တဲ့ေ၀ဒနာကို ေက်းလက္သြားဖြားဆရာမနဲ႔ ကရင္နီက်န္းမာေရးဌာနမွ ေဆးမွဴးတို႔ကေန ကုသျပဳစု ေနတဲ့အေတာအတြင္း မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚမာတေလးနာ(၃၀ႏွစ္)၊ သားႀကီးဆိုေတးရို (၉ႏွစ္)၊ သမီးႀကီး ေမရီ(၆ႏွစ္)၊ သားလပ္မိုင္ကယ္(၅ႏွစ္)တို႔မွာ ထပ္မံ ေသဆံုးသြားခဲ့ၾကပါတယ္။
"က်မသူ႔ကိုေမးေတာ့ အုိးက ၀က္ဆီနဲ႔ေပတယ္တဲ့ အဲလိုေျပာရ… ၾကားရပါတယ္။ ၀က္ဆီတခုပဲလို႔ သူ(ဦးဆားဘာ) ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါအဲဒီမိႈယူလာတာ ဖားတေကာင္ပါေသးတယ္တဲ့ ဒါေပမဲ့ ျပန္ခ်က္တဲ့ခါမွာေတာ့ အဲ့ဖားကိုေတာ့ မထည့္ဘူးလို႕ေတာ့ သူအဲလိုမ်ိဳးေတာ့ ေျပာထားပါတယ္။ ..
အနီေရာင္ထြက္တယ္။ သူစားျပီးေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ဘူးတဲ့။ ေနလို႕ထိုင္လို႕ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ မနက္ေရာက္ေတာ့ အန္တယ္ေပါ့။ သူအလုပ္သြားရင္းနဲ႕ လမ္းမွာေလွ်ာက္အန္တယ္"လို႔ ဟာလီရြာမွ သားဖြားဆရာမ ေဒၚမားကရက္က ေျပာပါတယ္။
"အမွန္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕က ဒီမွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကလည္း နဲနဲခက္ခဲတယ္ဆိုေတာ့ အမွန္ဆို ဒီလူေတြကေတာ့ ၾကိဳတင္ ေစာေစာစီးစီးသိျပီးေတာ့ သူတို႕ ကိုေဆးရံုေတြဘာေတြပို႕ေဆာင္ကုသ ေပးနုိင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသးဆံုးမႈ နည္းပါးသြားမွာေပါ့။ အဲလိုအမ်ားၾကီး ေသသြားတာၾကေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာပဲေပါ့ေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့တခုရွိတာက … အဲမိုေတြက သူတို႕ စားေနက်လို႕ေျပာေတာ့ ဘာျဖစ္လို႕အဲလို ျဖစ္လာလဲဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႕ ေသခ်ာေလ့လာဖို႕လုိတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ေနာက္ေရွ႕ဆက္ျပီးေတာ့မွ ဒီရာသီမွထြက္ေနတဲ့မိွဳလည္း စားလို႕ ရလာမရလာဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ေသခ်ာစစ္ေဆးဖို႕ လုိတယ္ေပါ့ေနာ" လို႕ ကရင္နီ မိုဘိုင္းက်န္းမာေရးေကာ္မတီမွ ဆရာဖိလစ္က ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိ အိမ္ေထာင္ဦးစီး ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဆားဘာကို လြိဳင္ေကာ္ေဆးရံုကို ပို႔ထားၿပီး အငယ္ဆံုး ၂လသား နိုဗာကီးဒူကိုေတာ့ သားဖြားဆရာမေတြက ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနပါတယ္။
ဟာလီေက်းရြာဟာ ဒီးေမာ့ဆိုၿမိဳ႕နဲ႔ ၁၅ မိုင္ခန္႔ေ၀းလံျပီး ကားလမ္းမေရာက္တဲ့အတြက္ လူနာမ်ားကို ေဆးရံုသို႔ အခ်ိန္မွီပိုေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၁၈ ရက္ေန႕မွာလည္း ဖရူဆိုျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ခရို႕ခူေက်းရြာက ရြာသားသံုးဦး မိႈနဲ႔ဖားသား စားမွားမိလို႔ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိပါတယ္။
ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႔က ကယား(ကရင္နီ)ျပည္၊ ဒီးေမာ့ဆိုၿမိဳ႕နယ္၊ ေဒါေရာ့ခူအုပ္စု၊ ဟာလီေက်းရြာေန ဦးဆားဘာမိသားစုဟာ ကြ်ဲေခ်းမႈိတမ်ိဳးကို ဟင္းလ်ာအျဖစ္ ခ်က္ျပဳတ္ စားေသာက္ၿပီးေနာက္ ၁၀နာရီခန္႔ အၾကာမွာ ဖခင္ျဖစ္ သူဦးဆားဘာ မႈိအဆိပ္တက္တဲ့ ေ၀ဒနာကို ခံစားခဲ့ရပါတယ္။
၂၁ရက္ေန႔ေရာက္ေတာ့ ၂ႏွစ္သမီး မအဲလစ္ေသဆံုးၿပီး ၂၄ရက္ေန႔မွာေတာ့ မိႈဆိပ္တက္တဲ့ေ၀ဒနာကို ေက်းလက္သြားဖြားဆရာမနဲ႔ ကရင္နီက်န္းမာေရးဌာနမွ ေဆးမွဴးတို႔ကေန ကုသျပဳစု ေနတဲ့အေတာအတြင္း မိခင္ျဖစ္သူ ေဒၚမာတေလးနာ(၃၀ႏွစ္)၊ သားႀကီးဆိုေတးရို (၉ႏွစ္)၊ သမီးႀကီး ေမရီ(၆ႏွစ္)၊ သားလပ္မိုင္ကယ္(၅ႏွစ္)တို႔မွာ ထပ္မံ ေသဆံုးသြားခဲ့ၾကပါတယ္။
"က်မသူ႔ကိုေမးေတာ့ အုိးက ၀က္ဆီနဲ႔ေပတယ္တဲ့ အဲလိုေျပာရ… ၾကားရပါတယ္။ ၀က္ဆီတခုပဲလို႔ သူ(ဦးဆားဘာ) ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ငါအဲဒီမိႈယူလာတာ ဖားတေကာင္ပါေသးတယ္တဲ့ ဒါေပမဲ့ ျပန္ခ်က္တဲ့ခါမွာေတာ့ အဲ့ဖားကိုေတာ့ မထည့္ဘူးလို႕ေတာ့ သူအဲလိုမ်ိဳးေတာ့ ေျပာထားပါတယ္။ ..
အနီေရာင္ထြက္တယ္။ သူစားျပီးေတာ့ ဘာမွမျဖစ္ဘူးတဲ့။ ေနလို႕ထိုင္လို႕ေတာ့ ေကာင္းပါတယ္တဲ့။ မနက္ေရာက္ေတာ့ အန္တယ္ေပါ့။ သူအလုပ္သြားရင္းနဲ႕ လမ္းမွာေလွ်ာက္အန္တယ္"လို႔ ဟာလီရြာမွ သားဖြားဆရာမ ေဒၚမားကရက္က ေျပာပါတယ္။
"အမွန္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕က ဒီမွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးကလည္း နဲနဲခက္ခဲတယ္ဆိုေတာ့ အမွန္ဆို ဒီလူေတြကေတာ့ ၾကိဳတင္ ေစာေစာစီးစီးသိျပီးေတာ့ သူတို႕ ကိုေဆးရံုေတြဘာေတြပို႕ေဆာင္ကုသ ေပးနုိင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသးဆံုးမႈ နည္းပါးသြားမွာေပါ့။ အဲလိုအမ်ားၾကီး ေသသြားတာၾကေတာ့ စိတ္မေကာင္းစရာပဲေပါ့ေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့တခုရွိတာက … အဲမိုေတြက သူတို႕ စားေနက်လို႕ေျပာေတာ့ ဘာျဖစ္လို႕အဲလို ျဖစ္လာလဲဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႕ ေသခ်ာေလ့လာဖို႕လုိတယ္။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ေနာက္ေရွ႕ဆက္ျပီးေတာ့မွ ဒီရာသီမွထြက္ေနတဲ့မိွဳလည္း စားလို႕ ရလာမရလာဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ေသခ်ာစစ္ေဆးဖို႕ လုိတယ္ေပါ့ေနာ" လို႕ ကရင္နီ မိုဘိုင္းက်န္းမာေရးေကာ္မတီမွ ဆရာဖိလစ္က ေျပာပါတယ္။
လက္ရွိ အိမ္ေထာင္ဦးစီး ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဆားဘာကို လြိဳင္ေကာ္ေဆးရံုကို ပို႔ထားၿပီး အငယ္ဆံုး ၂လသား နိုဗာကီးဒူကိုေတာ့ သားဖြားဆရာမေတြက ေစာင့္ေရွာက္ေပးေနပါတယ္။
ဟာလီေက်းရြာဟာ ဒီးေမာ့ဆိုၿမိဳ႕နဲ႔ ၁၅ မိုင္ခန္႔ေ၀းလံျပီး ကားလမ္းမေရာက္တဲ့အတြက္ လူနာမ်ားကို ေဆးရံုသို႔ အခ်ိန္မွီပိုေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၁၈ ရက္ေန႕မွာလည္း ဖရူဆိုျမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ခရို႕ခူေက်းရြာက ရြာသားသံုးဦး မိႈနဲ႔ဖားသား စားမွားမိလို႔ ေသဆံုးခဲ့ေၾကာင္း သတင္းရရွိပါတယ္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္း(မြန္)ကို ဖြဲ႕စည္းၿပီးစီး
မင္းေတာ္လဝီ
ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ တြင္းရွိခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးသည့္ မြန္မိသားစုကေလးမ်ားအတြက္ ဆက္လက္ပညာသင္ ၾကားနိုင္ရန္ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ပညာေရး ေဖါင္ေဒးရွင္းအဖြဲ႕(မြန္)ကို ၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွ စ၍ ဖြဲ႕စည္းၿပီး အကူအညီမ်ားေထာက္ပံ့ေပး သြားမည္ဟု သိရသည္။
ပညာသင္ၾကားေရးမွာ ေလာကီအတန္းပညာေရး သာမက ေလာကုတၱရာပညာေရးကို ဆည္းပူး ေလ့လာ ေန ေသာရဟန္း၊သာမေဏႏွင့္သီလရွင္မ်ားအပါအဝင္ ဆက္လက္ပညာသင္ၾကားနိုင္ရန္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္းမွ ေထာက္ပံ့ေပးသြားရန္ စီစဥ္ထားသည္ဟု ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္း နာယက အဖြဲ႕မွ နိုင္ျမင့္ေသာင္းက ေျပာသည္။
“ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚနဲ႔ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ေက်းရြာမ်ားမွာရွိေနတဲ့ ခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးမြန္မိသားစုေတြရဲ့သားသၼီးေတြ ဆက္လက္ ပညာ မသင္ ၾကား နိုင္ရင္ ဒီေဖါင္ေဒးရွင္းကေန အေထာက္ပံ့ေပးသြားပါ့မယ္” ဟုနိုင္ျမင့္ေသာင္းကေျပာသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္းကို ပဲခူးၿမိဳ႕ ပန္းၿခံကုန္းရပ္ရွိ ပဲခူးအလယ္မြန္ေက်ာင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိၿပီး ဆရာေတာ္မ်ား၏ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္မွုေအာက္တြင္တည္ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အဖြဲ႕၏ေရရွည္တည္တံ့မွုကိုပိုေကာင္း မြန္ေစနိုင္သလို ပဲခူးအလယ္မြန္ေက်ာင္းသည္ ပဲခူးၿမိဳ႕၏ ဗဟိုခ်က္ျဖစ္ေန၍ ၿမိဳ႕နယ္အတိုင္းအတာျဖင့္ ဆက္ သြယ္ေရးမွာ လြယ္ကူသည္ဟု အဖြဲ႕ဝင္မ်ားကေျပာသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္းကို စတင္ဖြဲ႕စည္းသည့္တစ္ေန႔တည္းမွာပင္ မြန္ေစတနာရွင္မ်ား ထည့္ဝင္ လွူ ဒါန္းေငြက်ပ္သိန္းေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္လကၡံရရွိထားၿပီ မြန္ေစတနာရွင္မ်ားကဆက္လက္ထည့္ဝင္သြားဦးမည္ ဟု သိရသည္။
၂၀၁၃-၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္မွစၿပီး ခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးကေလးေတြကို ပညာသင္စရိတ္အေထာက္အပံ့ ေပးသြားနိုင္ရန္ ေလာေလာဆယ္မွာ စာရင္းလိုက္ေကာက္ေနၿပီဟု ေျပာသည္။
ဒါ့ျပင္ဤေဖါင္ေဒးရွင္းအေနျဖင့္မြန္ကေလးမ်ားထဲကအတန္းပညာထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္သူဥပမာ၁၀တန္းစာေမးပြဲကို ထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္သူကိုဆုေပးၿပီးဆက္ပညာ သင္နိုင္ရန္ေထာက္ပံ့ေပးမွုႏွင့္္ မြန္ပရိယတၱိပညာေရးဓမၼာစာရိယစာခ်တန္းေအာင္ျမင္သည့္ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္းဆုေတာ္လွူဒါန္းပူေဇာ္သြားမည္ဟုလည္းနိုင္ျမင့္ေသာင္း ကေျပာသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္အဖြဲ႕တြင္ နာယက လူႀကီးမ်ားအျဖစ္ နိုင္စိုးသိန္း(အၿငိမ္းစားတိုင္းတရားသူႀကီး) နိုင္မင္းၾကည္(တရား႐ုံးခ်ဳပ္ေရွ႕ေန)နိုင္ျမင့္ေသာင္း(အၿငိမ္းစားၿမိဳနယ္မွူးလဝက)ဦးၿငိမ္း(လုပ္ငန္းရွင္)နိုင္စံလွိုင္ (လုပ္ငန္းရွင္) တို႔ပါဝင္ၿပီးဥကၠဌအျဖစ္နိုင္ေမာင္ခိုင္ႏွင့္အဖြဲ႕ဝင္ (၇)ဦးျဖင့္ဖြဲ႕စည္း ထားသည္ဟုသိရသည္။
ယခုအခါ ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚမွာသာ ေငြေၾကးထည့္ ဝင္လွူဒါန္းမွုကိုလက္ခံ ရရွိထားေသာ္လည္း ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မြန္မ်ားထံမွလည္း ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မွုကို ရရွိလာမည္ ဟု ေဖါင္ေဒးရွင္းအဖြဲ႕ဝင္ တဦးကေျပာသည္။
ထိုနည္းတူ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ မြန္သာေရးနာေရး အသင္းကိုလည္း ၂၀၁၃ ေမလက ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီ ယခုအခါ နာေရး ကိစၥ ရပ္မ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနၿပီျဖစ္သည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕သည္ မြန္လူမ်ိဳးတို႔၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီးမြန္စကားေျပာသူ လူဦးေရသုံးေသာင္းေက်ာ္ႏွင့္ မြန္စကားမေျပာသူ လူဦးေရသုံးေသာင္းေက်ာ္အပါအဝင္ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္တြင္ မြန္လူဦးေရေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ခန႔္ ေနထိုင္ေနသည္ဟု ခန႔္ မွန္းရေၾကာင္းကို ပဲခူးၿမိဳ႕မြန္စံျပရပ္မွ မြန္သက္ႀကီးမ်ားေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။
ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ တြင္းရွိခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးသည့္ မြန္မိသားစုကေလးမ်ားအတြက္ ဆက္လက္ပညာသင္ ၾကားနိုင္ရန္ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ပညာေရး ေဖါင္ေဒးရွင္းအဖြဲ႕(မြန္)ကို ၂၀၁၃ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွ စ၍ ဖြဲ႕စည္းၿပီး အကူအညီမ်ားေထာက္ပံ့ေပး သြားမည္ဟု သိရသည္။
ပညာသင္ၾကားေရးမွာ ေလာကီအတန္းပညာေရး သာမက ေလာကုတၱရာပညာေရးကို ဆည္းပူး ေလ့လာ ေန ေသာရဟန္း၊သာမေဏႏွင့္သီလရွင္မ်ားအပါအဝင္ ဆက္လက္ပညာသင္ၾကားနိုင္ရန္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္းမွ ေထာက္ပံ့ေပးသြားရန္ စီစဥ္ထားသည္ဟု ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္း နာယက အဖြဲ႕မွ နိုင္ျမင့္ေသာင္းက ေျပာသည္။
“ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚနဲ႔ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ေက်းရြာမ်ားမွာရွိေနတဲ့ ခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးမြန္မိသားစုေတြရဲ့သားသၼီးေတြ ဆက္လက္ ပညာ မသင္ ၾကား နိုင္ရင္ ဒီေဖါင္ေဒးရွင္းကေန အေထာက္ပံ့ေပးသြားပါ့မယ္” ဟုနိုင္ျမင့္ေသာင္းကေျပာသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္းကို ပဲခူးၿမိဳ႕ ပန္းၿခံကုန္းရပ္ရွိ ပဲခူးအလယ္မြန္ေက်ာင္းတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားရွိၿပီး ဆရာေတာ္မ်ား၏ အနီးကပ္ႀကီးၾကပ္မွုေအာက္တြင္တည္ရွိေနျခင္းေၾကာင့္ အဖြဲ႕၏ေရရွည္တည္တံ့မွုကိုပိုေကာင္း မြန္ေစနိုင္သလို ပဲခူးအလယ္မြန္ေက်ာင္းသည္ ပဲခူးၿမိဳ႕၏ ဗဟိုခ်က္ျဖစ္ေန၍ ၿမိဳ႕နယ္အတိုင္းအတာျဖင့္ ဆက္ သြယ္ေရးမွာ လြယ္ကူသည္ဟု အဖြဲ႕ဝင္မ်ားကေျပာသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္းကို စတင္ဖြဲ႕စည္းသည့္တစ္ေန႔တည္းမွာပင္ မြန္ေစတနာရွင္မ်ား ထည့္ဝင္ လွူ ဒါန္းေငြက်ပ္သိန္းေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္လကၡံရရွိထားၿပီ မြန္ေစတနာရွင္မ်ားကဆက္လက္ထည့္ဝင္သြားဦးမည္ ဟု သိရသည္။
၂၀၁၃-၂၀၁၄ ပညာသင္ႏွစ္မွစၿပီး ခ်ိဳ႕တဲ့ႏြမ္းပါးကေလးေတြကို ပညာသင္စရိတ္အေထာက္အပံ့ ေပးသြားနိုင္ရန္ ေလာေလာဆယ္မွာ စာရင္းလိုက္ေကာက္ေနၿပီဟု ေျပာသည္။
ဒါ့ျပင္ဤေဖါင္ေဒးရွင္းအေနျဖင့္မြန္ကေလးမ်ားထဲကအတန္းပညာထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္သူဥပမာ၁၀တန္းစာေမးပြဲကို ထူးခၽြန္ေအာင္ျမင္သူကိုဆုေပးၿပီးဆက္ပညာ သင္နိုင္ရန္ေထာက္ပံ့ေပးမွုႏွင့္္ မြန္ပရိယတၱိပညာေရးဓမၼာစာရိယစာခ်တန္းေအာင္ျမင္သည့္ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားကိုလည္းဆုေတာ္လွူဒါန္းပူေဇာ္သြားမည္ဟုလည္းနိုင္ျမင့္ေသာင္း ကေျပာသည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးေဖါင္ေဒးရွင္အဖြဲ႕တြင္ နာယက လူႀကီးမ်ားအျဖစ္ နိုင္စိုးသိန္း(အၿငိမ္းစားတိုင္းတရားသူႀကီး) နိုင္မင္းၾကည္(တရား႐ုံးခ်ဳပ္ေရွ႕ေန)နိုင္ျမင့္ေသာင္း(အၿငိမ္းစားၿမိဳနယ္မွူးလဝက)ဦးၿငိမ္း(လုပ္ငန္းရွင္)နိုင္စံလွိုင္ (လုပ္ငန္းရွင္) တို႔ပါဝင္ၿပီးဥကၠဌအျဖစ္နိုင္ေမာင္ခိုင္ႏွင့္အဖြဲ႕ဝင္ (၇)ဦးျဖင့္ဖြဲ႕စည္း ထားသည္ဟုသိရသည္။
ယခုအခါ ပဲခူးၿမိဳ႕ေပၚမွာသာ ေငြေၾကးထည့္ ဝင္လွူဒါန္းမွုကိုလက္ခံ ရရွိထားေသာ္လည္း ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းရွိ ေက်းရြာမ်ားႏွင့္ ျပည္ပေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ မြန္မ်ားထံမွလည္း ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မွုကို ရရွိလာမည္ ဟု ေဖါင္ေဒးရွင္းအဖြဲ႕ဝင္ တဦးကေျပာသည္။
ထိုနည္းတူ ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္ မြန္သာေရးနာေရး အသင္းကိုလည္း ၂၀၁၃ ေမလက ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီ ယခုအခါ နာေရး ကိစၥ ရပ္မ်ားကို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနၿပီျဖစ္သည္။
ပဲခူးၿမိဳ႕သည္ မြန္လူမ်ိဳးတို႔၏ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ၿပီးမြန္စကားေျပာသူ လူဦးေရသုံးေသာင္းေက်ာ္ႏွင့္ မြန္စကားမေျပာသူ လူဦးေရသုံးေသာင္းေက်ာ္အပါအဝင္ပဲခူးၿမိဳ႕နယ္တြင္ မြန္လူဦးေရေျခာက္ေသာင္းေက်ာ္ခန႔္ ေနထိုင္ေနသည္ဟု ခန႔္ မွန္းရေၾကာင္းကို ပဲခူးၿမိဳ႕မြန္စံျပရပ္မွ မြန္သက္ႀကီးမ်ားေျပာျပခ်က္အရ သိရသည္။
အစဥ္အလာ ႀကီးျမင့္ေသာ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ဂါရ၀ပြဲ
ေရႊဟသၤာ
အစဥ္အလာ ႀကီးမားေသာ အထင္ကရ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ေခါင္းေဆာင္ မ်ားကို သမိုင္း တင္ေစမည့္ သက္ႀကီး ပူေဇာ္ပြဲ တရပ္ကို လာမည့္ ဇူလိုင္လ တတိယ အပတ္တြင္ က်င္းပရန္ ရွိသည္ဟု ပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မီတီ၀င္ တဦးက ဆိုပါသည္။
“ ဒီပြဲ ကေတာ့ တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံုက ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႔ၾကတဲ့ ပြဲဗ်။ ဒီပြဲမ်ဳိးကို (၁၉၆၁) ခုႏွစ္မွာ တႀကိမ္ ေတာင္ႀကီး ညီလာခံလို႔ ေခၚတဲ့ ဖက္ဒရယ္ ေဆြးေႏြး ပြဲတုန္းက တႀကိမ္ က်င္းပ ခဲ့ပါတယ္။ သေဘာ ကေတာ့ လူႀကီးနဲ႔ လူငယ္ၾကား ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ ပြဲလည္း ျဖစ္သလို ညီညြတ္ ေရးကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္တဲ့ ပြဲလည္း ျဖစ္တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးမ်ားကို ဂါရ၀ ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ လည္း ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႔ရဲ့ အထၴဳပၸတိ မ်ားကို ျဖန္႔ခ်ီ သြားမယ္လို႔ ရည္ရြယ္ ထားပါတယ္” ဟုဆို ပါသည္။
အထူး သျဖင့္ မြန္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ “ႏိုင္ေငြသိမ္း၏ ႏိုင္ငံေရး ျဖတ္သန္းမႈ” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အထၴဳပၸတိ စာအုပ္ကို ျဖန္႔ခ်ီ သြားမည္ဟု ဆိုပါသည္။
ဂါရ၀ ျပဳပြဲသို႔ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကား ထားသူမ်ားမွာ NLD နာယက ဦးတင္ဦး၊ ဦးဝင္းတင္၊ ဒဂံုတာရာ၊ သခင္သိန္း ေမာင္၊ ႐ွမ္းတိုင္းရင္းသားမွ သမိုင္း ပညာ႐ွင္ ေဒါက္တာ စိုင္းေအာင္ထြန္းႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္ တိုးတက္ေရး ပါတီ (SSPP) နာယက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဆထင္၊ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားမွ ဒူးဝါး ဂမ္ထားေရာ္ႏွင့္ အျခား ေခါင္းေဆာင္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး၊ တို႔ကို ဖိတ္ၾကား ထားပါသည္။
မြန္တိုင္းရင္းသား ထဲတြင္ ႏိုင္ေငြသိမ္းႏွင့္ ႏိုင္ထြန္းသိန္း၊ ကရင္ တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ မန္းပီတာ ဂ်ာရင္ႏွင့္ မန္းတင္ေ႐ႊ၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ ဦးသာပန္းႏွင့္ ခိုင္စိုးႏိုင္ေအာင္၊ ပအိုဝ့္ တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ ဦးခြန္စိန္ေ႐ႊႏွင့္ ဦးျဖားထိန္ တို႔လည္း ပါဝင္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ထို႔အျပင္ ဓႏု တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ ဓႏု ေစာ္ဘြား၏ အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ဦးႏွင့္ တအာင္း(ပေလာင္) တိုင္းရင္းသားႏွင့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား မ်ားမွကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးစီ ကိုလည္း ဖိတ္ၾကား ထားပါသည္။
သက္ႀကီး ပူေဇာ္ပြဲ အခမ္း အနားကို ေနရာသတ္မွတ္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ရန္ကုန္ျမိဳ႔ တေနရာတြင္ က်င္းပမည့္ ျဖစ္သည္ဟု ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီ၀င္ ဘ႑ာ ေရးမႉး ႏိုင္ေက်ာ္ဝင္းက ဆိုပါသည္။
တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရး အႀကိဳ ကာလႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ကာလ မ်ားအထိ တိုက္ပြဲ၀င္ လာခဲ့ၾကပါ သည္။ ၄င္းတို႔သည္ အမ်ဳိးသား တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရး အတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအား ဖဆပလ အစိုးရ မွသည္ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရ အထိ အဆက္ ဆက္ေသာ အစိုးရ တို႔က တိုင္းျပည္ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားဟု တဖက္သတ္ စြပ္စြဲျပီး နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ႏွိပ္စက္ လာခဲ့ပါသည္။
သို႔ေသာ္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ယေန႔ အထိ ျပည္ေထာင္စု အသြင္ျဖင့္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရးကို ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းလ်ွက္ ရွိေၾကာင္း သမိုင္းေၾကာင္း မ်ားႏွင့္ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး အခင္း အက်င္း ေပၚမွ ယေန႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားက သက္ေသ ခံခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
“ ဒီပြဲ ကေတာ့ တိုင္းရင္းသား ေပါင္းစံုက ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေတြ႔ၾကတဲ့ ပြဲဗ်။ ဒီပြဲမ်ဳိးကို (၁၉၆၁) ခုႏွစ္မွာ တႀကိမ္ ေတာင္ႀကီး ညီလာခံလို႔ ေခၚတဲ့ ဖက္ဒရယ္ ေဆြးေႏြး ပြဲတုန္းက တႀကိမ္ က်င္းပ ခဲ့ပါတယ္။ သေဘာ ကေတာ့ လူႀကီးနဲ႔ လူငယ္ၾကား ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ ပြဲလည္း ျဖစ္သလို ညီညြတ္ ေရးကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္တဲ့ ပြဲလည္း ျဖစ္တယ္။ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးမ်ားကို ဂါရ၀ ျပဳတဲ့ အေနနဲ႔ လည္း ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႔ရဲ့ အထၴဳပၸတိ မ်ားကို ျဖန္႔ခ်ီ သြားမယ္လို႔ ရည္ရြယ္ ထားပါတယ္” ဟုဆို ပါသည္။
အထူး သျဖင့္ မြန္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ “ႏိုင္ေငြသိမ္း၏ ႏိုင္ငံေရး ျဖတ္သန္းမႈ” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အထၴဳပၸတိ စာအုပ္ကို ျဖန္႔ခ်ီ သြားမည္ဟု ဆိုပါသည္။
ဂါရ၀ ျပဳပြဲသို႔ တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကား ထားသူမ်ားမွာ NLD နာယက ဦးတင္ဦး၊ ဦးဝင္းတင္၊ ဒဂံုတာရာ၊ သခင္သိန္း ေမာင္၊ ႐ွမ္းတိုင္းရင္းသားမွ သမိုင္း ပညာ႐ွင္ ေဒါက္တာ စိုင္းေအာင္ထြန္းႏွင့္ ႐ွမ္းျပည္ တိုးတက္ေရး ပါတီ (SSPP) နာယက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေဆထင္၊ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားမွ ဒူးဝါး ဂမ္ထားေရာ္ႏွင့္ အျခား ေခါင္းေဆာင္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦး၊ တို႔ကို ဖိတ္ၾကား ထားပါသည္။
မြန္တိုင္းရင္းသား ထဲတြင္ ႏိုင္ေငြသိမ္းႏွင့္ ႏိုင္ထြန္းသိန္း၊ ကရင္ တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ မန္းပီတာ ဂ်ာရင္ႏွင့္ မန္းတင္ေ႐ႊ၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ ဦးသာပန္းႏွင့္ ခိုင္စိုးႏိုင္ေအာင္၊ ပအိုဝ့္ တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ ဦးခြန္စိန္ေ႐ႊႏွင့္ ဦးျဖားထိန္ တို႔လည္း ပါဝင္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ထို႔အျပင္ ဓႏု တိုင္းရင္းသား မ်ားမွ ဓႏု ေစာ္ဘြား၏ အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီး တစ္ဦးႏွင့္ တအာင္း(ပေလာင္) တိုင္းရင္းသားႏွင့္ ခ်င္းတိုင္းရင္းသား မ်ားမွကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးစီ ကိုလည္း ဖိတ္ၾကား ထားပါသည္။
သက္ႀကီး ပူေဇာ္ပြဲ အခမ္း အနားကို ေနရာသတ္မွတ္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း ရန္ကုန္ျမိဳ႔ တေနရာတြင္ က်င္းပမည့္ ျဖစ္သည္ဟု ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီ၀င္ ဘ႑ာ ေရးမႉး ႏိုင္ေက်ာ္ဝင္းက ဆိုပါသည္။
တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရး အႀကိဳ ကာလႏွင့္ ဒီမိုကေရစီ ကာလ မ်ားအထိ တိုက္ပြဲ၀င္ လာခဲ့ၾကပါ သည္။ ၄င္းတို႔သည္ အမ်ဳိးသား တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းခြင့္ ရရွိေရး အတြက္ တစိုက္မတ္မတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ေသာ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားအား ဖဆပလ အစိုးရ မွသည္ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရ အထိ အဆက္ ဆက္ေသာ အစိုးရ တို႔က တိုင္းျပည္ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ားဟု တဖက္သတ္ စြပ္စြဲျပီး နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ႏွိပ္စက္ လာခဲ့ပါသည္။
သို႔ေသာ္ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ယေန႔ အထိ ျပည္ေထာင္စု အသြင္ျဖင့္ အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရးကို ဆက္လက္ ႀကိဳးပမ္းလ်ွက္ ရွိေၾကာင္း သမိုင္းေၾကာင္း မ်ားႏွင့္ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး အခင္း အက်င္း ေပၚမွ ယေန႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြး ပြဲမ်ားက သက္ေသ ခံခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
မွတ္ပံုတင္ ျပႏိုင္ေတာ့လည္း ေရႊသိမ္းခ်င္ျပန္တယ္
ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕ေန ေတာင္ေပၚသားတဦး
အယ္ဒီတာခင္ဗ်ား...
က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ပူတာအိုခ႐ုိင္၊ ေခါင္လန္ဖူးေဒသဆုိတာ တကယ္ေခါင္းပါးတဲ့ ေနရာေဒသ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔နယ္က စပါးအထြက္နည္းလို႔ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ဆန္ဒုမ့္ေတာင္ႀကီး ေက်ာ္ၿပီး အသြားအျပန္ ၁၀ ရက္ကေန ၁၃ ရက္ရွိတဲ့ ေနာင္မြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ မေဂြဇ စခန္းကေန ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕ေပၚမွာရွိတဲ့ ဌာနဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေတာ္ ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ ရိကၡာ (ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား) ေတြကုိ ႏွစ္တုိင္း တႏွစ္လွ်င္ ၂ ခါထက္ မနည္း မိမိရိကၡာျဖင့္ အခမဲ့ ထမ္းၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရကုိ ပံ့ပုိးလာခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔က ဗမာစကား ေကာင္းေကာင္း မေျပာတတ္ပါဘူး။ ေတာင္ေပၚမွာဘဲ ႀကီးျပင္းခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာင္ေပၚကေန ၃ ၊ ၄ ေခါက္ေလာက္ ၿမိဳ႕ေပၚကုိ လာရပါတယ္။ အဲဒီအေခါက္တုိင္းမွာလည္း တေနရာမဟုတ္ရင္ တေနရာ အစုိးရဂိတ္ေတြမွာ မွတ္ပံု တင္ျပလုိက္တာနဲ႔ ေတာင္ေပၚသားမွန္း သိလုိက္တာနဲ႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး ခ်ိန္းေျခာက္ ပုိက္ဆံ ေတာင္းပါတယ္။ ပစၥည္းေတြကုိ လုယူတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကားသမားေတြလည္း ကားခေတြ ပုိယူေလ့ရွိ ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ တနလၤာေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္တုိင္းရင္းသား ရဝမ္လူမ်ဳိး အမ်ဳိးသား ၂ ဦး၊ အမ်ဳိးသမီး ၃ ဦးတုိ႔က ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕နယ္ ခ်န္လမ္ေဒသကေန တရုတ္နယ္စပ္ ကမ္ပုိင္တီ ကားလမ္းအတုိင္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သုိ႔ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားေတြကုိ လုိက္ပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ငါးဦးမွာ ကမ္ပုိင္တီကေန ျမစ္ႀကီးနားထိ “ဂ်ီးေဖာ့ေျမ” ေမာ္ေတာ္ယာဥ္အသင္းက ကခ်င္အထူးေဒသ (၁) ကန္ပုိင္တီ-ဝုိင္းေမာ္-ျမစ္ႀကီးနား အေဝးေျပးဆြဲတဲ့ ကားနဲ႔ က်ပ္ ၂ သိန္း ေပးၿပီး လာခဲ့ပါတယ္။
ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ဧရာဝတီျမစ္ ျဖတ္ကူးတဲ့ ဗလမင္းထင္ တံတား (ဝုိင္းေမာ္ ဘက္ျခမ္း)က အစုိးရရဲ႕ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေရာက္တဲ့အခါ ရဲတပ္ၾကပ္တဦးနဲ႔ ရဲတပ္သား ၄ ဦးတုိ႔က ကားေပၚကေန ဆင္းခုိင္းၿပီး ႏုိင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ စစ္ေဆးစဥ္ ရုိင္းရုိင္းစုိင္းစုိင္း ေျပာဆုိ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔က ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕နယ္က ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသား လုိက္ပုိ႔ရင္း ပစၥည္း နည္းနည္းပါးပါး လာဝယ္တာျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က က်ေနာ္တို႔ဆီက ေရႊ ၄၊ ၅ က်ပ္သား ေတြ႔တဲ့အခါ “ဒီေရႊေတြက ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရမွ လံုးဝ တားျမစ္ထားတဲ့ ပစၥည္းျဖစ္တယ္။ လံုးဝ ဒါေတြကုိ တားဆီးဖုိ႔ အထက္က အမိန္႔ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိမ္းတာျဖစ္တယ္” ဆုိၿပီး ေရႊ ပါသမွ်ကုိ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ ေဒသမွာက ဆန္စပါး စုိက္လုိ႔ မေကာင္းတဲ့ ေရခဲေတာင္ ေဒသမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့အတြက္ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ ဆက္ကေန အခုထိ ေရႊတူးၿပီး ရရွိတဲ့ ေရႊေတြနဲ႔ ဆန္ကို လဲလွယ္စားေသာက္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕နယ္ ခ်န္လမ္ေဒသကေန ပူတာအုိလမ္းအတုိင္း သြားမယ္ဆုိရင္ ေတာေတာင္ အထပ္ထပ္ကုိေက်ာ္လြားၿပီး လႏွင့္ ခ်ီၿပီး သြားရတာေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ အျမဲတမ္းသြားေနတဲ့ ကမ္ပုိင္တီ-ဆဒံုးကားလမ္းအတုိင္း လာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ေဒသက ပညာေရး အလြန္နိမ့္က်လို႔ ကေလးေတြ ပညာေရးအတြက္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ေပၚ ေက်ာင္းထားတာျဖစ္လုိ႔ လမ္းစရိတ္လည္း ၾကီးမားတာေၾကာင့္ “ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေရႊ မသိမ္းပါနဲ႔ ေရႊသိမ္းမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ သတ္ပစ္တာနဲ႔ တူေၾကာင္း၊ ဒီေရႊ ေရာင္းၿပီး ကေလး ေက်ာင္းစရိတ္ သံုးရမယ္။ မသိမ္းေပးပါနဲ႔” လို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းခံခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ဆံုး ဒဏ္ေငြအေနနဲ႔ က်ပ္ေငြ ၉၀,၀၀၀ (ကိုးေသာင္း) အတင္း ေတာင္းခံလုိ႔ေပးလုိက္ရပါတယ္။
ပုိက္ဆံ ေပးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီစစ္ေဆးေရးဂိတ္က တပ္ၾကပ္ (အဲဒီမွာ ရာထူးအႀကီးဆံုး) ဆုိသူက ကားေနာက္ဖက္ကုိေခၚသြားၿပီး သူ႔ရဲေဘာ္ေတြ မေတြ႔ေအာင္ ေပးခုိင္းပါတယ္။ “ရဲေဘာ္ေတြကို မေျပာလုိက္နဲ႔” လုိ႔ ေျပာၿပီး ပုိက္ဆံ ယူသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ပဲ ေၾကကြဲရတယ္။
အယ္ဒီတာခင္ဗ်ား...
က်ေနာ္တုိ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က ပူတာအိုခ႐ုိင္၊ ေခါင္လန္ဖူးေဒသဆုိတာ တကယ္ေခါင္းပါးတဲ့ ေနရာေဒသ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔နယ္က စပါးအထြက္နည္းလို႔ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ဆက္ ဆန္ဒုမ့္ေတာင္ႀကီး ေက်ာ္ၿပီး အသြားအျပန္ ၁၀ ရက္ကေန ၁၃ ရက္ရွိတဲ့ ေနာင္မြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ မေဂြဇ စခန္းကေန ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕ေပၚမွာရွိတဲ့ ဌာနဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေတာ္ ဝန္ထမ္းေတြအတြက္ ရိကၡာ (ဆန္၊ ဆီ၊ ဆား) ေတြကုိ ႏွစ္တုိင္း တႏွစ္လွ်င္ ၂ ခါထက္ မနည္း မိမိရိကၡာျဖင့္ အခမဲ့ ထမ္းၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရကုိ ပံ့ပုိးလာခဲ့တဲ့ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔က ဗမာစကား ေကာင္းေကာင္း မေျပာတတ္ပါဘူး။ ေတာင္ေပၚမွာဘဲ ႀကီးျပင္းခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာင္ေပၚကေန ၃ ၊ ၄ ေခါက္ေလာက္ ၿမိဳ႕ေပၚကုိ လာရပါတယ္။ အဲဒီအေခါက္တုိင္းမွာလည္း တေနရာမဟုတ္ရင္ တေနရာ အစုိးရဂိတ္ေတြမွာ မွတ္ပံု တင္ျပလုိက္တာနဲ႔ ေတာင္ေပၚသားမွန္း သိလုိက္တာနဲ႔ အမ်ဳိးမ်ဳိး ခ်ိန္းေျခာက္ ပုိက္ဆံ ေတာင္းပါတယ္။ ပစၥည္းေတြကုိ လုယူတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကားသမားေတြလည္း ကားခေတြ ပုိယူေလ့ရွိ ပါတယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ ဧၿပီလ ၂၄ ရက္ တနလၤာေန႔မွာ က်ေနာ္တို႔ ကခ်င္တုိင္းရင္းသား ရဝမ္လူမ်ဳိး အမ်ဳိးသား ၂ ဦး၊ အမ်ဳိးသမီး ၃ ဦးတုိ႔က ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕နယ္ ခ်န္လမ္ေဒသကေန တရုတ္နယ္စပ္ ကမ္ပုိင္တီ ကားလမ္းအတုိင္း ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕သုိ႔ေက်ာင္းသူ/ေက်ာင္းသားေတြကုိ လုိက္ပုိ႔ခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ငါးဦးမွာ ကမ္ပုိင္တီကေန ျမစ္ႀကီးနားထိ “ဂ်ီးေဖာ့ေျမ” ေမာ္ေတာ္ယာဥ္အသင္းက ကခ်င္အထူးေဒသ (၁) ကန္ပုိင္တီ-ဝုိင္းေမာ္-ျမစ္ႀကီးနား အေဝးေျပးဆြဲတဲ့ ကားနဲ႔ က်ပ္ ၂ သိန္း ေပးၿပီး လာခဲ့ပါတယ္။
ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ ဧရာဝတီျမစ္ ျဖတ္ကူးတဲ့ ဗလမင္းထင္ တံတား (ဝုိင္းေမာ္ ဘက္ျခမ္း)က အစုိးရရဲ႕ စစ္ေဆးေရးဂိတ္ေရာက္တဲ့အခါ ရဲတပ္ၾကပ္တဦးနဲ႔ ရဲတပ္သား ၄ ဦးတုိ႔က ကားေပၚကေန ဆင္းခုိင္းၿပီး ႏုိင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ စစ္ေဆးစဥ္ ရုိင္းရုိင္းစုိင္းစုိင္း ေျပာဆုိ စစ္ေဆးခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔က ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕နယ္က ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသား လုိက္ပုိ႔ရင္း ပစၥည္း နည္းနည္းပါးပါး လာဝယ္တာျဖစ္ေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔က က်ေနာ္တို႔ဆီက ေရႊ ၄၊ ၅ က်ပ္သား ေတြ႔တဲ့အခါ “ဒီေရႊေတြက ႏုိင္ငံေတာ္ အစုိးရမွ လံုးဝ တားျမစ္ထားတဲ့ ပစၥည္းျဖစ္တယ္။ လံုးဝ ဒါေတြကုိ တားဆီးဖုိ႔ အထက္က အမိန္႔ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သိမ္းတာျဖစ္တယ္” ဆုိၿပီး ေရႊ ပါသမွ်ကုိ သိမ္းယူခဲ့ပါတယ္။
က်ေနာ္တုိ႔ ေဒသမွာက ဆန္စပါး စုိက္လုိ႔ မေကာင္းတဲ့ ေရခဲေတာင္ ေဒသမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့အတြက္ ဘုိးစဥ္ေဘာင္ ဆက္ကေန အခုထိ ေရႊတူးၿပီး ရရွိတဲ့ ေရႊေတြနဲ႔ ဆန္ကို လဲလွယ္စားေသာက္ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေခါင္လန္ဖူးၿမိဳ႕နယ္ ခ်န္လမ္ေဒသကေန ပူတာအုိလမ္းအတုိင္း သြားမယ္ဆုိရင္ ေတာေတာင္ အထပ္ထပ္ကုိေက်ာ္လြားၿပီး လႏွင့္ ခ်ီၿပီး သြားရတာေၾကာင့္ က်ေနာ္တုိ႔ အျမဲတမ္းသြားေနတဲ့ ကမ္ပုိင္တီ-ဆဒံုးကားလမ္းအတုိင္း လာရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ေဒသက ပညာေရး အလြန္နိမ့္က်လို႔ ကေလးေတြ ပညာေရးအတြက္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ေပၚ ေက်ာင္းထားတာျဖစ္လုိ႔ လမ္းစရိတ္လည္း ၾကီးမားတာေၾကာင့္ “ေက်းဇူးျပဳၿပီး ေရႊ မသိမ္းပါနဲ႔ ေရႊသိမ္းမယ္ဆုိရင္ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ သတ္ပစ္တာနဲ႔ တူေၾကာင္း၊ ဒီေရႊ ေရာင္းၿပီး ကေလး ေက်ာင္းစရိတ္ သံုးရမယ္။ မသိမ္းေပးပါနဲ႔” လို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတာင္းခံခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ဆံုး ဒဏ္ေငြအေနနဲ႔ က်ပ္ေငြ ၉၀,၀၀၀ (ကိုးေသာင္း) အတင္း ေတာင္းခံလုိ႔ေပးလုိက္ရပါတယ္။
ပုိက္ဆံ ေပးတဲ့အခ်ိန္မွာ ဒီစစ္ေဆးေရးဂိတ္က တပ္ၾကပ္ (အဲဒီမွာ ရာထူးအႀကီးဆံုး) ဆုိသူက ကားေနာက္ဖက္ကုိေခၚသြားၿပီး သူ႔ရဲေဘာ္ေတြ မေတြ႔ေအာင္ ေပးခုိင္းပါတယ္။ “ရဲေဘာ္ေတြကို မေျပာလုိက္နဲ႔” လုိ႔ ေျပာၿပီး ပုိက္ဆံ ယူသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ပဲ ေၾကကြဲရတယ္။
ထိုင္းနယ္စပ္ရွိ ၀တပ္စခန္းမ်ား စာရင္းေပးရန္ ျမန္မာတပ္မွူး ညႊန္ၾကား
သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္
သၽွမ္းျပည္ သံလြင္အေရွ႕ျခမ္း ထိုင္းနယ္စပ္ ပုံက်င္အေျခစိုက္ အစိုးရတပ္ စစ္ဗ်ဴဟာမွူးက ၄င္းလက္ေအာက္ခံ နယ္ေျမအတြင္း ၀ ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္မေတာ္ တပ္စ ခန္း ႀကီး စခန္းငယ္စာရင္းမ်ား အားလုံး ေပးအပ္ရန္ ညႊန္ၾကားထားသည္ဟု နီးစပ္သည့္ သတင္းရပ္ကြက္ကေျပာသည္။
“ၾကာသပေတးေန႔က ပုံက်င္အေျခစိုက္ ဗမာတပ္ဗ်ဴဟာမွူးက ၀တပ္ကိုယ္စားလွယ္ ကိုေခၚၿပီး ညႊန္ ၾကား လိုက္ တယ္။ အဓိက ကေတာ့ သူ႔လက္ေအာက္ခံနယ္ေၿမ အတြင္းရွိ တဲ့ ၀ တပ္စခန္း ေတြ ေပါ့။ ဘယ္ တပ္ စခန္းက လူသူလက္နက္အင္အားဘယ္ေလာက္ အဲဒီ့အထိ ကို ေပးဖို႔ ေတာင္းထားတာ။ ၀ တပ္ က ေအးေဆးဘဲ။ ေပးမဲ့ ပုံမေပၚဘူး” - ဟု ၀ တပ္မွူးႀကီး တဦး ႏွင့္ နီးစပ္သူ တဦးကေျပာသည္။
သၽွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း သံလြင္ျမစ္ကူးတံတား တာ့ဆန္းမွ တဆင့္ အစိုးရတပ္မ်ားက လက္ နက္ႀကီးအပါအဝင္ စစ္ကား ၂၀ စီး အား ေတာင္ပိုင္း ၀ နယ္သို႔ ဂၽြန္လ ၂၇ ရက္က ထပ္ မံ ပို႔ ေဆာင္ ေနသည္ဟု လည္း သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ RCSS/SSA တပ္မွူး တဦးက ေျပာပါ သည္။
“အခုက က်ေနာ္တို႔ သၽွမ္းတပ္နဲ႔ အပစ္ရပ္တယ္။ ဆက္ဆံေရးအထူး ေကာင္းမြန္ေန တယ္။ က်ေနာ္တို ့ဥကၠဌ ကလဲ သမၼတနဲ႔ေဆြးေႏြးၿပီးလို႔ ေနျပည္ေတာ္ကေန ပူပူ ေႏြးေႏြး ေလးပဲျပန္ေရာက္တယ္။ အခုအေျခအေနမွာ ၀ တပ္ နဲ႔ စစ္ေရး တေန႔ထက္ တေန႔ ပိုတင္းမာလာေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ၀ နဲ႔က တိုက္ဖို႔လဲ ဖိအား ေပးလာ နိုင္တယ္။ အရင္ကလို သၽွမ္းျပည္သားအခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္မွုမျဖစ္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အထူးေရွာင္ ရွားရမယ္။ သတိ ၀ိရိယ ႀကီးႀကီးထားသြားရလိမ့္မယ္” - ဟု ေဒသအတြင္း တပ္မွူး ႀကီးတဦးကေျပာပါသည္။
လက္ရွိတြင္ျမန္မာအစိုးရတပ္သည္ ၀တပ္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ဦးမည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၀တပ္မ်ား သြားလာေရး ခက္ခဲေအာင္၊ ၀မ္းေရးအတြက္ေနထိုင္စားေသာက္မွုခက္ခဲေအာင္ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးၿခိမ္းေျခာက္ ျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း - အဆိုပါတပ္မွူးက ေျပာသည္။
“ဗမာတပ္က မိုင္းဆတ္ - တာခ်ီလိတ္ၾကား လြယ္ဆမ္ဆုံ(မ္)မွာ ဂိတ္တခုထပ္တိုးခ်ထားတယ္။ ၀ တပ္ ေတြ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ သြားလာခြင့္မေပးေတာ့ဘူး။ ကားေပၚပါ ပစၥည္းလဲ အရမ္းစစ္ေဆးတယ္။ အေရးပါတဲ့ ၀တပ္စခန္းတခ်ိဳ႕ကိုလဲ ဆုတ္ခိုင္းတာေတြရွိတယ္။ မိုင္းတုံၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ၁၀ မိုင္ေက်ာ္ မယ့္ကဲင္း အေရွ႕ဘက္ ေမာက္စလီ မွာ ရွိတဲ့ လြယ္ေကာင္းမူး ၀ တပ္စခန္းကို အစိုးရတပ္ ဆုတ္ခိုင္း ေနတယ္။ အဲဒီမွာ ၀ စခန္း ႏွစ္ခုရွိတယ္။ ဗမာတပ္က အဲဒီနား စခန္းတခု သြားခ်တယ္။ ႏွစ္ဘက္ခ်ိန္ ေနတယ္” - ဟု ၀ တပ္ ႏွင့္ အစိုးရတပ္ပါနီးစပ္သည့္ ေဒသအတြင္း ရပ္မိရပ္ဖ တဦး ကေျပာသည္။
မိုင္းဆတ္ မိုင္းတုံၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထိုင္းနယ္စပ္ တေလၽွာက္အေျခစိုက္ ေတာင္ပိုင္း ၀ တပ္ဖြဲ႕ အမွတ္ ၁၇၁ စစ္ေဒသ၏ တပ္မဟာ ရ၇၂ ၊ ရ၇၅ ၊ ရ၇၈ ၊ ၅၁၈ ႏွင့္ ၂၄၈ ဟူ၍ရွိ၏။ တပ္မဟာ တခုလၽွင္ ပၽွမ္းမၽွလူသူ လက္နက္အင္အား ၁,၅၀၀ ရွိပါက ေတာင္ပိုင္း ၀ တပ္ဖြဲ႕၏ စုစုေပါင္းအင္အားမွာ ၁၅,၀၀၀ ထက္ပိုမည္မဟုတ္ဟု ျမန္မာစစ္တပ္အရာရွိမ်ားက ခန႔္မွန္းထားသည္ဟု ဆိုသည္။
“ၾကာသပေတးေန႔က ပုံက်င္အေျခစိုက္ ဗမာတပ္ဗ်ဴဟာမွူးက ၀တပ္ကိုယ္စားလွယ္ ကိုေခၚၿပီး ညႊန္ ၾကား လိုက္ တယ္။ အဓိက ကေတာ့ သူ႔လက္ေအာက္ခံနယ္ေၿမ အတြင္းရွိ တဲ့ ၀ တပ္စခန္း ေတြ ေပါ့။ ဘယ္ တပ္ စခန္းက လူသူလက္နက္အင္အားဘယ္ေလာက္ အဲဒီ့အထိ ကို ေပးဖို႔ ေတာင္းထားတာ။ ၀ တပ္ က ေအးေဆးဘဲ။ ေပးမဲ့ ပုံမေပၚဘူး” - ဟု ၀ တပ္မွူးႀကီး တဦး ႏွင့္ နီးစပ္သူ တဦးကေျပာသည္။
သၽွမ္းျပည္ေတာင္ပိုင္း သံလြင္ျမစ္ကူးတံတား တာ့ဆန္းမွ တဆင့္ အစိုးရတပ္မ်ားက လက္ နက္ႀကီးအပါအဝင္ စစ္ကား ၂၀ စီး အား ေတာင္ပိုင္း ၀ နယ္သို႔ ဂၽြန္လ ၂၇ ရက္က ထပ္ မံ ပို႔ ေဆာင္ ေနသည္ဟု လည္း သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ RCSS/SSA တပ္မွူး တဦးက ေျပာပါ သည္။
“အခုက က်ေနာ္တို႔ သၽွမ္းတပ္နဲ႔ အပစ္ရပ္တယ္။ ဆက္ဆံေရးအထူး ေကာင္းမြန္ေန တယ္။ က်ေနာ္တို ့ဥကၠဌ ကလဲ သမၼတနဲ႔ေဆြးေႏြးၿပီးလို႔ ေနျပည္ေတာ္ကေန ပူပူ ေႏြးေႏြး ေလးပဲျပန္ေရာက္တယ္။ အခုအေျခအေနမွာ ၀ တပ္ နဲ႔ စစ္ေရး တေန႔ထက္ တေန႔ ပိုတင္းမာလာေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ၀ နဲ႔က တိုက္ဖို႔လဲ ဖိအား ေပးလာ နိုင္တယ္။ အရင္ကလို သၽွမ္းျပည္သားအခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္မွုမျဖစ္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အထူးေရွာင္ ရွားရမယ္။ သတိ ၀ိရိယ ႀကီးႀကီးထားသြားရလိမ့္မယ္” - ဟု ေဒသအတြင္း တပ္မွူး ႀကီးတဦးကေျပာပါသည္။
လက္ရွိတြင္ျမန္မာအစိုးရတပ္သည္ ၀တပ္မ်ားအား တိုက္ခိုက္ဦးမည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၀တပ္မ်ား သြားလာေရး ခက္ခဲေအာင္၊ ၀မ္းေရးအတြက္ေနထိုင္စားေသာက္မွုခက္ခဲေအာင္ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးၿခိမ္းေျခာက္ ျခင္းသာ ျဖစ္ေၾကာင္း - အဆိုပါတပ္မွူးက ေျပာသည္။
“ဗမာတပ္က မိုင္းဆတ္ - တာခ်ီလိတ္ၾကား လြယ္ဆမ္ဆုံ(မ္)မွာ ဂိတ္တခုထပ္တိုးခ်ထားတယ္။ ၀ တပ္ ေတြ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ သြားလာခြင့္မေပးေတာ့ဘူး။ ကားေပၚပါ ပစၥည္းလဲ အရမ္းစစ္ေဆးတယ္။ အေရးပါတဲ့ ၀တပ္စခန္းတခ်ိဳ႕ကိုလဲ ဆုတ္ခိုင္းတာေတြရွိတယ္။ မိုင္းတုံၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ ၁၀ မိုင္ေက်ာ္ မယ့္ကဲင္း အေရွ႕ဘက္ ေမာက္စလီ မွာ ရွိတဲ့ လြယ္ေကာင္းမူး ၀ တပ္စခန္းကို အစိုးရတပ္ ဆုတ္ခိုင္း ေနတယ္။ အဲဒီမွာ ၀ စခန္း ႏွစ္ခုရွိတယ္။ ဗမာတပ္က အဲဒီနား စခန္းတခု သြားခ်တယ္။ ႏွစ္ဘက္ခ်ိန္ ေနတယ္” - ဟု ၀ တပ္ ႏွင့္ အစိုးရတပ္ပါနီးစပ္သည့္ ေဒသအတြင္း ရပ္မိရပ္ဖ တဦး ကေျပာသည္။
မိုင္းဆတ္ မိုင္းတုံၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ထိုင္းနယ္စပ္ တေလၽွာက္အေျခစိုက္ ေတာင္ပိုင္း ၀ တပ္ဖြဲ႕ အမွတ္ ၁၇၁ စစ္ေဒသ၏ တပ္မဟာ ရ၇၂ ၊ ရ၇၅ ၊ ရ၇၈ ၊ ၅၁၈ ႏွင့္ ၂၄၈ ဟူ၍ရွိ၏။ တပ္မဟာ တခုလၽွင္ ပၽွမ္းမၽွလူသူ လက္နက္အင္အား ၁,၅၀၀ ရွိပါက ေတာင္ပိုင္း ၀ တပ္ဖြဲ႕၏ စုစုေပါင္းအင္အားမွာ ၁၅,၀၀၀ ထက္ပိုမည္မဟုတ္ဟု ျမန္မာစစ္တပ္အရာရွိမ်ားက ခန႔္မွန္းထားသည္ဟု ဆိုသည္။
ရွိေကာင္း၊ မရွိေကာင္း ကယားျပည္နယ္တံတား
ေဒလီထက္
ကယားျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ကေန ထုိင္းနယ္စပ္ကို ထြက္လာဖို႔ မနက္ ၆ နာရီကတည္းက စီစဥ္ထားေပမယ့္ မိုးအရမ္းရြာေနလို႔ မနက္ ၉ နာရီေလာက္မွ ထြက္ျဖစ္တယ္လို႔ ခရီးသြားလာေနတဲ့ ခူေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ခရီးသည္ ၁၂ ေယာက္နဲ႔အတူ ကား ၂ စီးနဲ႔ ထြက္လာၾကၿပီး ရွားေတာၿမိဳ႕ကိုေရာက္ေတာ့ သံလြင္ျမစ္ကို ကားနဲ႔ ျဖတ္ကူးဖို႔ ရွားေတာမွာရွိတဲ့ ဗ်ဴဟာတပ္ကို အေၾကာင္းၾကား ခြင့္ျပဳခ်က္ယူရပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းကားႀကံဳနဲ႔ သြားရေတာ့ ဘယ္ေနရာမွာ လက္မွတ္ယူဖို႔လိုလဲ၊ ဘယ္လိုခြင့္ျပဳခ်က္ ယူၿပီးေတာ့ သြားရမလဲဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းသေဘာတရားကို သိၾကတယ္လို႔ ခူေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“ရိုးရိုးခရီးသည္ေတြအတြက္ဆုိရင္ေတာ့ အခက္အခဲရွိတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ လက္မွတ္ယူရမလဲ။ အခုသူတို႔ သိထားတာက ဆက္ဆံေရးရံုးရဲ႕ လက္မွတ္ေလာက္ပဲေပါ့ေနာ္။ တခါတေလ စက္ေလွက ကူးေပးခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွ ကူးေပးတယ္။ သူတို႔ ဗ်ဴဟာရံုးကို အေၾကာင္းမၾကားဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ စက္ေလွကို လံုး၀မကူးေပးဘူး။ ဆိုေတာ့ အဲဒီအေျခအေနမွာ ခရီးသည္ေတြက သံလြင္မွာအိပ္ရတယ္။ ၁နာရီထက္မက ၄ နာရီေလာက္ထိေစာင့္ရမယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္လည္း အကယ္၍ စက္မကူးဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ သူတို႔အဲဒီမွာအိပ္ရမယ္။ ေနာက္တစ္မနက္မွ ျပန္ကူးရတယ္ အဲလိုရွိတာေပါ့။”
တခါတေလ အဖြဲ႔အစည္းကားနဲ႔ သြားတယ္ဆုိေပမယ့္ မိုးႀကီးလို႔ ေရတက္မယ္ဆိုရင္ စက္ေလွ မကူးေပးတာတို႔လည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ မိုးတြင္းကာလကို ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ ကားခလည္း တျဖည္းျဖည္း တက္လာပါၿပီ။ သာမာန္အခ်ိန္ေတြ ဆိုရင္ ၅ ေသာင္းသာရွိေပမယ့္ မိုးတြင္းကာလကို ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ ၈ ေသာင္းေလာက္ထိ တက္ပါတယ္။
အခုလို ခရီးသည္ေတြအတြက္ ခရီးသြားလာမႈ အခက္အခဲရွိေနလို႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ဖို႔အတြက္ ဖားေဆာင္းၿမိဳ႕နယ္မွ သံလြင္ျမစ္ကူးတံတားတည္ေဆာက္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အငယ္တန္း အင္ဂ်င္နီယာ ႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပ တာ၀န္ယူထားသူ ဦးျမင့္ကိုက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“တံတားကို ေဆာက္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီေဒသရဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေခ်ာေမြ႕ဖို႔ နဲ့ ထိုင္း-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း ေကာင္းျပီးေတာ့ ဒီကေန အထြက္မွာ ေတာင္ငူဖက္ကို သြားႏိုင္တဲ့ လမ္းပန္းေခ်ာေမြ႔သြားမွာ အဲဒီ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေဆာက္တာေပ့ါ၊ ဘယ္သူမွ ကန္ထရိုက္မယူဘူး၊ ဒီမွာကေတာ့ အခု ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန ကေန တာ၀န္ယူၿပီးေဆာက္လုပ္ထားတာ”
တံတားျပီးစီးသြားၿပီဆိုရင္ ထိုင္းနဲ႔ျမန္မာ ကုန္ကူးသန္းသြားလာေရးအတြက္ နယ္စပ္လမ္းတခု ျဖစ္လာမွာျဖစ္ၿပီး ဖားေဆာင္း မွ မယ္စဲ ေဒသခံအတြက္လည္း သြားလာရ လြယ္ကူသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တံတား ေဆာက္လုပ္ေပးဖို႔အတြက္ ေဒသခံေတြရဲ႔ ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ စိတ္သေဘာထားကိုလည္း ေဒသခံတစ္ဦးျဖစ္တ့ဲ ေဒၚညိုစန္းက အခုလို ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
“ေတာင္းဆုိထားတာ ၾကာျပီ၊ အခုလို ေဆာက္ေပးတာ ၀မ္းသာတာေပ့ါ၊ အခုက တံတားမရွိလို႔ရွိရင္ မယ္စဲ သြားမယ္ဆိုရင္ အခက္အခဲရွိမယ္၊ ဆိုင္ကယ္ကို စက္ေလွနဲ႔ကူးမယ္ဆိုရင္ မ, တင္အံုး ခ်အံုးနဲ႔ အခုက အကုန္အဆင္ေျပၿပီ”
တံတားကို တုိင္းေဒသ ရန္ပံုေငြ နဲ႔ အစိုးရ ရန္ပံုေငြျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားျပီး ခန္႔မွန္းေျခအရ ကုန္က်စရိတ္ သန္း ေလးေထာင္ငါးဆယ္ ကုန္က်မွာျဖစ္ပါတယ္။ တံတားက (၁)ႏွစ္ခြဲ စီမံကိန္း ျဖစ္ျပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ (၂)လ ပိုင္းမွ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၀န္ၾကီး ဌာနက စတင္ တာ၀န္ယူ ေဆာက္လုပ္ေပးေနပါတယ္။
၂၀၁၄-၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း အၿပီး တည္ေဆာက္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးဌာနက ေျပာပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တည္ေဆာက္ၿပီးစီးသြားပါၿပီ။
တံတားၿပီးစီးသြားၿပီ ဆိုရင္ အရင္ကလို တစ္နာရီေစာင့္၊ ႏွစ္နာရီေစာင့္ရတာေတြ၊ စက္ေလွနဲ႔ သြားရတာေတြ မလုပ္ရေတာ့ပဲ တိုက္ရိုက္လြယ္ကူစြာ သြားလာႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို တကယ့္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေျခအေနက ခိုင္မာမႈရွိၿပီလား မရွိေသးဘူးလား ခန္႔မွန္းလို႔မရတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးမွာ စဥ္းစားစရာ အခ်က္ေတြလည္း ရွိေနေသးတယ္လို႔ ခရီးသြား ခူေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“စစ္ေရးနည္းဗ်ဴဟာအရ ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တဖက္အတြက္ အႏၱာရယ္ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ လမ္းေတြ တံတားေတြ လုပ္တာက အခုခ်ိန္မွာ က်ေတာ္တုိ႔ ေျပာလို႔ရတာက ခရီးသြားေတြအတြက္၊ စီးပြားေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးေတြအတြက္ ေျပာေပမယ့္လို႔ ကယားျပည္နယ္မွာ လမ္းေတြ တံတားေတြက စစ္တပ္ရဲ႔ လႈပ္ရွားမႈက ပိုၿပီးေတာ့ အသံုးခ်တယ္။ ရိကၡာပို႔တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ ပို႔တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြက ပိုမ်ားတယ္။ ျပည္သူေတြ အတြက္ေတာ့ အက်ိဳးရွိတယ္လို႔ နာမည္နာမ ထြက္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တကမ္းတမ္းေတာ့ တပ္ေတြပဲ အသံုးျပဳတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ငါတို႔အတြက္ အႏၱာရယ္မရွိႏုိင္ဘူးလားေပါ့ ေကအဲန္ပီပီဘက္က စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြလည္း ရွိတယ္ေပါ့။ ႏွစ္ခုစဥ္းစားဖို႔ လိုတယ္ေပါ့”
ဖားေဆာင္းၿမိဳ႕နယ္မွာ တည္ေဆာက္မယ့္ တံတားဟာ ကရင္နီျပည္ သံလြင္ျမစ္အတြင္း ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ တည္ေဆာက္တဲ့ တံတားျဖစ္ပါတယ္။
ကယားျပည္နယ္ လြိဳင္ေကာ္ၿမိဳ႕ကေန ထုိင္းနယ္စပ္ကို ထြက္လာဖို႔ မနက္ ၆ နာရီကတည္းက စီစဥ္ထားေပမယ့္ မိုးအရမ္းရြာေနလို႔ မနက္ ၉ နာရီေလာက္မွ ထြက္ျဖစ္တယ္လို႔ ခရီးသြားလာေနတဲ့ ခူေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
ခရီးသည္ ၁၂ ေယာက္နဲ႔အတူ ကား ၂ စီးနဲ႔ ထြက္လာၾကၿပီး ရွားေတာၿမိဳ႕ကိုေရာက္ေတာ့ သံလြင္ျမစ္ကို ကားနဲ႔ ျဖတ္ကူးဖို႔ ရွားေတာမွာရွိတဲ့ ဗ်ဴဟာတပ္ကို အေၾကာင္းၾကား ခြင့္ျပဳခ်က္ယူရပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းကားႀကံဳနဲ႔ သြားရေတာ့ ဘယ္ေနရာမွာ လက္မွတ္ယူဖို႔လိုလဲ၊ ဘယ္လိုခြင့္ျပဳခ်က္ ယူၿပီးေတာ့ သြားရမလဲဆိုတဲ့ လုပ္ငန္းသေဘာတရားကို သိၾကတယ္လို႔ ခူေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“ရိုးရိုးခရီးသည္ေတြအတြက္ဆုိရင္ေတာ့ အခက္အခဲရွိတယ္။ ဘယ္ေနရာမွာ လက္မွတ္ယူရမလဲ။ အခုသူတို႔ သိထားတာက ဆက္ဆံေရးရံုးရဲ႕ လက္မွတ္ေလာက္ပဲေပါ့ေနာ္။ တခါတေလ စက္ေလွက ကူးေပးခ်င္တဲ့အခ်ိန္မွ ကူးေပးတယ္။ သူတို႔ ဗ်ဴဟာရံုးကို အေၾကာင္းမၾကားဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ စက္ေလွကို လံုး၀မကူးေပးဘူး။ ဆိုေတာ့ အဲဒီအေျခအေနမွာ ခရီးသည္ေတြက သံလြင္မွာအိပ္ရတယ္။ ၁နာရီထက္မက ၄ နာရီေလာက္ထိေစာင့္ရမယ္။ သို႔မဟုတ္ရင္လည္း အကယ္၍ စက္မကူးဘူး ဆိုလို႔ရွိရင္ သူတို႔အဲဒီမွာအိပ္ရမယ္။ ေနာက္တစ္မနက္မွ ျပန္ကူးရတယ္ အဲလိုရွိတာေပါ့။”
တခါတေလ အဖြဲ႔အစည္းကားနဲ႔ သြားတယ္ဆုိေပမယ့္ မိုးႀကီးလို႔ ေရတက္မယ္ဆိုရင္ စက္ေလွ မကူးေပးတာတို႔လည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒီအျပင္ မိုးတြင္းကာလကို ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ ကားခလည္း တျဖည္းျဖည္း တက္လာပါၿပီ။ သာမာန္အခ်ိန္ေတြ ဆိုရင္ ၅ ေသာင္းသာရွိေပမယ့္ မိုးတြင္းကာလကို ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ ၈ ေသာင္းေလာက္ထိ တက္ပါတယ္။
အခုလို ခရီးသည္ေတြအတြက္ ခရီးသြားလာမႈ အခက္အခဲရွိေနလို႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေကာင္းမြန္ဖို႔အတြက္ ဖားေဆာင္းၿမိဳ႕နယ္မွ သံလြင္ျမစ္ကူးတံတားတည္ေဆာက္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အငယ္တန္း အင္ဂ်င္နီယာ ႏွင့္ ၿမိဳ႕ျပ တာ၀န္ယူထားသူ ဦးျမင့္ကိုက အခုလို ေျပာပါတယ္။
“တံတားကို ေဆာက္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဒီေဒသရဲ့ ဖြံ႔ျဖိဳးမႈ ႏွင့္ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ေခ်ာေမြ႕ဖို႔ နဲ့ ထိုင္း-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္း ေကာင္းျပီးေတာ့ ဒီကေန အထြက္မွာ ေတာင္ငူဖက္ကို သြားႏိုင္တဲ့ လမ္းပန္းေခ်ာေမြ႔သြားမွာ အဲဒီ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ေဆာက္တာေပ့ါ၊ ဘယ္သူမွ ကန္ထရိုက္မယူဘူး၊ ဒီမွာကေတာ့ အခု ေဆာက္လုပ္ေရး၀န္ၾကီးဌာန ကေန တာ၀န္ယူၿပီးေဆာက္လုပ္ထားတာ”
တံတားျပီးစီးသြားၿပီဆိုရင္ ထိုင္းနဲ႔ျမန္မာ ကုန္ကူးသန္းသြားလာေရးအတြက္ နယ္စပ္လမ္းတခု ျဖစ္လာမွာျဖစ္ၿပီး ဖားေဆာင္း မွ မယ္စဲ ေဒသခံအတြက္လည္း သြားလာရ လြယ္ကူသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တံတား ေဆာက္လုပ္ေပးဖို႔အတြက္ ေဒသခံေတြရဲ႔ ေတာင္းဆိုမႈနဲ႔ စိတ္သေဘာထားကိုလည္း ေဒသခံတစ္ဦးျဖစ္တ့ဲ ေဒၚညိုစန္းက အခုလို ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
“ေတာင္းဆုိထားတာ ၾကာျပီ၊ အခုလို ေဆာက္ေပးတာ ၀မ္းသာတာေပ့ါ၊ အခုက တံတားမရွိလို႔ရွိရင္ မယ္စဲ သြားမယ္ဆိုရင္ အခက္အခဲရွိမယ္၊ ဆိုင္ကယ္ကို စက္ေလွနဲ႔ကူးမယ္ဆိုရင္ မ, တင္အံုး ခ်အံုးနဲ႔ အခုက အကုန္အဆင္ေျပၿပီ”
တံတားကို တုိင္းေဒသ ရန္ပံုေငြ နဲ႔ အစိုးရ ရန္ပံုေငြျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ထားျပီး ခန္႔မွန္းေျခအရ ကုန္က်စရိတ္ သန္း ေလးေထာင္ငါးဆယ္ ကုန္က်မွာျဖစ္ပါတယ္။ တံတားက (၁)ႏွစ္ခြဲ စီမံကိန္း ျဖစ္ျပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ (၂)လ ပိုင္းမွ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း၀န္ၾကီး ဌာနက စတင္ တာ၀န္ယူ ေဆာက္လုပ္ေပးေနပါတယ္။
၂၀၁၄-၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း အၿပီး တည္ေဆာက္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ ေဆာက္လုပ္ေရးဌာနက ေျပာပါတယ္။ အခုခ်ိန္မွာေတာ့ ၄၀ ရာခုိင္ႏႈန္း တည္ေဆာက္ၿပီးစီးသြားပါၿပီ။
တံတားၿပီးစီးသြားၿပီ ဆိုရင္ အရင္ကလို တစ္နာရီေစာင့္၊ ႏွစ္နာရီေစာင့္ရတာေတြ၊ စက္ေလွနဲ႔ သြားရတာေတြ မလုပ္ရေတာ့ပဲ တိုက္ရိုက္လြယ္ကူစြာ သြားလာႏိုင္မွာ ျဖစ္သလို တကယ့္အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အေျခအေနက ခိုင္မာမႈရွိၿပီလား မရွိေသးဘူးလား ခန္႔မွန္းလို႔မရတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးမွာ စဥ္းစားစရာ အခ်က္ေတြလည္း ရွိေနေသးတယ္လို႔ ခရီးသြား ခူေစးရယ္စိုးက ေျပာပါတယ္။
“စစ္ေရးနည္းဗ်ဴဟာအရ ၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တဖက္အတြက္ အႏၱာရယ္ရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ လမ္းေတြ တံတားေတြ လုပ္တာက အခုခ်ိန္မွာ က်ေတာ္တုိ႔ ေျပာလို႔ရတာက ခရီးသြားေတြအတြက္၊ စီးပြားေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးေတြအတြက္ ေျပာေပမယ့္လို႔ ကယားျပည္နယ္မွာ လမ္းေတြ တံတားေတြက စစ္တပ္ရဲ႔ လႈပ္ရွားမႈက ပိုၿပီးေတာ့ အသံုးခ်တယ္။ ရိကၡာပို႔တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ ပို႔တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြက ပိုမ်ားတယ္။ ျပည္သူေတြ အတြက္ေတာ့ အက်ိဳးရွိတယ္လို႔ နာမည္နာမ ထြက္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တကမ္းတမ္းေတာ့ တပ္ေတြပဲ အသံုးျပဳတယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ငါတို႔အတြက္ အႏၱာရယ္မရွိႏုိင္ဘူးလားေပါ့ ေကအဲန္ပီပီဘက္က စိုးရိမ္ေၾကာင့္ၾကမႈေတြလည္း ရွိတယ္ေပါ့။ ႏွစ္ခုစဥ္းစားဖို႔ လိုတယ္ေပါ့”
ဖားေဆာင္းၿမိဳ႕နယ္မွာ တည္ေဆာက္မယ့္ တံတားဟာ ကရင္နီျပည္ သံလြင္ျမစ္အတြင္း ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ တည္ေဆာက္တဲ့ တံတားျဖစ္ပါတယ္။
၁၁ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ေက်ာင္းမလာတဲ့ ရခိုင္က ဆရာမ ရာထူး တိုးခံရ
နိရဥၥရာ
ရခုိျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ျမိဳ႕နယ္ ဘူးေရႊေမာ္ေက်းရြာ မူလြန္ေက်ာင္းတြင္ တာ၀န္က်ေနေသာ မူလျပ ဆရာမ တစ္ဦးသည္ တာ၀န္က်ေနသည့္ ၁၁ ႏွစ္ေက်ာ္ အခ်ိန္ကာလအတြင္း တစ္ၾကိမ္ တစ္ခါမွ် ေက်ာင္းသုိ႕ ေရာက္မလာေသာ္လည္း ယခုအခါ သူမအား သက္ဆိုင္ရာမွ မူလတန္းဆရာမ အျဖစ္မွ အလယ္တန္းျပ ဆရာမ အျဖစ္သုိ႕ ရာထူး တိုးျမွင့္လိုက္ေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႕က ေက်ာင္းအက်ိဳးေတာ္ေဆာင္အဖြဲ႕၊ မူလြန္ေက်ာင္း၊ ဘူးေရႊေမာ္ေက်းရြာ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္မွ ပညာေရးမွဴးထံသုိ႕ တိုင္ၾကားစာ ေရးသားေပးပုိ႕ရာတြင္ မူလတန္းျပ ဆရာမ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊသည္ မူလတန္း ဆရာမအျဖစ္မွ အလယ္တန္းျပ ဆရာမ အျဖစ္သုိ႕ ရာထူး တိုးျမွင္ခံခဲ့့ရသည့္ (၁၁) ႏွစ္ အခ်ိန္ ကာလအတြင္း တစ္ၾကိမ္ တစ္ခါမွ် ေက်ာင္းကို မေရာက္လာခဲ့ေၾကာင္း ေဖၚျပသည္။
ယခု ေက်ာင္းမွာလည္း မူလတန္း အဆင့္မွ မူလြန္ေက်ာင္း အျဖစ္သုိ႕ တုိးျမွင့္ခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
တိုင္ၾကားသည့္ စာထဲတြင္ ေတာင္ကုတ္္ ျမိဳ႕နယ္ ဘူးေရႊေမာ္ ေက်းရြာ မူလြန္ေက်ာင္းကို ယခုအခါ ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကားေနပါေၾကာင္း၊ ဆရာႀကီိး အဆက္ဆက္ ေျပာင္းခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယခုလက္ရွိ ဆရာႀကီးမွာ ဦးျမင့္ေဆြ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မူလတန္း ဆရာမမ်ားမွာ ေဒၚေအးေအးႏိုင္၊ ေဒၚခင္မာလြင္၊ ေဒၚစႏၵာစိုး တို႔ ျဖစ္ၾကျပီး အ.လ.ျပ ဆရာမမ်ားမွာ ေဒၚညိဳၾကည္၊ ေဒၚသန္းသန္းေဆြ၊ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊ တို႔ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွ အလျပ ဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးတင္ျမင့္မွာ ဘူးေရႊေမာ္ မူလြန္ေက်ာင္းတြင္ တာ၀န္က်သည္ဟု သိရပါေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမည့္ ဆရာ/မမ်ားအနက္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႔နယ္မွ ဆရာဦးတင္ျမင့္မွာ ယခုတိုင္ ေရာက္လာခဲ့ျခင္း မရွိေသးပါေၾကာင္း၊ ထို႔အတူ မူလတန္းေက်ာင္း ဘ၀ကပင္ မူလတန္းျပ ဆရာမအျဖစ္ တာ၀န္က်ေနသူ ဆရာ မေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊမွာလည္း ယခု အလျပ ဆရာမ အျဖစ္ ရာထူးတိုးၿပီး ယခု ေက်ာင္းမွာလည္း မူလြန္ေက်ာင္း ရသည္ အထိ တစ္ႀကိမ္မွ ေက်ာင္းသို႔ လာေရာက္ခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းမေရာက္သည္ မွာ(၁၁)ႏွစ္ေက်ာ္မွ်ပင္ ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပသည္။
ဘူးေရႊေမာ္ေက်းရြာမွ ကုိသန္းေ႒း (အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ အမွတ္ ၁၁/တကန(ႏိုင္)၀၇၂၀၉၄) ကလည္း ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊ အေနျဖင့္ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ လစဥ္လတိုင္း ျပည္သူ႕အခြန္ဘ႑ာကို လစာထုတ္စားေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
“ ဘူးေရႊေမာ္ရြာ မူလြန္ေက်ာင္းမွာ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊ တာ၀န္က်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယေန႕ အခ်ိန္ ၂၀၁၃ အထိ အဲဒီဆရာမဟာ ဘူးေရႊေမာ္ရြာကို တစ္ႀကိမ္ တစ္ခါမွ ေျခတစ္ဖ၀ါး မခ်ဘူး ေသးပါဘူး။ အင္မတန္႕- အင္မတန္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ျဖစ္ရပ္ႀကီး ပါပဲ။ ဆရာမကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေက်းရြာ ေက်ာင္း ေကာ္မတီမွ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားဟာၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမႈးနဲ႕ သြားေရာက္ာ ေတြ႕ဆံုတိုင္း ေမးျမန္းေပမယ့္ ေအာ္ေဟာက္ ၾကိမ္းေမာင္းျခင္းကုိ ခံၾကရပါတယ္။ ေက်းရြာသူ ေက်းရြာသားေတြ အေနနဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမႈးကို ျပန္မေျပာရဲရွာဘဲ ရြာျပန္ခဲ့ၾကရတာဟာလည္း ႏွစ္စဥ္လိုလိုပါပဲ။ ဆရာမကေတာ့ လစဥ္ လတိုင္း ျပည္သူ႕ အခြန္ဘ႑ာကို လစာထုတ္စားေနဆဲပါ။ ယခုလို ျပည္သူ႕အခြန္ဘ႑ာကို မေတာ္ မတရား လိမ္လည္ စားေသာက္ေနသူကုိ အျမန္ဆံုးအေရးယူေပးပါရန္ ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား” ဟု သူက ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာရည္ ျမင့္မားေရး ၾကိဳးပမ္းေနသည့္ ကာလတြင္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ပညာေရးကို ထိခိုက္မခံႏိုင္သျဖင့္ အဆိုပါ ဆရာ ဆရာမမ်ားေနရာတြင္ အျခားဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ အစားထိုးခန္႕အပ္ရန္ ေက်းရြာသားမ်ားက ေတာင္းဆိုထားေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ဇြန္လ ၂၂ ရက္ေန႕က ေက်ာင္းအက်ိဳးေတာ္ေဆာင္အဖြဲ႕၊ မူလြန္ေက်ာင္း၊ ဘူးေရႊေမာ္ေက်းရြာ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္မွ ပညာေရးမွဴးထံသုိ႕ တိုင္ၾကားစာ ေရးသားေပးပုိ႕ရာတြင္ မူလတန္းျပ ဆရာမ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊသည္ မူလတန္း ဆရာမအျဖစ္မွ အလယ္တန္းျပ ဆရာမ အျဖစ္သုိ႕ ရာထူး တိုးျမွင္ခံခဲ့့ရသည့္ (၁၁) ႏွစ္ အခ်ိန္ ကာလအတြင္း တစ္ၾကိမ္ တစ္ခါမွ် ေက်ာင္းကို မေရာက္လာခဲ့ေၾကာင္း ေဖၚျပသည္။
ယခု ေက်ာင္းမွာလည္း မူလတန္း အဆင့္မွ မူလြန္ေက်ာင္း အျဖစ္သုိ႕ တုိးျမွင့္ခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
တိုင္ၾကားသည့္ စာထဲတြင္ ေတာင္ကုတ္္ ျမိဳ႕နယ္ ဘူးေရႊေမာ္ ေက်းရြာ မူလြန္ေက်ာင္းကို ယခုအခါ ဖြင့္လွစ္ သင္ၾကားေနပါေၾကာင္း၊ ဆရာႀကီိး အဆက္ဆက္ ေျပာင္းခဲ့ျပီ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယခုလက္ရွိ ဆရာႀကီးမွာ ဦးျမင့္ေဆြ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ မူလတန္း ဆရာမမ်ားမွာ ေဒၚေအးေအးႏိုင္၊ ေဒၚခင္မာလြင္၊ ေဒၚစႏၵာစိုး တို႔ ျဖစ္ၾကျပီး အ.လ.ျပ ဆရာမမ်ားမွာ ေဒၚညိဳၾကည္၊ ေဒၚသန္းသန္းေဆြ၊ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊ တို႔ ျဖစ္ပါေၾကာင္း၊ ယခုအခါ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွ အလျပ ဆရာ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးတင္ျမင့္မွာ ဘူးေရႊေမာ္ မူလြန္ေက်ာင္းတြင္ တာ၀န္က်သည္ဟု သိရပါေၾကာင္း၊ ယင္းသို႔ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရမည့္ ဆရာ/မမ်ားအနက္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႔နယ္မွ ဆရာဦးတင္ျမင့္မွာ ယခုတိုင္ ေရာက္လာခဲ့ျခင္း မရွိေသးပါေၾကာင္း၊ ထို႔အတူ မူလတန္းေက်ာင္း ဘ၀ကပင္ မူလတန္းျပ ဆရာမအျဖစ္ တာ၀န္က်ေနသူ ဆရာ မေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊမွာလည္း ယခု အလျပ ဆရာမ အျဖစ္ ရာထူးတိုးၿပီး ယခု ေက်ာင္းမွာလည္း မူလြန္ေက်ာင္း ရသည္ အထိ တစ္ႀကိမ္မွ ေက်ာင္းသို႔ လာေရာက္ခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းမေရာက္သည္ မွာ(၁၁)ႏွစ္ေက်ာ္မွ်ပင္ ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပသည္။
ဘူးေရႊေမာ္ေက်းရြာမွ ကုိသန္းေ႒း (အမ်ိဳးသား မွတ္ပံုတင္ အမွတ္ ၁၁/တကန(ႏိုင္)၀၇၂၀၉၄) ကလည္း ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊ အေနျဖင့္ ေက်ာင္းမတက္ဘဲ လစဥ္လတိုင္း ျပည္သူ႕အခြန္ဘ႑ာကို လစာထုတ္စားေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
“ ဘူးေရႊေမာ္ရြာ မူလြန္ေက်ာင္းမွာ ေဒၚၾကည္ၾကည္ေရႊ တာ၀န္က်ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယေန႕ အခ်ိန္ ၂၀၁၃ အထိ အဲဒီဆရာမဟာ ဘူးေရႊေမာ္ရြာကို တစ္ႀကိမ္ တစ္ခါမွ ေျခတစ္ဖ၀ါး မခ်ဘူး ေသးပါဘူး။ အင္မတန္႕- အင္မတန္ အံ့ၾသဖြယ္ရာ ျဖစ္ရပ္ႀကီး ပါပဲ။ ဆရာမကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေက်းရြာ ေက်ာင္း ေကာ္မတီမွ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားဟာၿမိဳ႕နယ္ပညာေရးမႈးနဲ႕ သြားေရာက္ာ ေတြ႕ဆံုတိုင္း ေမးျမန္းေပမယ့္ ေအာ္ေဟာက္ ၾကိမ္းေမာင္းျခင္းကုိ ခံၾကရပါတယ္။ ေက်းရြာသူ ေက်းရြာသားေတြ အေနနဲ႕ ၿမိဳ႕နယ္ ပညာေရးမႈးကို ျပန္မေျပာရဲရွာဘဲ ရြာျပန္ခဲ့ၾကရတာဟာလည္း ႏွစ္စဥ္လိုလိုပါပဲ။ ဆရာမကေတာ့ လစဥ္ လတိုင္း ျပည္သူ႕ အခြန္ဘ႑ာကို လစာထုတ္စားေနဆဲပါ။ ယခုလို ျပည္သူ႕အခြန္ဘ႑ာကို မေတာ္ မတရား လိမ္လည္ စားေသာက္ေနသူကုိ အျမန္ဆံုးအေရးယူေပးပါရန္ ေတာင္းဆို လိုက္ပါတယ္ ခင္ဗ်ား” ဟု သူက ေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာရည္ ျမင့္မားေရး ၾကိဳးပမ္းေနသည့္ ကာလတြင္ ကေလးငယ္မ်ား၏ ပညာေရးကို ထိခိုက္မခံႏိုင္သျဖင့္ အဆိုပါ ဆရာ ဆရာမမ်ားေနရာတြင္ အျခားဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ အစားထိုးခန္႕အပ္ရန္ ေက်းရြာသားမ်ားက ေတာင္းဆိုထားေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
လူသတ္မႈ၊ သတ္ေသမႈတို႔ အေၾကာင္း ပါေမာကၡ ေဒါက္တာ ဝင္းေအာင္ျမင့္ႏွင့္ …
ဧရာ၀တီ
မန္မာျပည္၌ လူသတ္မႈမ်ားျပားေနျခင္း၊ မိမိ ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသသည့္ မႈခင္းမ်ား ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ဆိုသလို အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရွိေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လူသတ္မႈ၊ မိမိကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသမႈမ်ားသည္ စိတ္က်န္းမာေရး အေျခအေနႏွင့္ သက္ဆုိင္မႈ၊ ဆက္ႏႊယ္မႈ ရွိမရွိ ကိစၥကို ရန္ကုန္ စိတ္က်န္းမာေရး ေဆးရုံႀကီး ေဆးတကၠသိုလ္ ၁ ပါေမာကၡ ဌာနမႉး စိတ္က်န္းမာေရး စီမံခ်က္ မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာ ဝင္းေအာင္ျမင့္အား ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ေမစစ္ပိုင္က ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းထားပါသည္။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတဲ့သူေတြ မ်ားလာတယ္၊ လူသတ္မႈေတြမွာလည္း စိတၱဇဆန္တဲ့ ရက္ရက္စက္စက္ လူသတ္မႈေတြကို ၾကားသိေနရပါတယ္။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္လဲ၊ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။
ေျဖ။ ။ လူသတ္တာေတြမွာ စိတ္ေရာဂါေၾကာင့္ လူပိုသတ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ စိတ္ေရာဂါ သည္ေတြက လူသတ္မႈ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ အနီးကပ္မွာ ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ အိမ္သားေတြကုိ သတ္တာ ပိုမ်ားတယ္၊ အျပင္က လူေတြကုိ သတ္တာေတာ့ ရွိေပမယ့္ ရွားတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မီဒီယာေပါ့၊ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ေျပာတာလည္း ပါတယ္၊ ရုပ္ရွင္ ဗီဒီယို ေတြကလည္း စိတၱဇ လူသတ္သမားဆိုၿပီး ရိုက္ေနတာေတြေၾကာင့္ လူသတ္မႈေတြနဲ႔ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြ ဆက္စပ္မႈ မလိုအပ္ဘဲ ပိုမ်ားလာတယ္လို႔ ထင္တယ္။ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြက လူသတ္တာမွန္ေပမယ့္ လူေကာင္း ပကတိေတြက လူသတ္မႈ ပိုျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ သတ္ေသမႈေတြ ပိုမ်ားလာတယ္လို႔ ဆိုတာကလည္း အခ်က္အလက္ ေသခ်ာဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာက သတ္ေသတဲ့ ႏႈန္းေတြကို အခ်က္အလက္ ေကာက္တာရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေကာ ရွိပါသလား။
ေျဖ။ ။ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ သတ္ေသတဲ့ႏႈန္းေတြကို ေျပာတာရွိပါတယ္။ ေျပာလည္း ေျပာျပရတယ္၊ ေျပာရမယ့္ တာဝန္လည္း ရွိပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာကေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့တာမရွိခဲ့ဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေျပာမွာပါ။ အခုေတာ့ အာဆီယံ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ၊ အာဆီယံ က်န္းမာေရး ကိစၥေတြထဲမွာ စိတ္က်န္းမာေရးလည္း ပါတယ္၊ အဲဒီထဲမွာမွ သတ္ေသမႈႏႈန္း ကိစၥလည္း ပါေနေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြေတာ့ ေကာက္ေနပါၿပီ၊ ရသင့္သေလာက္ေတာ့ ရၿပီဆိုေပမယ့္ တိက်တဲ့ အခ်က္အလက္ရမွပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတ္ေသမႈႏႈန္းရဲ႕ အတက္အက်ကို ေသခ်ာသိရမွာပါ။
ေမး။ ။ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ သတ္ေသတာက စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ ဆိုင္သလား။
ေျဖ။ ။ သတ္ေသတာရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက စိတ္က်ေရာဂါေၾကာင့္ပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ တကယ္တမ္း ကုသေပးႏိုင္တာကလည္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲရွိၿပီး ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကုသေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမရွိဘူး။ စိတ္က်ေရာဂါရွင္ ကိုယ္တိုင္က သူ႔ကိုသူ ျဖစ္မွန္း မသိတာရွိတယ္၊ ျဖစ္ေနတာကို ပတ္ဝန္းက်င္သိမွာေၾကာင့္၊ ခဲြျခားဆက္ဆံ ခံရမွာေၾကာင့္ မေျပာတာရွိတယ္၊ မိသားစုကလည္း ရွက္စိတ္နဲ႔ လူသိမွာစိုးၿပီး ဖြက္ထားတာရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က ပေယာဂဆိုၿပီး ကုေနတာေတြြလည္း ရွိေနတယ္။ မီဒီယာ တခ်ိဳ႕မွာကလည္း သတ္ေသမႈေတြကို ေဖာ္ျပတဲ့အခါမွာ အေသးစိတ္ ႀကိဳးက ဘယ္ႏွေပ၊ ဘယ္အျမင့္၊ ေဆးက ဘာ အမ်ိဳးအစား၊ ဘယ္ႏွလုံးေသာက္တယ္ ဆိုတာကအစ က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီ ေဖာ္ျပေနၾကေတာ့ သတ္ေသခ်င္တယ္၊ ဘယ္လို သတ္ေသရမွန္း မသိတဲ့သူေတြကို လမ္းျပေပးသလို ျဖစ္ေနတာေတြရွိေတာ့ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။
ေမး။ ။ သတ္ေသေပမယ့္ မေသေသးဘဲ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္္မွာ လူေတြက မႈခင္းဆိုၿပီး ရဲကိုအရင္ အေၾကာင္းၾကားလို႔ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာတာ၊ ေဆးခန္း၊ ေဆးရုံေတြက လက္မခံေတြလည္းေၾကာင့္ အသက္ဆုံးရႈံးရတဲ့ အေျခအေနေတြကိုေရာ
ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အမွန္က လူနာ အသက္ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ ေဆးရုံႀကီး အေရးေပၚဌာနကို အရင္ဆုံးပို႔သင့္တယ္၊ ရဲစခန္းကို ေနာက္မွ သြားသင့္တယ္၊ အေရးေပၚဆိုရင္ လူနာအသက္ရွင္ဖို႔က အဓိက က်လို႔ ေဆးရုံအရင္ပို႔၊ ရဲစခန္းက အဓိကမဟုတ္ဘူး။ ပုဂၢလိက ေဆးခန္းေတြ ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အေျခအေနအရ လက္မခံတာမ်ိဳးေတြ ရွိေနေတာ့ ေဆးရုံႀကီးကို တုိက္ရိုက္သြားတာ အေကာင္းဆုံးပဲ။
ေမး။ ။ ဒါဆို လက္ရွိ သတ္ေသမႈ ေတြရဲ႕ အေျခအေနက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လက္ရွိေကာက္ခံထားတဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္တဝက္ ေကာက္ခံခ်က္ေတြ အရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လူတသိန္းမွာ ၂ ဦး သတ္ေသတာ ေတြ႔ရေတာ့ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ အရမ္းနည္းပါတယ္၊ အာဆီယံႏိုင္ငံထဲမွာ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သတ္ေသသူႏႈန္းက အတူတူေလာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ လက္ရွိ ေဒတာေတြအရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတ္ေသႏႈန္း မျမင့္မားဘူး။ ကမၻာ့သတ္ေသ ႏႈန္းမွာ လူတသိန္းမွာ ၁၆ ဦး ရွိေနတယ္။
ေမး။ ။ တျခားႏုိင္ငံေတြလိုမ်ိဳး သတ္ေသမႈေတြကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာေတြ လုပ္ဖို႔ေရာ ရွိပါသလား။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက သတ္ေသမႈကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏုိင္မယ့္ ေပၚလစီ (Suicide Prevention Policy) မရွိေသးဘူး၊ ဒီကိစၥကိုေတာ့ ဝန္ႀကီးဌာနကို တင္ျပဖို႔ ရွိပါတယ္။ လူတေယာက္က ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ သတ္ေသတယ္ ဆိုတာ ႏုိင္ငံအတြက္၊ မိသားစုအတြက္ ဆုံးရႈံးမႈပါပဲ။ ဒါေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေပၚလစီကေတာ့ လက္ရွိလုပ္ေနေပမယ့္ အေျခအေနအရ လာမယ့္ႏွစ္ေတြ ဆိုရင္ေတာ့ ထြက္လာမယ္လို႔ ထင္တယ္။ စာရြက္မွာ ခ်ေရးရတာလြယ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ေနရာ မွာေတာ့ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ လူမူဝန္ထမ္း၊ ျပန္ၾကားေရး၊ ပညာေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ NGO အဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း ပူးေပါင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ တျခား အကူအညီေတြလည္း အမ်ားႀကီး လိုတယ္။
ေမး။ ။ ေပၚလစီ ထြက္လာဖို႔က ၾကာဦးမွာဆိုေတာ့ အဲဒီ အခ်ိန္မေရာက္ခင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ဖို႔ ရွိပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ေပၚလစီ မထြက္လာေသးခင္ေတာ့ ပညာေပးတာေတာ့ လုပ္ရမယ္၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားေတြ ကလည္း ေဆြးေႏြး တာေတြ လုပ္မယ္၊ မီဒီယာကတဆင့္ ပညာေပးတာေတြ လုပ္မယ္၊ လက္ရွိ အခ်က္အလက္ အရေတာ့ တခ်ိဳ႕ထင္ေနသလို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတ္ေသႏႈန္းက ျမင့္ေနတာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ ပစ္ထားလို႔ေတာ့မရဘူး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း ေဖးမကူညီတဲ့အသိုင္းအဝိုင္းလို႔ေျပာလို႔ရတာေၾကာင့္ အဲဒါကိုက သတ္ေသတာကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အခ်က္တခုျဖစ္ေနတယ္။
ေမး။ ။ အစိုးရရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရး စီမံခ်က္အေပၚ ေဆာင္ရြက္ေပးေနမႈကေရာ ဘယ္လို အေျခအေနရွိပါလဲ။
ေျဖ။ ။ အစဥ္အလာအရေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြကို ဦးစားေပးၿပီး ဘတ္ဂ်က္က သြားေနတယ္။ မကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ ကေတာ့ ဦးစားေပးမႈ နည္းေနတယ္လို႔ထင္တယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ (WHO) ကေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္း စိတ္ဝင္စားလာတယ္။ လက္ရွိ ဝန္ႀကီးလက္ထက္မွာေတာ့ ဒီကိစၥေတြကို အရင္ကထက္ စာရင္ ပိုနားလည္ လာတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္က်န္းမာေရး ကိစၥကေတာ့ ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ မူထဲမွာ ေအာက္ဆုံးအဆင့္မွာပဲ ရွိတယ္လို႔ ယူဆရတယ္။
ေမး။ ။ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ အားနည္းေနေတာ့ ဆရာတို႔ဘက္ကေရာ ဘယ္လို ဆက္လုပ္မွာလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီမွာက စိတ္ေရာဂါသည္ေတြကို ကုသေပးရုံနဲ႔ေတာ့မရဘူး။ စိတ္က်န္းမာေရးကို ျမႇင့္တင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊ စိတ္ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္တယ္။ ကာကြယ္၊ ကုသမႈ၊ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အပိုင္းအလုိက္ မွ်မွ်တတ လုပ္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကေတာ့ လိုအပ္တာေတြကို အထက္ကို တင္ျပထားတယ္၊ သူတို႔တေတြ ကလည္း လုပ္ေပးလို႔ ရတာေတြေတာ့ လုပ္ေပးေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အေကာင္အထည္ေတာ့ စေပၚလာၿပီလို႔ ခံစားလို႔ ရတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ သတ္ေသမႈႏႈန္းေတြ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဆိုၿပီးေတာ့ အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းေတြက သတ္ေသမႈ ကာကြယ္ဖို႔ သက္သက္အဖဲြ႕ေတြ ဖဲြ႔ထားတာေတြရွိတယ္။ သူတို႔တေတြက ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ေၾကညာတယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္အလုိက္ တာဝန္ခံေတြ ထားတယ္၊ တခုခုျဖစ္ၿပီလို႔ အေၾကာင္းၾကားတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေရာက္ႏိုင္ေတာ့ သတ္ေသမႈကို အတုိင္းအတာ တခုအထိ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာေတာ့ အဲဒီလိုအ ဖဲြ႔အစည္းေတြမရွိေသးဘူး၊ လုပ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆတယ္၊ ႀကိဳဆိုတယ္။ ။
မန္မာျပည္၌ လူသတ္မႈမ်ားျပားေနျခင္း၊ မိမိ ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသသည့္ မႈခင္းမ်ား ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ဆိုသလို အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရွိေနျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လူသတ္မႈ၊ မိမိကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသမႈမ်ားသည္ စိတ္က်န္းမာေရး အေျခအေနႏွင့္ သက္ဆုိင္မႈ၊ ဆက္ႏႊယ္မႈ ရွိမရွိ ကိစၥကို ရန္ကုန္ စိတ္က်န္းမာေရး ေဆးရုံႀကီး ေဆးတကၠသိုလ္ ၁ ပါေမာကၡ ဌာနမႉး စိတ္က်န္းမာေရး စီမံခ်က္ မန္ေနဂ်ာ ေဒါက္တာ ဝင္းေအာင္ျမင့္အား ဧရာဝတီ သတင္းေထာက္ ေမစစ္ပိုင္က ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းထားပါသည္။
ေမး။ ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္ေသတဲ့သူေတြ မ်ားလာတယ္၊ လူသတ္မႈေတြမွာလည္း စိတၱဇဆန္တဲ့ ရက္ရက္စက္စက္ လူသတ္မႈေတြကို ၾကားသိေနရပါတယ္။ အဲဒါ ဘာေၾကာင့္လို႔ ထင္လဲ၊ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။
ေျဖ။ ။ လူသတ္တာေတြမွာ စိတ္ေရာဂါေၾကာင့္ လူပိုသတ္တယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ စိတ္ေရာဂါ သည္ေတြက လူသတ္မႈ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ အနီးကပ္မွာ ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ အိမ္သားေတြကုိ သတ္တာ ပိုမ်ားတယ္၊ အျပင္က လူေတြကုိ သတ္တာေတာ့ ရွိေပမယ့္ ရွားတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မီဒီယာေပါ့၊ ပုံႀကီးခ်ဲ႕ေျပာတာလည္း ပါတယ္၊ ရုပ္ရွင္ ဗီဒီယို ေတြကလည္း စိတၱဇ လူသတ္သမားဆိုၿပီး ရိုက္ေနတာေတြေၾကာင့္ လူသတ္မႈေတြနဲ႔ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြ ဆက္စပ္မႈ မလိုအပ္ဘဲ ပိုမ်ားလာတယ္လို႔ ထင္တယ္။ စိတ္ေရာဂါသည္ေတြက လူသတ္တာမွန္ေပမယ့္ လူေကာင္း ပကတိေတြက လူသတ္မႈ ပိုျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ သတ္ေသမႈေတြ ပိုမ်ားလာတယ္လို႔ ဆိုတာကလည္း အခ်က္အလက္ ေသခ်ာဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ တျခားႏုိင္ငံေတြမွာက သတ္ေသတဲ့ ႏႈန္းေတြကို အခ်က္အလက္ ေကာက္တာရွိတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေကာ ရွိပါသလား။
ေျဖ။ ။ ႏိုင္ငံတိုင္းမွာ သတ္ေသတဲ့ႏႈန္းေတြကို ေျပာတာရွိပါတယ္။ ေျပာလည္း ေျပာျပရတယ္၊ ေျပာရမယ့္ တာဝန္လည္း ရွိပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာကေတာ့ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့တာမရွိခဲ့ဘူး။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေျပာမွာပါ။ အခုေတာ့ အာဆီယံ ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ၊ အာဆီယံ က်န္းမာေရး ကိစၥေတြထဲမွာ စိတ္က်န္းမာေရးလည္း ပါတယ္၊ အဲဒီထဲမွာမွ သတ္ေသမႈႏႈန္း ကိစၥလည္း ပါေနေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြေတာ့ ေကာက္ေနပါၿပီ၊ ရသင့္သေလာက္ေတာ့ ရၿပီဆိုေပမယ့္ တိက်တဲ့ အခ်က္အလက္ရမွပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတ္ေသမႈႏႈန္းရဲ႕ အတက္အက်ကို ေသခ်ာသိရမွာပါ။
ေမး။ ။ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ သတ္ေသတာက စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ ဆိုင္သလား။
ေျဖ။ ။ သတ္ေသတာရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက စိတ္က်ေရာဂါေၾကာင့္ပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ တကယ္တမ္း ကုသေပးႏိုင္တာကလည္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲရွိၿပီး ၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ကုသေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမရွိဘူး။ စိတ္က်ေရာဂါရွင္ ကိုယ္တိုင္က သူ႔ကိုသူ ျဖစ္မွန္း မသိတာရွိတယ္၊ ျဖစ္ေနတာကို ပတ္ဝန္းက်င္သိမွာေၾကာင့္၊ ခဲြျခားဆက္ဆံ ခံရမွာေၾကာင့္ မေျပာတာရွိတယ္၊ မိသားစုကလည္း ရွက္စိတ္နဲ႔ လူသိမွာစိုးၿပီး ဖြက္ထားတာရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕က ပေယာဂဆိုၿပီး ကုေနတာေတြြလည္း ရွိေနတယ္။ မီဒီယာ တခ်ိဳ႕မွာကလည္း သတ္ေသမႈေတြကို ေဖာ္ျပတဲ့အခါမွာ အေသးစိတ္ ႀကိဳးက ဘယ္ႏွေပ၊ ဘယ္အျမင့္၊ ေဆးက ဘာ အမ်ိဳးအစား၊ ဘယ္ႏွလုံးေသာက္တယ္ ဆိုတာကအစ က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီ ေဖာ္ျပေနၾကေတာ့ သတ္ေသခ်င္တယ္၊ ဘယ္လို သတ္ေသရမွန္း မသိတဲ့သူေတြကို လမ္းျပေပးသလို ျဖစ္ေနတာေတြရွိေတာ့ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။
ေမး။ ။ သတ္ေသေပမယ့္ မေသေသးဘဲ ရွိေနတဲ့အခ်ိန္္မွာ လူေတြက မႈခင္းဆိုၿပီး ရဲကိုအရင္ အေၾကာင္းၾကားလို႔ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာတာ၊ ေဆးခန္း၊ ေဆးရုံေတြက လက္မခံေတြလည္းေၾကာင့္ အသက္ဆုံးရႈံးရတဲ့ အေျခအေနေတြကိုေရာ
ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ အမွန္က လူနာ အသက္ရွိေနေသးတယ္ ဆိုတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ ေဆးရုံႀကီး အေရးေပၚဌာနကို အရင္ဆုံးပို႔သင့္တယ္၊ ရဲစခန္းကို ေနာက္မွ သြားသင့္တယ္၊ အေရးေပၚဆိုရင္ လူနာအသက္ရွင္ဖို႔က အဓိက က်လို႔ ေဆးရုံအရင္ပို႔၊ ရဲစခန္းက အဓိကမဟုတ္ဘူး။ ပုဂၢလိက ေဆးခန္းေတြ ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕အေျခအေနအရ လက္မခံတာမ်ိဳးေတြ ရွိေနေတာ့ ေဆးရုံႀကီးကို တုိက္ရိုက္သြားတာ အေကာင္းဆုံးပဲ။
ေမး။ ။ ဒါဆို လက္ရွိ သတ္ေသမႈ ေတြရဲ႕ အေျခအေနက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ ။ လက္ရွိေကာက္ခံထားတဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္နဲ႔ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏွစ္တဝက္ ေကာက္ခံခ်က္ေတြ အရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ လူတသိန္းမွာ ၂ ဦး သတ္ေသတာ ေတြ႔ရေတာ့ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ အရမ္းနည္းပါတယ္၊ အာဆီယံႏိုင္ငံထဲမွာ ဖိလစ္ပိုင္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သတ္ေသသူႏႈန္းက အတူတူေလာက္ ျဖစ္ေနတယ္။ လက္ရွိ ေဒတာေတြအရေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတ္ေသႏႈန္း မျမင့္မားဘူး။ ကမၻာ့သတ္ေသ ႏႈန္းမွာ လူတသိန္းမွာ ၁၆ ဦး ရွိေနတယ္။
ေမး။ ။ တျခားႏုိင္ငံေတြလိုမ်ိဳး သတ္ေသမႈေတြကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္တာေတြ လုပ္ဖို႔ေရာ ရွိပါသလား။
ေျဖ။ ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက သတ္ေသမႈကို ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏုိင္မယ့္ ေပၚလစီ (Suicide Prevention Policy) မရွိေသးဘူး၊ ဒီကိစၥကိုေတာ့ ဝန္ႀကီးဌာနကို တင္ျပဖို႔ ရွိပါတယ္။ လူတေယာက္က ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ သတ္ေသတယ္ ဆိုတာ ႏုိင္ငံအတြက္၊ မိသားစုအတြက္ ဆုံးရႈံးမႈပါပဲ။ ဒါေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေပၚလစီကေတာ့ လက္ရွိလုပ္ေနေပမယ့္ အေျခအေနအရ လာမယ့္ႏွစ္ေတြ ဆိုရင္ေတာ့ ထြက္လာမယ္လို႔ ထင္တယ္။ စာရြက္မွာ ခ်ေရးရတာလြယ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႔ အေကာင္အထည္ ေဖာ္တဲ့ေနရာ မွာေတာ့ အခက္အခဲေတြ ရွိပါတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ လူမူဝန္ထမ္း၊ ျပန္ၾကားေရး၊ ပညာေရး၊ ျပည္ထဲေရး၊ အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ NGO အဖဲြ႔အစည္းေတြကလည္း ပူးေပါင္းဖို႔ လိုပါတယ္။ တျခား အကူအညီေတြလည္း အမ်ားႀကီး လိုတယ္။
ေမး။ ။ ေပၚလစီ ထြက္လာဖို႔က ၾကာဦးမွာဆိုေတာ့ အဲဒီ အခ်ိန္မေရာက္ခင္ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ဖို႔ ရွိပါလဲ။
ေျဖ။ ။ ေပၚလစီ မထြက္လာေသးခင္ေတာ့ ပညာေပးတာေတာ့ လုပ္ရမယ္၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားေတြ ကလည္း ေဆြးေႏြး တာေတြ လုပ္မယ္၊ မီဒီယာကတဆင့္ ပညာေပးတာေတြ လုပ္မယ္၊ လက္ရွိ အခ်က္အလက္ အရေတာ့ တခ်ိဳ႕ထင္ေနသလို ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတ္ေသႏႈန္းက ျမင့္ေနတာေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ ပစ္ထားလို႔ေတာ့မရဘူး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ ပတ္ဝန္းက်င္ကလည္း ေဖးမကူညီတဲ့အသိုင္းအဝိုင္းလို႔ေျပာလို႔ရတာေၾကာင့္ အဲဒါကိုက သတ္ေသတာကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္တဲ့ အခ်က္တခုျဖစ္ေနတယ္။
ေမး။ ။ အစိုးရရဲ႕ စိတ္က်န္းမာေရး စီမံခ်က္အေပၚ ေဆာင္ရြက္ေပးေနမႈကေရာ ဘယ္လို အေျခအေနရွိပါလဲ။
ေျဖ။ ။ အစဥ္အလာအရေတာ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြကို ဦးစားေပးၿပီး ဘတ္ဂ်က္က သြားေနတယ္။ မကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ ကေတာ့ ဦးစားေပးမႈ နည္းေနတယ္လို႔ထင္တယ္။ ကမၻာ့က်န္းမာေရးအဖဲြ႕ (WHO) ကေတာ့ အခုေနာက္ပိုင္း စိတ္ဝင္စားလာတယ္။ လက္ရွိ ဝန္ႀကီးလက္ထက္မွာေတာ့ ဒီကိစၥေတြကို အရင္ကထက္ စာရင္ ပိုနားလည္ လာတယ္လို႔ ထင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္က်န္းမာေရး ကိစၥကေတာ့ ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ မူထဲမွာ ေအာက္ဆုံးအဆင့္မွာပဲ ရွိတယ္လို႔ ယူဆရတယ္။
ေမး။ ။ ေဆာင္ရြက္ေပးမႈ အားနည္းေနေတာ့ ဆရာတို႔ဘက္ကေရာ ဘယ္လို ဆက္လုပ္မွာလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒီမွာက စိတ္ေရာဂါသည္ေတြကို ကုသေပးရုံနဲ႔ေတာ့မရဘူး။ စိတ္က်န္းမာေရးကို ျမႇင့္တင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြ၊ စိတ္ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္တယ္။ ကာကြယ္၊ ကုသမႈ၊ ေစာင့္ေရွာက္မႈ အပိုင္းအလုိက္ မွ်မွ်တတ လုပ္ဖို႔ေတာ့ လိုတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဘက္ကေတာ့ လိုအပ္တာေတြကို အထက္ကို တင္ျပထားတယ္၊ သူတို႔တေတြ ကလည္း လုပ္ေပးလို႔ ရတာေတြေတာ့ လုပ္ေပးေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အေကာင္အထည္ေတာ့ စေပၚလာၿပီလို႔ ခံစားလို႔ ရတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ သတ္ေသမႈႏႈန္းေတြ ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ဆိုၿပီးေတာ့ အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္းေတြက သတ္ေသမႈ ကာကြယ္ဖို႔ သက္သက္အဖဲြ႕ေတြ ဖဲြ႔ထားတာေတြရွိတယ္။ သူတို႔တေတြက ဖုန္းနံပါတ္ေတြ ေၾကညာတယ္၊ ၿမိဳ႕နယ္အလုိက္ တာဝန္ခံေတြ ထားတယ္၊ တခုခုျဖစ္ၿပီလို႔ အေၾကာင္းၾကားတာနဲ႔ ခ်က္ခ်င္း ေရာက္ႏိုင္ေတာ့ သတ္ေသမႈကို အတုိင္းအတာ တခုအထိ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။ ဒီႏိုင္ငံမွာေတာ့ အဲဒီလိုအ ဖဲြ႔အစည္းေတြမရွိေသးဘူး၊ လုပ္သင့္တယ္လို႔ ယူဆတယ္၊ ႀကိဳဆိုတယ္။ ။
ျမန္မာတပ္အခ်င္းခ်င္းမွားယြင္းတိုက္ခိုက္မွုေၾကာင့္ ၉ ဦးထက္မနည္းေသ
သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္
သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSPP/SSA နယ္ေျမအတြင္း ျမန္မာအစိုးရတပ္အခ်င္းခ်င္း မွားယြင္းပစ္ခတ္သည့္တိုက္ ပြဲေၾကာင့္ ၉ ဦးထက္မနည္းေသဆုံးၿပီး ၁၀ ဦးေက်ာ္ ဒဏ္ရာရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
“ရန္သူက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာရွိတယ္အထင္နဲ႔ ေက်ာင္းနားေရာက္တာနဲ႔ ခ်ေတာ့တာဘဲ။ လားရွိုးလက္ ေအာက္ခံ တပ္က တိုက္ဖို႔ အမိန႔္ ရထားတာကိုး။ တကယ္ေတာ့ ရန္သူက ေက်ာင္းထဲမွာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဗမာ စစ္တပ္ကဘဲ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာ ရွိေနတာ ။အလူးအလဲခံလိုက္ရတဲ့တပ္က စကခ ၁၇ လက္ ေအာက္ခံ တပ္ရင္းကလို႔ သိရတယ္။ ဒီမွားယြင္းတိုက္ပြဲက ႏွစ္ဘက္စလုံး ၉ ေယာက္ေသတယ္။ ရမခ လက္ေအာက္ခံဘဲ ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္တယ္ ဒဏ္ရာရတာ” - ဟု အစိုးရတပ္ ႏွင့္ နီးစပ္သည့္ သၽွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ျပည္သူ႔စစ္ အရာရွိတဦးက ေျပာပါတယ္။
ဇြန္ ၂၅ ရက္ေန႔ နံနက္က ေက်းသီးၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ မိုင္ ၃၀ ေက်ာ္ ၀မ့္ဝပ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း အတြင္းရွိေနသည့္ ခမရ ၅၂၅ ၊ ခမရ ၅၆၉ တို႔အား အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ ရမခ လက္ေအာက္ခံ ပူးေပါင္းအင္အား တပ္ရင္း ၃ ရင္းက နံနက္ ရ နာရီမွ ၉ နာရီခြဲအထိ ၀ိုင္းရံတိုက္ ခိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
“အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ တိုက္ပြဲမရွိေတာ့ဘူး။ ကားလမ္းေျမာက္ဘက္ျခမ္းလာရင္ေတာ့ က်ေနာ္ တို႔နဲ႔ ထပ္ျဖစ္ မွာဘဲ။ အခုသူတို႔အခ်င္းခ်င္းမွားတိုက္တာကို က်ေနာ္တို႔ တပ္စခန္းကို တက္သိမ္း သေယာင္ဝါဒျဖန႔္ေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ၂၃-၂၄ ရက္က လာတိုက္တာလဲ သူတို႔တအားေသတယ္။ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း မွားတိုက္တာလဲ ထပ္ေသၾကတယ္” – ၀မ့္ဟိုင္းမွ အရာရွိတဦးက ေျပာပါသည္။
၀မ့္ဟိုင္းအေျခစိုက္ ေျမာက္ပိုင္း သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSPP/SSA နယ္ေျမတြင္ အစိုးရတပ္ရင္း ၂၀ ရင္းထက္ မနည္း အင္အားျဖည့္လွုပ္ရွားေနသည္။
သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSPP/SSA နယ္ေျမအတြင္း ျမန္မာအစိုးရတပ္အခ်င္းခ်င္း မွားယြင္းပစ္ခတ္သည့္တိုက္ ပြဲေၾကာင့္ ၉ ဦးထက္မနည္းေသဆုံးၿပီး ၁၀ ဦးေက်ာ္ ဒဏ္ရာရွိသည္ဟု ဆိုသည္။
“ရန္သူက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာရွိတယ္အထင္နဲ႔ ေက်ာင္းနားေရာက္တာနဲ႔ ခ်ေတာ့တာဘဲ။ လားရွိုးလက္ ေအာက္ခံ တပ္က တိုက္ဖို႔ အမိန႔္ ရထားတာကိုး။ တကယ္ေတာ့ ရန္သူက ေက်ာင္းထဲမွာ မရွိေတာ့ဘူး။ ဗမာ စစ္တပ္ကဘဲ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းထဲမွာ ရွိေနတာ ။အလူးအလဲခံလိုက္ရတဲ့တပ္က စကခ ၁၇ လက္ ေအာက္ခံ တပ္ရင္းကလို႔ သိရတယ္။ ဒီမွားယြင္းတိုက္ပြဲက ႏွစ္ဘက္စလုံး ၉ ေယာက္ေသတယ္။ ရမခ လက္ေအာက္ခံဘဲ ၁၀ ေယာက္ေက်ာ္တယ္ ဒဏ္ရာရတာ” - ဟု အစိုးရတပ္ ႏွင့္ နီးစပ္သည့္ သၽွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ျပည္သူ႔စစ္ အရာရွိတဦးက ေျပာပါတယ္။
ဇြန္ ၂၅ ရက္ေန႔ နံနက္က ေက်းသီးၿမိဳ႕ေျမာက္ဘက္ မိုင္ ၃၀ ေက်ာ္ ၀မ့္ဝပ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း အတြင္းရွိေနသည့္ ခမရ ၅၂၅ ၊ ခမရ ၅၆၉ တို႔အား အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ ရမခ လက္ေအာက္ခံ ပူးေပါင္းအင္အား တပ္ရင္း ၃ ရင္းက နံနက္ ရ နာရီမွ ၉ နာရီခြဲအထိ ၀ိုင္းရံတိုက္ ခိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
“အခုေလာေလာဆယ္ေတာ့ တိုက္ပြဲမရွိေတာ့ဘူး။ ကားလမ္းေျမာက္ဘက္ျခမ္းလာရင္ေတာ့ က်ေနာ္ တို႔နဲ႔ ထပ္ျဖစ္ မွာဘဲ။ အခုသူတို႔အခ်င္းခ်င္းမွားတိုက္တာကို က်ေနာ္တို႔ တပ္စခန္းကို တက္သိမ္း သေယာင္ဝါဒျဖန႔္ေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ ၂၃-၂၄ ရက္က လာတိုက္တာလဲ သူတို႔တအားေသတယ္။ သူတို႔အခ်င္းခ်င္း မွားတိုက္တာလဲ ထပ္ေသၾကတယ္” – ၀မ့္ဟိုင္းမွ အရာရွိတဦးက ေျပာပါသည္။
၀မ့္ဟိုင္းအေျခစိုက္ ေျမာက္ပိုင္း သၽွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ SSPP/SSA နယ္ေျမတြင္ အစိုးရတပ္ရင္း ၂၀ ရင္းထက္ မနည္း အင္အားျဖည့္လွုပ္ရွားေနသည္။
ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားၿပီးေတာ့ တိုက္ခိုက္တာ
ဇာနည္မာန္
အေမရိကန္အေျခစိုက္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ မ်က္ႏွာဖံုးတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၏ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်က္ႏွာစာ ဟူေသာ စာသားႏွင့္ ဆရာေတာ္ဦး၀ီရသူ၏ ပံုကို ယွဥ္တြဲ ႐ိုက္ႏွိပ္သည္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၊ သံဃာေတာ္မ်ားအၾကား ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ထို႔အတူ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း၏ ေဖာ္ျပမႈကို ကန္႔ကြက္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ ထိုကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ျပီး မႏၱေလးျမိဳ႕၊ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္၊ ဓမၼသဟာယေက်ာင္းမွ စာခ်ဆရာေတာ္ ဦး၀ီရသူ၏ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို ဧရာ၀တီ သတင္းေထာက္ ဇာနည္မာန္က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါသည္။
ေမး ။ ။ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွာ ပါလာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်က္ႏွာစာဆိုတဲ့ စာသားနဲ႔ ဆရာေတာ္ရဲ႕ပံုကို အသံုးျပဳထားတဲ့ cover story နဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဆရာေတာ္ရဲ႕ သေဘာထား ဘယ္လိုရွိပါလဲ ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ ဦးဇင္းကို တိုက္ခုိက္တယ္လို႔ပဲ ယူဆတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဟိုး အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းက ကေနာင္က်ရင္ မႏၱေလး ရျပီေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ကေနာင္လည္း လုပ္ႀကံခံလိုက္ရေရာ မႏၱေလးကို ရယူမယ္လို႔ အဂၤလိပ္ေတြက ေၾကြးေၾကာ္ၾကတယ္ေပါ့။ အခုလည္း အဲ့လိုပဲ ၀ီရသူကို လုပ္ႀကံလိုက္ရင္ ျမန္မာျပည္ကို ငါတုိ႔ ရၿပီလို႔ ျမန္မာျပည္ကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံ လုပ္ခ်င္တဲ့ အင္အားစုေတြက ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကတာေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားျပီးေတာ့ တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ပဲ ဦးဇင္း ယူဆတယ္။ ဗုဒၶဘာသာတခုလံုးကို တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ေတာ့ မယူဆဘူး။ ဦးဇင္းကို ဖမ္းေစခ်င္တယ္။ ဦးဇင္းကို သတ္ခ်င္တယ္။ အဲ့ဒီလိုေၾကာင့္ ဦးဇင္းကို မ်က္ႏွာဖံုးတပ္ျပီးေတာ့ ေရးတယ္လို႔ ယူဆတယ္။
ေမး ။ ။ ဘာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ကိုပဲ တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ ယူဆရတာလဲ ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ အဓိကကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းကို သိတဲ့သူေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေတြ အသိဆံုးေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဦးဇင္းလို ဖြင့္ခ်တဲ့သူကလည္း ဦးဇင္းတပါးပဲ ရွိတယ္ေပါ့။ ဥပမာအားျဖင့္ ဦးဇင္း ေဖ့စ္ဘြတ္က မြတ္စလင္၀ဘ္ဆိုက္လို ျဖစ္ေနတာေပါ့။ မြတ္စလင္ေတြ ျမန္မာလူမ်ိဳးကို ေစာ္ကားတဲ့ဟာေတြ၊ ေနာက္ ဗုဒၶဘာသာ ဗုဒၶသာသနာကို ဖ်က္ဆီးတဲ့ဟာေတြ၊ ေနာက္ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဟာေတြ အၿမဲလိုလို ဦးဇင္းက တင္ေနေတာ့ သူတို႔ မြတ္စလင္ေတြကို ဦးဇင္းက သိကၡာခ်ေနတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ ေနာက္တခုက မြတ္စလင္ေတြက ျမန္မာျပည္ကို မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ နံပါတ္တစ္က ေငြေၾကးအင္အားနဲ႔ အလံုးအရင္း ေထာက္ပံ့ေနတာေတြ ရွိတယ္။ နံပါတ္ ႏွစ္ လက္နက္အင္အားနဲ႔ အျပည့္အ၀ ေထာက္ပံ့ေနတာ ရွိတယ္။ နံပါတ္ သံုး နည္းပညာနဲ႔ ေထာက္ပံ့တာ ရွိတယ္။ စစ္သင္တန္းေပးတာတို႔ အိုင္တီပညာေတြ သင္တန္းေပးတာမ်ိဳးနဲ႔ အျပည့္အ၀ ေထာက္ပံ့ေနတာမ်ိဳးရွိတယ္။ ေနာက္နံပါတ္ ေလးက လူအင္အားနဲ႔ေပါ့။ ဥပမာဆိုၾကပါစို႔။ အာရပ္ႏိုင္ငံေတြကေန ေငြေထာက္ပံ့တာတို႔၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန လူအင္အားအေနနဲ႔ လူေတြ ျမန္မာျပည္ဖက္ ပို႔ေနတာတို႔မ်ိဳးေတြေပါ့။ နံပါတ္ငါးက်ေတာ့ အႀကံဥာဏ္အရ။ ဒါက်ေတာ့ မီဒီယာေတြလည္း ပါတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြကို ဦးဇင္းတို႔က အကုန္လံုးျမင္ေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေနာက္ျပီးေတာ့ ကမၻာႀကီးသိေအာင္လည္း ေျပာေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ရန္သူေတာ္ နံပါတ္ ၁ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျပီးေတာ့ ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားျပီး တိုက္ခိုက္ေနတာေပါ့။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းက ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္တာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဦးဇင္းကို တိုက္ခိုက္ခိုင္းတဲ့အဖြဲ႔အစည္းက တိုက္ခိုက္တာေပါ့။
ေမး။ ။ ဆရာေတာ္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္၀ါဒီ၊ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မအပ္စပ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ တရားေတာ္ေတြကို ေဟာၾကားေနတဲ့သူလို႔ တိုင္းမ္က ေဆာင္းပါးမွာ ေရးထားတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ဒီလိုပဲ ေ၀ဖန္ေျပာၾကတယ္။ အဲ့ဒါေတြက အမွန္တကယ္လားဘုရား။
ေျဖ။ ။ တိုက္ခ်င္တဲ့သူက ဦးဇင္းတရားေဟာတာေတြ မရပ္မခ်င္း တိုက္ေနမွာပဲ။ ဦးဇင္းအေနနဲ႔က မုန္းတီးေရးတရားလည္း မေဟာဘူး၊ ဆန္႔က်င္ေရးတရားလည္း မေဟာဘူး။ ေစာ္ကားတဲ့ တိုက္ခိုက္တဲ့ တရားေတြလည္း မေဟာဘူး။ ဦးဇင္းလူမ်ိဳးကို ဦးဇင္း ကာကြယ္တဲ့တရား၊ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး တရားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္၊ အမ်ိဳးသားေရး တရားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္၊ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး တရားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္။ ဥပမာဆိုၾကပါစို႔ ကေလးတေယာက္ အႏိုင္က်င့္ခံရတယ္။ ဒီအႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့ ကေလးက ေအာ္မငိုရဲေလာက္ေအာင္ ၾကိတ္မွိတ္ ခံစားေနရမွာလား။ ဒါမွမဟုတ္ က်ေနာ္ အႏိုင္က်င့္ခံရပါတယ္ဆိုျပီးေတာ့ မိဘျပည္သူကုိ အကူညီေတာင္းတာကို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္လို႔ ဆိုမွာလား။ အဲ့လိုအကူညီေတာင္းတာကို အႏုိင္က်င့္တဲ့သူနဲ႔ မိဘျပည္သူၾကား ရန္တိုက္ေပးေနတယ္၊ အမုန္းတရားေတြ ျဖန္႔ေ၀ေပးေနတယ္လို႔ ေျပာမွာလား။ ဦးဇင္းတို႔က ကိုယ္အ႐ိုက္ခံရတာကို အ႐ိုက္ခံရတယ္လို႔ လြတ္လပ္စြာ ငိုေၾကြးခြင့္ရွိတယ္။ လြတ္လပ္စြာ တိုင္ၾကားခြင့္ရွိတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ဦးဇင္းတို႔က ဒီတရားေတြေဟာတယ္။
ေမး ။ ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာေတာ္ ဒီလို တရားေတြ ေဟာၿပီးတိုင္းမွာ အဲ့ဒီတရားေတြ ေဟာတဲ့ ေနရာပတ္၀န္းက်င္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေထာက္ျပတာေတြ ရွိတယ္။ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ဆရာေတာ့္အေနနဲ႔ ဆင္ျခင္သံုးသပ္မိတာ ရွိပါသလား။
ေျဖ ။ ။ သံုးသပ္မိတာရွိပါတယ္။ ဦးဇင္းေရာက္တဲ့ အရပ္ေဒသနဲ႔ ဦးဇင္းတို႔ တရားေတြ၊ စတစ္ကာေတြ ျပန္႔သြားတဲ့ အရပ္မွာက အဓိက႐ုဏ္းမျဖစ္ဘူး။ ျပႆနာမျဖစ္ဘူး။ ဦးဇင္းေဟာတာက ေမလ ၁၈၊ ၁၉ မူဆယ္မွာ ေဟာတာ။ ျဖစ္တာက လား႐ွိဳးမွာ ၂၈ ရက္ေန႔ကျဖစ္တာ။ မူဆယ္မွာျဖစ္လို႔ ဒါက ဦးဇင္းေဟာၿပီးမွ ျဖစ္တာဆိုရင္ ဒါက ဦးဇင္းမွာ တာ၀န္ရွိတာေပါ့။ ဒါက သူတို႔စြပ္စြဲတာ ဦးဇင္းက လက္ခံရမွာ။ အခုက လား႐ွိဳးက အသြားတုန္းက ျဖတ္သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကားေပၚမွာ အိပ္ေပ်ာ္ေနေတာ့ ျဖတ္သြားတာေတာင္ မသိလိုက္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ျဖတ္သြားျဖတ္လာေလး လုပ္လိုက္တဲ့ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္သြားတာေတာ့ က်ဳပ္လည္း မတတ္ႏိုင္ဘူးေနာ္။ ေနာက္ မိတီၳလာေပါ့။ မိတီၳလာက်ေတာ့ ခင္ဗ်ားကလည္း ဦးဇင္းေဟာခဲ့တာက ေအာက္တိုဘာလ၊ ျဖစ္တာက မတ္လ။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းတရားေဟာလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ စြပ္စြဲရင္ ဦးဇင္း ဘယ္လိုေျပာရမလဲ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အကယ္လို႔ ေရႊဆိုင္မွာ ျပႆနာ မျဖစ္ခဲ့ရင္ ေရႊဆိုင္ အဖ်က္ခံရမလား။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒဟတ္တန္းက မြတ္စလင္ေတြက ဦးေသာဘိတကို မသတ္ခဲ့ရင္ မိထၳီလာက အခုလို ျဖစ္လာမလား။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္း တရားေဟာတာက ၾကာၿပီ။ ၄ လေတာင္ရွိသြားၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာက ကိုယ္ဖန္တီးလို႔ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ဗမာဖန္တီးလို႔ ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဗမာအႏိုင္က်င့္ခံရလို႔ ျဖစ္တာ။ အဲ့ဒါၾကီးကို ဦးဇင္းအျပစ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာရင္ေတာ့ ဦးဇင္းလည္း ဘယ္လို ျပန္ေျပာရမလဲ။ ေနာက္တခုက ဦးဇင္းေဟာတာက ညီညြတ္ေရးတရားနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး။ ဆန္႔က်င္ေရးတခုမွ မပါဘူး။ အမွန္ဆိုရင္ ဦးဇင္းေဟာလို႔ ဒီလိုျဖစ္တာပါဆိုရင္ ဒီတရားမွာ ဘယ္အခ်က္ ဘယ္အခ်က္က ျငိစြန္းလည္းဆိုျပီး ေထာက္ျပျပီး စြပ္စြဲရမွာေပါ့ေနာ္။ အခုက်ေတာ့ အဲ့ဒီတရားကိုက်ေတာ့ ဖြက္ထားျပီး ဦးဇင္းေဟာလို႔ျဖစ္တာခ်ည္း စြပ္စြဲရင္ေတာ့ ဒါက အေျခအျမစ္ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။
ေမး ။ ။ ဒါဆိုရင္ အခု ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြက ဆရာေတာ္ရဲ႕ တရားနဲ႔မဆိုင္ဘူး။ ပဋိပကၡ ဖန္တီးခ်င္တဲ့ လူတေယာက္ေယာက္နဲ႔ ဆိုင္တယ္လို႔ ဆိုလိုခ်င္တာလား ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ တေယာက္ေယာက္ေတာင္ မဟုတ္ဘူး။ ႏွစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ဖက္ေပါ့။ မြတ္စလင္ အဖြဲ႔ကလည္း ျပႆနာ ဖန္တီးေနတာ။ အေၾကာင္း၂ခ်က္ရွိတယ္။ တစ္အခ်က္က ျမန္မာျပည္ကို ဂ်ီဟတ္ လုပ္ခ်င္ေနတာ။ မိထၳီလာလို ပံုစံမ်ိဳး။ ဒါမ်ိဳးသာ ေနာက္တေခါက္ ထပ္ျဖစ္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ ႏိုင္ငံတကာက အစြန္းေရာက္ေတြက ျမန္မာျပည္ကို ဂ်ီဟတ္ေၾကညာေတာ့မွာ။ ဒါေၾကာင့္ လားရွိဳးကို ျပႆနာ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးတာ။ ႏွစ္အခ်က္က ဝီရသူကို ဖမ္းခ်င္တာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဗလီေတြကို ထိုးေကၽြး၊ ဆိုင္ေတြကို ထိုးေကၽြး၊ အိမ္ေတြ ထိုးေကၽြးေနတာ။ ဒီတရားေတြေဟာလို႔ ဒါျဖစ္ရပါတယ္၊ မႏၱေလးမွာလည္း အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ဖို႔ ေကာလဟာလေတြထုတ္၊ ပခုကၠဴမွာလည္း ထုတ္။ အဲ့လိုလုပ္ေနတာ မြတ္စလင္ေတြကလည္း တဖြဲ႔၊ ဗမာေတြလည္းရွိတယ္။ ဗမာေတြဆိုတာကေတာ့ ဦးဇင္း လိုက္ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ တစံုတရာ ညႊန္ၾကားမႈေတာ့ မရွိဘူးေပါ့။ ေျပာရရင္ လမ္းသူရဲလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတယ္။ အလုပ္မရွိ အကိုင္မရွိ လက္ေၾကာတင္းေအာင္ လုပ္ကိုင္မစားေသာက္ဘဲနဲ႔ သူမ်ားပစၥည္းကို အေခ်ာင္လိုခ်င္ေနတဲ့ လူတစုေပါ့။ သူတို႔ေတြက အေရးအခင္းျဖစ္ျပီဆိုရင္ ပြတာေပါ့ဗ်ာ ေတာေၾကာင္ေတြေပါ့။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း ေကာလဟလေတြထုတ္လႊင့္ျပီးေတာ့ ျပႆနာေတြ လိုက္ဖန္တီးေနတာေပါ့။ အဲ့လိုပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြကို အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ ေတြ႔တယ္၊ အဲ့ဒါက ဦးဇင္းတရားနဲ႔မဆိုင္ဘူး။ အဲ့ဒီအုပ္စုႏွစ္စုနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာေတာ္မိန္႔တဲ့ တရားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မြတ္စလင္ဘာသာကိုပဲ ဦးတည္ေနေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြက ေထာက္ျပၾကတယ္။ လူနည္းစုျဖစ္ေနတဲ့ ဘာသာကို ဦးတည္ထားတယ္ေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာအျပင္ တျခားဘာသာေတြလည္းရွိေနတဲ့အထဲကမွ ဘာေၾကာင့္ ဒီဘာသာကုိပဲ ဦးတည္ျပီး တရားေတြ ေဟာေနရတာလဲ ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ နံပါတ္တစ္ကေတာ့ မ်က္စိဖြင့္နားဖြင့္ထားတဲ့ ဘာသာနဲ႔လူမ်ိဳးက အႏၱရာယ္မၾကီးဘူး။ ဦးဇင္းတို႔ သူတို႔အားလံုးနဲ႔ ေပါင္းလို႔ရတယ္။ ဥပမာ ခရစ္ယာန္၊ သူတို႔ေတြက တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြပဲ။ မ်က္စိဖြင့္နား ဖြင့္ထားတဲ့အတြက္ သူတို႔က အယူမသည္းဘူး၊ အစြန္းမေရာက္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းတို႔က ခရစ္ယာန္ကို ဘာလို႔ဦးတည္မလဲ။ ေနာက္တခုက ဟိႏၵဴ။ သူ႔ဟာသူ ေအးေအးေဆးေဆးေနတာ။ သူတို႔ အမ်ိဳးသားေတြကလည္း တျခားဘာသာနဲ႔ အိမ္ေထာင္မျပဳၾကဘူး။ သူတို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြကလည္း တျခားဘာသာနဲ႔ ယူထားတာ မရွိဘူး။ အေတာ့္ကို ရွားပါးတယ္။ သူ႔ဘာသာသူ ေအးေအးေနတဲ့လူမ်ိဳးကို က်ဳပ္က ဘာလို႔ေျပာမလဲ။ အခုဟာက ငပြၾကီးဒဏ္ကို ခံေနရလို႔ ကမၻာကို က်ဳပ္တို႔က အကူအညီ ေတာင္းေနရတာ။
ေမး ။ ။ အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒမူၾကမ္း တင္သြင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဒါက လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္ကို ခ်ိဳးေဖာက္တာလို႔ ေ၀ဖန္ၾကတာေတြရွိတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း ေထာက္ျပေနၾကတယ္။ ဒါက အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္မေနဘူးလားဘုရား။
ေျဖ ။ ။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ေတြက ဒီမူၾကမ္းၾကီးကို ကိုင္ျပီး ေျပာရတာဆိုေတာ့ ေျပာစရာျဖစ္သြားတာေပါ့။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲ့ဒီမူၾကမ္းၾကီးက လႊတ္ေတာ္ထဲကို သြားမယ့္မူၾကမ္းမဟုတ္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲကို သြားမယ့္မူၾကမ္းက ၂၇ ရက္ေန႔မွ ထုတ္ျပန္မွာ။ အဲ့ဒါက အေရးေပၚလို႔ ေရးထားတဲ့အတိုင္းပဲ ျပည္သူလူထုကို ခ်ျပျပီးေတာ့ သေဘာထား ေကာက္ခံတဲ့ ပံုစံခ်ထားတာေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဦးဇင္းတို႔ေတြက အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္တာမဟုတ္ဘူး။ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာကို မေက်နပ္လို႔ ကာကြယ္တာ။ ဦးဇင္းတို႔က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာ မဟုတ္ဘူး။ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ကို အိမ္ရွင္ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ပက္ပက္စက္စက္ၾကီး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရလို႔ ကာကြယ္ေနတာ။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းတို႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ လိုက္နာမယ္။
အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ ရေစခ်င္တယ္။ မြတ္စလင္နဲ႔ ညားတဲ့ ခရစ္ယာန္ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အိမ္ရွင္မ အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရလား၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရလား၊ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရလား။ သူတို႔တေတြ စစ္သံု႔ပန္းလို ေနေနရတဲ့ဘ၀ကို ဦးဇင္းတို႔က ကယ္ခ်င္တာ။ ေနာက္ေနာင္ ဒီစစ္သံု႔ပန္းလို ေနရမယ့္ဘ၀မ်ိဳးကို ေနာင္လာမယ့္မ်ိဳးဆက္သစ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒုကၡမေရာက္ေစခ်င္ဘူး။ ဒီဆႏၵေတြနဲ႔ ဦးဇင္းတို႔က လုပ္ေနတာကို လူထုထဲကို ဆင္းမၾကည့္ဘဲနဲ႔ ရမ္းျပီး ကန္႔ကြက္ေနတာကိုေတာ့ မတရားဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တာပဲ။
ေမး ။ ။ ဒါျဖင့္ အရင္ရွိျပီးသား ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း ဥပေဒက အမ်ိဳးသမီးေတြကို မကာကြယ္ေပးႏိုင္လို႔လား။
ေျဖ ။ ။ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးေတြတင္ မကဘူး ဘာသာတရား အခြင့္အေရးလည္း မကာကြယ္ေပးႏိုင္ဘူး၊ အမ်ိဳးသား လံုျခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘာဥပေဒမွ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိဘူး။ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ၊ သူမ်ားလူမ်ိဳးမွာ သူမ်ားဘာသာ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ဥပေဒရွိတယ္။ ျခံစည္းရိုး ရွိတယ္။ က်ဳပ္တို႔ႏိုင္ငံ၊ က်ဳပ္တို႔လူမ်ိဳး၊ က်ဳပ္တို႔ဘာသာမွာ ဘာျခံစည္းရိုးမွ မရွိလို႔ ေတာရိုင္းမ်ိဳးစံု ၀င္ျပီး ေႏွာင့္ယွက္ခံရသလို ျဖစ္ေနတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာေတာ္ ေဟာေျပာေနတဲ့ တရားေတာ္ေတြနဲ႔ ဒီမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုတာကို တင္ျပတာေတြက ဗုဒၶတရားေတာ္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီပါရဲ႕လား ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ ကုလ၀ံေသာ စိရႏၱသတၱိဆိုတာ ဘုရားေဟာထားတယ္ေလ။ အမ်ိဳးေစာင့္ရမယ္တဲ့။ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း ငယ္ငယ္က သင္ခဲ့ရတယ္မွတ္လား။ ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္ဆိုတာ ပါတယ္မဟုတ္လား။ အဲ့ဒါ ဘုရား တရားေဟာထားတာေတြ။ အမ်ိဳးေစာင့္ဖို႔ေဟာတာကို ဘုရားရဲ႕တရားနဲ႔ မညီဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါက ဘုရားတရားနဲ႔အညီကို ေရးတာ ဥပေဒကိုက။ ေနာက္ ဦးဇင္းေဟာတဲ့တရားက ဇာတ္ေတာ္၊ ၀တၱဳ၊ သုတၱန္ ဒီသံုးခု မလြတ္ေစရဘူး။ ပထမ အဲ့ဒီ ၃ ခုကို တခုခု မူတည္ေဟာျပီးမွ ဒုတိယ အဲ့ဒီ ၃ခုနဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ အက်ံဳး၀င္တဲ့ အခုေခတ္ မ်က္ေမွာက္ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ဦးဇင္းက ေဖာ္ျပတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာေတာ္ကေတာ့ ၉၆၉ ဆိုတာကို ဘုရားဂုဏ္ေတာ္၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ေတြဆိုျပီး ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ဒါကို အသံုးခ်ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္လာေတာ့ ၉၆၉ ဆိုတာ ဗုဒၵဘာသာေတြက အၾကမ္းဖက္ဖို႔ လုပ္တာဆိုျပီး ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အဲ့ဒီအေပၚကိုေရာ ဆရာေတာ့္သေဘာထားက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ဒါမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေမွာ္ဘီ သံဃာ့ညီလာခံဆိုျပီး က်င္းပခဲ့ရတာေလ။ အဲ့ဒီမွာ သတင္းထုတ္ျပန္တယ္၊ ေၾကညာတယ္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုရင္ ဒီျငိမ္းခ်မ္းေရး သေကၤတျဖစ္တဲ့ ဒီရတနာ သံုးပါးရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၉၆၉ ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒါကို မလိုအပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ အသံုးမျပဳဖို႔၊ အခုလိုေပါ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ အသံုးမျပဳဖို႔၊ ျပီးေတာ့ သာသနာ ညိဳးႏြမ္းေစတဲ့ေနရာေတြမွာ အသံုးမျပဳဖို႔ ဦးဇင္းတို႔က ထုတ္ျပန္ထားတာ။ လူတစုက အဲ့ဒီလိုလုပ္သြားတာနဲ႔ ၉၆၉ ၾကီးတခုလံုးကို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဘာသာမတူ လူမ်ိဳးမတူေတြကို သတ္ပစ္မယ္ဆိုျပီး အဲ့လိုမ်ိဳးၾကီး ပါလာရင္ေတာ့ေျပာေပါ့။ ၉၆၉ မူ၀ါဒကိုက အဲ့ဒါေတြ မပါဘူး။ အၾကမ္းမဖက္ဖို႔၊ ကိုယ္က အၾကမ္းဖက္ဖို႔ေနေနသာသာ ကိုယ့္ကို အၾကမ္းဖက္လာရင္ေတာင္ အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္းနဲ႔ပဲ တုံ႔ျပန္ဖို႔၊ ဥပေဒေဘာင္ထဲကပဲ တု႔ံျပန္ဖို႔ ဦးဇင္းတို႔က မူ၀ါဒခ်ထားတာ။ အဲ့ဒါကို အၾကမ္းဖက္တယ္လို႔ ေျပာတာက လံုး၀ကို ယုတၱိမရွိဘူးေပါ့။
ေမး ။ ။ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ဒါက ဆရာေတာ္ကို ထိခိုက္တယ္ သာသနာကိုလည္း ထိခိုက္တယ္လို႔ ဆိုတာေတြရွိေတာ့ ဆရာေတာ္အေနနဲ႔က ဒီအတြက္ တုံ႔ျပန္တာေတြ လုပ္မွာလား။
ေျဖ ။ ။ အစတုန္းကေတာ့ အစီစဥ္ဆြဲတာေပါ့။ ဒီမွာလာျပီး အင္တာဗ်ဴးထားတာကို အင္တာနက္မွာတင္မယ္ေပါ့။ ေနာက္တခုက လာဗ်ဴးသြားတဲ့ သတင္းေထာက္မွာ ဟန္နာဘိခ်္ကို အိတ္ဖြင့္ေပးစာေရးမယ္ေပါ့။ ျပီးရင္ အားလံုးကို ထုတ္ျပမယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဦးဇင္းတို႔အေနနဲ႔က တရားစြဲတာ ဓားဆြဲတာေတြ မျဖစ္ခ်င္ဘူး။ သူလုပ္တာကေတာ့ တရားစြဲသင့္တဲ့ အခ်က္လက္ေတြအမ်ားၾကီး ပါတာေပါ့ေနာ္။ တႏိုင္ငံလံုး၊ တသာသနာလံုး ေစာ္ကားတဲ့ပံုသ႑ာန္မ်ိဳး ျဖစ္သြားတာကိုး။ ဒါေပမယ့္ ဦးဇင္းတို႔ေတြက ဒါက သာသနာကို ေစာ္ကားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါက ၀ီရသူကိုပဲ တိုက္ခိုက္တာ။ ဆိုေတာ့ ဦးဇင္းက ပုဂိၢဳလ္ေရးရာမွာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳး၊ ဘယ္လိုဘာသာပဲျဖစ္ျဖစ္ သည္းခံမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာ၊ သာသနာနဲ႔ လူမ်ိဳးကို ထိပါးလာရင္ေတာ့ ဘယ္လိုလူမ်ိဳး ဘယ္လိုဘာသာ၀င္ကိုမွ သည္းမခံႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္က ဦးဇင္း ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ရွိတာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုက ပုဂၢိဳလ္ေရးရာ တိုက္ခိုက္တာလို႔ပဲ သေဘာထားလိုက္ျပီးေတာ့ က်ဳပ္က တရားစြဲတာ ဓားဆြဲတာေတြ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ။
အေမရိကန္အေျခစိုက္ တိုင္းမ္မဂၢဇင္း၏ မ်က္ႏွာဖံုးတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၏ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်က္ႏွာစာ ဟူေသာ စာသားႏွင့္ ဆရာေတာ္ဦး၀ီရသူ၏ ပံုကို ယွဥ္တြဲ ႐ိုက္ႏွိပ္သည္ႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၊ သံဃာေတာ္မ်ားအၾကား ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ထို႔အတူ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္း၏ ေဖာ္ျပမႈကို ကန္႔ကြက္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ ထိုကိစၥမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ျပီး မႏၱေလးျမိဳ႕၊ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္၊ ဓမၼသဟာယေက်ာင္းမွ စာခ်ဆရာေတာ္ ဦး၀ီရသူ၏ သေဘာထားအျမင္မ်ားကို ဧရာ၀တီ သတင္းေထာက္ ဇာနည္မာန္က ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားပါသည္။
ေမး ။ ။ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းမွာ ပါလာတဲ့ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ အၾကမ္းဖက္မႈ မ်က္ႏွာစာဆိုတဲ့ စာသားနဲ႔ ဆရာေတာ္ရဲ႕ပံုကို အသံုးျပဳထားတဲ့ cover story နဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ ဆရာေတာ္ရဲ႕ သေဘာထား ဘယ္လိုရွိပါလဲ ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ ဦးဇင္းကို တိုက္ခုိက္တယ္လို႔ပဲ ယူဆတယ္ေပါ့ေနာ္။ ဟိုး အဂၤလိပ္ေခတ္တုန္းက ကေနာင္က်ရင္ မႏၱေလး ရျပီေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ကေနာင္လည္း လုပ္ႀကံခံလိုက္ရေရာ မႏၱေလးကို ရယူမယ္လို႔ အဂၤလိပ္ေတြက ေၾကြးေၾကာ္ၾကတယ္ေပါ့။ အခုလည္း အဲ့လိုပဲ ၀ီရသူကို လုပ္ႀကံလိုက္ရင္ ျမန္မာျပည္ကို ငါတုိ႔ ရၿပီလို႔ ျမန္မာျပည္ကို မြတ္စလင္ႏိုင္ငံ လုပ္ခ်င္တဲ့ အင္အားစုေတြက ေၾကြးေၾကာ္ေနၾကတာေပါ့။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားျပီးေတာ့ တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ပဲ ဦးဇင္း ယူဆတယ္။ ဗုဒၶဘာသာတခုလံုးကို တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ေတာ့ မယူဆဘူး။ ဦးဇင္းကို ဖမ္းေစခ်င္တယ္။ ဦးဇင္းကို သတ္ခ်င္တယ္။ အဲ့ဒီလိုေၾကာင့္ ဦးဇင္းကို မ်က္ႏွာဖံုးတပ္ျပီးေတာ့ ေရးတယ္လို႔ ယူဆတယ္။
ေမး ။ ။ ဘာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္ကိုပဲ တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ ယူဆရတာလဲ ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ အဓိကကေတာ့ မြတ္စလင္ေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းကို သိတဲ့သူေတြ အမ်ားၾကီး ရွိတာေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ေတြ အသိဆံုးေပါ့။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ဦးဇင္းလို ဖြင့္ခ်တဲ့သူကလည္း ဦးဇင္းတပါးပဲ ရွိတယ္ေပါ့။ ဥပမာအားျဖင့္ ဦးဇင္း ေဖ့စ္ဘြတ္က မြတ္စလင္၀ဘ္ဆိုက္လို ျဖစ္ေနတာေပါ့။ မြတ္စလင္ေတြ ျမန္မာလူမ်ိဳးကို ေစာ္ကားတဲ့ဟာေတြ၊ ေနာက္ ဗုဒၶဘာသာ ဗုဒၶသာသနာကို ဖ်က္ဆီးတဲ့ဟာေတြ၊ ေနာက္ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ဟာေတြ အၿမဲလိုလို ဦးဇင္းက တင္ေနေတာ့ သူတို႔ မြတ္စလင္ေတြကို ဦးဇင္းက သိကၡာခ်ေနတယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ ေနာက္တခုက မြတ္စလင္ေတြက ျမန္မာျပည္ကို မြတ္စလင္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ဖို႔အတြက္ နံပါတ္တစ္က ေငြေၾကးအင္အားနဲ႔ အလံုးအရင္း ေထာက္ပံ့ေနတာေတြ ရွိတယ္။ နံပါတ္ ႏွစ္ လက္နက္အင္အားနဲ႔ အျပည့္အ၀ ေထာက္ပံ့ေနတာ ရွိတယ္။ နံပါတ္ သံုး နည္းပညာနဲ႔ ေထာက္ပံ့တာ ရွိတယ္။ စစ္သင္တန္းေပးတာတို႔ အိုင္တီပညာေတြ သင္တန္းေပးတာမ်ိဳးနဲ႔ အျပည့္အ၀ ေထာက္ပံ့ေနတာမ်ိဳးရွိတယ္။ ေနာက္နံပါတ္ ေလးက လူအင္အားနဲ႔ေပါ့။ ဥပမာဆိုၾကပါစို႔။ အာရပ္ႏိုင္ငံေတြကေန ေငြေထာက္ပံ့တာတို႔၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန လူအင္အားအေနနဲ႔ လူေတြ ျမန္မာျပည္ဖက္ ပို႔ေနတာတို႔မ်ိဳးေတြေပါ့။ နံပါတ္ငါးက်ေတာ့ အႀကံဥာဏ္အရ။ ဒါက်ေတာ့ မီဒီယာေတြလည္း ပါတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြကို ဦးဇင္းတို႔က အကုန္လံုးျမင္ေနတဲ့ အခါက်ေတာ့ ေနာက္ျပီးေတာ့ ကမၻာႀကီးသိေအာင္လည္း ေျပာေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ရန္သူေတာ္ နံပါတ္ ၁ အျဖစ္ သတ္မွတ္ျပီးေတာ့ ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားျပီး တိုက္ခိုက္ေနတာေပါ့။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ တိုင္းမ္ မဂၢဇင္းက ဦးဇင္းကို ပစ္မွတ္ထားတိုက္ခိုက္တာမ်ိဳးေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဦးဇင္းကို တိုက္ခိုက္ခိုင္းတဲ့အဖြဲ႔အစည္းက တိုက္ခိုက္တာေပါ့။
ေမး။ ။ ဆရာေတာ္ဟာ ဗုဒၶဘာသာ အစြန္းေရာက္၀ါဒီ၊ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ မအပ္စပ္တဲ့ အၾကမ္းဖက္ တရားေတာ္ေတြကို ေဟာၾကားေနတဲ့သူလို႔ တိုင္းမ္က ေဆာင္းပါးမွာ ေရးထားတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း ဒီလိုပဲ ေ၀ဖန္ေျပာၾကတယ္။ အဲ့ဒါေတြက အမွန္တကယ္လားဘုရား။
ေျဖ။ ။ တိုက္ခ်င္တဲ့သူက ဦးဇင္းတရားေဟာတာေတြ မရပ္မခ်င္း တိုက္ေနမွာပဲ။ ဦးဇင္းအေနနဲ႔က မုန္းတီးေရးတရားလည္း မေဟာဘူး၊ ဆန္႔က်င္ေရးတရားလည္း မေဟာဘူး။ ေစာ္ကားတဲ့ တိုက္ခိုက္တဲ့ တရားေတြလည္း မေဟာဘူး။ ဦးဇင္းလူမ်ိဳးကို ဦးဇင္း ကာကြယ္တဲ့တရား၊ အမ်ိဳးသား လံုၿခံဳေရး တရားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္၊ အမ်ိဳးသားေရး တရားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္၊ အမ်ိဳးသား ကာကြယ္ေရး တရားလို႔လည္း ေျပာလို႔ရတယ္။ ဥပမာဆိုၾကပါစို႔ ကေလးတေယာက္ အႏိုင္က်င့္ခံရတယ္။ ဒီအႏိုင္က်င့္ခံရတဲ့ ကေလးက ေအာ္မငိုရဲေလာက္ေအာင္ ၾကိတ္မွိတ္ ခံစားေနရမွာလား။ ဒါမွမဟုတ္ က်ေနာ္ အႏိုင္က်င့္ခံရပါတယ္ဆိုျပီးေတာ့ မိဘျပည္သူကုိ အကူညီေတာင္းတာကို လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တယ္လို႔ ဆိုမွာလား။ အဲ့လိုအကူညီေတာင္းတာကို အႏုိင္က်င့္တဲ့သူနဲ႔ မိဘျပည္သူၾကား ရန္တိုက္ေပးေနတယ္၊ အမုန္းတရားေတြ ျဖန္႔ေ၀ေပးေနတယ္လို႔ ေျပာမွာလား။ ဦးဇင္းတို႔က ကိုယ္အ႐ိုက္ခံရတာကို အ႐ိုက္ခံရတယ္လို႔ လြတ္လပ္စြာ ငိုေၾကြးခြင့္ရွိတယ္။ လြတ္လပ္စြာ တိုင္ၾကားခြင့္ရွိတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ဦးဇင္းတို႔က ဒီတရားေတြေဟာတယ္။
ေမး ။ ။ ဒါေပမယ့္ ဆရာေတာ္ ဒီလို တရားေတြ ေဟာၿပီးတိုင္းမွာ အဲ့ဒီတရားေတြ ေဟာတဲ့ ေနရာပတ္၀န္းက်င္မွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေထာက္ျပတာေတြ ရွိတယ္။ အဲ့ဒါေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေရာ ဆရာေတာ့္အေနနဲ႔ ဆင္ျခင္သံုးသပ္မိတာ ရွိပါသလား။
ေျဖ ။ ။ သံုးသပ္မိတာရွိပါတယ္။ ဦးဇင္းေရာက္တဲ့ အရပ္ေဒသနဲ႔ ဦးဇင္းတို႔ တရားေတြ၊ စတစ္ကာေတြ ျပန္႔သြားတဲ့ အရပ္မွာက အဓိက႐ုဏ္းမျဖစ္ဘူး။ ျပႆနာမျဖစ္ဘူး။ ဦးဇင္းေဟာတာက ေမလ ၁၈၊ ၁၉ မူဆယ္မွာ ေဟာတာ။ ျဖစ္တာက လား႐ွိဳးမွာ ၂၈ ရက္ေန႔ကျဖစ္တာ။ မူဆယ္မွာျဖစ္လို႔ ဒါက ဦးဇင္းေဟာၿပီးမွ ျဖစ္တာဆိုရင္ ဒါက ဦးဇင္းမွာ တာ၀န္ရွိတာေပါ့။ ဒါက သူတို႔စြပ္စြဲတာ ဦးဇင္းက လက္ခံရမွာ။ အခုက လား႐ွိဳးက အသြားတုန္းက ျဖတ္သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကားေပၚမွာ အိပ္ေပ်ာ္ေနေတာ့ ျဖတ္သြားတာေတာင္ မသိလိုက္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ျဖတ္သြားျဖတ္လာေလး လုပ္လိုက္တဲ့ၿမိဳ႕မွာ ျဖစ္သြားတာေတာ့ က်ဳပ္လည္း မတတ္ႏိုင္ဘူးေနာ္။ ေနာက္ မိတီၳလာေပါ့။ မိတီၳလာက်ေတာ့ ခင္ဗ်ားကလည္း ဦးဇင္းေဟာခဲ့တာက ေအာက္တိုဘာလ၊ ျဖစ္တာက မတ္လ။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းတရားေဟာလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ စြပ္စြဲရင္ ဦးဇင္း ဘယ္လိုေျပာရမလဲ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ အကယ္လို႔ ေရႊဆိုင္မွာ ျပႆနာ မျဖစ္ခဲ့ရင္ ေရႊဆိုင္ အဖ်က္ခံရမလား။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒဟတ္တန္းက မြတ္စလင္ေတြက ဦးေသာဘိတကို မသတ္ခဲ့ရင္ မိထၳီလာက အခုလို ျဖစ္လာမလား။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္း တရားေဟာတာက ၾကာၿပီ။ ၄ လေတာင္ရွိသြားၿပီ။ ၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာက ကိုယ္ဖန္တီးလို႔ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ ဗမာဖန္တီးလို႔ ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ဗမာအႏိုင္က်င့္ခံရလို႔ ျဖစ္တာ။ အဲ့ဒါၾကီးကို ဦးဇင္းအျပစ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာရင္ေတာ့ ဦးဇင္းလည္း ဘယ္လို ျပန္ေျပာရမလဲ။ ေနာက္တခုက ဦးဇင္းေဟာတာက ညီညြတ္ေရးတရားနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး။ ဆန္႔က်င္ေရးတခုမွ မပါဘူး။ အမွန္ဆိုရင္ ဦးဇင္းေဟာလို႔ ဒီလိုျဖစ္တာပါဆိုရင္ ဒီတရားမွာ ဘယ္အခ်က္ ဘယ္အခ်က္က ျငိစြန္းလည္းဆိုျပီး ေထာက္ျပျပီး စြပ္စြဲရမွာေပါ့ေနာ္။ အခုက်ေတာ့ အဲ့ဒီတရားကိုက်ေတာ့ ဖြက္ထားျပီး ဦးဇင္းေဟာလို႔ျဖစ္တာခ်ည္း စြပ္စြဲရင္ေတာ့ ဒါက အေျခအျမစ္ မရွိဘူးေပါ့ေနာ္။
ေမး ။ ။ ဒါဆိုရင္ အခု ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြက ဆရာေတာ္ရဲ႕ တရားနဲ႔မဆိုင္ဘူး။ ပဋိပကၡ ဖန္တီးခ်င္တဲ့ လူတေယာက္ေယာက္နဲ႔ ဆိုင္တယ္လို႔ ဆိုလိုခ်င္တာလား ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ တေယာက္ေယာက္ေတာင္ မဟုတ္ဘူး။ ႏွစ္ေယာက္၊ ႏွစ္ဖက္ေပါ့။ မြတ္စလင္ အဖြဲ႔ကလည္း ျပႆနာ ဖန္တီးေနတာ။ အေၾကာင္း၂ခ်က္ရွိတယ္။ တစ္အခ်က္က ျမန္မာျပည္ကို ဂ်ီဟတ္ လုပ္ခ်င္ေနတာ။ မိထၳီလာလို ပံုစံမ်ိဳး။ ဒါမ်ိဳးသာ ေနာက္တေခါက္ ထပ္ျဖစ္ရင္ ေသခ်ာေပါက္ ႏိုင္ငံတကာက အစြန္းေရာက္ေတြက ျမန္မာျပည္ကို ဂ်ီဟတ္ေၾကညာေတာ့မွာ။ ဒါေၾကာင့္ လားရွိဳးကို ျပႆနာ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ဖန္တီးတာ။ ႏွစ္အခ်က္က ဝီရသူကို ဖမ္းခ်င္တာ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဗလီေတြကို ထိုးေကၽြး၊ ဆိုင္ေတြကို ထိုးေကၽြး၊ အိမ္ေတြ ထိုးေကၽြးေနတာ။ ဒီတရားေတြေဟာလို႔ ဒါျဖစ္ရပါတယ္၊ မႏၱေလးမွာလည္း အဓိက႐ုဏ္းျဖစ္ဖို႔ ေကာလဟာလေတြထုတ္၊ ပခုကၠဴမွာလည္း ထုတ္။ အဲ့လိုလုပ္ေနတာ မြတ္စလင္ေတြကလည္း တဖြဲ႔၊ ဗမာေတြလည္းရွိတယ္။ ဗမာေတြဆိုတာကေတာ့ ဦးဇင္း လိုက္ေလ့လာၾကည့္ေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ တစံုတရာ ညႊန္ၾကားမႈေတာ့ မရွိဘူးေပါ့။ ေျပာရရင္ လမ္းသူရဲလို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရတယ္။ အလုပ္မရွိ အကိုင္မရွိ လက္ေၾကာတင္းေအာင္ လုပ္ကိုင္မစားေသာက္ဘဲနဲ႔ သူမ်ားပစၥည္းကို အေခ်ာင္လိုခ်င္ေနတဲ့ လူတစုေပါ့။ သူတို႔ေတြက အေရးအခင္းျဖစ္ျပီဆိုရင္ ပြတာေပါ့ဗ်ာ ေတာေၾကာင္ေတြေပါ့။ အဲ့ဒီပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း ေကာလဟလေတြထုတ္လႊင့္ျပီးေတာ့ ျပႆနာေတြ လိုက္ဖန္တီးေနတာေပါ့။ အဲ့လိုပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးေတြကို အနယ္နယ္အရပ္ရပ္မွာ ေတြ႔တယ္၊ အဲ့ဒါက ဦးဇင္းတရားနဲ႔မဆိုင္ဘူး။ အဲ့ဒီအုပ္စုႏွစ္စုနဲ႔ပဲ ဆိုင္တယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာေတာ္မိန္႔တဲ့ တရားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ မြတ္စလင္ဘာသာကိုပဲ ဦးတည္ေနေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးသမားေတြက ေထာက္ျပၾကတယ္။ လူနည္းစုျဖစ္ေနတဲ့ ဘာသာကို ဦးတည္ထားတယ္ေပါ့။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာသာအျပင္ တျခားဘာသာေတြလည္းရွိေနတဲ့အထဲကမွ ဘာေၾကာင့္ ဒီဘာသာကုိပဲ ဦးတည္ျပီး တရားေတြ ေဟာေနရတာလဲ ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ နံပါတ္တစ္ကေတာ့ မ်က္စိဖြင့္နားဖြင့္ထားတဲ့ ဘာသာနဲ႔လူမ်ိဳးက အႏၱရာယ္မၾကီးဘူး။ ဦးဇင္းတို႔ သူတို႔အားလံုးနဲ႔ ေပါင္းလို႔ရတယ္။ ဥပမာ ခရစ္ယာန္၊ သူတို႔ေတြက တိုင္းရင္းသား ညီအစ္ကို ေမာင္ႏွမေတြပဲ။ မ်က္စိဖြင့္နား ဖြင့္ထားတဲ့အတြက္ သူတို႔က အယူမသည္းဘူး၊ အစြန္းမေရာက္ဘူး။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းတို႔က ခရစ္ယာန္ကို ဘာလို႔ဦးတည္မလဲ။ ေနာက္တခုက ဟိႏၵဴ။ သူ႔ဟာသူ ေအးေအးေဆးေဆးေနတာ။ သူတို႔ အမ်ိဳးသားေတြကလည္း တျခားဘာသာနဲ႔ အိမ္ေထာင္မျပဳၾကဘူး။ သူတို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြကလည္း တျခားဘာသာနဲ႔ ယူထားတာ မရွိဘူး။ အေတာ့္ကို ရွားပါးတယ္။ သူ႔ဘာသာသူ ေအးေအးေနတဲ့လူမ်ိဳးကို က်ဳပ္က ဘာလို႔ေျပာမလဲ။ အခုဟာက ငပြၾကီးဒဏ္ကို ခံေနရလို႔ ကမၻာကို က်ဳပ္တို႔က အကူအညီ ေတာင္းေနရတာ။
ေမး ။ ။ အမ်ိဳးေစာင့္ ဥပေဒမူၾကမ္း တင္သြင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ဒါက လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္ကို ခ်ိဳးေဖာက္တာလို႔ ေ၀ဖန္ၾကတာေတြရွိတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း ေထာက္ျပေနၾကတယ္။ ဒါက အျငင္းပြားစရာ ျဖစ္မေနဘူးလားဘုရား။
ေျဖ ။ ။ ဒါကေတာ့ သူတို႔ေတြက ဒီမူၾကမ္းၾကီးကို ကိုင္ျပီး ေျပာရတာဆိုေတာ့ ေျပာစရာျဖစ္သြားတာေပါ့။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အဲ့ဒီမူၾကမ္းၾကီးက လႊတ္ေတာ္ထဲကို သြားမယ့္မူၾကမ္းမဟုတ္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ထဲကို သြားမယ့္မူၾကမ္းက ၂၇ ရက္ေန႔မွ ထုတ္ျပန္မွာ။ အဲ့ဒါက အေရးေပၚလို႔ ေရးထားတဲ့အတိုင္းပဲ ျပည္သူလူထုကို ခ်ျပျပီးေတာ့ သေဘာထား ေကာက္ခံတဲ့ ပံုစံခ်ထားတာေလ။ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဦးဇင္းတို႔ေတြက အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို ခ်ိဳးေဖာက္တာမဟုတ္ဘူး။ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာကို မေက်နပ္လို႔ ကာကြယ္တာ။ ဦးဇင္းတို႔က လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္တာ မဟုတ္ဘူး။ လြတ္လပ္စြာ ကိုးကြယ္ခြင့္ကို အိမ္ရွင္ျဖစ္ပါလ်က္နဲ႔ ပက္ပက္စက္စက္ၾကီး ခ်ိဳးေဖာက္ခံေနရလို႔ ကာကြယ္ေနတာ။ အဲ့ဒီေတာ့ ဦးဇင္းတို႔သည္ လူ႔အခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ လိုက္နာမယ္။
အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ ရေစခ်င္တယ္။ မြတ္စလင္နဲ႔ ညားတဲ့ ခရစ္ယာန္ အမ်ိဳးသမီးေတြ၊ ဗုဒၶဘာသာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အိမ္ရွင္မ အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရလား၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရလား၊ လူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရလား။ သူတို႔တေတြ စစ္သံု႔ပန္းလို ေနေနရတဲ့ဘ၀ကို ဦးဇင္းတို႔က ကယ္ခ်င္တာ။ ေနာက္ေနာင္ ဒီစစ္သံု႔ပန္းလို ေနရမယ့္ဘ၀မ်ိဳးကို ေနာင္လာမယ့္မ်ိဳးဆက္သစ္ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒုကၡမေရာက္ေစခ်င္ဘူး။ ဒီဆႏၵေတြနဲ႔ ဦးဇင္းတို႔က လုပ္ေနတာကို လူထုထဲကို ဆင္းမၾကည့္ဘဲနဲ႔ ရမ္းျပီး ကန္႔ကြက္ေနတာကိုေတာ့ မတရားဘူးလို႔ ေျပာခ်င္တာပဲ။
ေမး ။ ။ ဒါျဖင့္ အရင္ရွိျပီးသား ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးမ်ား လက္ထပ္ထိမ္းျမားျခင္း ဥပေဒက အမ်ိဳးသမီးေတြကို မကာကြယ္ေပးႏိုင္လို႔လား။
ေျဖ ။ ။ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးေတြတင္ မကဘူး ဘာသာတရား အခြင့္အေရးလည္း မကာကြယ္ေပးႏိုင္ဘူး၊ အမ်ိဳးသား လံုျခံဳေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘာဥပေဒမွ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ မရွိဘူး။ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ၊ သူမ်ားလူမ်ိဳးမွာ သူမ်ားဘာသာ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ဥပေဒရွိတယ္။ ျခံစည္းရိုး ရွိတယ္။ က်ဳပ္တို႔ႏိုင္ငံ၊ က်ဳပ္တို႔လူမ်ိဳး၊ က်ဳပ္တို႔ဘာသာမွာ ဘာျခံစည္းရိုးမွ မရွိလို႔ ေတာရိုင္းမ်ိဳးစံု ၀င္ျပီး ေႏွာင့္ယွက္ခံရသလို ျဖစ္ေနတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာေတာ္ ေဟာေျပာေနတဲ့ တရားေတာ္ေတြနဲ႔ ဒီမ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒဆိုတာကို တင္ျပတာေတြက ဗုဒၶတရားေတာ္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီပါရဲ႕လား ဘုရား။
ေျဖ ။ ။ ကုလ၀ံေသာ စိရႏၱသတၱိဆိုတာ ဘုရားေဟာထားတယ္ေလ။ အမ်ိဳးေစာင့္ရမယ္တဲ့။ ခင္ဗ်ားတို႔လည္း ငယ္ငယ္က သင္ခဲ့ရတယ္မွတ္လား။ ေစာင့္ေလမ်ိဳးႏြယ္ဆိုတာ ပါတယ္မဟုတ္လား။ အဲ့ဒါ ဘုရား တရားေဟာထားတာေတြ။ အမ်ိဳးေစာင့္ဖို႔ေဟာတာကို ဘုရားရဲ႕တရားနဲ႔ မညီဘူးလို႔ ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါက ဘုရားတရားနဲ႔အညီကို ေရးတာ ဥပေဒကိုက။ ေနာက္ ဦးဇင္းေဟာတဲ့တရားက ဇာတ္ေတာ္၊ ၀တၱဳ၊ သုတၱန္ ဒီသံုးခု မလြတ္ေစရဘူး။ ပထမ အဲ့ဒီ ၃ ခုကို တခုခု မူတည္ေဟာျပီးမွ ဒုတိယ အဲ့ဒီ ၃ခုနဲ႔ သင့္ေတာ္တဲ့ အက်ံဳး၀င္တဲ့ အခုေခတ္ မ်က္ေမွာက္ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ဦးဇင္းက ေဖာ္ျပတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာေတာ္ကေတာ့ ၉၆၉ ဆိုတာကို ဘုရားဂုဏ္ေတာ္၊ တရားဂုဏ္ေတာ္ေတြဆိုျပီး ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ ဒါကို အသံုးခ်ျပီး အၾကမ္းဖက္မႈေတြျဖစ္လာေတာ့ ၉၆၉ ဆိုတာ ဗုဒၵဘာသာေတြက အၾကမ္းဖက္ဖို႔ လုပ္တာဆိုျပီး ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ အဲ့ဒီအေပၚကိုေရာ ဆရာေတာ့္သေဘာထားက ဘယ္လိုရွိပါသလဲ။
ေျဖ ။ ။ ဒါမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ေမွာ္ဘီ သံဃာ့ညီလာခံဆိုျပီး က်င္းပခဲ့ရတာေလ။ အဲ့ဒီမွာ သတင္းထုတ္ျပန္တယ္၊ ေၾကညာတယ္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တယ္။ အဲ့ဒါက ဘာလဲဆိုရင္ ဒီျငိမ္းခ်မ္းေရး သေကၤတျဖစ္တဲ့ ဒီရတနာ သံုးပါးရဲ႕ ဂုဏ္ေတာ္ေတြကို သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၉၆၉ ေပါ့ေနာ္။ အဲ့ဒါကို မလိုအပ္တဲ့ ေနရာေတြမွာ အသံုးမျပဳဖို႔၊ အခုလိုေပါ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြမွာ အသံုးမျပဳဖို႔၊ ျပီးေတာ့ သာသနာ ညိဳးႏြမ္းေစတဲ့ေနရာေတြမွာ အသံုးမျပဳဖို႔ ဦးဇင္းတို႔က ထုတ္ျပန္ထားတာ။ လူတစုက အဲ့ဒီလိုလုပ္သြားတာနဲ႔ ၉၆၉ ၾကီးတခုလံုးကို အၾကမ္းဖက္ အဖြဲ႔အစည္းလို႔ေတာ့ ေျပာလို႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့ဗ်ာ။ ဘာသာမတူ လူမ်ိဳးမတူေတြကို သတ္ပစ္မယ္ဆိုျပီး အဲ့လိုမ်ိဳးၾကီး ပါလာရင္ေတာ့ေျပာေပါ့။ ၉၆၉ မူ၀ါဒကိုက အဲ့ဒါေတြ မပါဘူး။ အၾကမ္းမဖက္ဖို႔၊ ကိုယ္က အၾကမ္းဖက္ဖို႔ေနေနသာသာ ကိုယ့္ကို အၾကမ္းဖက္လာရင္ေတာင္ အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္းနဲ႔ပဲ တုံ႔ျပန္ဖို႔၊ ဥပေဒေဘာင္ထဲကပဲ တု႔ံျပန္ဖို႔ ဦးဇင္းတို႔က မူ၀ါဒခ်ထားတာ။ အဲ့ဒါကို အၾကမ္းဖက္တယ္လို႔ ေျပာတာက လံုး၀ကို ယုတၱိမရွိဘူးေပါ့။
ေမး ။ ။ တိုင္းမ္မဂၢဇင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ဒါက ဆရာေတာ္ကို ထိခိုက္တယ္ သာသနာကိုလည္း ထိခိုက္တယ္လို႔ ဆိုတာေတြရွိေတာ့ ဆရာေတာ္အေနနဲ႔က ဒီအတြက္ တုံ႔ျပန္တာေတြ လုပ္မွာလား။
ေျဖ ။ ။ အစတုန္းကေတာ့ အစီစဥ္ဆြဲတာေပါ့။ ဒီမွာလာျပီး အင္တာဗ်ဴးထားတာကို အင္တာနက္မွာတင္မယ္ေပါ့။ ေနာက္တခုက လာဗ်ဴးသြားတဲ့ သတင္းေထာက္မွာ ဟန္နာဘိခ်္ကို အိတ္ဖြင့္ေပးစာေရးမယ္ေပါ့။ ျပီးရင္ အားလံုးကို ထုတ္ျပမယ္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဦးဇင္းတို႔အေနနဲ႔က တရားစြဲတာ ဓားဆြဲတာေတြ မျဖစ္ခ်င္ဘူး။ သူလုပ္တာကေတာ့ တရားစြဲသင့္တဲ့ အခ်က္လက္ေတြအမ်ားၾကီး ပါတာေပါ့ေနာ္။ တႏိုင္ငံလံုး၊ တသာသနာလံုး ေစာ္ကားတဲ့ပံုသ႑ာန္မ်ိဳး ျဖစ္သြားတာကိုး။ ဒါေပမယ့္ ဦးဇင္းတို႔ေတြက ဒါက သာသနာကို ေစာ္ကားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါက ၀ီရသူကိုပဲ တိုက္ခိုက္တာ။ ဆိုေတာ့ ဦးဇင္းက ပုဂိၢဳလ္ေရးရာမွာ ဘယ္လိုလူမ်ိဳး၊ ဘယ္လိုဘာသာပဲျဖစ္ျဖစ္ သည္းခံမယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာသာ၊ သာသနာနဲ႔ လူမ်ိဳးကို ထိပါးလာရင္ေတာ့ ဘယ္လိုလူမ်ိဳး ဘယ္လိုဘာသာ၀င္ကိုမွ သည္းမခံႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ ခံယူခ်က္က ဦးဇင္း ငယ္ငယ္ေလးကတည္းက ရွိတာ။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုက ပုဂၢိဳလ္ေရးရာ တိုက္ခိုက္တာလို႔ပဲ သေဘာထားလိုက္ျပီးေတာ့ က်ဳပ္က တရားစြဲတာ ဓားဆြဲတာေတြ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ။
ရန္ကုန္က ထြန္းသစ္စ ေကာ္ဖီယဥ္ေက်းမႈ
ဆိုင္မြန္ေရာကၠနီး
ေလညင္းက သစ္သားၾကမ္းခင္းၾကမ္းျပင္ အျပင္ဖက္က ကန္ေရျပင္ကို လိႈင္းဂယက္ငယ္ေလးေတြ ထသြားေစသည္။ သစ္ပင္ေတြႏွင့္ အနားသတ္ထားသည့္ ေရစပ္မွာ ထီးကေလးေတြ ႏွင့္ကြယ္ထားၾကသည့္ စံုတြဲေတြရွိသည္။ ကန္စပ္မွာ ေအးေအးလူလူ လမ္း ေလွ်ာက္ေနၾကသည့္ မိသားစုေတြက သစ္ပင္ေတြေအာက္မွာ ဓါတ္ပံု႐ိုက္ေနၾကသည္။
ကန္ေတာ္ႀကီးသည္ ရန္ကုန္မွာ ခဏတာ အခ်ိန္ျဖဳန္းဖို႔ေကာင္းသည့္ ေနရာေတြထဲက တခုျဖစ္သည္။ Nervin’s Café and Bistro ေကာ္ဖီဆိုင္က ေရျပင္၏ အထက္ ဆယ္ေပအထက္မွာ ရွိၿပီး သစ္သားတိုင္ေတြႏွင့္ ပင္စည္ျဖတ္ပိုင္းေတြ ေပါင္းစပ္၍ တန္ဆာဆင္ ထားသည္။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္ပံုရသည့္ ျမန္မာမ်ားႏွင့္ Laptop စြဲေနသည့္ အေနာက္တိုင္းသားမ်ားက ေကာ္ဖီ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို တငံုခ်င္း ေသာက္ေနၾက၏။
ဒီမွာက ျမင္ေနက် ၿမိဳ႕လယ္ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြႏွင့္ စာလွ်င္ ပို၍ ေအးေဆးသည္။ ရန္ကုန္၏ လက္တဆုပ္စာေနရာမ်ားထဲတြင္ ခရင္မ္ပါသည့္ ေကာ္ဖီတခြက္ကို ရႏိုင္သည့္ ေနရာလည္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ခဲ့စဥ္က လူ ၂၄ ဦးေသဆံုးၿပီး အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရခဲ့သည္ကို အမွတ္တရအေနျဖင့္ စားပြဲေပၚမွာခင္းသည့္ အ၀တ္စတြင္ “ေကာ္ဖီေစ့က ဗံုးထက္ ပို၍ စြမ္းအားႀကီးသည္” ဟု ေရးထား၏။
ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္ျဖစ္သူ ကိုခ်မ္းၿငိမ္းေဟာ့က ဒီေနရာသည္ အားလပ္ရပ္တြင္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ ဆံုဖို႔ ေကာင္းသည့္ေနရာျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ “က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာလာၿပီး အပန္းေျဖၾကတယ္၊ ေနာက္ၿပီး ေကာ္ဖီကလည္း ေကာင္းတယ္ေလ” ဟု ဆိုင္၏ အစြန္ဖက္တြင္ ထိုင္ေနသည့္ သူငယ္ခ်င္းငါးေယာက္ကို ညႊန္ျပရင္းေျပာသည္။
ေကာ္ဖီသည္ တိုးထြက္လာခါစ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေစ်းကြက္တြင္ ဆြဲေဆာင္မႈ အားေကာင္းသည့္ လမ္းေၾကာင္းတခု ျဖစ္လာသည္။ ကမာၻမွာ အႀကီးဆံုးေကာ္ဖီဆိုင္လုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္သည့္ Starbucks ကလည္း ၀င္လာဖို႔ေျခလွမ္းျပင္ေနသည္။ Starbucks ၏ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ Howard Schultz က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ဆိုင္ဖြင့္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ လာမည့္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားလိုက္သည္။ လတ္ တေလာတြင္ အိႏၵိယႏွင့္ ဗီယက္နမ္တြင္ Starbucks ဆိုင္ခြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။
“ေကာ္ဖီက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေခတ္စားလာေနပါတယ္” ဟု ရန္ကုန္၏ အထင္ကရ ဟိုတယ္ႀကီးမ်ား အနီး စည္ကားသည့္ လမ္းေဘးတေနရာတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ Santino Cafe’ ၏ မန္ေနဂ်ာ ကိုျမင့္လင္းေအာင္ က ေျပာသည္။
“လာမယ့္ ႏွစ္ေတြမွာပိုၿပီး ေရပန္းစားလာဦးမယ္လို႔လည္း ထင္ပါတယ္” ဟု သူကထပ္ေျပာသည္။ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕လည္၌ ေနာက္ထပ္ေကာ္ဖီဆိုင္ တဆိုင္ထပ္ဖြင့္ႏိုင္မည္ဟုလည္း အေကာင္းဖက္မွ သူက ႐ႈျမင္သည္။
အခ်ိန္အနည္းငယ္ ယူေကာင္း ယူရပါဦးမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း “ေကာ္ဖီယဥ္ေက်းမႈ” က စစ္အာဏာရွင္ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ႏွင့္ အေနာက္အုပ္စု၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္လာသည့္ စီးပြားေရးႏွင့္အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနရာယူစျပဳလာၿပီျဖစ္သည္။
Starbucks ထက္ အရင္ေရာက္လာသူမွာ ကေနဒါႏိုင္ငံသား Emmanuel Jaquet ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ရန္ကုန္တြင္ေနထိုင္ ေသာ Jaquet သည္ ၾသစေၾတးလ်တြင္ ၁၄ ႏွစ္ၾကာေနခဲ့ဖူးၿပီး ေကာ္ဖီ၀ါသနာအိုးတဦး အျဖစ္ အမ်ားကိုေၾကညာထားသူ လည္း ျဖစ္သည္။
“ဆစ္ဒနီ ကိုျပန္သြားတဲ့အခါ ကၽေနာ္က Starbuck နဲ႔ တျခားေနရာေတြကိုေက်ာ္ၿပီး ေကာ္ဖီေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ သိတဲ့ တေနရာကို သြားေနတဲ့ လူတေယာက္ျဖစ္ေနတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။
သူ၏ Coffee Club သက္တမ္းက ရက္သတၱသံုးပတ္သာ ရွိေသးသည္။ လွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းဆိုင္တဆိုင္၏ အေပၚထပ္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ဆိုင္ေလးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ဆူးေလေစတီ ႏွင့္ တမိုင္အကြာေလာက္တြင္ရွိၿပီး တိုးတက္စျပဳ ေနၿပီျဖစ္သည္။ “လမ္းထက္ ပိုၿပီးျမင့္ေနတာ သိပ္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ အျပင္ ဖက္မွာ တခုခု လုပ္ပါမယ္။ မိုးရာသီ လြန္သြားတဲ့အခါ ေလသာေဆာင္က အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနမယ္ လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္မိ ပါတယ္” ဟုေျပာျပသည္။
“ေန႔လည္စာ စားခ်ိန္ဆိုရင္ ဒီမွာ လူေတြျပည့္ၾကပ္ေနတာပဲ။ ဒီနားတ၀ိုက္မွာက ႐ံုးေတြနဲ႔ သံ႐ံုးေတြလဲ ရွိတယ္ေလ၊ အေနာက္တိုင္းသားေတြေရာ၊ ပိုက္ဆံရွိတဲ့ျမန္မာေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားမွာ ေနဖူးတဲ့ျမန္မာေတြ လာၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူတို႔က ဒီေရာက္တာနဲ႔ အင္တာနက္သံုးၾကေတာ့တာပဲ” ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။
“စေန၊ တနဂၤေႏြ ေန႔ေတြဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္မ်ားတယ္။ လူေတြက ၀င္လာၾကတယ္။ ေကာ္ဖီနဲ႔ အသားညွပ္ေပါင္မုန္႔ စား ၿပီးေတာ့ ခပ္ျမန္ျမန္ ျပန္ထြက္သြားတတ္ၾကတယ္” ဟု Jaquet ကရွင္းျပသည္။
အျမဲပိတ္ထားေသာ သမိုင္းဝင္ ေတာ္လွန္ေရးပန္းျခံအနီးရွိ Coffee Circles သည္ ရန္ကုန္မွ လူသိမ်ားသည့္ ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြထဲက တခုျဖစ္သည္။ အေရွ႕ဖက္မွာ မွန္ေတြ အျပည့္ကာထားသည့္ ဆိုင္သည္ Savoy Hotel ႏွင့္ ခဲတပစ္ အကြာခန္႔မွာ ရွိေနသည္။ ထိုဆိုင္တြင္ အေနာက္တိုင္း၀တ္စံု ျပည့္၀တ္ထားသည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အခ်င္းခ်င္း စီးပြားေရးအလားအလာမ်ားအေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ NGO လုပ္ငန္းအခြင့္အလမ္းေတြအေၾကာင္း ေျပာဆို ေဆြးေႏြးေနၾကသည္မ်ားႏွင့္ ေငြသံုးစြဲႏိုင္ေသာ ျမန္မာမ်ားကို ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ဧည့္သည္မ်ား အေနျဖင့္မူ သြားလာစရာေကာ္ဖီဆိုင္ ရွားပါးသည္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ႏိုင္သည္။ ကြဲျပားျခားနားမႈကို ရန္ကုန္သို႔ ပထမဆံုးေရာက္လာသည့္ ထိုင္းအမ်ိဳးသမီး Ming Patananut က ေျပာျပသည္။
“က်မ ဘန္ေကာက္မွာဆို Starbucks ကို သြားတယ္၊ Coffee World ကို သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီက ေကာ္ဖီလည္း ေကာင္းပါတယ္” ဟု Coffee Circles တြင္ ေန႔လည္စာ ေကာ္ဖီကို ေသာက္ရင္း ေျပာသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၄၆ ဘီလီယံရွိၿပီး ကမာၻတြင္ အမွတ္စဥ္ ၂၅ ၌ရွိသည္။ ျပည္တြင္း အသားတင္ထုတ္ကုန္တန္ဖိုး (GDP) မွာ လူတဦးခ်င္းလွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀၀၀၀ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ GDP မွာ ၉၀ ဘီလီယံသာရွိၿပီး ပ်မ္းမွ် တဦးခ်င္းတႏွစ္၀င္ေငြမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၄၀၀ သာရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၀င္ေငြကို ၎မွီခိုအားထားေနရေသာ သဘာ၀သယံဇာတမ်ား ေရာင္းခ်ရျခင္းျဖင့္ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ထား ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္း၀င္ေငြ၏ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းကို အဓိကလုပ္ကိုင္ေနရသည့္ ျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာတို႔ ခံစားရျခင္းလည္း မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံသားမ်ားေလာက္ ေကာ္ဖီအတြက္ ေငြေၾကးသံုးစြဲ ျခင္းမျပဳႏိုင္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ထိုအခ်က္သည္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိႏိုင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မူ၀ါဒ ပြင့္လင္းမႈေတြ ဆက္လက္တည္ရွိေနၿပီး ျမန္မာတို႔၏ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာလွ်င္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္သည္။ စာရင္းစာရြက္ ေတြ တပံုတပင္ရွိေနသည့္ စားပြဲမွာ ထိုင္ေနေသာ Santino Café မွ ကိုျမင့္လင္းေအာင္က သူ၏ ဆိုင္သို႔လာေရာက္ သူမ်ား၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း မၾကာေတာ့ေသာအခ်ိန္တြင္ အျခားပံုစံျဖစ္သြားႏိုင္ ေၾကာင္းေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသည္ သူ၏လုပ္ငန္းတိုးတက္လာေစရန္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္ဟု သူက ဆိုသည္။ “၂၀၁၀ ေလာက္ကစၿပီး ႏိုင္ငံျခားသားေတြပို ေရာက္လာတယ္၊ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္ေတြေရာ၊ ဒီမွာ လာအလုပ္ လုပ္ၾကတဲ့သူေတြေရာေပါ့။ သူတို႔က ေကာ္ဖီေသာက္ဖို႔၊ ၀ိုင္ဖိုင္နဲ႔ အင္တာနက္သံုးဖို႔ လာၾကတယ္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ ဆက္လုပ္သြားမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာေတြလည္း ပိုေရာက္လာၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟုလည္းေျပာသည္။
ႏိုင္ငံျခားသားေဖာက္သည္မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ Espresso၊ Mocha ကဲ့သို႔ ေကာ္ဖီမ်ားသာမက စားစရာမ်ား လည္း လုိအပ္သည္ဟု ကိုျမင့္လင္းေအာင္က ဆိုသည္။
“၀ိုင္ဖိုင္ကလည္း အေရးႀကီးတယ္၊ တကယ္လို႔ ကြန္နက္ရွင္ မေကာင္းဘူးဆိုရင္ ဧည့္သည္က မင္း၀ိုင္ဖိုင္က ေႏွးတယ္၊ ကြန္နက္ရွင္က်သြားၿပီ ေျပာလာေရာ၊ တကယ္လို႔ ၀ိုင္ဖိုင္ အလကားလႊင့္မေပးႏိုင္ဘူး ဆိုရင္ အေရာင္းအ၀ယ္က မေကာင္း ေတာ့ဘူး၊ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီမွာ ၀ိုင္ဖိုင္ အၾကာႀကီးထိုင္သံုးေနလည္း စိတ္ထဲဘယ္လိုမွ သေဘာမထားပါဘူး”
ျမန္မာေတြက ေကာ္ဖီျပင္းျပင္း မႀကိဳက္ဘူး
Santino ေကာ္ဖီဆိုင္ႏွင့္ ခပ္လွမ္းလွမ္းတေနရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်း၏ အေနာက္ဖက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္း ကုန္းေက်ာ္တံတား အနီးတြင္ ကိုၾကည္လြင္ လက္ဘက္ရည္ဆုိင္ဖြင့္ခဲ့သည္မွာ ၁၇ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။ သစ္သားစားပြဲငယ္မ်ား ႏွင့္ ပလပ္စတစ္ ခံုပုေလးမ်ားေပၚတြင္ထိုင္ရင္း လြတ္လြတ္လပ္ လက္ဘက္ရည္ ေသာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ေဆးလိပ္ဖြာႏိုင္ၾကသည္။ သို႔ မဟုတ္ ဘီယာေမာ့ ႏိုင္ၾကေသးသည္။
“ျမန္မာေတြက ေကာ္ဖီျပင္းျပင္းေတြ မႀကိဳက္ၾကဘူး” ဟု ရန္ကုန္က ဆိုင္အခ်ိဳ႕တြင္ေရာင္းခ်ေသာ အာေရဘီကာ ေကာ္ဖီ မ်ားကို ရည္ညႊန္း၍ ကိုၾကည္လြင္က ေျပာသည္။ သူက ဆက္၍ “ လူတိုင္း လက္ဘက္ရည္ႀကိဳက္ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္၊ ေကာ္ဖီဆိုရင္ေတာ့ အရသာေပ်ာ့တဲ့ ေကာ္ဖီထုပ္ေတြကို ႀကိဳက္ၾကတယ္” ဟုေျပာသည္။
သူဆိုလိုသည္မွာ three in one ဟုေခၚသည့္ အိတ္သြင္းေကာ္ဖီထုပ္ေလးမ်ားျဖစ္သည္။ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ျပဳလုပ္ထား သည့္ ေကာ္ဖီမႈန္႔၊ ႏို႔မႈန္႔ ႏွင့္ သၾကားအနည္းငယ္ကို ပလပ္စတစ္ အိတ္ခြံအတြင္း ထည့္သြင္း ၍ အဆင္သင့္ ေသာက္သံုး ႏိုင္ရန္ ျပဳလုပ္ေပးထားသည္။ ေကာ္ဖီအစစ္၏ အရသာႏွင့္ ေကာ္ဖီမစ္၏ အရသာက ကြာျခားသလို ေစ်းႏႈန္းကလည္း ကြာျခားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအမ်ားစု တတ္ႏိုင္သည့္ အေနအထားရွိ ေကာ္ဖီမစ္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေသာက္သံုးၾကသည္။
ကိုၾကည္လြင္က ျမန္မာမ်ားသည္ ေကာ္ဖီကို အရသာခံၿပီးမေသာက္ၾကဟု ယံုၾကည္ေသာ္လည္း ကေနဒါႏိုင္ငံသား Jaquet ကေတာ့ ထိုအခ်က္က မေသခ်ာဟု ဆိုသည္။
“တမနက္ က်ေနာ္ ဒီကို တကၠဆီစီးလာတယ္။ ဆိုင္ေရွ႕ေရာက္ေတာ့ ကားခေပးရင္း အထဲ၀င္ၿပီး ေကာ္ဖီေသာက္ပါဦး လို႔ေျပာေတာ့ လိုက္လာၿပီး Cappuccino ေသာက္တယ္။ သူတခါမွ ဒီလိုမ်ိဳးေကာ္ဖီ မေသာက္ဖူးဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရသာရွိတယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္” ဟု Jaquet ကေျပာသည္။
ေကာ္ဖီဆိုင္ အသစ္ေတြထဲက ေနာက္ဆံုးျဖစ္သည့္ ဖြင့္လွစ္သည္မွာ တပတ္သာၾကာေသးသည့္ Bar Boon အမည္ရွိသည့္ ဆိုင္သည္ FMI ေစ်း၀ယ္စန္တာအသစ္၏ ေျမညီထပ္တြင္ရွိသည္။ အမည္မေျပာျပေသာ ဆိုင္မန္ေနဂ်ာက သူ႔ဆိုင္ကို လာ ေရာက္ၾကသူမ်ား၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ေဒသခံ ျမန္မာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
“အံၾသစရာပါ၊ ေနာက္ၿပီး အားတက္စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။ ေဟာ္လန္ အေျခစိုက္ ေကာ္ဖီလုပ္ငန္းသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ အထင္ကရေနရာမ်ားျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်း၊ ဆူးေလေစတီ စသည္တို႔ႏွင့္ နီးသည့္ အတြက္ ထိုေနရာကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေကာ္ဖီကို အရသာခံေသာက္သည့္ အေလ့အထ တိုးပြားလာေသာ္လည္း ကုန္က်စားရိတ္က ျပႆနာ တခု အျဖစ္ရွိေနေသးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဥပေဒျပဳေရးအဖြဲ႔မ်ားသည္ အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခလစာဥပေဒကို အေခ်ာသပ္ေနၾကၿပီျဖစ္ သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အနိမ့္ဆံုး လစာသတ္မွတ္မႈသည္ တလလွ်င္ က်ပ္ေငြ ၆၀၀၀၀ ခန္႔ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၅ ခန္႔) ရွိသင့္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုႏႈန္းထားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဓိကလုပ္ငန္းတခုျဖစ္ေသာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမ်ားမွ အလုပ္သမားမ်ား ရရွိေနသည့္ တေန႔လွ်င္ ပ်မ္းမွ် ၁၄၀၀ က်ပ္ထက္ သာလြန္မႈရွိပါသည္။
ကိုၾကည္လြင္က လဘက္ရည္တခြက္ကို ၃၀၀ က်ပ္ႏွင့္ေရာင္းသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလေအးစက္တပ္ထားသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ေကာ္ဖီဆိုင္သစ္မ်ားဆီသို႕ သူ၏ ေဖါက္သည္ အမ်ားအျပားေျပာင္းေရႊ႕သြားလိမ္႔မည္ မဟုတ္ဟု ခိုင္ခိုင္မာမာ ယူဆထားသည္။
ထိုသို႔ ယူဆရျခင္းမွာ ေစ်းႏႈန္းေၾကာင့္ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္သလို အေနအထားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္ဟု ကိုၾကည္လြင္က ေျပာသည္။ ေကာ္ဖီတခြက္လွ်င္ တေထာင္က်ပ္၊ ႏွစ္ေထာင္က်ပ္ေပးရျခင္းသည္ ျမန္မာအမ်ားစု လက္လွမ္းမီသည္ထက္ မ်ားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ကိုၾကည္လြင္က သူ၏ ေလဟာျပင္လဘက္ရည္ဆိုင္ေလးကို လက္ညိဳးထိုးျပရင္း “အဲဒီမွာ ေစ်းႀကီးတာတခုထဲေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး၊ အဲဒီဆိုင္ေတြက သိပ္သီးသန္႔ဆန္လြန္းတယ္၊ က်ေနာ့္ဆိုင္ကိုလာတဲ့ သူေတြက အဲဒီလို ေနရာမ်ိဳးေတြက သူတို႔နဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ယူဆထားၾကတယ္ေလ” ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳလိုက္သည္။
(Simon Roughneen ၏ Faint Waft for Now from Rangoon’s Budding Coffee Culture ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)
ကန္ေတာ္ႀကီးသည္ ရန္ကုန္မွာ ခဏတာ အခ်ိန္ျဖဳန္းဖို႔ေကာင္းသည့္ ေနရာေတြထဲက တခုျဖစ္သည္။ Nervin’s Café and Bistro ေကာ္ဖီဆိုင္က ေရျပင္၏ အထက္ ဆယ္ေပအထက္မွာ ရွိၿပီး သစ္သားတိုင္ေတြႏွင့္ ပင္စည္ျဖတ္ပိုင္းေတြ ေပါင္းစပ္၍ တန္ဆာဆင္ ထားသည္။ ေငြေၾကးတတ္ႏိုင္ပံုရသည့္ ျမန္မာမ်ားႏွင့္ Laptop စြဲေနသည့္ အေနာက္တိုင္းသားမ်ားက ေကာ္ဖီ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို တငံုခ်င္း ေသာက္ေနၾက၏။
ဒီမွာက ျမင္ေနက် ၿမိဳ႕လယ္ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြႏွင့္ စာလွ်င္ ပို၍ ေအးေဆးသည္။ ရန္ကုန္၏ လက္တဆုပ္စာေနရာမ်ားထဲတြင္ ခရင္မ္ပါသည့္ ေကာ္ဖီတခြက္ကို ရႏိုင္သည့္ ေနရာလည္းျဖစ္သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ကန္ေတာ္ႀကီးမွာ ဗံုးေပါက္ကြဲမႈျဖစ္ခဲ့စဥ္က လူ ၂၄ ဦးေသဆံုးၿပီး အမ်ားအျပား ဒဏ္ရာရခဲ့သည္ကို အမွတ္တရအေနျဖင့္ စားပြဲေပၚမွာခင္းသည့္ အ၀တ္စတြင္ “ေကာ္ဖီေစ့က ဗံုးထက္ ပို၍ စြမ္းအားႀကီးသည္” ဟု ေရးထား၏။
ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တေယာက္ျဖစ္သူ ကိုခ်မ္းၿငိမ္းေဟာ့က ဒီေနရာသည္ အားလပ္ရပ္တြင္ သူငယ္ခ်င္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ ဆံုဖို႔ ေကာင္းသည့္ေနရာျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ “က်ေနာ္တို႔ ဒီမွာလာၿပီး အပန္းေျဖၾကတယ္၊ ေနာက္ၿပီး ေကာ္ဖီကလည္း ေကာင္းတယ္ေလ” ဟု ဆိုင္၏ အစြန္ဖက္တြင္ ထိုင္ေနသည့္ သူငယ္ခ်င္းငါးေယာက္ကို ညႊန္ျပရင္းေျပာသည္။
ေကာ္ဖီသည္ တိုးထြက္လာခါစ ျမန္မာ့စီးပြားေရးေစ်းကြက္တြင္ ဆြဲေဆာင္မႈ အားေကာင္းသည့္ လမ္းေၾကာင္းတခု ျဖစ္လာသည္။ ကမာၻမွာ အႀကီးဆံုးေကာ္ဖီဆိုင္လုပ္ငန္းႀကီး ျဖစ္သည့္ Starbucks ကလည္း ၀င္လာဖို႔ေျခလွမ္းျပင္ေနသည္။ Starbucks ၏ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ Howard Schultz က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ဆိုင္ဖြင့္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ လာမည့္ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္းတြင္ ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္း ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေမလ ၁၃ ရက္ေန႔က ေျပာၾကားလိုက္သည္။ လတ္ တေလာတြင္ အိႏၵိယႏွင့္ ဗီယက္နမ္တြင္ Starbucks ဆိုင္ခြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ေနၿပီျဖစ္သည္။
“ေကာ္ဖီက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေခတ္စားလာေနပါတယ္” ဟု ရန္ကုန္၏ အထင္ကရ ဟိုတယ္ႀကီးမ်ား အနီး စည္ကားသည့္ လမ္းေဘးတေနရာတြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ Santino Cafe’ ၏ မန္ေနဂ်ာ ကိုျမင့္လင္းေအာင္ က ေျပာသည္။
“လာမယ့္ ႏွစ္ေတြမွာပိုၿပီး ေရပန္းစားလာဦးမယ္လို႔လည္း ထင္ပါတယ္” ဟု သူကထပ္ေျပာသည္။ လာမည့္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕လည္၌ ေနာက္ထပ္ေကာ္ဖီဆိုင္ တဆိုင္ထပ္ဖြင့္ႏိုင္မည္ဟုလည္း အေကာင္းဖက္မွ သူက ႐ႈျမင္သည္။
အခ်ိန္အနည္းငယ္ ယူေကာင္း ယူရပါဦးမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း “ေကာ္ဖီယဥ္ေက်းမႈ” က စစ္အာဏာရွင္ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ႏွင့္ အေနာက္အုပ္စု၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္လာသည့္ စီးပြားေရးႏွင့္အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေနရာယူစျပဳလာၿပီျဖစ္သည္။
Starbucks ထက္ အရင္ေရာက္လာသူမွာ ကေနဒါႏိုင္ငံသား Emmanuel Jaquet ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ရန္ကုန္တြင္ေနထိုင္ ေသာ Jaquet သည္ ၾသစေၾတးလ်တြင္ ၁၄ ႏွစ္ၾကာေနခဲ့ဖူးၿပီး ေကာ္ဖီ၀ါသနာအိုးတဦး အျဖစ္ အမ်ားကိုေၾကညာထားသူ လည္း ျဖစ္သည္။
“ဆစ္ဒနီ ကိုျပန္သြားတဲ့အခါ ကၽေနာ္က Starbuck နဲ႔ တျခားေနရာေတြကိုေက်ာ္ၿပီး ေကာ္ဖီေကာင္းတယ္လို႔ က်ေနာ္ သိတဲ့ တေနရာကို သြားေနတဲ့ လူတေယာက္ျဖစ္ေနတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။
သူ၏ Coffee Club သက္တမ္းက ရက္သတၱသံုးပတ္သာ ရွိေသးသည္။ လွ်ပ္စစ္ ပစၥည္းဆိုင္တဆိုင္၏ အေပၚထပ္မွာ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ ဆိုင္ေလးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္က ဆူးေလေစတီ ႏွင့္ တမိုင္အကြာေလာက္တြင္ရွိၿပီး တိုးတက္စျပဳ ေနၿပီျဖစ္သည္။ “လမ္းထက္ ပိုၿပီးျမင့္ေနတာ သိပ္ေကာင္းတဲ့ စိတ္ကူးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ အျပင္ ဖက္မွာ တခုခု လုပ္ပါမယ္။ မိုးရာသီ လြန္သြားတဲ့အခါ ေလသာေဆာင္က အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနမယ္ လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္မိ ပါတယ္” ဟုေျပာျပသည္။
“ေန႔လည္စာ စားခ်ိန္ဆိုရင္ ဒီမွာ လူေတြျပည့္ၾကပ္ေနတာပဲ။ ဒီနားတ၀ိုက္မွာက ႐ံုးေတြနဲ႔ သံ႐ံုးေတြလဲ ရွိတယ္ေလ၊ အေနာက္တိုင္းသားေတြေရာ၊ ပိုက္ဆံရွိတဲ့ျမန္မာေတြ၊ ႏိုင္ငံျခားမွာ ေနဖူးတဲ့ျမန္မာေတြ လာၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီး သူတို႔က ဒီေရာက္တာနဲ႔ အင္တာနက္သံုးၾကေတာ့တာပဲ” ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။
“စေန၊ တနဂၤေႏြ ေန႔ေတြဆိုရင္ေတာ့ အလုပ္မ်ားတယ္။ လူေတြက ၀င္လာၾကတယ္။ ေကာ္ဖီနဲ႔ အသားညွပ္ေပါင္မုန္႔ စား ၿပီးေတာ့ ခပ္ျမန္ျမန္ ျပန္ထြက္သြားတတ္ၾကတယ္” ဟု Jaquet ကရွင္းျပသည္။
အျမဲပိတ္ထားေသာ သမိုင္းဝင္ ေတာ္လွန္ေရးပန္းျခံအနီးရွိ Coffee Circles သည္ ရန္ကုန္မွ လူသိမ်ားသည့္ ေကာ္ဖီဆိုင္ေတြထဲက တခုျဖစ္သည္။ အေရွ႕ဖက္မွာ မွန္ေတြ အျပည့္ကာထားသည့္ ဆိုင္သည္ Savoy Hotel ႏွင့္ ခဲတပစ္ အကြာခန္႔မွာ ရွိေနသည္။ ထိုဆိုင္တြင္ အေနာက္တိုင္း၀တ္စံု ျပည့္၀တ္ထားသည့္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား အခ်င္းခ်င္း စီးပြားေရးအလားအလာမ်ားအေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ NGO လုပ္ငန္းအခြင့္အလမ္းေတြအေၾကာင္း ေျပာဆို ေဆြးေႏြးေနၾကသည္မ်ားႏွင့္ ေငြသံုးစြဲႏိုင္ေသာ ျမန္မာမ်ားကို ျမင္ရမည္ျဖစ္သည္။
ဧည့္သည္မ်ား အေနျဖင့္မူ သြားလာစရာေကာ္ဖီဆိုင္ ရွားပါးသည္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ ၾကည့္ႏိုင္သည္။ ကြဲျပားျခားနားမႈကို ရန္ကုန္သို႔ ပထမဆံုးေရာက္လာသည့္ ထိုင္းအမ်ိဳးသမီး Ming Patananut က ေျပာျပသည္။
“က်မ ဘန္ေကာက္မွာဆို Starbucks ကို သြားတယ္၊ Coffee World ကို သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီက ေကာ္ဖီလည္း ေကာင္းပါတယ္” ဟု Coffee Circles တြင္ ေန႔လည္စာ ေကာ္ဖီကို ေသာက္ရင္း ေျပာသည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးသည္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၄၆ ဘီလီယံရွိၿပီး ကမာၻတြင္ အမွတ္စဥ္ ၂၅ ၌ရွိသည္။ ျပည္တြင္း အသားတင္ထုတ္ကုန္တန္ဖိုး (GDP) မွာ လူတဦးခ်င္းလွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀၀၀၀ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ GDP မွာ ၉၀ ဘီလီယံသာရွိၿပီး ပ်မ္းမွ် တဦးခ်င္းတႏွစ္၀င္ေငြမွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၄၀၀ သာရွိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ၀င္ေငြကို ၎မွီခိုအားထားေနရေသာ သဘာ၀သယံဇာတမ်ား ေရာင္းခ်ရျခင္းျဖင့္ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ထား ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္း၀င္ေငြ၏ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးေရးလုပ္ငန္းကို အဓိကလုပ္ကိုင္ေနရသည့္ ျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာတို႔ ခံစားရျခင္းလည္း မရွိေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းႏိုင္ငံသားမ်ားေလာက္ ေကာ္ဖီအတြက္ ေငြေၾကးသံုးစြဲ ျခင္းမျပဳႏိုင္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ထိုအခ်က္သည္ အခ်ိန္ႏွင့္အမွ် အေျပာင္းအလဲေတြ ရွိႏိုင္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မူ၀ါဒ ပြင့္လင္းမႈေတြ ဆက္လက္တည္ရွိေနၿပီး ျမန္မာတို႔၏ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာလွ်င္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္သည္။ စာရင္းစာရြက္ ေတြ တပံုတပင္ရွိေနသည့္ စားပြဲမွာ ထိုင္ေနေသာ Santino Café မွ ကိုျမင့္လင္းေအာင္က သူ၏ ဆိုင္သို႔လာေရာက္ သူမ်ား၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ျဖစ္ေသာ္လည္း မၾကာေတာ့ေသာအခ်ိန္တြင္ အျခားပံုစံျဖစ္သြားႏိုင္ ေၾကာင္းေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသည္ သူ၏လုပ္ငန္းတိုးတက္လာေစရန္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည္ဟု သူက ဆိုသည္။ “၂၀၁၀ ေလာက္ကစၿပီး ႏိုင္ငံျခားသားေတြပို ေရာက္လာတယ္၊ ကမာၻလွည့္ခရီးသည္ေတြေရာ၊ ဒီမွာ လာအလုပ္ လုပ္ၾကတဲ့သူေတြေရာေပါ့။ သူတို႔က ေကာ္ဖီေသာက္ဖို႔၊ ၀ိုင္ဖိုင္နဲ႔ အင္တာနက္သံုးဖို႔ လာၾကတယ္၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ ဆက္လုပ္သြားမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာေတြလည္း ပိုေရာက္လာၾကမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္” ဟုလည္းေျပာသည္။
ႏိုင္ငံျခားသားေဖာက္သည္မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ရန္အတြက္ Espresso၊ Mocha ကဲ့သို႔ ေကာ္ဖီမ်ားသာမက စားစရာမ်ား လည္း လုိအပ္သည္ဟု ကိုျမင့္လင္းေအာင္က ဆိုသည္။
“၀ိုင္ဖိုင္ကလည္း အေရးႀကီးတယ္၊ တကယ္လို႔ ကြန္နက္ရွင္ မေကာင္းဘူးဆိုရင္ ဧည့္သည္က မင္း၀ိုင္ဖိုင္က ေႏွးတယ္၊ ကြန္နက္ရွင္က်သြားၿပီ ေျပာလာေရာ၊ တကယ္လို႔ ၀ိုင္ဖိုင္ အလကားလႊင့္မေပးႏိုင္ဘူး ဆိုရင္ အေရာင္းအ၀ယ္က မေကာင္း ေတာ့ဘူး၊ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒီမွာ ၀ိုင္ဖိုင္ အၾကာႀကီးထိုင္သံုးေနလည္း စိတ္ထဲဘယ္လိုမွ သေဘာမထားပါဘူး”
ျမန္မာေတြက ေကာ္ဖီျပင္းျပင္း မႀကိဳက္ဘူး
Santino ေကာ္ဖီဆိုင္ႏွင့္ ခပ္လွမ္းလွမ္းတေနရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်း၏ အေနာက္ဖက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ပတ္ရထားလမ္း ကုန္းေက်ာ္တံတား အနီးတြင္ ကိုၾကည္လြင္ လက္ဘက္ရည္ဆုိင္ဖြင့္ခဲ့သည္မွာ ၁၇ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။ သစ္သားစားပြဲငယ္မ်ား ႏွင့္ ပလပ္စတစ္ ခံုပုေလးမ်ားေပၚတြင္ထိုင္ရင္း လြတ္လြတ္လပ္ လက္ဘက္ရည္ ေသာက္ႏိုင္ၾကသည္။ ေဆးလိပ္ဖြာႏိုင္ၾကသည္။ သို႔ မဟုတ္ ဘီယာေမာ့ ႏိုင္ၾကေသးသည္။
“ျမန္မာေတြက ေကာ္ဖီျပင္းျပင္းေတြ မႀကိဳက္ၾကဘူး” ဟု ရန္ကုန္က ဆိုင္အခ်ိဳ႕တြင္ေရာင္းခ်ေသာ အာေရဘီကာ ေကာ္ဖီ မ်ားကို ရည္ညႊန္း၍ ကိုၾကည္လြင္က ေျပာသည္။ သူက ဆက္၍ “ လူတိုင္း လက္ဘက္ရည္ႀကိဳက္ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္၊ ေကာ္ဖီဆိုရင္ေတာ့ အရသာေပ်ာ့တဲ့ ေကာ္ဖီထုပ္ေတြကို ႀကိဳက္ၾကတယ္” ဟုေျပာသည္။
သူဆိုလိုသည္မွာ three in one ဟုေခၚသည့္ အိတ္သြင္းေကာ္ဖီထုပ္ေလးမ်ားျဖစ္သည္။ ၾကာရွည္ခံေအာင္ ျပဳလုပ္ထား သည့္ ေကာ္ဖီမႈန္႔၊ ႏို႔မႈန္႔ ႏွင့္ သၾကားအနည္းငယ္ကို ပလပ္စတစ္ အိတ္ခြံအတြင္း ထည့္သြင္း ၍ အဆင္သင့္ ေသာက္သံုး ႏိုင္ရန္ ျပဳလုပ္ေပးထားသည္။ ေကာ္ဖီအစစ္၏ အရသာႏွင့္ ေကာ္ဖီမစ္၏ အရသာက ကြာျခားသလို ေစ်းႏႈန္းကလည္း ကြာျခားေသာေၾကာင့္ ျမန္မာအမ်ားစု တတ္ႏိုင္သည့္ အေနအထားရွိ ေကာ္ဖီမစ္ကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေသာက္သံုးၾကသည္။
ကိုၾကည္လြင္က ျမန္မာမ်ားသည္ ေကာ္ဖီကို အရသာခံၿပီးမေသာက္ၾကဟု ယံုၾကည္ေသာ္လည္း ကေနဒါႏိုင္ငံသား Jaquet ကေတာ့ ထိုအခ်က္က မေသခ်ာဟု ဆိုသည္။
“တမနက္ က်ေနာ္ ဒီကို တကၠဆီစီးလာတယ္။ ဆိုင္ေရွ႕ေရာက္ေတာ့ ကားခေပးရင္း အထဲ၀င္ၿပီး ေကာ္ဖီေသာက္ပါဦး လို႔ေျပာေတာ့ လိုက္လာၿပီး Cappuccino ေသာက္တယ္။ သူတခါမွ ဒီလိုမ်ိဳးေကာ္ဖီ မေသာက္ဖူးဘူးလို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ့္ အရသာရွိတယ္လို႔ ေျပာသြားတယ္” ဟု Jaquet ကေျပာသည္။
ေကာ္ဖီဆိုင္ အသစ္ေတြထဲက ေနာက္ဆံုးျဖစ္သည့္ ဖြင့္လွစ္သည္မွာ တပတ္သာၾကာေသးသည့္ Bar Boon အမည္ရွိသည့္ ဆိုင္သည္ FMI ေစ်း၀ယ္စန္တာအသစ္၏ ေျမညီထပ္တြင္ရွိသည္။ အမည္မေျပာျပေသာ ဆိုင္မန္ေနဂ်ာက သူ႔ဆိုင္ကို လာ ေရာက္ၾကသူမ်ား၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ ေဒသခံ ျမန္မာမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။
“အံၾသစရာပါ၊ ေနာက္ၿပီး အားတက္စရာလည္း ေကာင္းပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။ ေဟာ္လန္ အေျခစိုက္ ေကာ္ဖီလုပ္ငန္းသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ အထင္ကရေနရာမ်ားျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းေစ်း၊ ဆူးေလေစတီ စသည္တို႔ႏွင့္ နီးသည့္ အတြက္ ထိုေနရာကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေကာ္ဖီကို အရသာခံေသာက္သည့္ အေလ့အထ တိုးပြားလာေသာ္လည္း ကုန္က်စားရိတ္က ျပႆနာ တခု အျဖစ္ရွိေနေသးသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ဥပေဒျပဳေရးအဖြဲ႔မ်ားသည္ အနိမ့္ဆံုး လုပ္ခလစာဥပေဒကို အေခ်ာသပ္ေနၾကၿပီျဖစ္ သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အနိမ့္ဆံုး လစာသတ္မွတ္မႈသည္ တလလွ်င္ က်ပ္ေငြ ၆၀၀၀၀ ခန္႔ (အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၅ ခန္႔) ရွိသင့္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။ ထိုႏႈန္းထားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အဓိကလုပ္ငန္းတခုျဖစ္ေသာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းမ်ားမွ အလုပ္သမားမ်ား ရရွိေနသည့္ တေန႔လွ်င္ ပ်မ္းမွ် ၁၄၀၀ က်ပ္ထက္ သာလြန္မႈရွိပါသည္။
ကိုၾကည္လြင္က လဘက္ရည္တခြက္ကို ၃၀၀ က်ပ္ႏွင့္ေရာင္းသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလေအးစက္တပ္ထားသည့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ေကာ္ဖီဆိုင္သစ္မ်ားဆီသို႕ သူ၏ ေဖါက္သည္ အမ်ားအျပားေျပာင္းေရႊ႕သြားလိမ္႔မည္ မဟုတ္ဟု ခိုင္ခိုင္မာမာ ယူဆထားသည္။
ထိုသို႔ ယူဆရျခင္းမွာ ေစ်းႏႈန္းေၾကာင့္ တစိတ္တပိုင္းျဖစ္သလို အေနအထားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္ဟု ကိုၾကည္လြင္က ေျပာသည္။ ေကာ္ဖီတခြက္လွ်င္ တေထာင္က်ပ္၊ ႏွစ္ေထာင္က်ပ္ေပးရျခင္းသည္ ျမန္မာအမ်ားစု လက္လွမ္းမီသည္ထက္ မ်ားသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း ကိုၾကည္လြင္က သူ၏ ေလဟာျပင္လဘက္ရည္ဆိုင္ေလးကို လက္ညိဳးထိုးျပရင္း “အဲဒီမွာ ေစ်းႀကီးတာတခုထဲေၾကာင့္ မဟုတ္ပါဘူး၊ အဲဒီဆိုင္ေတြက သိပ္သီးသန္႔ဆန္လြန္းတယ္၊ က်ေနာ့္ဆိုင္ကိုလာတဲ့ သူေတြက အဲဒီလို ေနရာမ်ိဳးေတြက သူတို႔နဲ႔ မသက္ဆိုင္ဘူးလို႔ ယူဆထားၾကတယ္ေလ” ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳလိုက္သည္။
(Simon Roughneen ၏ Faint Waft for Now from Rangoon’s Budding Coffee Culture ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)
ရွမ္းေျမာက္ပုိင္း KIA ႏွင့္ အစုိးရတပ္မ်ား တင္းမာေနဆဲ၊ ရြာသားမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္
ဖနိဒါ
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း မုိးကုိးၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္ (KIA) ၏ တပ္မဟာ ၄ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၃၆ ႏွင့္ အစုိးရစစ္တပ္မ်ားႏွင့္ တင္းမာမႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ေဒသခံ ရြာသားမ်ားလည္း တဖက္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရေၾကာင္း KIA ျပည္သူ႔စစ္ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ဓမၼဆရာတို႔ထံမွ သိရသည္။
ယမန္ေန႔က နံနက္ပုိင္း ၉ နာရီမွ ေန႔လည္ ၁၁ နာရီခ်ိန္ထိ ၂ ႀကိမ္ ကြပ္ခုိင္ၿမိဳ႕နယ္ ဦးခြန္ျမတ္ ျပည္သူ႔ စစ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အစုိးရ၏ ခမရ ၅၀၇ တပ္ဖြဲ႔ အင္အား ၁၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ KIO တပ္ရင္း ၃၆ တပ္ဖြဲ႔မ်ား တုိက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယေန႔တြင္လည္း ႏွစ္ဖက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္ဟု KIA ျပည္သူ႔စစ္ တပ္ခြဲ ၅ တပ္ခြဲမွဴး ေဇာ္ဆုိင္း က ေျပာသည္။
“မေန႔ကလည္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိက္ပြဲ ျဖစ္တယ္။ ခုလည္း သူတုိ႔ အဲဒီေနရာမွာ မေရြ႕ေသးဘူး။ ပထမ တုိက္ပြဲ ျဖစ္လာတာက က်ေနာ္တုိ႔ တပ္ေတြ ခ်ထားတဲ့ ေနရာကုိ သူတုိ႔ တက္လာလုိ႔ တုိက္ပြဲျဖစ္တာ။ အခုလည္း သူတုိ႔ ၁၀၅ မုိင္ဘက္က စစ္ကူအင္အား မေန႔ညေနပုိင္းက စစ္တပ္ လႈပ္ရွားလာတာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ၾကားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုထိေတာ့ လႈပ္ရွားလာတာာ မရွိေသးဘူး။ ခု ဆက္တုိက္မယ့္ အလားအလာ ရွိေနတယ္” ဟု မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။
KIA တပ္မ်ား အေျခစုိက္ရာ ဆုိင္းထူခက္ အနီးတဝိုက္ရွိ မန္ေဂ်ေက်းရြာတြင္ အစိုးရတပ္မ်ား အေျခခ်ေန သျဖင့္ အခ်ိန္မေရြး တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားႏုိင္ေသးသည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ အနီးတဝုိက္ရွိ ေက်းရြာ ဖုိင္ေကာင္၊ ေကာင္းစေထး၊ ေကာင္းေရာင္း၊ ခလန္ စသည့္ ေက်းရြာ ၄ ရြာမွ ေဒသခံ ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔သည္ တရုတ္ဘက္ျခမ္း ေနာင္လုန္ ရွိ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း အသင္းေတာ္ ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးမ်ားထံသုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ခုိလႈံေနၾကသည္ဟု ထုိစစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားအား သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့သူ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မွ ဓမၼဆရာတဦးက မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။
“ရြာသား ၁၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ပစၥည္းေတြကုိေတာ့ ေနာင္လုန္ ဘုရားေက်ာင္းမွာ ထားတယ္။ေနတာက သူတုိ႔ မိတ္ေဆြေတြရဲ႕ ေနအိမ္ေတြမွာ ခုိလႈံေနၾကတယ္။ အစားအေသာက္ကေတာ့ ခက္တယ္ မေန႔က သူတို႔နဲ႔ေတာင္ ထမင္းသြားစားေသးတယ္။ မုန္လာထုပ္ သုတ္နဲ႔ပဲ စားေနၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔က ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈတြင္ ႏွစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႔ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ တုိက္ပြဲမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းတုိ႔ကုိ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ အပါအဝင္ အခ်က္ ၇ ခ်က္ သေဘာတူညီခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ယင္းေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ပုိင္း ယခုလ ၁၀ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ တုိက္ပြဲ အႀကိမ္ေပါင္း ၆ ႀကိမ္ထက္ မနည္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု တပ္ခြဲမွဴး ေဇာ္ဆုိင္းက ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔လည္း ရြာနဲ႔ သြားေရး လမ္းမေတြမွာ မပစ္ခတ္ဖုိ႔ ညြန္ၾကားထားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း မပစ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေနေနတဲ့့ ေနရာကုိ သူတုိ႔ ရုတ္တရက္ တက္လာလုိ႔ တုိက္ပြဲ ျပန္စတာပဲ။ ခုသူတုိ႔က ရြာသားေတြ ရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ ေနေနေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ရြာသားေတြ ရွိေတာ့ ပစ္လုိ႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ျပန္သြားမလားဆုိၿပီး လမ္းဖြင့္ေပးထားတာ ခုခ်ိန္ထိပဲ” ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
တိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မဇၥ်ိမမွ သီးျခားအတည္ျပဳခ်က္ မရယူႏိုင္ေသးေပ။
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပုိင္း မုိးကုိးၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္ (KIA) ၏ တပ္မဟာ ၄ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၃၆ ႏွင့္ အစုိးရစစ္တပ္မ်ားႏွင့္ တင္းမာမႈမ်ား ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး ေဒသခံ ရြာသားမ်ားလည္း တဖက္ႏိုင္ငံသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရေၾကာင္း KIA ျပည္သူ႔စစ္ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ ဓမၼဆရာတို႔ထံမွ သိရသည္။
ယမန္ေန႔က နံနက္ပုိင္း ၉ နာရီမွ ေန႔လည္ ၁၁ နာရီခ်ိန္ထိ ၂ ႀကိမ္ ကြပ္ခုိင္ၿမိဳ႕နယ္ ဦးခြန္ျမတ္ ျပည္သူ႔ စစ္တပ္ဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ အစုိးရ၏ ခမရ ၅၀၇ တပ္ဖြဲ႔ အင္အား ၁၀၀ ေက်ာ္ႏွင့္ KIO တပ္ရင္း ၃၆ တပ္ဖြဲ႔မ်ား တုိက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ယေန႔တြင္လည္း ႏွစ္ဖက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည္ဟု KIA ျပည္သူ႔စစ္ တပ္ခြဲ ၅ တပ္ခြဲမွဴး ေဇာ္ဆုိင္း က ေျပာသည္။
“မေန႔ကလည္း ႏွစ္ႀကိမ္တုိက္ပြဲ ျဖစ္တယ္။ ခုလည္း သူတုိ႔ အဲဒီေနရာမွာ မေရြ႕ေသးဘူး။ ပထမ တုိက္ပြဲ ျဖစ္လာတာက က်ေနာ္တုိ႔ တပ္ေတြ ခ်ထားတဲ့ ေနရာကုိ သူတုိ႔ တက္လာလုိ႔ တုိက္ပြဲျဖစ္တာ။ အခုလည္း သူတုိ႔ ၁၀၅ မုိင္ဘက္က စစ္ကူအင္အား မေန႔ညေနပုိင္းက စစ္တပ္ လႈပ္ရွားလာတာေတြ ရွိတယ္လုိ႔ ၾကားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခုထိေတာ့ လႈပ္ရွားလာတာာ မရွိေသးဘူး။ ခု ဆက္တုိက္မယ့္ အလားအလာ ရွိေနတယ္” ဟု မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။
KIA တပ္မ်ား အေျခစုိက္ရာ ဆုိင္းထူခက္ အနီးတဝိုက္ရွိ မန္ေဂ်ေက်းရြာတြင္ အစိုးရတပ္မ်ား အေျခခ်ေန သျဖင့္ အခ်ိန္မေရြး တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားႏုိင္ေသးသည္ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ အနီးတဝုိက္ရွိ ေက်းရြာ ဖုိင္ေကာင္၊ ေကာင္းစေထး၊ ေကာင္းေရာင္း၊ ခလန္ စသည့္ ေက်းရြာ ၄ ရြာမွ ေဒသခံ ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔သည္ တရုတ္ဘက္ျခမ္း ေနာင္လုန္ ရွိ ကခ်င္ႏွစ္ျခင္း အသင္းေတာ္ ဘုရားေက်ာင္းႏွင့္ ေဆြမ်ဳိးမ်ားထံသုိ႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ ခုိလႈံေနၾကသည္ဟု ထုိစစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားအား သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့သူ ႏွစ္ျခင္းအသင္းေတာ္မွ ဓမၼဆရာတဦးက မဇိၥ်မကုိ ေျပာသည္။
“ရြာသား ၁၀၀ ေလာက္ရွိတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ ပစၥည္းေတြကုိေတာ့ ေနာင္လုန္ ဘုရားေက်ာင္းမွာ ထားတယ္။ေနတာက သူတုိ႔ မိတ္ေဆြေတြရဲ႕ ေနအိမ္ေတြမွာ ခုိလႈံေနၾကတယ္။ အစားအေသာက္ကေတာ့ ခက္တယ္ မေန႔က သူတို႔နဲ႔ေတာင္ ထမင္းသြားစားေသးတယ္။ မုန္လာထုပ္ သုတ္နဲ႔ပဲ စားေနၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔က ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕တြင္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈတြင္ ႏွစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႔ ပစ္ခတ္မႈမ်ား ေလ်ာ့ခ်ျခင္း၊ တုိက္ပြဲမ်ား ထပ္မံ မျဖစ္ပြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းတုိ႔ကုိ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ အပါအဝင္ အခ်က္ ၇ ခ်က္ သေဘာတူညီခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ယင္းေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ပုိင္း ယခုလ ၁၀ ရက္ေန႔မွ စတင္၍ တုိက္ပြဲ အႀကိမ္ေပါင္း ၆ ႀကိမ္ထက္ မနည္း ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု တပ္ခြဲမွဴး ေဇာ္ဆုိင္းက ေျပာသည္။
“က်ေနာ္တုိ႔လည္း ရြာနဲ႔ သြားေရး လမ္းမေတြမွာ မပစ္ခတ္ဖုိ႔ ညြန္ၾကားထားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔လည္း မပစ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ေနေနတဲ့့ ေနရာကုိ သူတုိ႔ ရုတ္တရက္ တက္လာလုိ႔ တုိက္ပြဲ ျပန္စတာပဲ။ ခုသူတုိ႔က ရြာသားေတြ ရွိတဲ့ေနရာေတြမွာ ေနေနေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔လည္း ရြာသားေတြ ရွိေတာ့ ပစ္လုိ႔ မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ျပန္သြားမလားဆုိၿပီး လမ္းဖြင့္ေပးထားတာ ခုခ်ိန္ထိပဲ” ဟု ၎က ဆက္ေျပာသည္။
တိုက္ပြဲမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ မဇၥ်ိမမွ သီးျခားအတည္ျပဳခ်က္ မရယူႏိုင္ေသးေပ။
ယေန႔ ျမန္မာ့ေရးရာသတင္းမ်ား June,30th,2013
( 30 )ျမန္မာ့ပညာေရး လူတိုင္းအတြက္ျဖစ္ေစဖို႔ ေဒၚစုေျပာၾကား
( 29 )Some areas along Indo-Myanmar border turn undemarcated
( 28 )ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ မေလးရွားကေန ဆက္လက္ေရာက္ရွိ
( 27 )Online hate speech on the rise in Myanmar
( 26 )လက္ပံေတာင္း ၿဖိဳခြင္းမႈ ၇ လျပည့္ လူ ၅ဝဝ ေက်ာ္ဆႏၵျပ
( 25 )Burma picks Muslim firm for telecom deal, draws ire
( 24 )ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ မေလးရွားကေန ဆက္လက္ေရာက္ရွိ
( 23 )Two Muslims killed as police open fire on Myanmar refugee camp
( 22 )ဗုဒၶဘာသာကို အၾကမ္းဖက္၀ါဒအျဖစ္ ျမန္မာမူဆလင္ေခါင္းေဆာင္လက္မခံ
( 21 )Myanmar ruler denies involvement
( 20 )ဒီမုိကေရစီစနစ္ အခုိင္အမာ တည္ေဆာက္မည္
( 19 )MP meets pro-democracy leader on aid trip
( 18 )တၳီလာပဋိပကၡ ထိန္းသိမ္းခံ ၁၂၀ ကို တရားစြဲဆိုၿပီ
( 17 )UN alarmed by deaths of Muslims in Myanmar
( 16 )လယ္သမား ၂ဝ ေက်ာ္ကုိ စစ္တပ္က တရားစြဲဆို
( 15 )Among the Moken, the Sea Gypsies of Myeik
( 14 )လယ္သမားအခြင့္အေရး ပညာေပးဖို႔စီစဥ္
( 13 )A Taste of Chinatown
( 12 )ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ အႏၱရာယ္ကာကြယ္ဖုိ႔ သတိေပး
( 11 )Online Burmese ‘Looking for a Place to Meet, Socialize and Have a Voice’
( 10 )မႈိစားၿပီးေနာက္ ၂ႏွစ္သမီး အပါအ၀င္ မိသားစုတစုလံုးနီးပါး ေသဆံုး
( 9 )Ooredoo Wins Myanmar Licence
( 8 )မယ္လစခန္းတြင္ MFLF အဖြဲ႔မွ သြားႏွင့္ဆိုင္ေသာ ကုသမႈ အခမဲ့ လာေရာက္ျပဳလုပ္ေပး
( 7 )Axiata to put cash reserves to other use after failing to get licence in Myanmar
( 6 )ရွမ္းေျမာက္ပုိင္း KIA ႏွင့္ အစုိးရတပ္မ်ား တင္းမာေနဆဲ၊ ရြာသားမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္
( 5 )Myanmar unlocks Asia's last untapped cellular market
( 4 )အမုန္းပြားေစတဲ့ ေရးသားေျပာဆုိ မႈမ်ား ကာကြယ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပ
( 3 )2 Muslims killed by Myanmar soldiers
( 2 )ျပည္ပသို႔ သစ္တင္ပို႔မႈတြင္ အလံုးလိုက္သာ အမ်ားစု တင္ပို႔ေနရဆဲျဖစ္
( 1 )Kachin civilians killed despite agreement to end hostilities
( 29 )Some areas along Indo-Myanmar border turn undemarcated
( 28 )ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ မေလးရွားကေန ဆက္လက္ေရာက္ရွိ
( 27 )Online hate speech on the rise in Myanmar
( 26 )လက္ပံေတာင္း ၿဖိဳခြင္းမႈ ၇ လျပည့္ လူ ၅ဝဝ ေက်ာ္ဆႏၵျပ
( 25 )Burma picks Muslim firm for telecom deal, draws ire
( 24 )ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ မေလးရွားကေန ဆက္လက္ေရာက္ရွိ
( 23 )Two Muslims killed as police open fire on Myanmar refugee camp
( 22 )ဗုဒၶဘာသာကို အၾကမ္းဖက္၀ါဒအျဖစ္ ျမန္မာမူဆလင္ေခါင္းေဆာင္လက္မခံ
( 21 )Myanmar ruler denies involvement
( 20 )ဒီမုိကေရစီစနစ္ အခုိင္အမာ တည္ေဆာက္မည္
( 19 )MP meets pro-democracy leader on aid trip
( 18 )တၳီလာပဋိပကၡ ထိန္းသိမ္းခံ ၁၂၀ ကို တရားစြဲဆိုၿပီ
( 17 )UN alarmed by deaths of Muslims in Myanmar
( 16 )လယ္သမား ၂ဝ ေက်ာ္ကုိ စစ္တပ္က တရားစြဲဆို
( 15 )Among the Moken, the Sea Gypsies of Myeik
( 14 )လယ္သမားအခြင့္အေရး ပညာေပးဖို႔စီစဥ္
( 13 )A Taste of Chinatown
( 12 )ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေလထုညစ္ညမ္းမႈ အႏၱရာယ္ကာကြယ္ဖုိ႔ သတိေပး
( 11 )Online Burmese ‘Looking for a Place to Meet, Socialize and Have a Voice’
( 10 )မႈိစားၿပီးေနာက္ ၂ႏွစ္သမီး အပါအ၀င္ မိသားစုတစုလံုးနီးပါး ေသဆံုး
( 9 )Ooredoo Wins Myanmar Licence
( 8 )မယ္လစခန္းတြင္ MFLF အဖြဲ႔မွ သြားႏွင့္ဆိုင္ေသာ ကုသမႈ အခမဲ့ လာေရာက္ျပဳလုပ္ေပး
( 7 )Axiata to put cash reserves to other use after failing to get licence in Myanmar
( 6 )ရွမ္းေျမာက္ပုိင္း KIA ႏွင့္ အစုိးရတပ္မ်ား တင္းမာေနဆဲ၊ ရြာသားမ်ား ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္
( 5 )Myanmar unlocks Asia's last untapped cellular market
( 4 )အမုန္းပြားေစတဲ့ ေရးသားေျပာဆုိ မႈမ်ား ကာကြယ္ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ က်င္းပ
( 3 )2 Muslims killed by Myanmar soldiers
( 2 )ျပည္ပသို႔ သစ္တင္ပို႔မႈတြင္ အလံုးလိုက္သာ အမ်ားစု တင္ပို႔ေနရဆဲျဖစ္
( 1 )Kachin civilians killed despite agreement to end hostilities
Saturday, June 29, 2013
ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ ခမီး တုိင္းရင္းသား လယ္သမားမ်ားကို စစ္တပ္က တရားစြဲ
နိရဥၥရာ
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္မွ ခမီး တိုင္းရင္းသား ေတာင္သူ လယ္သမား (၄) ဦးအား စစ္တပ္က တရားစြဲဆိုလုိက္ေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
တရားစြဲရျခင္းမွာ စစ္တပ္က သိမ္းထားေသာ လယ္ဧက ၁၃၂ ဧက ေပၚတြင္ လယ္တက္ထြန္၍ ျဖစ္ေၾကာင္း လယ္သမားမ်ားက ေျပာသည္။
တရားစြဲခံရသူ လယ္သမားမ်ားမွာ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ အုတ္ေတာင္ျပင္ ေက်းရြာမွ ခမီး အမ်ိဳးသားမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဦးေမာင္ေရႊလွ၊ ထြန္းစံျဖဴ၊ ဦးေက်ာ္ေအး၊ ဦးေစာလွတုိ႕ ျဖစ္ၾကသည္။
သူတို႕အား ေမလ ၈ ရက္ေန႕က စတင္တရားစြဲဆုိခဲ့ျပီး ယမန္ေန႕ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႕က ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ အမူကို စတင္ၾကားနာ စစ္ေဆးခဲ့သည္ဟု အုတ္ေတာင္ျပင္ ေက်းရြာမွ လယ္သမား တစ္ဦးက နိရဥၥရာသုိ႕ ေျပာသည္။
“ မေန႕က တရားရံုးမွာ အမူ စစ္တဲ့ အတြက္ ဦးေမာင္ေရႊလွနဲ႕ ဦးထြန္းစံျဖဴတို႕ သြားၾကပါတယ္။ က်န္တဲ့ လူႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေက်ာ္ေအးနဲ႕ ဦးေစာလွတို႕က က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ အတြက္ မသြားႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အမူကို မစစ္ေဆးျဖစ္လိုက္ပါ” ဟု ဆိုသည္။
ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ အုတ္ေတာင္ျပင္ႏွင့္ ျပိန္းေခ်ာင္းမွ လယ္ ၁၃၂ ဧက ကုိ ကန္ေစာက္ အေျခစုိက္ ခမရ ၅၃၉ က တစ္စံုတစ္ရာ တပ္ အေဆာက္အဦးေဆာက္ လုပ္ရန္ မဟုတ္ဘဲ တပ္ စိုက္ပ်ိဳးေျမလုပ္ရန္ ယခင္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ၾကီး ဦးေမာင္ဦး၏ အမိ္န္႕ျဖင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ အတြင္းက သိမ္းယူသြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
အမ်ားစု လယ္ေျမမ်ားမွာ ခမီးတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ လယ္ေျမမ်ား ျဖစ္ၾကျပီး အမ်ားစုမွာ လယ္သိမ္းခံရသျဖင့္ အလုပ္အကိုင္မဲ့ကာ အထူး ဒုကၡေရာက္ေနၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
“ လယ္သမား ၂၀ ခန္႕က လံုး၀ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ကေလးေတြကုိေတာင္ ေက်ာင္းမထားႏိုင္တဲ့ အထိ လံုး၀ကို အေျခအေနဆိုးသြားပါတယ္” ဟု ျပိန္းေခ်ာင္းရြာက ဦးေအာင္လိူင္၀င္းက ေျပာသည္။
သုိ႕အတြက္ လယ္သမား ၂၈ ဦးက ယခုလ ၂၃ ရက္ေန႕ကလည္း အသိမ္းခံ လယ္မ်ားေပၚတြင္ ကၽြဲႏြားမ်ားျဖင့္ လယ္တက္ထြန္ၾကရာ ခမရ ၅၃၉ မွ ဒုအရာခံဗိုလ္ ေသာင္းလွ ဦးေဆာင္ေသာ စစ္သား ၂၀ ခန္႕က လာေရာက္ဟန္႕တားသျဖင့္ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေနာက္တစ္ေန႕တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လွ်ပ္စစ္၀န္ၾကီး ဦးသာလူေခ်ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လာေရာက္ ေျဖရွင္းခဲ့ရသည္။
၀န္ၾကီး ဦးသာလူေခ်အား နိရဥၥရာမွ ေမးျမန္းရာ ယခုလို ေျဖၾကား ေျပာဆိုသည္။
“ အခုလယ္ေတြက အရင္က လယ္သမားေတြ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ ေျမျဖစ္ေပမယ့္ အခုေတာ့ စစ္တပ္ လက္ထဲကို တရား၀င္ ေရာက္သြားျပီ။ ႏိုင္ငံေတာ္ကလည္း စစ္တပ္ပိုင္ ေျမျဖစ္တယ္ဆိုတာ အသိအမွတ္ ျပဳလုိက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို ဒီမိုကေရစီ ရခါစ ပြင့္လင္းလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းေပးထားတဲ့ လယ္ယာေျမနဲ႕ တစ္ျခားေျမမ်ား စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပျပီး ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းကသာ ေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ လယ္သမားေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္က ဒီအတိုင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ရခိုငျပည္နယ္ တြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ တျခား ဌာနဆိုင္ရာမ်ားမွ သိမ္းထားေသာ လယ္ဧက ေသာင္းခ်ီ၍ ရွိေနျပီး လယ္သမားမ်ားက တိုင္ၾကားမူေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းေပးထားေသာ ဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာေရႊ ဦးေဆာင္ေသာ လယ္ယာေျမႏွင့္ တစ္ျခားေျမမ်ား စံုစမ္း စစ္ေရး ေကာ္မရွင္မွ သံုးၾကိမ္တုိင္တိုင္ လယ္ယာေျမမ်ားကို လာေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႕ထက္ထိ တစ္စံုတစ္ရာ ထူးျခားမူ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုေနာက္ဆံုး ရရွိေသာ သတင္းအရ တပ္မေတာ္က သိမ္းယူခဲ့သည့္ လယ္ယာေျမမ်ားအနက္ လက္ရွိ ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ စီမံကိန္းေျမမ်ားမွအပ က်န္လယ္ယာေျမ အားလုံးကို ဇူလိုင္လအတြင္း မူလ ပိုင္ရွင္မ်ားထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ လယ္ယာေျမႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္းထားမႈ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီဝင္ ဦးလွေဆြက ေျပာေၾကာင္း The Voice weekly တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
တရားစြဲရျခင္းမွာ စစ္တပ္က သိမ္းထားေသာ လယ္ဧက ၁၃၂ ဧက ေပၚတြင္ လယ္တက္ထြန္၍ ျဖစ္ေၾကာင္း လယ္သမားမ်ားက ေျပာသည္။
တရားစြဲခံရသူ လယ္သမားမ်ားမွာ ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ အုတ္ေတာင္ျပင္ ေက်းရြာမွ ခမီး အမ်ိဳးသားမ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဦးေမာင္ေရႊလွ၊ ထြန္းစံျဖဴ၊ ဦးေက်ာ္ေအး၊ ဦးေစာလွတုိ႕ ျဖစ္ၾကသည္။
သူတို႕အား ေမလ ၈ ရက္ေန႕က စတင္တရားစြဲဆုိခဲ့ျပီး ယမန္ေန႕ ဇြန္လ ၂၈ ရက္ေန႕က ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ တရားရံုးတြင္ အမူကို စတင္ၾကားနာ စစ္ေဆးခဲ့သည္ဟု အုတ္ေတာင္ျပင္ ေက်းရြာမွ လယ္သမား တစ္ဦးက နိရဥၥရာသုိ႕ ေျပာသည္။
“ မေန႕က တရားရံုးမွာ အမူ စစ္တဲ့ အတြက္ ဦးေမာင္ေရႊလွနဲ႕ ဦးထြန္းစံျဖဴတို႕ သြားၾကပါတယ္။ က်န္တဲ့ လူႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေက်ာ္ေအးနဲ႕ ဦးေစာလွတို႕က က်န္းမာေရး မေကာင္းတဲ့ အတြက္ မသြားႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အမူကို မစစ္ေဆးျဖစ္လိုက္ပါ” ဟု ဆိုသည္။
ေက်ာက္ေတာ္ျမိဳ႕နယ္ အုတ္ေတာင္ျပင္ႏွင့္ ျပိန္းေခ်ာင္းမွ လယ္ ၁၃၂ ဧက ကုိ ကန္ေစာက္ အေျခစုိက္ ခမရ ၅၃၉ က တစ္စံုတစ္ရာ တပ္ အေဆာက္အဦးေဆာက္ လုပ္ရန္ မဟုတ္ဘဲ တပ္ စိုက္ပ်ိဳးေျမလုပ္ရန္ ယခင္ ျပည္ထဲေရး ၀န္ၾကီး ဦးေမာင္ဦး၏ အမိ္န္႕ျဖင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ အတြင္းက သိမ္းယူသြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
အမ်ားစု လယ္ေျမမ်ားမွာ ခမီးတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ လယ္ေျမမ်ား ျဖစ္ၾကျပီး အမ်ားစုမွာ လယ္သိမ္းခံရသျဖင့္ အလုပ္အကိုင္မဲ့ကာ အထူး ဒုကၡေရာက္ေနၾကသည္ဟု ဆိုသည္။
“ လယ္သမား ၂၀ ခန္႕က လံုး၀ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ကေလးေတြကုိေတာင္ ေက်ာင္းမထားႏိုင္တဲ့ အထိ လံုး၀ကို အေျခအေနဆိုးသြားပါတယ္” ဟု ျပိန္းေခ်ာင္းရြာက ဦးေအာင္လိူင္၀င္းက ေျပာသည္။
သုိ႕အတြက္ လယ္သမား ၂၈ ဦးက ယခုလ ၂၃ ရက္ေန႕ကလည္း အသိမ္းခံ လယ္မ်ားေပၚတြင္ ကၽြဲႏြားမ်ားျဖင့္ လယ္တက္ထြန္ၾကရာ ခမရ ၅၃၉ မွ ဒုအရာခံဗိုလ္ ေသာင္းလွ ဦးေဆာင္ေသာ စစ္သား ၂၀ ခန္႕က လာေရာက္ဟန္႕တားသျဖင့္ ျပႆနာ ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ေနာက္တစ္ေန႕တြင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လွ်ပ္စစ္၀န္ၾကီး ဦးသာလူေခ်ဦးေဆာင္ေသာ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လာေရာက္ ေျဖရွင္းခဲ့ရသည္။
၀န္ၾကီး ဦးသာလူေခ်အား နိရဥၥရာမွ ေမးျမန္းရာ ယခုလို ေျဖၾကား ေျပာဆိုသည္။
“ အခုလယ္ေတြက အရင္က လယ္သမားေတြ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့တဲ့ ေျမျဖစ္ေပမယ့္ အခုေတာ့ စစ္တပ္ လက္ထဲကို တရား၀င္ ေရာက္သြားျပီ။ ႏိုင္ငံေတာ္ကလည္း စစ္တပ္ပိုင္ ေျမျဖစ္တယ္ဆိုတာ အသိအမွတ္ ျပဳလုိက္ျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခုလို ဒီမိုကေရစီ ရခါစ ပြင့္လင္းလာတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းေပးထားတဲ့ လယ္ယာေျမနဲ႕ တစ္ျခားေျမမ်ား စံုစမ္းေရး ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပျပီး ဥပေဒ ေဘာင္အတြင္းကသာ ေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႕ ျမင္ပါတယ္။ လယ္သမားေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္က ဒီအတိုင္း ေျပာခဲ့ပါတယ္” ဟု ဆိုသည္။
ရခိုငျပည္နယ္ တြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ တျခား ဌာနဆိုင္ရာမ်ားမွ သိမ္းထားေသာ လယ္ဧက ေသာင္းခ်ီ၍ ရွိေနျပီး လယ္သမားမ်ားက တိုင္ၾကားမူေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းေပးထားေသာ ဒုတိယ ဗိုလ္မွဴးၾကီး ေစာေရႊ ဦးေဆာင္ေသာ လယ္ယာေျမႏွင့္ တစ္ျခားေျမမ်ား စံုစမ္း စစ္ေရး ေကာ္မရွင္မွ သံုးၾကိမ္တုိင္တိုင္ လယ္ယာေျမမ်ားကို လာေရာက္စစ္ေဆးခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႕ထက္ထိ တစ္စံုတစ္ရာ ထူးျခားမူ မရွိေသးေၾကာင္း သိရသည္။
ယခုေနာက္ဆံုး ရရွိေသာ သတင္းအရ တပ္မေတာ္က သိမ္းယူခဲ့သည့္ လယ္ယာေျမမ်ားအနက္ လက္ရွိ ေဆာင္႐ြက္ေနသည့္ စီမံကိန္းေျမမ်ားမွအပ က်န္လယ္ယာေျမ အားလုံးကို ဇူလိုင္လအတြင္း မူလ ပိုင္ရွင္မ်ားထံ ျပန္လည္ ေပးအပ္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ လယ္ယာေျမႏွင့္ အျခားေျမမ်ား သိမ္းဆည္းထားမႈ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီဝင္ ဦးလွေဆြက ေျပာေၾကာင္း The Voice weekly တြင္ ေဖၚျပထားသည္။
တပ္သိမ္းဆည္း ေျမမ်ား ဇူလိုင္ အတြင္း လႊဲအပ္ ေတာ့မည္ကို ေအာက္ေျခ တပ္မ်ား မသိေသး
ေနာ္ဆြိ
မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႔နယ္ အေျခစိုက္ အစိုးရ၏ အမွတ္ (၁၉) စစ္ဆင္ေရး ကြပ္ကဲမွဳ ဌာနခ်ဳပ္ လက္ေအာက္ခံ အမွတ္ ခမ ရ (၅၈၆) တပ္ရင္းသည္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ သိမ္းဆည္းေျမ ျပန္အပ္ေရး အစီစဥ္ကို မသိရ ေသးသျဖင့္ ေျမယာ တိုင္းတာမွဳမ်ား ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ ေနဆဲဟု မ်က္ျမင္ ေျမရွင္ မ်ားက ဆိုပါသည္။
“တိုင္းတာဖို႔ စီစဥ္တဲ့ သူေတြ ကေတာ့ စကခ၁၉ က ဗ်ဴဟာမွဴးဒုတိယ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေအာင္မ်ဳိး၊ခမရ ၅၈၆ က ဒုတပ္ ရင္း မွဴး ဗိုလ္မွဴး ေကာင္းေက်ာ္ ေျမစာရင္း လက္ေထာက္ ဦးစီးမႉး ဦးေအာင္ကိုကိုဦး တို႕က ဦးေဆာင္ ၿပီးေတာ့ မေန႕က ခမရ၅၈၆ စစ္တပ္ကသိမ္းထားတဲ့ ၿခံေျမ ေတြကို တိုင္းတာ မွဳေတြ မလုပ္ဘဲနဲ႔ လိုခ်င္ သေလာက္ကို တိုင္စိုက္ျပီး ဧက ဘယ္ေလာက္ ဆိုၿပီး တပ္နာမည္ စိုက္လိုက္ တာပါဘဲ" ဟု မ်က္ျမင္က ဆိုပါသည္။
ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနသည္ တႏိုင္ငံ လံုး၌ ရွိေသာ ၄င္းတို႔ သိမ္းယူ ထားသည့္ ေျမမ်ားထဲမွတည္ေဆာက္ေရး အစီ အစဥ္ ရွိသည္မွ လဲြၿပီး က်န္တာ အားလံုး ဇူလိုင္ လအတြင္း ျပန္ေပးရန္ အစီအစဥ္ ရွိေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေ၀လြင္က ကတိေပး ခဲ့သည္ဟု အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးလွေဆြက မီဒီယာ မ်ားအား ထုတ္ေဖၚေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။
ခမရ (၅၈၆)သည္၊ ၿခံေျမ (၃၄၁.၃) ဧက အား သိမ္းဆည္း ထားပါသည္။ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနမွ ေျပာေသာ သိမ္းဆည္း ေျမထဲမွ တည္ေဆာက္ေရး အစီ အစဥ္သည္ ဤမွ် မ်ားျပား ႏိုင္မည္ မထင္ေၾကာင္း ခမရ (၅၈၆) အရာရွိေဟာင္း တဦးက ဆို ပါသည္။
“ ဒီၿမိဳ႕ထဲမွာ ရွိတဲ့ တပ္မ စကခ (၁၉) ေတာင္မွ (၁၇၈) ဧကပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္ ဆက္သြယ္ေရးတပ္ စစ္ကူ တပ္လည္း ပါေသးတယ္။ ဒါက လိုအပ္ခ်က္ အမွန္ပါ။ အဲဒီထဲက တပ္မ သက္သက္ အေန နဲ႔ေတာင္ ယူထားတာ ဧက၁၀၀ မၿပည္႔ ပါဘူး။ အခုက ခမရ (၅၈၆) ဟာ တပ္ရင္း အဆင့္ ပါဘဲ ဘာၿဖစ္လို႔ ဧက ၃၀၀ ေက်ာ္ ယူရ တာလဲ။ သဘာ၀ မက် ပါဘူး။ ဒါေပ မဲ့ခက္တာက မ်ားမ်ား သိမ္းထား ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ၿခံကေန ဆပ္ေၾကး ရေနေတာ့ တင္းခံ ေနတာေပါ့။ ေျမရွင္ ဖက္က ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ အမ်ားႀကီး နစ္နာ ပါတယ္” ဟု အရာရွိ ေဟာင္းက ဆိုပါသည္။
ေျမရွင္ မ်ားကမူ ခမရ (၅၈၆) သည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ ေျမဧက (၄၃၀.၃၁၇) အထိ သိမ္းဆည္း ထားေၾကာင္း ေျမတိုင္း ဦးစီး ဌာနက အတည္ျပဳ ထားသည့္အတြက္ ပြင့္လင္း ျမင္သာသည့္ မွန္ကန္ေသာ တိုင္းတာ မွဳမ်ား လုပ္လိုျခင္း မရွိျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
သိမ္းဆည္းေျမ ျပန္ေပးေရး အတြက္ လႊတ္ေတာ္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မီရွင္သည္ ျပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ ဆန္းတြင္ မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႔နယ္၌ လာေရာက္ ေလ့လာ ခဲ့ပါသည္။ ဤေလ့လာေရး အဖြဲ႔တြင္ ေကာ္မီရွင္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား ကိုယ္တိုင္ စစ္တပ္ ဖက္သို႔ ဘက္လိုက္ ခဲ့သည္ဟု ေကာ္မီရွင္ အဖြဲ႔၀င္ တခ်ဳိ႔က ဆိုပါသည္။ http://www.phophtawnews.org/burmese/index.php/news/internal-news/item/380-2013-06-12-12-32-17.html
၂၀၀၂ ခုနွစ္တြင္ သိမ္းဆည္းေျမ အတြက္ အစိုးရမွ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ အၿဖစ္ (၁၂၇၈၃၀၀၀) က်ပ္ ေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမရွင္ မ်ားဆီ ေလွ်ာ္ေပးျခင္း မရွိေပ။ ေလွ်ာ္ေၾကးေငြ မ်ားအတြက္ ခမရ (၅၈၆) ၌ တာ၀န္ ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။
လႊတ္ေတာ္မွ ျပဌာန္း ထားေသာ သိမ္းဆီးေျမ ျပန္ေပးေရး ဥပေဒေၾကာင့္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနသည္ ၄င္းတို႔ သိမ္းဆည္း ထားေသာ ေျမမ်ားကို တည္ေဆာက္ေရး ကိစၥမွ လြဲၿပီး က်န္ေျမမ်ား ဇူလိုင္လ အတြင္း ျပန္လည္ ေပးအပ္ ေတာ့မည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဤေနရာတြင္ အျပဳသေဘာ ေဆာင္မွဳ ျဖစ္လာရန္ လက္ေတြ ႔အေကာင္အထည္ ေဖၚမွဳတြင္ ပြင့္လင္း ျမင္သာၿပီး ခမရ (၅၈၆) ကဲ့သို႔ ျပဳမူ မွဳမ်ဳိး မျပဳလုပ္ မိရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျခံရွင္ မ်ားက ဆိုပါသည္။
“တိုင္းတာဖို႔ စီစဥ္တဲ့ သူေတြ ကေတာ့ စကခ၁၉ က ဗ်ဴဟာမွဴးဒုတိယ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေအာင္မ်ဳိး၊ခမရ ၅၈၆ က ဒုတပ္ ရင္း မွဴး ဗိုလ္မွဴး ေကာင္းေက်ာ္ ေျမစာရင္း လက္ေထာက္ ဦးစီးမႉး ဦးေအာင္ကိုကိုဦး တို႕က ဦးေဆာင္ ၿပီးေတာ့ မေန႕က ခမရ၅၈၆ စစ္တပ္ကသိမ္းထားတဲ့ ၿခံေျမ ေတြကို တိုင္းတာ မွဳေတြ မလုပ္ဘဲနဲ႔ လိုခ်င္ သေလာက္ကို တိုင္စိုက္ျပီး ဧက ဘယ္ေလာက္ ဆိုၿပီး တပ္နာမည္ စိုက္လိုက္ တာပါဘဲ" ဟု မ်က္ျမင္က ဆိုပါသည္။
ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနသည္ တႏိုင္ငံ လံုး၌ ရွိေသာ ၄င္းတို႔ သိမ္းယူ ထားသည့္ ေျမမ်ားထဲမွတည္ေဆာက္ေရး အစီ အစဥ္ ရွိသည္မွ လဲြၿပီး က်န္တာ အားလံုး ဇူလိုင္ လအတြင္း ျပန္ေပးရန္ အစီအစဥ္ ရွိေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေ၀လြင္က ကတိေပး ခဲ့သည္ဟု အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ဦးလွေဆြက မီဒီယာ မ်ားအား ထုတ္ေဖၚေျပာၾကား ခဲ့ပါသည္။
ခမရ (၅၈၆)သည္၊ ၿခံေျမ (၃၄၁.၃) ဧက အား သိမ္းဆည္း ထားပါသည္။ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနမွ ေျပာေသာ သိမ္းဆည္း ေျမထဲမွ တည္ေဆာက္ေရး အစီ အစဥ္သည္ ဤမွ် မ်ားျပား ႏိုင္မည္ မထင္ေၾကာင္း ခမရ (၅၈၆) အရာရွိေဟာင္း တဦးက ဆို ပါသည္။
“ ဒီၿမိဳ႕ထဲမွာ ရွိတဲ့ တပ္မ စကခ (၁၉) ေတာင္မွ (၁၇၈) ဧကပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါေတာင္ ဆက္သြယ္ေရးတပ္ စစ္ကူ တပ္လည္း ပါေသးတယ္။ ဒါက လိုအပ္ခ်က္ အမွန္ပါ။ အဲဒီထဲက တပ္မ သက္သက္ အေန နဲ႔ေတာင္ ယူထားတာ ဧက၁၀၀ မၿပည္႔ ပါဘူး။ အခုက ခမရ (၅၈၆) ဟာ တပ္ရင္း အဆင့္ ပါဘဲ ဘာၿဖစ္လို႔ ဧက ၃၀၀ ေက်ာ္ ယူရ တာလဲ။ သဘာ၀ မက် ပါဘူး။ ဒါေပ မဲ့ခက္တာက မ်ားမ်ား သိမ္းထား ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ၿခံကေန ဆပ္ေၾကး ရေနေတာ့ တင္းခံ ေနတာေပါ့။ ေျမရွင္ ဖက္က ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္ အမ်ားႀကီး နစ္နာ ပါတယ္” ဟု အရာရွိ ေဟာင္းက ဆိုပါသည္။
ေျမရွင္ မ်ားကမူ ခမရ (၅၈၆) သည္ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ ေျမဧက (၄၃၀.၃၁၇) အထိ သိမ္းဆည္း ထားေၾကာင္း ေျမတိုင္း ဦးစီး ဌာနက အတည္ျပဳ ထားသည့္အတြက္ ပြင့္လင္း ျမင္သာသည့္ မွန္ကန္ေသာ တိုင္းတာ မွဳမ်ား လုပ္လိုျခင္း မရွိျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုပါသည္။
သိမ္းဆည္းေျမ ျပန္ေပးေရး အတြက္ လႊတ္ေတာ္ စံုစမ္း စစ္ေဆးေရး ေကာ္မီရွင္သည္ ျပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ ဆန္းတြင္ မြန္ျပည္နယ္ ေရးၿမိဳ႔နယ္၌ လာေရာက္ ေလ့လာ ခဲ့ပါသည္။ ဤေလ့လာေရး အဖြဲ႔တြင္ ေကာ္မီရွင္ အဖြဲ႔၀င္မ်ား ကိုယ္တိုင္ စစ္တပ္ ဖက္သို႔ ဘက္လိုက္ ခဲ့သည္ဟု ေကာ္မီရွင္ အဖြဲ႔၀င္ တခ်ဳိ႔က ဆိုပါသည္။ http://www.phophtawnews.org/burmese/index.php/news/internal-news/item/380-2013-06-12-12-32-17.html
၂၀၀၂ ခုနွစ္တြင္ သိမ္းဆည္းေျမ အတြက္ အစိုးရမွ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ အၿဖစ္ (၁၂၇၈၃၀၀၀) က်ပ္ ေပးထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေျမရွင္ မ်ားဆီ ေလွ်ာ္ေပးျခင္း မရွိေပ။ ေလွ်ာ္ေၾကးေငြ မ်ားအတြက္ ခမရ (၅၈၆) ၌ တာ၀န္ ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။
လႊတ္ေတာ္မွ ျပဌာန္း ထားေသာ သိမ္းဆီးေျမ ျပန္ေပးေရး ဥပေဒေၾကာင့္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီး ဌာနသည္ ၄င္းတို႔ သိမ္းဆည္း ထားေသာ ေျမမ်ားကို တည္ေဆာက္ေရး ကိစၥမွ လြဲၿပီး က်န္ေျမမ်ား ဇူလိုင္လ အတြင္း ျပန္လည္ ေပးအပ္ ေတာ့မည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဤေနရာတြင္ အျပဳသေဘာ ေဆာင္မွဳ ျဖစ္လာရန္ လက္ေတြ ႔အေကာင္အထည္ ေဖၚမွဳတြင္ ပြင့္လင္း ျမင္သာၿပီး ခမရ (၅၈၆) ကဲ့သို႔ ျပဳမူ မွဳမ်ဳိး မျပဳလုပ္ မိရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ျခံရွင္ မ်ားက ဆိုပါသည္။
တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္ခ်ီ တေအာင္း ေက်ာင္းသားမ်ား စာသင့္ခြင့္ မဲ့သြား
ျဖဴျဖဴကို
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း တအာင္း (ပေလာင္) ေဒသတြင္ တအာင္း အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ႏွင့္ အစိုးရ ၾကား တိုက္ပြဲ ျပင္းထန္ လာေနသျဖင့္ ေက်ာင္းသားေပါင္း ေထာင္ခ်ီျပီး စာသင္ခြင့္ မဲ့ေနျပီး ျဖစ္ေၾကာင္း တအာင္း အမ်ဳိးသမီး အစည္းအရံုးမွ ေလြးေႏြးေႏွာင္းက ဆိုပါသည္။
“ တအာင္း ေဒသမွာခဏခဏ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြလည္း မလာရဲၾကေတာ့ဘူး။ တအာင္း ေဒသမွာပရဟိတ ေက်ာင္းေတြရွိေပမယ့္ေက်းရြာေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္က ကေလးေတြ အားလံုးကို သြားထားရမယ္ဆို ေတာ့ မျဖစ္ေသးဘူးေလ၊ အခက္ခဲေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြအျမန္ျပန္လာဖို႕နဲ႕ သူတို႔ရဲ့ လံုၿခံဳေရးကို ရြာလူၾကီး၊ အစိုးရ အာဏာပိုင္၊ တအာင္း အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ TNLA တို႔ အားလံုးမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ခက္တာက အစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ ညွိလို႔မရဘူး” ဟု ဆိုသည္။
အခက္အခဲ ျဖစ္ေနေသာ ေဒသမွာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း မန္တံုျမိဳ႕နယ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းရွိ နွင့္ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်းရြာေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္က စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဤကိစၥအားအစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားနွင့္ TNLA အား တင္ျပ ခဲ႔ၾကေသာ္လည္း အစိုးရဖက္မွ မည္သို႔မွ တုန္႔ျပန္မွဳ မရွိဟု ဆိုပါသည္။
အဆိုပါ ေက်းရြာ မ်ားသည္ အထူးသျဖင့္က်ယ္ေကာင္၊ နားေအာင္ႀကီး၊ နားေအာ္ေလး၊ ခိုမုန္း၊ မန္စပ္၊ ပန္းေရာင္၊ မေကာက္၊ ဆိုင္းလိန္၊ အြယ္ေလာ၊ မန္းမိုင္၊ မေ၀ါ၊ မန္ေအာင္၊ ဟိုတပ္၊ ဆာလူ၊ ထာတ္က်ဲတ္၊ မန္အီ၊ လြယ္ကန္၊ လြယ္ခမ္း၊ ေတာေန၊ လြယ္မြန္းႏွင့္ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ႕နယ္ေငါ့ငါး ေက်းရြာ အပါအ၀င္ ပတ္၀န္းက်င္ေက်းရြာ မ်ားျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါ ေက်းရြာမ်ားသည္ မၾကာခဏ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အတြက္ ဆရာ၊ဆရာမ မ်ား မလာရဲၾကသလို တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ လူထုမ်ား ေက်းရြာမွ ထြက္ေျပး ေနရသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ကေလးမ်ား စာသင္ၾကားခြင့္ မဲ့သြားရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု တအာင္း ေက်ာင္းသားနွင့္ လူငယ္ အစည္းရံုးမွ သတင္းနွင့္ လူအခြင့္အေရး မွတ္တမ္း တာ၀န္ခံ မိုင္းအိုက္မြန္းက ဆိုပါ သည္။
TNLA သည္ တိုက္ပြဲ မျဖစ္ပြားရန္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ေရွာင္ရွား ေနခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရတပ္ဖြဲ႔၏ နယ္ေျမ ရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္လာသလို ခိုလွဳံမွဳေနရာ မဲ့သည့္ဘ၀ျဖင့္ ေနရာမဲ့ ခိုကပ္ ဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္ေနခဲ့ပါသည္။
အစိုးရ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ရပ္တန္႔ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ က်န္းမာေရး၊ စားေသာက္ေရး၊ လံုၿခဳံေရးမ်ား ကင္းမဲ့ေနသည့္ အျပင္ ရြာေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ နွင့္ စစ္ေဘးေၾကာင့္ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ ေနရသည့္ ကေလးမ်ား၏ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ပညာ ေရးသည္ မေရမရာေသာ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေနလာဖြယ္ ရွိေနပါသည္။
“ တအာင္း ေဒသမွာခဏခဏ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ေနတဲ့ အတြက္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြလည္း မလာရဲၾကေတာ့ဘူး။ တအာင္း ေဒသမွာပရဟိတ ေက်ာင္းေတြရွိေပမယ့္ေက်းရြာေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္က ကေလးေတြ အားလံုးကို သြားထားရမယ္ဆို ေတာ့ မျဖစ္ေသးဘူးေလ၊ အခက္ခဲေတြလည္း အမ်ားၾကီး ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြအျမန္ျပန္လာဖို႕နဲ႕ သူတို႔ရဲ့ လံုၿခံဳေရးကို ရြာလူၾကီး၊ အစိုးရ အာဏာပိုင္၊ တအာင္း အမ်ဳိးသား လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ TNLA တို႔ အားလံုးမွာ တာ၀န္ရွိပါတယ္။ ခက္တာက အစိုးရတပ္ေတြနဲ႔ ညွိလို႔မရဘူး” ဟု ဆိုသည္။
အခက္အခဲ ျဖစ္ေနေသာ ေဒသမွာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း မန္တံုျမိဳ႕နယ္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းရွိ နွင့္ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်းရြာေပါင္း (၂၀)ေက်ာ္က စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ ဤကိစၥအားအစိုးရ အာဏာပိုင္မ်ားနွင့္ TNLA အား တင္ျပ ခဲ႔ၾကေသာ္လည္း အစိုးရဖက္မွ မည္သို႔မွ တုန္႔ျပန္မွဳ မရွိဟု ဆိုပါသည္။
အဆိုပါ ေက်းရြာ မ်ားသည္ အထူးသျဖင့္က်ယ္ေကာင္၊ နားေအာင္ႀကီး၊ နားေအာ္ေလး၊ ခိုမုန္း၊ မန္စပ္၊ ပန္းေရာင္၊ မေကာက္၊ ဆိုင္းလိန္၊ အြယ္ေလာ၊ မန္းမိုင္၊ မေ၀ါ၊ မန္ေအာင္၊ ဟိုတပ္၊ ဆာလူ၊ ထာတ္က်ဲတ္၊ မန္အီ၊ လြယ္ကန္၊ လြယ္ခမ္း၊ ေတာေန၊ လြယ္မြန္းႏွင့္ ကြတ္ခိုင္ျမိဳ႕နယ္ေငါ့ငါး ေက်းရြာ အပါအ၀င္ ပတ္၀န္းက်င္ေက်းရြာ မ်ားျဖစ္ပါသည္။
အဆိုပါ ေက်းရြာမ်ားသည္ မၾကာခဏ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနသည့္ အတြက္ ဆရာ၊ဆရာမ မ်ား မလာရဲၾကသလို တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ လူထုမ်ား ေက်းရြာမွ ထြက္ေျပး ေနရသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ ကေလးမ်ား စာသင္ၾကားခြင့္ မဲ့သြားရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု တအာင္း ေက်ာင္းသားနွင့္ လူငယ္ အစည္းရံုးမွ သတင္းနွင့္ လူအခြင့္အေရး မွတ္တမ္း တာ၀န္ခံ မိုင္းအိုက္မြန္းက ဆိုပါ သည္။
TNLA သည္ တိုက္ပြဲ မျဖစ္ပြားရန္ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ေရွာင္ရွား ေနခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရတပ္ဖြဲ႔၏ နယ္ေျမ ရွင္းလင္းေရး စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားေနရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္လာသလို ခိုလွဳံမွဳေနရာ မဲ့သည့္ဘ၀ျဖင့္ ေနရာမဲ့ ခိုကပ္ ဒုကၡသည္မ်ား ျဖစ္ေနခဲ့ပါသည္။
အစိုးရ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ရပ္တန္႔ျခင္း မရွိသည့္အတြက္ က်န္းမာေရး၊ စားေသာက္ေရး၊ လံုၿခဳံေရးမ်ား ကင္းမဲ့ေနသည့္ အျပင္ ရြာေပါင္း (၂၀) ေက်ာ္ နွင့္ စစ္ေဘးေၾကာင့္ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္ ေနရသည့္ ကေလးမ်ား၏ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ပညာ ေရးသည္ မေရမရာေသာ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေနလာဖြယ္ ရွိေနပါသည္။
သုဝဏၰဘူမိၿမိဳ႕ေဟာင္း ပဏာမတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း စက္တင္ဘာလတြင္ စတင္ေတာ့မည္
ခတၱာနန္း
မြန္ေရွးေဟာင္းၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္သည့္ သုဝဏၰဘူမိ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းကို လာမည့္စက္တင္ဘာလတြင္ ပဏာမအျဖစ္ ဆာေဗး “survey” စတင္လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ယင္းစာတမ္းဖတ္ပြဲတက္ေရာက္ခဲ့သူ သမိုင္းသုေတသနဌာနမွ အၿငိမ္းစားလက္ေထာက္ ညႊန္ၾကားေရးမွူး ဦးစံဝင္းက ေျပာသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ ၂၅-၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ၂ ရက္တာက်င္းပခဲ့ေသာ သုဝဏၰဘူမိၿမိဳ႕ေဟာင္း ျပန္လည္ တူေဖာ္ေရး စားတမ္းဖတ္ပြဲႏွင့္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ဆုံးျဖတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဦးစံဝင္းက “ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြအရ တူးေဖာ္ေရး မလုပ္ခင္းမွာ ဆာေဗး အရင္လုပ္ရပါတယ္၊ အုပ္စုအလိုက္ခြဲၿပီး အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းရပါမယ္၊ အဆက္မျပတ္လုပ္ေဆာင္သြားရပါမယ္၊ ဆာေဗး ရလာဒ္ေတြကို ျပန္လည္သုံးသပ္ၿပီးမွ တူးေဖာ္မွုကို စတင္နိုင္မွာပါ” ဟု ေျပာသည္။
နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ဘတ္ဂ်က္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ၃ ႏွစ္ႏွင့္ ၅ ႏွစ္ဟူ၍ ႏွစ္ပိုင္းခြဲထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခင္တူးေဖာ္ခဲ့သည့္ေနရာမ်ားႏွင့္ လက္ရွိျဖစ္နိုင္ေၿခ အရွိဆုံးေနရာမ်ားကို ဆက္လက္တူးေဖာ္နိုင္ရန္ ႀကိဳးစားသြားမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ မႏူဟာမင္း ေနထိုင္ခဲ့သည့္ လက္ရွိသထုံၿမိဳ႕ႏွင့္ “ဝင္းက” ပတ္ဝန္းက်င္ အရက္သည္မ(အာယတၼ) ေဒသ ႏွစ္ေနရာအား ဦးစားေပးကြင္းဆင္း ေလ့လာသြားမည္ ျဖစ္သည္။
ကနဦးတြင္ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ေရွးေဟာင္းသမိုင္းတူးေဖာ္ေရး ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားအျပင္ သစ္ေတာ၊ ေျမတိုင္း၊ စည္းပင္ႏွင့္ မြန္သမိုင္းပညာရွင္မ်ားလည္း ပါဝင္မည္ဟု သိရသည္။
စာတမ္းတင္သြင္းဖတ္ၾကားခဲ့သူ အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းမ်ားေမာ္ကြန္းတိုက္ဦးစီးဌာန၏ ညႊန္ၾကားေရးမွုးေဟာင္း (အၿငိမ္းစား) နိုင္ေမာင္တိုးက “တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္သုံးသပ္မွု အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ထပ္လုပ္သြားမယ့္အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
သုဝဏၰဘူမိၿမိဳ႕ေဟာင္း ျပန္လည္တူးေဖာ္ေရး စာတမ္းဖတ္ပြဲႏွင့္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ စာတမ္း ၁၉ ေစာင္ တင္သြင္းလာသည့္အနက္ သုဝဏၰဘူမိ သထုံၿမိဳ႕ေဟာင္းႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ စာတမ္း ၈ ေစာင္ကို ပယ္လိုက္ေၾကာင္း၊ စာတမ္းဖတ္ပြဲ က်င္းပၿပီးေနာက္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ခြဲ၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းအစီအစဥ္ေရးဆြဲခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
သုဝဏၰဘူမိသည္ ထိုင္းနိုင္ငံတြင္းလည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယနိုင္ငံတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဂ်ားဘားကၽြန္း ဆူမတ္ထရားကၽြန္းေဒသမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဒ႑ာရီပုံျပင္ကဲ့သို႔ေျပာဆိုမွုမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း သထုံၿမိဳ႕သည္ သုဝဏၰဘူမိ မြန္ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ျဖစ္ေၾကာင္းအဆိုကို ျမန္မာပညာရွင္မ်ား အသိအမွတ္ျပဳ သေဘာတူထားၾကသည္။
ၿပီးခဲ့သည့္ ဇြန္လ ၂၅-၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ၂ ရက္တာက်င္းပခဲ့ေသာ သုဝဏၰဘူမိၿမိဳ႕ေဟာင္း ျပန္လည္ တူေဖာ္ေရး စားတမ္းဖတ္ပြဲႏွင့္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယင္းကဲ့သို႔ဆုံးျဖတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဦးစံဝင္းက “ အဲဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြအရ တူးေဖာ္ေရး မလုပ္ခင္းမွာ ဆာေဗး အရင္လုပ္ရပါတယ္၊ အုပ္စုအလိုက္ခြဲၿပီး အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းရပါမယ္၊ အဆက္မျပတ္လုပ္ေဆာင္သြားရပါမယ္၊ ဆာေဗး ရလာဒ္ေတြကို ျပန္လည္သုံးသပ္ၿပီးမွ တူးေဖာ္မွုကို စတင္နိုင္မွာပါ” ဟု ေျပာသည္။
နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ဘတ္ဂ်က္ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ၃ ႏွစ္ႏွင့္ ၅ ႏွစ္ဟူ၍ ႏွစ္ပိုင္းခြဲထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယခင္တူးေဖာ္ခဲ့သည့္ေနရာမ်ားႏွင့္ လက္ရွိျဖစ္နိုင္ေၿခ အရွိဆုံးေနရာမ်ားကို ဆက္လက္တူးေဖာ္နိုင္ရန္ ႀကိဳးစားသြားမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ မႏူဟာမင္း ေနထိုင္ခဲ့သည့္ လက္ရွိသထုံၿမိဳ႕ႏွင့္ “ဝင္းက” ပတ္ဝန္းက်င္ အရက္သည္မ(အာယတၼ) ေဒသ ႏွစ္ေနရာအား ဦးစားေပးကြင္းဆင္း ေလ့လာသြားမည္ ျဖစ္သည္။
ကနဦးတြင္ တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းသြားမည္ျဖစ္ၿပီး ေရွးေဟာင္းသမိုင္းတူးေဖာ္ေရး ကၽြမ္းက်င္ပညာရွင္မ်ားအျပင္ သစ္ေတာ၊ ေျမတိုင္း၊ စည္းပင္ႏွင့္ မြန္သမိုင္းပညာရွင္မ်ားလည္း ပါဝင္မည္ဟု သိရသည္။
စာတမ္းတင္သြင္းဖတ္ၾကားခဲ့သူ အမ်ိဳးသားမွတ္တမ္းမ်ားေမာ္ကြန္းတိုက္ဦးစီးဌာန၏ ညႊန္ၾကားေရးမွုးေဟာင္း (အၿငိမ္းစား) နိုင္ေမာင္တိုးက “တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ တစ္ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ျပန္လည္သုံးသပ္မွု အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲေတြကို ထပ္လုပ္သြားမယ့္အစီအစဥ္ ရွိပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
သုဝဏၰဘူမိၿမိဳ႕ေဟာင္း ျပန္လည္တူးေဖာ္ေရး စာတမ္းဖတ္ပြဲႏွင့္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ စာတမ္း ၁၉ ေစာင္ တင္သြင္းလာသည့္အနက္ သုဝဏၰဘူမိ သထုံၿမိဳ႕ေဟာင္းႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ စာတမ္း ၈ ေစာင္ကို ပယ္လိုက္ေၾကာင္း၊ စာတမ္းဖတ္ပြဲ က်င္းပၿပီးေနာက္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပြဲတြင္ အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ခြဲ၍ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး တူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းအစီအစဥ္ေရးဆြဲခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
သုဝဏၰဘူမိသည္ ထိုင္းနိုင္ငံတြင္းလည္းေကာင္း၊ အိႏၵိယနိုင္ငံတြင္ လည္းေကာင္း၊ ဂ်ားဘားကၽြန္း ဆူမတ္ထရားကၽြန္းေဒသမ်ားျဖစ္သည္ဟု ဒ႑ာရီပုံျပင္ကဲ့သို႔ေျပာဆိုမွုမ်ားရွိခဲ့ေသာ္လည္း သထုံၿမိဳ႕သည္ သုဝဏၰဘူမိ မြန္ၿမိဳ႕ေတာ္ေဟာင္း ျဖစ္ေၾကာင္းအဆိုကို ျမန္မာပညာရွင္မ်ား အသိအမွတ္ျပဳ သေဘာတူထားၾကသည္။
မေလး႐ွား ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အေရး ရတက္ မေအးရေသးပါ
ေ႐ႊဟသၤာ
မေလး႐ွား ႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အေပၚအၾကမ္းဖက္ သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း မိမိတို႕ေနရပ္ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လိုၾကသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မ်ားအား ကူညီ ေဆာင္႐ြက္ ေပးေန မႈမ်ား ႐ွိေန ေသာ္လည္း အမ်ားစုမွာ မျပန္ႏိုင္ ေသးေၾကာင္း မေလး႐ွား ႏိုင္ငံရွိ ကပုန္း (၇) ရက္ နာေရး ကူညီမႈ အသင္းက ဆိုပါသည္။
“အခက္ခဲဆံုးက မေလး႐ွား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးကို ဒဏ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥၾကန္႕ၾကာ တာရယ္ ေငြေၾကး အခက္အခဲ ႐ွိတာရယ္ ေနာက္ေတာ့ ဒီကြာလလမ္ပူ ျမန္မာ သံ႐ံုးကို ေရာက္ဖို႔ အျခား ေဒသ အသီးသီးက လာရတဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ သားေတြ အတြက္ လမ္းခရီးမွာက လံုၿခံဳမႈ မ႐ွိ ဘူးေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အနည္း စုသာ ျပန္ႏိုင္ ၾကေသးတယ္၊ ရာဂဏန္း ေလာက္ပဲ ျပန္ၾက ေသးတယ္” ဟု ကပုန္း (၇) ရက္ နာေရး ကူညီမႈအသင္း ဥကၠ႒ ကိုဆန္းဝင္းက ဆိုပါသည္။
ထိုအေျခအေန မ်ား၌ အျမန္ ျပန္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ ေပးမည္ဟု ဆိုသည့္ ၾကားပြဲစားမ်ားလည္း ေပၚထြက္ ေနေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ယမာန္ေန႕၌လည္း ေစာင့္ဆိုင္း ရမႈၾကန္႕ၾကာျခင္းကို မခံႏိုင္ သျဖင့္ ေအာက္လမ္းေခၚ ထိုင္းနယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ လမ္းမွ တဆင့္ ျပန္သြားၾကသည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ား ထဲမွ လူေပါင္း (၂၅) ဦး အဖမ္းခံ ရေၾကာင္းလည္း ကိုဆန္းဝင္းမွ ဆိုပါသည္။
မေလး႐ွား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးသို႔ လူတစ္ဦးလွ်င္ မေလး႐ွားေငြ (၄၀၀) ဒဏ္႐ိုက္ခံရမည္ျဖစ္ကာ ၄င္းၿပီးမွ မိမိတို႔ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ဒဏ္႐ိုက္ရန္အတြက္ တစ္သုတ္လွ်င္ ရက္ေပါင္း (၃၀) မွ (၄၅) ရက္ အထိ မေလး႐ွား လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးမွ ခ်ိန္းဆိုေနသျဖင့္ ခ်က္ျခင္းျပန္လိုသည့္ အလုပ္သမားမ်ား အခက္အခဲ ျဖစ္ေနၾကရသည္။
ဇြန္လ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္႐ွိလာေသာ အရွင္ ဉာဏိ ႆရအား မေလး႐ွားႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံမႉး စစ္သံမႉးႏွင့္ အလုပ္သမား သံအရာ႐ွိ တို႕ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ခဲ့ၾကသည္။ ဆရာေတာ္မွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျပည္ေတာ္ျပန္ႏိုင္ေရး အခက္အခဲမ်ား ေမးျမန္းခဲ့ၿပီးေနာက္ သီတဂူေဖာင္ေဒး႐ွင္းမွ အလႉေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀၃,၃၄၀ ကို သံ႐ံုးမွ ၾကားခံ ကူညီေပးေနသည့္ ကိုသီဟေမာင္ေမာင္အား ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
၄င္းေငြမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္လိုသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား မေလး႐ွား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဒဏ္႐ိုက္ေငြေပးရာ၌ အသံုးျပဳရန္ ေပးအပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေငြပမာဏသည္ လူေပါင္း (၁၀၀၀) ေက်ာ္ခန္႕ဒဏ္ေဆာင္ရန္ လံုေလာက္မႈ ႐ွိသည္ဟု ကိုဆန္းဝင္းက ေျပာသည္။
ထို႕ျပင္ ဧရာဝတီ ေဖာင္ေဒး႐ွင္းမွ အခမဲ့ ေလယာဥ္ လက္မွတ္ ၁၀၀၀ ေစာင္ႏွင့္ ပရီမီးယား ေကာ္ဖီမစ္ႏွင့္ ကပုန္း (၇) ရက္နာေရး ကူညီမႈ အသင္းတို႔မွ စုေပါင္း၍ အခမဲ့ေလယာဥ္ လက္မွတ္ (၅၀၀) စုစုေပါင္း အခမဲ့ ေလယာဥ္ လက္မွတ္ (၁၅၀၀) ႐ွိသည္ဟုဆိုပါသည္။
“ျပန္ခ်င္ရင္ ေငြမ႐ွိလည္း ရတယ္ ဘာမွမလိုဘူး၊ ဒဏ္ေၾကးေပးဖို႔ေငြလည္း ႐ွိတယ္၊ အခမဲ့ ေလယာဥ္လက္မွတ္ေတြလည္း႐ွိတယ္ ၊ဒါေပမယ့္ တစ္ဦးခ်င္းစီ အေျခအေနမွာကိုက ျခားနားတဲ့ ဘဝေပး အေျခအေန အခက္အခဲေတြက အေၾကာင္းေၾကာင္း ႐ွိေနၾကတာ ဆိုေတာ့ အမ်ားဆံုး ျပန္ျဖစ္ရင္ေတာင္ (၅၀၀၀) ဝန္းက်င္ေလာက္ပဲ ႐ွိလိမ့္မယ္လို႕ ကႊ်န္ေတာ္ ခန္႔မွန္းတယ္” ဟု ကိုဆန္းဝင္းမွ ဆက္ေျပာသည္။
မေလး႐ွားႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အၾကမ္းဖက္ အသတ္ခံရမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေနာက္၄င္းတို႔၏ မိသားစုဝင္မ်ားအား ေထာက္ပံရန္၊ ေဆး႐ံုတက္ေရာက္ ကုသရသူမ်ား စရိတ္ေပးရန္ ၊ေသဆံုးသူမ်ားအား နာေရး ကိစၥ အသံုးျပဳရန္အတြက္ ကပုန္း (၇) ရက္နာေရး ကူညီမႈ အသင္းသို႕ျမန္မာႏိုင္ငံသား အလႉ႐ွင္ ေစတနာ႐ွင္မ်ားမွ စုေပါင္း လႉဒါန္း ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
Max Myanmar မွ ဦးေဇာ္ေဇာ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၀,၀၀၀၊ ကေမၻာဇဘဏ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ကိုဝင္းမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၀,၀၀၀၊ အီလဲဗင္း မီဒီယာဂ႐ုမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁,၀၀၀ ( မေလး႐ွား ရင္းဂစ္ေငြ ၃,၀၆၅)၊ စင္ကာပူဓမၼေမာင္ႏွမမ်ားအဖဲြ႕မွစင္ကာပူေဒၚလာ (၅,၀၀၀) စသည့္ အလႉ႐ွင္မ်ားမွကပုန္း (၇) ရက္နာေရး ကူညီမႈ အသင္းသို႕ အသီးသီးေပးအပ္ လွဴဒါန္း ခဲ့ၾကပါသည္။
မေလး႐ွားႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္ ျမန္မာ အလုပ္သမား ႏွစ္သိန္းခန္႕၊ မရားမဝင္ ျမန္မာအလုပ္သမား ႏွစ္သိန္းခန္႕UNHCR မွ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ထားၿပီး တတိယႏိုင္ငံ ထြက္ခြာရန္ ေစာင့္ဆိုင္း ေနသူမ်ား တစ္သိန္းခန္႔ စုစုေပါင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား ငါးသိန္းခန္႕႐ွိမည္ဟု မေလး႐ွား အစိုးရက မေလး႐ွား အစိုးရ သတင္းစာ၌ ထုတ္ေဖာ္ေရးသား ခဲ့ဖူးသည္။
၄င္းျပင္ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစု အလုပ္လုပ္ကိုင္ ေနၾကသည့္ စက္႐ံု အလုပ္႐ံုမ်ားတြင္လည္း ထိုသို႔ အားလံုး ခ်က္ျခင္းျပန္ရန္ အလုပ္႐ွင္ဘက္မွ ခြင့္မျပဳႏိုင္သလို အလုပ္ေလွ်ာက္စဥ္ သေဘာ တူထားသည့္ အတိုင္း အနည္းဆံုး ရက္ေပါင္း (၉၀) ခန္႔ေစာင့္ဆိုင္းၿပီးမွ အလုပ္မွ ထြက္ခြင့္ရၾကကာ ၿပီးမွ ျပန္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ အစိုးရ၏ စီစဥ္ လုပ္ေဆာင္ ေပးမႈမ်ား သိ႐ွိ ႏိုင္ရန္ အတြက္ မေလး႐ွား ႏိုင္ငံ႐ွိ ျမန္မာ သံ႐ံုးႏွင့္ အလုပ္သမား သံမွဴး ဦးစိုးဝင္းတို႔အား ေ႐ႊဟသၤာ သတင္းဌာနမွ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ရန္ ၾကိဳးစား ခဲ့ေသာ္လည္း မရခဲ့ေပ။
“အခက္ခဲဆံုးက မေလး႐ွား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးကို ဒဏ္ေဆာင္ရမယ့္ ကိစၥၾကန္႕ၾကာ တာရယ္ ေငြေၾကး အခက္အခဲ ႐ွိတာရယ္ ေနာက္ေတာ့ ဒီကြာလလမ္ပူ ျမန္မာ သံ႐ံုးကို ေရာက္ဖို႔ အျခား ေဒသ အသီးသီးက လာရတဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ သားေတြ အတြက္ လမ္းခရီးမွာက လံုၿခံဳမႈ မ႐ွိ ဘူးေလ။ အဲဒါေၾကာင့္ အနည္း စုသာ ျပန္ႏိုင္ ၾကေသးတယ္၊ ရာဂဏန္း ေလာက္ပဲ ျပန္ၾက ေသးတယ္” ဟု ကပုန္း (၇) ရက္ နာေရး ကူညီမႈအသင္း ဥကၠ႒ ကိုဆန္းဝင္းက ဆိုပါသည္။
ထိုအေျခအေန မ်ား၌ အျမန္ ျပန္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ ေပးမည္ဟု ဆိုသည့္ ၾကားပြဲစားမ်ားလည္း ေပၚထြက္ ေနေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
ယမာန္ေန႕၌လည္း ေစာင့္ဆိုင္း ရမႈၾကန္႕ၾကာျခင္းကို မခံႏိုင္ သျဖင့္ ေအာက္လမ္းေခၚ ထိုင္းနယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္ လမ္းမွ တဆင့္ ျပန္သြားၾကသည့္ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ား ထဲမွ လူေပါင္း (၂၅) ဦး အဖမ္းခံ ရေၾကာင္းလည္း ကိုဆန္းဝင္းမွ ဆိုပါသည္။
မေလး႐ွား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရးသို႔ လူတစ္ဦးလွ်င္ မေလး႐ွားေငြ (၄၀၀) ဒဏ္႐ိုက္ခံရမည္ျဖစ္ကာ ၄င္းၿပီးမွ မိမိတို႔ႏိုင္ငံသို႔ ျပန္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ဒဏ္႐ိုက္ရန္အတြက္ တစ္သုတ္လွ်င္ ရက္ေပါင္း (၃၀) မွ (၄၅) ရက္ အထိ မေလး႐ွား လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးမွ ခ်ိန္းဆိုေနသျဖင့္ ခ်က္ျခင္းျပန္လိုသည့္ အလုပ္သမားမ်ား အခက္အခဲ ျဖစ္ေနၾကရသည္။
ဇြန္လ (၂၄) ရက္ေန႔တြင္ မေလး႐ွားႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္႐ွိလာေသာ အရွင္ ဉာဏိ ႆရအား မေလး႐ွားႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံမႉး စစ္သံမႉးႏွင့္ အလုပ္သမား သံအရာ႐ွိ တို႕ႏွင့္ ေတြ႕ဆံု ခဲ့ၾကသည္။ ဆရာေတာ္မွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ား ျပည္ေတာ္ျပန္ႏိုင္ေရး အခက္အခဲမ်ား ေမးျမန္းခဲ့ၿပီးေနာက္ သီတဂူေဖာင္ေဒး႐ွင္းမွ အလႉေငြ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁၀၃,၃၄၀ ကို သံ႐ံုးမွ ၾကားခံ ကူညီေပးေနသည့္ ကိုသီဟေမာင္ေမာင္အား ေပးအပ္ခဲ့ပါသည္။
၄င္းေငြမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံျပန္လိုသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား မေလး႐ွား လူဝင္မႈ ႀကီးၾကပ္ေရး ဒဏ္႐ိုက္ေငြေပးရာ၌ အသံုးျပဳရန္ ေပးအပ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေငြပမာဏသည္ လူေပါင္း (၁၀၀၀) ေက်ာ္ခန္႕ဒဏ္ေဆာင္ရန္ လံုေလာက္မႈ ႐ွိသည္ဟု ကိုဆန္းဝင္းက ေျပာသည္။
ထို႕ျပင္ ဧရာဝတီ ေဖာင္ေဒး႐ွင္းမွ အခမဲ့ ေလယာဥ္ လက္မွတ္ ၁၀၀၀ ေစာင္ႏွင့္ ပရီမီးယား ေကာ္ဖီမစ္ႏွင့္ ကပုန္း (၇) ရက္နာေရး ကူညီမႈ အသင္းတို႔မွ စုေပါင္း၍ အခမဲ့ေလယာဥ္ လက္မွတ္ (၅၀၀) စုစုေပါင္း အခမဲ့ ေလယာဥ္ လက္မွတ္ (၁၅၀၀) ႐ွိသည္ဟုဆိုပါသည္။
“ျပန္ခ်င္ရင္ ေငြမ႐ွိလည္း ရတယ္ ဘာမွမလိုဘူး၊ ဒဏ္ေၾကးေပးဖို႔ေငြလည္း ႐ွိတယ္၊ အခမဲ့ ေလယာဥ္လက္မွတ္ေတြလည္း႐ွိတယ္ ၊ဒါေပမယ့္ တစ္ဦးခ်င္းစီ အေျခအေနမွာကိုက ျခားနားတဲ့ ဘဝေပး အေျခအေန အခက္အခဲေတြက အေၾကာင္းေၾကာင္း ႐ွိေနၾကတာ ဆိုေတာ့ အမ်ားဆံုး ျပန္ျဖစ္ရင္ေတာင္ (၅၀၀၀) ဝန္းက်င္ေလာက္ပဲ ႐ွိလိမ့္မယ္လို႕ ကႊ်န္ေတာ္ ခန္႔မွန္းတယ္” ဟု ကိုဆန္းဝင္းမွ ဆက္ေျပာသည္။
မေလး႐ွားႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား အၾကမ္းဖက္ အသတ္ခံရမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး ေနာက္၄င္းတို႔၏ မိသားစုဝင္မ်ားအား ေထာက္ပံရန္၊ ေဆး႐ံုတက္ေရာက္ ကုသရသူမ်ား စရိတ္ေပးရန္ ၊ေသဆံုးသူမ်ားအား နာေရး ကိစၥ အသံုးျပဳရန္အတြက္ ကပုန္း (၇) ရက္နာေရး ကူညီမႈ အသင္းသို႕ျမန္မာႏိုင္ငံသား အလႉ႐ွင္ ေစတနာ႐ွင္မ်ားမွ စုေပါင္း လႉဒါန္း ခဲ့ၾကေၾကာင္း ဆိုပါသည္။
Max Myanmar မွ ဦးေဇာ္ေဇာ္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂၀,၀၀၀၊ ကေမၻာဇဘဏ္ ဥကၠ႒ ဦးေအာင္ကိုဝင္းမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၀,၀၀၀၊ အီလဲဗင္း မီဒီယာဂ႐ုမွ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁,၀၀၀ ( မေလး႐ွား ရင္းဂစ္ေငြ ၃,၀၆၅)၊ စင္ကာပူဓမၼေမာင္ႏွမမ်ားအဖဲြ႕မွစင္ကာပူေဒၚလာ (၅,၀၀၀) စသည့္ အလႉ႐ွင္မ်ားမွကပုန္း (၇) ရက္နာေရး ကူညီမႈ အသင္းသို႕ အသီးသီးေပးအပ္ လွဴဒါန္း ခဲ့ၾကပါသည္။
မေလး႐ွားႏိုင္ငံတြင္ တရားဝင္ ျမန္မာ အလုပ္သမား ႏွစ္သိန္းခန္႕၊ မရားမဝင္ ျမန္မာအလုပ္သမား ႏွစ္သိန္းခန္႕UNHCR မွ ဒုကၡသည္ အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ ထားၿပီး တတိယႏိုင္ငံ ထြက္ခြာရန္ ေစာင့္ဆိုင္း ေနသူမ်ား တစ္သိန္းခန္႔ စုစုေပါင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား ငါးသိန္းခန္႕႐ွိမည္ဟု မေလး႐ွား အစိုးရက မေလး႐ွား အစိုးရ သတင္းစာ၌ ထုတ္ေဖာ္ေရးသား ခဲ့ဖူးသည္။
၄င္းျပင္ျမန္မာႏိုင္ငံသား အမ်ားစု အလုပ္လုပ္ကိုင္ ေနၾကသည့္ စက္႐ံု အလုပ္႐ံုမ်ားတြင္လည္း ထိုသို႔ အားလံုး ခ်က္ျခင္းျပန္ရန္ အလုပ္႐ွင္ဘက္မွ ခြင့္မျပဳႏိုင္သလို အလုပ္ေလွ်ာက္စဥ္ သေဘာ တူထားသည့္ အတိုင္း အနည္းဆံုး ရက္ေပါင္း (၉၀) ခန္႔ေစာင့္ဆိုင္းၿပီးမွ အလုပ္မွ ထြက္ခြင့္ရၾကကာ ၿပီးမွ ျပန္ႏိုင္ၾကမည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ အစိုးရ၏ စီစဥ္ လုပ္ေဆာင္ ေပးမႈမ်ား သိ႐ွိ ႏိုင္ရန္ အတြက္ မေလး႐ွား ႏိုင္ငံ႐ွိ ျမန္မာ သံ႐ံုးႏွင့္ အလုပ္သမား သံမွဴး ဦးစိုးဝင္းတို႔အား ေ႐ႊဟသၤာ သတင္းဌာနမွ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ရန္ ၾကိဳးစား ခဲ့ေသာ္လည္း မရခဲ့ေပ။
ရန္ကုန္- ဒလ ျမစ္ကူး တံတားေဆာက္မည့္ သတင္းေၾကာင့္ ဒလ အိမ္ၿခံေျမေစ်း တဟုန္ထုိးတက္
ညိမ္းျပည့္စံု
အစုိးရက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းႏွင့္ ဒလၿမိဳ႕နယ္တို႔ကုိ ပုိင္းျခားထားေသာ ရန္ကုန္ျမစ္ ျဖတ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္ရန္ အႀကိဳ ေလ့လာဆန္းစစ္ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္လုိက္ရာ ဒလၿမိဳ႕နယ္ရွိ အိမ္ၿခံေျမ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ရုတ္တရက္ တဟုန္ထုိး ျမင့္တက္သြားေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ကုိရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ခ်စ္ၾကည္ေရး အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ရန္ကုန္ – ဒလ ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တံတား တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ အႀကဳိ အင္ဂ်င္နီယာ ဆုိင္ရာ ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈမ်ားကုိ ကုိရီးယား ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ Korea SAMBO Engineering ကုမၸဏီက ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တံတားတည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ စတင္ၿပီး ၃ ႏွစ္နီးပါးၾကာျမင့္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ အင္ဂ်င္နီယာမႉးႀကီး ဦး၀င္းေဇာ္က အစုိးရပုိင္သတင္းစာမ်ားသုိ႔ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိၿပီးေနာက္ ဒလအိမ္ၿခံေျမ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ရုတ္တရက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ထုိးတက္သြားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဒလၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိမ္ၿခံေျမေစ်းမ်ား တဟုန္ထုိးျမင့္တက္လ်က္ရွိရာ ယခင္က သိန္း ၅၀ ခန္႔သာ ရွိေသာ ေျမကြက္မ်ားသည္ ယခုအခါ သိန္း ၁၀၀၀ မွ ၂၀၀၀ အၾကား အဆေပါင္းမ်ားစြာ ေစ်းထုိးတက္သြားၿပီး ဒလၿမိဳ႕နယ္သုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အိမ္ၿခံေျမ ကုမၸဏီမ်ား လာေရာက္ ရုံးခန္းဖြင့္လွစ္မႈ ရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“အရင္က ဒလ ၿမိဳ႕ထဲပိုင္းမွာရွိတဲ့ လမ္းမေပၚက အလ်ား ေပ ၄၀၊ အနံ ေပ ၆၀ ရွိတဲ့ အိမ္နဲ႔ေျမက က်ပ္သိန္း ၅၀ ေလာက္ဆို ေကာင္းေကာင္း ရတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ အိမ္္ၿခံေျမေတြက သိန္း ၁၀၀၀၊ ၂၀၀၀ ေလာက္ အနည္းဆံုးထားၿပီး ေခၚေနၾကတယ္။ ပါးစပ္ထဲက ေစ်းေတြအတိုင္း ေခၚခ်င္သလို ေခၚေနၾကတာ။ တကယ္ အေရာင္းျဖစ္သြားရင္ေတာ့ ၇၀၀၊ ၈၀၀ ေလာက္နဲ႔ပဲ ထြက္တာ မ်ားပါတယ္” ဟု ဒလၿမိဳ႕တြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္ရက္ခန္႔ကမွ အိမ္ၿခံေျမ ႐ံုးခြဲဖြင့္လွစ္လိုက္သည့္ Fuji အိမ္ၿခံေျမ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူ ကိုေက်ာ္ဝဏၰထြန္းက ေျပာသည္။
ဒလၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိမ္ၿခံေျမေစ်း ျမင့္တက္မႈႏွင့္အတူ ၀ယ္ယူရန္ ေလ့လာသူ မ်ားျပားၿပီး အေရာင္းအ၀ယ္မွာလည္း ေန႔စဥ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ လတ္တေလာ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ အမ်ားစု ဒလၿမိဳ႕နယ္သုိ႔ အေျပးအလႊား ေရာက္ရွိလာၿပီး အိမ္ၿခံေျမ ၀ယ္လက္ အမ်ားစုမွာ နယ္ေဒသမ်ားမွ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ နယ္စပ္ေဒသမ်ားမွ ရွမ္းတရုတ္ႏွင့္ တရုတ္ လူမ်ဳိးအမ်ားစုျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“တခ်ိဳ႕ ရွမ္းတ႐ုတ္ေတြဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ ကားနဲ႔လာၿပီး လိုက္ဝယ္တာ။ ေရာင္းမယ့္သူနဲ႔ တိုက္႐ုိက္ေတြ႔ၿပီး တိုက္႐ိုက္ဝယ္တာ။ အိမ္ၿခံေျမ ၀ယ္တဲ့သူေတြက ေဒသခံ အဆက္အသြယ္ ေတြနဲ႔ လာၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ ၀ယ္လက္ေတြက ဒလၿမိဳ႕နယ္ေရာက္မွ အဆက္အသြယ္ရွာၿပီး စကားေျပာ ေျမ၀ယ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားၾကတယ္။ အိမ္ၿခံေျမ၀ယ္တဲ့သူေတြထဲမွာ ၁၀ ေယာက္ လာရင္ ၈ ေယာက္ ေလာက္ကေတာ့ တ႐ုတ္လူမ်ဳိး ေတြပဲ” ဟု ဒလၿမိဳ႕နယ္မွ ေဒသခံ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ ကိုမ်ိဳးက ေျပာသည္။
ဒလၿမိဳ႕တြင္ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း အဓိက အေရာင္းသြက္ေနသည့္ ေနရာမ်ားသည္ ဒလၿမိဳ႕တြင္း နာရီစင္ အနီးရွိ ကမာကစစ္ ရပ္ကြက္၊ ဒလ – တံြေတး လမ္းမ အနီးရွိ ရပ္ကြက္၊ ရန္ကုန္ေပါက္ေက်း႐ြာ အပါအ၀င္ လယ္ေျမမ်ားပါ အေရာင္းအ၀ယ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဒလၿမိဳ႕တြင္ ယခင္ကလည္း ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္မည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ အိမ္ၿခံေျမ ေစ်းကြက္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း၊ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ရန္ကုန္ ႏွင့္ ဒလ ေရေအာက္ကားလမ္း ေဖာက္ရန္စီမံခ်က္ရွိသည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ အိမ္ၿခံေျမေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
လတ္တေလာ ဒလေဒသခံအမ်ားစုသည္ အိမ္ၿခံေျမမ်ား တက္ေစ်းျဖင့္ ေရာင္းခ်ၿပီး ရရွိေငြမ်ားကုိ စုေဆာင္းၿပီး အိမ္ျပန္ငွား ေနၾကသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆုိၾကသည္။
“ေဒသခံေတြ ေစ်းေကာင္းေကာင္းေလးနဲ႔ ေရာင္းလို႔ ရတုန္း ေရာင္းေနၾကတယ္။ ေရာင္းထြက္သြားရင္ သူတို႔က ျပန္ငွား ေနၾကတယ္။ သူတို႔တေတြ အိမ္ကိုေရာင္းလိုက္ၿပီး အိမ္ျပန္ဝယ္ ေနတာေတာ့ မေတြ႕ဘူး။ တက္ေစ်းျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ လက္လြတ္ မခံၾကဘူး” ဟု ဒလၿမိဳ႕မွ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ ဦးထြန္းေဇာ္က ဆိုသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ရန္ကုန္ – ဒလ ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္ၿပီးပါက ဒလ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စက္မႈဇုန္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ကုိရီးယားကုမၸဏီမ်ားက စိတ္၀င္စားေနေၾကာင္း၊ ဒလၿမိဳ႕နယ္မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေန႔စဥ္ လူဦးေရ ၇၅၀၀၀ ခန္႔ ကူးသန္းသြားလာေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
အစုိးရက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းႏွင့္ ဒလၿမိဳ႕နယ္တို႔ကုိ ပုိင္းျခားထားေသာ ရန္ကုန္ျမစ္ ျဖတ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္ရန္ အႀကိဳ ေလ့လာဆန္းစစ္ မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း တရား၀င္ သတင္းထုတ္ျပန္လုိက္ရာ ဒလၿမိဳ႕နယ္ရွိ အိမ္ၿခံေျမ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ရုတ္တရက္ တဟုန္ထုိး ျမင့္တက္သြားေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။
ေတာင္ကုိရီးယားႏုိင္ငံက ျမန္မာႏုိင္ငံႏွင့္ ကုိရီးယား ႏွစ္ႏုိင္ငံအၾကား ခ်စ္ၾကည္ေရး အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ရန္ကုန္ – ဒလ ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း တံတား တည္ေဆာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ အႀကဳိ အင္ဂ်င္နီယာ ဆုိင္ရာ ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈမ်ားကုိ ကုိရီးယား ႏုိင္ငံအေျခစုိက္ Korea SAMBO Engineering ကုမၸဏီက ေဆာင္ရြက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ တံတားတည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပုိင္းတြင္ စတင္ၿပီး ၃ ႏွစ္နီးပါးၾကာျမင့္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ အင္ဂ်င္နီယာမႉးႀကီး ဦး၀င္းေဇာ္က အစုိးရပုိင္သတင္းစာမ်ားသုိ႔ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ ေျပာဆုိၿပီးေနာက္ ဒလအိမ္ၿခံေျမ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ရုတ္တရက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ ထုိးတက္သြားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဒလၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိမ္ၿခံေျမေစ်းမ်ား တဟုန္ထုိးျမင့္တက္လ်က္ရွိရာ ယခင္က သိန္း ၅၀ ခန္႔သာ ရွိေသာ ေျမကြက္မ်ားသည္ ယခုအခါ သိန္း ၁၀၀၀ မွ ၂၀၀၀ အၾကား အဆေပါင္းမ်ားစြာ ေစ်းထုိးတက္သြားၿပီး ဒလၿမိဳ႕နယ္သုိ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အိမ္ၿခံေျမ ကုမၸဏီမ်ား လာေရာက္ ရုံးခန္းဖြင့္လွစ္မႈ ရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“အရင္က ဒလ ၿမိဳ႕ထဲပိုင္းမွာရွိတဲ့ လမ္းမေပၚက အလ်ား ေပ ၄၀၊ အနံ ေပ ၆၀ ရွိတဲ့ အိမ္နဲ႔ေျမက က်ပ္သိန္း ၅၀ ေလာက္ဆို ေကာင္းေကာင္း ရတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ အိမ္္ၿခံေျမေတြက သိန္း ၁၀၀၀၊ ၂၀၀၀ ေလာက္ အနည္းဆံုးထားၿပီး ေခၚေနၾကတယ္။ ပါးစပ္ထဲက ေစ်းေတြအတိုင္း ေခၚခ်င္သလို ေခၚေနၾကတာ။ တကယ္ အေရာင္းျဖစ္သြားရင္ေတာ့ ၇၀၀၊ ၈၀၀ ေလာက္နဲ႔ပဲ ထြက္တာ မ်ားပါတယ္” ဟု ဒလၿမိဳ႕တြင္ လြန္ခဲ့သည့္ ဆယ္ရက္ခန္႔ကမွ အိမ္ၿခံေျမ ႐ံုးခြဲဖြင့္လွစ္လိုက္သည့္ Fuji အိမ္ၿခံေျမ အက်ိဳးေဆာင္ လုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူ ကိုေက်ာ္ဝဏၰထြန္းက ေျပာသည္။
ဒလၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိမ္ၿခံေျမေစ်း ျမင့္တက္မႈႏွင့္အတူ ၀ယ္ယူရန္ ေလ့လာသူ မ်ားျပားၿပီး အေရာင္းအ၀ယ္မွာလည္း ေန႔စဥ္ျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ လတ္တေလာ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ အမ်ားစု ဒလၿမိဳ႕နယ္သုိ႔ အေျပးအလႊား ေရာက္ရွိလာၿပီး အိမ္ၿခံေျမ ၀ယ္လက္ အမ်ားစုမွာ နယ္ေဒသမ်ားမွ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ နယ္စပ္ေဒသမ်ားမွ ရွမ္းတရုတ္ႏွင့္ တရုတ္ လူမ်ဳိးအမ်ားစုျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“တခ်ိဳ႕ ရွမ္းတ႐ုတ္ေတြဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ ကားနဲ႔လာၿပီး လိုက္ဝယ္တာ။ ေရာင္းမယ့္သူနဲ႔ တိုက္႐ုိက္ေတြ႔ၿပီး တိုက္႐ိုက္ဝယ္တာ။ အိမ္ၿခံေျမ ၀ယ္တဲ့သူေတြက ေဒသခံ အဆက္အသြယ္ ေတြနဲ႔ လာၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ ၀ယ္လက္ေတြက ဒလၿမိဳ႕နယ္ေရာက္မွ အဆက္အသြယ္ရွာၿပီး စကားေျပာ ေျမ၀ယ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားၾကတယ္။ အိမ္ၿခံေျမ၀ယ္တဲ့သူေတြထဲမွာ ၁၀ ေယာက္ လာရင္ ၈ ေယာက္ ေလာက္ကေတာ့ တ႐ုတ္လူမ်ဳိး ေတြပဲ” ဟု ဒလၿမိဳ႕နယ္မွ ေဒသခံ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ ကိုမ်ိဳးက ေျပာသည္။
ဒလၿမိဳ႕တြင္ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း အဓိက အေရာင္းသြက္ေနသည့္ ေနရာမ်ားသည္ ဒလၿမိဳ႕တြင္း နာရီစင္ အနီးရွိ ကမာကစစ္ ရပ္ကြက္၊ ဒလ – တံြေတး လမ္းမ အနီးရွိ ရပ္ကြက္၊ ရန္ကုန္ေပါက္ေက်း႐ြာ အပါအ၀င္ လယ္ေျမမ်ားပါ အေရာင္းအ၀ယ္ ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ဒလၿမိဳ႕တြင္ ယခင္ကလည္း ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္မည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႔ အိမ္ၿခံေျမ ေစ်းကြက္ လႈပ္ခတ္ခဲ့ဖူးေၾကာင္း၊ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ ေမလတြင္ ရန္ကုန္ ႏွင့္ ဒလ ေရေအာက္ကားလမ္း ေဖာက္ရန္စီမံခ်က္ရွိသည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ အိမ္ၿခံေျမေစ်းႏႈန္းမ်ား ျမင့္တက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
လတ္တေလာ ဒလေဒသခံအမ်ားစုသည္ အိမ္ၿခံေျမမ်ား တက္ေစ်းျဖင့္ ေရာင္းခ်ၿပီး ရရွိေငြမ်ားကုိ စုေဆာင္းၿပီး အိမ္ျပန္ငွား ေနၾကသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆုိၾကသည္။
“ေဒသခံေတြ ေစ်းေကာင္းေကာင္းေလးနဲ႔ ေရာင္းလို႔ ရတုန္း ေရာင္းေနၾကတယ္။ ေရာင္းထြက္သြားရင္ သူတို႔က ျပန္ငွား ေနၾကတယ္။ သူတို႔တေတြ အိမ္ကိုေရာင္းလိုက္ၿပီး အိမ္ျပန္ဝယ္ ေနတာေတာ့ မေတြ႕ဘူး။ တက္ေစ်းျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ လက္လြတ္ မခံၾကဘူး” ဟု ဒလၿမိဳ႕မွ အိမ္ၿခံေျမ အက်ဳိးေဆာင္ ဦးထြန္းေဇာ္က ဆိုသည္။
ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ရန္ကုန္ – ဒလ ျမစ္ကူးတံတား တည္ေဆာက္ၿပီးပါက ဒလ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ စက္မႈဇုန္မ်ား ေဖာ္ေဆာင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရန္ ကုိရီးယားကုမၸဏီမ်ားက စိတ္၀င္စားေနေၾကာင္း၊ ဒလၿမိဳ႕နယ္မွ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သုိ႔ ေန႔စဥ္ လူဦးေရ ၇၅၀၀၀ ခန္႔ ကူးသန္းသြားလာေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ေပါက္ေတာ ၾကိမ္နီျပင္ ဒုကၡသည္စခန္း မတည္ျငိမ္မူ အတြင္း လူ (၂) ဦးေသဆံုး
နိရဥၥရာ
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေပါက္ေတာျမိဳ႕နယ္ ၾကိမ္နီျပင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ မတည္ျငိမ္မူ ျဖစ္ပြားသျဖင့္ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္၍ လူ (၂) ဦး ေသဆံုးသြားေၾကာင္း ေပါက္ေတာ ျမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတက္ထြန္းေအာင္က ေျပာသည္။
ျဖစ္ပြားပံုႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သူသိသေလာက္ ရွင္းျပရာ ၾကိမ္နီျပင္ မြတ္ဆလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ အစုိးရမွ တည္ေဆာက္ေပးေသာ အိမ္ယာ အစီအစဥ္ကို လက္ခံသူမ်ားႏွင့္ လက္မခံသူမ်ားဟူ၍ အုပ္စု (၂) စုကြဲေနေၾကာင္း၊ အုပ္စု တစ္ခုက အစုိးရက စီစဥ္ တည္ေဆာက္ေပးေသာ အိမ္ယာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနေၾကာင္း၊ ယမန္ေန႕က မိုးရြာသျဖင့္ အိမ္မ်ား မိုးယုိရာ အိမ္ကို ျပဳျပင္ႏိုင္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ၀ါးမ်ား၊ ဓနိမ်ားကို သယ္ယူရန္ သြားစဥ္ အစိုးရ၏ အိမ္ယာ ေဆာက္လုပ္ေပးမူ အစီအစဥ္ကို လက္မခံေသာ အုပ္စုက တုတ္ဓါးမ်ား တိုက္ခိုက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းသျဖင့္ အနီးအနားရွိ တပ္စခန္းသို႕ ၀င္ေျပးၾကေၾကာင္း၊ စစ္တပ္မွ ဟန္႕တားေသာ္လည္း မရေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လူအုပ္ျဖင့္ စစ္သားမ်ားကိုပါ ရန္ရွာလာသျဖင့္ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ပစ္ခတ္မူေၾကာင္း တစ္ဦးမွာ ပြဲခ်င္းျပီး ေသဆံုးျပီး က်န္တစ္ဦးမွာ ေနာက္ပိုင္းမွ ေသဆံုးသြားခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ယခုအခါ ေသဆံုးသူမ်ား၏ အေလာင္းမ်ားမွာ ေပါက္ေတာျမိဳ႕နယ္ ေဆးရံုသုိ႕ ေရာက္ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
ေပါက္ေတာရဲစခန္းသို႕ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ ေသဆံုးသူ တစ္ဦး၏ အေလာင္းသာ ေပါက္ေတာ ေဆးရံုသုိ႕ ေရာက္ရွိျပီး ယခုအခါ အေလာင္းကို သက္ဆိုင္ရာ ဒုကၡသည္ စခန္းရွိရာသုိ႕ ျပန္လည္ ယူေဆာင္သြားျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ေသဆံုးသူ ဘယ္ႏွစ္ဦးရွိသည္ကုိ မိမိတို႕ အေနျဖင့္ အတည္မျပဳနိုင္ေသးေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာ ရဲတာ၀န္ရွိသူမ်ားမွ သြားေရာက္ စစ္ေဆးေနတုန္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပုိမုိသိလိုပါက ျပည္နယ္ အဆင့္တာ၀န္ရွိသူမ်ားကိုသာ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းပါဟု ဆိုကာ ဖံုးခ်သြားခဲ့သည္။
ျပည္နယ္အဆင့္ တာ၀န္ရွိသူ ဦး၀င္းျမိဳင္ထံ ဆက္သြယ္ေသာ္လည္း လူၾကီးမင္း ေခၚဆိုေသာ တယ္လီဖံုးမွာ စက္ပိတ္ထားပါတယ္ဟု ျပန္လည္ ေျဖၾကားသျဖင့္ အေသးစိိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေမးျမန္းႏိုင္ျခင္း မရရွိခဲ့ပါ။
ျဖစ္ပြားပံုႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သူသိသေလာက္ ရွင္းျပရာ ၾကိမ္နီျပင္ မြတ္ဆလင္ ဒုကၡသည္ စခန္းတြင္ အစုိးရမွ တည္ေဆာက္ေပးေသာ အိမ္ယာ အစီအစဥ္ကို လက္ခံသူမ်ားႏွင့္ လက္မခံသူမ်ားဟူ၍ အုပ္စု (၂) စုကြဲေနေၾကာင္း၊ အုပ္စု တစ္ခုက အစုိးရက စီစဥ္ တည္ေဆာက္ေပးေသာ အိမ္ယာမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနေၾကာင္း၊ ယမန္ေန႕က မိုးရြာသျဖင့္ အိမ္မ်ား မိုးယုိရာ အိမ္ကို ျပဳျပင္ႏိုင္ရန္အတြက္ လိုအပ္ေသာ ၀ါးမ်ား၊ ဓနိမ်ားကို သယ္ယူရန္ သြားစဥ္ အစိုးရ၏ အိမ္ယာ ေဆာက္လုပ္ေပးမူ အစီအစဥ္ကို လက္မခံေသာ အုပ္စုက တုတ္ဓါးမ်ား တိုက္ခိုက္ရန္ ၾကိဳးပမ္းသျဖင့္ အနီးအနားရွိ တပ္စခန္းသို႕ ၀င္ေျပးၾကေၾကာင္း၊ စစ္တပ္မွ ဟန္႕တားေသာ္လည္း မရေၾကာင္း၊ ေနာက္ပိုင္းတြင္ လူအုပ္ျဖင့္ စစ္သားမ်ားကိုပါ ရန္ရွာလာသျဖင့္ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ပစ္ခတ္မူေၾကာင္း တစ္ဦးမွာ ပြဲခ်င္းျပီး ေသဆံုးျပီး က်န္တစ္ဦးမွာ ေနာက္ပိုင္းမွ ေသဆံုးသြားခဲ့ေၾကာင္း ေျပာၾကားသည္။
ယခုအခါ ေသဆံုးသူမ်ား၏ အေလာင္းမ်ားမွာ ေပါက္ေတာျမိဳ႕နယ္ ေဆးရံုသုိ႕ ေရာက္ရွိေနျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
ေပါက္ေတာရဲစခန္းသို႕ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ ေသဆံုးသူ တစ္ဦး၏ အေလာင္းသာ ေပါက္ေတာ ေဆးရံုသုိ႕ ေရာက္ရွိျပီး ယခုအခါ အေလာင္းကို သက္ဆိုင္ရာ ဒုကၡသည္ စခန္းရွိရာသုိ႕ ျပန္လည္ ယူေဆာင္သြားျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ေသဆံုးသူ ဘယ္ႏွစ္ဦးရွိသည္ကုိ မိမိတို႕ အေနျဖင့္ အတည္မျပဳနိုင္ေသးေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာ ရဲတာ၀န္ရွိသူမ်ားမွ သြားေရာက္ စစ္ေဆးေနတုန္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပုိမုိသိလိုပါက ျပည္နယ္ အဆင့္တာ၀န္ရွိသူမ်ားကိုသာ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းပါဟု ဆိုကာ ဖံုးခ်သြားခဲ့သည္။
ျပည္နယ္အဆင့္ တာ၀န္ရွိသူ ဦး၀င္းျမိဳင္ထံ ဆက္သြယ္ေသာ္လည္း လူၾကီးမင္း ေခၚဆိုေသာ တယ္လီဖံုးမွာ စက္ပိတ္ထားပါတယ္ဟု ျပန္လည္ ေျဖၾကားသျဖင့္ အေသးစိိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေမးျမန္းႏိုင္ျခင္း မရရွိခဲ့ပါ။
ဧရာဝတီျမစ္တြင္း စက္ေလွသမားမ်ားထံမွ အစိုးရစစ္တပ္ အဓမၼေငြေတာင္း
သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္
ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလၽွာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဆင္ဘိုၿမိဳ႕အၾကား သြားလာေနသည့္ စက္ေလွသမား မ်ားထံမွ အစိုးရစစ္တပ္က အဓမၼေငြေတာင္းယူမွုမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း အဆိုပါနယ္ခံမ်ား အဆိုအရ သိရသည္ ။
ကၽြန္းႏွင့္ေက်ာက္စိမ္းသယ္ယူေနသည့္ ေမွာင္ခိုစက္ေလွမ်ားႏွင့္ ေဒသခံေတာင္သူမ်ား၏ ကိုင္းကၽြန္းသြားလာေနသည့္ စက္ ေလွသမားမ်ားထံမွ ေငြေတာင္းယူေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆင္ဘိုနယ္ခံ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာ သည္ ။
“စစ္တပ္က ေညာင္ပင္သာရြာမွာထိုင္တာ။ သူတို႔က ေမွာင္ခိုစက္ေလွေတြေရာ အခင္းထဲသြားတဲ့ စက္ ေလွေတြေရာ အကုန္လုံးကို ဂိတ္ေၾကးဆိုၿပီး ေတာင္းေနတာ။ ဂိတ္လို႔ေျပာရေအာင္ ဧရာဝတီျမစ္ထဲမွာ ဂိတ္မွမရွိတာ။ သူတို႔စခန္းနဲ႔ ျမစ္နဲ႔ ဆိုလည္း အေဝးႀကီးပဲ ။အဲဒါ ေသနတ္တစ္လက္ကိုင္ၿပီး ေသာင္ျပင္ ေတြေလၽွာက္သြား ေတြ႕တဲ့စက္ေလွေခၚကပ္။ ၾကမ္းၾကမ္း တမ္းတမ္း စကားေတြနဲ႔ ေတာင္းေနတာ ” ဟု အဆိုပါ အမ်ိဳးသမီးက ဆိုသည္ ။
ေညာင္ပင္သာရြာ၌ ခလရ ၁၄၁ တပ္ရင္းမွ စခန္းခ်ထားၿပီး စခန္းမွူးမွာ ဗိုလ္ႀကီး ေက်ာ္မ်ိဳးနိုင္ႏွင့္ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလၽွာက္ ေငြလိုက္ေတာင္း ေနသူမွာ တပ္ၾကပ္ ခ်စ္ေမာင္ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္ ေျပာသည္ ။
“၁၄၁ တပ္ရင္းမွူး ဒုဗိုလ္မွူးႀကီး စိုးသူရက ဆင္ဘိုမွာထိုင္တယ္ တပ္ၾကပ္ ခ်စ္ေမာင္က ဦးေဆာင္ၿပီး ေငြေတာင္းေနတာ ေငြမေပးလို႔ရွိရင္ စခန္းလိုက္ခဲ့ စခန္းမွူးနဲ႔ စကားေျပာရမယ္ ရိုက္ႏွက္ခံရမယ္ဆိုၿပီး ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းေျပာေတာင္း တယ္ ” ဟု ဆိုသည္ ။
အဆိုပါ ေတာင္းယူသည့္ ေငြပမာဏမွာ ေမွာင္ခိုစက္ေလွမ်ားတြင္ ပစၥည္းေပၚမူတည္၍ ေသာင္းပိုင္း သိန္းပိုင္း အစားစား ရွိၿပီး ေဒသခံေတာင္သူမ်ား၏ စက္ေလွမ်ားတြင္ အနည္းဆုံး က်ပ္ ၅၀၀၀ မွ ၁ ေသာင္း အၾကား ေပးေဆာင္ေနရေၾကာင္း သိရသည္ ။
ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလၽွာက္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ဆင္ဘိုၿမိဳ႕အၾကား သြားလာေနသည့္ စက္ေလွသမား မ်ားထံမွ အစိုးရစစ္တပ္က အဓမၼေငြေတာင္းယူမွုမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း အဆိုပါနယ္ခံမ်ား အဆိုအရ သိရသည္ ။
ကၽြန္းႏွင့္ေက်ာက္စိမ္းသယ္ယူေနသည့္ ေမွာင္ခိုစက္ေလွမ်ားႏွင့္ ေဒသခံေတာင္သူမ်ား၏ ကိုင္းကၽြန္းသြားလာေနသည့္ စက္ ေလွသမားမ်ားထံမွ ေငြေတာင္းယူေနျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ဆင္ဘိုနယ္ခံ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးက သၽွမ္းသံေတာ္ဆင့္သို႔ ေျပာ သည္ ။
“စစ္တပ္က ေညာင္ပင္သာရြာမွာထိုင္တာ။ သူတို႔က ေမွာင္ခိုစက္ေလွေတြေရာ အခင္းထဲသြားတဲ့ စက္ ေလွေတြေရာ အကုန္လုံးကို ဂိတ္ေၾကးဆိုၿပီး ေတာင္းေနတာ။ ဂိတ္လို႔ေျပာရေအာင္ ဧရာဝတီျမစ္ထဲမွာ ဂိတ္မွမရွိတာ။ သူတို႔စခန္းနဲ႔ ျမစ္နဲ႔ ဆိုလည္း အေဝးႀကီးပဲ ။အဲဒါ ေသနတ္တစ္လက္ကိုင္ၿပီး ေသာင္ျပင္ ေတြေလၽွာက္သြား ေတြ႕တဲ့စက္ေလွေခၚကပ္။ ၾကမ္းၾကမ္း တမ္းတမ္း စကားေတြနဲ႔ ေတာင္းေနတာ ” ဟု အဆိုပါ အမ်ိဳးသမီးက ဆိုသည္ ။
ေညာင္ပင္သာရြာ၌ ခလရ ၁၄၁ တပ္ရင္းမွ စခန္းခ်ထားၿပီး စခန္းမွူးမွာ ဗိုလ္ႀကီး ေက်ာ္မ်ိဳးနိုင္ႏွင့္ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလၽွာက္ ေငြလိုက္ေတာင္း ေနသူမွာ တပ္ၾကပ္ ခ်စ္ေမာင္ျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္ ေျပာသည္ ။
“၁၄၁ တပ္ရင္းမွူး ဒုဗိုလ္မွူးႀကီး စိုးသူရက ဆင္ဘိုမွာထိုင္တယ္ တပ္ၾကပ္ ခ်စ္ေမာင္က ဦးေဆာင္ၿပီး ေငြေတာင္းေနတာ ေငြမေပးလို႔ရွိရင္ စခန္းလိုက္ခဲ့ စခန္းမွူးနဲ႔ စကားေျပာရမယ္ ရိုက္ႏွက္ခံရမယ္ဆိုၿပီး ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းေျပာေတာင္း တယ္ ” ဟု ဆိုသည္ ။
အဆိုပါ ေတာင္းယူသည့္ ေငြပမာဏမွာ ေမွာင္ခိုစက္ေလွမ်ားတြင္ ပစၥည္းေပၚမူတည္၍ ေသာင္းပိုင္း သိန္းပိုင္း အစားစား ရွိၿပီး ေဒသခံေတာင္သူမ်ား၏ စက္ေလွမ်ားတြင္ အနည္းဆုံး က်ပ္ ၅၀၀၀ မွ ၁ ေသာင္း အၾကား ေပးေဆာင္ေနရေၾကာင္း သိရသည္ ။
စစ္ေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးတို႔ကုိ ဦးစားေပးေထာက္ပံ့သြားရန္ အရပ္ဘက္အဖ႔ြဲမ်ား စီစဥ္ေန
နန္းလြင္ႏွင္းပြင့္
စစ္ေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ား၊ ပဋိပကၡေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လုိအပ္ခ်က္မ်ားအား ကြင္းဆင္းေလ့လာမႈမ်ားျပဳလုပ္ထားၿပီး ဦးစားေပး ေထာက္ပံ့သြားရန္ ျပည္တြင္းျပည္ပ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႔မ်ား ပူးေပါင္း စီစဥ္လ်က္ရွိသည္ဟု ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကြန္ရက္မွ မေမစပယ္ျဖဴက မဇိၥ်မသို႔ ေျပာသည္။
''တစ္ဖြဲ႔တည္းနဲ႔ လုပ္လို႔လဲ ဘယ္လိုမွ လမ္းခရီးေရာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ အခု အဖြဲ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တိုင္ပင္ထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေရးကို အဓိကအသားေပး လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ပါ'' ဟု မေမစပယ္ျဖဴက ဆိုသည္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ ကူညီသြားႏုိင္ရန္ အဖြဲ႔မည္မွ်ရွိသည္ကို အတိအက် မသတ္မွတ္ႏုိင္ ေသးေသာ္လည္း အစည္းအေဝးမ်ားဆက္တိုက္ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္ဟု ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကြန္ရက္က ဆုိသည္။ လက္ရွိ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စစ္ေဘးဒဏ္သင့္ေဒသမ်ားတြင္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးလ်က္ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္စစ္ေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ားတြင္သာမက ပဋိပကၡေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ အသားေပး လုပ္ေဆာင္သြားရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။
''ေဘးဒဏ္သင့္ ေနရာေတြမွာ အျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေထာက္ပံ့တာေတြလည္း ရွိပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြကအဖြဲ႔အစည္းအသိုက္အဝန္း တစ္ခုအတြက္ ေထာက္ပံ့တာပါ။ အမ်ိဳးသမီးအတြက္ သီးသန္႔ေထာက္ပံ့တယ္ဆိုတာမေတြ႔ရပါဘူး၊ တခ်ိဳ႕အခက္အခဲေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုခံစားရတာ၊ ပိုလိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္'' ဟု မေမစပယ္ျဖဴက ဆိုသည္။
ေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးတို႔အတြက္ ေနရာထိုင္ခင္း အေဆာက္အအံုမ်ား၊ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား လိုအပ္မည့္ အစားအေသာက္ မဟုတ္သည့္ ပစၥည္းမ်ားကိုအခန္းက႑အလိုက္ ခြဲကာ ေထာက္ပံ့သြားမည္ျဖစ္ၿပီး စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ေျပေလ်ာ့ေစရန္လည္း အစီအစဥ္ အေသးစိတ္ေရးဆြဲကာ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု မေမစပယ္ျဖဴက ေျပာသည္။
ကြင္းဆင္း ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအၾကား စိုးရိမ္ေသာက ျဖစ္ေစရသည့္ အေၾကာင္းအရာ အေျခခံတို႔မွာ သန္႔ရွင္းေသာ ေရရရွိေရး လ်ွပ္စစ္မီး ရရွိေရး၊ အာဟာရျပည့္ဝသည့္ အစားအေသာက္မ်ား၊ လံုၿခံဳမႈရိွေသာ အိပ္ခန္း၊ ေရခ်ိဳးခန္းႏွင့္ အိမ္သာမ်ား မရႏိုင္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္ ပစၥည္းမ်ားမွာ အမ်ိဳးသမီး လစဥ္သံုးပစၥည္း၊ အတြင္းံ၊ လံုခ်ည္ႏွင့္ေႏြးေထြးေသာ အဝတ္အထည္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား ခံစားေနရေသာ္လည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္းမရိွသည့္ အဓိက က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ားမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ပြား အဂၤါတို႔ႏွင့္ ႀကီးႀကီးမားမား ဆက္စပ္ေန သည္ဟု ကြင္းဆင္းေလ့လာခ်က္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။
''တစ္ဖြဲ႔တည္းနဲ႔ လုပ္လို႔လဲ ဘယ္လိုမွ လမ္းခရီးေရာက္မွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ အခု အဖြဲ႔ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား တိုင္ပင္ထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေရးကို အဓိကအသားေပး လုပ္ေဆာင္သြားဖို႔ပါ'' ဟု မေမစပယ္ျဖဴက ဆိုသည္။
ယင္းကဲ့သုိ႔ ကူညီသြားႏုိင္ရန္ အဖြဲ႔မည္မွ်ရွိသည္ကို အတိအက် မသတ္မွတ္ႏုိင္ ေသးေသာ္လည္း အစည္းအေဝးမ်ားဆက္တိုက္ ျပဳလုပ္လ်က္ရွိသည္ဟု ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကြန္ရက္က ဆုိသည္။ လက္ရွိ အရပ္ဘက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းမ်ားသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ရွိ စစ္ေဘးဒဏ္သင့္ေဒသမ်ားတြင္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးလ်က္ရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္စစ္ေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ားတြင္သာမက ပဋိပကၡေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးတို႔၏ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ အသားေပး လုပ္ေဆာင္သြားရန္ စီစဥ္ေနသည္ဟုလည္း ဆုိသည္။
''ေဘးဒဏ္သင့္ ေနရာေတြမွာ အျခားအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေထာက္ပံ့တာေတြလည္း ရွိပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြကအဖြဲ႔အစည္းအသိုက္အဝန္း တစ္ခုအတြက္ ေထာက္ပံ့တာပါ။ အမ်ိဳးသမီးအတြက္ သီးသန္႔ေထာက္ပံ့တယ္ဆိုတာမေတြ႔ရပါဘူး၊ တခ်ိဳ႕အခက္အခဲေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြက ပိုခံစားရတာ၊ ပိုလိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္'' ဟု မေမစပယ္ျဖဴက ဆိုသည္။
ေဘးဒဏ္သင့္ ေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးတို႔အတြက္ ေနရာထိုင္ခင္း အေဆာက္အအံုမ်ား၊ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ သက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား လိုအပ္မည့္ အစားအေသာက္ မဟုတ္သည့္ ပစၥည္းမ်ားကိုအခန္းက႑အလိုက္ ခြဲကာ ေထာက္ပံ့သြားမည္ျဖစ္ၿပီး စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ေျပေလ်ာ့ေစရန္လည္း အစီအစဥ္ အေသးစိတ္ေရးဆြဲကာ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု မေမစပယ္ျဖဴက ေျပာသည္။
ကြင္းဆင္း ေလ့လာခ်က္မ်ားအရ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအၾကား စိုးရိမ္ေသာက ျဖစ္ေစရသည့္ အေၾကာင္းအရာ အေျခခံတို႔မွာ သန္႔ရွင္းေသာ ေရရရွိေရး လ်ွပ္စစ္မီး ရရွိေရး၊ အာဟာရျပည့္ဝသည့္ အစားအေသာက္မ်ား၊ လံုၿခံဳမႈရိွေသာ အိပ္ခန္း၊ ေရခ်ိဳးခန္းႏွင့္ အိမ္သာမ်ား မရႏိုင္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္ ပစၥည္းမ်ားမွာ အမ်ိဳးသမီး လစဥ္သံုးပစၥည္း၊ အတြင္းံ၊ လံုခ်ည္ႏွင့္ေႏြးေထြးေသာ အဝတ္အထည္မ်ားျဖစ္ၾကၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား ခံစားေနရေသာ္လည္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္းမရိွသည့္ အဓိက က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ားမွာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ပြား အဂၤါတို႔ႏွင့္ ႀကီးႀကီးမားမား ဆက္စပ္ေန သည္ဟု ကြင္းဆင္းေလ့လာခ်က္မ်ားတြင္ ေတြ႔ရသည္။