အေမရိကန္ ဒုကၡသည္ အစီအစဥ္ ရပ္ဆိုင္းမႈဂယက္ က်ယ္ျပန္႔စြာ ႐ိုက္ခတ္ေန

လင္းသန္႔

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ အေနျဖင့္ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ား ေခၚယူအေျခခ်မႈ အစီအစဥ္ကို အဆံုးသတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ထုတ္ျပန္လိုက္ၿပီးေနာက္ ဒုကၡသည္မ်ားအၾကား က်ယ္ျပန္႔စြာ ဂယက္႐ုိက္ခတ္မႈ ရွိေနေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ေဒသရွိ စခန္းမ်ားမွ ဒုကၡသည္မ်ားအား ခိုလႈံခြင့္ေပးသည့္ အေမရိကန္၏ ၉ ႏွစ္ၾကာ အစီအစဥ္ကို ရပ္နားလိုက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကုလသမဂၢက ဇန္န၀ါရီလ ၃၀ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္သည္။

အဆုိပါ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ေနာက္ဆုံး လက္ခံခဲ့သည့္ အစီအစဥ္မွာ ၿပီးခဲ့သည့္ ဇန္န၀ါရီ ၂၄ ရက္တြင္ ေနာက္ဆုံး လက္ခံျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က စၿပီး ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံက လက္ခံေပးခဲ့ရာတြင္ လူဦးေရ ၇၃, ၀၀၀ လက္ခံခဲ့ၿပီး ျမန္မာဒုကၡသည္ အမ်ားဆံုး လက္ခံသည့္ ႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ထုိင္းႏုိင္ငံ တာ့ခ္ခ႐ုိင္ အုန္းဖ်န္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ အုန္းဖ်န္ဒုကၡသည္စခန္းမွ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္း ကိုေအာင္ခုိင္က ဒုကၡသည္မ်ား အဓိက အားကိုးရသည့္ အေမရိကန္က ဒုကၡသည္မ်ား အုပ္စုလုိက္ အေျခခ် ေနထုိင္ခြင့္ အစီအစဥ္ ရပ္ဆုိင္းလိုက္သည့္အတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားအၾကား ႐ိုက္ခတ္မႈမ်ား ျဖစ္ေနေၾကာင္း ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တုိ႔ ဒုကၡသည္အကုန္လံုးနီးပါးက တတိယႏုိင္ငံေတြကို သြားဖုိ႔ အဓိကထားတယ္။ ထားတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္ က အဓိ က ျဖစ္တယ္။ သူက အမ်ားဆံုး ေခၚတဲ့လူျဖစ္တာေၾကာင့္ပါ။ အဲဒီအေပၚမွာ ဒုကၡသည္ေတြက အမ်ားႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ ထား ခဲ့တာ၊ အခု အေမရိကန္က ရပ္လိုက္ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ဆံုးသြားတာေပါ့”ဟု အုန္းဖ်န္ ဒုကၡသည္စခန္းမွ ႏုိင္ငံ ေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ကုိေအာင္ခိုင္က ေျပာဆုိသည္။

တခ်ိဳ႕ဒုကၡသည္မ်ား၏ မိသားစု အရင္း အခ်ာ၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္းသည္မ်ားက အေမရိကန္သို႔ ေရာက္ႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ေနရာ ထုိကဲ့သို႔ အစီ အစဥ္ ရပ္ဆဲလုိက္ျခင္းအတြက္ မိသားစု ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပ်ာက္ဆံုး ကုန္ေၾကာင္း၊ ဒုကၡသည္ အမ်ားစု သည္ ျမန္မာျပည္သုိ႔ လံုး၀ မျပန္လိုၾကေၾကာင္း၊ အျခား ႏုိင္ငံမ်ားက ေခၚယူသည့္ အေရအတြက္သည္ အလြန္နည္းၿပီး တခ်ိဳ႕ ႏုိင္ငံမ်ားကလည္း ေခၚယူေရး အစီအစဥ္ အလြန္ၾကာျမင့္ေၾကာင္းလည္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

ထုိင္းႏုိင္ငံအေျခစုိက္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဦးဘုိၾကည္က လည္း ယခုကဲ့သုိ႔ ဒုကၡသည္မ်ားအား အုပ္စုလိုက္ ျပန္လည္အေျခခ်ခြင့္ကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ျခင္းသည္ ေစာလြန္းေသးေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း ဒုကၡသည္မ်ားကိုလည္း အတင္းအက်ပ္ အိမ္ျပန္ပို႔သည့္ အေနအထားမျဖစ္ရန္ လိုေၾကာင္း ဧရာ၀တီကိုေျပာသည္။

“ဒီလို အေျခအေနမွာ အေမရိကန္က Resettlement (ျပန္လည္ အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္ အစီအစဥ္) ကုိ မလုပ္ေတာ့ဘူး ဆုိေတာ့ ေစာလြန္းေနတယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ထင္တယ္။ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြက သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္က ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ လံုၿခံဳတယ္ လုိ႔ စိတ္ထဲမွာ မခံစားရေသးဘူး။ ဆုိေတာ့ အတင္းအက်ပ္ အိိမ္ျပန္ပို႔တဲ့ အစီအစဥ္မ်ိဳး တြန္းပုိ႔ လုိက္တာကေတာ့ မသင့္ေတာ္ဘူးေပါ့”ဟု သူက ဆုိသည္။

ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားအတြင္းရွိ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ယခင္ ျမန္မာ စစ္အစုိးရ အက်ဥ္းေထာင္ မ်ားတြင္ ေနလာခဲ့ရသူမ်ားျဖစ္ၿပီး မည္သည့္ပုိင္ဆုိင္မႈမွ်လည္း မရွိၾကသကဲ့သို႔ ျမန္မာျပည္ျပန္၍ မည္သို႔မွ် အေျခခ်ေနထုိင္စရာ လည္း မရွိေၾကာင္း၊ အက်ဥ္းေထာင္တြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာေနလာခဲ့ရၿပီး ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ဆင္းဆင္းရဲရဲ ဆက္လက္ ေန ထုိင္ရင္း ၄င္းတို႔အေနျဖင့္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းမႈ ျပန္လည္ထူေထာင္ႏုိင္ရန္ အလြန္ခက္ခဲေၾကာင္း ကိုေအာင္ခုိင္ကလည္း ေျပာ ဆိုသည္။

ျမန္မာျပည္သုိ႔ ျပန္သြားရန္ မျဖစ္သည့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ား၊ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ အေမရိကန္၌ အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္ေပး႐န္ ျပန္လည္ သံုးသပ္သင့္ေၾကာင္း ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရွိ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ေဟာင္း တခ်ိဳ႕ကလည္း ေျပာသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ ႏို႔ဖိုး ဒုကၡသည္ စခန္း ရမ္မဇံ ရပ္ကြက္ ၁၂ တြင္ ေနထုိင္သူ ဒုကၡသည္ အမ်ိဳးသမီး တဦးကလည္း “အေမရိကန္ကေတာ့ ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းေရး အစီအစဥ္ကို ရပ္လိုက္ၿပီလို႔ မေန႔ညက အသံခ်ဲ႕စက္ နဲ႔ စခန္းထဲမွာ လိုက္ေၾက ညာတယ္။ အေမရိကန္က ရပ္လုိက္ၿပီဆုိေတာ့ က်မတုိ႔ကို ေခၚတဲ့ က်န္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာပဲ ေျပာင္းေရႊ႕ အေျခခ်လုိ႔ ရေတာ့မွာေပါ့၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတာ့ အေတာ္အားယုတ္သြားတယ္”ဟု ဧရာ၀တီ ကို ေျပာသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားရွိ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေဘး ဒုုကၡသည္မ်ားမွာ တတိယႏိုင္ငံ အေျခခ်ေနထိုင္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ ခ်က္ ေပ်ာက္ဆံုးမႈ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ စား၀တ္ေနေရး အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ စာရိတၱ ပ်က္စီးယုိယြင္းျခင္းမ်ားလည္း ရွိလာေၾကာင္း၊ လူငယ္ပုိင္းမ်ားသည္ မူးယစ္ေဆး၀ါးကို အလြန္အကြ်ံသံုးစြဲမႈမ်ားပင္ ျဖစ္လာေနၿပီး အမ်ိဳးသမီး ငယ္ေလးမ်ားသည္ လည္း ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရး လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာေနေၾကာင္း ဧရာ၀တီက စံုစမ္း သိရွိရသည္။

“အခုလို ႏုိင္ငံျခားလည္း မထြက္ရဘူး၊ ရိကၡာကလည္း ေလွ်ာ့တဲ့အခါက်ေတာ့ စား၀တ္ေနေရး မေျပလည္လာတဲ့အခါ အိမ္ေထာင္ ေရး ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးတက္တယ္။ မိန္းကေလးငယ္ေတြဆုိ ေငြတတ္ႏုိင္တဲ့ သူေတြ(အေမရိကန္တုိ႔ ဘာတုိ႔က ေထာက္ပံ့မႈရွိတဲ့သူေတြ)ရဲ႕တုိးတုိးတိတ္တိတ္ မယားငယ္ေတြျဖစ္ေနၾကတယ္”ဟု ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား၏ အေျခ အေနကို ေလ့လာ မွတ္တမ္းျပဳေနသူ တဦးက ေျပာသည္။

ဒုကၡသည္စခန္းတြင္း စား၀တ္ေနေရး အဆင္မေျပမႈမ်ားႏွင့္ တတိယႏုိင္ငံ အေျခခ်ေနထုိင္ေရး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေပ်ာက္ဆံုးေနမႈ မ်ား၏ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ အိမ္ေထာင္ေရး ၿပိဳကြဲမႈမ်ားႏွင့္ လူမႈေရးျပႆနာမ်ားပါ တုိးပြားလာလ်က္ရွိ ေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ ထုိင္းႏုိင္ငံ တာ့ခ္ခ႐ုိင္၊ အုန္းဖ်န္ၿမိဳ႕နယ္ရွိ ႏို႔ဖိုး ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး(UNHCR) ကို ဇန္န၀ါရီလ ၂၂ ရက္ေန႔ နံနက္ပိုင္းက ဒုကၡသည္ ၁၅၀ ေက်ာ္ ဆႏၵျပမႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။

တတိယႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျပန္လည္ အေျခခ်ေနထုိင္ေရး အစီအစဥ္မ်ားတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈမ်ား ရွိေနသည့္အတြက္ အဆုိပါလုပ္ရပ္မ်ား ရပ္တန္႔ေပးေရး အတြက္ ဆႏၵျပၾကျခင္း ျဖစ္သည္။

ထုိ႔ေနာက္ ယခုကဲ့သုိ႔ အေမရိကန္က ၄င္းတုိ႔ ႏုိင္ငံတြင္ အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္ အစီအစဥ္ ရပ္ဆုိင္းသည့္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာမႈေပၚထြက္လာျခင္းျဖစ္သည္။

ႏို႔ဖိုး ဒုကၡသည္စခန္းတြင္ ဆႏၵျပမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ UNHCR အေနျဖင့္ ဆႏၵျပသူမ်ား ေျပာေနသကဲ့သုိ႔ ခြဲျခား ဆက္ဆံမႈ မရွိေၾကာင္း ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ အေျခစုိက္႐ံုးမွ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ မစၥ Vivian Tan က UNHCR ကုိယ္စား ျပန္လည္ တုံ႔ျပန္ ေျပာဆုိိထားသည္။

ထုိင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားရွိ ဒုကၡသည္မ်ား၏ မိသားစုဝင္မ်ား တစည္းတလံုတည္း အတူေနေရး ေမွ်ာ္လင့္ေနၾက သည္ဟု အခုိင္အမာယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း တတိယႏုိင္ငံတြင္ မိသားစုအရင္းအခ်ာရိွသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ သာ UNHCR က တတိယႏုိင္ငံမ်ားတြင္ ျပန္လည္ အေျခခ် ေနထုိင္ေရးကုိ မ်က္ႏွာလုိက္ လုပ္ေဆာင္ေနျခင္း မဟုတ္ ေၾကာင္း မစၥ Vivian Tan က ဧရာဝတီကို အီးေမးလ္ ျဖင့္ အေၾကာင္းျပန္ၾကားသည္။

“ဒုကၡသည္ တဦးျဖစ္ဖုိ႔ ဆုိတာ ထုိင္းႏုိင္ငံက စခန္းေတြမွာ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးအတြက္ စဥ္းစားေပးဖုိ႔ ဆုိတာ ထုိင္း တာဝန္ရွိသူေတြက အဲဒီသူကို မွတ္ပံုတင္ စာရင္းသြင္းဖုိ႔ ပထမဆံုး လုပ္ရမွာပါ။ အဲဒီေန႔က အုပ္စု(ဆႏၵျပသူမ်ား)က ဘယ္ တုန္းကမွ ပံုမွန္ လုပ္ရတဲ့ မွတ္ပံုတင္ထားတာမ်ိဳး မရွိဘူး။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ အုပ္စုဟာ တတိယႏုိင္ငံ အေျခခ်ေရး အရည္အခ်င္း လည္း မျပည့္မီပါဘူး”လုိ႔ သူက ဆုိသည္။

ႏို႔ဖိုးစခန္းတြင္းရွိ ဆႏၵျပ ဒုကၡသည္မ်ားက ၄င္းတုိ႔ထဲကအမ်ားစုသည္ UNHCR တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားၿပီး Pre ဟု ေခၚဆုိေသာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ပဏာမ သတ္မွတ္ စာရင္း၀င္၍ UNHCR ႏွင့္ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္ ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရး ညြန္႔ေပါင္း အဖြဲ႕(TBC)က ရိကၡာႏွင့္ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာကို ေထာက္ပံ့ခံေနရသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း ဒုကၡသည္တဦး ျဖစ္သည့္ ကိုေက်ာ္ျမင့္ေဆြ က ဧရာ၀တီကိုေျပာသည္။

ဆက္လက္ၿပီး ဆႏၵျပမႈတြင္ ပါ၀င္သူ ၄င္းအေနႏွင့္ တတိယႏုိင္ငံ အေျခခ်ခြင့္ အရည္အခ်င္းလည္း ျပည့္မီေၾကာင္း၊ ဇနီးသည္ လည္း အေမရိကန္တြင္ အေျခခ်ေနထုိင္ေနသည့္ အတြက္ ကိုင္ေဆာင္ထားသည့္လက္မွတ္မွာ ထုိင္းအစုိးရႏွင့္ UNHCR တုိ႔ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္ MPO အဆင့္ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ရွင္းျပသည္။

ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္ရွိ အုန္းဖ်န္၊ ႏုိ႔ဖိုး၊ မယ္လ၊ မယ္လဦး၊ ထန္ဟင္း၊ ဘန္႔ဒုံယမ္း၊ မယ္ရာမို၊ ကရင္နီ စသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္း ၉ ခု တြင္ လက္ရွိ ဒုကၡသည္ ၁၂၀၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနေၾကာင္းလည္း ကုလသမဂၢ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္ အရ သိရသည္။