ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မွ ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရး ေရွ႕တိုးမည္ဟု အေမရိကန္ ေျပာ

ဧရာ၀တီ

အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး တြမ္မာလင္ေနာ့စကီးက မၾကာေသးခင္က ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္မလွည့္ပဲ ေရွ႕ကိုပဲ သြားမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးဟာလည္း ေရွ႕ကိုပဲ ဦးတည္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုျဖစ္ဖို႔အတြက္ ျမန္မာျပည္ထဲမွာ အေျခအေနေတြ တိုးတက္သလား၊ ဆုတ္ယုတ္သလား ဆိုတာက အဓိကက်ေၾကာင္း ဧရာဝတီမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ေဇာ္ နဲ႔ သီးသန္႔ အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ အဖြဲ႔ဟာ ဇြန္လအကုန္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို တပတ္လာေရာက္ခဲ့ၿပီး အစိုးရ ထိပ္ပိုင္းပုဂၢဳိလ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြနဲ႔ လူမႈအေျချပဳ လႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့အေရးကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့တဲ့ Tom Malinowski ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း) နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့တာကို သူ႔အင္တာဗ်ဴးမွာ ရွင္းျပထားပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ကို သူ ေျပာခဲ့တာကေတာ့ လာမယ့္ႏွစ္မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ မဲထည့္ေရြးေကာက္ပြဲကို ဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ အားလံုးက စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေနမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဒါ့အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္ပြဲေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တင္းၾကပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း သတ္မွတ္တာေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵျပသူေတြကို ဆက္လက္ၿပီး ဖမ္းဆီးေနတာေတြကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ အစိုးရအေနနဲ႔ကေတာ့ အားလံုးပါဝင္ၿပီး ထင္သာ ျမင္သာ ရွိတဲ့ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ပြဲ ပံုစံနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ဆႏၵကို တကယ္ထင္ဟပ္တဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈမ်ဳိးကို အားေပးကူညီမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခ်င္တာကေတာ့ ဒီ process လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ ဒီေန႔ပဲ စရမွာ ျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္မယ့္ေန႔က်မွ စရမွာ မဟုတ္ဘူး ဆိုတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ တြမ္မာလင့္ေနာ့စကီးက ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

တြမ္မာလင္ေနာ့စကီးဟာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္ အပါအဝင္ ထိပ္တန္းတပ္မေတာ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ တပ္မေတာ္ ႏွစ္ခုအၾကား ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္အတိုင္း ျပန္လည္တိုးျမႇင့္ဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ သူ႔ရဲ႕ ပထမဆံုး တရားဝင္ ခရီးစဥ္မွာ ေျပာၾကားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဧရာဝတီနဲ႔ အင္တာဗ်ဴးမွာလဲ တြမ္မာလင္ေနာ့စကီးဟာ အေမရိကန္ဘက္က ဒီကိစၥကို ေမွ်ာ္လင့္ထားတာက “အမ်ားႀကီး မႀကီးက်ယ္ပါဘူး။ ၂၀၁၃ နဲ႔ ၂၀၁၄ မွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကာကြယ္ေရးဌာနက ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ အရာရွိေတြနဲ႔ ေျမစမ္း ခရမ္းပ်ဳိး မိတ္ဆက္အစီအစဥ္ သံုးခုကို လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေတြ႔ဆံု အျမင္ ဖလွယ္တဲ့ ပြဲေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ဥပေဒ၊ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ဥပေဒ ထံုးထမ္းစဥ္လာေတြကို အဓိက ထားပါတယ္။ ဒီလို အျမင္ဖလွယ္တဲ့ dialogue ေတြလုပ္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကလည္း အရည္အခ်င္း ျပည့္ဝတဲ့ professional တပ္မေတာ္ ျဖစ္ေရးနဲ႔ အေမရိကန္ဘက္က အေတြးအျမင္သစ္ေတြကို မိတ္ဆက္ေပးဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ဧရာဝတီကို ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက ၾကြယ္ဝခ်မ္းသာတဲ့ ခ႐ုိနီႀကီးေတြကိုလဲ ေတြ႔ဆံုခဲ့တဲ့ တြမ္မာလင့္ေနာ့စကီးက SDN လို႔ေခၚတဲ့ U.S. Specially Designated National စာရင္းကေန ပယ္ေဖ်ာက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ သိထားရမယ့္ ပထမဆံုး အခ်က္ကေတာ့ ဒါဟာ ႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ပဲ United States Treasury Department က ကိုင္တြယ္စီမံခန္႔ခြဲ ဆံုးျဖတ္တာ ျဖစ္ၿပီး ဒီစာရင္းက ပယ္ဖို႔အတြက္ တင္ျပသူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အဓိကက်တဲ့ လုပ္ပံုကိုင္ပံု ေဆာင္ရြက္ပံု ေတြဟာ အရင္ပံုစံမ်ဳိး မဟုတ္ပဲ လံုးဝကို ခဝါခ်ျပီး အမွားကို ျမင္လို႔ အမွန္ကို ျပင္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိး ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္လို႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုခဲ့ေၾကာင္း အက်ယ္တဝင့္ သူ႔ရဲ႕ အင္တာဗ်ဴးမွာ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ခရီးစဥ္မွာ သူမ်က္ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံကို ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲမွာ အေရးပါတဲ့ က႑တခုကေန ပါဝင္ေစခ်င္ေနတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။