မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္းက မြန္ျပည္နယ္အတြင္း ႏုိင္ငံျခားရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကုိ ဆန္းစစ္ျခင္း အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ထုတ္ျပန္

ဖနိဒါ

မြန္ျပည္နယ္အတြင္း ႏုိင္ငံျခားရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားကုိ ဆန္းစစ္ျခင္း အမည္ေပးထားေသာ အစီရင္ခံစာ တစ္ေစာင္ ကုိ မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္းက ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္က ထုတ္ျပန္လုိက္သည္။

အစီရင္ခံစာတြင္ မြန္ျပည္နယ္အတြင္း လတ္တေလာ ဝင္ေရာက္လာေသာ ႏုိင္ငံျခား ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားေၾကာင့္ အထူးသျဖင့္ ေျမယာ အျငင္းပြားမႈ၊ သေဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ လူမႈဝန္းက်င္းမ်ားအေပၚ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိမႈ၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ အျမတ္ထုတ္မႈမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကုိ ေဖာ္ျပထား သည္။

၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွ ဇြန္လအထိ မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္ အေရးေဖာင္ေဒးရွင္းက က်ဳိက္မေရာႏွင့္ ေရးၿမိဳ႕နယ္ မ်ားတြင္ အဓိကထား အခ်က္အလက္မ်ား ေကာက္ခံစုေဆာင္းျခင္းႏွင့္ သုေတသနျပဳလုပ္၍ စာမ်က္ႏွာ ၁၁၉ မ်က္ႏွာပါ အစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။

“မြန္ျပည္နယ္အတြင္းမွာ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြ အမ်ားအားျဖင့္ ေရးနဲ႔က်ဳိက္မေရာၿမိဳ႕နယ္ဘက္မွာ ဝင္ေရာက္လာတာ ရွိတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ သယံဇာတ ထုတ္ယူသံုးစြဲဖုိ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြရွိသလုိ၊ ေက်ာက္မီးေသြးကုိ အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာေတြ ရွိတယ္။ ဒီအေပၚမွာ စီမံကိန္းမစတင္ခင္နဲ႔ စတင္ၿပီးခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ ေဒသခံျပည္သူေတြ အေပၚမွာ ထိခုိက္ေနတဲ့ အေနအထားေတြ ရွိေနတယ္၊ ဒီဟာေတြကုိ အမ်ားျပည္သူေတြ၊ ဒီေေပၚမွာ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြလူေတြ အဲဒီအေပၚမွာ ပုိၿပီးေတာ့ ေကာင္းမြန္တဲ့ ရင္းနွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ျဖစ္လာေစဖုိ႔ ထုတ္ျပန္ရျခင္းျဖစ္တယ္”ဟု မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္ အေရးေဖာင္ေဒးရွင္းမွ ဒါရုိက္တာ ႏုိင္အဲမြန္က ေျပာသည္။

ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေၾကာင့္ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ထုိခုိက္မႈမ်ား ရွိေနမႈကုိ စီမံကိန္းေဖာ္ေဆာင္ေနသူမ်ား သိရွိေစရန္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု အစုိးရႏွင့္ ျပည္နယ္အစုိးရတုိ႔ကလည္း ႏုိ္င္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထုိခုိက္နစ္နာမႈမ်ား ေလ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္ အစီရင္ခံစာကုိ ထုတ္ျပန္ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သူက ေျပာသည္။

မြန္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ၁၀ ၿမိဳ႕နယ္အနက္ ေရးႏွင့္ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ တြင္းထြက္သံယံဇာတထုတ္ယူေသာ ကုမၺဏီမ်ား၏ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈအမ်ားဆံုး ခံစားရၿပီး ေရးၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ က်ုိက္မေရာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ ေဒသခံ ျပည္သူမ်ားထံမွ လယ္ေျမႏွင့္ ယာေျမ ဧကေပါင္း ၄၀၀၀ ေက်ာ္ကုိ မတရားဝယ္ယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သူက ေျပာသည္။

ေဒသခံမ်ားက ေျမယာမ်ား ျပန္လည္ ရရွိေရး၊ နစ္နာေၾကးမ်ား ျပန္လည္ ရရွိရန္အတြက္ သက္ဆုိင္ရာ ေျမာေျဖရွင္းေရးေကာ္မရွင္မ်ား၊ ေျမယာစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္မ်ားထံသုိ႔တဆင့္ အကူအညီေတာင္းခံစာ၊ ကန္႔ကြက္စာမ်ား၊ အသနားခံစာမ်ားကိုလည္း ယခုအစီရင္ခံစာတြင္ ထည့္သြင္းထားေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ကာလေပါက္ေစ်း တစ္ဧကလွ်င္ သိန္းခ်ိန္ၿပီး ဝယ္ယူေနရသည့္အခ်ိန္တြင္ အဆုိပါ ေဒသခံ ရြာသားမ်ားကုိမူ တစ္ဧကလွ်င္ အနည္းဆံုး ၅၀၀၀၀ က်ပ္မွ အမ်ားဆံုး ၃ သိန္းေက်ာ္သာေပး၍ ေျမယာရယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု သူက ေျပာသည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ လက္ထက္က ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံ႔မႈ ဥပေဒကုိ ျပဌာန္းအတည္ျပဳၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈသည္ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၈ ဘီလီယံေက်ာ္အထိ ရွိလာသည္ဟုဆိုေသာ္လည္း ႏုိင္ငံျခား ကုမၺဏီမ်ားအေနျဖင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦးမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး ထက္ တြင္းထြက္ သံယံဇာတ ထုတ္ယူ ေရးတြင္သာရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံၾကၿပီး လုိအပ္ေသာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္အတြက္ ေက်ာက္မီးေသြးကုိ အဓိကထား သံုးစြဲရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့သည္ဟု ဆုိထားသည္။

မြန္ျပည္နယ္အတြင္း လာေရာက္ ရင္းနွီးျမွဳပ္ႏွံေနေသာ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ကုမၺဏီမ်ားသည္ Siam Cement Group-SCGႏွင့္ Pacific Link Cement industry တုိ႔ ပူးေပါင္းတည္ေထာင္ထားေသာ ေမာ္လျမိဳင္ဘိလပ္ေျမလိမိတက္(Mawlamyine Cement limited-MCL)၊ June Cement industry Ltd၊ တုိယုိထုိင္းကုမၺဏီ(Toyo-Thai Corporation Public Company limited-TTCL)ႏွင့္ Aurum Company limited တုိ႔ ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။

၂၀၁၃ ခုႏွစ္က ေမာ္လၿမိဳင္ဘိလပ္ေျမလိမိတက္သည္ မြန္ျပည္နယ္ က်ဳိက္မေရာၿမိဳ႕နယ္ ပ်ားေတာင္ေဒသတြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ ဘိလပ္ေျမစက္ရံု တည္ေဆာက္ရန္ ရင္းနွီးျမွုဳပ္ႏွံထားၿပီး June Cement industry Ltd သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္က က်ဳိက္မေရာၿမိဳ႕နယ္ အတၱရံျမစ္ ကမ္းေဘးရွိ ေျမဧက ၇၀၀ ကုိ ဘိလပ္ေျမစက္ရံုတည္ေဆာက္ရန္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး တုိယုိထုိင္းကုမၺဏီက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ကဗ်ာဝကမ္းေျခ အပါအဝင္ ေရးၿမိဳ႕နယ္ ေခါဇာအနီးရွိ ကမ္းေျခမ်ားတြင္ ရင္းႏွီျမွဳပ္ႏွံမႈ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ေရးၿမိဳ႕မွ ၂၇ ကီလုိမီတာေက်ာ္ အကြာအေဝးတြင္ ကဗ်ာဝ ကမ္းေျခတြင္ အပန္းေျဖစခန္းတခု တည္ေဆာက္သြားမည္ ျဖစ္ကာ သဘာဝ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ေဖာ္ေဆာင္ရန္ ရည္ရြယ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

မြန္ျပည္သူ႔အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္းမွ အစီရင္ခံစာ ျပဳစုစဥ္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာ ၾကံဳေတြ႔ရေသာ္လည္း ေဒသခံ ရြာသူရြာသားမ်ား၏ ဆံုးရွံဴးနစ္နာမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ စည္းရံုးလႈံ႔ေဆာင္ ပညာေပးရာတြင္ အသံုးျပဳႏုိင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ အခ်က္အလက္မ်ား အျပည့္စံုဆံုးႏွင့္ အမွန္ကန္ဆံုးျဖင့္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

မြန္ျပည္လူ႔အခြင့္အေရးေဖာင္ေဒးရွင္း(Human Right foundation of Monland-HURFOM)ကို ဒီမုိကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ စစ္မွန္သည့္ ၿငိမ္းခ်မ္ေးရး ျပန္လည္ ထြန္းကားရန္ ရည္ရြယ္၍ ၁၉၉၅ ခုနွစ္ ဇြန္လက စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

အစီရင္ခံစာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယေန႔ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္တြင္ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ရွိ ေကာင္းျမတ္ဟုိတယ္တြင္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။