ဒဏ္ခတ္မႈ ႐ုပ္သိမ္းေရးႏွင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသည္ ေခါင္းႏွင့္ပန္း

ဧရာ၀တီ

ျမန္မာျပည္အေပၚ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား စတင္ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျပန္စ လိုက္သည့္ တ ခ်ိန္ တည္း၌ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္တြင္ “ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈအား အျမန္ဆုံး ရုပ္သိမ္းေပးေရး အတြက္လႊတ္ ေတာ္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သူ မည္သူ႔ကုိမဆုိ၊ မည္သည့္နည္းလမ္းကို အသုံးျပဳ၍ျဖစ္ေစ ညိႇႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ တုိက္တြန္း ေၾကာင္း” အဆို ကို ေဆြးေႏြးရန္ အတည္ျပဳလိုက္သည္။

အဆုိကို ရွမ္းတုိင္းရင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ၊ ကြန္ဟိန္း မဲဆႏၵနယ္မွ ေဒၚနန္း၀ါႏုက လႊတ္ေတာ္တြင္ ၾကားျဖတ္ တင္သြင္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီဝင္မ်ား ျဖစ္ေသာ တနသၤာရီတုိင္းမွ ဦးေဌးျမင့္ (ယုဇန ဦးေဌးျမင့္)၊ ဦး၀င္းသန္း၊ ရခုိင္ တုိင္းရင္း သားမ်ား ဖြ႔ံၿဖိဳး တုိးတက္ေရးပါတီမွ ေဒၚခင္ေစာေ၀တို႔က ေထာက္ခံေဆြးေႏြးကာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အေရးႀကီးအဆိုအျဖစ္ လက္ခံ အ တည္ျပဳခဲ့သည္။ ယင္းေန႔ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀း အၿပီးတြင္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းက ဖိတ္ေခၚခဲ့သျဖင့္ ယင္းအဆိုႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာထား ေမးျမန္းျခင္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု ယူဆသည္။

အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးရပ္ကြက္က ယင္းကိစၥသည္ အစိုးရပါတီ အေနျဖင့္အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(NLD) ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ ကို “က်ဳံးသြင္းျခင္း” ဟု ယူဆေနၾကေသာ္လည္း ယခုအထိ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲ လာခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတကာ၊ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ အပါ အဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္မႈသည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ၏ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကိုအခိုင္အမာေထာက္ခံရန္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က တိုက္တြန္းခဲ့၍လည္း ျဖစ္သည္။ ထိုင္းႏွင့္ ဥေရာပ ခရီး စဥ္အတြင္း ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကိုေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ဘက္က ေထာက္ခံ ေျပာဆိုမႈ ပိုမို ခိုင္မာခဲ့ၿပီး ဒဏ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးကိုလည္း ႀကိဳဆိုခဲ့သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ ဇူလိုင္ ၁၆ ရက္ေန႔ညက အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မစ္ခ်္ မေကၠာနယ္ကို တယ္လီဖုန္း ျဖင့္ ဆက္သြယ္ကာ သက္တမ္း ၃ ႏွစ္ ထပ္မံတိုးရန္ ရွိေနသည့္ Burma Freedom and Democracy Act -2003 (BFDA) ကို ေဆြးေႏြး ေၾကာင္း ႏွင့္ ျမန္မာ – အေမရိကန္ ခ်စ္ၾကည္ေရး ဆက္လက္ တိုးတက္လာေစေရး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား အရွိန္အဟုန္ ျမႇင့္လာေစေရး၊ လူထု ဘ၀မ်ား ပိုမိုေကာင္းမြန္ တိုးတက္လာေစေရး တို႔ကို အေျခခံၿပီး ေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း သိရသည္။ မၾကာမီ သြားမည့္ အေမရိကန္ ခရီးစဥ္တြင္လည္း ဒဏ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးကိစၥ ထပ္မံေဆြးေႏြးႏိုင္မည္ဟု သုံးသပ္ရသည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အေျပာင္းအလဲကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ျပသသည့္အေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္ အ ေမ ရိကန္ သံအမတ္ စတင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနၿပီ ျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အျပင္ အေမရိကန္ အေျခ စိုက္ႏိုင္ ငံစံုေကာ္ပိုေရးရွင္းမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါ ျမန္မာျပည္သို႔ လာေရာက္ ေလ့လာကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံႏိုင္မႈ အလားအလာကို ၾကည့္႐ႈေန ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ အေမရိကန္ အပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား ဝင္လာလွ်င္ ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး၊ နည္း ပညာ၊ အေတြ႕ အႀကဳံ၊ အလုပ္ အကိုင္သစ္မ်ား ရလာႏိုင္သည္ဟု အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေမွ်ာ္လင့္ထား ႏိုင္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ျပည္ပ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ၁၀၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးလိုက္ပါက ျပည္တြင္းတိုင္းရင္းသား လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ ယွဥ္ၿပိဳင္ မႈတြင္ အ ခက္ အခဲမ်ားစြာႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ကာ အခြင့္အလမ္းမ်ား ေပ်ာက္ပ်က္သြားႏိုင္ေၾကာင္း စိုးရိမ္ေနသည္၊ အေမရိကန္၏ ဒဏ္ခတ္မႈ ေလွ်ာ့ ခ်ေရး တြင္ စစ္တပ္ႏွင့္ ၎ႏွင့္ နီးစပ္သူ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ထိပ္သီးမ်ား မပါဝင္သျဖင့္ ဘာမွ် မထူးဆန္းဟု ယူဆ သူမ်ားလည္း ရွိသည္။

အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အကန္႔အသတ္ကလည္း ရွင္းသည္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားတြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္သည္ဟု စာရင္းသြင္းခံ ရ သည့္ မည္သည့္လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္မွ် တြဲမလုပ္လိုေၾကာင္း မၾကာေသးမီကပင္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာန စီးပြားေရး ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈ ဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မစၥတာ ေရာဘတ္ ေဟာမတ္စ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံ ျခားေရး ၀န္ ႀကီးမစၥတာ ဖရန္စစ္ကိုစန္ခ်က္ဇ္ တို႔ႏွစ္ဦး ဦးေဆာင္လာေသာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ၃၈ ခု၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္သည့္ စီးပြားေရးအဖြဲ႕တဖြဲ႕ ျမန္မာျပည္သို႔ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့စဥ္ ေျပာဆိုထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ေၾကညာခ်က္တြင္ ေရာဘတ္ ေဟာမတ္စ္က အေမရိကန္ – ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးသည္ “အလုပ္သ မား ရပိုင္ခြင့္ အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး ေလးစားလိုက္နာမႈ၊ လူနည္းစု တိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ရပိုင္ခြင့္ကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈႏွင့္ ဆက္လက္ ထိန္းသိမ္းထားေသာ ရာခ်ီသည့္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား ျပန္လႊတ္မႈ” မ်ားအေပၚ နက္႐ိႈင္းစြာ တည္မွီေနေၾကာင္း ေျပာဆိုထားသည္။

အေမရိကန္အေနျဖင့္ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းကဲ့သို႔ေသာ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ ေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ပိုရွိလာေစေရး အတြက္ ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ အတူ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထား ေၾကာင္းလည္း ဆို သည္။

ျမန္မာအစိုးရအေနျဖင့္ ေရနံႏွင့္ သဘာဝဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း၏ ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးႏွင့္ ပိုမို ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိေရး ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္ Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) ကို လက္မွတ္ထိုးရန္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရက တိုက္တြန္းထားသည္။ ထို အ ခ်က္ကို ေနျပည္ေတာ္က စိတ္ဝင္စားသျဖင့္ ေနာ္ေဝတြင္ ရုံးထိုင္ေသာ EITI ၏ အႀကီးအကဲ မစၥတာ ဂ်ဲနပ္စ္ မိုဘာ့ဂ္ ယခုတပတ္ ျမန္ မာျပည္ သြားမည္ ျဖစ္သည္။

အမွန္တကယ္လည္း လတ္တေလာ ျမန္မာႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး ျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈမ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အထီးက်န္ ေန ခဲ့ ေသာျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းကို ကမာၻ႓လုံးဆိုင္ရာ ကုန္သြယ္ေရးစနစ္ႏွင့္ ျပန္လည္ခ်ိတ္ဆက္ရန္ မဟာဗ်ဴဟာ တက် ႀကိဳးပမ္းရမည့္ လုပ္ငန္ းစဥ္ျဖစ္ သည္ဟု ဧရာဝတီက ႐ႈျမင္သည္။

ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး တိုးတက္ေကာင္းမြန္ လာေစေရးသည္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး တည္ၿငိမ္တိုးတက္မႈ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳး ႏိုင္ ရန္ေရခံေျမခံေကာင္းမ်ား အေျခခိုင္မႈ၊ လူမ်ိဳး ဘာသာမခြဲ ရင္းႏွီး ခ်စ္ခင္တတ္မႈ၊ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ လိုက္ ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္မႈ စသည္တို႔ႏွင့္ တြဲဖက္လ်က္ ရွိေသာေၾကာင့္ တလမ္းသြား မဟုတ္ေပ။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး မူဝါဒ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ အေနာက္ကမာ႓ၻ၏ ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားေလွ်ာ့ခ်ပယ္ ဖ်က္ ျခင္းသည္ တခုမဟုတ္ တခု ေရြးရမည့္ ႏိုင္ငံေရး ေလာင္းကစားပြဲ မဟုတ္ဘဲ ေခါင္းႏွင့္ ပန္းပမာ ခြဲမရသည့္ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ား ေပါင္းစည္း ထားျခင္း ျဖစ္သည္။ အေျပာင္းအလဲ ပိုအေျခခိုင္ေလ၊ ဒဏ္ခတ္မႉ ပိုကင္းစင္ေလ ျဖစ္ၿပီး ပိတ္ဆို႔မႈ မရွိေလ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အခြင့္အ လမ္း ပိုရ ေလ ျဖစ္မည္။

ႏွစ္ဘက္ အက်ိဳးျဖစ္မည့္ နည္းကို ရွာေဖြကာ ဆက္လက္ အသုံးခ်ႏိုင္ေလ အက်ိဳးမ်ားေလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ နတ္လူ သာဓုေခၚမည့္ ကိစၥ ျဖစ္ သည္။ ေပၚေပါက္လာေနေသာ အေျပာင္းအလဲ၏ အက်ိဳးဆက္ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း သြားျခင္းသည္ ေနာက္ျပန္ ဆုတ္ သြား ရန္ မဟုတ္ ေရွ႕တိုးရန္သာ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မေျဖရွင္းရေသးသည့္ ျပႆနာမ်ားကို အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းယူရန္သာ ရွိေတာ့သည္။