ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ မရွိလွ်င္ ခ႐ိုနီကိစၥ ျမန္မာအစိုးရ တာဝန္သာ

ေအာင္ေဇာ္

မေဝးေတာ့သည့္ ကာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံက အပယ္ခံႏိုင္ငံတခု အျဖစ္ရွိေနေတာ့မည္ မဟုတ္ပါ။ သမၼတ အိုဘားမား၏ အစိုးရက စီးပြားေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ သံတမန္ေရးရာ ဆက္ဆံမႈမ်ား ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အကူအညီေပးေရး အစီအစဥ္မ်ား အေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ားကို ပယ္ဖ်က္ေပးရန္ ရည္ရြယ္ထားေၾကာင္း ေၾကညာခဲ့ပါသည္။

အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းတြင္ ပါ၀င္ေနေသာ ခ႐ိုနီ အမ်ားအျပားမွာလည္း မၾကာမီ စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္း ခံရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႔သတ္ထားသည့္ စာရင္းထဲတြင္ မည္သူ ဆက္လက္ က်န္ရွိေနမည္ ဆိုသည္က မသဲကြဲေသးပါ။

ခပ္ရွင္းရွင္းေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းမွ သူတို႔ကို ပယ္ဖ်က္ေပးလိုက္ျခင္းသည္ အဆိုပါ ခ႐ိုနီမ်ားႏွင့္ ရာဇ၀တ္မႈ က်ဴးလြန္သူမ်ားသည္ အျပစ္ကင္းသည္ဟု ဆိုလိုျခင္း မဟုတ္ပါ။

ယခုအခ်ိန္တြင္ သူတို႔တာ၀န္ယူမႈရွိေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ႏွင့္ တိုင္းျပည္တြင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည္ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာေလ့ရွိသည့္ ေဆာင္ပုဒ္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး လုပ္ငန္းစဥ္တခုကို စတင္ရန္တို႔က ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔၏ တာ၀န္ ျဖစ္လာသည္။

ထို႔အျပင္ ျမန္မာျပည္သူမ်ား၊ လြတ္လပ္ေသာ မီဒီယာမ်ား ႏွင့္ အရပ္ဘက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား အေနျဖင့္လည္း အေမရိကန္ အစိုးရ၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္း၀င္ခဲ့ေသာ ခ႐ိုနီမ်ားက ျပည္တြင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးအတြင္းသို႔ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း မည္ကဲ့သို႔ ျပန္လည္ ေပါင္းစည္းလာမည္ကို သတိႀကီးႀကီး ျဖင့္ ဆက္လက္ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လိုအပ္လာပါ လိမ့္မည္။ သူတို႔ႏွင့္ အလုပ္လုပ္မည့္ ႏိုင္ငံျခား စီးပြားေရး မိတ္ဖက္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္း အၿမဲသိေနရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ နာမည္ပ်က္ရွိေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ တခ်ိဳ႕ႏွင့္ တြဲဖက္လုပ္ကိုင္ရျခင္းက အႏၲရာယ္မ်ားမည္ ဆိုသည္မွာ သံသယရွိရန္ မလိုပါ။ သူတုိ႔ႏွင့္ တြဲဖက္လုပ္ကိုင္မည့္ သူမ်ားအေနျဖင့္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈမ်ား ေသခ်ာစြာ ျပဳလုပ္ထားရန္ လုိအပ္ပါလိမ့္မည္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ “ပိတ္ဆို႔မႈ အမ်ားအျပား ဆက္လက္ က်န္ရွိမည္။ စစ္ဘက္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သူမ်ား၊ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ စီးပြားေရး အေထာက္အကူမ်ား ေပးခဲ့သူမ်ားႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေက်ာက္မ်က္ႏွင့္ သြင္းကုန္မ်ားကို ကန္႔သတ္သည့္ ဥပေဒ (JADE Act) လည္း ဆက္လက္ သက္ေရာက္မႈ ရွိေနမည္ ျဖစ္သည္။ ဆက္လက္ ကန္႔သတ္ထားမည့္ ႏိုင္ငံျခား အကူအညီမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာ စစ္တပ္အား အကူအညီေပးျခင္းကို အကန္႔အသတ္ ထားရွိျခင္းလည္း ပါ၀င္မည္ျဖစ္သည္” ဟုေဖာ္ျပထားသည္။

အမွန္ စင္စစ္အားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ နာမည္ဆိုးႏွင့္ ေက်ာ္ၾကားေသာ မူးယစ္ရာဇာမ်ား၊ လက္နက္ ေရာင္း၀ယ္သူမ်ား၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ နီးစပ္သည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားသည္ သူတို႔ခ်မ္းသာဖို႔ အတြက္လုပ္ခဲ့ၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ စစ္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ အဆိုပါ ခ႐ိုနီမ်ား ခ်မ္းသာၾကြယ္၀လာၾကသည္။ အမ်ားစုမွာ အခြင့္ အေရးသမားမ်ား ျဖစ္ၾကၿပီး စစ္အစိုးရ အာဏာရွိသူမ်ားႏွင့္ လက္ဝါးခ်င္း႐ိုက္ကာ စီးပြားျဖစ္ အက်ိဳးအျမတ္ ရခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တခ်ိဳ႕ႏွင့္ လက္နက္ေမွာင္ခိုမႈႏွင့္ တရားမ၀င္ ကုန္သြယ္မႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္ခဲ့ၾကေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေပးမည္ မဟုတ္ဟု ယူဆရပါသည္။ အကယ္၍ သူတို႔ကို နာမည္ပ်က္ စာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ ေပးခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ျမန္မာ အစိုးရအေနျဖင့္ သူတို႔၏ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကို စနစ္တက် စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ လူသိရွင္ၾကား တာ၀န္ယူခိုင္းသင့္ပါသည္။ အကယ္၍ အျပစ္ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရလွ်င္ ဖမ္းဆီး အေရးယူသင့္ပါသည္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ကိုယ့္ျပႆနာ ကုိယ္ ေျဖရွင္းေနေၾကာင္း ျပသလိုလည္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ၏ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈစာရင္းတြင္ ပါ၀င္သင့္သူ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားအျပား က်န္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္ဟု လက္ရွိ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္း၀င္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ားက တီးတိုးေျပားခဲ့ၾကသည္။ ယခုအခ်ိန္က ေရြးေကာက္ခံ အစိုးရအတြက္ အိမ္စာ လုပ္ရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။

အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အေရးယူပိတ္ဆို႔သည့္ စာရင္းမွ မၾကာမီ ဖယ္ရွားေပးေတာ့မည့္ သူမ်ားထဲတြင္ ဦးေတဇႏွင့္ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္ ေခၚ စတီဗင္ေလာ တို႔ကဲ့သို႔ေသာသူမ်ား ပါလာျခင္း ရွိ၊ မရွိကို ေစာင့္ၾကည့္ရပါဦးမည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ဒီမိုကေရစီ ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ ၿဖိဳခြဲခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဦးေတဇကို အေရးယူပိတ္ဆို႔သည့္ စာရင္းအတြင္းသို႔ ထည့္သြင္းခဲ့ပါသည္။ ဦးေတဇက Htoo Trading Group ကို တရား၀င္ ဦးစီး လုပ္ကိုင္ေနေသာ္လည္း ယခင္စစ္အစိုးရက ႐ုရွားႏိုင္ငံမွ စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူရာတြင္ ၾကား၀င္ ပြဲစားလုပ္ေပးခဲ့သူဟုလည္း သိၾကပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္၏ အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္း၌ ပါ၀င္ျခင္းမရွိေသာ လက္နက္ပြဲစားသစ္ အေျမာက္အမ်ား ရွိေနသည္ကိုလည္း သိထားရမည္ ျဖစ္သည္။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ဦးေတဇက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အပါအ၀င္ စစ္အစိုးရ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ နီးစပ္သူ အျဖစ္ သံသယရွိျခင္း ခံရသူျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခါ သူက ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လွ်က္ ရွိသည္။ သေရာ္သလို ျဖစ္ေနသည့္ကိစၥမွာ ယမန္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) မွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စား လွယ္မ်ားအတြက္ သင္တန္း ၂ ခု ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေနျပည္ေတာ္မွ ေရႊစံအိမ္ ဟုိတယ္မွာ ဦးေတဇ ပိုင္ဆိုင္သည့္ ဟိုတယ္ ျဖစ္ေနသည္။ သူက သင္တန္းအတြက္ ရက္ရက္ေရာေရာ ေထာက္ပံ့ခဲ့သည္ဟုလည္း သိရသည္။ ဝါရွင္တန္ အေျခစိုက္ Center for Strategic and International Studies (CSIS) က ယခုလအတြင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ အစီရင္ခံစာ တေစာင္တြင္ ဦးေတဇက NLD ႐ံုးခ်ဳပ္ကို တည္ေဆာက္ေပးခဲ့ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္ က်ေတာ့ေရာ။ သူ႔ကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံက အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈစာရင္းမွ ပယ္ဖ်က္ေပးပါမည္လား။ ျမန္မာႏို္င္ငံမွ ေက်ာ္ၾကားသည့္ မူးယစ္ေဆး ကုန္သည္တဦး ျဖစ္ေသာ ေလာ္စစ္ဟန္၏ သားျဖစ္သူ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး ကုမၸဏီ အုပ္စုျဖစ္ေသာ Asia World ကုိ ဦးေဆာင္ေနပါသည္။

သူက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား ႏွင့္ နီးစပ္သူတဦးအျဖစ္ သိၾကသလို စီးပြားေရးသမား တေယာက္ အေနျဖင့္ တ႐ုတ္အစိုးရ ႏွင့္ ခိုင္မာေသာ ဆက္သြယ္မႈ ရွိသူ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွ အရပ္သားအမည္ခံ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္တြင္ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ Terminal သစ္တခု တည္ေဆာက္ရန္ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္၏ ကုမၸဏီက ကန္ထ႐ိုက္ရရွိခဲ့သည္။ စီမံကိန္းတန္ဖိုးက အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၆၀ ရွိပါသည္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ၏ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ေျဖေလွ်ာ့ေပးျခင္းကို ေမွ်ာ္လင့္ေနသည့္ Asia World ကုမၸဏီက ၎တို႔၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းကို ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ခဲ့ၿပီး အေျခခံ အေဆာက္အဦး၊ စြမ္းအင္ႏွင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို အဓိက ထားလာခဲ့သည္။ လမ္းေဖာက္၍ ဂိတ္ေၾကးေကာက္ခံျခင္း၊ ေက်ာက္မီးေသြး စက္႐ံုမ်ား၊ ဓာတ္ဆီဆိုင္မ်ားႏွင့္ သတၱဳ တူးေဖာ္ေရးကဲ့သို႔ေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကို စြန္႔လႊတ္ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့သည္။

ယခင္စစ္အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တဦးျဖစ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း တဦးျဖစ္သည့္ ဦးေဌးျမင့္က ယုဇန ကုမၸဏီကို ဦးေဆာင္ပါသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ အတြင္းတြင္ ယုဇနကုမၸဏီက စိုက္ပ်ိဳးေရး လုပ္ငန္းအတြက္ အသံုးျပဳရန္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဟူးေကာင္းခ်ိဳင့္၀ွမ္းေဒသတြင္ ေျမဧက ၃၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ သိမ္းယူခဲ့သည္ဟု စြပ္စြဲမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။

အဆိုပါေဒသတြင္ လယ္ဧက ေပါင္းမ်ားစြာ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့သည့္ လယ္သမားမ်ားက ယခုအခါ ေျမျပန္ေပးရန္ ႏွင့္ သူတို႔ကို ေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကသည္။

က်န္ရွိေနသည့္ ေမးခြန္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ NLD အစိုးရက နာမည္ပ်က္ရွိေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား ပါ၀င္ ပတ္သက္ေနေသာ ျပႆနာေပါင္း ေျမာက္မ်ားစြာကို မည္ကဲ့သို႔ ဆက္လက္ စံုစမ္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္နည္း ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ အစိုးရအေပၚ ျပည္သူလူထု၏ ယံုၾကည္အားကိုးမႈ ဆက္လက္ ခိုင္မာေနေစရန္ စြမ္းေဆာင္ရည္ႏွင့္ စိတ္အားထက္ သန္မႈ သူတို႔တြင္ မည္မွ်လိုအပ္မည္နည္း။

Global Witness ၏ အဆိုအရ မူးယစ္ရာဇာ ေ၀ဆူးက်န္ (ေဝေရွာက္ခန္ ဟုလည္း ေခၚၾကသည္) ၏ ေက်ာက္စိမ္း ကုမၸဏီမ်ား ပါ၀င္သည့္ ကြန္ရက္တခုကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ အေမရိကန္ အစိုးရက သူ႔ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၂ သန္း ဆုေငြထုတ္ထားသည္။ မူးယစ္ေဆးအတြက္ အေရးယူပိတ္ဆို႔ထားၿပီး အမႈစြဲဆိုထားသည္။ သူသည္ ျမန္မာတြင္ မေနထိုင္ေတာ့ဘဲ တရုတ္ႏိုင္ငံတြင္ ေရာက္ရွိေနထိုင္ဖြယ္ရာ ရွိသည္။
လက္ေတြ႔တြင္ လြတ္ေျမာက္ေနေသးေသာ တျခား ရာဇ၀တ္မႈမကင္းသူ အမ်ားအျပား ရွိပါေသးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သူတို႔သည္ ေဒၚလာ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သူမ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္ဂ်က္ေလယာဥ္ ႏွင့္ သြားလာေနသူမ်ား၊ ေစ်းႀကီးသည့္ ရွန္ပိန္ကို ေသာက္ေနၾကသူမ်ား၊ အေမရိကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေခတ္သစ္ သတင္းကို ၾကည့္ၿပီး ေပ်ာ္ရႊင္ ရယ္ေမာေနၾကသူမ်ား ျဖစ္သည္ဆိုသည္မွာ သံသယ ရွိေနစရာမလိုပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြကို က်မ မေၾကာက္ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ဒီ အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈေတြက တိက်တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္တခုနဲ႔ ခ်မွတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ အေၾကာင္းျပခ်က္ ေတြကလည္း တခ်ိန္မွာ ဖယ္ရွားသြားပါလိမ့္မယ္လို႔ က်မ ယံုၾကည္ပါတယ္” ဟု ေျပာၾကားခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျပည္သူမ်ားအေနျဖင့္မူ ရာဇ၀တ္သားမ်ား၊ မူးယစ္ရာဇာမ်ား ႏွင့္ လက္နက္ေမွာင္ခိုမ်ားက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ႏွင့္ သူတို႔၏ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ကို ျမင္ခ်င္ၾကမည္ မဟုတ္ပါ။

အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ဖယ္ရွားေပးျခင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီကို အတိုင္းအတာ တခုအထိ ရရွိလာေအာင္ ခက္ခက္ခဲခဲ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားကို ခ်ီးေျမွာက္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔မွသာ ခ႐ိုနီမ်ား မဟုတ္သည့္ သာမန္ျပည္သူမ်ား အေနျဖင့္ ပိုမိုႀကီးမားသည့္ ေအာင္ျမင္မႈမ်ား၊ အခြင့္အလမ္းမ်ား ရရွိႏိုင္မည္ ျဖစ္ပါသည္။

သူ၏ ႏိုင္ငံေရး တိုက္ပြဲအတြင္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ခိုင္မာစြာ ေထာက္ခံ ေျပာဆိုခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္အတြင္းမွ နာမည္ပ်က္ရွိသည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႏွင့္ ရာဇ၀တ္မႈ မကင္းသူတခ်ိဳ႕ ႏွင့္ ပတ္သက္လာလွ်င္ သူ႔အေနျဖင့္ ေသခ်ာေအာင္ လုပ္ရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့လွ်င္ အစိုးရ၊ စနစ္ႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကိုယ္တိုင္အေပၚ ျပည္သူလူထု၏ ယံုၾကည္မႈ ေပ်ာက္ဆံုးသြားႏိုင္ပါသည္။