ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေမရိက သြားတဲ့အခါ

ေအာင္ေဇာ္

တရုတ္ခရီးစဥ္မွာ ပီကင္းနဲ႔ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ ယူခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေမရိကားကိုသြားတဲ့အခါမွာ အေမရိကန္က ျမန္မာအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးသြားမွာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာျပည္ကို အေမရိကန္အစိုးရ အဆက္ဆက္မွာ ကြန္ဂရက္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ (Congress) က ခ်မွတ္ထားတဲ့ Sanction အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈေတြ အားလံုးကို ရုတ္သိမ္းေပးဖို႔ေတာ့ ခက္ပါလိမ့္မယ္။

ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈအားလံုးကို ရုတ္သိမ္းဖို႔ရာ အခ်ိန္မတန္ေသးဘူးလို႔ ျမင္သူေတြလည္း အေမရိကန္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေရာ၊ အစိုးရထဲမွာပါရွိေနသလို ျမန္မာ့အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြ၊ လႈပ္ရွားသူေတြကလည္း အလားတူ အျမင္မ်ဳိး ရွိၾကပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စစ္အစိုးရနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ေတြကို ဒဏ္ခတ္တဲ့အေနနဲ႔ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ၁၉၉၆-၉၇ မွာ စတင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၃ ဒီပဲရင္း လုပ္ၾကံမႈမွာ ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ဒဏ္ခတ္မႈေတြ ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္မွာေတာ့ တဦးခ်င္းကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ပိုျပီး တင္းက်ပ္တဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔ေရးကို ဝါရွင္တန္က ခ်မွတ္ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၈ မွာ US က ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ Burmese JADE Act ဆိုရင္ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုေရာ၊ ခရိုနီေတြေရာပါ အထိနာေစခဲ့တဲ့ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ျပည္သူေတြေရြးေကာက္တဲ့ အစိုးရ အာဏာရေနခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြထက္ စာရင္ လြတ္လပ္ ပြင့္လင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီနဲ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို အေတာ္ႀကီးကို ခံစားေနရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈ ဆက္လုိေသးလားလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ႏိုင္ပါတယ္။

လိုပါတယ္လို႔ ဆင္ေျခတက္သူေတြကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဟာ ဒီမိုကေရစီ မက်ဘူး၊ ျပန္လည္ေရးဆြဲရမယ္။ ဒါကို ဖိအားေပးတဲ့ အေနနဲ႔ Sanction ကို ဆက္ထားသင့္တယ္။ ဒါအျပင္ ျမန္မာျပည္မွာ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ အရင္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြအတြက္ တရားဝင္ေဆြးေႏြးတဲ့ ေကာ္မရွင္ မဖြဲ႔ႏိုင္ေသးဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဆက္ထားသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ တိုင္းရင္းသား အခ်ဳိ႕ စိုးရိမ္ေနတဲ့ Military to Military engagement လို႔ေခၚတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔ ျမန္မာအၾကား စစ္ေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ေလာေလာဆယ္မွာ မစတင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဆက္ထားသင့္တယ္ ဆိုတဲ့ ဖိအားေပးမႈပဲျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို တံခါးဖြင့္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ေနာက္ပိုင္းကစၿပီး အေမရိကန္က ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ ထိစပ္မႈေတြ ရွိလာခဲ့သလို ပင္တဂြန္က အရာရွိႀကီးေတြကလည္း ၂ ႏိုင္ငံ စစ္တပ္ေတြအၾကား ဆက္ဆံေရးေတြ တိုးျမင့္ဖို႔ စိတ္ဝင္စားေၾကာင္း တရားဝင္ ေျပာခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးေတြကို ေဒသတြင္းက Cobra Gold စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈမွာ ေလ့လာသူ အျဖစ္ US က စတင္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၂ ေနာက္ပိုင္း ျမန္မာ့တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးေတြနဲ႔ ပင္တဂြန္ဌာနခ်ဳပ္ အၾကားမွာ ကူးလူးဆက္ဆံမႈေတြ အမ်ားအျပားရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၄ ဇြန္လ အတြင္းမွာ US ပစိဖိတ္ေဒသရဲ႕ ဒုတိယ အႀကီးအကဲ ျဖစ္တဲ့ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး Anthony Crutchfield ဟာ ျမန္မာစစ္အရာရွိႀကီးေတြကို Myanmar National Defense College အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရး တကၠသိုလ္မွာ စကားေျပာဆုိခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ၂ ဘက္ တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဦးသန္းေရႊအပါအဝင္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ ဆက္ဆံေရး ျပန္ေကာင္းလာတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႕ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈအားလံုးကို ရုတ္သိမ္းပါလို႔ ေတာင္းဆိုမွာလား။ ျမန္မာ့ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္ကေရာ ျမန္မာနဲ႔ အေမရိကန္ စစ္တပ္ႏွစ္ခု တိုးျမွင့္ဆက္ဆံလာတာကို သေဘာက် ေက်နပ္ပါ့မလားဆိုတာကလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေနျပည္ေတာ္က NLD စိုးမုိးထားတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ US Sanction အားလံုး ႐ုတ္သိမ္းေပးေရး အဆိုကို အတိုက္အခံ ျပည္ေထာင္စု ၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးပါတီက အဆိုျပဳခ်က္ တင္တာ ပယ္ခ်ခံထိပါတယ္။

ဒါကို ၾကည့္ရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ NLD ဟာ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈ တေလွ်ာက္လုံး စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ အေပးအယူလုပ္ရာမွာ အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ Sanction ရဲ့ ဖိအားကို စြန္႕လႊတ္လိုက္မယ့္ပံု မေပၚေသးဘူးဆိုတာ ေတြ႕ရပါမယ္။

Sanction အားလံုး ႐ုတ္သိမ္းေပးေရး ေတာင္းတာထက္စာရင္ ျမန္မာနဲ႔ US အၾကား ပံုမွန္ကုန္သြယ္ေရး ျပန္လုပ္ႏိုင္ဖို႔၊ ျမန္မာ့ထုတ္ကုန္ေတြကို US ကို တင္ပို႔ ေရာင္းခ်ႏိုင္ဖို႔၊ အေမရိကန္ စီးပြားေရးသမားေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံလာၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔ (သူတို႔ကပဲ အေမရိကန္ Sanction အျမန္ရုတ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံခ်င္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္)၊ ျမန္မာလူငယ္ေတြ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး လက္လွမ္းမီဖို႕နဲ႕ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုမိုရရွိဖို႔ အေျခခံေကာင္းေတြ ဖန္တီးႏိုင္ေရးကိုပဲ ဦးစားေပးမွာျဖစ္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဘက္ကလည္း တရုတ္ကို ျပန္ၿပီး Power balance လုပ္ဖို႔အတြက္ အေမရိကန္ရဲ႕ အားကိုလည္း လိမၼာပါးနပ္စြာအသံုးခ်ရမယ္ဆိုတာ သေဘာေပါက္ၿပီးသား ျဖစ္မွာပါ။ ဝါရွင္တန္အေနနဲ႕လည္း အာရွရဲ့ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရး ျပယုဂ္တခုျဖစ္တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တ႐ုတ္ထက္ မနိမ့္တဲ့ အဆင့္အတန္းမ်ိဳးနဲ႕ ၾကိဳဆိုမယ္လို႕လည္း ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အေမရိက ခရီးစဥ္မွာ US ရဲ႕ Sanction စာရင္းထဲမွာပါေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံက ခရိုနီသူေဌးႀကီးေတြ တခ်ဳိ႕ကို စာရင္းထဲက ပယ္ဖ်က္ေပးႏိုင္ေကာင္းပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး Reform နဲ႔ ဒီမိုကေရစီျဖစ္စဥ္မွာ တစိတ္တပိုင္း ဘက္ေျပာင္း ပါဝင္လာသူေတြ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္ အမွားျပင္ခဲ့သူေတြလို႔ US က သတ္မွတ္သူ တခ်ဳိ႕ပါႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ စစ္တပ္ကို အက်ိဳးစီးပြား အၾကီးအက်ယ္ျဖစ္ေစတဲ့ ျမန္မာ့တြင္းထြက္ေတြကို ပိတ္ဆို႕ထားတာအျပင္ Military to Military engagement လို႔ေခၚတဲ့ ၂ ႏိုင္ငံ စစ္တပ္အၾကား ဆက္ဆံေရးေတြ ပံုမွန္လုပ္ၿပီး အကူအညီနဲ႔ သင္တန္းေတြေပးေရးကေတာ့ စစ္ဘက္ဟာ အရပ္သားအစိုးရရဲ့ အမိန္႕ကို မနာခံေသးသေရြ႕ အခ်ိန္ ေစာပါေသးတယ္လို႔ အမ်ားက ေျပာၾကမွာ အမွန္ ျဖစ္သလို NLD အစိုးရကလည္း No … No … No … ဒါေတာ့ ခဏ ေစာင့္ပါဦးလို႔ တိုက္တြန္းလိမ့္မယ္လို႕ ထင္ျမင္သံုးသပ္မိပါတယ္။