Saturday, July 30, 2016
ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈဆုိင္ရာ မူ၀ါဒမ်ား အေသးစိတ္ ထုတ္ျပန္မည္ဟုဆို
ထက္ႏိုင္ေဇာ္
တိုင္းျပည္တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား လာေရာက္ႏုိင္ရန္အတြက္ ပံ့ပိုးေပးရန္ လိုအပ္သည့္ စြမ္းအင္က႑၊ အေျခခံ အေဆာက္ အအုံ က႑တို႔အတြက္ အစိုးရအေနျဖင့္ အေသးစိတ္ မူ၀ါဒမ်ား ထပ္မံ ထုတ္ျပန္ေပးသြားမည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “သံတမန္ေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ ကိစၥကေတာ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးမွန္းသိလို႔ကို အဲဒါအတြက္ သပ္သပ္ မူ၀ါဒစာတမ္း ထြက္ပါ လိမ့္မယ္။ ဒီေန႔ ထုတ္တာကေတာ့ ေယဘုယ် စီးပြားေရး မူ၀ါဒကို ထုတ္တာပါ”ဟု ေျပာသည္။
ဇူလုိင္လ ၂၉ ရက္ေန႔က တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး မူ၀ါဒမ်ား ထုုတ္ျပန္သည့္ အခမ္းအနားကို ေနျပည္ေတာ္ MICC – 2 တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။
အစိုးရ၏ စီးပြားေရး မူ၀ါဒမ်ား ထုတ္ျပန္မႈတြင္ အခ်က္ ၁၂ ခ်က္သာ ပါ၀င္ၿပီး ေယဘုယ်ဆန္ေနသျဖင့္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း က အားမလို အားမရႏွင့္ ေ၀ဖန္လ်က္ရွိခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အထက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္ သည္။
“စြမ္းအင္၊ အေျခခံ အေဆာက္အအုံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သပ္သပ္ အေသးစိတ္ မူ၀ါဒ သေဘာထားေတြ ထုတ္ပါ မယ္။ အဲဒါကေတာ့ အေသးစိတ္ ေမးတဲဲ့သူေတြ မ်ားေနလို႔ပါ”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားမွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခ်င္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ေမးေၾကာင္း၊ ေမးခြန္းမ်ားတြင္ မူ၀ါဒ၊ ဥပေဒမ်ားသာမက အေျခခံ အေဆာက္အအုံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေမးခြန္းမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း သိရ သည္။
“ေနာက္ဆံုး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စြမ္းအင္နဲ႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေပါ့။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ စြမ္းအင္ ခိုင္ခံ့မႈ မရွိဘူး ဆိုရင္ စက္႐ံုႀကီးေတြ ေဆာက္ဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ေလထဲမွာ တုိက္အိမ္ ေဆာက္သလိုပါပဲ”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ေျပာသည္။
သူက ဆက္လက္၍ “စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တခ်ိဳ႕က ေျပာပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကပဲ လမ္းေဆာက္ရမယ္။ က်ေနာ္တု႔ိကပဲ လွ်ပ္စစ္ရေအာင္ လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ မလုပ္ခ်င္ဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ သပ္သပ္အေသးစိတ္ မူ၀ါဒ ထုတ္ျပန္ပါ့မယ္”ဟုလည္း ေျပာဆိုသည္။
အဆိုပါ စီးပြားေရး မူဝါဒ ထုတ္ျပန္သည့္ အခမ္းအနားသို႔ မီဒီယာမ်ားကို တက္ေရာက္ သတင္းရယူခြင့္ မျပဳဘဲ ေနာက္ပိုင္း တြင္ လူဦးေရ အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ေပးခဲ့သည္။
တိုင္းျပည္တြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား လာေရာက္ႏုိင္ရန္အတြက္ ပံ့ပိုးေပးရန္ လိုအပ္သည့္ စြမ္းအင္က႑၊ အေျခခံ အေဆာက္ အအုံ က႑တို႔အတြက္ အစိုးရအေနျဖင့္ အေသးစိတ္ မူ၀ါဒမ်ား ထပ္မံ ထုတ္ျပန္ေပးသြားမည္ဟု ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “သံတမန္ေတြ၊ စီးပြားေရးသမားေတြ စိတ္၀င္စားတဲ့ ကိစၥကေတာ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးမွန္းသိလို႔ကို အဲဒါအတြက္ သပ္သပ္ မူ၀ါဒစာတမ္း ထြက္ပါ လိမ့္မယ္။ ဒီေန႔ ထုတ္တာကေတာ့ ေယဘုယ် စီးပြားေရး မူ၀ါဒကို ထုတ္တာပါ”ဟု ေျပာသည္။
ဇူလုိင္လ ၂၉ ရက္ေန႔က တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး မူ၀ါဒမ်ား ထုုတ္ျပန္သည့္ အခမ္းအနားကို ေနျပည္ေတာ္ MICC – 2 တြင္ က်င္းပခဲ့သည္။
အစိုးရ၏ စီးပြားေရး မူ၀ါဒမ်ား ထုတ္ျပန္မႈတြင္ အခ်က္ ၁၂ ခ်က္သာ ပါ၀င္ၿပီး ေယဘုယ်ဆန္ေနသျဖင့္ လူမႈအသိုင္းအ၀ိုင္း က အားမလို အားမရႏွင့္ ေ၀ဖန္လ်က္ရွိခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အထက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္ သည္။
“စြမ္းအင္၊ အေျခခံ အေဆာက္အအုံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့လည္း သပ္သပ္ အေသးစိတ္ မူ၀ါဒ သေဘာထားေတြ ထုတ္ပါ မယ္။ အဲဒါကေတာ့ အေသးစိတ္ ေမးတဲဲ့သူေတြ မ်ားေနလို႔ပါ”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာသည္။
အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားမွ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခ်င္သည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားက ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ေမးေၾကာင္း၊ ေမးခြန္းမ်ားတြင္ မူ၀ါဒ၊ ဥပေဒမ်ားသာမက အေျခခံ အေဆာက္အအုံႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ေမးခြန္းမ်ားလည္း ရွိေၾကာင္း သိရ သည္။
“ေနာက္ဆံုး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စြမ္းအင္နဲ႔ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးေပါ့။ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးနဲ႔ စြမ္းအင္ ခိုင္ခံ့မႈ မရွိဘူး ဆိုရင္ စက္႐ံုႀကီးေတြ ေဆာက္ဖို႔ ဆိုတာကေတာ့ ေလထဲမွာ တုိက္အိမ္ ေဆာက္သလိုပါပဲ”ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ေျပာသည္။
သူက ဆက္လက္၍ “စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္တခ်ိဳ႕က ေျပာပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကပဲ လမ္းေဆာက္ရမယ္။ က်ေနာ္တု႔ိကပဲ လွ်ပ္စစ္ရေအာင္ လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ မလုပ္ခ်င္ဘူးလုိ႔ ေျပာတယ္။ ဒါေၾကာင့္မိုလို႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေျခခံ အေဆာက္အအုံ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ သပ္သပ္အေသးစိတ္ မူ၀ါဒ ထုတ္ျပန္ပါ့မယ္”ဟုလည္း ေျပာဆိုသည္။
အဆိုပါ စီးပြားေရး မူဝါဒ ထုတ္ျပန္သည့္ အခမ္းအနားသို႔ မီဒီယာမ်ားကို တက္ေရာက္ သတင္းရယူခြင့္ မျပဳဘဲ ေနာက္ပိုင္း တြင္ လူဦးေရ အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာ ၀င္ေရာက္ခြင့္ေပးခဲ့သည္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္က ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမူေဘာင္ ၀တပ္ဖြဲ႔ကုိ ရွင္းျပ
DVB
ေဒါက္တာတင္မ်ိဳး၀င္း ဦးေဆာင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္က ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ မူေဘာင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၀ တပ္ဖြဲ႔ကို ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ေကာ္မရွင္အတြင္းေရးမႉး ဦးခင္ေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္၊ ေရႊစံအိမ္ဟိုတယ္မွာ ဒီေန႔ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ဝ အထူးေဒသ ၂ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈအတြင္း အစိုးရဘက္က ရွင္းျပခဲ့တာလို႔ ေတြ႔ဆံုမႈအၿပီး မီဒီယာကို သူက ေျပာခဲ့တာပါ။
“ၾသဂုတ္လဆန္းမွာ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဒီဟာကို သူတို႔ သိပ္မရွင္းပါဘူးဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီ မူေဘာင္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္မွာ ျဖစ္တယ္၊ မူေဘာင္ၿပီးရင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မွာ ျဖစ္တယ္၊ ဒီေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရွင္းျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
၀ ကိုယ္စားလွယ္ဘက္က ဗဟိုေကာ္မတီ ျပန္တင္ျပၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲ တက္မတက္ အေၾကာင္းျပန္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတုန္းက ၀ ဘက္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္တို႔ထံ စာေပးခဲ့ၿပီး ဒီစာထဲ ဘာပါတယ္ဆိုတာေတာ့ သူလည္း မသိဘူးလို႔ ဦးခင္ေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ ဘက္ကဥကၠ႒ ေဒါက္တာတင္မ်ိဳးဝင္း၊ ဒု ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေဇာ္၊ အတြင္းေရးမႉး ဦးခင္ေဇာ္ဦး နဲ႔ အႀကံေပးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ၾကည္တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကျပီး ၀ ဘက္က “၀” ျပည္ေသြစည္းညီညြတ္ေရးပါတီ ဗဟုိေပါလစ္ဗ်ဴရိုအၿမဲတမ္း ဒုတိယ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေပါက္ယူယိ ဦးေဆာင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတဲ့ ဝ အထူးေဒသ ၂ နဲ႔ မိုင္းလားအထူးေဒသ ၄ အဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္တို႔ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးေနၾကတာျဖစ္ၿပီး ၾသဂုတ္ ၁ ရက္မွာ ေကာ္မရွင္နဲ႔ မိုင္းလားအဖြဲ႔တို႔ ရန္ကုန္မွာ ေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ ရွိပါတယ္။
၂၁ ရာစုပင္လုံ ညီလာခံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၀ အထူးေဒသ ၂ ေရာ၊ အထူးေဒသ ၄ မိုင္းလား ေရာပါ ႏွစ္ဖြဲ႔လုံးက ေထာက္ခံတယ္လို႔ အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
အစိုးရက ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို လာမယ့္ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆုံးပတ္ထက္ ေနာက္မက်ပဲ က်ငး္ပႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနၿပီး ပါ၀င္သင့္သူေတြ ပါ၀င္ခြင့္ရေအာင္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းေနပါတယ္။
ေဒါက္တာတင္မ်ိဳး၀င္း ဦးေဆာင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္က ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ မူေဘာင္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၀ တပ္ဖြဲ႔ကို ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ ေကာ္မရွင္အတြင္းေရးမႉး ဦးခင္ေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္၊ ေရႊစံအိမ္ဟိုတယ္မွာ ဒီေန႔ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ဝ အထူးေဒသ ၂ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈအတြင္း အစိုးရဘက္က ရွင္းျပခဲ့တာလို႔ ေတြ႔ဆံုမႈအၿပီး မီဒီယာကို သူက ေျပာခဲ့တာပါ။
“ၾသဂုတ္လဆန္းမွာ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ေဆြးေႏြးပြဲဆိုတာ ဘာလဲ၊ ဒီဟာကို သူတို႔ သိပ္မရွင္းပါဘူးဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ဒီ မူေဘာင္ကို ျပန္လည္သံုးသပ္မွာ ျဖစ္တယ္၊ မူေဘာင္ၿပီးရင္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္မွာ ျဖစ္တယ္၊ ဒီေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္တယ္ဆိုတာ ရွင္းျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။”
၀ ကိုယ္စားလွယ္ဘက္က ဗဟိုေကာ္မတီ ျပန္တင္ျပၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲ တက္မတက္ အေၾကာင္းျပန္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတုန္းက ၀ ဘက္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္တို႔ထံ စာေပးခဲ့ၿပီး ဒီစာထဲ ဘာပါတယ္ဆိုတာေတာ့ သူလည္း မသိဘူးလို႔ ဦးခင္ေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
ဒီေန႔ ေဆြးေႏြးပြဲကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ ဘက္ကဥကၠ႒ ေဒါက္တာတင္မ်ိဳးဝင္း၊ ဒု ဥကၠ႒ ဦးသိန္းေဇာ္၊ အတြင္းေရးမႉး ဦးခင္ေဇာ္ဦး နဲ႔ အႀကံေပးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ၾကည္တို႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကျပီး ၀ ဘက္က “၀” ျပည္ေသြစည္းညီညြတ္ေရးပါတီ ဗဟုိေပါလစ္ဗ်ဴရိုအၿမဲတမ္း ဒုတိယ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးေပါက္ယူယိ ဦးေဆာင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကတဲ့ ဝ အထူးေဒသ ၂ နဲ႔ မိုင္းလားအထူးေဒသ ၄ အဖြဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ အစိုးရၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္တို႔ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးေနၾကတာျဖစ္ၿပီး ၾသဂုတ္ ၁ ရက္မွာ ေကာ္မရွင္နဲ႔ မိုင္းလားအဖြဲ႔တို႔ ရန္ကုန္မွာ ေတြ႔ဆံုၾကဖို႔ ရွိပါတယ္။
၂၁ ရာစုပင္လုံ ညီလာခံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၀ အထူးေဒသ ၂ ေရာ၊ အထူးေဒသ ၄ မိုင္းလား ေရာပါ ႏွစ္ဖြဲ႔လုံးက ေထာက္ခံတယ္လို႔ အတိုင္ပင္ခံပုဂိၢဳလ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။
အစိုးရက ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို လာမယ့္ၾသဂုတ္လ ေနာက္ဆုံးပတ္ထက္ ေနာက္မက်ပဲ က်ငး္ပႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္းေနၿပီး ပါ၀င္သင့္သူေတြ ပါ၀င္ခြင့္ရေအာင္ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းေနပါတယ္။
ယာဥ္ေမာင္း၏ မဆင္မျခင္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားသည့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသူ မလွတင္ႏု (၂၀) ႏွစ္အတြက္ သက္ဆိုင္ရာမွ အေရးယူ ေျဖရွင္းျခင္းမရွိ
ေကာင္းျမတ္ႏိုင္(ေမာင္ေတာ)
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္၊ သဃၤန္းကြ်န္းႀကီး၊ ပတၲျမားၿမိဳ႕သစ္ရွိ၊ ပတၲျမားမွတ္တိုင္တြင္ ယာဥ္ေမာင္းသူ၏ မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားခဲ့ရသည့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသူ မလွတင္ႏု အမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ရဲဌာနမွ တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူမႈ မရွိသလို ကားပိုင္ရွင္မွလည္း တစ္စံုတစ္ရာ ေျဖရွင္းျခင္း၊ ေလ်ာ္ေၾကးေပးျခင္း မရွိေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ဇူလိႈင္လ ၂၆ ရက္ နံနက္က မလွဦး၊ မသန္းယဥ္ႏွင့္ မလွတင္ႏု တို႕သည္ ေျမာက္ဥကၠလာပ ျမိဳ႕နယ္ရွိ EMC စက္ရုံမွအလုပ္ေလွ်ာက္ၿပီး (၁၃၀) ယာဥ္လိုင္း ဒိုင္နာကားနံပတ္ ( Q-8340)စီးကာ ျပန္လာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ပတၱျမားၿမိဳ႕သစ္ရွိ၊ ပတၱျမားမွတ္တိုင္ အေရာက္တြင္ ကားေပၚမွဆင္းၾကရာ မလွဦးႏွင့္ မသန္းယဥ္တို႔ ႏွစ္ဦးက ကားေပၚမွ ဆင္းၿပီးေနာက္ မလွတင္ႏု အဆင္းတြင္ ကားမွာ ရုတ္တရတ္ ေမာင္းထြက္သြားေသာေၾကာင့္ မလွတင္ႏုမွာ ကားေပၚမွ ျပဳတ္က်ျပီး ေနာက္ေစ့ပြင့္ကာ အခင္း ျဖစ္ပြားရာ ေနရာ၌ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆုံးသြားခဲ့ေၾကာင္း အတူပါလာသူ မိန္းကေလးႏွစ္ဦးျဖစ္ၾကသည့္ မလွဦးႏွင့္ မသန္းယဥ္တို႕က အခင္းျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေျပာသည္။
ေသဆံုးသြားသူ မလွတင္ႏုမွာ (၂၀)ႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဂုပၸီေထာင့္ေက်းရြာေန (ဘ)ဦးဘထြန္း၊ (မိ) ေဒၚမဒုန္တို႔ ၏ သမီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အခင္းျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ တပ္ရင္း(၉)အနီးရွိ Tiger beer စက္ရုံနားတြင္ ျပည္သူမ်ားက ေသာ့ျဖဳတ္ ကားကို ထိုးရပ္ထားေသာ္လည္း ကားပိုင္ရွင္ျဖစ္သူ ဦးသန္းျမင့္မွ အမႈ မေပၚေပါက္ေစရန္ ဖုံးဖိသည့္အေနျဖင့္ ထိုကားကို ဝါယာေရွာ့တိုက္ ကာေမာင္းယူထြက္ေျပးသြားေၾကာင္း၊ သို႕ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာရဲက တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ အမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ အင္းစိန္ၿမိဳ႕မ ရဲစခန္း အမွတ္(၁)တြင္ ယာဥ္အက္ ဥပေဒ(ပ)၅၆ ပုဒ္မ ၃၀၄ က/၂၀၂ အရအမႈဖြင့္ထားေၾကာင္း အင္းစိန္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ ရဲအုပ္ကိုေဇာ္ေဇာ္ထက္ က ေျပာဆိုသည္။
ေသဆံုးသူ မလွတင္ႏု ဖခင္ ဦးဘထြန္းအား ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ သူက ” ဒီသမီးေလး လုပ္တာကိုပဲ မိဘေတြ အားကိုးေနၾကရတာပါ။ သမီးေလးဆံုးသြားၿပီဆိုေတာ့ သူမ်ားကိုလည္း ဒုကၡမေရာက္ေစခ်င္ပါ။ အသက္တစ္ေခ်ာင္းအတြက္ ေျပေျပလည္လည္ျဖစ္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကားပိုင္ရွင္ဖက္က လာေရာက္ ညွိႏႈိင္းမႈ မရွိတာကိုေတာ့ အထူး စိတ္မေကာင္ပါဘူး။ အမွန္အတိုင္း ျဖစ္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း ကူညီးေပးၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ဆိုသည္။
အမႈအတြက္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ဦးဇင္း ဦးသုဝဏၰ က ” ေျပေျပလည္လည္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ပိုင္ရွင္က ေျပာေပမယ့္ ခ်ိန္ထားတဲ႔ေနရာကိုသြားေတာ့ မေရာက္လာခဲ႔ပါဘူး။ ဒါဟာ အေရးမထား ဂရုမစိုက္ရာ ေရာက္သလို တရားဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။ ခုေတာ့ တရားဥပေဒအတိုင္း ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ထိထိ ေရာက္ေရာက္ မေဆာင္ရြက္ခဲ႔ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ ျဖစ္လာရင္လည္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မိန္းကေလးက တိုင္းရင္းသူ ျဖစ္တယ္။ ေဆြမ်ိဳးမရွိ၊ တစ္ေကာင္ၾကြက္ထင္ျပီး ခုလို ေသမႈေသးခင္း ျဖစ္တာကိုေတာင္ အေရးလုပ္စရာမလိုဘူး ဆိုတဲ႔သေဘာမ်ဳိး လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ သေဘာမ်ိဳး သက္ေရာက္ေနပါတယ္။ ဒီအမႈမွန္ေပၚေပါက္ဖို႔ ဝိုင္းဝန္း ေျဖရွင္း ေပးၾကေစလိုပါတယ္” ဟု နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႕ အမႈအား ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး အမႈ လိုက္ပါ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ရခိုင္အမ်ဳိးသား သာေရး၊ နာေရးအသင္း သဃၤန္းကြ်န္းႀကီး (မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္)မွ ကိုစိန္လိႈင္က ယခု အမႈကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ရန္ကုန္ တုိင္းေဒသၾကီး ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ၾကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္အား ဖုန္းဆက္ အေၾကာင္းၾကားထားေၾကာင္း နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာဆိုသည္။
” ဒီလ ၂၇ ရက္ေန႔ကေတာ့ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္းႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကို ဖုန္းဆက္ အသိေပး လိုက္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ဒီကိစၥကို သိၿပီးျပီ ျဖစ္လို႔ ရန္ကုန္တိုင္း ရဲခ်ဳပ္ကို ဖုန္းဆက္ အသိ ေပးေျပာထားတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ လိုအပ္လာရင္လည္း ေနာက္ထပ္အသိေပးအေၾကာင္းၾကားေပးပါ။ လိုအပ္တာေတြကို ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးပါမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
ကိုစိန္လိႈင္တို႕မွ အခင္း ျဖစ္ပြားသည့္ေန႕က ကားပိုင္ရွင္ အင္းစိန္ရဲစခန္းသုိ႕ ေရာက္ေနသည္ဟု ၾကားသိ ရသျဖင့္ ရဲစခန္းသို႕ လိုက္ရာသြားရာ ကားပိုင္ရွင္မွာ တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူခံရျခင္း မရွိဘဲ အျပင္သို႕ ေရာက္သြားျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎ျပင္ ရဲက အျပင္တြင္ ေျပေျပလည္လည္ ေျဖရွင္းလို႔ ရသည္ဟု ေျပာေၾကာင္း၊ ရဲက ေျပေျပလည္လည္ ေျဖရွင္း၍ ရသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ယေန႕ အခ်ိန္ထိ ကားပိုင္ရွင္မွာ ေတြ႕ဆံုရန္ ခ်ိန္းဆိုေသာ္လည္း ေရွာင္ေနေၾကာင္း၊ အမွတ္ (၁၃၀) ယာဥ္လိုင္းဂိတ္မွဴး ဦးကိုကိုၾကည္မွ သူတာဝန္ယူေျဖရွင္းေပးမည္ဟု ေျပာေသာ္လည္း ယေန႔ထိ အဆက္အသြယ္ ျပန္မလုပ္ေသးေၾကာင္း ကိုစိန္လွိဳင္က ဆက္ဆိုသည္။
“ရန္ကုန္တိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းကေတာ့ ယာဥ္စည္းကမ္းေတြကို တိတိက်က် ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္ ေျပာတာကိုေတာ့ ၾကားသိရပါတယ္ ။ ဒါပမယ့္ ခုလိုျဖစ္ေနတာေတြကို ေစာေစာစီးစီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြကို အျမန္ဆံုးအေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးမွ လိုင္းကားစီးျပည္သူေတြ အႏၲရာယ္ကင္း အဆင္ေျပလာမွာပါ ” ဟု ရခိုင္အမ်ိဳးသား ေရွ႕ေနတစ္ဦးကလည္း ေျပာၾကားသည္။
မလွတင္ႏု အေလာင္းအား ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ ေမဓါဝီေဆးရုံးအေအးခန္းတြင္ ထားရွိခဲ့ျပီး ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဘထြန္း ရခိုင္မွ ေရာက္သည့္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ကာ ယမန္ေန႕ ဇူလိုင္လ ၂၈ရက္ေန႔ ညေန ၃နာရီက ေရေဝးသုႆန္တြင္ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ ရခိုင္သာေရး နာေရးအသင္းက ဦးေဆာင္ရန္ကုန္ရွိ ရခိုင္လူမႈေရး အသင္းမ်ား စုေပါင္းၿပီး မီးသၿဂိဳဟ္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး၊ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္၊ သဃၤန္းကြ်န္းႀကီး၊ ပတၲျမားၿမိဳ႕သစ္ရွိ၊ ပတၲျမားမွတ္တိုင္တြင္ ယာဥ္ေမာင္းသူ၏ မဆင္မျခင္ ေမာင္းႏွင္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားခဲ့ရသည့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသူ မလွတင္ႏု အမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ရဲဌာနမွ တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူမႈ မရွိသလို ကားပိုင္ရွင္မွလည္း တစ္စံုတစ္ရာ ေျဖရွင္းျခင္း၊ ေလ်ာ္ေၾကးေပးျခင္း မရွိေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ဇူလိႈင္လ ၂၆ ရက္ နံနက္က မလွဦး၊ မသန္းယဥ္ႏွင့္ မလွတင္ႏု တို႕သည္ ေျမာက္ဥကၠလာပ ျမိဳ႕နယ္ရွိ EMC စက္ရုံမွအလုပ္ေလွ်ာက္ၿပီး (၁၃၀) ယာဥ္လိုင္း ဒိုင္နာကားနံပတ္ ( Q-8340)စီးကာ ျပန္လာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ပတၱျမားၿမိဳ႕သစ္ရွိ၊ ပတၱျမားမွတ္တိုင္ အေရာက္တြင္ ကားေပၚမွဆင္းၾကရာ မလွဦးႏွင့္ မသန္းယဥ္တို႔ ႏွစ္ဦးက ကားေပၚမွ ဆင္းၿပီးေနာက္ မလွတင္ႏု အဆင္းတြင္ ကားမွာ ရုတ္တရတ္ ေမာင္းထြက္သြားေသာေၾကာင့္ မလွတင္ႏုမွာ ကားေပၚမွ ျပဳတ္က်ျပီး ေနာက္ေစ့ပြင့္ကာ အခင္း ျဖစ္ပြားရာ ေနရာ၌ပင္ ပြဲခ်င္းၿပီး ေသဆုံးသြားခဲ့ေၾကာင္း အတူပါလာသူ မိန္းကေလးႏွစ္ဦးျဖစ္ၾကသည့္ မလွဦးႏွင့္ မသန္းယဥ္တို႕က အခင္းျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ေျပာသည္။
ေသဆံုးသြားသူ မလွတင္ႏုမွာ (၂၀)ႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဂုပၸီေထာင့္ေက်းရြာေန (ဘ)ဦးဘထြန္း၊ (မိ) ေဒၚမဒုန္တို႔ ၏ သမီးျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အခင္းျဖစ္ပြားခ်ိန္တြင္ တပ္ရင္း(၉)အနီးရွိ Tiger beer စက္ရုံနားတြင္ ျပည္သူမ်ားက ေသာ့ျဖဳတ္ ကားကို ထိုးရပ္ထားေသာ္လည္း ကားပိုင္ရွင္ျဖစ္သူ ဦးသန္းျမင့္မွ အမႈ မေပၚေပါက္ေစရန္ ဖုံးဖိသည့္အေနျဖင့္ ထိုကားကို ဝါယာေရွာ့တိုက္ ကာေမာင္းယူထြက္ေျပးသြားေၾကာင္း၊ သို႕ေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာရဲက တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူေဆာင္ရြက္ျခင္း မရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အဆိုပါ အမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ဆက္သြယ္ေမးျမန္းရာ အင္းစိန္ၿမိဳ႕မ ရဲစခန္း အမွတ္(၁)တြင္ ယာဥ္အက္ ဥပေဒ(ပ)၅၆ ပုဒ္မ ၃၀၄ က/၂၀၂ အရအမႈဖြင့္ထားေၾကာင္း အင္းစိန္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ ရဲအုပ္ကိုေဇာ္ေဇာ္ထက္ က ေျပာဆိုသည္။
ေသဆံုးသူ မလွတင္ႏု ဖခင္ ဦးဘထြန္းအား ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ သူက ” ဒီသမီးေလး လုပ္တာကိုပဲ မိဘေတြ အားကိုးေနၾကရတာပါ။ သမီးေလးဆံုးသြားၿပီဆိုေတာ့ သူမ်ားကိုလည္း ဒုကၡမေရာက္ေစခ်င္ပါ။ အသက္တစ္ေခ်ာင္းအတြက္ ေျပေျပလည္လည္ျဖစ္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးၾကေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကားပိုင္ရွင္ဖက္က လာေရာက္ ညွိႏႈိင္းမႈ မရွိတာကိုေတာ့ အထူး စိတ္မေကာင္ပါဘူး။ အမွန္အတိုင္း ျဖစ္ေအာင္ ဝိုင္းဝန္း ကူညီးေပးၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္” ဟု နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ဆိုသည္။
အမႈအတြက္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ဦးဇင္း ဦးသုဝဏၰ က ” ေျပေျပလည္လည္ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ၾကဖို႔ ပိုင္ရွင္က ေျပာေပမယ့္ ခ်ိန္ထားတဲ႔ေနရာကိုသြားေတာ့ မေရာက္လာခဲ႔ပါဘူး။ ဒါဟာ အေရးမထား ဂရုမစိုက္ရာ ေရာက္သလို တရားဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာလည္း ေရာက္ပါတယ္။ ခုေတာ့ တရားဥပေဒအတိုင္း ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုမ်ဳိး ထိထိ ေရာက္ေရာက္ မေဆာင္ရြက္ခဲ႔ဘူးဆိုရင္ေတာ့ ေနာက္ထပ္ ျဖစ္လာရင္လည္း အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ မိန္းကေလးက တိုင္းရင္းသူ ျဖစ္တယ္။ ေဆြမ်ိဳးမရွိ၊ တစ္ေကာင္ၾကြက္ထင္ျပီး ခုလို ေသမႈေသးခင္း ျဖစ္တာကိုေတာင္ အေရးလုပ္စရာမလိုဘူး ဆိုတဲ႔သေဘာမ်ဳိး လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ သေဘာမ်ိဳး သက္ေရာက္ေနပါတယ္။ ဒီအမႈမွန္ေပၚေပါက္ဖို႔ ဝိုင္းဝန္း ေျဖရွင္း ေပးၾကေစလိုပါတယ္” ဟု နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။
ယခုကဲ့သို႕ အမႈအား ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေနမႈႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး အမႈ လိုက္ပါ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ေပးေနသည့္ ရခိုင္အမ်ဳိးသား သာေရး၊ နာေရးအသင္း သဃၤန္းကြ်န္းႀကီး (မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္)မွ ကိုစိန္လိႈင္က ယခု အမႈကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ျပီး ရန္ကုန္ တုိင္းေဒသၾကီး ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ၾကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္အား ဖုန္းဆက္ အေၾကာင္းၾကားထားေၾကာင္း နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာဆိုသည္။
” ဒီလ ၂၇ ရက္ေန႔ကေတာ့ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားေရးရာဝန္းႀကီး ဦးေဇာ္ေအးေမာင္ကို ဖုန္းဆက္ အသိေပး လိုက္ပါတယ္။ သူကေတာ့ ဒီကိစၥကို သိၿပီးျပီ ျဖစ္လို႔ ရန္ကုန္တိုင္း ရဲခ်ဳပ္ကို ဖုန္းဆက္ အသိ ေပးေျပာထားတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ လိုအပ္လာရင္လည္း ေနာက္ထပ္အသိေပးအေၾကာင္းၾကားေပးပါ။ လိုအပ္တာေတြကို ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ေပးပါမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
ကိုစိန္လိႈင္တို႕မွ အခင္း ျဖစ္ပြားသည့္ေန႕က ကားပိုင္ရွင္ အင္းစိန္ရဲစခန္းသုိ႕ ေရာက္ေနသည္ဟု ၾကားသိ ရသျဖင့္ ရဲစခန္းသို႕ လိုက္ရာသြားရာ ကားပိုင္ရွင္မွာ တစ္စံုတစ္ရာ အေရးယူခံရျခင္း မရွိဘဲ အျပင္သို႕ ေရာက္သြားျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၎ျပင္ ရဲက အျပင္တြင္ ေျပေျပလည္လည္ ေျဖရွင္းလို႔ ရသည္ဟု ေျပာေၾကာင္း၊ ရဲက ေျပေျပလည္လည္ ေျဖရွင္း၍ ရသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ယေန႕ အခ်ိန္ထိ ကားပိုင္ရွင္မွာ ေတြ႕ဆံုရန္ ခ်ိန္းဆိုေသာ္လည္း ေရွာင္ေနေၾကာင္း၊ အမွတ္ (၁၃၀) ယာဥ္လိုင္းဂိတ္မွဴး ဦးကိုကိုၾကည္မွ သူတာဝန္ယူေျဖရွင္းေပးမည္ဟု ေျပာေသာ္လည္း ယေန႔ထိ အဆက္အသြယ္ ျပန္မလုပ္ေသးေၾကာင္း ကိုစိန္လွိဳင္က ဆက္ဆိုသည္။
“ရန္ကုန္တိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္းကေတာ့ ယာဥ္စည္းကမ္းေတြကို တိတိက်က် ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္ ေျပာတာကိုေတာ့ ၾကားသိရပါတယ္ ။ ဒါပမယ့္ ခုလိုျဖစ္ေနတာေတြကို ေစာေစာစီးစီး ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြကို အျမန္ဆံုးအေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးမွ လိုင္းကားစီးျပည္သူေတြ အႏၲရာယ္ကင္း အဆင္ေျပလာမွာပါ ” ဟု ရခိုင္အမ်ိဳးသား ေရွ႕ေနတစ္ဦးကလည္း ေျပာၾကားသည္။
မလွတင္ႏု အေလာင္းအား ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ ေမဓါဝီေဆးရုံးအေအးခန္းတြင္ ထားရွိခဲ့ျပီး ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဘထြန္း ရခိုင္မွ ေရာက္သည့္အထိ ေစာင့္ဆိုင္းခဲ့ကာ ယမန္ေန႕ ဇူလိုင္လ ၂၈ရက္ေန႔ ညေန ၃နာရီက ေရေဝးသုႆန္တြင္ ေျမာက္ဥကၠလာပၿမိဳ႕နယ္ ရခိုင္သာေရး နာေရးအသင္းက ဦးေဆာင္ရန္ကုန္ရွိ ရခိုင္လူမႈေရး အသင္းမ်ား စုေပါင္းၿပီး မီးသၿဂိဳဟ္လိုက္ေၾကာင္း သိရသည္။
ေအအယ္လ္ပီေၾကညာခ်က္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေပးရန္ နယ္လုံ၀န္ႀကီးေျပာ
ဝဏၰခြာညိဳ
ရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ေအအယ္လ္ပီ) ထိပ္တန္းအဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းအဖမ္းခံရတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေအအယ္လ္ပီရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ဟာ ျပန္းထန္လြန္းတာေၾကာင့္ ျပန္လည္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ နယ္လုံ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
ဇူလိႈင္ ၂၉ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းကရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဗိုလ္မႉးႀကီး ထိန္လင္းတို႔ ေတြ႔ဆုံမႈမွာ အခုလို ေျပာဆိုလိုက္တာလုိ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီမွ ဗိုလ္ႀကီးခိုင္နီလင္းက ေျပာပါတယ္။
“ဦးထိန္လင္းေျပာတာက၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ေအအယ္လ္ပီရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ကအရမ္းကိုျပင္းထန္လြန္းတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာလာတယ္။ ဒါကို႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ျပန္လည္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔သူကေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က တဦးတေယာက္တည္းသေဘာထားနဲ႔ ဒီေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တာမဟုတ္တာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီက(ေအအယ္လ္ပီ) ပါတီရဲ႕ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ေတြရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ထုတ္ျပန္တာလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို ဖမ္းဆီးထားရာကေန ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ဘက္ကလည္း ေတာင္းဆိုထားတယ္လို႔ ဗိုလ္ႀကီး ခိုင္နီလင္းက ဒီဗီြဘီကိုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ေအအယ္လ္ပီက ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို မတရား ဖမ္းဆီးထားရာကေန ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတယ္။ အဲ့ဒီေတာင္းဆိုတဲ့အခါမွာ ဗိုလ္ႀကီးထိန္လင္းက ခိုင္မ်ိဳးထြန္း ဖမ္းဆီးထားတာကို ေျပေျပလည္လည္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အဆင္ေျပေအာင္လုပ္ေပးမယ္။ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးမယ္ လို႔ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ္ ဒီေၾကညာခ်က္ကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး ထုတ္ေပးဖို႔လိုတယ္လို႔သူကေျပာတယ္။ အဲ့ဒီအေျဖကို က်ေနာ္ခ်က္ခ်င္း မေပးခဲ့ဘူး။ ကတိကဝတ္လည္း မေပးခဲ့ဘူး။ ေနာက္တပတ္ေဆြးေႏြးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။”
အခုလို ရခိုင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ထိပ္တန္းအဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ကိုခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို ဖမ္းဆီးတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကေၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရတပ္မေတာ္နဲ႔ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (ေအေအ) အၾကား တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားရာမွာ အစိုးရတပ္မေတာ္ဘက္က ျပည္သူေတြအေပၚ ေပၚတာဆြဲတာနဲ႔ လမ္းျပအျဖစ္ ေခၚေဆာင္တာေတြ ရွိေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၂၄ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို ေဒသကြပ္ကဲမႈစစ္ဌာနခ်ဴပ္မွ စစ္ဦးစီးမႉး ပထမတန္း ဒုတိယဗုိလ္မွဴးႀကီး တင္ႏုိင္ထြန္းက ေမလ ၆ ရက္ေန႔မွာ တရားလုိ ျပဳလုပ္ျပီးေတာ့ ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) ၊ ၅၀၅ (ဂ) ႏွင့္ စစ္ေတြၿမဳိ႕နယ္ တရား႐ုံးမွာ ဦးတုိက္ေလွ်ာက္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို ဇူလိုင္ ၂၅ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီးေတာ့ ဇႈလိႈင္၂၇ ရက္ေန႔ မနက္ ၁၀ နာရီေလာက္က ရုံးတင္စစ္ေဆးခဲ့တာပါ။
ရခိုင္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ေအအယ္ယ္လ္ပီ) ဟာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္က စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီးေတာ့ သီးျခားလြတ္လပ္ေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ေနတာျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုဧၿပီ ၆ ရက္က ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့တာပါ။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရနဲ႔ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဴပ္ကုိ ခ်ဴပ္ဆုိခဲ့တဲ့ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္လာပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ေအအယ္လ္ပီ) ထိပ္တန္းအဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းအဖမ္းခံရတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေအအယ္လ္ပီရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ဟာ ျပန္းထန္လြန္းတာေၾကာင့္ ျပန္လည္ ျပန္လည္ျပင္ဆင္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ နယ္လုံ၀န္ႀကီးက ေျပာၾကားလုိက္ပါတယ္။
ဇူလိႈင္ ၂၉ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းကရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ နဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီး ဗိုလ္မႉးႀကီး ထိန္လင္းတို႔ ေတြ႔ဆုံမႈမွာ အခုလို ေျပာဆိုလိုက္တာလုိ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီမွ ဗိုလ္ႀကီးခိုင္နီလင္းက ေျပာပါတယ္။
“ဦးထိန္လင္းေျပာတာက၊ ခင္ဗ်ားတို႔ ေအအယ္လ္ပီရဲ႕ ေၾကညာခ်က္ကအရမ္းကိုျပင္းထန္လြန္းတယ္။ သူတို႔အေနနဲ႔လက္မခံႏိုင္ဘူး။ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း ေျပာလာတယ္။ ဒါကို႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ျပန္လည္ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔သူကေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က တဦးတေယာက္တည္းသေဘာထားနဲ႔ ဒီေၾကညာခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ခဲ့တာမဟုတ္တာေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီက(ေအအယ္လ္ပီ) ပါတီရဲ႕ ဗဟိုေကာ္မတီ၀င္ေတြရဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ထုတ္ျပန္တာလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို ဖမ္းဆီးထားရာကေန ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ဘက္ကလည္း ေတာင္းဆိုထားတယ္လို႔ ဗိုလ္ႀကီး ခိုင္နီလင္းက ဒီဗီြဘီကိုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ေအအယ္လ္ပီက ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို မတရား ဖမ္းဆီးထားရာကေန ျပန္လႊတ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုတယ္။ အဲ့ဒီေတာင္းဆိုတဲ့အခါမွာ ဗိုလ္ႀကီးထိန္လင္းက ခိုင္မ်ိဳးထြန္း ဖမ္းဆီးထားတာကို ေျပေျပလည္လည္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ အဆင္ေျပေအာင္လုပ္ေပးမယ္။ အေကာင္းဆုံးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေပးမယ္ လို႔ေျပာတယ္။ ဒါေပမယ္ ဒီေၾကညာခ်က္ကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ၿပီး ထုတ္ေပးဖို႔လိုတယ္လို႔သူကေျပာတယ္။ အဲ့ဒီအေျဖကို က်ေနာ္ခ်က္ခ်င္း မေပးခဲ့ဘူး။ ကတိကဝတ္လည္း မေပးခဲ့ဘူး။ ေနာက္တပတ္ေဆြးေႏြးဖို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။”
အခုလို ရခိုင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ထိပ္တန္းအဆင့္ျမင့္ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ကိုခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို ဖမ္းဆီးတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဇူလိုင္ ၂၇ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီကေၾကညာခ်က္ တေစာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့တာပါ။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အစိုးရတပ္မေတာ္နဲ႔ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (ေအေအ) အၾကား တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားရာမွာ အစိုးရတပ္မေတာ္ဘက္က ျပည္သူေတြအေပၚ ေပၚတာဆြဲတာနဲ႔ လမ္းျပအျဖစ္ ေခၚေဆာင္တာေတြ ရွိေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီက ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီ ၂၄ ရက္ေန႔ ေန႔စြဲနဲ႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။
အဲ့ဒီထုတ္ျပန္ခ်က္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို ေဒသကြပ္ကဲမႈစစ္ဌာနခ်ဴပ္မွ စစ္ဦးစီးမႉး ပထမတန္း ဒုတိယဗုိလ္မွဴးႀကီး တင္ႏုိင္ထြန္းက ေမလ ၆ ရက္ေန႔မွာ တရားလုိ ျပဳလုပ္ျပီးေတာ့ ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ) ၊ ၅၀၅ (ဂ) ႏွင့္ စစ္ေတြၿမဳိ႕နယ္ တရား႐ုံးမွာ ဦးတုိက္ေလွ်ာက္ ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို ဇူလိုင္ ၂၅ ရက္ေန႔က ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီးေတာ့ ဇႈလိႈင္၂၇ ရက္ေန႔ မနက္ ၁၀ နာရီေလာက္က ရုံးတင္စစ္ေဆးခဲ့တာပါ။
ရခိုင္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ေအအယ္ယ္လ္ပီ) ဟာ ၁၉၆၇ ခုႏွစ္က စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီးေတာ့ သီးျခားလြတ္လပ္ေရးအတြက္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ေနတာျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုဧၿပီ ၆ ရက္က ရခိုင္ျပည္နယ္ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့တာပါ။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၁၅ ရက္ေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ အစိုးရနဲ႔ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဴပ္ကုိ ခ်ဴပ္ဆုိခဲ့တဲ့ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္အဖြဲ႔အစည္းတခုျဖစ္လာပါတယ္။
WFP ကယ္ဆယ္ေရးပစၥည္း တင္ေဆာင္လာေသာ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ မင္းျပားနယ္တြင္ နစ္ျမဳပ္
စံေမာင္သန္း၊ စစ္ေတြ
WFP ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕မွ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္လာေသာ ကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ တစ္စီးသည္ ယေန႕ ညေန ၃ နာရီ ခန္႕က မင္းျပားျမိဳ႕အနီးတြင္ နစ္ျမဳပ္သြားခဲ့သည္ဟု သတင္း ရရွိသည္။
ကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္တြင္ တင္ေဆာင္လာေသာ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ားမွာ ဆန္အိတ္ ၆၃၇ အိတ္၊ ပဲ ၈၁ အိတ္၊ စားဆီ ၁၂ လံုးစီပါ၀င္ေသာ ပါကင္ ၁၉၄ ခုႏွင့္ ဆား ၃ အိတ္ျဖစ္ျပီး ရခိုင္ေရေဘး ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ ပို႕ေဆာင္သည့္ ရိကၡာပစၥည္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း စက္ေလွနစ္ျမဳပ္သည့္ ေနရာသို႔ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့သူ မင္းျပားၿမိဳ႕ နာေရးကူညီမႈ အသင္းမွ အဖြဲ႕၀င္ ဦးေစာမိုးေက်ာ္က နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။
“စက္ေလွက တစ္စီးလံုးျမဳပ္သြားတာပါ။ ဦးပိုင္းအဖ်ားေလးပဲ ေပၚပါတယ္။ ဆန္အိတ္ေတြ၊ ပဲအိတ္ေတြ အားလံုး နစ္ျမဳပ္ၿပီးေတာ့ ေရစိုသြားပါတယ္။ ျပန္ရတဲ့ပစၥည္းေတြကလည္း ေရစိုသြားတဲ့အတြက္ ျပန္အသံုးျပဳလို႔ ရႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု ဦးေစာမိုးေက်ာ္က ေျပာသည္။
၄င္းကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္သည္ မင္းျပားၿမိဳ႕သို႔ မေရာက္မီ ၾကပ္စင္ေတာင္ေမာ္ အနီးတြင္ ပန္ကာ အရြက္က်ိဳးၿပီး ဆိုက္ကပ္ထားစဥ္ နစ္ျမဳပ္သြားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သ
“ဒီလဆန္းပိုင္းက ေရနစ္ျမဳပ္ခဲ့တဲ့ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္က ေက်းရြာေတြဆီကို အကူအညီသြားေပးဖို႔ ကမၻာ့ စားနပ္ ရိကၡာအဖြဲ႕ WFP ရဲ႕ ကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ဟာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကေန ထြက္ခြာ လာရာမွာ ပန္ကာ ၄ ရြက္ထဲက တစ္ရြက္က်ိဳးသြားတဲ့အတြက္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ ၾကပ္စင္ေတာင္ေမာ္အနီး ေဆာက္လုပ္ေရး ဆိပ္ကမ္း ေဖာင္ေတာ္မွာ ဆိုက္ကပ္ထားပါတယ္။ ဒီေရက်လာတဲ့အခါ ေသာင္ကမ္းပါးေစာင္းမွာ စက္ေလွ တင္ျပီး နစ္ျမဳပ္သြားတာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးေစာမိုးေက်ာ္က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
နစ္ျမဳပ္သြားေသာ စက္ေလွထဲမွ ပစၥည္းမ်ားကို WFP မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အလုပ္သမားမ်ားကို ငွားရမ္းၿပီး ဆယ္ယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း ပစၥည္းအမ်ားစုမွာ ေရစိုျပီး ပ်က္စီးသြားခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
စက္ေလွနစ္ျမဳပ္၍ ပစၥည္းမ်ား ဆံုးရံႈးခဲ့ေသာ္လည္း လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈ မရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
WFP ကမၻာ့စားနပ္ရိကၡာအဖြဲ႕မွ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္လာေသာ ကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ တစ္စီးသည္ ယေန႕ ညေန ၃ နာရီ ခန္႕က မင္းျပားျမိဳ႕အနီးတြင္ နစ္ျမဳပ္သြားခဲ့သည္ဟု သတင္း ရရွိသည္။
ကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္တြင္ တင္ေဆာင္လာေသာ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ားမွာ ဆန္အိတ္ ၆၃၇ အိတ္၊ ပဲ ၈၁ အိတ္၊ စားဆီ ၁၂ လံုးစီပါ၀င္ေသာ ပါကင္ ၁၉၄ ခုႏွင့္ ဆား ၃ အိတ္ျဖစ္ျပီး ရခိုင္ေရေဘး ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ ပို႕ေဆာင္သည့္ ရိကၡာပစၥည္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း စက္ေလွနစ္ျမဳပ္သည့္ ေနရာသို႔ သြားေရာက္ၾကည့္ရႈခဲ့သူ မင္းျပားၿမိဳ႕ နာေရးကူညီမႈ အသင္းမွ အဖြဲ႕၀င္ ဦးေစာမိုးေက်ာ္က နိရဥၥရာ သတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။
“စက္ေလွက တစ္စီးလံုးျမဳပ္သြားတာပါ။ ဦးပိုင္းအဖ်ားေလးပဲ ေပၚပါတယ္။ ဆန္အိတ္ေတြ၊ ပဲအိတ္ေတြ အားလံုး နစ္ျမဳပ္ၿပီးေတာ့ ေရစိုသြားပါတယ္။ ျပန္ရတဲ့ပစၥည္းေတြကလည္း ေရစိုသြားတဲ့အတြက္ ျပန္အသံုးျပဳလို႔ ရႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး”ဟု ဦးေစာမိုးေက်ာ္က ေျပာသည္။
၄င္းကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္သည္ မင္းျပားၿမိဳ႕သို႔ မေရာက္မီ ၾကပ္စင္ေတာင္ေမာ္ အနီးတြင္ ပန္ကာ အရြက္က်ိဳးၿပီး ဆိုက္ကပ္ထားစဥ္ နစ္ျမဳပ္သြားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သ
“ဒီလဆန္းပိုင္းက ေရနစ္ျမဳပ္ခဲ့တဲ့ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္က ေက်းရြာေတြဆီကို အကူအညီသြားေပးဖို႔ ကမၻာ့ စားနပ္ ရိကၡာအဖြဲ႕ WFP ရဲ႕ ကုန္တင္ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ဟာ စစ္ေတြၿမိဳ႕ကေန ထြက္ခြာ လာရာမွာ ပန္ကာ ၄ ရြက္ထဲက တစ္ရြက္က်ိဳးသြားတဲ့အတြက္ မင္းျပားၿမိဳ႕နယ္ ၾကပ္စင္ေတာင္ေမာ္အနီး ေဆာက္လုပ္ေရး ဆိပ္ကမ္း ေဖာင္ေတာ္မွာ ဆိုက္ကပ္ထားပါတယ္။ ဒီေရက်လာတဲ့အခါ ေသာင္ကမ္းပါးေစာင္းမွာ စက္ေလွ တင္ျပီး နစ္ျမဳပ္သြားတာျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးေစာမိုးေက်ာ္က ဆက္လက္ ေျပာၾကားသည္။
နစ္ျမဳပ္သြားေသာ စက္ေလွထဲမွ ပစၥည္းမ်ားကို WFP မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက အလုပ္သမားမ်ားကို ငွားရမ္းၿပီး ဆယ္ယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း ပစၥည္းအမ်ားစုမွာ ေရစိုျပီး ပ်က္စီးသြားခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
စက္ေလွနစ္ျမဳပ္၍ ပစၥည္းမ်ား ဆံုးရံႈးခဲ့ေသာ္လည္း လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈ မရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ယာယီရပ္နားခဲ့သည့္ ၿမိတ္သစ္ပါးလႊာအထပ္သားစက္ရံု အလုပ္သမားမ်ားနစ္နာေၾကးကိစၥ ညိွႏိႈင္းမႈေျပလည္
ေဇာ္နီ
ယာယီရပ္နားခဲ့သည့္ ၿမိတ္သစ္ပါးလႊာ အထပ္သား စက္ရံုအလုပ္သမားမ်ား နစ္နာေၾကးကိစၥ ႏွစ္အလိုက္ ႏွဳန္း ထားမ်ားအတုိင္း ဥပေဒႏွင့္အညီ ညိွႏွိဳင္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရာ ေျပလည္မႈရရိွခဲ့သည္ဟု ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္ အလုပ္သ မားေရးရာ ညိွႏိွဳင္းျဖန္ေျဖေရးအဖြ႔ဲ တာ၀န္ရိွသူက ဇူလိုင္(၃၀)တြင္ မဖိၥ်မကို ေျပာသည္။
“ ကၽြန္မတို႔အေနနဲ႔ အလုပ္သမားေတြကို စက္ရံုယာယီရပ္နားခဲ့တဲ့အတြက္ သတိေပးစာေနာက္က်ေၾကးတို႔ ၊စက္ ရံုပိတ္ နစ္နာေၾကးေတြကို ၀န္ႀကီးဌာနရဲ့ ျပဌာန္းခ်က္အတုိင္းပဲ ဥပေဒနဲ႔အညီ ညိွႏွိဳင္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တာပါ။ အ ခု ဆိုရင္ ဒါ ေျပလည္မွဳရသြားပါၿပီ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔က ယင္း စက္ရံု အလုပ္သမားမ်ားအား နစ္နာေၾကးေပးအပ္စဥ္တြင္ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။
စက္ရံုယာယီရပ္နားမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ နစ္နာေၾကးကိစၥကို အလုပ္သမား၊ အ လုပ္ရွင္ႏွင့္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္ အ လုပ္သမားေရးရာညိွႏိွဳင္းျဖန္ေျဖေရးအဖြဲ႔တို႔အျပင္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတို႔ ပါ၀င္၍ ဇူလိုင္(၂၁) ရက္က ညိွႏိႈင္း ေျဖ ရွင္းခဲ့ၾကၿပီး ဇူလိုင္(၃၀)တြင္ နစ္နာေၾကးအၿပီးသတ္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့ရာ အလုပ္ သမား အခ်ိဳ႕က နစ္နာေၾကးသံုးလစာ ရယူလိုေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကေသးသည္။
သို႔ေသာ္လည္း နစ္နာေၾကး ေပးအပ္သည့္ အခ်ိန္တြင္မူ အလုပ္သမားေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန၏ ႏွစ္အလိုက္သတ္ မွတ္ ေလ်ာ္ေၾကးႏွဳန္းထားမ်ားအတိုင္း ေပးအပ္မွဳကို အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ေက်နပ္ခဲ့ၾကၿပီး ၊ အသိေပးစာ ေနာက္က်မွဳအတြက္ ၁၃ ရက္စာအျဖစ္ ရသင့္ရထုိက္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကး ေငြမ်ားကိုပါ တစ္ပါးတည္း ခံစားခြင့္ ရရိွခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
အဆုိပါ စက္ရံုသည္ ဇူလိုင္(၂၆)ရက္တြင္ စတင္၍ ယာယီရပ္နားခဲ့ၿပီး သစ္ကုန္ၾကမ္းရရိွမႈအေပၚမူတည္၍ လုပ္ ငန္းျပန္လည္လုပ္ကိုင္မႈကို စဥ္းစားသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စက္ရံုကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္သူ Mr.ANSHULJAIN က ေျပာ ဆို ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
စက္ရံုရပ္နားမႈ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ အလုပ္သမား(၁၀၀)ေက်ာ္တုိ႔ အလုပ္အကိုင္အသစ္ျပန္လည္ရရိွေရး အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ရိွလာခဲ့ၿပီး လက္ရိွအခ်ိန္တြင္ ၎တို႔အေနျဖင့္ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း နစ္နာေၾကး လာေရာက္ထုတ္ယူသည့္ အလုပ္သမားတစ္ဦးက ဆိုသည္။
တနသၤာရီတုိင္း တစ္တိုင္းလံုးတြင္ သစ္ပါးလႊာစက္ရံုအေနျဖင့္ တစ္ခုတည္းသာရိွသည့္ စက္ရံုျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ သစ္ကုန္ၾကမ္းမရရိွေတာ့သျဖင့္ ယာယီရပ္နားခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ယာယီရပ္နားခဲ့သည့္ ၿမိတ္သစ္ပါးလႊာ အထပ္သား စက္ရံုအလုပ္သမားမ်ား နစ္နာေၾကးကိစၥ ႏွစ္အလိုက္ ႏွဳန္း ထားမ်ားအတုိင္း ဥပေဒႏွင့္အညီ ညိွႏွိဳင္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရာ ေျပလည္မႈရရိွခဲ့သည္ဟု ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္ အလုပ္သ မားေရးရာ ညိွႏိွဳင္းျဖန္ေျဖေရးအဖြ႔ဲ တာ၀န္ရိွသူက ဇူလိုင္(၃၀)တြင္ မဖိၥ်မကို ေျပာသည္။
“ ကၽြန္မတို႔အေနနဲ႔ အလုပ္သမားေတြကို စက္ရံုယာယီရပ္နားခဲ့တဲ့အတြက္ သတိေပးစာေနာက္က်ေၾကးတို႔ ၊စက္ ရံုပိတ္ နစ္နာေၾကးေတြကို ၀န္ႀကီးဌာနရဲ့ ျပဌာန္းခ်က္အတုိင္းပဲ ဥပေဒနဲ႔အညီ ညိွႏွိဳင္းေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တာပါ။ အ ခု ဆိုရင္ ဒါ ေျပလည္မွဳရသြားပါၿပီ” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔က ယင္း စက္ရံု အလုပ္သမားမ်ားအား နစ္နာေၾကးေပးအပ္စဥ္တြင္ သူမက ေျပာၾကားခဲ့ ျခင္း ျဖစ္သည္။
စက္ရံုယာယီရပ္နားမည္ျဖစ္သည့္အတြက္ နစ္နာေၾကးကိစၥကို အလုပ္သမား၊ အ လုပ္ရွင္ႏွင့္ ၿမိတ္ၿမိဳ႕နယ္ အ လုပ္သမားေရးရာညိွႏိွဳင္းျဖန္ေျဖေရးအဖြဲ႔တို႔အျပင္ ၿမိဳ႕နယ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတို႔ ပါ၀င္၍ ဇူလိုင္(၂၁) ရက္က ညိွႏိႈင္း ေျဖ ရွင္းခဲ့ၾကၿပီး ဇူလိုင္(၃၀)တြင္ နစ္နာေၾကးအၿပီးသတ္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာဆိုခဲ့ရာ အလုပ္ သမား အခ်ိဳ႕က နစ္နာေၾကးသံုးလစာ ရယူလိုေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့ၾကေသးသည္။
သို႔ေသာ္လည္း နစ္နာေၾကး ေပးအပ္သည့္ အခ်ိန္တြင္မူ အလုပ္သမားေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန၏ ႏွစ္အလိုက္သတ္ မွတ္ ေလ်ာ္ေၾကးႏွဳန္းထားမ်ားအတိုင္း ေပးအပ္မွဳကို အလုပ္သမားမ်ားအေနျဖင့္ ေက်နပ္ခဲ့ၾကၿပီး ၊ အသိေပးစာ ေနာက္က်မွဳအတြက္ ၁၃ ရက္စာအျဖစ္ ရသင့္ရထုိက္သည့္ ေလ်ာ္ေၾကး ေငြမ်ားကိုပါ တစ္ပါးတည္း ခံစားခြင့္ ရရိွခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
အဆုိပါ စက္ရံုသည္ ဇူလိုင္(၂၆)ရက္တြင္ စတင္၍ ယာယီရပ္နားခဲ့ၿပီး သစ္ကုန္ၾကမ္းရရိွမႈအေပၚမူတည္၍ လုပ္ ငန္းျပန္လည္လုပ္ကိုင္မႈကို စဥ္းစားသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း စက္ရံုကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္သူ Mr.ANSHULJAIN က ေျပာ ဆို ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။
စက္ရံုရပ္နားမႈ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ အလုပ္သမား(၁၀၀)ေက်ာ္တုိ႔ အလုပ္အကိုင္အသစ္ျပန္လည္ရရိွေရး အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ရိွလာခဲ့ၿပီး လက္ရိွအခ်ိန္တြင္ ၎တို႔အေနျဖင့္ အလုပ္အကိုင္ ရွာေဖြေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း နစ္နာေၾကး လာေရာက္ထုတ္ယူသည့္ အလုပ္သမားတစ္ဦးက ဆိုသည္။
တနသၤာရီတုိင္း တစ္တိုင္းလံုးတြင္ သစ္ပါးလႊာစက္ရံုအေနျဖင့္ တစ္ခုတည္းသာရိွသည့္ စက္ရံုျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္တြင္ သစ္ကုန္ၾကမ္းမရရိွေတာ့သျဖင့္ ယာယီရပ္နားခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။
ပုသိမ္တြင္ အသက္မျပည့္ေသးသည့္ ေက်ာင္းသား ၂ ဦး က်ဴးေက်ာ္မႈျဖင့္ တရားစြဲခံရ
ဆလိုင္းသန္႔စင္
ဧရာ၀တီတိုင္း စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုး ၀န္ထမ္းအိမ္ရာ တည္ေဆာက္ရန္ ခ်ေပးထားေသာ ဌာနပိုင္ေျမကြက္ကို က်ဴးေက်ာ္ၿခံခတ္ သည္ ဟု ဆိုကာ လူ ၅ ဦးကို တရားစြဲဆိုရာတြင္ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္ ၅ တန္းေက်ာင္းသားႏွင့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ၉ တန္းေက်ာင္းသား တို႔ကိုပါ ထည့္သြင္း တရားစဲြဆိုထားေၾကာင္း သိရသည္။
စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုး ပိုင္ဆိုသည့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁၅ နယ္ေျမ၊ ရံုးရပ္ကြက္ မဟာေစတီ လမ္းရွိ အကြက္အမွတ္ ၁၆၃ – C ေျမကြက္ကို မူလေျမသိမ္းခံ လယ္သမား ဦးသန္းေမာင္၏ မိသားစု၀င္မ်ားက ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း ၿခံခတ္ခဲ့သည့္ အေပၚ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ စာရင္းစစ္ဌာန ဦးစီးအရာရွိ ေဒၚဥမၼာေအာင္က ဇူလိုင္ ၂၄ ရက္တြင္ တရားစဲြဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ပုသိမ္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ အမႈစစ္အရာရွိ ရဲအုပ္ ေမာင္ေမာင္သူရမ်ဳိး က ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
“ဌာနပိုင္ေျမကြက္ကို က်ဴးေက်ာ္ၿခံခတ္တယ္ဆိုၿပီး ပုဒ္မ ၄၄၇ က်ဴးေက်ာ္မႈနဲ႔ အမႈဖြင့္တာပါ။ စတိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အမည္ မသိလူ ၂ ဦး ဆိုၿပီးပါတယ္။ သက္ေသေတြရဲ႕ထြက္ဆိုခ်က္အရ ဒီေကာင္ေလး ၂ ဦး ပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ကို ေခၚၿပီး ေမးျမန္းတာပဲ ရွိပါတယ္။ ဖမ္းဆီးတာေတြ မရွိပါဘူး”ဟု ၎က ဆိုသည္။
စာရင္းစစ္ဌာန ဦးစီးအရာရွိ ေဒၚဥမၼာေအာင္၏ တိုင္တန္းမႈအရ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းက ၿခံခတ္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ မူလ ေျမသိမ္းခံ လယ္သမား ဦးသန္းေမာင္၏သား ဦးခ်ဳိၿပံဳး၊ ေခြ်းမျဖစ္သူ ေဒၚခင္ျမ၀င္း၊ သားမက္ျဖစ္သူ ဦးမ်ိဳးဦးႏွင့္ ေျမးမ်ား ျဖစ္သူ ေက်ာင္းသား ၂ ဦးတို႔ကို ျပစ္မႈနံပါတ္ ၃၂၃/၂၀၁၆၊ ပုဒ္မ ၄၄၇ (က်ဴးေက်ာ္မႈ) ျဖင့္ အမႈဖြင့္ အေရးယူခဲ့ၿပီး ၎တို႔ကို ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္တြင္ ပုသိမ္ ရဲစခန္းသို႔ ေခၚယူစစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
လယ္သမား ဦးသန္းေမာင္ စိုက္ပ်ဳိးလုပ္ကို္င္ေနသည့္ လယ္ယာေျမ ၅ ဒသမ ၄၇ ဧကကို ၁၉၉၂၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕ျပ စီမံကိန္း အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူမ်ားက သိမ္းယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေျမသိမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ၁၂ ႏွစ္ခန္႔ ၾကာသည္အထိ မည္သည့္စီမံကိန္းမွ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ ဌာနဆုိင္ရာ ၀န္ထမ္းတခ်ဳိ႕က သီးစားချဖင့္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးခဲ့ၾကေၾကာင္း တရားစဲြခံရသူ တဦးျဖစ္သည့္ ဦးမ်ဳိးဦးက ေျပာသည္။
ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ပုသိမ္ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုမွ လယ္ ၄ ဧကကို ၿခံခတ္ ရယူသြားခဲ့သည့္ အတြက္ က်န္ရွိေနသည့္ ေျမ ၁ ဒသမ ၄၇ ဧကကို မိမိတို႔ မူလလုပ္ကိုင္ခဲ့သူမ်ားက သြားေရာက္ၿခံခတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“ေျမေတြသိမ္းၿပီးေတာ့ အေဆာက္အဦး မေဆာက္၊ စီမံကိန္းမလုပ္ျဖစ္တဲ့ ေျမေတြကို မူလပိုင္ရွင္ေတြကို ျပန္ေပးရမယ္ ဆိုၿပီး အစိုးရက ေၾကညာထားေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ပိုေနတဲ့ေျမကို သူမ်ား၀င္က်ဴးေက်ာ္မွာ စိုးလို႔ ၿခံ၀င္ခတ္တာပါ။ အဲဒါကို စာရင္းစစ္ရံုးက က်ဴးေက်ာ္မႈနဲ႔ တရားစဲြတာ”ဟုလည္း ဦးမ်ဳိးဦးက ေျပာသည္။
အသက္မျပည့္ေသးသည့္ ပညာသင္ယူေနဆဲ ကေလးမ်ားကို တရားစဲြဆိုမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ လူ႔ အခြင့္ အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား ကြန္ရက္(HRAN) အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးထြန္းထြန္းဦးက “ သူတို႔ ဘိုးဘြားေတြရဲ႕ေျမကို ၿခံခတ္တဲ့ ကိစၥ ၀ိုင္းကူလုပ္ေပးတဲ့ အဆင့္ေလးနဲ႔တင္ ပညာသင္ဆဲ၊ ေက်ာင္းတက္ဆဲ ကေလးေတြကို ဌာနဆိုင္ရာ တရပ္ အေနနဲ႔ တရားစြဲတာဟာ ကေလးေတြအတြက္ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုးမွာ စိတ္ပိုင္းေရာ၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာပါ အမ်ားႀကီး ထိခိုက္ ေစပါတယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။
ဧရာ၀တီတိုင္း စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုး ၀န္ထမ္းအိမ္ရာ တည္ေဆာက္ရန္ ခ်ေပးထားေသာ ဌာနပိုင္ေျမကြက္ကို က်ဴးေက်ာ္ၿခံခတ္ သည္ ဟု ဆိုကာ လူ ၅ ဦးကို တရားစြဲဆိုရာတြင္ အသက္ ၁၂ ႏွစ္အရြယ္ ၅ တန္းေက်ာင္းသားႏွင့္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ၉ တန္းေက်ာင္းသား တို႔ကိုပါ ထည့္သြင္း တရားစဲြဆိုထားေၾကာင္း သိရသည္။
စာရင္းစစ္ခ်ဳပ္ရံုး ပိုင္ဆိုသည့္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ အမွတ္ ၁၅ နယ္ေျမ၊ ရံုးရပ္ကြက္ မဟာေစတီ လမ္းရွိ အကြက္အမွတ္ ၁၆၃ – C ေျမကြက္ကို မူလေျမသိမ္းခံ လယ္သမား ဦးသန္းေမာင္၏ မိသားစု၀င္မ်ားက ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလအတြင္း ၿခံခတ္ခဲ့သည့္ အေပၚ ပုသိမ္ၿမိဳ႕နယ္ စာရင္းစစ္ဌာန ဦးစီးအရာရွိ ေဒၚဥမၼာေအာင္က ဇူလိုင္ ၂၄ ရက္တြင္ တရားစဲြဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ပုသိမ္ၿမိဳ႕မရဲစခန္းမွ အမႈစစ္အရာရွိ ရဲအုပ္ ေမာင္ေမာင္သူရမ်ဳိး က ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။
“ဌာနပိုင္ေျမကြက္ကို က်ဴးေက်ာ္ၿခံခတ္တယ္ဆိုၿပီး ပုဒ္မ ၄၄၇ က်ဴးေက်ာ္မႈနဲ႔ အမႈဖြင့္တာပါ။ စတိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အမည္ မသိလူ ၂ ဦး ဆိုၿပီးပါတယ္။ သက္ေသေတြရဲ႕ထြက္ဆိုခ်က္အရ ဒီေကာင္ေလး ၂ ဦး ပါတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ကို ေခၚၿပီး ေမးျမန္းတာပဲ ရွိပါတယ္။ ဖမ္းဆီးတာေတြ မရွိပါဘူး”ဟု ၎က ဆိုသည္။
စာရင္းစစ္ဌာန ဦးစီးအရာရွိ ေဒၚဥမၼာေအာင္၏ တိုင္တန္းမႈအရ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မ ရဲစခန္းက ၿခံခတ္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ မူလ ေျမသိမ္းခံ လယ္သမား ဦးသန္းေမာင္၏သား ဦးခ်ဳိၿပံဳး၊ ေခြ်းမျဖစ္သူ ေဒၚခင္ျမ၀င္း၊ သားမက္ျဖစ္သူ ဦးမ်ိဳးဦးႏွင့္ ေျမးမ်ား ျဖစ္သူ ေက်ာင္းသား ၂ ဦးတို႔ကို ျပစ္မႈနံပါတ္ ၃၂၃/၂၀၁၆၊ ပုဒ္မ ၄၄၇ (က်ဴးေက်ာ္မႈ) ျဖင့္ အမႈဖြင့္ အေရးယူခဲ့ၿပီး ၎တို႔ကို ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္တြင္ ပုသိမ္ ရဲစခန္းသို႔ ေခၚယူစစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။
လယ္သမား ဦးသန္းေမာင္ စိုက္ပ်ဳိးလုပ္ကို္င္ေနသည့္ လယ္ယာေျမ ၅ ဒသမ ၄၇ ဧကကို ၁၉၉၂၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕ျပ စီမံကိန္း အျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ရန္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္ရွိသူမ်ားက သိမ္းယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေျမသိမ္းခဲ့ေသာ္လည္း ၁၂ ႏွစ္ခန္႔ ၾကာသည္အထိ မည္သည့္စီမံကိန္းမွ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ျခင္းမရွိဘဲ ဌာနဆုိင္ရာ ၀န္ထမ္းတခ်ဳိ႕က သီးစားချဖင့္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးခဲ့ၾကေၾကာင္း တရားစဲြခံရသူ တဦးျဖစ္သည့္ ဦးမ်ဳိးဦးက ေျပာသည္။
ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ပုသိမ္ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုမွ လယ္ ၄ ဧကကို ၿခံခတ္ ရယူသြားခဲ့သည့္ အတြက္ က်န္ရွိေနသည့္ ေျမ ၁ ဒသမ ၄၇ ဧကကို မိမိတို႔ မူလလုပ္ကိုင္ခဲ့သူမ်ားက သြားေရာက္ၿခံခတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“ေျမေတြသိမ္းၿပီးေတာ့ အေဆာက္အဦး မေဆာက္၊ စီမံကိန္းမလုပ္ျဖစ္တဲ့ ေျမေတြကို မူလပိုင္ရွင္ေတြကို ျပန္ေပးရမယ္ ဆိုၿပီး အစိုးရက ေၾကညာထားေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ပိုေနတဲ့ေျမကို သူမ်ား၀င္က်ဴးေက်ာ္မွာ စိုးလို႔ ၿခံ၀င္ခတ္တာပါ။ အဲဒါကို စာရင္းစစ္ရံုးက က်ဴးေက်ာ္မႈနဲ႔ တရားစဲြတာ”ဟုလည္း ဦးမ်ဳိးဦးက ေျပာသည္။
အသက္မျပည့္ေသးသည့္ ပညာသင္ယူေနဆဲ ကေလးမ်ားကို တရားစဲြဆိုမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ လူ႔ အခြင့္ အေရး တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူမ်ား ကြန္ရက္(HRAN) အဖဲြ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးထြန္းထြန္းဦးက “ သူတို႔ ဘိုးဘြားေတြရဲ႕ေျမကို ၿခံခတ္တဲ့ ကိစၥ ၀ိုင္းကူလုပ္ေပးတဲ့ အဆင့္ေလးနဲ႔တင္ ပညာသင္ဆဲ၊ ေက်ာင္းတက္ဆဲ ကေလးေတြကို ဌာနဆိုင္ရာ တရပ္ အေနနဲ႔ တရားစြဲတာဟာ ကေလးေတြအတြက္ ဘ၀တေလွ်ာက္လံုးမွာ စိတ္ပိုင္းေရာ၊ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာပါ အမ်ားႀကီး ထိခိုက္ ေစပါတယ္”ဟု ေျပာဆိုသည္။
မႏၱေလးမွ ေရးေဘးေရွာင္မ်ား ေနရာအခက္အခဲ ျဖစ္ေန
ေအာင္ကိုဦး
မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ဧရာဝတီျမစ္ေရတက္၍ ေရလြတ္ရာသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ား ေနထိုင္ရန္ ေျမေနရာ အခက္ အခဲရွိေၾကာင္း ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူတစ္ခ်ိဳ႕က ေျပာသည္။
ဧရာဝတီျမစ္ေရတက္၍ ေရႊ႕ေျပာင္းလာေသာေက်းရြာမ်ားမွာ ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွျဖစ္ၿပီး ေရဝန္း၊ဝန္းၿခံ၊ ႀကံခင္း၊ သရက္တစ္ပင္၊ စက္ရိပ္၊ နန္းေတာ္က်ြန္း၊ ကံသစ္ကုန္း စသည့္ေက်းရြာမ်ား ျဖစ္သည္။
ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ားသည္ ေနထိုင္ရန္အတြက္ သက္ဆိုင္ရာမွာ လာေရာက္ကူညီေပးမည္ကို ေမ်ွာ္လင့္လ်ွက္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕ ဧရာဝတီျမစ္ေရ ျမင့္တက္မႈသည္ မြန္းတည့္(၁၂)နာရီအခ်ိန္ တိုင္းတာမႈအရ စိုးရိမ္ေရမွတ္ အထက္ (၁.၃၈)ေပသို႔ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက သတင္းထုတ္ ျပန္ထား သည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္ ဧရာဝတီျမစ္ေရတက္၍ ေရလြတ္ရာသို႔ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ား ေနထိုင္ရန္ ေျမေနရာ အခက္ အခဲရွိေၾကာင္း ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူတစ္ခ်ိဳ႕က ေျပာသည္။
ဧရာဝတီျမစ္ေရတက္၍ ေရႊ႕ေျပာင္းလာေသာေက်းရြာမ်ားမွာ ပုသိမ္ႀကီးၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွျဖစ္ၿပီး ေရဝန္း၊ဝန္းၿခံ၊ ႀကံခင္း၊ သရက္တစ္ပင္၊ စက္ရိပ္၊ နန္းေတာ္က်ြန္း၊ ကံသစ္ကုန္း စသည့္ေက်းရြာမ်ား ျဖစ္သည္။
ေရႊ႕ေျပာင္းလာသူမ်ားသည္ ေနထိုင္ရန္အတြက္ သက္ဆိုင္ရာမွာ လာေရာက္ကူညီေပးမည္ကို ေမ်ွာ္လင့္လ်ွက္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
မႏၲေလးၿမိဳ႕ ဧရာဝတီျမစ္ေရ ျမင့္တက္မႈသည္ မြန္းတည့္(၁၂)နာရီအခ်ိန္ တိုင္းတာမႈအရ စိုးရိမ္ေရမွတ္ အထက္ (၁.၃၈)ေပသို႔ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း မႏၲေလးၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီက သတင္းထုတ္ ျပန္ထား သည္။
သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ သၽွမ္းစာေပေဟာေျပာပြဲက်င္းပ လူထုအထူးစိတ္ဝင္စား
SHAN
သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕တြင္ သၽွမ္းစာေပႏွင့္ပတ္သက္သည့္ေ ဟာေျပာပြဲတရပ္က်င္းပရာ တက္ေရာက္နားေထာင္သူ ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ဂ်ဴလိုင္လ ၂၆ ရက္ ညဦးပိုင္း ရ နာရီမွ ည ၁၀ နာရီအထိ တာခ်ိလိတ္ၿမိဳ႕နယ္ ၀မ့္ေဟာင္ ေဟာင္လိတ္ အုပ္စု (၀ပ္ေဖခမ္းေက်ာင္းတိုက္)တြင္ သၽွမ္းစာေ ပေဟာေျပာပြဲက်င္းပရာ သၽွမ္းစာေပပညာ ရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဆရာစိုင္းဖွ၊ ခူး ဟင္း ကာယန္းႏွင့္ ခြန္ယုံးခ်ိဳ တို႔ ေဟာေျပာေပးခဲ့ေၾကာင္း တက္ေရာက္ နားေထာင္သူ ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္းသိရသည္ ။
စာေပေဟာေျပာပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ သၽွမ္းစာေပယဥ္ေက်း မွုအသင္း ကဦး ေဆာင္ကာ ဟိုမိန္းဆိုင္ သာေရးနာေရးအသင္းအပါအဝင္ လူမွုအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ပူးေပါင္း စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကေၾကာင္းသိရသည္ ။
သၽွမ္းစာေပ ပ်ံ႕ပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီလုပ္ေဆာင္လာသည့္ သၽွမ္းစာေပသင္ၾကား ေရး ဆရာႀကီး စိုင္းဖွက – သၽွမ္းမ်ားၾကားကြဲျပားအား နည္းမွု မျဖစ္ေအာင္ ေတာင္ပိုင္း၊ ေျမာက္ပိုင္း ၊အေရွ႕ပိုင္း သၽွမ္း၊ လိသၽွမ္း ၊ဂုံသၽွမ္း၊ ေမာသၽွမ္း ….. ဟုနာမည္တပ္မေခၚသင့္ဘဲ သၽွမ္းဟုသာ ေခၚ သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့သည္ ။
သၽွမ္းစာေရးဆရာ ခူး ဟင္းကာယန္းက – ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံမွေပးေသာ အခြင့္ အေရး၊ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ တန္းတူညီမၽွခြင့္တို႔အေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာ ျပခဲ့ၿပီး သၽွမ္းျပည္သားမ်ား သိရွိေအာင္ဆက္ လက္ ေလ့လာသင့္ေၾကာင္းလည္း တိုက္တြန္းခဲ့သည္ဟု ပြဲတက္ေရာက္သူ စိုင္းခမ္းက ျပန္လည္ေျပာၿပ သည္ ။
သၽွမ္းစာေရးဆရာ ခြန္ယုံးခ်ိဳကမူ – သၽွမ္းလူထုအၾကား အသင္းအဖြဲ႕မ်ားျပား လာသကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းလည္းတိုးတက္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း တကယ့္စိတ္ပါ၀င္စားသူကို တာဝန္ေပးအပ္ရန္လိုေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္ ။
ဂ်ဴလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္မူ တာေလၿမိဳ႕နယ္ခြဲ မိုင္းလင္းအုပ္စုသို႔ သြားေရာက္ ကာ စာေပ ေဟာေျပာပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အနာဂတ္မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား မိမိစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွုႏွင့္ သမိုင္းမွန္သိေစေရးရည္ရြယ္ေၾကာင္း စီစဥ္ေဆာင္ ရြက္ေပးသည့္ ဟိုမိန္းဆိုင္အဖြဲ႕မွ စိုင္းဝမ္းက ေျပာဆိုပါသည္ ။
သၽွမ္းျပည္အေရွ႕ပိုင္း တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕တြင္ သၽွမ္းစာေပႏွင့္ပတ္သက္သည့္ေ ဟာေျပာပြဲတရပ္က်င္းပရာ တက္ေရာက္နားေထာင္သူ ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ဂ်ဴလိုင္လ ၂၆ ရက္ ညဦးပိုင္း ရ နာရီမွ ည ၁၀ နာရီအထိ တာခ်ိလိတ္ၿမိဳ႕နယ္ ၀မ့္ေဟာင္ ေဟာင္လိတ္ အုပ္စု (၀ပ္ေဖခမ္းေက်ာင္းတိုက္)တြင္ သၽွမ္းစာေ ပေဟာေျပာပြဲက်င္းပရာ သၽွမ္းစာေပပညာ ရွင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ဆရာစိုင္းဖွ၊ ခူး ဟင္း ကာယန္းႏွင့္ ခြန္ယုံးခ်ိဳ တို႔ ေဟာေျပာေပးခဲ့ေၾကာင္း တက္ေရာက္ နားေထာင္သူ ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိေၾကာင္းသိရသည္ ။
စာေပေဟာေျပာပြဲျဖစ္ေျမာက္ေရးအတြက္ တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕ သၽွမ္းစာေပယဥ္ေက်း မွုအသင္း ကဦး ေဆာင္ကာ ဟိုမိန္းဆိုင္ သာေရးနာေရးအသင္းအပါအဝင္ လူမွုအသင္းအဖြဲ႕မ်ားက ပူးေပါင္း စီစဥ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကေၾကာင္းသိရသည္ ။
သၽွမ္းစာေပ ပ်ံ႕ပြါးေရးလုပ္ငန္းမ်ား ဆယ္စုႏွစ္ခ်ီလုပ္ေဆာင္လာသည့္ သၽွမ္းစာေပသင္ၾကား ေရး ဆရာႀကီး စိုင္းဖွက – သၽွမ္းမ်ားၾကားကြဲျပားအား နည္းမွု မျဖစ္ေအာင္ ေတာင္ပိုင္း၊ ေျမာက္ပိုင္း ၊အေရွ႕ပိုင္း သၽွမ္း၊ လိသၽွမ္း ၊ဂုံသၽွမ္း၊ ေမာသၽွမ္း ….. ဟုနာမည္တပ္မေခၚသင့္ဘဲ သၽွမ္းဟုသာ ေခၚ သင့္ေၾကာင္း တိုက္တြန္းေျပာဆိုခဲ့သည္ ။
သၽွမ္းစာေရးဆရာ ခူး ဟင္းကာယန္းက – ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံမွေပးေသာ အခြင့္ အေရး၊ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ တန္းတူညီမၽွခြင့္တို႔အေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာ ျပခဲ့ၿပီး သၽွမ္းျပည္သားမ်ား သိရွိေအာင္ဆက္ လက္ ေလ့လာသင့္ေၾကာင္းလည္း တိုက္တြန္းခဲ့သည္ဟု ပြဲတက္ေရာက္သူ စိုင္းခမ္းက ျပန္လည္ေျပာၿပ သည္ ။
သၽွမ္းစာေရးဆရာ ခြန္ယုံးခ်ိဳကမူ – သၽွမ္းလူထုအၾကား အသင္းအဖြဲ႕မ်ားျပား လာသကဲ့သို႔ လုပ္ငန္းလည္းတိုးတက္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း တကယ့္စိတ္ပါ၀င္စားသူကို တာဝန္ေပးအပ္ရန္လိုေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္ ။
ဂ်ဴလိုင္လ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္မူ တာေလၿမိဳ႕နယ္ခြဲ မိုင္းလင္းအုပ္စုသို႔ သြားေရာက္ ကာ စာေပ ေဟာေျပာပြဲျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အနာဂတ္မ်ိဳးဆက္သစ္လူငယ္မ်ား မိမိစာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွုႏွင့္ သမိုင္းမွန္သိေစေရးရည္ရြယ္ေၾကာင္း စီစဥ္ေဆာင္ ရြက္ေပးသည့္ ဟိုမိန္းဆိုင္အဖြဲ႕မွ စိုင္းဝမ္းက ေျပာဆိုပါသည္ ။
၂၁ ရာစုပင္လံုညီလာခံကို ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် တက္ေရာက္လိုေၾကာင္း AA စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ေျပာ
ခင္စုၾကည္
၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံသို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါ၀င္တက္ေရာက္ခ်င္ၿပီး ၎တို႔အား ခ်န္ထားခဲ့ပါကလည္း ၿငိဳ ျငင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ (AA) စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ႏိုင္က ေျပာသည္။
၂၁ ရာစု ပင္လံု ညီလာခံကို ၾသဂုတ္လကုန္ပိုင္းတြင္ က်ငး္ပသြားမည္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါညီလာခံတြင္ အားလံုးပါ ၀င္ ႏိုင္ ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ(UNFC) မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳ လုပ္ခဲ့ၾကသည္။
“တကယ္လုိ႔မ်ား အျခားအဖြဲ႔ေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မပါဘဲ သြားမယ္ဆုိရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘက္ကေတာ့ မၿငိဳျငင္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးေတြရဲ ႔ အက်ဳိးကိုေတာ့ ကိုယ္စားျပဳမယ္ ၿပီးရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ကုိယ့္လူမ်ဳိး တစ္ခုတည္းဆုိတာထက္ ျပည္ေထာင္စုသားေတြပဲေပ့ါေလ။ အဲ့ဒါအတြက္ ေၾကာင့္ လဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကိုယ္တုိင္ ကိုယ္က် ပါဝင္ခ်င္တာေပါ့ေလ။ သူတုိ႔သြားမယ္ဆုိရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ကန္႔ ကြက္စရာ အေၾကာင္းမရွိ ဘူး။သူ တုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဆံုးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ျဖစ္တယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ျမန္မာတပ္မေတာ္အေနျဖင့္ လက္နက္ကုိင္လမ္းစဥ္စြန္႔လြတ္ၿပီးမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲသို႔ လာ ေရာက္ခြင့္ျပဳ မည္ဟု ေျပာဆုိထားျခင္းေၾကာင့္၂၁ရာစုပင္လံု ညီလာခံကို တတ္ေရာက္ရန္အတြက္ NCA ကိုျဖတ္ ေက်ာ္ရဦး မည္ဆိုပါက အားလံုးပါ၀င္ေရးမူမွာ ေအာင္ျမင္နိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ နိုင္က ဆိုသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရ လက္ထပ္တြင္ AA၊ MNDAA၊ TNLA သံုးဖြဲ႔ေပါင္းၿပီး အစိုးရႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးလိုေၾကာင္း စာတစ္ေစာင္ပို႔ထားၿပီး ယင္းအေပၚမွာ မည္သို႕ တုန္႔ျပန္လာမည္ကိုလည္း မသိေသးေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
လက္ရိွတြင္ NCA(အပစ္အခက္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္)ကို ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ(RCSS/SSA)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသား တပ္ဦး(CNF)၊ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး(KNU)၊ ဒီမုိကေရစီ အက်ဳိးျပဳ ကရင္တပ္မေတာ္(DKBA)၊ KNU/ KNLA-PC၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(PNLO)၊ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး(ABSDF)၊ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP) တုိ႔က လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည္။
မြန္ျပည္သစ္ပါတီ(NMSP)၊ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔(KIO/KIA)၊ကရင္နီအမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ (KNPP)၊ရွမ္းျပည္တုိးတက္ေရးပါတီ(SSPP/SSA) တို႔မွာ လက္မွတ္မေရးထိုးထားသည့့့့္ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ၿပီး အားလံုးပါဝင္ေရးမူကို ဆုပ္ကိုင္ထားသည့္အဖြဲ႔မ်ား ျဖစ္သည္။
၂၁ ရာစု ပင္လံုညီလာခံသို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ပါ၀င္တက္ေရာက္ခ်င္ၿပီး ၎တို႔အား ခ်န္ထားခဲ့ပါကလည္း ၿငိဳ ျငင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ရခိုင္တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ (AA) စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ႏိုင္က ေျပာသည္။
၂၁ ရာစု ပင္လံု ညီလာခံကို ၾသဂုတ္လကုန္ပိုင္းတြင္ က်ငး္ပသြားမည္ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါညီလာခံတြင္ အားလံုးပါ ၀င္ ႏိုင္ ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ညီညြတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ(UNFC) မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္ပိုင္းက ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳ လုပ္ခဲ့ၾကသည္။
“တကယ္လုိ႔မ်ား အျခားအဖြဲ႔ေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ မပါဘဲ သြားမယ္ဆုိရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ဘက္ကေတာ့ မၿငိဳျငင္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးေတြရဲ ႔ အက်ဳိးကိုေတာ့ ကိုယ္စားျပဳမယ္ ၿပီးရင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ကုိယ့္လူမ်ဳိး တစ္ခုတည္းဆုိတာထက္ ျပည္ေထာင္စုသားေတြပဲေပ့ါေလ။ အဲ့ဒါအတြက္ ေၾကာင့္ လဲ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ကိုယ္တုိင္ ကိုယ္က် ပါဝင္ခ်င္တာေပါ့ေလ။ သူတုိ႔သြားမယ္ဆုိရင္လည္း ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ကန္႔ ကြက္စရာ အေၾကာင္းမရွိ ဘူး။သူ တုိ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ဆံုးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ျဖစ္တယ္” ဟု ၎က ေျပာသည္။
ျမန္မာတပ္မေတာ္အေနျဖင့္ လက္နက္ကုိင္လမ္းစဥ္စြန္႔လြတ္ၿပီးမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲသို႔ လာ ေရာက္ခြင့္ျပဳ မည္ဟု ေျပာဆုိထားျခင္းေၾကာင့္၂၁ရာစုပင္လံု ညီလာခံကို တတ္ေရာက္ရန္အတြက္ NCA ကိုျဖတ္ ေက်ာ္ရဦး မည္ဆိုပါက အားလံုးပါ၀င္ေရးမူမွာ ေအာင္ျမင္နိုင္မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ထြန္းျမတ္ နိုင္က ဆိုသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္သည့္ အစိုးရ လက္ထပ္တြင္ AA၊ MNDAA၊ TNLA သံုးဖြဲ႔ေပါင္းၿပီး အစိုးရႏွင့္ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးလိုေၾကာင္း စာတစ္ေစာင္ပို႔ထားၿပီး ယင္းအေပၚမွာ မည္သို႕ တုန္႔ျပန္လာမည္ကိုလည္း မသိေသးေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။
လက္ရိွတြင္ NCA(အပစ္အခက္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္)ကို ရွမ္းျပည္ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ(RCSS/SSA)၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသား တပ္ဦး(CNF)၊ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံး(KNU)၊ ဒီမုိကေရစီ အက်ဳိးျပဳ ကရင္တပ္မေတာ္(DKBA)၊ KNU/ KNLA-PC၊ ပအို၀္းအမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(PNLO)၊ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး(ABSDF)၊ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP) တုိ႔က လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည္။
မြန္ျပည္သစ္ပါတီ(NMSP)၊ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔(KIO/KIA)၊ကရင္နီအမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ (KNPP)၊ရွမ္းျပည္တုိးတက္ေရးပါတီ(SSPP/SSA) တို႔မွာ လက္မွတ္မေရးထိုးထားသည့့့့္ အဖြဲ႕မ်ားျဖစ္ၿပီး အားလံုးပါဝင္ေရးမူကို ဆုပ္ကိုင္ထားသည့္အဖြဲ႔မ်ား ျဖစ္သည္။
ျပည္ေထာင္စုမွ ခြဲမထြက္ဟု ‘ဝ’ ကတိျပဳ
ထက္ႏိုင္ေဇာ္
‘ဝ’ အဖြဲ႔ အေနျဖင့္ တုိင္းျပည္မွ လံုး၀ ခြဲထြက္မည္ မဟုတ္ဘဲ ျပည္ေထာင္စု၏ အစိတ္အပိုင္းတခုအျဖစ္ ခံယူေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ ကတိျပဳခဲ့ေၾကာင္း သမၼတ႐ံုး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ‘ဝ’ ျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA) ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ – မုိင္းလားအဖြဲ႔ (NDAA) တို႔ ယေန႔ ေနျပည္ေတာ္ရွိ သဂၤဟဟိုတယ္တြင္ ေတြ႔ဆံုပြဲအၿပီး သမၼတ႐ံုး ၀န္ႀကီးဌာန ဒု ညႊန္ခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက အထက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ဦးေဇာ္ေဌးက “ ‘ဝ’ သည္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အထဲမွာ ရိွတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုလို႔ သူတို႔က ခံယူတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ခြဲမထြက္ဘူးေပါ့။ ခြဲမထြက္ဘူးဆိုတဲ့ ကတိက၀တ္ကိုု အာမခံခ်က္ကို ေျပာတယ္” ဟု ဆိုသည္။
‘ဝ’ အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္မည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ (၂၁ ရာစု ပင္လံု) အေပၚတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနသည္ဟုလည္း သိရသည္။
“ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လက္ထက္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို စုစည္း တည္ေဆာက္တဲ့ ပုစံမ်ိဳးနဲ႔ ၂၁ ရာစု ပင္လံုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ၿပီး လုပ္မယ့္အေပၚမွာ သူတို႔က အဲဒီအေပၚမွာလည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီး မားမားထားတယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚတြင္ မလိုလားအပ္သည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား သက္ေရာက္မည္ကို စိုးရိမ္၍ ‘ဝ’ ႏွင့္ မိုင္းလား အဖြဲ႔တို႔အား တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္မႈ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ (NCA) လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ တုိက္တြန္းခဲ့ျခင္း၊ သေဘာထားေပးျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ယေန႔ ေတြ႔ဆံုမႈတြင္ ၂ ဖက္စလံုးက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
‘ဝ’ အဖြဲ႔ အေနျဖင့္လည္း ျပည္နယ္ ေတာင္းဆိုျခင္းမ်ိဳး မရွိခဲ့ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံေရာက္မွသာလွ်င္ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး၊ တန္းတူေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုႏုိင္ေၾကာင္း၊ ယေန႔ ေဆြးေႏြးမႈတြင္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကိစၥ သီးျခား မပါ၀င္ဘဲ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ ‘ဝ’ ႏွင့္ မိုင္းလား အဖြဲ႔တို႔က ယေန႔ ေတြ႕ဆံုမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ရွင္းျပသည္။
ဦးေဇာ္ေဌးက “ဒီေန႔ ေတြ႕ဆံုပြဲမွာ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာတာ မရွိဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အထူး ၂ ေရာ၊ အထူး ၄ ေရာက Bilateral Agreement ေတြ ထိုးခဲ့တယ္။ တပ္နဲ႔လည္း ျပႆနာက ႀကီးႀကီးမားမား မရွိဘူး။ မရွိတဲ့အတြက္ တပ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ High Light ေထြေထြထူးထူး မရွိဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္ အစိုးရ အဆက္ဆက္က ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိသည့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္မည္ဟု အစိုးရက ယံုၾကည္ထားၿပီး ယခုညီလာခံ ေအာင္ျမင္ပါက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပင္ဆင္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ညီလခံတြင္ တပ္မေတာ္လည္း ပါ၀င္မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္တခု ရရွိႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
“ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရမယ္လို႔ ေျပာထားၿပီးသား။ ပံုစံက အဲဒီမွာေပၚမယ္။ တိုင္းရင္းသား အားလံုး လက္ခံႏုိင္တဲ့ တန္းတူေရး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ဆိုတာကို ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူညီခ်က္ဆိုတာ ထြက္လာမယ္။ ထြက္လာၿပီးရင္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္မယ္။ အဲဒီက သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္မယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ယေန႔ ေတြ႔ဆံုပြဲသည္ သေဘာတူညီခ်က္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည့္ပြဲ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၂ ခုႏွင့္ စတင္ ေတြ႔ဆံုသည့္ ပြဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ တင္မ်ိဳး၀င္း ဦးေဆာင္သည့္ အဖြဲ႕ႏွင့္ ‘ဝ’ အဖြဲ႕တို႔ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ မိုင္းလား အဖြဲ႕ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံမည္ဟု သိရွိရသည္။
‘ဝ’ အဖြဲ႔ အေနျဖင့္ တုိင္းျပည္မွ လံုး၀ ခြဲထြက္မည္ မဟုတ္ဘဲ ျပည္ေထာင္စု၏ အစိတ္အပိုင္းတခုအျဖစ္ ခံယူေၾကာင္း ႏိုင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ ကတိျပဳခဲ့ေၾကာင္း သမၼတ႐ံုး ၀န္ႀကီးဌာန ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ‘ဝ’ ျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA) ႏွင့္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ မဟာမိတ္ တပ္မေတာ္ – မုိင္းလားအဖြဲ႔ (NDAA) တို႔ ယေန႔ ေနျပည္ေတာ္ရွိ သဂၤဟဟိုတယ္တြင္ ေတြ႔ဆံုပြဲအၿပီး သမၼတ႐ံုး ၀န္ႀကီးဌာန ဒု ညႊန္ခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက အထက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ဦးေဇာ္ေဌးက “ ‘ဝ’ သည္ ျပည္ေထာင္စု သမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ အထဲမွာ ရိွတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတခုလို႔ သူတို႔က ခံယူတယ္။ ေနာက္ ျမန္မာႏုိင္ငံကေန ခြဲမထြက္ဘူးေပါ့။ ခြဲမထြက္ဘူးဆိုတဲ့ ကတိက၀တ္ကိုု အာမခံခ်က္ကို ေျပာတယ္” ဟု ဆိုသည္။
‘ဝ’ အဖြဲ႔အေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္မည့္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ (၂၁ ရာစု ပင္လံု) အေပၚတြင္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိေနသည္ဟုလည္း သိရသည္။
“ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္ရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လက္ထက္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို စုစည္း တည္ေဆာက္တဲ့ ပုစံမ်ိဳးနဲ႔ ၂၁ ရာစု ပင္လံုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ၿပီး လုပ္မယ့္အေပၚမွာ သူတို႔က အဲဒီအေပၚမွာလည္း ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ႀကီးႀကီး မားမားထားတယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအေပၚတြင္ မလိုလားအပ္သည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား သက္ေရာက္မည္ကို စိုးရိမ္၍ ‘ဝ’ ႏွင့္ မိုင္းလား အဖြဲ႔တို႔အား တႏိုင္ငံလံုး ပစ္ခတ္မႈ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ (NCA) လက္မွတ္ေရးထိုးရန္ တုိက္တြန္းခဲ့ျခင္း၊ သေဘာထားေပးျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ယေန႔ ေတြ႔ဆံုမႈတြင္ ၂ ဖက္စလံုးက ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
‘ဝ’ အဖြဲ႔ အေနျဖင့္လည္း ျပည္နယ္ ေတာင္းဆိုျခင္းမ်ိဳး မရွိခဲ့ဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံေရာက္မွသာလွ်င္ တိုင္းရင္းသား အခြင့္အေရး၊ တန္းတူေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုႏုိင္ေၾကာင္း၊ ယေန႔ ေဆြးေႏြးမႈတြင္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကိစၥ သီးျခား မပါ၀င္ဘဲ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လိႈင္ႏွင့္ ‘ဝ’ ႏွင့္ မိုင္းလား အဖြဲ႔တို႔က ယေန႔ ေတြ႕ဆံုမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ရွင္းျပသည္။
ဦးေဇာ္ေဌးက “ဒီေန႔ ေတြ႕ဆံုပြဲမွာ တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေျပာတာ မရွိဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အထူး ၂ ေရာ၊ အထူး ၄ ေရာက Bilateral Agreement ေတြ ထိုးခဲ့တယ္။ တပ္နဲ႔လည္း ျပႆနာက ႀကီးႀကီးမားမား မရွိဘူး။ မရွိတဲ့အတြက္ တပ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ High Light ေထြေထြထူးထူး မရွိဘူး” ဟု ေျပာသည္။
ယခင္ အစိုးရ အဆက္ဆက္က ေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့ျခင္း မရွိသည့္ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံျဖင့္ ေျဖရွင္းႏိုင္မည္ဟု အစိုးရက ယံုၾကည္ထားၿပီး ယခုညီလာခံ ေအာင္ျမင္ပါက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒပါ ျပင္ဆင္ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ညီလခံတြင္ တပ္မေတာ္လည္း ပါ၀င္မည္ ျဖစ္သျဖင့္ ဘံုသေဘာတူညီခ်က္တခု ရရွိႏုိင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားေၾကာင္း ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
“ႏုိင္ငံေတာ္ အတိုင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္က ဒီမိုကေရစီ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရမယ္လို႔ ေျပာထားၿပီးသား။ ပံုစံက အဲဒီမွာေပၚမယ္။ တိုင္းရင္းသား အားလံုး လက္ခံႏုိင္တဲ့ တန္းတူေရး ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ ဆိုတာကို ျပည္ေထာင္စု သေဘာတူညီခ်က္ဆိုတာ ထြက္လာမယ္။ ထြက္လာၿပီးရင္ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္မယ္။ အဲဒီက သေဘာတူညီခ်က္ေတြနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္မယ္” ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ယေန႔ ေတြ႔ဆံုပြဲသည္ သေဘာတူညီခ်က္၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်သည့္ပြဲ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၂ ခုႏွင့္ စတင္ ေတြ႔ဆံုသည့္ ပြဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ တင္မ်ိဳး၀င္း ဦးေဆာင္သည့္ အဖြဲ႕ႏွင့္ ‘ဝ’ အဖြဲ႕တို႔ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္ၿပီး ေနာက္ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ မိုင္းလား အဖြဲ႕ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံမည္ဟု သိရွိရသည္။
ဖမ္းဆီးခံ ALP/ALA အရာရွိ လြတ္ေျမာက္ေရး ညွိႏႈိင္းမႈ မေအာင္ျမင္
RiA
ႏုိင္ငံေတာ္ အသေရဖ်က္မႈ၊ မဟုတ္မမွန္ ေျပာၾကားမႈတုိ႔ျဖင့္ တရားစြဲဆုိ ဖမ္းဆီးခံထားရသည့္ ရခုိင္ျပည္ လြတ္ ေျမာက္ေရးပါတီ ALP/ALA ၏ ျပန္ၾကားေရးဌာန ဒုတိယ တာ၀န္ခံ ဗုိလ္မွဴးခုိင္မ်ဳိးထြန္း လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေရး ညိွႏိႈင္းမႈ ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ေၾကာင္း ALP ကိုယ္စားလွယအဖြဲ႔က ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးႀကီး ထိန္လင္း ဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႔ႏွင့္ ALP အထူး ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ ဇူလုိင္ ၂၉ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံ ညွိႏႈိင္းမႈျပဳလုပ္ခဲ့ၾက ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအေပၚမွာ အခုလိုမ်ိဳး ပုဒ္မေတြ တပ္လိုက္တာဟာ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးကို မလိုလားလို႔လား။ ဒါမွမဟုတ္ ယံုၾကည္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာလို႔လား ဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူ တည္ၿပီး ေတာ့ ေဆြ႔ဆံုတာျဖစ္ပါတယ္။
နယ္/လံုဝန္ႀကီးကေတာ့ ဗုိလ္မွဴး ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို အေရးယူထားတဲ့ အေပၚမွာ တ ရားေရးနည္းလမ္းအတိုင္း သြားႏုိင္ေအာင္ သူ႔အေနနဲ႔ အေကာင္းဆံုးႀကိဳးစားေပးမယ္။ တတ္ႏုိင္သ ေလာက္ လိုက္ ပါၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေပးမယ္။ သုိ႔ေသာ္ ALP က ထုတ္ထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္ကို ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေပးဖုိ႔ သူတို႔က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ေၾကညာခ်က္ပါတစ္ခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ မျပင္ဆင္ဘူး ဆုိရင္ တာ၀န္မခံႏုိင္ဘူးလည္း ေျပာပါတယ္" ဟု ALP ၏ အထူးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ႀကီး ခိုင္ေနလင္းကေျပာသည္။
ဗုိလ္မွဴးခုိင္မ်ဳိးထြန္းကုိ ၾသဂုတ္လ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးမည္ ျဖစ္ၿပီး ယခု ေတြ႔ဆုံညွိႏႈိင္းမႈ ရလဒ္မွာ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိခဲ့သျဖင့္ ၎ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ေၾကညာခ်က္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး၊ မျပင္ဆင္ေရးကုိ ပါတီ၏ ဗဟုိဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ားမွသာ အတည္ျပဳ ေျပာၾကားႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုိလ္ႀကီး ခုိင္ေနလင္းက ေျပာသည္။
ဧၿပီလအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔ AA ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ၾကား တုိက္ပြဲမ်ားတြင္ "ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ စစ္အတြင္း စစ္သုံ႔ပန္းမ်ားကုိ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ျပည္သူမ်ားကုိ အဓမၼလမ္းျပေစခုိင္းျခင္း၊ ညွင္းပန္းႏွိမ္းစက္ျခင္းတုိ႔ကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့သျဖင့္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ေၾကာင္း" ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၎ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ALP ၏ ျပန္ၾကားေရး ဒုတိယတာ၀န္ခံ ဗုိလ္မွဴး ခုိင္မ်ဳိးထြန္းအား ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ အသေရဖ်က္မႈ ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ)၊ ၅၀၅ (ဂ) တုိ႔ႏွင့္ တရားစြဲဆုိ ဖမ္းဆီ းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ အသေရဖ်က္မႈ၊ မဟုတ္မမွန္ ေျပာၾကားမႈတုိ႔ျဖင့္ တရားစြဲဆုိ ဖမ္းဆီးခံထားရသည့္ ရခုိင္ျပည္ လြတ္ ေျမာက္ေရးပါတီ ALP/ALA ၏ ျပန္ၾကားေရးဌာန ဒုတိယ တာ၀န္ခံ ဗုိလ္မွဴးခုိင္မ်ဳိးထြန္း လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေရး ညိွႏိႈင္းမႈ ေအာင္ျမင္မႈမရခဲ့ေၾကာင္း ALP ကိုယ္စားလွယအဖြဲ႔က ေျပာသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ လုံၿခဳံေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီး ဗုိလ္မွဴးႀကီး ထိန္လင္း ဦးေဆာင္ေသာအဖြဲ႔ႏွင့္ ALP အထူး ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔တုိ႔ ဇူလုိင္ ၂၉ ရက္ေန႔က ေတြ႔ဆုံ ညွိႏႈိင္းမႈျပဳလုပ္ခဲ့ၾက ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လက္မွတ္ထုိးထားတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုအေပၚမွာ အခုလိုမ်ိဳး ပုဒ္မေတြ တပ္လိုက္တာဟာ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးကို မလိုလားလို႔လား။ ဒါမွမဟုတ္ ယံုၾကည္မႈေတြ ေလ်ာ့နည္းလာလို႔လား ဆိုတဲ့အေပၚမွာ မူ တည္ၿပီး ေတာ့ ေဆြ႔ဆံုတာျဖစ္ပါတယ္။
နယ္/လံုဝန္ႀကီးကေတာ့ ဗုိလ္မွဴး ခိုင္မ်ိဳးထြန္းကို အေရးယူထားတဲ့ အေပၚမွာ တ ရားေရးနည္းလမ္းအတိုင္း သြားႏုိင္ေအာင္ သူ႔အေနနဲ႔ အေကာင္းဆံုးႀကိဳးစားေပးမယ္။ တတ္ႏုိင္သ ေလာက္ လိုက္ ပါၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေပးမယ္။ သုိ႔ေသာ္ ALP က ထုတ္ထားတဲ့ ေၾကညာခ်က္ကို ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ေပးဖုိ႔ သူတို႔က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။ ေၾကညာခ်က္ပါတစ္ခ်ိဳ႕ အေၾကာင္းအရာေတြကုိ မျပင္ဆင္ဘူး ဆုိရင္ တာ၀န္မခံႏုိင္ဘူးလည္း ေျပာပါတယ္" ဟု ALP ၏ အထူးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ ဒုတိယေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ႀကီး ခိုင္ေနလင္းကေျပာသည္။
ဗုိလ္မွဴးခုိင္မ်ဳိးထြန္းကုိ ၾသဂုတ္လ (၅) ရက္ေန႔တြင္ ႐ုံးတင္စစ္ေဆးမည္ ျဖစ္ၿပီး ယခု ေတြ႔ဆုံညွိႏႈိင္းမႈ ရလဒ္မွာ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိခဲ့သျဖင့္ ၎ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ေၾကညာခ်က္ ျပင္ဆင္ႏုိင္ေရး၊ မျပင္ဆင္ေရးကုိ ပါတီ၏ ဗဟုိဆုံးျဖတ္ပုိင္ခြင့္ရွိသူမ်ားမွသာ အတည္ျပဳ ေျပာၾကားႏုိင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဗုိလ္ႀကီး ခုိင္ေနလင္းက ေျပာသည္။
ဧၿပီလအတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ရခုိင္လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔ AA ႏွင့္ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ၾကား တုိက္ပြဲမ်ားတြင္ "ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ စစ္အတြင္း စစ္သုံ႔ပန္းမ်ားကုိ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ျပည္သူမ်ားကုိ အဓမၼလမ္းျပေစခုိင္းျခင္း၊ ညွင္းပန္းႏွိမ္းစက္ျခင္းတုိ႔ကုိ က်ဴးလြန္ခဲ့သျဖင့္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္ေၾကာင္း" ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီက ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ခဲ့ၿပီး ၎ထုတ္ျပန္ခ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ALP ၏ ျပန္ၾကားေရး ဒုတိယတာ၀န္ခံ ဗုိလ္မွဴး ခုိင္မ်ဳိးထြန္းအား ႏုိင္ငံေတာ္ကုိ အသေရဖ်က္မႈ ပုဒ္မ ၅၀၅ (ခ)၊ ၅၀၅ (ဂ) တုိ႔ႏွင့္ တရားစြဲဆုိ ဖမ္းဆီ းထားျခင္း ျဖစ္သည္။
မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာကုိ အဓိကထား၍ ျပည္သူလူထုမ်ားႏွင့္အတူ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းမည္ဟု KNPF ဆုိ
စအုိင္ဆူး
ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU)၏ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ သာသနာေရးဌာနလက္ေအာက္ခံ ကရင္အမ်ဳိးသား ရဲတပ္ဖြဲ႔-KNPF အေနျဖင့္ ေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာမ်ားကုိ အဓိကထား၍ အမ်ဳိးသားေရးတာဝန္ တစ္ရပ္အျဖစ္ ျပည္သူလူထုမ်ားႏွင့္အတူ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းမႈ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု သံုးရက္တာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ KNPF အစည္းအေဝးႀကီး၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္၌ ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။
KNU တပ္မဟာ(၇)နယ္ေျမရွိ ကရင္အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္-KNDO ဌာနခ်ဳပ္၌ ဇူလုိင္ ၂၅ရက္မွ ၂၇ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္သည့္ အဆုိပါအစည္းအေဝးပြဲ၌ တက္ေရာက္လာသည့္ KNPF ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ မူူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာမ်ား တင္ျပေဆြးေႏြးၾကမႈအေပၚ တညီတညႊတ္တည္း ထိုသို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္ဟု KNU ျပည္ထဲေရးႏွင့္သာသနာေရးဌာန တာဝန္ခံ ပဒုိေစာအားတုိးက ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာသည္။
“ခ႐ုိင္အသီးသီးက အစည္းအေဝးမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အားလုံး တင္ျပၾကတယ္။ အခုဆုိရင္ မူးယစ္ေဆးဝါးကိစၥက ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ျပႆနာျဖစ္ေနတယ္။ ေတာ္ေတာ္ႀကီးထြားလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္သူလူထုနဲ႔ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ လုိအပ္ရင္ ျပည္ေထာင္စု ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ အဲ့မွာ ဆုံးျဖတ္ထားတာရွိတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
အဆုိပါ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာအျပင္ KNPF ကုိ တုိးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းရန္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမေဒသ ေအးခ်မ္းသာယာေရးအတြက္ လုိအပ္သည့္သင္တန္းမ်ားကုိ ခ႐ိုင္အလိုက္တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္သြားရန္၊ ေျခာက္လပတ္တစ္ႀကိမ္ က်င္းပမည့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔အစည္းအေဝးကုိ ခ႐ိုင္ ၇ ခုတြင္ အလွည့္က်ျပဳလုပ္သြားရန္ အပါအဝင္ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ (၁၁)ခ်က္ကိုလည္း ခ်မွတ္ခဲ့သည္ဟု ပဒုိေစာအားတုိးက ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။
အစည္းအေဝးပြဲသုိ႔ ဗဟုိရဲမႉးမ်ား၊ KNU ဗဟုိတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ခ႐ိုင္ ၇ ခုမွ တာဝန္ရွိရဲမႉးမ်ား၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕တုိ႔ စုစုေပါင္း (၁၁၂)ဦး တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကုိ ျပန္လည္သံုးသပ္ ျခင္း၊ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ခ်မွတ္ျခင္း၊ ရဲလုပ္ငန္းစဥ္အခ်ဳိ႕အတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ျခင္းမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ဖားအံၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ကရင္ျပည္နယ္ လူမႈကြန္ရက္(KSCN)မွ လူငယ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ေစာစိန္ေထြးက “က်ေနာ္တုိ႔ ေဒသမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးဆုိရင္ ေပါတာက ျမင္းေဆး(စိတ္ႂကြေဆး)ပါ။ ဘိန္းေတာ့မေတြ႔ရဘူး။ ဒီမူးယစ္ေဆးဝါး ေတြက အလုပ္အကုိင္အခြင့္ အလမ္းတစ္ခုလုိ အေျခခံလူတန္းစားေတြအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတယ္။ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ မယ္ဆုိရင္ အရမ္းေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးယူတဲ့အခါမွာ အေၾကာက္တရားတစ္ခုကုိပဲ မလုပ္ပဲနဲ႔ ျပည္သူ ေတြကုိ ဘယ္လုိစည္း႐ုံး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မလဲေပါ့။ အဓိကအားျဖင့္ ပညာေပးမႈႏွင့္ အေရးယူမႈကုိ တြဲၿပီးေတာ့ လုပ္ေစခ်င္တယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာသည္။
KNPF ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔က KNU ဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ (၁၀)ႀကိမ္ေျမာက္ကြန္ဂရက္၌ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး လက္ရိွ ရဲမႉးခ်ဳပ္မွာ ေစာလယ္ေဝၚ ျဖစ္သည္။ ဗဟုိ၊ ခ႐ုိင္ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားပါဝင္သည့္ ဗဟုိအဆင့္အစည္းအေဝးပြဲကုိ ေကအဲန္ယူ ၁၅ႀကိမ္ ေျမာက္ကြန္ဂရက္ ၿပီးေနာက္ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု KNPF က ေျပာသည္။
ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး(KNU)၏ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ သာသနာေရးဌာနလက္ေအာက္ခံ ကရင္အမ်ဳိးသား ရဲတပ္ဖြဲ႔-KNPF အေနျဖင့္ ေဒသတြင္း မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာမ်ားကုိ အဓိကထား၍ အမ်ဳိးသားေရးတာဝန္ တစ္ရပ္အျဖစ္ ျပည္သူလူထုမ်ားႏွင့္အတူ ပူးေပါင္းေျဖရွင္းမႈ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟု သံုးရက္တာ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ KNPF အစည္းအေဝးႀကီး၏ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္၌ ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။
KNU တပ္မဟာ(၇)နယ္ေျမရွိ ကရင္အမ်ဳိးသားကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္-KNDO ဌာနခ်ဳပ္၌ ဇူလုိင္ ၂၅ရက္မွ ၂၇ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္သည့္ အဆုိပါအစည္းအေဝးပြဲ၌ တက္ေရာက္လာသည့္ KNPF ရဲတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ မူူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာမ်ား တင္ျပေဆြးေႏြးၾကမႈအေပၚ တညီတညႊတ္တည္း ထိုသို႔ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကျခင္း ျဖစ္သည္ဟု KNU ျပည္ထဲေရးႏွင့္သာသနာေရးဌာန တာဝန္ခံ ပဒုိေစာအားတုိးက ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာသည္။
“ခ႐ုိင္အသီးသီးက အစည္းအေဝးမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အားလုံး တင္ျပၾကတယ္။ အခုဆုိရင္ မူးယစ္ေဆးဝါးကိစၥက ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ ျပႆနာျဖစ္ေနတယ္။ ေတာ္ေတာ္ႀကီးထြားလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ျပည္သူလူထုနဲ႔ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ လုိအပ္ရင္ ျပည္ေထာင္စု ရဲတပ္ဖြဲ႔နဲ႔ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္သြားဖုိ႔ အဲ့မွာ ဆုံးျဖတ္ထားတာရွိတယ္”ဟု ၎က ေျပာသည္။
အဆုိပါ မူးယစ္ေဆးဝါးျပႆနာအျပင္ KNPF ကုိ တုိးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းရန္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမေဒသ ေအးခ်မ္းသာယာေရးအတြက္ လုိအပ္သည့္သင္တန္းမ်ားကုိ ခ႐ိုင္အလိုက္တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္သြားရန္၊ ေျခာက္လပတ္တစ္ႀကိမ္ က်င္းပမည့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔အစည္းအေဝးကုိ ခ႐ိုင္ ၇ ခုတြင္ အလွည့္က်ျပဳလုပ္သြားရန္ အပါအဝင္ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ (၁၁)ခ်က္ကိုလည္း ခ်မွတ္ခဲ့သည္ဟု ပဒုိေစာအားတုိးက ျဖည့္စြက္ေျပာသည္။
အစည္းအေဝးပြဲသုိ႔ ဗဟုိရဲမႉးမ်ား၊ KNU ဗဟုိတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ ခ႐ိုင္ ၇ ခုမွ တာဝန္ရွိရဲမႉးမ်ား၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူအခ်ဳိ႕တုိ႔ စုစုေပါင္း (၁၁၂)ဦး တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ၎တုိ႔၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကုိ ျပန္လည္သံုးသပ္ ျခင္း၊ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ခ်မွတ္ျခင္း၊ ရဲလုပ္ငန္းစဥ္အခ်ဳိ႕အတြက္ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ျခင္းမ်ားလည္း ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။
ဖားအံၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ကရင္ျပည္နယ္ လူမႈကြန္ရက္(KSCN)မွ လူငယ္တစ္ဦးျဖစ္သူ ေစာစိန္ေထြးက “က်ေနာ္တုိ႔ ေဒသမွာ မူးယစ္ေဆးဝါးဆုိရင္ ေပါတာက ျမင္းေဆး(စိတ္ႂကြေဆး)ပါ။ ဘိန္းေတာ့မေတြ႔ရဘူး။ ဒီမူးယစ္ေဆးဝါး ေတြက အလုပ္အကုိင္အခြင့္ အလမ္းတစ္ခုလုိ အေျခခံလူတန္းစားေတြအထိ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနတယ္။ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ မယ္ဆုိရင္ အရမ္းေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေရးယူတဲ့အခါမွာ အေၾကာက္တရားတစ္ခုကုိပဲ မလုပ္ပဲနဲ႔ ျပည္သူ ေတြကုိ ဘယ္လုိစည္း႐ုံး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မလဲေပါ့။ အဓိကအားျဖင့္ ပညာေပးမႈႏွင့္ အေရးယူမႈကုိ တြဲၿပီးေတာ့ လုပ္ေစခ်င္တယ္”ဟု ေကအုိင္စီသုိ႔ ေျပာသည္။
KNPF ကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၉ ရက္ေန႔က KNU ဌာနခ်ဳပ္ မာနယ္ပေလာတြင္ ျပဳလုပ္သည့္ (၁၀)ႀကိမ္ေျမာက္ကြန္ဂရက္၌ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး လက္ရိွ ရဲမႉးခ်ဳပ္မွာ ေစာလယ္ေဝၚ ျဖစ္သည္။ ဗဟုိ၊ ခ႐ုိင္ရဲတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားပါဝင္သည့္ ဗဟုိအဆင့္အစည္းအေဝးပြဲကုိ ေကအဲန္ယူ ၁၅ႀကိမ္ ေျမာက္ကြန္ဂရက္ ၿပီးေနာက္ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ ျပဳလုပ္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု KNPF က ေျပာသည္။
ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ သံုးပြင့္ဆိုင္ ကိုယ္စားျပဳစနစ္ ကိုင္ဆြဲရန္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား ဘံုသေဘာတူ
ဖနိဒါ
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈတြင္ ကုိယ္စားျပဳမႈ၊ စုဖြဲ႔မႈပံုစံႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံုးပြင့္ဆုိင္ ကုိယ္စားျပဳစနစ္အေပၚ ဆက္လက္ ကုိင္စြဲသြားရန္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ စတုတၳေန႔တြင္ ဘံု သေဘာထား ခ်မွတ္လုိက္သည္ဟု သိရသည္။
“ယေန႔ အစည္းအေဝးတြင္ ကုိယ္စားျပဳမႈႏွင့္ စုဖြဲ႔မႈပံုစံႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံုးပြင့္ဆုိင္ကုိယ္စားျပဳစနစ္အေပၚ ဆက္ လက္ အေျခခံသြားရန္”ဟု ၂၉ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ေျမယာႏွင့္ သေဘာ ဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ မူဝါဒကိစၥမ်ား စသည့္ ေခါင္းစဥ္ ၅ ခုျဖင့္ ေဆြးေႏြးသြားရန္ ဘံုသေဘာထားခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာ မူေဘာင္သံုးသပ္ခ်က္ထဲတြင္ ပါရွိသည့္ ကုိယ္စားျပဳမႈႏွင့္ စုဖြဲ႔မႈ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် မွတ္ သည့္ ပံုစံ၊ ေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ပံုစံ အဆင့္ဆင့္ကုိ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး ၍ ဘံုသေဘာထားမ်ား စုစည္းခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာ မူေဘာင္ဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကုိယ္စားျပဳမႈ၊ စုဖြဲ႔မႈ၊ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္သည့္ ပံုစံ၊ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ပံုစံအဆင့္ဆင့္ႏွင့္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္း အရာ ေခါင္းစဥ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္၍ စိန္ေခၚမႈ ပိုမ်ားႏုိင္သျဖင့္ စိတ္ရွည္သည္းခံစြာျဖင့္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြး ၾကရန္ သဘာပတိအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး (KNU) ဒုဥကၠဌ ပဒုိေနာ္စီဖုိးရာစိန္ ၏ မိန္႔ခြန္းတြင္ ပါရွိသည္။
အစည္းအေဝးကုိ ယေန႔ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္တြင္ ဆက္လက္ ျပဳလုပ္လွ်က္ရိွသည္။
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈတြင္ ကုိယ္စားျပဳမႈ၊ စုဖြဲ႔မႈပံုစံႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံုးပြင့္ဆုိင္ ကုိယ္စားျပဳစနစ္အေပၚ ဆက္လက္ ကုိင္စြဲသြားရန္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းမ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ စတုတၳေန႔တြင္ ဘံု သေဘာထား ခ်မွတ္လုိက္သည္ဟု သိရသည္။
“ယေန႔ အစည္းအေဝးတြင္ ကုိယ္စားျပဳမႈႏွင့္ စုဖြဲ႔မႈပံုစံႏွင့္ ပတ္သက္၍ သံုးပြင့္ဆုိင္ကုိယ္စားျပဳစနစ္အေပၚ ဆက္ လက္ အေျခခံသြားရန္”ဟု ၂၉ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ေျမယာႏွင့္ သေဘာ ဝပတ္ဝန္းက်င္ဆုိင္ရာ မူဝါဒကိစၥမ်ား စသည့္ ေခါင္းစဥ္ ၅ ခုျဖင့္ ေဆြးေႏြးသြားရန္ ဘံုသေဘာထားခ်မွတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာ မူေဘာင္သံုးသပ္ခ်က္ထဲတြင္ ပါရွိသည့္ ကုိယ္စားျပဳမႈႏွင့္ စုဖြဲ႔မႈ၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် မွတ္ သည့္ ပံုစံ၊ ေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ပံုစံ အဆင့္ဆင့္ကုိ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး ၍ ဘံုသေဘာထားမ်ား စုစည္းခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ထုိ႔ျပင္ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆုိင္ရာ မူေဘာင္ဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ကုိယ္စားျပဳမႈ၊ စုဖြဲ႔မႈ၊ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္သည့္ ပံုစံ၊ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈ ပံုစံအဆင့္ဆင့္ႏွင့္ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးမည့္ အေၾကာင္း အရာ ေခါင္းစဥ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္၍ စိန္ေခၚမႈ ပိုမ်ားႏုိင္သျဖင့္ စိတ္ရွည္သည္းခံစြာျဖင့္ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြး ၾကရန္ သဘာပတိအျဖစ္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး (KNU) ဒုဥကၠဌ ပဒုိေနာ္စီဖုိးရာစိန္ ၏ မိန္႔ခြန္းတြင္ ပါရွိသည္။
အစည္းအေဝးကုိ ယေန႔ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္တြင္ ဆက္လက္ ျပဳလုပ္လွ်က္ရိွသည္။
မိုင္ဂ်ာယန္ အစည္းအေဝး ျပဳလုပ္ေနစဥ္ တိုင္းရင္းသား ၂ ဖြဲ႕ ႏွင့္ တပ္မေတာ္ တိုက္ပြဲဲျဖစ္
ဧရာ၀တီ
ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုင္ဂ်ာယန္ၿမိဳ႕တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝး က်င္းပေနစဥ္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA)၊ ပေလာင္ (တအာန္း) အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA) ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ တာမိုးညဲၿမိဳ႕နယ္ခြဲရွိ ဟိုပုန္ေတာင္တြင္ KIA တပ္မဟာ (၆) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း (၂) ႏွင့္ စစ္ဆင္ေရး ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ (စကခ) ၁၀ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းမ်ားၾကား ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္က မြန္းလြဲပိုင္း တႀကိမ္၊ ညေနပိုင္း တႀကိမ္ ၂ ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ (KIO) ျပန္ၾကားေရး ဌာန တာဝန္ခံ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူ က ေျပာသည္။
ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူ က “တပ္မေတာ္ဘက္က စစ္ေၾကာင္း သံုးေၾကာင္းနဲ႔ ဝိုင္းၿပီးေတာ့ တက္လာတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ခုခံတိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္တယ္။ အစကေတာ့ လက္နက္ငယ္ေတြနဲ႔ ပစ္ၾကတာ။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ တာမိုးညဲကေန လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ လွမ္းပစ္တယ္လို႔ ၾကားတယ္”ဟု ဧရာဝတီသုိ႔ ေျပာသည္။
တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားမႈ ေသခ်ာေသာ္လည္း အဆိုပါ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈ၊ ေသဆံုးမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျမျပင္သတင္းအျပည့္ အစံု ထက္တက္ မလာ ေသးသျဖင့္ အတိအက် မေျပာႏိုင္ေသးဟုလည္း ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ တႏိုင္းၿမိဳ႕နယ္ KIA တပ္မဟာ ၂ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၁၄ ဘက္တြင္လည္း တပ္မေတာ္ဘက္က စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု KIA ဘက္က ေျပာဆိုသည္။
တႏိုင္းၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းက စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အပါအဝင္ KIA တပ္မဟာ ၆ လက္ေအာက္ခံ ေရွ႕တန္း တပ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ ပြားမႈ၊ စသည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္ဘက္က အတည္ျပဳခ်က္ မရရွိေသးသကဲ့သို႔ တစံုတရာ ထုတ္ျပန္ ျခင္း၊ ေျပာဆိုျခင္းလည္း မေတြ႔ရွိေသးပါ။
TNLA တပ္မဟာ (၅) နယ္ေျမျဖစ္သည့္ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕ တာမိုးညဲၿမိဳ႕နယ္ခြဲ ဟိုပုန္ ေက်းရြာ အနီးတြင္ တပ္မေတာ္ ႏွင့္ ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္ ေန႔လယ္ ၁နာရီမွ စ၍ ညေန ၆ နာရီ ဝန္းက်င္အထိ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု TNLA ၏ သတင္းႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးကလည္း သတင္း ထုတ္ျပန္ ထားသည္။
အဆိုပါ တိုက္ပြဲတြင္ TNLA အပါအဝင္ KIA မွ ပူးေပါင္းတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္ဟု TNLA သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ထိုတိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းရန္ ဧရာဝတီမွ တပ္မေတာ္၏ ေျပာေရး ဆိုုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ရဲဝင္းကို ဖုန္းျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆက္သြယ္၍ မရပါ။
တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခ်ိန္သည္ အစုိးရက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ – ၂၁ ရာစု ပင္လံု ကို တစုတစည္းထဲ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ေရးအတြက္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ (KIO) ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ တခုျဖစ္သည့္ မိုင္ဂ်ာယန္ၿမိဳ႕တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝး က်င္းပ ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား ေဆြးေႏြးေနခ်ိန္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူက “တပ္ မေတာ္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလိုလားလားနဲ႔ ေထာက္ခံတာလား။ မဟုတ္လို႔ရွိရင္ မေထာက္ခံတာလားေတာ့ က်ေနာ္ တို႔လည္း ေျပာလို႔ေတာ့ မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ အေႏွာင့္ အယွက္ ေပးခ်င္တဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ေတာ့ ျမင္ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
မိုင္ဂ်ာယန္တြင္ ျပဳလုပ္ေနသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝးကို ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွ ၃၀ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
TNLA ႏွင့္ KIA အဖြဲ႔သည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၉ ဖြဲ႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ညီညႊတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC) ၏ အဖြဲ႔ဝင္ၿပီး TNLA က ႏုတ္ထြက္စာ တင္ထားသည္။
ထို ၂ ဖြဲ႕သည္ အစုိးရႏွင့္ တႏုိင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္(NCA) မခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ ၂ဖြဲ႕လည္း ျဖစ္သည္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုင္ဂ်ာယန္ၿမိဳ႕တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝး က်င္းပေနစဥ္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA)၊ ပေလာင္ (တအာန္း) အမ်ိဳးသား လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA) ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔ၾကား တိုက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေၾကာင္း သတင္း ရရွိသည္။
ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕နယ္ တာမိုးညဲၿမိဳ႕နယ္ခြဲရွိ ဟိုပုန္ေတာင္တြင္ KIA တပ္မဟာ (၆) လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း (၂) ႏွင့္ စစ္ဆင္ေရး ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္ (စကခ) ၁၀ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းမ်ားၾကား ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္က မြန္းလြဲပိုင္း တႀကိမ္၊ ညေနပိုင္း တႀကိမ္ ၂ ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္း ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ (KIO) ျပန္ၾကားေရး ဌာန တာဝန္ခံ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူ က ေျပာသည္။
ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူ က “တပ္မေတာ္ဘက္က စစ္ေၾကာင္း သံုးေၾကာင္းနဲ႔ ဝိုင္းၿပီးေတာ့ တက္လာတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ ခုခံတိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္တယ္။ အစကေတာ့ လက္နက္ငယ္ေတြနဲ႔ ပစ္ၾကတာ။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ တာမိုးညဲကေန လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ လွမ္းပစ္တယ္လို႔ ၾကားတယ္”ဟု ဧရာဝတီသုိ႔ ေျပာသည္။
တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားမႈ ေသခ်ာေသာ္လည္း အဆိုပါ တိုက္ပြဲေၾကာင့္ ႏွစ္ဘက္ထိခိုက္ဒဏ္ရာရရွိမႈ၊ ေသဆံုးမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေျမျပင္သတင္းအျပည့္ အစံု ထက္တက္ မလာ ေသးသျဖင့္ အတိအက် မေျပာႏိုင္ေသးဟုလည္း ဆိုသည္။
ထို႔အျပင္ တႏိုင္းၿမိဳ႕နယ္ KIA တပ္မဟာ ၂ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ၁၄ ဘက္တြင္လည္း တပ္မေတာ္ဘက္က စစ္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ဟု KIA ဘက္က ေျပာဆိုသည္။
တႏိုင္းၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းက စစ္ေရးလႈပ္ရွားမႈ အပါအဝင္ KIA တပ္မဟာ ၆ လက္ေအာက္ခံ ေရွ႕တန္း တပ္ႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ ပြားမႈ၊ စသည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တပ္မေတာ္ဘက္က အတည္ျပဳခ်က္ မရရွိေသးသကဲ့သို႔ တစံုတရာ ထုတ္ျပန္ ျခင္း၊ ေျပာဆိုျခင္းလည္း မေတြ႔ရွိေသးပါ။
TNLA တပ္မဟာ (၅) နယ္ေျမျဖစ္သည့္ ကြတ္ခိုင္ၿမိဳ႕ တာမိုးညဲၿမိဳ႕နယ္ခြဲ ဟိုပုန္ ေက်းရြာ အနီးတြင္ တပ္မေတာ္ ႏွင့္ ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္ ေန႔လယ္ ၁နာရီမွ စ၍ ညေန ၆ နာရီ ဝန္းက်င္အထိ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ဟု TNLA ၏ သတင္းႏွင့္ ျပန္ၾကားေရးကလည္း သတင္း ထုတ္ျပန္ ထားသည္။
အဆိုပါ တိုက္ပြဲတြင္ TNLA အပါအဝင္ KIA မွ ပူးေပါင္းတပ္ဖြဲ႔ဝင္မ်ားလည္း ပါဝင္သည္ဟု TNLA သတင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။
ထိုတိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားရျခင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေမးျမန္းရန္ ဧရာဝတီမွ တပ္မေတာ္၏ ေျပာေရး ဆိုုခြင့္ရွိသူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ရဲဝင္းကို ဖုန္းျဖင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ ဆက္သြယ္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆက္သြယ္၍ မရပါ။
တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခ်ိန္သည္ အစုိးရက တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ဖိတ္ေခၚထားသည့္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ – ၂၁ ရာစု ပင္လံု ကို တစုတစည္းထဲ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ေရးအတြက္ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ (KIO) ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမ တခုျဖစ္သည့္ မိုင္ဂ်ာယန္ၿမိဳ႕တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝး က်င္းပ ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။
တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔မ်ား ေဆြးေႏြးေနခ်ိန္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေနာ္ဘူက “တပ္ မေတာ္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလိုလားလားနဲ႔ ေထာက္ခံတာလား။ မဟုတ္လို႔ရွိရင္ မေထာက္ခံတာလားေတာ့ က်ေနာ္ တို႔လည္း ေျပာလို႔ေတာ့ မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ရဲ႕ လုပ္ရပ္ေတြကို ၾကည့္ရင္ေတာ့ နည္းနည္းေတာ့ အေႏွာင့္ အယွက္ ေပးခ်င္တဲ့ လုပ္ရပ္လို႔ေတာ့ ျမင္ပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
မိုင္ဂ်ာယန္တြင္ ျပဳလုပ္ေနသည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အဖြဲ႔မ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီ အစည္းအေဝးကို ဇူလိုင္လ ၂၆ ရက္ေန႔မွ ၃၀ ရက္ေန႔အထိ ျပဳလုပ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
TNLA ႏွင့္ KIA အဖြဲ႔သည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ ၉ ဖြဲ႔ျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ညီညႊတ္ေသာ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးမ်ား ဖက္ဒရယ္ ေကာင္စီ (UNFC) ၏ အဖြဲ႔ဝင္ၿပီး TNLA က ႏုတ္ထြက္စာ တင္ထားသည္။
ထို ၂ ဖြဲ႕သည္ အစုိးရႏွင့္ တႏုိင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္(NCA) မခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ ၂ဖြဲ႕လည္း ျဖစ္သည္။
ဧရာဝတီတိုင္းအတြင္း ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမ်ားကို ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းမည္
စည္သူေမာင္ေမာင္
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ စည္ပင္သာယာေရးဥပေဒအား ျပင္ဆင္ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္သာယာေကာ္မတီကိုလည္း ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းသြားမည္ဟု တိုင္းေဒသႀကီးစည္ပင္သာယာေရးဝန္ႀကီးဦးေက်ာ္ျမင့္က မဇၩိမသုိ႔ ေျပာသည္။
"စည္ပင္ေကာ္မတီေတြကို အသစ္ျပန္ေရြးခ်ယ္ဖို႔ရိွတယ္။ စည္ပင္ေကာ္မတီ အသစ္ျပန္ဖြဲ႔စည္းၿပီးရင္ နယ္ေျမေတြအထိဆင္းၿပီး ျပည္သူလူထုကို စည္ပင္သာယာန႔ဲပတ္သက္တ့ဲ ဥပေဒေတြ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ သိေအာင္ ပညာေပးၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ့္ အစီအစဥ္ေတြရိွတယ္”ဟု ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးအစုိးရအဖြဲ႔ဝင္ စည္ပင္သာယာေရးဝန္ႀကီးဦးေက်ာ္ျမင့္က မဇၩိမသုိ႔ေျပာသည္။
ၾသဂုတ္လတြင္ က်င္းပမည့္ တုိင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ စည္ပင္သာယာေရးႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ ဥပေဒ သံုးခုကို ျပင္ဆင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ထံ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရက စာတင္ထားၿပီးျဖစ္သည္။
"အခုစည္ပင္ေကာ္မတီေတြက အရင္အစိုးရလက္ထက္က ခန္႔အပ္ခ့ဲတ့ဲ စည္ပင္ေကာ္မတီေတြဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ လုပ္ရကိုင္ရတာ ရာႏႈန္းျပည့္အဆင္ေျပတ့ဲ အပိုင္းေတာ့မရိွဘူး"ဟု စည္ပင္ေကာ္မတီမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဝန္ႀကီးေျပာသည္။
ဧရာဝတီတုိင္းအတြင္း ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္ေကာ္မတီမ်ားမွာ ၿမိဳ႕နယ္ႏွစ္ခုခန္႔တြင္ ေကာ္မတီသက္တမ္းကုန္ကာ ႏႈတ္ထြက္သြားေသာ္လည္း ၿမိဳ႕နယ္အမ်ားစုတြင္ ေကာ္မတီေဟာင္းမ်ား ရွိေနေသးသည္။
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးတြင္ စည္ပင္သာယာေရးဥပေဒအား ျပင္ဆင္ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္သာယာေကာ္မတီကိုလည္း ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းသြားမည္ဟု တိုင္းေဒသႀကီးစည္ပင္သာယာေရးဝန္ႀကီးဦးေက်ာ္ျမင့္က မဇၩိမသုိ႔ ေျပာသည္။
"စည္ပင္ေကာ္မတီေတြကို အသစ္ျပန္ေရြးခ်ယ္ဖို႔ရိွတယ္။ စည္ပင္ေကာ္မတီ အသစ္ျပန္ဖြဲ႔စည္းၿပီးရင္ နယ္ေျမေတြအထိဆင္းၿပီး ျပည္သူလူထုကို စည္ပင္သာယာန႔ဲပတ္သက္တ့ဲ ဥပေဒေတြ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ သိေအာင္ ပညာေပးၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ့္ အစီအစဥ္ေတြရိွတယ္”ဟု ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီးအစုိးရအဖြဲ႔ဝင္ စည္ပင္သာယာေရးဝန္ႀကီးဦးေက်ာ္ျမင့္က မဇၩိမသုိ႔ေျပာသည္။
ၾသဂုတ္လတြင္ က်င္းပမည့္ တုိင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ စည္ပင္သာယာေရးႏွင့္ သက္ဆုိင္သည့္ ဥပေဒ သံုးခုကို ျပင္ဆင္ရန္ လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ထံ တုိင္းေဒသႀကီးအစိုးရက စာတင္ထားၿပီးျဖစ္သည္။
"အခုစည္ပင္ေကာ္မတီေတြက အရင္အစိုးရလက္ထက္က ခန္႔အပ္ခ့ဲတ့ဲ စည္ပင္ေကာ္မတီေတြဆိုေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တို႔မွာ လုပ္ရကိုင္ရတာ ရာႏႈန္းျပည့္အဆင္ေျပတ့ဲ အပိုင္းေတာ့မရိွဘူး"ဟု စည္ပင္ေကာ္မတီမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဝန္ႀကီးေျပာသည္။
ဧရာဝတီတုိင္းအတြင္း ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္ေကာ္မတီမ်ားမွာ ၿမိဳ႕နယ္ႏွစ္ခုခန္႔တြင္ ေကာ္မတီသက္တမ္းကုန္ကာ ႏႈတ္ထြက္သြားေသာ္လည္း ၿမိဳ႕နယ္အမ်ားစုတြင္ ေကာ္မတီေဟာင္းမ်ား ရွိေနေသးသည္။
လက္ရွိ အစုိးရလက္ထက္တြင္ ေတာင္ကုတ္ ေနပူေတာင္စီမံကိန္းကို ရပ္ဆိုင္းေစလိုသည္ဟုဆို
ေရႊရေအာင္(ေတာင္ကုတ္)
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ ရခိုင္ရိုးမေပၚရွိ ေနပူေတာင္မွ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သည့္ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႕ရန္ ေဒသခံမ်ားက အၾကိမ္ၾကိမ္ေတာင္းဆိုထားေသာ္လည္း ဆက္လက္ ထုတ္လုပ္ေနသျဖင့္ လက္ရွိ အစုိးရ လက္ထက္တြင္ ယင္းစီမံကိန္းအား ရပ္ဆိုင္းေပးရန္ ေဒသခံမ်ားက လိုလားေနၾကသည္။
ေတာင္ကုတ္ေဒသခံ ကိုေဇယ်ေက်ာ္က “ လြန္ခဲ့တဲ့ ဇူလိႈင္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးညီပုနဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ လာေရာက္တုန္းကလည္း ေဒသခံေတြက ေနပူေတာင္ကိစၥကို တင္ျပ ၾကတဲ့အခါ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရ အဖြဲ႕ စုိက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးနဲက သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္လြင္က ေနပူေတာင္ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႕ေပးရန္ အေကာင္းဆံုး တြန္းအားေပးသြားပါမယ္လို႕ ေတာင္ကုတ္ လူထုကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
ကိုေဇယ်ေက်ာ္သည္ ယင္းေနပူေတာင္စီမံကိန္း ရပ္တန္႕ေရးအတြက္ အားတက္သေရာ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ ေနသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သလို ရခိုင့္သယံဇာတနွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာကြန္ရက္မွ အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
“ ဒီစီမံကိန္းကို မလုပ္ဖို႔ ရပ္ဆိုင္းေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ ထိသြားျပီး ညြန္မွဴးနဲ႔ေတြဆံုတာတုိ႕၊ ဘာတို႕ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ကာ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တားမရ နိုင္ေသးဘူး။ ဒီစီမံကိန္းက ေဒသအတြက္လည္း အက်ိဳးျပဳတာကို မေတြ႔ရေသးဘူး။ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈ ကေတာ့ အစာထိုးျပန္ မရနိုင္ေတာ့ဘူး။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈ ရွိတဲ့ အျပင္ ေတာရိုင္း တိရစၦာန္ေတြက အစ ထိခိုက္မႈရွိတယ္။ ေကာင္းက်ိဳး ဘာမွ မရွိပါဘူး။ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ စီမံကိန္း မွန္ေပမယ့္ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့ လက္ရွိ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ရပ္တန္႕ ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္” ဟု ကိုေဇယ်ေက်ာ္က ဆက္လက္ ေျပာသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္က စတင္ျပီး ေနပူေတာင္ စီမံကိန္းကို ဗီယက္နမ္ ကုမၸဏီ တစ္ခုက စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနပူေတာင္ကို ေရာင္းခ်ျခင္းမွာ ေဒသအတြက္အက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာ ျပဳျခင္း မရွိသည့္အျပင္ သစ္ေတာမ်ားအား ေရာင္းခ်သည္ထက္ တန္ဖိုးၾကီးၾကီးမားမား ေပးရေၾကာင္း၊ ေက်ာက္ေတာင္ကို ေရာင္းခ်ျခင္းမွာ သစ္ေတာကို ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ မတူေၾကာင္း၊ သစ္ေတာကို အစားထိုးျပန္လည္ စိုက္ပ်ိဳး၍ ရႏိုင္ေသာ္လည္း ေက်ာက္ေတာင္ မွာ သစ္ပင္ကဲ့သို႕ အစားထိုး စိုက္ပ်ိဳး၍ မရေတာ့သျဖင့္ ထာ၀ရ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႕အတြက္ စီမံကိန္းကို အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္း ေပးဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ ANP ပါတီ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လင္းက ေျပာသည္။
“ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီစီမံကိန္းကို ဘယ္လိုမွ သေဘာမက်ဘူး။ ေဒသအတြက္ အက်ိဳးမျပဳတဲ့ အျပင္ အစားထိုး ျပန္မရ နိုင္တဲ့ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခုလို ေရာင္းခ်ထားတဲ့ အေပၚ ေျပာမကုန္ေအာင္ စကားေတြ ရွိေနပါတယ္။ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ မွန္ေပမယ့္ အခုအစိုးရလက္ထက္ သစ္ေတာ စီမံကိန္းတို႔ အျခား အျခား စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕ကို ရပ္ဆိုင္းသလို ရပ္ဆိုင္းေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနပူေတာင္ စီမံကိန္း အပါအ၀င္ လူထုကို အက်ိဳး မျပဳတဲ့ တစ္ျခား ရခိုင္ျပည္နယ္က စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕ကို အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္းဖို႕ ေတာင္းဆိုပါတယ္” ဟု သူက နိရဥၨရာသို႔ ေျပာသည္။
ေနပူေတာင္စီမံကိန္းကို မရပ္ဆိုင္းဘဲ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနမည္ဆိုလ်င္ ေနာင္လာမည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား အတြက္ ဆံုးရံႈးမႈၾကီး တစ္ခုျဖစ္ျပီး အနာဂတ္အတြက္ပါ ရင္ေလးစရာ အေျခအေနမ်ိဳးမွာရွိေနေၾကာင္း၊ ရပ္တန္႕ေပးဖို႕ အျမန္ဆံုး လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဒသခံ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦး၀င္းေဇာ္မွ ေျပာသည္။
ေနပူေတာင္စီမံကိန္းဟာ မိုးတြင္းကာလ လမ္းပိုင္းဆိုင္ရာ အဆင္မေျပမႈေၾကာင့္ ေခတၱရပ္နားေလ့ရွိၿပီး မိုးပါးပါက လမ္းေကာင္းလာသျဖင့္ ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္ေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ရခိုင္ျပည္တြင္ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈ ၂၉ ခုရွိၿပီး ၎အထဲမွ ၂၇ ခုမွာ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းတြင္ ျဖစ္ျပီး က်န္ႏွစ္ခုထဲမွ တစ္ခုမွာ ေနပူေတာင္ စီမံကိန္း ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္ခုမွာ ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕နယ္ အငူေမာ္ ပင္လယ္ ကမ္းေျခမွ သဲထဲမွ တန္ဖိုးရွိ ဓာတ္သတၱဳ ထုတ္လုပ္ျခင္း စီမံကိန္း ျဖစ္ေၾကာင္း MIC ( Myanmar Investment Commission) ၏ စစ္တမ္းအရ သိရွိရသည္။
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားမွ လာေရာက္ လုပ္ကိုင္သည့္ အၾကီးမားဆံုး စီမံကိန္းၾကီးျဖစ္ေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း အဆင္းရဲဆံုး ျပည္နယ္တစ္ခု အျဖစ္သို႕ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ ရခိုင္ရိုးမေပၚရွိ ေနပူေတာင္မွ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္သည့္ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႕ရန္ ေဒသခံမ်ားက အၾကိမ္ၾကိမ္ေတာင္းဆိုထားေသာ္လည္း ဆက္လက္ ထုတ္လုပ္ေနသျဖင့္ လက္ရွိ အစုိးရ လက္ထက္တြင္ ယင္းစီမံကိန္းအား ရပ္ဆိုင္းေပးရန္ ေဒသခံမ်ားက လိုလားေနၾကသည္။
ေတာင္ကုတ္ေဒသခံ ကိုေဇယ်ေက်ာ္က “ လြန္ခဲ့တဲ့ ဇူလိႈင္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ရခိုင္ျပည္နယ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးညီပုနဲ႕ ရခိုင္ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ လာေရာက္တုန္းကလည္း ေဒသခံေတြက ေနပူေတာင္ကိစၥကို တင္ျပ ၾကတဲ့အခါ ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရ အဖြဲ႕ စုိက္ပ်ိဳးေရး၊ ေမြးျမဴေရးနဲက သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္လြင္က ေနပူေတာင္ စီမံကိန္းကို ရပ္တန္႕ေပးရန္ အေကာင္းဆံုး တြန္းအားေပးသြားပါမယ္လို႕ ေတာင္ကုတ္ လူထုကို ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္” ဟု ေျပာဆိုသည္။
ကိုေဇယ်ေက်ာ္သည္ ယင္းေနပူေတာင္စီမံကိန္း ရပ္တန္႕ေရးအတြက္ အားတက္သေရာ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ ေနသူတစ္ေယာက္ျဖစ္သလို ရခိုင့္သယံဇာတနွင့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာကြန္ရက္မွ အဖြဲ႕၀င္ တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
“ ဒီစီမံကိန္းကို မလုပ္ဖို႔ ရပ္ဆိုင္းေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ ကန္႔ကြက္ ဆႏၵျပခဲ့ၾကတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ ထိသြားျပီး ညြန္မွဴးနဲ႔ေတြဆံုတာတုိ႕၊ ဘာတို႕ အမ်ိဳးမ်ိဳးလုပ္ကာ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တားမရ နိုင္ေသးဘူး။ ဒီစီမံကိန္းက ေဒသအတြက္လည္း အက်ိဳးျပဳတာကို မေတြ႔ရေသးဘူး။ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈ ကေတာ့ အစာထိုးျပန္ မရနိုင္ေတာ့ဘူး။ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ပ်က္စီးဆံုးရႈံးမႈ ရွိတဲ့ အျပင္ ေတာရိုင္း တိရစၦာန္ေတြက အစ ထိခိုက္မႈရွိတယ္။ ေကာင္းက်ိဳး ဘာမွ မရွိပါဘူး။ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္က ျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ စီမံကိန္း မွန္ေပမယ့္ ေျပာင္းလဲခ်ိန္တန္ၿပီေၾကြးေၾကာ္ေနတဲ့ လက္ရွိ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ရပ္တန္႕ ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုပါတယ္” ဟု ကိုေဇယ်ေက်ာ္က ဆက္လက္ ေျပာသည္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္က စတင္ျပီး ေနပူေတာင္ စီမံကိန္းကို ဗီယက္နမ္ ကုမၸဏီ တစ္ခုက စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေက်ာက္ထုတ္လုပ္ ေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနပူေတာင္ကို ေရာင္းခ်ျခင္းမွာ ေဒသအတြက္အက်ိဳးတစ္စံုတစ္ရာ ျပဳျခင္း မရွိသည့္အျပင္ သစ္ေတာမ်ားအား ေရာင္းခ်သည္ထက္ တန္ဖိုးၾကီးၾကီးမားမား ေပးရေၾကာင္း၊ ေက်ာက္ေတာင္ကို ေရာင္းခ်ျခင္းမွာ သစ္ေတာကို ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ မတူေၾကာင္း၊ သစ္ေတာကို အစားထိုးျပန္လည္ စိုက္ပ်ိဳး၍ ရႏိုင္ေသာ္လည္း ေက်ာက္ေတာင္ မွာ သစ္ပင္ကဲ့သို႕ အစားထိုး စိုက္ပ်ိဳး၍ မရေတာ့သျဖင့္ ထာ၀ရ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈျဖစ္ေၾကာင္း၊ သုိ႕အတြက္ စီမံကိန္းကို အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္း ေပးဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕နယ္ ANP ပါတီ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လင္းက ေျပာသည္။
“ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီစီမံကိန္းကို ဘယ္လိုမွ သေဘာမက်ဘူး။ ေဒသအတြက္ အက်ိဳးမျပဳတဲ့ အျပင္ အစားထိုး ျပန္မရ နိုင္တဲ့ နစ္နာဆံုးရႈံးမႈ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခုလို ေရာင္းခ်ထားတဲ့ အေပၚ ေျပာမကုန္ေအာင္ စကားေတြ ရွိေနပါတယ္။ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာ မွန္ေပမယ့္ အခုအစိုးရလက္ထက္ သစ္ေတာ စီမံကိန္းတို႔ အျခား အျခား စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕ကို ရပ္ဆိုင္းသလို ရပ္ဆိုင္းေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနပူေတာင္ စီမံကိန္း အပါအ၀င္ လူထုကို အက်ိဳး မျပဳတဲ့ တစ္ျခား ရခိုင္ျပည္နယ္က စီမံကိန္းအခ်ိဳ႕ကို အျမန္ဆံုး ရပ္ဆိုင္းဖို႕ ေတာင္းဆိုပါတယ္” ဟု သူက နိရဥၨရာသို႔ ေျပာသည္။
ေနပူေတာင္စီမံကိန္းကို မရပ္ဆိုင္းဘဲ ဆက္လက္ျပဳလုပ္ေနမည္ဆိုလ်င္ ေနာင္လာမည့္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား အတြက္ ဆံုးရံႈးမႈၾကီး တစ္ခုျဖစ္ျပီး အနာဂတ္အတြက္ပါ ရင္ေလးစရာ အေျခအေနမ်ိဳးမွာရွိေနေၾကာင္း၊ ရပ္တန္႕ေပးဖို႕ အျမန္ဆံုး လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဒသခံ တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦး၀င္းေဇာ္မွ ေျပာသည္။
ေနပူေတာင္စီမံကိန္းဟာ မိုးတြင္းကာလ လမ္းပိုင္းဆိုင္ရာ အဆင္မေျပမႈေၾကာင့္ ေခတၱရပ္နားေလ့ရွိၿပီး မိုးပါးပါက လမ္းေကာင္းလာသျဖင့္ ျပန္လည္ ထုတ္လုပ္ေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ရခိုင္ျပည္တြင္ နိုင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈ ၂၉ ခုရွိၿပီး ၎အထဲမွ ၂၇ ခုမွာ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းတြင္ ျဖစ္ျပီး က်န္ႏွစ္ခုထဲမွ တစ္ခုမွာ ေနပူေတာင္ စီမံကိန္း ျဖစ္ျပီး ေနာက္တစ္ခုမွာ ရေသ့ေတာင္ျမိဳ႕နယ္ အငူေမာ္ ပင္လယ္ ကမ္းေျခမွ သဲထဲမွ တန္ဖိုးရွိ ဓာတ္သတၱဳ ထုတ္လုပ္ျခင္း စီမံကိန္း ျဖစ္ေၾကာင္း MIC ( Myanmar Investment Commission) ၏ စစ္တမ္းအရ သိရွိရသည္။
ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ငန္းသည္ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္း ႏိုင္ငံျခားမွ လာေရာက္ လုပ္ကိုင္သည့္ အၾကီးမားဆံုး စီမံကိန္းၾကီးျဖစ္ေသာ္လည္း ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း အဆင္းရဲဆံုး ျပည္နယ္တစ္ခု အျဖစ္သို႕ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သိရွိရသည္။
မုိင္ဂ်ာယန္အစည္းအေဝး စတုတၳေျမာက္ေန႔တြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွ အေျခခံမူတစ္ရပ္ တင္သြင္း
ခင္စုၾကည္
မည္သည့္က႑ မည္သည့္အဆင့္တြင္မဆို က်ားမကြဲျပားမႈဆိုင္ရာမ်ားကို အစဥ္တစိုက္ အေလးထားသြားမည္ဆိုသည့္ အေျခခံမူတစ္ရပ္ကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မိုင္ဂ်ာယန္တြင္ ျပဳလုပ္ေနေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီအစည္းအေ၀းသို႕ တင္သြင္းထားေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မူဝါဒေရးရာဦးေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ မေလြးခ်ယ္ရီက ေျပာသည္။
“ဒီသံုးရက္အတြင္းမွာ ကၽြန္မတို႕က ဘယ္က႑မွာမဆုိ က်ားမဆိုင္ရာတန္းတူေရးဆိုတာထက္ က်မတို႕ စကားလံုး အသစ္တစ္လံုးရိွတယ္။ အဲ့ဒါဘာလဲဆိုေတာ့ မည္သည့္က႑မဆို မည္သည့္အဆင့္တြင္မဆို က်ားမကြဲျပားမႈ ဆိုင္ရာမ်ားကို အစဥ္တစိုက္အေလးထားသြားမည္ဆိုသည့္ အေျခခံမူ တစ္ရပ္ကိုတင္သြင္းတယ္။ အဲ့ဒီမူကေတာ့ ဘယ္ေနရာမဆို ဘယ္ေခါင္းစဥ္ေအာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲ့ဒါထည့္သြားဖို႕ အေရးၾကီးတဲ့အရာတစ္ခုေတြ႕ခဲ့တယ္။”ဟု မေလြးခ်ယ္ရီကေျပာသည္။
ယေန႕တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ လြန္စြာအေရးၾကီးလွသည့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္မ်ား အေၾကာင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ အစည္းအေ၀းအတြင္း ေခါင္းစဥ္မ်ားအလုိက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရာတြင္ ေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ က်ားမတန္းတူဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကို တစံုတရာထည့္သြင္းစဥ္စားလာခဲ့သည္ကို မိမိတို႕မွဦးစြာအသိမွတ္ျပဳလိုေၾကာင္း အဆိုျပဳလႊာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႕ျပင္ ေခါင္းစဥ္အသီးသီးအတြက္ က်ားမတန္းတူေရးနွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အထူးလိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုသီးျခား စဥ္စား သံုသပ္ ေဆြးေႏြး ညိႇႏိႈင္းမည့္အစား လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ထိေရာက္ျမန္ဆန္စြာ ဆက္စပ္အေကာင္ အထည္ေဖာ္နိုင္ရန္ မည္သည့္က႑မည္သည့္အဆင့္တြင္မဆို က်ားမကြဲျပားမႈဆိုင္ရာမ်ားကို အစဥ္တစိုက္အေလးထားသြားမည္ဆိုသည့္ အေျခခံမူတစ္ရပ္ ခ်မွတ္သြားရန္ မိမိတို႕မွ အဆိုတင္သြင္းလိုေၾကာင္းေဖာ္ျပထားသည္။
နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ အဆင့္ဆင့္တြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအနည္းဆံုး ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ရမည္ဆိုသည္ကိုလည္း တညီတညြတ္တည္းဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုတင္သြင္းေသာအဆိုကို တတ္ေရာက္လာၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ တညီတညြတ္တည္းလက္ခံသေဘာတူဆံုး ျဖတ္ၾကမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျမန္မာနိုင္ငံကေျပာသည္။
ယခုအဆိုျပဳလႊာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ မိုင္ဂ်ာယန္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕မ်ား မ်က္နွာစံုညီအစည္းအေဝး၏ ၄ရက္ေျမာက္ေန႕တြင္ တင္သြင္းျခင္းျဖစ္သည္။
မိုင္ဂ်ာယန္အစည္းအေ၀းသို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ကိုယ္စားလွယ္ ငါးဦးႏွင့္ အက်ိဳးေဆာင္တစ္ဦး စုုစုေပါင္း ၆ဦးတတ္ေရာက္ေနသည္။
မည္သည့္က႑ မည္သည့္အဆင့္တြင္မဆို က်ားမကြဲျပားမႈဆိုင္ရာမ်ားကို အစဥ္တစိုက္ အေလးထားသြားမည္ဆိုသည့္ အေျခခံမူတစ္ရပ္ကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ မိုင္ဂ်ာယန္တြင္ ျပဳလုပ္ေနေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၏ မ်က္ႏွာစံုညီအစည္းအေ၀းသို႕ တင္သြင္းထားေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မူဝါဒေရးရာဦးေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ မေလြးခ်ယ္ရီက ေျပာသည္။
“ဒီသံုးရက္အတြင္းမွာ ကၽြန္မတို႕က ဘယ္က႑မွာမဆုိ က်ားမဆိုင္ရာတန္းတူေရးဆိုတာထက္ က်မတို႕ စကားလံုး အသစ္တစ္လံုးရိွတယ္။ အဲ့ဒါဘာလဲဆိုေတာ့ မည္သည့္က႑မဆို မည္သည့္အဆင့္တြင္မဆို က်ားမကြဲျပားမႈ ဆိုင္ရာမ်ားကို အစဥ္တစိုက္အေလးထားသြားမည္ဆိုသည့္ အေျခခံမူ တစ္ရပ္ကိုတင္သြင္းတယ္။ အဲ့ဒီမူကေတာ့ ဘယ္ေနရာမဆို ဘယ္ေခါင္းစဥ္ေအာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲ့ဒါထည့္သြားဖို႕ အေရးၾကီးတဲ့အရာတစ္ခုေတြ႕ခဲ့တယ္။”ဟု မေလြးခ်ယ္ရီကေျပာသည္။
ယေန႕တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အတြက္ လြန္စြာအေရးၾကီးလွသည့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမႈဆိုင္ရာမူေဘာင္မ်ား အေၾကာင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ အစည္းအေ၀းအတြင္း ေခါင္းစဥ္မ်ားအလုိက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကရာတြင္ ေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနျဖင့္ က်ားမတန္းတူဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကို တစံုတရာထည့္သြင္းစဥ္စားလာခဲ့သည္ကို မိမိတို႕မွဦးစြာအသိမွတ္ျပဳလိုေၾကာင္း အဆိုျပဳလႊာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထို႕ျပင္ ေခါင္းစဥ္အသီးသီးအတြက္ က်ားမတန္းတူေရးနွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ အထူးလိုအပ္ခ်က္မ်ားကိုသီးျခား စဥ္စား သံုသပ္ ေဆြးေႏြး ညိႇႏိႈင္းမည့္အစား လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား ထိေရာက္ျမန္ဆန္စြာ ဆက္စပ္အေကာင္ အထည္ေဖာ္နိုင္ရန္ မည္သည့္က႑မည္သည့္အဆင့္တြင္မဆို က်ားမကြဲျပားမႈဆိုင္ရာမ်ားကို အစဥ္တစိုက္အေလးထားသြားမည္ဆိုသည့္ အေျခခံမူတစ္ရပ္ ခ်မွတ္သြားရန္ မိမိတို႕မွ အဆိုတင္သြင္းလိုေၾကာင္းေဖာ္ျပထားသည္။
နိုင္ငံေရးဆိုင္ရာေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ အဆင့္ဆင့္တြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအနည္းဆံုး ၃၀ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ရမည္ဆိုသည္ကိုလည္း တညီတညြတ္တည္းဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကျပီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ယခုတင္သြင္းေသာအဆိုကို တတ္ေရာက္လာၾကေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ တညီတညြတ္တည္းလက္ခံသေဘာတူဆံုး ျဖတ္ၾကမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျမန္မာနိုင္ငံကေျပာသည္။
ယခုအဆိုျပဳလႊာကို ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ မိုင္ဂ်ာယန္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕မ်ား မ်က္နွာစံုညီအစည္းအေဝး၏ ၄ရက္ေျမာက္ေန႕တြင္ တင္သြင္းျခင္းျဖစ္သည္။
မိုင္ဂ်ာယန္အစည္းအေ၀းသို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ိဳးသမီးမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ကိုယ္စားလွယ္ ငါးဦးႏွင့္ အက်ိဳးေဆာင္တစ္ဦး စုုစုေပါင္း ၆ဦးတတ္ေရာက္ေနသည္။
လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေ၀ဖန္
ေနၿဖိဳး၀င္း
ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေ၀ဖန္လုိက္ပါတယ္။
ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္ေန႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆ ဦးက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။
ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအေပၚမွာ ေကာ္မရွင္ဟာ အႀကံျပဳပိုင္ခြင့္ပဲ ရွိတာျဖစ္တယ္လို႔ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမက ျပန္လည္ ရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။
“ဒီမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ႀကီးမ်ားကေနၿပီးေတာ့မွ ဒါကို ပိုၿပီးေတာ့ ဖိဖိစီးစီး ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်က္က အထူးပဲ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ က်ေနာ္တို႔ အခု လူ႔အခြင့္ေရးေကာ္မရွင္က အႀကံျပဳပိုင္ခြင့္ပဲရွိတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံတကာကေနၿပီးေတာ့ က်င့္သံုးေနတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အားက ဘယ္ကရမလဲ။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဆီက ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီမွာ ေဆြးေႏြးအႀကံျပဳတာကို အထူးပဲ ၀မ္းသာအားရစြာနဲ႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။”
ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ဆက္လက္ မဆံုး႐ံႈးေစဖို႔အတြက္ လက္ရွိေကာ္မရွင္ကို အေတြးသစ္ အျမင္သစ္ ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ ေျပာင္းလဲသင့္တယ္လို႔လည္း ကိုယ္စားလွယ္တဦးက ဆိုပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းတုန္းက လူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္း၊ ႏုိင္ငံတကာ ကြန္ဗင္းရွင္းေတြနဲ႔လည္း မကိုက္ညီဘဲ ျပ႒ာန္းဖို႔မသင့္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့အတြက္ အခု လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းမွာ ဒီလုိမ်ဳိးေတြ ဆက္လက္မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာျမတ္ဉာဏစိုးက ေျပာပါတယ္။
“ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းတုန္းကဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာလည္း ပါပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြနဲ႔လည္း မညီပါဘူး။ မိမိတို႔ႏိုင္ငံက ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ကြန္ဗင္းရွင္းေတြနဲ႔လည္း မကိုက္ညီပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျပ႒ာန္းရန္ မသင့္ပါဘူးလို႔ တိုက္႐ိုက္ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ႀကီးက ဒီဟာကို အေလးအနက္မထားဘဲနဲ႔ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ဥပေဒမ်ား ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာ သက္ေသအထင္အရွား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းမွာေကာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိး အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ေလးေလးနက္နက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံစံႏႈန္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံသားတို႔ရဲ႕ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းျခင္း မျပဳဖို႔အတြက္ ေလးေလးနက္နက္ တိုက္တြန္းရင္းနဲ႔ တင္ျပအပ္ပါတယ္။”
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တဲ့အပိုင္း အားနည္းတာေတြ၊ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာဌာန အဖြဲ႔အစည္းေတြက ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈ အားနည္းတာေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြမွာလည္း ေကာ္မရွင္က ထိထိေရာက္ေရာက္ ဟန္႔တားကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း မရွိတာေတြကို ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေထာက္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေ၀ဖန္လုိက္ပါတယ္။
ဇူလိုင္ ၂၈ ရက္ေန႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ရဲ႕ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာအေပၚမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆ ဦးက ေထာက္ျပေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးခဲ့တာပါ။
ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြအေပၚမွာ ေကာ္မရွင္ဟာ အႀကံျပဳပိုင္ခြင့္ပဲ ရွိတာျဖစ္တယ္လို႔ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦး၀င္းျမက ျပန္လည္ ရွင္းလင္းခဲ့ပါတယ္။
“ဒီမွာလည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ႀကီးမ်ားကေနၿပီးေတာ့မွ ဒါကို ပိုၿပီးေတာ့ ဖိဖိစီးစီး ေဆာင္ရြက္ေပးမယ္လို႔ အႀကံျပဳခ်က္က အထူးပဲ တန္ဖိုးရွိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ က်ေနာ္တို႔ အခု လူ႔အခြင့္ေရးေကာ္မရွင္က အႀကံျပဳပိုင္ခြင့္ပဲရွိတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္တင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံတကာကေနၿပီးေတာ့ က်င့္သံုးေနတဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ အားက ဘယ္ကရမလဲ။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဆီက ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီမွာ ေဆြးေႏြးအႀကံျပဳတာကို အထူးပဲ ၀မ္းသာအားရစြာနဲ႔ ႀကိဳဆိုပါတယ္။”
ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ ဆက္လက္ မဆံုး႐ံႈးေစဖို႔အတြက္ လက္ရွိေကာ္မရွင္ကို အေတြးသစ္ အျမင္သစ္ ရွိတဲ့သူေတြနဲ႔ ေျပာင္းလဲသင့္တယ္လို႔လည္း ကိုယ္စားလွယ္တဦးက ဆိုပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ အစိုးရလက္ထက္ ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းတုန္းက လူ႔အခြင့္အေရးစံႏႈန္း၊ ႏုိင္ငံတကာ ကြန္ဗင္းရွင္းေတြနဲ႔လည္း မကိုက္ညီဘဲ ျပ႒ာန္းဖို႔မသင့္တဲ့ ဥပေဒေတြကို ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့အတြက္ အခု လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းမွာ ဒီလုိမ်ဳိးေတြ ဆက္လက္မလုပ္သင့္ဘူးလုိ႔ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္တဦးျဖစ္တဲ့ ေဒါက္တာျမတ္ဉာဏစိုးက ေျပာပါတယ္။
“ပထမအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းတုန္းကဆိုရင္ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာလည္း ပါပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး စံႏႈန္းေတြနဲ႔လည္း မညီပါဘူး။ မိမိတို႔ႏိုင္ငံက ပါ၀င္လက္မွတ္ေရးထိုးထားတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ကြန္ဗင္းရွင္းေတြနဲ႔လည္း မကိုက္ညီပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျပ႒ာန္းရန္ မသင့္ပါဘူးလို႔ တိုက္႐ိုက္ အႀကံျပဳခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ႀကီးက ဒီဟာကို အေလးအနက္မထားဘဲနဲ႔ အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ဥပေဒမ်ား ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာ သက္ေသအထင္အရွား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ က်ေနာ္တို႔ ဒုတိယအႀကိမ္ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းမွာေကာ က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ ဒီလိုမ်ဳိး အႀကံျပဳခ်က္မ်ားကို ေလးေလးနက္နက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံစံႏႈန္းေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံသားတို႔ရဲ႕ အေျခခံ အခြင့္အေရးေတြနဲ႔ မကိုက္ညီတဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒ာန္းျခင္း မျပဳဖို႔အတြက္ ေလးေလးနက္နက္ တိုက္တြန္းရင္းနဲ႔ တင္ျပအပ္ပါတယ္။”
လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္တဲ့အပိုင္း အားနည္းတာေတြ၊ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ တင္ျပခ်က္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာဌာန အဖြဲ႔အစည္းေတြက ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္မႈ အားနည္းတာေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြမွာလည္း ေကာ္မရွင္က ထိထိေရာက္ေရာက္ ဟန္႔တားကာကြယ္ႏိုင္ျခင္း မရွိတာေတြကို ကိုယ္စားလွယ္ေတြက ေထာက္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ထုိင္းပညာေရး အမွားထဲမွ ျမန္မာအတြက္ သင္ခန္းစာ
သိန္းႏုိင္ (ေမာကၡပညာေရး)
ျမန္မာျပည္သား အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့အၿပီးမွာေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားမွာ ဘယ္ပံုဘယ္နည္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ရၿပီ ဆိုတာကို သိျမင္လိုက္ရပါတယ္။ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ ျမန္မာျပည္သား လူႀကီးေတြဟာ အဂၤလိပ္စာ အေတာ္ကေလး ေကာင္းမြန္စြာ တတ္ေျမာက္ၾကၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းနဲ႔ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေျပာင္းလဲေနမႈေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းသိျမင္ထားၾကတဲ့ သူေတြပါ။
ျမန္မာတကၠသုိလ္ေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ အသက္ ၃၀ ေအာက္ေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္စာ အသင့္အတင့္ တတ္ေျမာက္ၾကေသာ္ျငားလည္းပဲ အေတြးအျမင္ အသစ္ေတြ၊ အက်င့္အႀကံ အသစ္ေတြကို ရင္ဆုိင္ရတဲ့ အခါမယ္ အခန္းက်ဥ္းေလးထဲမွာ ေဘာင္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔ခံထားေနၾကရ သလိုပါပဲ။ တကယ္တမ္းေတာ့လည္း သိပ္ၿပီး ထူးေထြ အံ့ၾသစရာတခု မဟုတ္ပါ။ တင္းက်ပ္လွတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ သူတုိ႔ေလးေတြဟာ ႀကီးျပင္းရွင္သန္ လူလားေျမာက္ခဲ့ရသူေတြေလ။ လိုအပ္ေနတဲ့ အလုပ္အကိုင္ေတြအတြက္ လူမွန္ေတြရရွိဖို႔ရာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ရွိေနတယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားဟာ ညည္းတြားေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အဂၤလိပ္စာ ေကာင္းပါရဲ႕။ ဒါေပသိ ျပင္ပလက္ေတြ႔ ကမၻာႀကီးအေၾကာင္း နကန္းတလုံးမွ် မသိရွာဘူး။ ေအာက္စ္ဖို႔စီးပြားေရးအဖြဲ႔ႀကီး OBG ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေနမႈကို အခုလို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေဖာ္ျပထားတာကို ဖတ္႐ႈရေတာ့ ခံစားရပါတယ္။
“ျမန္မာ့ပညာေရးစနစ္ဟာ တေခတ္တခါတုန္းဆီကေတာ့ ေဒသအတြင္းမွာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စံတန္ဖိုးေတြထက္ကို အမ်ားႀကီး နိမ့္ပါးေနာက္က်သြားခဲ့ရၿပီ။”
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ စီးတီးေကာလိပ္ေက်ာင္း တည္ေထာင္သူ ဒီပါ႔က္နီယိုပိန္းက ေျပာျပတာကို အစီရင္ခံထဲမွာ ဖတ္႐ႈရမယ္။ “စာသင္သား တပည့္မ်ားမွာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ Analytical thinking နဲ႔ ျပႆနာ ေျဖရွင္းတတ္မႈ စြမ္းရည္ problem solving skills ေတြ မရွိၾကပါဘူး။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအေပၚမွာ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းႏုိင္ဖို႔ရာ ႐ုန္းကန္ေနၾကတယ္။”
ပညာေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲ ျပင္ဆင္ဖို႔ရာအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ကို လုုပ္ေဆာင္မွ ျဖစ္ႏုိင္မယ္ဆိုတာ လူတိုင္းဟာ သိျမင္လာၾကၿပီ။ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ အျခားနယ္ပယ္ေတြမွာလည္း တိုးတက္လာေစဖို႔အတြက္ ဆိုရင္ပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရအတြက္ ႀကီးမားလွတဲ့ လုပ္သားထုအင္အားနဲ႔ စီးပြားဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏႈန္းထား အျမန္ဆံုး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ေလ်ာ့နည္းနိမ့္က်ေနရျခင္းကေတာ့ အဂတိတရား လိုက္စားမႈၿပီးရင္ တုိင္းျပည္တိုးတက္မႈကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ဒုတိယေျမာက္ တရားခံပါပဲလို႔ ယူေကကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ႐ုံးခ်ဳပ္ UKTI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
မ်ားမၾကာမီက ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ OBG ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ အေကာင္းျမင္ထားတဲ့ အပိုင္းေတာ့ ပါရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားပညာေရးက႑ အစီအစဥ္ National Education Sector Plan NESP ကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အေပၚမွာပါ။ ပညာေရးစနစ္အတြက္ စီမံကိန္းအသစ္ေတြကို ထည့္သြင္းထားရွိမႈ၊ ေခတ္မီေသာ သင္ယူျခင္း နည္းလမ္းမ်ား၊ ျပႆနာ ေျဖရွင္းတတ္မႈနဲ႔ ပို္င္းျခားေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္ေတြးေခၚတတ္မႈေတြကို ထည့္သြင္းထားရွိလာျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ တစိတ္တေဒသကေတာ့ သင္႐ုိးညႊန္းတမ္း ၁၃ ႏွစ္ စီမံကိန္းပါ။ အေျခခံပညာေရး စာသင္ႏွစ္ကို ေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ ထပ္ေပါင္းထည့္လိုက္ၿပီး ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ပထမတန္းအဆင့္ကေန စတင္ပါေတာ့မယ္။ စနစ္ႀကီးတခုလံုးရဲ႕ ပင္မေထာက္တုိင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔အတူ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကိုလည္း ေခတ္မီသင္ၾကားနည္းသစ္ေတြအတြက္ သင္တန္းေတြေပး၊ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာလည္းပဲ ေလ့လာမႈမွာ သံုးသပ္ေ၀ဖန္ ပိုင္းျခားတတ္မႈေတြနဲ႔ သင္ယူႏုိင္ေတာ့မယ္။ အခုထက္ထိ အသံုးတြင္က်ယ္ေနဆဲ တပြဲထိုး အလြတ္က်က္မွတ္ အာဂံုေဆာင္ရျခင္းစနစ္ကို အစားထိုးပါလိမ့္မယ္။
တကယ္တမ္းေတာ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ားဟာ တခုခုလုပ္မွ ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုတာကို သေဘာေပါက္လာၾကပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ဟာ အစိုးရအသံုးစရိတ္ရဲ႕ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ရွိလာခဲ့ၿပီ။ အရင္တုန္းက သံုးစြဲခဲ့တဲ့ ၆ ဒသမ ၇၈ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန တုိးတက္လာမႈပါ။ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ဂ်ီဒီပီရဲ႕ သုည ဒသမ ၇ (၀.၇) ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ၂ ဒသမ ၁ (၂.၁) ရာခုိင္ႏႈန္းထိ တိုးတက္လာခဲ့ တာပါ။ ဒါေပမယ့္ အာစီယံ ပွ်မ္းမွ်ျဖစ္တဲ့ ၃ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရဲ႕ ေအာက္မွာပဲ ရွိေနဆဲပါ။
မဟာဗ်ဴဟာနည္းလမ္းေတြဟာ မမွန္မကန္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ဘ႑ာေငြေၾကး တစ္ခုတည္းနဲ႔ေတာ့လည္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈဟာ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကေတာ့ျဖင့္ရင္ ျမန္မာေတြဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေတြ႔အႀကံဳေတြကေန ေလ့လာ သင္ယူသင့္ပါတယ္။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္တုန္းက ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ေငြဟာ ၁၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ရာကေန ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၂၂ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တုိးျမႇင့္သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အခ်ဳိးက် ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့တယ္။ အစိုးရရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ဘ႑ာေငြေၾကး သံုးစြဲမႈ တုိးတက္လာခဲ့တဲ့ ကိန္းဂဏာန္းေတြ အရဆိုရင္ ဒီပမာဏဟာ သိပ္ကို မ်ားျပားလြန္းလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရလဒ္မ်ားကေတာ့ အားရ ေက်နပ္ေလာက္ဖြယ္ရာ မရွိခဲ့ပါဘူး။
ႏုိင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားမ်ား အရည္အခ်င္းစစ္ စာေမးပဲြစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔ႀကီး PISA ရဲ႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စာေမးပြဲေတြမွာ အာစီယံ ၅ ႏုိင္ငံဟာ ပါ၀င္ေျဖဆိုခဲ့ၾကတယ္။ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ ထုိင္းနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ အိုအီးစီဒီ OECD အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ PISA စစ္ေဆးမႈဟာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားကို သံုးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ အရည္အခ်င္း အကဲျဖတ္ စစ္ေဆးျခင္းျဖစ္တယ္။ စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္၊ သခ်ၤာဘာသာနဲ႔ သိပၸံပညာ စြမ္းရည္တို႔ကို စစ္ေဆးပါတယ္။
ႏုိင္ငံ ၆၅ ႏုိင္ငံက ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရာမွာ စင္ကာပူက သခ်ၤာမွာ ဒုတိယရရွိခဲ့ၿပီး စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သိပၸံပညာ စြမ္းရည္ေတြမွာေတာ့ တတိယ ေနရာ ရရွိခဲ့တယ္။
ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက သိပၸံပညာမွာ နံပါတ္ ၈၊ သခ်ၤာမွာ ၁၇ နဲ႔ စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္မွာ ၁၉ ရရွိတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံက သခ်ၤာမွာ နံပါတ္စဥ္ ၅၀၊ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သိပၸံစြမ္းရည္ေတြမွွာ ၄၈ ရရွိတယ္။
မေလးရွားက သခ်ၤာမွာ ၅၂၊ စာဖတ္ျခင္းမွာ ၅၉ နဲ႔ သိပၸံဘာသာရပ္မွာ ၅၃ ရရွိတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားက သခ်ၤာနဲ႔ သိပၸံမွာ ၆၄၊ စာဖတ္ျခင္းဘာသာမွာ ၆၂ အသီးသီး ရရွိခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သခ်ၤာစြမ္းရည္ေတြမွာ အမွတ္စဥ္ ၅၀ ရရွိခဲ့ၿပီး သိပၸံမွာ ၄၉ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆန္႔က်င္ဖက္ကေတာ့ စကၤာပူရဲ႕ အဲဒီႏွစ္အဆင့္ဟာ စာဖတ္ျခင္းမွာ နံပါတ္ ၅၊ သခ်ၤာမွာ ဒုတိယနဲ႔ သိပၸဘာသာမွာ နံပါတ္ ၄ ေနရာတို႔ ရရွိခဲ့ျခင္းပါ။
ဒီရလဒ္ေတြက အဓိပၸါယ္ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူဟာ ႏုိင္ငံ ၁၄၀ မွာ စီးပြား ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဒုတိယအေအာင္ျမင္ဆံုး တုိင္းျပည္အေနနဲ႔ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္။ ကမၻာ့စီးပြားေရး ဖိုရမ္ရဲ႕ တကမၻာလံုးယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အစီရင္ခံစာ အရပါ။ ထုိင္းႏုိင္ငံကေတာ့ အဆင့္ ၃၂ ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။
အားလံုးက လက္ညိဳး ၀ို္င္းထုိးၾကတာကေတာ့ မူ၀ါဒ ခ်မွတ္သူမ်ားရဲ႕ က်ရံႈးမႈကိုပါပဲ။ တုိင္းျပည္က အမွန္တကယ္ လုိအပ္တဲ့ လုပ္အား အမ်ဳိးအစားနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ ပညာေရး မဟာဗ်ဴဟာ နည္းလမ္းေတြကို မခ်မွတ္တတ္ခဲ့၊ မက်င့္သံုးႏုိင္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ က်ဆံုးမႈပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခုမွာ ျပဌာန္း ဖတ္စာအုပ္ေတြကို မၾကာခဏဆိုသလို ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကတယ္။ မူအသစ္၊ နည္းလမ္းအသစ္ေတြလည္း မိတ္ဆက္ခဲ့တယ္။ စာသင္ခန္းအတြင္းမွာ ႏုိင္ငံျခားသား ဆရာမ်ားကို ခန္႔အပ္ျခင္းမ်ဳိးေတြလည္း အပါအ၀င္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေက်ာင္းသားမ်ားဟာ တကၠသိုလ္ပညာေရး အတန္းေတြ ၿပီးဆံုးလာခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ အဂၤလိပ္စာကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ တတ္ေျမာက္သူဟာ အေရအတြက္ အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ ရွိေနတယ္။ သခ်ၤာနဲ႔ သိပၸံပညာ အသိပညာလည္း ဘြဲ႔ရေတြမွာ ပါမလာခဲ့ပါဘူး။ လုပ္ဖို႔ကိုင္ဖို႔ရာ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားထားျခင္း မရွိတဲ့ အလုပ္အကိုင္ေတြမွာ ဘြဲ႔ရေတြဟာ ၀င္ေရာက္လာၾကေတာ့တယ္။
လြန္ေလၿပီးေသာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာတုန္းကေတာ့ ပညာေရး လက္လွမ္း မမီျဖစ္ျခင္းနဲ႔ တန္းတူမႈ မရွိျခင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျပစ္ပံုခ် ခဲ့ဖူးတယ္။ ထုိင္းၿမိဳ႕ေပၚက ေက်ာင္းေတြမွာပဲ ဓါတ္ခြဲခန္းနဲ႔ ကိရိယာေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျပည့္စံုခဲ့တာပါ။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါတဲ့ ကေလးမ်ားအတြက္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြက တံခါး မဖြင့္ထားခဲ့ဘူး။ ေက်ာင္းသား ေခ်းေငြလည္း မရရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေခ်းေငြ စီမံကိန္းကို စတင္ခဲ့ျပန္ေတာ့လည္း တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲ ပံုစံသစ္ရယ္၊ တကၠသိုလ္မ်ား ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္စီမံခြင့္ မူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္ၾကျပန္တယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ ေငြေၾကး တတ္ႏုိင္တဲ့ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေသာ ေက်ာင္းသားေတြသာလွ်င္ တုိင္းျပည္ အႏွံ႔အျပားမွာ ရွိတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြက စီစဥ္တဲ့ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲေတြကို ေျဖဆိုဖို႔ ခရီး သြားလာႏုိင္ၾက တာပါပဲ။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာ အမ်ဳိးသား ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိခြင့္ အစီအစဥ္ National Admission scheme ေလာက္ကိုပဲ အားကိုးရေတာ့တယ္။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီအေျခအေနေတြ ထက္ကို ပိုလို႔ ဆိုးရြားလြန္းေနတာပါ။ ခန္႔မွန္းေျခအရ ျမန္မာကေလးငယ္ တစ္သန္းေက်ာ္ဟာ ေက်ာင္းရဲ႕ အျပင္ဖက္မွာပဲ ရွိေနဆဲ။ မူလတန္းအဆင့္ ၿပီးစီးေအာင္ တက္ေရာက္ႏုိင္ခြင့္ ရရွိသူကေလးမ်ားဟာ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္မွာ ရွိေနတယ္။ အတန္းနဲ႔ အသက္လည္း လြဲေနၾကတုန္းပါပဲ။ မူလတန္း စတင္တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ကေလးငယ္ ၁၀၀ မွာ အလယ္တန္း ၈ တန္းအဆင့္ ေအာင္ျမင္သူဟာ ၂၀ ဦးပဲရွိ က်န္ရွိေတာ့တယ္။
ေနာက္ဆံုးပိတ္ ေဒတာေတြအရလည္း အစိုးရက ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ကို တုိးျမႇင့္ သံုးစြဲလာခဲ့ေပမယ့္လို႔ ရလဒ္မ်ားကေတာ့ ေက်နပ္ အားရဖြယ္ရာ မရွိေသးဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေဒတာေတြအရ တကၠသိုလ္၀င္တန္း စာေမးပြဲ ေအာင္ခ်က္ဟာ ရွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အနိမ့္က်ဆံုးပါပဲ။ ၀င္ေရာက္ေျဖဆိုသူ ေက်ာင္းသားဦးေရ ၆၃၆ ၂၃၇ ေယာက္ထဲက ၁၉၀ ၄၀၀ ဦးေရသာလွ်င္ တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ၂၉ ဒသမ ၉ (၂၉.၉) ရာခုိင္ႏႉန္းမွ်သာ ရွိပါတယ္။ ေအာင္ျမင္သူေတြ ကသာလွ်င္ ဘ၀မွာ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိႏုိင္ၾကပါလိမ့္မယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက ေအာင္ခ်က္က ၃၀.၄၊ ၂၀၁၀ မွာ ၃၄.၉၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ၃၅.၁၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ၃၄.၄၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ၃၄.၉၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ၃၁.၇၊ နဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ၃၇.၆ ရာခိုင္ႏႉန္း အသီးသီး ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္ မတုိင္မီတုန္းကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ဗဟိုအခ်က္အခ်ာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ပညာေရး ဗဟို ႏုိင္ငံတစ္ခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပသိ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာတုိင္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ကို လ်စ္လ်ဴရႉခဲ့တဲ့ ဆိုးက်ဳိးရလဒ္ဟာ အင္မတန္မွပဲ ရက္စက္ခါးသည္း လြန္းလွပါတယ္။ အလ်င္အျမန္ ကုစား ကယ္တင္ႏုိင္ျခင္း မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ အေျခအေနေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ကို ဆိုးရြားလာဖြယ္ရာ ရွိေနတယ္။ လူသား အရင္းအျမစ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ အသံုးခ်ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္နီးနားခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ားကိုလည္း အမီလိုက္ႏုိင္ဖို႔ရာ မလြယ္လွပါဘူး။
ျမန္မာျပည္သား အေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့အၿပီးမွာေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားမွာ ဘယ္ပံုဘယ္နည္း ေျပာင္းလဲသြားခဲ့ရၿပီ ဆိုတာကို သိျမင္လိုက္ရပါတယ္။ အသက္ ၅၀ ေက်ာ္ ျမန္မာျပည္သား လူႀကီးေတြဟာ အဂၤလိပ္စာ အေတာ္ကေလး ေကာင္းမြန္စြာ တတ္ေျမာက္ၾကၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းနဲ႔ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေျပာင္းလဲေနမႈေတြကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းသိျမင္ထားၾကတဲ့ သူေတြပါ။
ျမန္မာတကၠသုိလ္ေတြ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတဲ့ အသက္ ၃၀ ေအာက္ေတြကေတာ့ အဂၤလိပ္စာ အသင့္အတင့္ တတ္ေျမာက္ၾကေသာ္ျငားလည္းပဲ အေတြးအျမင္ အသစ္ေတြ၊ အက်င့္အႀကံ အသစ္ေတြကို ရင္ဆုိင္ရတဲ့ အခါမယ္ အခန္းက်ဥ္းေလးထဲမွာ ေဘာင္ခတ္ ပိတ္ဆုိ႔ခံထားေနၾကရ သလိုပါပဲ။ တကယ္တမ္းေတာ့လည္း သိပ္ၿပီး ထူးေထြ အံ့ၾသစရာတခု မဟုတ္ပါ။ တင္းက်ပ္လွတဲ့ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္မွာ သူတုိ႔ေလးေတြဟာ ႀကီးျပင္းရွင္သန္ လူလားေျမာက္ခဲ့ရသူေတြေလ။ လိုအပ္ေနတဲ့ အလုပ္အကိုင္ေတြအတြက္ လူမွန္ေတြရရွိဖို႔ရာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီးပဲ ရွိေနတယ္လို႔ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီမ်ားဟာ ညည္းတြားေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အဂၤလိပ္စာ ေကာင္းပါရဲ႕။ ဒါေပသိ ျပင္ပလက္ေတြ႔ ကမၻာႀကီးအေၾကာင္း နကန္းတလုံးမွ် မသိရွာဘူး။ ေအာက္စ္ဖို႔စီးပြားေရးအဖြဲ႔ႀကီး OBG ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ေနမႈကို အခုလို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ ေဖာ္ျပထားတာကို ဖတ္႐ႈရေတာ့ ခံစားရပါတယ္။
“ျမန္မာ့ပညာေရးစနစ္ဟာ တေခတ္တခါတုန္းဆီကေတာ့ ေဒသအတြင္းမွာ အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံေတြရဲ႕ စံတန္ဖိုးေတြထက္ကို အမ်ားႀကီး နိမ့္ပါးေနာက္က်သြားခဲ့ရၿပီ။”
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ စီးတီးေကာလိပ္ေက်ာင္း တည္ေထာင္သူ ဒီပါ႔က္နီယိုပိန္းက ေျပာျပတာကို အစီရင္ခံထဲမွာ ဖတ္႐ႈရမယ္။ “စာသင္သား တပည့္မ်ားမွာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ စဥ္းစားေတြးေခၚမႈ Analytical thinking နဲ႔ ျပႆနာ ေျဖရွင္းတတ္မႈ စြမ္းရည္ problem solving skills ေတြ မရွိၾကပါဘူး။ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအေပၚမွာ အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းႏုိင္ဖို႔ရာ ႐ုန္းကန္ေနၾကတယ္။”
ပညာေရးစနစ္ကို ေျပာင္းလဲ ျပင္ဆင္ဖို႔ရာအတြက္ အႀကီးအက်ယ္ကို လုုပ္ေဆာင္မွ ျဖစ္ႏုိင္မယ္ဆိုတာ လူတိုင္းဟာ သိျမင္လာၾကၿပီ။ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ အျခားနယ္ပယ္ေတြမွာလည္း တိုးတက္လာေစဖို႔အတြက္ ဆိုရင္ပါ။
ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရအတြက္ ႀကီးမားလွတဲ့ လုပ္သားထုအင္အားနဲ႔ စီးပြားဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈႏႈန္းထား အျမန္ဆံုး ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ စြမ္းေဆာင္ရည္ ေလ်ာ့နည္းနိမ့္က်ေနရျခင္းကေတာ့ အဂတိတရား လိုက္စားမႈၿပီးရင္ တုိင္းျပည္တိုးတက္မႈကို အဟန္႔အတားျဖစ္ေစတဲ့ ဒုတိယေျမာက္ တရားခံပါပဲလို႔ ယူေကကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ႐ုံးခ်ဳပ္ UKTI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
မ်ားမၾကာမီက ေနာက္ဆံုးထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ OBG ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ အေကာင္းျမင္ထားတဲ့ အပိုင္းေတာ့ ပါရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ဳိးသားပညာေရးက႑ အစီအစဥ္ National Education Sector Plan NESP ကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္အေပၚမွာပါ။ ပညာေရးစနစ္အတြက္ စီမံကိန္းအသစ္ေတြကို ထည့္သြင္းထားရွိမႈ၊ ေခတ္မီေသာ သင္ယူျခင္း နည္းလမ္းမ်ား၊ ျပႆနာ ေျဖရွင္းတတ္မႈနဲ႔ ပို္င္းျခားေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္ေတြးေခၚတတ္မႈေတြကို ထည့္သြင္းထားရွိလာျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ တစိတ္တေဒသကေတာ့ သင္႐ုိးညႊန္းတမ္း ၁၃ ႏွစ္ စီမံကိန္းပါ။ အေျခခံပညာေရး စာသင္ႏွစ္ကို ေနာက္ထပ္ ၂ ႏွစ္ ထပ္ေပါင္းထည့္လိုက္ၿပီး ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ပထမတန္းအဆင့္ကေန စတင္ပါေတာ့မယ္။ စနစ္ႀကီးတခုလံုးရဲ႕ ပင္မေထာက္တုိင္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈနဲ႔အတူ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားကိုလည္း ေခတ္မီသင္ၾကားနည္းသစ္ေတြအတြက္ သင္တန္းေတြေပး၊ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာလည္းပဲ ေလ့လာမႈမွာ သံုးသပ္ေ၀ဖန္ ပိုင္းျခားတတ္မႈေတြနဲ႔ သင္ယူႏုိင္ေတာ့မယ္။ အခုထက္ထိ အသံုးတြင္က်ယ္ေနဆဲ တပြဲထိုး အလြတ္က်က္မွတ္ အာဂံုေဆာင္ရျခင္းစနစ္ကို အစားထိုးပါလိမ့္မယ္။
တကယ္တမ္းေတာ့လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ားဟာ တခုခုလုပ္မွ ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုတာကို သေဘာေပါက္လာၾကပါၿပီ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြမွာ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ဟာ အစိုးရအသံုးစရိတ္ရဲ႕ ၇ ရာခုိင္ႏႈန္းထိ ရွိလာခဲ့ၿပီ။ အရင္တုန္းက သံုးစြဲခဲ့တဲ့ ၆ ဒသမ ၇၈ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန တုိးတက္လာမႈပါ။ ၂၀၁၁-၂၀၁၂ ဘ႑ာေရးႏွစ္မွာ ဂ်ီဒီပီရဲ႕ သုည ဒသမ ၇ (၀.၇) ရာခုိင္ႏႈန္းကေန ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ၂ ဒသမ ၁ (၂.၁) ရာခုိင္ႏႈန္းထိ တိုးတက္လာခဲ့ တာပါ။ ဒါေပမယ့္ အာစီယံ ပွ်မ္းမွ်ျဖစ္တဲ့ ၃ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရဲ႕ ေအာက္မွာပဲ ရွိေနဆဲပါ။
မဟာဗ်ဴဟာနည္းလမ္းေတြဟာ မမွန္မကန္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ဘ႑ာေငြေၾကး တစ္ခုတည္းနဲ႔ေတာ့လည္း ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈဟာ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကေတာ့ျဖင့္ရင္ ျမန္မာေတြဟာ ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ပညာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေတြ႔အႀကံဳေတြကေန ေလ့လာ သင္ယူသင့္ပါတယ္။
၁၉၉၉ ခုႏွစ္တုန္းက ထုိင္းႏုိင္ငံရဲ႕ ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ေငြဟာ ၁၉ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့ရာကေန ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၂၂ ဒသမ ၆ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ တုိးျမႇင့္သံုးစြဲခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ အခ်ဳိးက် ၂၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိခဲ့တယ္။ အစိုးရရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ဘ႑ာေငြေၾကး သံုးစြဲမႈ တုိးတက္လာခဲ့တဲ့ ကိန္းဂဏာန္းေတြ အရဆိုရင္ ဒီပမာဏဟာ သိပ္ကို မ်ားျပားလြန္းလွပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ရလဒ္မ်ားကေတာ့ အားရ ေက်နပ္ေလာက္ဖြယ္ရာ မရွိခဲ့ပါဘူး။
ႏုိင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားမ်ား အရည္အခ်င္းစစ္ စာေမးပဲြစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔ႀကီး PISA ရဲ႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စာေမးပြဲေတြမွာ အာစီယံ ၅ ႏုိင္ငံဟာ ပါ၀င္ေျဖဆိုခဲ့ၾကတယ္။ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား၊ စကၤာပူ၊ ထုိင္းနဲ႔ ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံ တို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ အိုအီးစီဒီ OECD အဖြဲ႔ႀကီးရဲ႕ PISA စစ္ေဆးမႈဟာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားကို သံုးႏွစ္တစ္ႀကိမ္ အရည္အခ်င္း အကဲျဖတ္ စစ္ေဆးျခင္းျဖစ္တယ္။ စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္၊ သခ်ၤာဘာသာနဲ႔ သိပၸံပညာ စြမ္းရည္တို႔ကို စစ္ေဆးပါတယ္။
ႏုိင္ငံ ၆၅ ႏုိင္ငံက ပါ၀င္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရာမွာ စင္ကာပူက သခ်ၤာမွာ ဒုတိယရရွိခဲ့ၿပီး စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သိပၸံပညာ စြမ္းရည္ေတြမွာေတာ့ တတိယ ေနရာ ရရွိခဲ့တယ္။
ဗီယက္နမ္ႏုိင္ငံက သိပၸံပညာမွာ နံပါတ္ ၈၊ သခ်ၤာမွာ ၁၇ နဲ႔ စာဖတ္ျခင္းစြမ္းရည္မွာ ၁၉ ရရွိတယ္။
ထုိင္းႏုိင္ငံက သခ်ၤာမွာ နံပါတ္စဥ္ ၅၀၊ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သိပၸံစြမ္းရည္ေတြမွွာ ၄၈ ရရွိတယ္။
မေလးရွားက သခ်ၤာမွာ ၅၂၊ စာဖတ္ျခင္းမွာ ၅၉ နဲ႔ သိပၸံဘာသာရပ္မွာ ၅၃ ရရွိတယ္။
အင္ဒိုနီးရွားက သခ်ၤာနဲ႔ သိပၸံမွာ ၆၄၊ စာဖတ္ျခင္းဘာသာမွာ ၆၂ အသီးသီး ရရွိခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက ထုိင္းႏုိင္ငံဟာ စာဖတ္ျခင္းနဲ႔ သခ်ၤာစြမ္းရည္ေတြမွာ အမွတ္စဥ္ ၅၀ ရရွိခဲ့ၿပီး သိပၸံမွာ ၄၉ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆန္႔က်င္ဖက္ကေတာ့ စကၤာပူရဲ႕ အဲဒီႏွစ္အဆင့္ဟာ စာဖတ္ျခင္းမွာ နံပါတ္ ၅၊ သခ်ၤာမွာ ဒုတိယနဲ႔ သိပၸဘာသာမွာ နံပါတ္ ၄ ေနရာတို႔ ရရွိခဲ့ျခင္းပါ။
ဒီရလဒ္ေတြက အဓိပၸါယ္ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ စင္ကာပူဟာ ႏုိင္ငံ ၁၄၀ မွာ စီးပြား ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဒုတိယအေအာင္ျမင္ဆံုး တုိင္းျပည္အေနနဲ႔ ရွိေနဆဲျဖစ္တယ္။ ကမၻာ့စီးပြားေရး ဖိုရမ္ရဲ႕ တကမၻာလံုးယွဥ္ၿပိဳင္မႈ အစီရင္ခံစာ အရပါ။ ထုိင္းႏုိင္ငံကေတာ့ အဆင့္ ၃၂ ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။
အားလံုးက လက္ညိဳး ၀ို္င္းထုိးၾကတာကေတာ့ မူ၀ါဒ ခ်မွတ္သူမ်ားရဲ႕ က်ရံႈးမႈကိုပါပဲ။ တုိင္းျပည္က အမွန္တကယ္ လုိအပ္တဲ့ လုပ္အား အမ်ဳိးအစားနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ ပညာေရး မဟာဗ်ဴဟာ နည္းလမ္းေတြကို မခ်မွတ္တတ္ခဲ့၊ မက်င့္သံုးႏုိင္ခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ က်ဆံုးမႈပါပဲ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ သံုးခုမွာ ျပဌာန္း ဖတ္စာအုပ္ေတြကို မၾကာခဏဆိုသလို ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကတယ္။ မူအသစ္၊ နည္းလမ္းအသစ္ေတြလည္း မိတ္ဆက္ခဲ့တယ္။ စာသင္ခန္းအတြင္းမွာ ႏုိင္ငံျခားသား ဆရာမ်ားကို ခန္႔အပ္ျခင္းမ်ဳိးေတြလည္း အပါအ၀င္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီေက်ာင္းသားမ်ားဟာ တကၠသိုလ္ပညာေရး အတန္းေတြ ၿပီးဆံုးလာခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ အဂၤလိပ္စာကို ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ တတ္ေျမာက္သူဟာ အေရအတြက္ အနည္းအက်ဥ္းမွ်သာ ရွိေနတယ္။ သခ်ၤာနဲ႔ သိပၸံပညာ အသိပညာလည္း ဘြဲ႔ရေတြမွာ ပါမလာခဲ့ပါဘူး။ လုပ္ဖို႔ကိုင္ဖို႔ရာ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားထားျခင္း မရွိတဲ့ အလုပ္အကိုင္ေတြမွာ ဘြဲ႔ရေတြဟာ ၀င္ေရာက္လာၾကေတာ့တယ္။
လြန္ေလၿပီးေသာ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာတုန္းကေတာ့ ပညာေရး လက္လွမ္း မမီျဖစ္ျခင္းနဲ႔ တန္းတူမႈ မရွိျခင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျပစ္ပံုခ် ခဲ့ဖူးတယ္။ ထုိင္းၿမိဳ႕ေပၚက ေက်ာင္းေတြမွာပဲ ဓါတ္ခြဲခန္းနဲ႔ ကိရိယာေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျပည့္စံုခဲ့တာပါ။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါတဲ့ ကေလးမ်ားအတြက္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေတြက တံခါး မဖြင့္ထားခဲ့ဘူး။ ေက်ာင္းသား ေခ်းေငြလည္း မရရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေခ်းေငြ စီမံကိန္းကို စတင္ခဲ့ျပန္ေတာ့လည္း တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲ ပံုစံသစ္ရယ္၊ တကၠသိုလ္မ်ား ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္စီမံခြင့္ မူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္ၾကျပန္တယ္။ ရလဒ္ကေတာ့ ေငြေၾကး တတ္ႏုိင္တဲ့ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀ေသာ ေက်ာင္းသားေတြသာလွ်င္ တုိင္းျပည္ အႏွံ႔အျပားမွာ ရွိတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြက စီစဥ္တဲ့ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္ စာေမးပြဲေတြကို ေျဖဆိုဖို႔ ခရီး သြားလာႏုိင္ၾက တာပါပဲ။ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားဟာ အမ်ဳိးသား ၀င္ေရာက္ေျဖဆုိခြင့္ အစီအစဥ္ National Admission scheme ေလာက္ကိုပဲ အားကိုးရေတာ့တယ္။
ေသခ်ာတာကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဒီအေျခအေနေတြ ထက္ကို ပိုလို႔ ဆိုးရြားလြန္းေနတာပါ။ ခန္႔မွန္းေျခအရ ျမန္မာကေလးငယ္ တစ္သန္းေက်ာ္ဟာ ေက်ာင္းရဲ႕ အျပင္ဖက္မွာပဲ ရွိေနဆဲ။ မူလတန္းအဆင့္ ၿပီးစီးေအာင္ တက္ေရာက္ႏုိင္ခြင့္ ရရွိသူကေလးမ်ားဟာ ၇၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေအာက္မွာ ရွိေနတယ္။ အတန္းနဲ႔ အသက္လည္း လြဲေနၾကတုန္းပါပဲ။ မူလတန္း စတင္တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ကေလးငယ္ ၁၀၀ မွာ အလယ္တန္း ၈ တန္းအဆင့္ ေအာင္ျမင္သူဟာ ၂၀ ဦးပဲရွိ က်န္ရွိေတာ့တယ္။
ေနာက္ဆံုးပိတ္ ေဒတာေတြအရလည္း အစိုးရက ပညာေရးဘတ္ဂ်က္ကို တုိးျမႇင့္ သံုးစြဲလာခဲ့ေပမယ့္လို႔ ရလဒ္မ်ားကေတာ့ ေက်နပ္ အားရဖြယ္ရာ မရွိေသးဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
ပညာေရး၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေဒတာေတြအရ တကၠသိုလ္၀င္တန္း စာေမးပြဲ ေအာင္ခ်က္ဟာ ရွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ အနိမ့္က်ဆံုးပါပဲ။ ၀င္ေရာက္ေျဖဆိုသူ ေက်ာင္းသားဦးေရ ၆၃၆ ၂၃၇ ေယာက္ထဲက ၁၉၀ ၄၀၀ ဦးေရသာလွ်င္ တကၠသုိလ္၀င္တန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္။ ၂၉ ဒသမ ၉ (၂၉.၉) ရာခုိင္ႏႉန္းမွ်သာ ရွိပါတယ္။ ေအာင္ျမင္သူေတြ ကသာလွ်င္ ဘ၀မွာ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို တက္ေရာက္ခြင့္ ရရွိႏုိင္ၾကပါလိမ့္မယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက ေအာင္ခ်က္က ၃၀.၄၊ ၂၀၁၀ မွာ ၃၄.၉၊ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္မွာ ၃၅.၁၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွာ ၃၄.၄၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ ၃၄.၉၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ၃၁.၇၊ နဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ၃၇.၆ ရာခိုင္ႏႉန္း အသီးသီး ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္ မတုိင္မီတုန္းကေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ဗဟိုအခ်က္အခ်ာ ႏုိင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ပညာေရး ဗဟို ႏုိင္ငံတစ္ခုလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေပသိ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာတုိင္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ကို လ်စ္လ်ဴရႉခဲ့တဲ့ ဆိုးက်ဳိးရလဒ္ဟာ အင္မတန္မွပဲ ရက္စက္ခါးသည္း လြန္းလွပါတယ္။ အလ်င္အျမန္ ကုစား ကယ္တင္ႏုိင္ျခင္း မရွိဘူးဆုိရင္ေတာ့ အေျခအေနေတြဟာ ပိုၿပီးေတာ့ကို ဆိုးရြားလာဖြယ္ရာ ရွိေနတယ္။ လူသား အရင္းအျမစ္ကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးအတြက္ အသံုးခ်ႏုိင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အိမ္နီးနားခ်င္း ႏုိင္ငံမ်ားကိုလည္း အမီလိုက္ႏုိင္ဖို႔ရာ မလြယ္လွပါဘူး။
ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအင္၊ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္တို႔ႏွင့္ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးေရး မေကြးတုိင္းတြင္ စတင္
ေဇာ္ေဖ
မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအင္၊ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္တို႔နဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးေရး အစီအစဥ္ကို မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရက စတင္လိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ Parami Energy Services Co., Ltd. တုိ႔ ပူးေပါင္းကာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ EDF Co., Ltd တုိ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကတာပါ။
ဧရာ၀တီျမစ္နဲ႔ ခ်င္းတြင္းျမစ္ၾကားက ေက်းရြာေတြ မီးလင္းဖုိ႔ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ အစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေအာင္မုိးညိဳက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ Energy Thirsty ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ အခုလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ဧရာ၀တီနဲ႔ ခ်င္းတြင္းၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္က ရြာေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ကို လွ်ပ္စစ္မီး Power Supply ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားတာဟာ အင္မတန္သင့္ေလ်ာ္တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာဆိုရင္လည္းပဲ ဆိုလာစြမ္းအင္သာ မကဘူး၊ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္နဲ႔လည္း က်ေနာ္တို႔က Generate လုပ္မွာပါ။ Electricity ရေအာင္လို႔။ ႂကြလာတဲ့ လူႀကီးမင္းေတြထဲမွာလည္း ဒီ Sustainable Development ေရာ၊ Observation of Environment ကိုေရာပဲ စိတ္ပါ၀င္စားတဲ့သူေတြ၊ တန္ဖုိးထားတဲ့သူေတြ ပါတယ္ဆိုတာ သိရတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး ၀မ္းသာပါတယ္။ ဒါကိုလည္းပဲ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေျပာထားပါတယ္။ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔၊ အက်ဳိးအျမတ္ရွိဖို႔ ဆိုၿပီး ေျပာထားတယ္။ သူတို႔အားလံုး သေဘာတူပါတယ္။”
အခု မီးလင္းေရး စီမံကိန္းကုိ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ အၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ္လုိ႔လည္း Parami Energy Service Co.,Ltd ရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးေ၀ထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က Report အႀကီးစား က်ေနာ္တို႔ ေရးရဦးမွာ။ ေရးၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆိုတာ ေျပာလို႔ရမွာ။ က်ေနာ္တို႔ျမင္တာကေတာ့ ဒီ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ အဆင္မေျပဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒါအဆင္မေျပဘူးေပါ့ေနာ္။ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ႀကိဳးစားမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆထားတာေပါ့ေနာ္။ တဖက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔က်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားကုမၸဏီ အေနနဲ႔က်ေတာ့ သူတို႔လိုအပ္တာကို က်ေနာ္တို႔ Support ေပးမယ္။ ၿပီးေတာ့ Technology က သူတို႔ဘက္က ေပးမယ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ဖက္ေပါင္းေပါ့ေနာ္။ Cost ေရာ Technology ေရာ ႏွစ္ဖက္ေပါင္းၿပီး ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္ တို႔က ႀကိဳးစားမွာပါ။” ဟု Parami Energy Service Co.,Ltd ရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးေ၀ထြန္းက ေျပာပါတယ္။
ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်းရြာေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ကုိ မီးလင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ လုိက္ၿပီး တုိးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး၊ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနေရာင္ျခည္စြမ္းအင္၊ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္တို႔နဲ႔ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပးေရး အစီအစဥ္ကို မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရက စတင္လိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ Parami Energy Services Co., Ltd. တုိ႔ ပူးေပါင္းကာ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံ EDF Co., Ltd တုိ႔ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကတာပါ။
ဧရာ၀တီျမစ္နဲ႔ ခ်င္းတြင္းျမစ္ၾကားက ေက်းရြာေတြ မီးလင္းဖုိ႔ ျပဳလုပ္ေပးတဲ့ အစီအစဥ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မေကြးတုိင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာေအာင္မုိးညိဳက အခုလိုေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ Energy Thirsty ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ အခုလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ ဧရာ၀တီနဲ႔ ခ်င္းတြင္းၾကားမွာ ရွိေနတဲ့ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္က ရြာေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ကို လွ်ပ္စစ္မီး Power Supply ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားတာဟာ အင္မတန္သင့္ေလ်ာ္တဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမွာဆိုရင္လည္းပဲ ဆိုလာစြမ္းအင္သာ မကဘူး၊ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္နဲ႔လည္း က်ေနာ္တို႔က Generate လုပ္မွာပါ။ Electricity ရေအာင္လို႔။ ႂကြလာတဲ့ လူႀကီးမင္းေတြထဲမွာလည္း ဒီ Sustainable Development ေရာ၊ Observation of Environment ကိုေရာပဲ စိတ္ပါ၀င္စားတဲ့သူေတြ၊ တန္ဖုိးထားတဲ့သူေတြ ပါတယ္ဆိုတာ သိရတဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး ၀မ္းသာပါတယ္။ ဒါကိုလည္းပဲ အက်ဥ္းအားျဖင့္ ေျပာထားပါတယ္။ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔၊ အက်ဳိးအျမတ္ရွိဖို႔ ဆိုၿပီး ေျပာထားတယ္။ သူတို႔အားလံုး သေဘာတူပါတယ္။”
အခု မီးလင္းေရး စီမံကိန္းကုိ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ အၿပီးေဆာင္ရြက္သြားမယ္လုိ႔လည္း Parami Energy Service Co.,Ltd ရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးေ၀ထြန္းက ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔က Report အႀကီးစား က်ေနာ္တို႔ ေရးရဦးမွာ။ ေရးၿပီးေတာ့မွ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ၾကာမယ္ဆိုတာ ေျပာလို႔ရမွာ။ က်ေနာ္တို႔ျမင္တာကေတာ့ ဒီ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ အဆင္မေျပဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဒါအဆင္မေျပဘူးေပါ့ေနာ္။ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္ အတြင္းမွာ ႀကိဳးစားမယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆထားတာေပါ့ေနာ္။ တဖက္ကလည္း က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔က်ေတာ့ တိုင္းရင္းသားကုမၸဏီ အေနနဲ႔က်ေတာ့ သူတို႔လိုအပ္တာကို က်ေနာ္တို႔ Support ေပးမယ္။ ၿပီးေတာ့ Technology က သူတို႔ဘက္က ေပးမယ္ဆိုေတာ့ ႏွစ္ဖက္ေပါင္းေပါ့ေနာ္။ Cost ေရာ Technology ေရာ ႏွစ္ဖက္ေပါင္းၿပီး ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ႏိုင္ေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္ တို႔က ႀကိဳးစားမွာပါ။” ဟု Parami Energy Service Co.,Ltd ရဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ ဦးၿဖိဳးေ၀ထြန္းက ေျပာပါတယ္။
ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ေရစႀကိဳၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်းရြာေပါင္း ၄၀ ေက်ာ္ကုိ မီးလင္းေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာ ေဒသခံေတြရဲ႕ လုိအပ္ခ်က္ေတြကုိ လုိက္ၿပီး တုိးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္ေပးသြားမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဝ၊ မုိင္းလား အဖြဲ႕မ်ား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ တပ္ခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္တုိ႔ႏွင့္ သီးျခားစီေတြ႕ဆံု
ဖနိဒါ၊ မင္းမင္း
ဝ ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္(UWSA) အထူးေဒသ (၂)ႏွင့္ မို္င္းလား (NDAA) အထူးေဒသ (၄) ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မူးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္တို႔ႏွင့္ ဇူလုိင္လ ၂၉ ရက္က ေနျပည္ေတာ္တြင္ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။
ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လက္ရွိ ၂၁ ရာစုပင္လံု ညီလာခံႏွင့္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနမႈမ်ားကုိ ရွင္းျပခဲ့ၿပီး ဝ ႏွင့္ မုိင္းလားအဖြဲ႔မ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎တုိ႔၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ ရွင္းျပခဲ့သလုိ၊ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ညီလာခံကုိ ေထာက္ခံႀကိဳဆုိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ႐ံုး ဒုတိယ ညြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အထူးေဒသ ၂ နဲ႔ အထူးေဒသကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ တေလ်ာက္လံုး ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ရွင္းျပတယ္။ ေနာက္ဆံုးတတိယေျမာက္အခ်က္က ၂၁ ရာစုပင္လံုညီလာခံနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႏွစ္ဖြဲ႔လံုးက ေထာက္ခံတယ္ ႀကိဳဆုိတယ္။ အဲေပၚမွာ ဘယ္လုိ ပူးေပါင္းပါဝင္မယ္ဆုိတာကုိေတာ့ မနက္ျဖန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးသြားမယ္”ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
၎က ဆက္လက္၍ “ဒီေန႔ေတြ႔ဆံုမႈက ပထမဆံုး အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေျခလမ္းကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ ရင္းနွီးမႈ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ အျပဳသေဘာေဆာင္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
၂၁ ရာစုပင္လံု ညီလာခံ ပါဝင္တက္ေရာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္တြင္ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး-၂၁ ရာစုပင္လံု အႀကိဳျပင္ဆင္ေရး ေကာ္မတီႏွင့္ UWSP ေခါင္းေဆာင္မ်ား သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကမည္ ျဖစ္သလုိ၊ ေနာက္ရက္မ်ားတြင္ မုိင္းလားတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကမည္ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက မီဒီယာမ်ားကုိ ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ဝ ႏွင့္ မုိင္းလားအဖြဲ႔မ်ားကုိ ပါဝင္၊ မပါဝင္ကုိမူ ႏွစ္ဖက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈအေပၚမွာ မူတည္ေၾကာင္း ႏွင့္ ယေန႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမွာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏုိင္သျဖင့္ အားရေက်နပ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
“သူတို႔တဖြဲ႔ခ်င္း ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ဘယ္လုိပါႏုိင္မလဲဆုိတာ ထြက္လာမွာေပါ့ေနာ္။ အေျဖထြက္လာမွာေပါ့။ အေျဖရွာရမွာေပါ့” ဟု သူက ေျပာသည္။
ယေန႔ မြန္းလြဲပုိင္း ၂ နာရီခြဲခ်ိန္တြင္ ဝ ႏွင့္ မုိင္းလာအဖြဲ႔ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ႏွင့္လည္း ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္ ရိပ္သာတြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္ဟု သူက ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဝ ႏွင့္ မုိင္းလား အထူးေဒသမွ လူငယ္ ၁၀၀ တုိ႔ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ေတြင္ ေတြ႔ဆံုကာ လူငယ္မ်ားႏွင့္ အေမအေျဖ အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ဝ ႏွင့္ မုိင္းလား အထူးေဒသမွ လူငယ္ ၁၀၀ ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အနာဂတ္အတြက္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ လူငယ္မ်ားသည္ အင္မတန္အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ လူငယ္မ်ား အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အင္တုိက္အားတုိက္ ပါဝင္ၾကရန္ ေမ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ ကုိယ့္ျပည္နယ္တြင္းသာမကာ တျခားျပည္ေထာင္စုအတြင္း သြားေရာက္လည္ပတ္၍ ရင္းနွီးမႈ တည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ အနာဂတ္အတြက္ ပညာေရးကုိ အေလးထားၾကရန္ တုိက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဝ ျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္(UWSA) အထူးေဒသ (၂)ႏွင့္ မို္င္းလား (NDAA) အထူးေဒသ (၄) ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မူးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္တို႔ႏွင့္ ဇူလုိင္လ ၂၉ ရက္က ေနျပည္ေတာ္တြင္ သီးျခားစီ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။
ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈတြင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လက္ရွိ ၂၁ ရာစုပင္လံု ညီလာခံႏွင့္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနမႈမ်ားကုိ ရွင္းျပခဲ့ၿပီး ဝ ႏွင့္ မုိင္းလားအဖြဲ႔မ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပတ္သက္၍ ၎တုိ႔၏ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ားကုိ ရွင္းျပခဲ့သလုိ၊ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ညီလာခံကုိ ေထာက္ခံႀကိဳဆုိေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္ဟု ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ႐ံုး ဒုတိယ ညြန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက သတင္းေထာက္မ်ားကုိ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“အထူးေဒသ ၂ နဲ႔ အထူးေဒသကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ တေလ်ာက္လံုး ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကုိ ရွင္းျပတယ္။ ေနာက္ဆံုးတတိယေျမာက္အခ်က္က ၂၁ ရာစုပင္လံုညီလာခံနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ႏွစ္ဖြဲ႔လံုးက ေထာက္ခံတယ္ ႀကိဳဆုိတယ္။ အဲေပၚမွာ ဘယ္လုိ ပူးေပါင္းပါဝင္မယ္ဆုိတာကုိေတာ့ မနက္ျဖန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးသြားမယ္”ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ေျပာသည္။
၎က ဆက္လက္၍ “ဒီေန႔ေတြ႔ဆံုမႈက ပထမဆံုး အေရးႀကီးတဲ့ ေျခလမ္းတစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေျခလမ္းကလည္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢိဳလ္နဲ႔ ဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ ရင္းနွီးမႈ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကုိ အျပဳသေဘာေဆာင္တယ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ ရပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။
၂၁ ရာစုပင္လံု ညီလာခံ ပါဝင္တက္ေရာက္ႏုိင္ေရးအတြက္ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္တြင္ ေဒါက္တာတင္မ်ဳိးဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး-၂၁ ရာစုပင္လံု အႀကိဳျပင္ဆင္ေရး ေကာ္မတီႏွင့္ UWSP ေခါင္းေဆာင္မ်ား သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကမည္ ျဖစ္သလုိ၊ ေနာက္ရက္မ်ားတြင္ မုိင္းလားတပ္ဖြဲ႔ႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၾကမည္ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက မီဒီယာမ်ားကုိ ေျပာဆုိခဲ့သည္။
ဝ ႏွင့္ မုိင္းလားအဖြဲ႔မ်ားကုိ ပါဝင္၊ မပါဝင္ကုိမူ ႏွစ္ဖက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈအေပၚမွာ မူတည္ေၾကာင္း ႏွင့္ ယေန႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈမွာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးႏုိင္သျဖင့္ အားရေက်နပ္ေၾကာင္း သူက ေျပာသည္။
“သူတို႔တဖြဲ႔ခ်င္း ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့မွ ၂၁ ရာစု ပင္လံု ဘယ္လုိပါႏုိင္မလဲဆုိတာ ထြက္လာမွာေပါ့ေနာ္။ အေျဖထြက္လာမွာေပါ့။ အေျဖရွာရမွာေပါ့” ဟု သူက ေျပာသည္။
ယေန႔ မြန္းလြဲပုိင္း ၂ နာရီခြဲခ်ိန္တြင္ ဝ ႏွင့္ မုိင္းလာအဖြဲ႔ႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ႏွင့္လည္း ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဘုရင့္ေနာင္ ရိပ္သာတြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္ဟု သူက ေျပာသည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဝ ႏွင့္ မုိင္းလား အထူးေဒသမွ လူငယ္ ၁၀၀ တုိ႔ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ေတြင္ ေတြ႔ဆံုကာ လူငယ္မ်ားႏွင့္ အေမအေျဖ အစီအစဥ္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
ဝ ႏွင့္ မုိင္းလား အထူးေဒသမွ လူငယ္ ၁၀၀ ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရာ ႏုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အနာဂတ္အတြက္ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ လူငယ္မ်ားသည္ အင္မတန္အေရးႀကီးေၾကာင္း၊ လူငယ္မ်ား အေနျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အင္တုိက္အားတုိက္ ပါဝင္ၾကရန္ ေမ်ာ္လင့္ေၾကာင္း၊ ကုိယ့္ျပည္နယ္တြင္းသာမကာ တျခားျပည္ေထာင္စုအတြင္း သြားေရာက္လည္ပတ္၍ ရင္းနွီးမႈ တည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ အနာဂတ္အတြက္ ပညာေရးကုိ အေလးထားၾကရန္ တုိက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
ဥပေဒေမဂ်ာ တတိယႏွစ္တြင္ လူ႔အခြင့္အေရးဘာသာရပ္ ထည့္သြင္းသင္ၾကားရန္ စီစဥ္
ထြန္းထြန္းသိန္း
တကၠသိုလ္ ဥပေဒေမဂ်ာ တတိယႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာသာရပ္ကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားဖို႔ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနက စီစဥ္ေနပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယခင္က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒဘာသာရပ္ထဲမွာ အပိုင္းတပိုင္း အေနနဲ႔သာ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ တကၠသိုလ္ ဥပေဒတန္း တတိယႏွစ္မွာ သီးသန္႔ ဘာသာရပ္အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းဖို႔ စီစဥ္ေနၾကတာပါ။
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကၠသိုလ္ ၁၄ ခုက ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က စီစဥ္မႈနဲ႔ ၃ ရက္ၾကာ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
“လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာက လူတိုင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒအရလည္း ကာကြယ္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်မတို႔က အရင္တုန္းကက်ေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒဘာသာရပ္ထဲမွာ အပိုင္းတပိုင္း အေနနဲ႔ေတာ့ ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုကေတာ့ သပ္သပ္ေပါ့ေနာ္၊ မယူမေနရ ဘာသာရပ္တခုအေနနဲ႔ Human Resource တတိယႏွစ္မွာ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ သင္ၾကားေပးဖုိ႔ အဲဒါအတြက္ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီ Workshop လုပ္ရတာပါ” လို႔ ေတာင္ႀကီးတကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနမွ ပါေမာကၡ/ဌာနမႉး ေဒါက္တာနီလာစိုးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိရွိမႈ အားနည္းေနေသးတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ အေနနဲ႔ မျဖစ္မေန သင္ၾကားသင့္တယ္လို႔လည္း တကၠသိုလ္ဆရာေတြက ေျပာၾကားၾကပါတယ္။
“Human Rights ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ က်ေနာ္တို႔ေတာင္မွ သင္ခဲ့ရတဲ့ ဘာသာရပ္တခု မဟုတ္ဘူး။ အဲေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ Human Right သည္ ဘာလဲဆို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ အမ်ားႀကီးလိုအပ္တယ္။ အမ်ားႀကီးသိဖို႔လိုသလို၊ က်ေနာ္တို႔လည္း သိဖို႔လိုသလို ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ သိဖို႔လိုတယ္” လို႔ ျပည္တကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနမွ ကထိက/ဌာနမႉး ဦးမိုးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
တကၠသိုလ္ ဥပေဒေမဂ်ာရဲ႕ တတိယႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးဘာသာရပ္ကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားဖို႔ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ခြင့္ျပဳထားၿပီး လာမယ့္ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ထည့္သြင္းဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
သင္႐ိုးညႊန္တန္း ေရးဆြဲမႈကိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္၊ ရွိပ္ဆီး (SHAPE-SEA) နဲ႔ မဟီေဒါ (Mahidol) တကၠသိုလ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဥပေဒသင္တန္း ဆရာ ဆရာမေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဇူလိုင္ ၂၅ ရက္ကေန ၂၇ ရက္ထိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
တကၠသိုလ္ ဥပေဒေမဂ်ာ တတိယႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ဘာသာရပ္ကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားဖို႔ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနက စီစဥ္ေနပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ယခင္က အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒဘာသာရပ္ထဲမွာ အပိုင္းတပိုင္း အေနနဲ႔သာ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ တကၠသိုလ္ ဥပေဒတန္း တတိယႏွစ္မွာ သီးသန္႔ ဘာသာရပ္အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းဖို႔ စီစဥ္ေနၾကတာပါ။
ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တကၠသိုလ္ ၁၄ ခုက ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ဆရာ ဆရာမေတြကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က စီစဥ္မႈနဲ႔ ၃ ရက္ၾကာ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
“လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာက လူတိုင္းနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒအရလည္း ကာကြယ္ဖုိ႔ လိုအပ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်မတို႔က အရင္တုန္းကက်ေတာ့ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒဘာသာရပ္ထဲမွာ အပိုင္းတပိုင္း အေနနဲ႔ေတာ့ ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုကေတာ့ သပ္သပ္ေပါ့ေနာ္၊ မယူမေနရ ဘာသာရပ္တခုအေနနဲ႔ Human Resource တတိယႏွစ္မွာ ထည့္သြင္းၿပီးေတာ့ သင္ၾကားေပးဖုိ႔ အဲဒါအတြက္ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီ Workshop လုပ္ရတာပါ” လို႔ ေတာင္ႀကီးတကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနမွ ပါေမာကၡ/ဌာနမႉး ေဒါက္တာနီလာစိုးက ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူ႔အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သိရွိမႈ အားနည္းေနေသးတဲ့အတြက္ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြ အေနနဲ႔ မျဖစ္မေန သင္ၾကားသင့္တယ္လို႔လည္း တကၠသိုလ္ဆရာေတြက ေျပာၾကားၾကပါတယ္။
“Human Rights ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ က်ေနာ္တို႔ေတာင္မွ သင္ခဲ့ရတဲ့ ဘာသာရပ္တခု မဟုတ္ဘူး။ အဲေတာ့ ခုခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ Human Right သည္ ဘာလဲဆို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြအေနနဲ႔ အမ်ားႀကီးလိုအပ္တယ္။ အမ်ားႀကီးသိဖို႔လိုသလို၊ က်ေနာ္တို႔လည္း သိဖို႔လိုသလို ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြ သိဖို႔လိုတယ္” လို႔ ျပည္တကၠသိုလ္ ဥပေဒပညာဌာနမွ ကထိက/ဌာနမႉး ဦးမိုးျမင့္ေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။
တကၠသိုလ္ ဥပေဒေမဂ်ာရဲ႕ တတိယႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးဘာသာရပ္ကို ထည့္သြင္းသင္ၾကားဖို႔ ပညာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ခြင့္ျပဳထားၿပီး လာမယ့္ ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ပညာသင္ႏွစ္မွာ ထည့္သြင္းဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
သင္႐ိုးညႊန္တန္း ေရးဆြဲမႈကိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္၊ ရွိပ္ဆီး (SHAPE-SEA) နဲ႔ မဟီေဒါ (Mahidol) တကၠသိုလ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ဥပေဒသင္တန္း ဆရာ ဆရာမေတြ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဇူလိုင္ ၂၅ ရက္ကေန ၂၇ ရက္ထိ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းအခ်ဳိ႕ ရပ္ဆုိင္းခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ စိုးရိမ္မႈျမင့္တက္ေန
႐ႈမဝေအာင္
မေၾကလည္တာနဲ႔ နားမလည္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့အခ်ိန္ပါ။ တစ္ခါ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရး၊စီမံကိန္းနဲ႔ စီးပြားေရးေကာ္မတီက သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ အဲဒီ့လုပ္ငန္းခြင္ေတြကုိ သြားေရာက္စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာလည္း စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္တာမ်ဳိးကုိ မေတြ႕ရတာေၾကာင့္ တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရကုိ သိျမင္ေစဖုိ႔ စာေပးပုိ႔တင္ျပထားၿပီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီက ဒီကိစၥ ေျပလည္လုိ႔ ေျပလည္ျငားဆုိၿပီး တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရဆီက ျပန္လည္သုံးသပ္ဖုိ႔ တင္ျပထားေပမယ့္ အခုထက္ထိေတာ့ အေျဖက ဘာဆုိတာကုိ မသိရေသးပါဘူး။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ေကာ္မတီရဲ႕ တာဝန္ရွိသူကုိ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ဖုိ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီ့ဘက္က အစုိးရကုိ ဖိအားေပးသလုိ ျဖစ္မွာဆုိးတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ေျဖဆုိဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။
တစ္ခါ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရက ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္မႈဆိုင္ရာ စိစစ္ေရးေကာ္မတီရဲ႕ အဖြဲ႕အ၀င္တစ္ဦးကုိ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာလည္း သူ႕ဘက္က ေရရာတဲ့သိရွိျခင္းမရွိတာကုိလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။
အဲဒီ့ေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနက လိပ္ခဲတည္းလည္းျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနလုိ႔လည္း သုံးသပ္ရပါတယ္။
တစ္ဘက္ ရပ္ဆုိင္းခံထားရတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဘက္က တြက္ျပထားတဲ့ ဒီအေပၚမွာ ဆုံး႐ႈံးႏုိင္မယ့္ပမာဏကလည္း ေဒၚလာဘီလီယံနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိ ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ဘယ္လုိျဖစ္ေစခ်င္သလဲဆုိတာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဒီအၾကပ္ အတည္းမွာ ပါ၀င္ပတ္သတ္ေနတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီတစ္ခုကုိ ေမးၾကည့္တဲ့ အခါမွာေတာ့….
"ဒီဥပေဒကို ျပန္ေျပာင္းတာ မဟုတ္ဘူး ရွိတဲ့ ဥပေဒကို ေျပာင္းေစခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေတာ္တို႔ အရင္ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေဘာင္အတြင္းမွာ က်ေတာ္တို႔ ဒီ ပါမစ္ေတြက ရထားတယ္။ အဲဒီအတြက္ ပါမစ္အတိုင္း က်ေတာ္တို႔ကို ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေစခ်င္တယ္။ က်ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီဟာကိုလည္းအစိုးရအဖြဲ႔ အေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳေစခ်င္တယ္။" လို႔ PSWN Development Co., Ltd ရဲ႕ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာ ဦးသီဟေဇာ္က ေျပာပါတယ္။
ဒီရပ္နားခံထားရတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာဆုိရင္လည္း ေဆာက္လုပ္ခြင့္ ပါမစ္က်ခ်ိန္ကတည္းက လူေနအိမ္ခန္းေတြကုိ စၿပီး ေရာင္းခ်ခဲ့တာေတြရွိၿပီး ဒီလုိ မတည္မၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဝယ္ယူသူေတြဘက္က စုိးရိမ္တာမ်ဳိး ေတြရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ့ထဲက တစ္ခ်ဳိ႕ဆုိရင္ ေငြျပန္အမ္းဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားတာမ်ဳိးလည္း ရွိလာတယ္လုိ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က ေျပာဆုိၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္က အစေကာင္းေနတဲ့ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြဟာ ထုိးႏွက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ယုိင္လဲသြားမွာလား..ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိ အခက္အခဲေတြကေန ဘယ္လုိ လြတ္ေျမာက္သြားႏုိင္မလဲဆုိတာ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ေတာ့ ေကာင္းေနပါတယ္။
မေၾကလည္တာနဲ႔ နားမလည္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့အခ်ိန္ပါ။ တစ္ခါ ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီးေတာ့ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရး၊စီမံကိန္းနဲ႔ စီးပြားေရးေကာ္မတီက သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ အဲဒီ့လုပ္ငန္းခြင္ေတြကုိ သြားေရာက္စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာလည္း စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္တာမ်ဳိးကုိ မေတြ႕ရတာေၾကာင့္ တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရကုိ သိျမင္ေစဖုိ႔ စာေပးပုိ႔တင္ျပထားၿပီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးလႊတ္ေတာ္ ဘ႑ာေရးေကာ္မတီက ဒီကိစၥ ေျပလည္လုိ႔ ေျပလည္ျငားဆုိၿပီး တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရဆီက ျပန္လည္သုံးသပ္ဖုိ႔ တင္ျပထားေပမယ့္ အခုထက္ထိေတာ့ အေျဖက ဘာဆုိတာကုိ မသိရေသးပါဘူး။
ဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ေကာ္မတီရဲ႕ တာဝန္ရွိသူကုိ အင္တာဗ်ဴးလုပ္ဖုိ႔ ဆက္သြယ္ခဲ့ေပမယ့္ အဲဒီ့ဘက္က အစုိးရကုိ ဖိအားေပးသလုိ ျဖစ္မွာဆုိးတယ္ဆုိတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ ေျဖဆုိဖုိ႔ ျငင္းဆုိခဲ့ပါတယ္။
တစ္ခါ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအစုိးရက ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ၿမိဳ႕ေတာ္အေဆာက္အဦး တည္ေဆာက္မႈဆိုင္ရာ စိစစ္ေရးေကာ္မတီရဲ႕ အဖြဲ႕အ၀င္တစ္ဦးကုိ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းတဲ့အခါမွာလည္း သူ႕ဘက္က ေရရာတဲ့သိရွိျခင္းမရွိတာကုိလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။
အဲဒီ့ေတာ့ လက္ရွိအေျခအေနက လိပ္ခဲတည္းလည္းျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနလုိ႔လည္း သုံးသပ္ရပါတယ္။
တစ္ဘက္ ရပ္ဆုိင္းခံထားရတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ဘက္က တြက္ျပထားတဲ့ ဒီအေပၚမွာ ဆုံး႐ႈံးႏုိင္မယ့္ပမာဏကလည္း ေဒၚလာဘီလီယံနဲ႔ခ်ီၿပီးရွိ ေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ဘယ္လုိျဖစ္ေစခ်င္သလဲဆုိတာနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဒီအၾကပ္ အတည္းမွာ ပါ၀င္ပတ္သတ္ေနတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီတစ္ခုကုိ ေမးၾကည့္တဲ့ အခါမွာေတာ့….
"ဒီဥပေဒကို ျပန္ေျပာင္းတာ မဟုတ္ဘူး ရွိတဲ့ ဥပေဒကို ေျပာင္းေစခ်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေတာ္တို႔ အရင္ခ်မွတ္ထားတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း ေဘာင္အတြင္းမွာ က်ေတာ္တို႔ ဒီ ပါမစ္ေတြက ရထားတယ္။ အဲဒီအတြက္ ပါမစ္အတိုင္း က်ေတာ္တို႔ကို ဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေစခ်င္တယ္။ က်ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီဟာကိုလည္းအစိုးရအဖြဲ႔ အေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳေစခ်င္တယ္။" လို႔ PSWN Development Co., Ltd ရဲ႕ အေထြေထြမန္ေနဂ်ာ ဦးသီဟေဇာ္က ေျပာပါတယ္။
ဒီရပ္နားခံထားရတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာဆုိရင္လည္း ေဆာက္လုပ္ခြင့္ ပါမစ္က်ခ်ိန္ကတည္းက လူေနအိမ္ခန္းေတြကုိ စၿပီး ေရာင္းခ်ခဲ့တာေတြရွိၿပီး ဒီလုိ မတည္မၿငိမ္မႈေတြ ျဖစ္လာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ဝယ္ယူသူေတြဘက္က စုိးရိမ္တာမ်ဳိး ေတြရွိေနပါတယ္။ အဲဒီ့ထဲက တစ္ခ်ဳိ႕ဆုိရင္ ေငြျပန္အမ္းဖုိ႔ ေတာင္းဆုိထားတာမ်ဳိးလည္း ရွိလာတယ္လုိ႔ လုပ္ငန္းရွင္ေတြဘက္က ေျပာဆုိၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ စီးပြားေရးၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္က အစေကာင္းေနတဲ့ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြဟာ ထုိးႏွက္ခ်က္ေတြနဲ႔ ယုိင္လဲသြားမွာလား..ဒါမွမဟုတ္ လက္ရွိ အခက္အခဲေတြကေန ဘယ္လုိ လြတ္ေျမာက္သြားႏုိင္မလဲဆုိတာ စိတ္၀င္စားဖုိ႔ေတာ့ ေကာင္းေနပါတယ္။
အိႏိၵယ-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးသစ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာစာမ်ား
ရဲထြန္း (သီေပါ )
ဒီတေခါက္ အိႏိၵယကို ခရီးထြက္ျဖစ္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားလာတဲ့ အဖဲြ႔ကေတာ့ ျမန္မာအိုင္းဆစ္ (Myanmar ISIS) လို႔ေခၚတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းပါ။ ျမန္မာအိုင္းဆစ္ဆုိေတာ့ ကမာၻမွာ နာမည္ႀကီးေနတဲ့ ISIS (Islamic State of Iraq and Syria) ဆိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ တစံုတရာ ပတ္သက္ေနတဲ့ ျမန္မာအဖဲြ႔အစည္း ျဖစ္ေနေလမလားလို႔ စာဖတ္သူတုိ႔ ေတြးေကာင္းေတြးေနႏိုင္ပါတယ္။ မပတ္သက္ပါဘူး။
အမွန္ေတာ့ ဒီအဖဲြ႔အစည္းဟာ ျမန္မာအစုိးရ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ပညာရွင္မ်ား၊ သံအမတ္ေဟာင္းမ်ားနဲ႔ တရားဝင္ဖဲြ႔စည္းေပးထားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး အဖဲြ႔တဖဲြ႔ပါ။ Myanmar Institute of Strategic and International Studies လို႔ ေခၚပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက အုိင္းဆစ္ (ISIS) သို႔မဟုတ္ (ISIL) အဖဲြ႔ နာမည္ဆုိးနဲ႔ မေက်ာ္ၾကားလာခင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္) ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဖဲြ႔စည္းထားခဲ့တဲ့ ျမန္မာ Think Tank အဖဲြ႔အစည္းတခုပါ။ မူလက ျမန္မာအိုင္းဆစ္လို႔ အတိုေကာက္ ေခၚေနရာကေန အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ ေရာေထြးအထင္မွားမွာစိုးလို႔ အခုအခါမွာ MISIS မိုင္းဆစ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
အဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒က ဦးညြန္႔ေမာင္ရိွန္ (သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း) ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္က ဦးညြန္႔ေမာင္ရိွန္၊ ေဒါက္တာခင္ေဇာ္ဝင္းတို႔နဲ႔အတူ တ႐ုတ္ျပည္ ဇိခြ်မ္းျပည္နယ္ ခ်ဳံကင္း (ခ်ံဳခ်င့္) ကို အတူသြားဖူးလို႔ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ သိကြ်မ္းေနၾကတာပါ။ အဲဒီတံုးက (ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္) လည္း တ႐ုတ္ျပည္ ဇိခြ်မ္းျပည္နယ္အစိုးရက Myanmar ISIS နဲ႔ တမၸဒီပအဖဲြ႔တို႔ကတဆင့္ က်ေနာ္တို႔ကုိ ဖိတ္ၾကားၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ One Road One Belt မူဝါဒကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး စိတ္ကူးစံေတြကို ျမန္မာ Think Tank အဖဲြ႔တခုကေန ျမန္မာအစိုးရကို အသိေပးလိုပံု ရပါတယ္။
အခုလည္းပဲ အိႏိၵယရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ Think Tank အဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ India Foundation က ျမန္မာ Think Tank ျဖစ္တဲ့ MISIS ကတဆင့္ ျမန္မာအစိုးရသစ္ကို သူတို႔ အသိေပးလုိတာေတြကို ရွင္းျပရင္း ျမန္မာရဲ႕ထင္ျမင္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ဖို႔ ဖိတ္လိုက္တာပါ။ အဓိကကေတာ့ (BJP) Bharatiya Janata Party (ဘာရာတီယာ ဂ်ာနာတာပါတီ) ေခါင္းေဆာင္၊ အိႏိၵယ လက္ရိွအစိုးရ National Democratic Alliance (အမိ်ဳးသားဒီမုိကရက္တစ္မဟာမိတ္အဖဲြ႔) ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရင္ျဒာ မိုဒီ (Narenda Modi) ရဲ႕ Act East ေပၚလစီကို တက္တက္ႂကြႂကြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
India Foundation က Myanmar ISIS ကို ဖိတ္လိုက္တဲ့အခါ ထင္ရွားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါဝင္ေစခ်င္တယ္ ဆုိတာေၾကာင့္ အန္အယ္လ္ဒီ၊ ယူအက္စ္ဒီပီ၊ ေအအန္ပီနဲ႔ အက္စ္အန္ဒီပီ ပါတီေတြက ေျပာဆုိေဆြးေႏြးႏိုင္တဲ့သူေတြကို ဖိတ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ အန္အယ္လ္ဒီကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ေဗဒါအင္စတီက်ဳက ကိုမိ်ဳးထိုက္တန္သိန္း၊ ယူအက္စ္ဒီပီက ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေဌး (ယခင္ သာသနာေရး ဒု-ဝန္ႀကီးေဟာင္း)၊ ေအအန္ပီက ျပည္နယ္လြႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း ဦးေအာင္မရေက်ာ္၊ အက္စ္အန္ဒီပီက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း က်ေနာ္၊ အျပင္က စီးပြားေရးပညာရွင္ Myanmar Development Resource Institute က ဦးခင္ေမာင္ညိဳ ခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)၊ Regional Centre for History and Tradition (SEAMEO CHAT) က ေဒၚကာ႐ုိးလ္အန္းခ်စ္သာတုိ႔နဲ႔ MISIS က သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ဦးဝင္းလြင္၊ MISIS အဖဲြ႔ဝင္ သံတမန္ေဟာင္း ဦးဘလွေအး၊ MISIS အဖဲြ႔ဝင္ ေဒၚသန္းသန္းေဌးတို႔နဲ႔ MISIS က ကိုထူးေက်ာ္တို႔ အားလံုး ၁၀ ေယာက္အဖဲြ႔ နယူးေဒလီကို သြားျဖစ္ၾကပါတယ္။ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ဦးညြန္႔ေမာင္ရိွန္ကေတာ့ သြားခါနီးမွာ က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ မလိုက္ျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။
အစည္းအေဝးကို ဂ်ဴလိုင္လ ၅ ရက္နဲ႔ ၆ ရက္ ႏွစ္ရက္က်င္းပၿပီး ၇ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အဂၢရာမွာရိွတဲ့ တပ္ဂ်္မဟာ ကိုလိုက္ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီရဲ႕ Act East ေပၚလစီက သူ႔အရင္က အိႏိၵယအမိ်ဳးသားကြန္ဂရက္ပါတီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရာဆင္ဟာေရာင္းက ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကစတင္ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ Look East ေပၚလစီရဲ႕ အဆက္လို႔ ဆိုရလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။ Look East ေပၚလစီက အိႏိၵယက သူ႔ရဲ႕အေရွ႕ဘက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့ အေရွႈ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံမ်ားနဲ႔ စီးပြါးေရးအရ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရး ေတြထူေထာင္ဖို႔ျဖစ္ေပမဲ့ သူ႔ေနာက္ဆက္ခံတဲ့ အစိုးရမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဗီဟာရီ ဗာ့ဂ်္ပါးယီး နဲ႔ မန္မိုဟန္ဆင္း တို႔လက္ထက္မွာ ေဒသရဲ႕ လံုျခံဳေရးကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ မိတ္ဖဲြ႔မႈ (ေယဘူယ်အားျဖင့္ ေဒသတခုလံုးနဲ႔ေဆာင္ရြက္ဖို႔ျဖစ္ ေပမဲ့ အထူးအာရံုစိုက္မႈအရေတာ့ ဗီယက္နမ္၊ ဂ်ပန္တို႔နဲ႔ အေလးထားလုပ္ေဆာင္ဖို႔) အတြက္ အားစိုက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။
မၾကာေသးမီွက အိႏိၵယႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး စူးရွမ ဆြာရာဂ်္ (မ) ရဲ႕ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ဟႏိြဳင္ၿမိဳ႕ကိုသြားခဲ့တဲ့ခရီးစဥ္မွာ အိႏိၵယရဲ႕ ဆယ္စုႏွစ္ခုေလာက္ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ Look East ေပၚလစီကို ပိုမိုတက္ၾကြတဲ့ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီျဖစ္တဲ့ Act East ေပၚလစီနဲ႔ အစားထုိးဖို႔လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ဒီ Act East ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အေမရိကန္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရိီကလင္တန္ ၂၀၁၁ ဂ်ဴလိုင္လက အိႏိၵယကိုလာလယ္ စဥ္ မိန္႔ခြန္းေျပာရာမွာ “ အေရွ႕ဘက္ကိုၾကည့္ရံုဘဲ မၾကည့္ပါနဲ႔၊ အေရွ႕နဲ႔ပူးေပါင္းပါဝင္ပါ- ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ပါ” Not just to look East, but to engage East and act East.” လို႔ေျပာသြားရာကေန ထင္ရွားလာတာပါ။
က်ေနာ္တို႔ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္တဲ့ ေနရာကေတာ့ နယူးေဒလီ၊ လိုဒီလမ္းေပၚက India Habitat Center မွရိွတဲ့ Habitat World မွာ။ က်ေနာ္တို႔ တည္းခိုေနထိုင္ရာေနရာနဲ႔ အစည္းအေဝးခန္းမက တေဆာင္ထဲမဟုတ္ေပမဲ့ ကြန္ေပါင္းတခု ထဲမွာျဖစ္ ေလေတာ့ သိပ္မေဝးလွဘူး။
ရန္ကုန္က ခရီးစတင္မထြက္ခြါခင္ကတည္းက အစည္းအေဝးအတြက္ အၾကမ္းဖ်င္းအစီအစဥ္ကို အီးေမးလ္နဲ႔ ၾကိဳတင္ေပးပုိ႔ ထားၿပီး ေခါင္းစဥ္က India-Myanmar: Paradigms of New Relationship (အိႏိၵယ-ျမန္မာ : ဆက္ဆံေရးသစ္ရဲ႕ ပံုစံမ်ား) ျဖစ္ေပမဲ့ တကယ္အစည္းအေဝးစတဲ့အခါ ေခါင္းစဥ္ ကေျပာင္းသြားပါတယ္။ India Foundation-MISIS Bilateral Conference on India-Myanmar : Frontiers of New Relationship (အိႏိၵယ-ျမန္မာ : ဆက္ဆံေရးသစ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာစာမ်ား) ျဖစ္သြားပါ တယ္။ အစည္းအေဝး ပထမရက္မွာ Trade & Connectivity (ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး) ရယ္၊ People to People Contact (ျပည္သူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ႏွစ္ခုနဲ႔ေဆြးေႏြးၾကၿပီး၊ ဒုတိယရက္မွာေတာ့ India-Myanmar Relations; under NDA & NLD Governments (NDA ႏွင့္ NLD အစိုးရမ်ားလက္ေအာက္ အိႏိၵယ-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။
အစည္းအေဝးပထမေန႔မွာ ေျပာသြားၾကတဲ့အထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အိႏိၵယသံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ( ၂၀၁၃-၁၆) Mr. Gautam Mukhopadhaya မစၥတာ ေဂါတမ္ မုခိုပါဒါရာ က ေတာ္ေတာ္ေလး အခ်က္အလက္ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ေျပာသြားပါတယ္။ သူ႔ေျပာဆိုတင္ျပသြားခ်က္ေတြကို သီးသန္႔ ေရးသားပါဦးမယ္။ ဒီမွာေတာ့ အစည္းအေဝးမွာ အိႏိၵယဘက္က ေဆြးေႏြးသြားသူ မ်ားရဲ႕ ေယဘူယ်ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို ေရးပါ့မယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာ-အိႏိၵယ အျပန္အလွန္ကုန္သြယ္ေရးဟာ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၃ ေထာင္ေလာက္ရိွလာၿပီျဖစ္ေပမဲ့ ဒါဟာျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ပမာဏထက္နဲေနပါေသးတယ္။ မိုေရး-တမူး နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဟာ လိုအပ္ခ်က္ေတြရိွေနၿပီး အခက္အခဲေတြ မ်ားစြာရိွေနေသးတဲ့အတြက္ တရားမဝင္ကုန္သြယ္မႈပမာဏကျမင့္မားေနဆဲပါ။ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ ဒီထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ဝန္ေဆာင္မႈေတြေပးၿပီး ကုန္က်စားရိတ္ေတြေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ဒီထက္အမ်ားႀကီးတိုးတက္လာဖို႔ရိွ ေနပါ တယ္။
လက္ရိွကာလမွာေတာ့ အိႏိၵယဟာ ျမန္မာရဲ႕ ၁၁ ခုေျမာက္ အႀကီးဆံုး ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူအဆင့္ဘဲရိွေနပါေသးတယ္။ စြမ္းအင္ က႑မွာ ေဒၚလာသန္း ၅၀၀ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈျပဳထားတာက သိသာထင္ရွားတဲ့ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈျဖစ္ေပမဲ့ ဒါကလဲြရင္ အိႏိၵယကုမၸဏီ မ်ားဟာ တျခားႀကီးမားတဲ့ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈေတြ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတာမရိွေသးပါဘူး။
ကုလားတန္ျမစ္စီမံကိန္းဟာ စီးပြါးေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ အိႏိၵယရဲ႕ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခကေန သူ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ အာသံ၊ မဏိပူရ၊ ထရီပူရ၊ နာဂလန္း စတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသေတြကို ေရလမ္းကေနအလြယ္တကူဆက္သြယ္ သြားလာ ပို႔ေဆာင္ ႏိုင္ေအာင္ အဓိကရည္ရြယ္တာျဖစ္ၿပီး ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္းေတြလည္း ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔ အမ်ားႀကီး ေမ်ွာ္လင့္ႏို္င္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေျမ ေပၚမွာရိွတဲ့ ဒီစီမံကိန္းကို အိႏိၵယက အျပည့္အဝတာဝန္ယူထားေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖၚမႈမွာ ေႏွာင့္ေႏွးေနပါတယ္။ ယခုေလာေလာဆယ္ ေလေၾကာင္းဆက္သြယ္ေရးကလည္း အားရစရာမရိွပါဘူး။ ရန္ကုန္-ကလကတၱား-ဗုဒၶဂါယာ တပတ္သံုး ႀကိမ္နဲ႔ ရန္ကုန္-ေဒလီ တပတ္တႀကိမ္ ခရီးစဥ္ကိုုေျပးဆဲြေနတဲ့ အဲယားအင္ဒိယ ေလေၾကာင္းတစ္ခုသာရိွပါ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဧၿပီလကုန္ေလာက္က အိႏိၵယ အေရွ႕ေျမာက္ ရီွးလံုကိုသြားၿပီး အစည္းအေဝးလုပ္တဲ့ရက္က ရန္ကုန္-ဂါယာ- ကလကတၱား ေျပးဆဲြတဲ့ေလယာဥ္ကို စီးခဲ့ရဘူးပါတယ္။ ဘုရားဖူးရာသီမဟုတ္တဲ့အတြက္ ေလယာဥ္က ခရီးသယ္တဝက္ ေလာက္ဘဲပါပါတယ္။ ဒီတေခါက္ ရန္ကုန္-ကလကတၱား တိုက္ရိုက္ေလယာဥ္စီးေတာ့လည္း ခရီးသယ္က မျပည့္ပါဘူး။ လက္ရိွ အေျခအေနအရ အိႏိၵယ-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေႏွာင့္ေႏွးေနျခင္းဟာ ရုပ္ဘဝဆိုင္ရာနဲ႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အ ခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ဝယ္လိုအားနဲ႔ ေရာင္းလိုအားတုိ႔က တိုးတက္သင့္သေလာက္မတိုးတက္ဘဲ ေႏွာင့္ေႏွးေနရျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။
ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းအၾကားဆက္ဆံေရး မွာဆုိရင္လည္း နယ္စပ္ေဒသကိုဖြင့္ေပးလိုက္ၿပီးကတည္းက ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္ေနျပည္သူ မ်ား ဆက္ဆံေရးမ်ားတိုးတက္သင့္သေလာက္တုိးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံဟာ ပညာေရး၊ သတင္းဆက္ သြယ္ေရးနည္းပညာ နဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ေတြမွာ အရည္အခ်င္းျမွင့္တင္မႈေပးႏိႈင္မဲ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကိုတည္ေဆာက္ေရးအ တြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရိွခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရမ်ားက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳခဲ့ရံုသာတတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျပည္သူလူထု အမ်ားအျပားအတြက္ အက်ိဳးရိွေစၿပီး ပိုမိုက်ယ္ျပန္တဲ့လူထုပါဝင္လာဖို႔ လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းၾကားဆက္ ဆံေရးမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအၾကား၊ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာပုဂိၢဳလ္မ်ားအၾကားနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္ဆက္ဆံမႈေတြကို တိုးခ်ဲ႕ဖို႔လည္းလိုအပ္ေနပါေသးတယ္။ ရန္ကုန္မွာဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေရး ျမန္မာ- အိႏိၵယ စင္တာဟာ ေအာင္ျမင္မႈ၊ လူအမ်ားစိတ္ဝင္စားမႈရခဲ့လုိ႔ ဒါကို တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ စီးပြါးေရးတံခါးဖြင့္ လိုက္တာနဲ႔ အညီ ပြင့္လာမဲ့ အခြင့္အေရးတံခါးေပါက္ေတြကို ဝင္ေရာက္ဖို႔ ဘာသာစကားတတ္ေျမာက္မႈ၊ ဆက္ဆံရလြယ္ကူမႈ ေတြက အေထာက္အကူျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားဟာလည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က နယ္စပ္လံုျခံဳေရးနဲ႔ ေပါင္းစပ္ကင္းလွည့္ေရးအတြက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးကတည္းက တိုးတက္မႈေတြရိွလာပါတယ္။ အိႏိၵယနယ္နိမိတ္ထဲကေန ျမန္မာ့နယ္ေျမထဲ ကိုပုန္းခိုဖို႔ေျပးဝင္လာတဲ့ ခဲြထြက္ေရးသူပုန္မ်ားကိုႏွိမ္နင္းရာမွာ ဒီသေဘာတူညီမႈက မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ လည္း လက္နက္ငယ္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါး ေမွာင္ခိုေရာင္းဝယ္မႈလိုကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ႏွိမ္နင္းႏို္င္ဘို႔အတြက္ အျပန္အလွန္သတင္းဖလွယ္ေရးရိွိဖို႔နဲ႔ နယ္စပ္ဂိတ္မ်ားကို စနစ္တက် စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ရိွဖို႔ လိုအပ္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလက္နက္ ကိုင္တပ္မ်ားကို ေခတ္မီေရး အကူအညီေပးမယ္ဆုိတဲ့ ကတိကဝတ္ဟာ ႏွစ္ႏို္င္ငံ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ပိုမိုနက္ရိႈင္းေစ ပါလိမ့္မယ္။
အိႏိၵယဘက္ကေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ သူတုိ႔ႏိုင္ငံဘက္က Look East Policy ၊ Act East ေပၚလစီ စသည္ျဖင့္ ခ်မွတ္ၿပီးႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္လုပ္ၾကတဲ့ေနရာမွာ သူတုိ႔ႏိုင္ငံဘက္က (သုိ႔မဟုတ္) သူတုိ႔အစိုးရ ဘက္က လုိအပ္ခ်က္ေတြကို သံုးသပ္တင္ျပသြားတာမ်ားပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ဘက္က ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ ပထဝီအေနအထားဟာ အိႏိၵယနဲ႔ တရုပ္အတြက္ အေရးပါတဲ့ ဆံုခ်က္ ေနရာျဖစ္ေနလို႔ တရုပ္-အိႏိၵယ တုိ႔ရဲ႕ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာျဖစ္ေနမလားဆုိတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္မိ်ဳးပါဝင္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ၿပိဳင္ ဆိုင္မႈျပင္းထန္မဲ့ေနရာဆုိတာမိ်ဳးပါ။ ဥပမာ ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္းက ဆိပ္ကမ္းေတြဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ တရုပ္ကလည္း လုိလားသလို အိႏိၵ ယကလည္းလိုလားေနတယ္။ တရုပ္က ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္းေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္းကေန ေရနံနဲ႕သဘာဝဓါတ္ေငြ႔မ်ား ကို ပိုက္လိုင္းနဲ႔ ယူနန္ျပည္နယ္ကိုပို႔သလို အေဝးေျပးကားလမ္း ရထားလမ္းေဖါက္ၿပီး တရုပ္ျပည္ရဲ႕ ကုန္းတြင္းပိုင္း ျပည္နယ္ေတြကို အနီးဆံုး ပင္လယ္ ထြက္ေပါက္ရခ်င္ေနပါတယ္။ အိႏိၵယကလည္း ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း ဆိပ္ကမ္းကတဆင့္ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္းတ ေလ်ွာက္ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္က ေခ်ာင္ပိတ္မိေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ ကူူးသန္းဆက္သြယ္ခ်င္ပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာကိုျဖတ္ၿပီး အေရွ႕နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွကုိ ကူးလူးဆက္ဆံခ်င္ပါတယ္။ သူရဲ႕အေရွ႕ကိုေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ကို ေျပာတဲ့အခါ တရုပ္ကိုဘယ္သူကမွ ထည့္မေျပာပါဘူး။ အမွန္က တရုပ္ျပည္မွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ေစ်းကြက္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္လို႔ အိႏိၵယရဲ႕ အေရွ႕ေမ်ွာ္ဝါဒမွာ တရုပ္ျပည္ကိုထည့္မေျပာတာကို က်ေနာ္အံ့ၾသပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းစားၾကေသာက္ၾကရင္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေျပာဆိုၾကည့္ၾကေတာ့မွ သူတုိ႔ဟာ တရုပ္ျပည္က လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြ၊ စက္မႈ လုပ္ငန္းသံုးပစၥည္းေတြ သူတို႔ေစ်းကြက္ထဲလိွမ့္ဝင္လာမွာစိုးရိမ္ေနတာကို ရိပ္မိလာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကမာၻမွာ ဒုတိယအႀကီးဆံုး စီးပြါးေရးအင္အားႀကိီးျဖစ္လာေနတဲ့ တရုပ္ျပည္က အိႏိၵယသမုဒၵရာ ကိုစိုးမိုးဗိုလ္က်လာမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနပံုရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တရုပ္တႏိုင္ငံထဲရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေအာက္ကို က်ေရာက္မသြားေစဘို႔ ထိန္းညိွလိုစိတ္လည္း ရိွပါ လိမ့္မယ္။ တရားဝင္ေျပာၾကတဲ့အထဲမွာေတာ့ အဲဒီကိစၥကို ေရွာင္ရွားၾကပါတယ္။
အခုေဆြးေႏြးပဲြမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာအဖဲြ႔ဝင္ေတြက တရုပ္အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္းက ျမန္မာေစ်းကြက္ကိုထိုးေဖါက္တာ၊ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈေတြစီးဝင္လာတာ၊ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးေတြဟာ အိႏိၵယ အစိုးရနဲ႔ ပုဂိၢလိကပိုင္းက လုပ္ ေဆာင္တာထက္ ပိုမိုသြက္လက္ျမန္ဆန္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ေျပာၾကားခဲ့ ၾကပါတယ္။
NDA အစိုးရနဲ႔ NLD အစုိးရႏွစ္ခုရဲ႕ေအာက္မွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရးမူႀကီးငါးခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံ အားလံုးနဲ႔ သင့္တင့္မ်ွတစြာဆက္ဆံသြားမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တာနဲ႔အ ညီ အစိုးရ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာေရာ၊ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာပါ ဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးေတြဟာ ပိုမိုတုိးတက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီတေခါက္ အိႏိၵယကို ခရီးထြက္ျဖစ္ဖို႔ ဖိတ္ၾကားလာတဲ့ အဖဲြ႔ကေတာ့ ျမန္မာအိုင္းဆစ္ (Myanmar ISIS) လို႔ေခၚတဲ့ အဖဲြ႔အစည္းပါ။ ျမန္မာအိုင္းဆစ္ဆုိေတာ့ ကမာၻမွာ နာမည္ႀကီးေနတဲ့ ISIS (Islamic State of Iraq and Syria) ဆိုတဲ့ အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ တစံုတရာ ပတ္သက္ေနတဲ့ ျမန္မာအဖဲြ႔အစည္း ျဖစ္ေနေလမလားလို႔ စာဖတ္သူတုိ႔ ေတြးေကာင္းေတြးေနႏိုင္ပါတယ္။ မပတ္သက္ပါဘူး။
အမွန္ေတာ့ ဒီအဖဲြ႔အစည္းဟာ ျမန္မာအစုိးရ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနက ပညာရွင္မ်ား၊ သံအမတ္ေဟာင္းမ်ားနဲ႔ တရားဝင္ဖဲြ႔စည္းေပးထားတဲ့ ႏုိင္ငံတကာ မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး အဖဲြ႔တဖဲြ႔ပါ။ Myanmar Institute of Strategic and International Studies လို႔ ေခၚပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက အုိင္းဆစ္ (ISIS) သို႔မဟုတ္ (ISIL) အဖဲြ႔ နာမည္ဆုိးနဲ႔ မေက်ာ္ၾကားလာခင္ (၂၀၁၄ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္) ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဖဲြ႔စည္းထားခဲ့တဲ့ ျမန္မာ Think Tank အဖဲြ႔အစည္းတခုပါ။ မူလက ျမန္မာအိုင္းဆစ္လို႔ အတိုေကာက္ ေခၚေနရာကေန အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက အၾကမ္းဖက္အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ ေရာေထြးအထင္မွားမွာစိုးလို႔ အခုအခါမွာ MISIS မိုင္းဆစ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
အဖဲြ႔ရဲ႕ ဥကၠ႒က ဦးညြန္႔ေမာင္ရိွန္ (သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း) ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္က ဦးညြန္႔ေမာင္ရိွန္၊ ေဒါက္တာခင္ေဇာ္ဝင္းတို႔နဲ႔အတူ တ႐ုတ္ျပည္ ဇိခြ်မ္းျပည္နယ္ ခ်ဳံကင္း (ခ်ံဳခ်င့္) ကို အတူသြားဖူးလို႔ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ သိကြ်မ္းေနၾကတာပါ။ အဲဒီတံုးက (ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္) လည္း တ႐ုတ္ျပည္ ဇိခြ်မ္းျပည္နယ္အစိုးရက Myanmar ISIS နဲ႔ တမၸဒီပအဖဲြ႔တို႔ကတဆင့္ က်ေနာ္တို႔ကုိ ဖိတ္ၾကားၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ One Road One Belt မူဝါဒကို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဖံြ႔ၿဖိဳးေရး စိတ္ကူးစံေတြကို ျမန္မာ Think Tank အဖဲြ႔တခုကေန ျမန္မာအစိုးရကို အသိေပးလိုပံု ရပါတယ္။
အခုလည္းပဲ အိႏိၵယရဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ Think Tank အဖဲြ႔တခုျဖစ္တဲ့ India Foundation က ျမန္မာ Think Tank ျဖစ္တဲ့ MISIS ကတဆင့္ ျမန္မာအစိုးရသစ္ကို သူတို႔ အသိေပးလုိတာေတြကို ရွင္းျပရင္း ျမန္မာရဲ႕ထင္ျမင္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္ဖို႔ ဖိတ္လိုက္တာပါ။ အဓိကကေတာ့ (BJP) Bharatiya Janata Party (ဘာရာတီယာ ဂ်ာနာတာပါတီ) ေခါင္းေဆာင္၊ အိႏိၵယ လက္ရိွအစိုးရ National Democratic Alliance (အမိ်ဳးသားဒီမုိကရက္တစ္မဟာမိတ္အဖဲြ႔) ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရင္ျဒာ မိုဒီ (Narenda Modi) ရဲ႕ Act East ေပၚလစီကို တက္တက္ႂကြႂကြ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
India Foundation က Myanmar ISIS ကို ဖိတ္လိုက္တဲ့အခါ ထင္ရွားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါဝင္ေစခ်င္တယ္ ဆုိတာေၾကာင့္ အန္အယ္လ္ဒီ၊ ယူအက္စ္ဒီပီ၊ ေအအန္ပီနဲ႔ အက္စ္အန္ဒီပီ ပါတီေတြက ေျပာဆုိေဆြးေႏြးႏိုင္တဲ့သူေတြကို ဖိတ္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ အန္အယ္လ္ဒီကိုယ္စားလွယ္အေနနဲ႔ ေဗဒါအင္စတီက်ဳက ကိုမိ်ဳးထိုက္တန္သိန္း၊ ယူအက္စ္ဒီပီက ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ေဌး (ယခင္ သာသနာေရး ဒု-ဝန္ႀကီးေဟာင္း)၊ ေအအန္ပီက ျပည္နယ္လြႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း ဦးေအာင္မရေက်ာ္၊ အက္စ္အန္ဒီပီက ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္း က်ေနာ္၊ အျပင္က စီးပြားေရးပညာရွင္ Myanmar Development Resource Institute က ဦးခင္ေမာင္ညိဳ ခင္ေမာင္ညိဳ(ေဘာဂေဗဒ)၊ Regional Centre for History and Tradition (SEAMEO CHAT) က ေဒၚကာ႐ုိးလ္အန္းခ်စ္သာတုိ႔နဲ႔ MISIS က သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ဦးဝင္းလြင္၊ MISIS အဖဲြ႔ဝင္ သံတမန္ေဟာင္း ဦးဘလွေအး၊ MISIS အဖဲြ႔ဝင္ ေဒၚသန္းသန္းေဌးတို႔နဲ႔ MISIS က ကိုထူးေက်ာ္တို႔ အားလံုး ၁၀ ေယာက္အဖဲြ႔ နယူးေဒလီကို သြားျဖစ္ၾကပါတယ္။ သံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ဦးညြန္႔ေမာင္ရိွန္ကေတာ့ သြားခါနီးမွာ က်န္းမာေရးမေကာင္းလို႔ မလိုက္ျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။
အစည္းအေဝးကို ဂ်ဴလိုင္လ ၅ ရက္နဲ႔ ၆ ရက္ ႏွစ္ရက္က်င္းပၿပီး ၇ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အဂၢရာမွာရိွတဲ့ တပ္ဂ်္မဟာ ကိုလိုက္ ပို႔ခဲ့ပါတယ္။
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဒီရဲ႕ Act East ေပၚလစီက သူ႔အရင္က အိႏိၵယအမိ်ဳးသားကြန္ဂရက္ပါတီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ နာရာဆင္ဟာေရာင္းက ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကစတင္ခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ Look East ေပၚလစီရဲ႕ အဆက္လို႔ ဆိုရလိမ့္မယ္ထင္ပါတယ္။ Look East ေပၚလစီက အိႏိၵယက သူ႔ရဲ႕အေရွ႕ဘက္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့ အေရွႈ႕ေတာင္အာရွနိုင္ငံမ်ားနဲ႔ စီးပြါးေရးအရ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ ဆက္ဆံေရး ေတြထူေထာင္ဖို႔ျဖစ္ေပမဲ့ သူ႔ေနာက္ဆက္ခံတဲ့ အစိုးရမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ဗီဟာရီ ဗာ့ဂ်္ပါးယီး နဲ႔ မန္မိုဟန္ဆင္း တို႔လက္ထက္မွာ ေဒသရဲ႕ လံုျခံဳေရးကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာ မိတ္ဖဲြ႔မႈ (ေယဘူယ်အားျဖင့္ ေဒသတခုလံုးနဲ႔ေဆာင္ရြက္ဖို႔ျဖစ္ ေပမဲ့ အထူးအာရံုစိုက္မႈအရေတာ့ ဗီယက္နမ္၊ ဂ်ပန္တို႔နဲ႔ အေလးထားလုပ္ေဆာင္ဖို႔) အတြက္ အားစိုက္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။
မၾကာေသးမီွက အိႏိၵယႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး စူးရွမ ဆြာရာဂ်္ (မ) ရဲ႕ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ဟႏိြဳင္ၿမိဳ႕ကိုသြားခဲ့တဲ့ခရီးစဥ္မွာ အိႏိၵယရဲ႕ ဆယ္စုႏွစ္ခုေလာက္ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့ Look East ေပၚလစီကို ပိုမိုတက္ၾကြတဲ့ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီျဖစ္တဲ့ Act East ေပၚလစီနဲ႔ အစားထုိးဖို႔လိုအပ္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသြားပါတယ္။
ဒီ Act East ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အေမရိကန္နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရိီကလင္တန္ ၂၀၁၁ ဂ်ဴလိုင္လက အိႏိၵယကိုလာလယ္ စဥ္ မိန္႔ခြန္းေျပာရာမွာ “ အေရွ႕ဘက္ကိုၾကည့္ရံုဘဲ မၾကည့္ပါနဲ႔၊ အေရွ႕နဲ႔ပူးေပါင္းပါဝင္ပါ- ဆက္သြယ္ေဆာင္ရြက္ပါ” Not just to look East, but to engage East and act East.” လို႔ေျပာသြားရာကေန ထင္ရွားလာတာပါ။
က်ေနာ္တို႔ အစည္းအေဝးျပဳလုပ္တဲ့ ေနရာကေတာ့ နယူးေဒလီ၊ လိုဒီလမ္းေပၚက India Habitat Center မွရိွတဲ့ Habitat World မွာ။ က်ေနာ္တို႔ တည္းခိုေနထိုင္ရာေနရာနဲ႔ အစည္းအေဝးခန္းမက တေဆာင္ထဲမဟုတ္ေပမဲ့ ကြန္ေပါင္းတခု ထဲမွာျဖစ္ ေလေတာ့ သိပ္မေဝးလွဘူး။
ရန္ကုန္က ခရီးစတင္မထြက္ခြါခင္ကတည္းက အစည္းအေဝးအတြက္ အၾကမ္းဖ်င္းအစီအစဥ္ကို အီးေမးလ္နဲ႔ ၾကိဳတင္ေပးပုိ႔ ထားၿပီး ေခါင္းစဥ္က India-Myanmar: Paradigms of New Relationship (အိႏိၵယ-ျမန္မာ : ဆက္ဆံေရးသစ္ရဲ႕ ပံုစံမ်ား) ျဖစ္ေပမဲ့ တကယ္အစည္းအေဝးစတဲ့အခါ ေခါင္းစဥ္ ကေျပာင္းသြားပါတယ္။ India Foundation-MISIS Bilateral Conference on India-Myanmar : Frontiers of New Relationship (အိႏိၵယ-ျမန္မာ : ဆက္ဆံေရးသစ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာစာမ်ား) ျဖစ္သြားပါ တယ္။ အစည္းအေဝး ပထမရက္မွာ Trade & Connectivity (ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး) ရယ္၊ People to People Contact (ျပည္သူအခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ႏွစ္ခုနဲ႔ေဆြးေႏြးၾကၿပီး၊ ဒုတိယရက္မွာေတာ့ India-Myanmar Relations; under NDA & NLD Governments (NDA ႏွင့္ NLD အစိုးရမ်ားလက္ေအာက္ အိႏိၵယ-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။
အစည္းအေဝးပထမေန႔မွာ ေျပာသြားၾကတဲ့အထဲက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အိႏိၵယသံအမတ္ႀကီးေဟာင္း ( ၂၀၁၃-၁၆) Mr. Gautam Mukhopadhaya မစၥတာ ေဂါတမ္ မုခိုပါဒါရာ က ေတာ္ေတာ္ေလး အခ်က္အလက္ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ေျပာသြားပါတယ္။ သူ႔ေျပာဆိုတင္ျပသြားခ်က္ေတြကို သီးသန္႔ ေရးသားပါဦးမယ္။ ဒီမွာေတာ့ အစည္းအေဝးမွာ အိႏိၵယဘက္က ေဆြးေႏြးသြားသူ မ်ားရဲ႕ ေယဘူယ်ေျပာၾကားခ်က္ေတြကို ေရးပါ့မယ္။
၂၀၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာ-အိႏိၵယ အျပန္အလွန္ကုန္သြယ္ေရးဟာ ေဒၚလာသန္းေပါင္း ၃ ေထာင္ေလာက္ရိွလာၿပီျဖစ္ေပမဲ့ ဒါဟာျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တဲ့ပမာဏထက္နဲေနပါေသးတယ္။ မိုေရး-တမူး နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဟာ လိုအပ္ခ်က္ေတြရိွေနၿပီး အခက္အခဲေတြ မ်ားစြာရိွေနေသးတဲ့အတြက္ တရားမဝင္ကုန္သြယ္မႈပမာဏကျမင့္မားေနဆဲပါ။ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးမွာ ဒီထက္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ဝန္ေဆာင္မႈေတြေပးၿပီး ကုန္က်စားရိတ္ေတြေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ဒီထက္အမ်ားႀကီးတိုးတက္လာဖို႔ရိွ ေနပါ တယ္။
လက္ရိွကာလမွာေတာ့ အိႏိၵယဟာ ျမန္မာရဲ႕ ၁၁ ခုေျမာက္ အႀကီးဆံုး ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံသူအဆင့္ဘဲရိွေနပါေသးတယ္။ စြမ္းအင္ က႑မွာ ေဒၚလာသန္း ၅၀၀ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈျပဳထားတာက သိသာထင္ရွားတဲ့ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈျဖစ္ေပမဲ့ ဒါကလဲြရင္ အိႏိၵယကုမၸဏီ မ်ားဟာ တျခားႀကီးမားတဲ့ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈေတြ လက္မွတ္ေရးထိုးထားတာမရိွေသးပါဘူး။
ကုလားတန္ျမစ္စီမံကိန္းဟာ စီးပြါးေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ အိႏိၵယရဲ႕ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခကေန သူ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ အာသံ၊ မဏိပူရ၊ ထရီပူရ၊ နာဂလန္း စတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ နယ္စပ္ေဒသေတြကို ေရလမ္းကေနအလြယ္တကူဆက္သြယ္ သြားလာ ပို႔ေဆာင္ ႏိုင္ေအာင္ အဓိကရည္ရြယ္တာျဖစ္ၿပီး ခရီးသြားလာေရးလုပ္ငန္းေတြလည္း ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာဖို႔ အမ်ားႀကီး ေမ်ွာ္လင့္ႏို္င္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေျမ ေပၚမွာရိွတဲ့ ဒီစီမံကိန္းကို အိႏိၵယက အျပည့္အဝတာဝန္ယူထားေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖၚမႈမွာ ေႏွာင့္ေႏွးေနပါတယ္။ ယခုေလာေလာဆယ္ ေလေၾကာင္းဆက္သြယ္ေရးကလည္း အားရစရာမရိွပါဘူး။ ရန္ကုန္-ကလကတၱား-ဗုဒၶဂါယာ တပတ္သံုး ႀကိမ္နဲ႔ ရန္ကုန္-ေဒလီ တပတ္တႀကိမ္ ခရီးစဥ္ကိုုေျပးဆဲြေနတဲ့ အဲယားအင္ဒိယ ေလေၾကာင္းတစ္ခုသာရိွပါ တယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဧၿပီလကုန္ေလာက္က အိႏိၵယ အေရွ႕ေျမာက္ ရီွးလံုကိုသြားၿပီး အစည္းအေဝးလုပ္တဲ့ရက္က ရန္ကုန္-ဂါယာ- ကလကတၱား ေျပးဆဲြတဲ့ေလယာဥ္ကို စီးခဲ့ရဘူးပါတယ္။ ဘုရားဖူးရာသီမဟုတ္တဲ့အတြက္ ေလယာဥ္က ခရီးသယ္တဝက္ ေလာက္ဘဲပါပါတယ္။ ဒီတေခါက္ ရန္ကုန္-ကလကတၱား တိုက္ရိုက္ေလယာဥ္စီးေတာ့လည္း ခရီးသယ္က မျပည့္ပါဘူး။ လက္ရိွ အေျခအေနအရ အိႏိၵယ-ျမန္မာ ကုန္သြယ္ေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေႏွာင့္ေႏွးေနျခင္းဟာ ရုပ္ဘဝဆိုင္ရာနဲ႔ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ အ ခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ဝယ္လိုအားနဲ႔ ေရာင္းလိုအားတုိ႔က တိုးတက္သင့္သေလာက္မတိုးတက္ဘဲ ေႏွာင့္ေႏွးေနရျခင္းျဖစ္ပါ တယ္။
ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းအၾကားဆက္ဆံေရး မွာဆုိရင္လည္း နယ္စပ္ေဒသကိုဖြင့္ေပးလိုက္ၿပီးကတည္းက ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္ေနျပည္သူ မ်ား ဆက္ဆံေရးမ်ားတိုးတက္သင့္သေလာက္တုိးတက္လာခဲ့ပါတယ္။ အိႏိၵယနဲ႔ ျမန္မာႏွစ္ႏိုင္ငံဟာ ပညာေရး၊ သတင္းဆက္ သြယ္ေရးနည္းပညာ နဲ႔ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ေတြမွာ အရည္အခ်င္းျမွင့္တင္မႈေပးႏိႈင္မဲ့ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကိုတည္ေဆာက္ေရးအ တြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရိွခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရမ်ားက ဦးေဆာင္ဦးရြက္ျပဳခဲ့ရံုသာတတ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျပည္သူလူထု အမ်ားအျပားအတြက္ အက်ိဳးရိွေစၿပီး ပိုမိုက်ယ္ျပန္တဲ့လူထုပါဝင္လာဖို႔ လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းၾကားဆက္ ဆံေရးမွာ ဂ်ာနယ္လစ္ေတြအၾကား၊ အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာပုဂိၢဳလ္မ်ားအၾကားနဲ႔ တရားစီရင္ေရးဆိုင္ရာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားအၾကား ဆက္သြယ္ဆက္ဆံမႈေတြကို တိုးခ်ဲ႕ဖို႔လည္းလိုအပ္ေနပါေသးတယ္။ ရန္ကုန္မွာဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေရး ျမန္မာ- အိႏိၵယ စင္တာဟာ ေအာင္ျမင္မႈ၊ လူအမ်ားစိတ္ဝင္စားမႈရခဲ့လုိ႔ ဒါကို တိုးခ်ဲ႕ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဒါမွသာ စီးပြါးေရးတံခါးဖြင့္ လိုက္တာနဲ႔ အညီ ပြင့္လာမဲ့ အခြင့္အေရးတံခါးေပါက္ေတြကို ဝင္ေရာက္ဖို႔ ဘာသာစကားတတ္ေျမာက္မႈ၊ ဆက္ဆံရလြယ္ကူမႈ ေတြက အေထာက္အကူျပဳမွာျဖစ္ပါတယ္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္စပ္လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာကိစၥရပ္မ်ားဟာလည္း ၂၀၁၄ ခုႏွစ္က နယ္စပ္လံုျခံဳေရးနဲ႔ ေပါင္းစပ္ကင္းလွည့္ေရးအတြက္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးကတည္းက တိုးတက္မႈေတြရိွလာပါတယ္။ အိႏိၵယနယ္နိမိတ္ထဲကေန ျမန္မာ့နယ္ေျမထဲ ကိုပုန္းခိုဖို႔ေျပးဝင္လာတဲ့ ခဲြထြက္ေရးသူပုန္မ်ားကိုႏွိမ္နင္းရာမွာ ဒီသေဘာတူညီမႈက မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္ လည္း လက္နက္ငယ္နဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါး ေမွာင္ခိုေရာင္းဝယ္မႈလိုကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ႏွိမ္နင္းႏို္င္ဘို႔အတြက္ အျပန္အလွန္သတင္းဖလွယ္ေရးရိွိဖို႔နဲ႔ နယ္စပ္ဂိတ္မ်ားကို စနစ္တက် စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ရိွဖို႔ လိုအပ္ဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာလက္နက္ ကိုင္တပ္မ်ားကို ေခတ္မီေရး အကူအညီေပးမယ္ဆုိတဲ့ ကတိကဝတ္ဟာ ႏွစ္ႏို္င္ငံ စစ္ေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈကို ပိုမိုနက္ရိႈင္းေစ ပါလိမ့္မယ္။
အိႏိၵယဘက္ကေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲမွာ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ သူတုိ႔ႏိုင္ငံဘက္က Look East Policy ၊ Act East ေပၚလစီ စသည္ျဖင့္ ခ်မွတ္ၿပီးႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးဖံြ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္လုပ္ၾကတဲ့ေနရာမွာ သူတုိ႔ႏိုင္ငံဘက္က (သုိ႔မဟုတ္) သူတုိ႔အစိုးရ ဘက္က လုိအပ္ခ်က္ေတြကို သံုးသပ္တင္ျပသြားတာမ်ားပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ဘက္က ေဆြးေႏြးၾကတဲ့အထဲမွာ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ ပထဝီအေနအထားဟာ အိႏိၵယနဲ႔ တရုပ္အတြက္ အေရးပါတဲ့ ဆံုခ်က္ ေနရာျဖစ္ေနလို႔ တရုပ္-အိႏိၵယ တုိ႔ရဲ႕ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာျဖစ္ေနမလားဆုိတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္မိ်ဳးပါဝင္ပါတယ္။ ဆုိလုိတာက ၿပိဳင္ ဆိုင္မႈျပင္းထန္မဲ့ေနရာဆုိတာမိ်ဳးပါ။ ဥပမာ ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္းက ဆိပ္ကမ္းေတြဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔ တရုပ္ကလည္း လုိလားသလို အိႏိၵ ယကလည္းလိုလားေနတယ္။ တရုပ္က ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္းေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္းကေန ေရနံနဲ႕သဘာဝဓါတ္ေငြ႔မ်ား ကို ပိုက္လိုင္းနဲ႔ ယူနန္ျပည္နယ္ကိုပို႔သလို အေဝးေျပးကားလမ္း ရထားလမ္းေဖါက္ၿပီး တရုပ္ျပည္ရဲ႕ ကုန္းတြင္းပိုင္း ျပည္နယ္ေတြကို အနီးဆံုး ပင္လယ္ ထြက္ေပါက္ရခ်င္ေနပါတယ္။ အိႏိၵယကလည္း ရခိုင္ကမ္းရိုးတန္း ဆိပ္ကမ္းကတဆင့္ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္းတ ေလ်ွာက္ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္လုပ္ၿပီး သူ႔ရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္က ေခ်ာင္ပိတ္မိေနတဲ့ ျပည္နယ္ေတြနဲ႔ ကူူးသန္းဆက္သြယ္ခ်င္ပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာကိုျဖတ္ၿပီး အေရွ႕နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွကုိ ကူးလူးဆက္ဆံခ်င္ပါတယ္။ သူရဲ႕အေရွ႕ကိုေမ်ွာ္မွန္းခ်က္ကို ေျပာတဲ့အခါ တရုပ္ကိုဘယ္သူကမွ ထည့္မေျပာပါဘူး။ အမွန္က တရုပ္ျပည္မွာ က်ယ္ျပန္႔တဲ့ေစ်းကြက္ႀကီးတစ္ခုျဖစ္လို႔ အိႏိၵယရဲ႕ အေရွ႕ေမ်ွာ္ဝါဒမွာ တရုပ္ျပည္ကိုထည့္မေျပာတာကို က်ေနာ္အံ့ၾသပါတယ္။
ေနာက္ပိုင္းစားၾကေသာက္ၾကရင္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီးေျပာဆိုၾကည့္ၾကေတာ့မွ သူတုိ႔ဟာ တရုပ္ျပည္က လူသံုးကုန္ပစၥည္းေတြ၊ စက္မႈ လုပ္ငန္းသံုးပစၥည္းေတြ သူတို႔ေစ်းကြက္ထဲလိွမ့္ဝင္လာမွာစိုးရိမ္ေနတာကို ရိပ္မိလာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ကမာၻမွာ ဒုတိယအႀကီးဆံုး စီးပြါးေရးအင္အားႀကိီးျဖစ္လာေနတဲ့ တရုပ္ျပည္က အိႏိၵယသမုဒၵရာ ကိုစိုးမိုးဗိုလ္က်လာမွာကိုလည္း စိုးရိမ္ေနပံုရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျမန္မာနိုင္ငံမွာ တရုပ္တႏိုင္ငံထဲရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေအာက္ကို က်ေရာက္မသြားေစဘို႔ ထိန္းညိွလိုစိတ္လည္း ရိွပါ လိမ့္မယ္။ တရားဝင္ေျပာၾကတဲ့အထဲမွာေတာ့ အဲဒီကိစၥကို ေရွာင္ရွားၾကပါတယ္။
အခုေဆြးေႏြးပဲြမွာ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာအဖဲြ႔ဝင္ေတြက တရုပ္အစိုးရနဲ႔ ပုဂၢလိကပိုင္းက ျမန္မာေစ်းကြက္ကိုထိုးေဖါက္တာ၊ ရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈေတြစီးဝင္လာတာ၊ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးေတြဟာ အိႏိၵယ အစိုးရနဲ႔ ပုဂိၢလိကပိုင္းက လုပ္ ေဆာင္တာထက္ ပိုမိုသြက္လက္ျမန္ဆန္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ေျပာၾကားခဲ့ ၾကပါတယ္။
NDA အစိုးရနဲ႔ NLD အစုိးရႏွစ္ခုရဲ႕ေအာက္မွာေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တဲြေနထိုင္ေရးမူႀကီးငါးခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံ အားလံုးနဲ႔ သင့္တင့္မ်ွတစြာဆက္ဆံသြားမွာျဖစ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ကို က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တာနဲ႔အ ညီ အစိုးရ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာေရာ၊ ျပည္သူအခ်င္းခ်င္းၾကားမွာပါ ဆက္သြယ္ဆက္ဆံေရးေတြဟာ ပိုမိုတုိးတက္လာလိမ့္မယ္လို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးမူဝါဒ ခ်မွတ္
မဇၩိမ
အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳရန္ ဦးတည္ကာ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ေရရွည္ထိန္းသိမ္းကာ မွန္ကန္မွ်တစြာ ခြဲေဝသံုးစြဲႏုိင္ေရးအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးမူဝါဒကို ခ်မွတ္လိုက္သည္။
တုိင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားၾကား ဘက္ညီမွ်တစြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစသည့္ စီးပြားေရး အေျခအေနေကာင္းရေရး၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ၿပီး တီထြင္ဆန္းသစ္မႈ ႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈျဖင့္ တိုးတက္သည့္ ရလာဒ္ေကာင္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းႏုိင္သည့္ စီးပြားေရးစနစ္ ထူးေထာင္ေရးစသည့္ ႏုိင္ငံ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား အပါအဝင္ စီးပြားေရးမူဝါဒတြင္ ၁၂ရပ္ကို ဇူလိုင္ ၂၉ရက္က ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးမူဝါဒမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး ေကာင္းမြန္ေတာင့္တင္းသည့္ ျပည္သူ႕ဘ႑ေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ စနစ္ျဖင့္ ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို တိုးပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ပိုမိုေအာင္ျမင္ေစေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ ရရွိေရး ႏွင့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ အေသးစား၊ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ပံ့ပိုးကူရန္ရန္၊ လူ႕အရင္းအျမစ္မ်ား ေမြးထုတ္ႏုိင္ရန္ ႏွင့္ ပညာရပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေဆာင္ရြက္ရန္၊ လွ်ပ္စစ္ဓတ္အား၊ လမ္း၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား အေျခခံစီးပြားေရး အေဆာ္အအံုမ်ား အလွ်င္အျမန္တုိးတက္ေစေရး ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရန္၊ ျပည္တြင္း ႏွင့္ ျပည္ပမွ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည့္ ႏုိင္ငံသားမ်ား အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေပးႏုိင္ေရး ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရန္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိရန္ ႏွင့္ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ တိုးျမင့္ႏုိင္သည့္ မူဝါဒမ်ား သီးျခားေရးဆြဲကာ မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရရွိေရး တိုးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္တို႔ ပါဝင္သည္။
ယင္းအျပင္ ႏုိင္ငံ၏ ဝင္ေငြ တိုးရရွိေရးအတြက္ မွ်တေသာ အခြန္စနစ္ထူေထာင္ရန္ ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ႏွင့္ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆုိင္ခြင့္ကို ဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထံုလုပ္နည္းမ်ား ျပဌာန္းကာ အကာအကြယ္ေပးရန္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အာဆီယံေဒသတြင္းသာမက အျခားႏုိင္ငံမ်ား၌လည္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာႏုိင္ဖြယ္ရွိေသာ အေျခအေနမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး မိမိတို႔၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အေျမာ္အျမင္ေကာင္းမ်ားျဖင့္ အေျခထူရန္ ခ်မွတ္ထားသည္။
အိမ္ေထာင္စုမ်ား၊ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္လည္း ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အေထာက္အကူျပဳႏုိင္မည့္ ေငြေရးေၾကးေရး စနစ္ျဖင့္ ဘ႑ာေရးတည္ၿငိမ္မႈရွိလာေရး ေဆာင္ရြက္ရန္တုိ႔ ခ်မွတ္ထားသည္။
အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးကို အေထာက္အကူျပဳရန္ ဦးတည္ကာ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ သဘာဝသယံဇာတမ်ားကို ေရရွည္ထိန္းသိမ္းကာ မွန္ကန္မွ်တစြာ ခြဲေဝသံုးစြဲႏုိင္ေရးအပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးမူဝါဒကို ခ်မွတ္လိုက္သည္။
တုိင္းေဒသႀကီး ႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားၾကား ဘက္ညီမွ်တစြာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစသည့္ စီးပြားေရး အေျခအေနေကာင္းရေရး၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား ပူးေပါင္းပါဝင္ၿပီး တီထြင္ဆန္းသစ္မႈ ႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈျဖင့္ တိုးတက္သည့္ ရလာဒ္ေကာင္းမ်ားကို ထိန္းသိမ္းႏုိင္သည့္ စီးပြားေရးစနစ္ ထူးေထာင္ေရးစသည့္ ႏုိင္ငံ၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား အပါအဝင္ စီးပြားေရးမူဝါဒတြင္ ၁၂ရပ္ကို ဇူလိုင္ ၂၉ရက္က ခ်မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏုိင္ငံ၏ စီးပြားေရးမူဝါဒမ်ားတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာၿပီး ေကာင္းမြန္ေတာင့္တင္းသည့္ ျပည္သူ႕ဘ႑ေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ စနစ္ျဖင့္ ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို တိုးပြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရန္၊ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအား ပိုမိုေအာင္ျမင္ေစေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး အလုပ္အကိုင္ ရရွိေရး ႏွင့္ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈကို အေထာက္အကူျပဳသည့္ အေသးစား၊ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ပံ့ပိုးကူရန္ရန္၊ လူ႕အရင္းအျမစ္မ်ား ေမြးထုတ္ႏုိင္ရန္ ႏွင့္ ပညာရပ္ပိုင္းဆုိင္ရာ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းပညာရပ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေဆာင္ရြက္ရန္၊ လွ်ပ္စစ္ဓတ္အား၊ လမ္း၊ ဆိပ္ကမ္းမ်ား အေျခခံစီးပြားေရး အေဆာ္အအံုမ်ား အလွ်င္အျမန္တုိးတက္ေစေရး ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရန္၊ ျပည္တြင္း ႏွင့္ ျပည္ပမွ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည့္ ႏုိင္ငံသားမ်ား အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေပးႏုိင္ေရး ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရန္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား လြတ္လပ္စြာလုပ္ကိုင္ခြင့္ ရရွိရန္ ႏွင့္ ျပည္ပရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ တိုးျမင့္ႏုိင္သည့္ မူဝါဒမ်ား သီးျခားေရးဆြဲကာ မူပိုင္ခြင့္ႏွင့္ တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ ရရွိေရး တိုးျမႇင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္တို႔ ပါဝင္သည္။
ယင္းအျပင္ ႏုိင္ငံ၏ ဝင္ေငြ တိုးရရွိေရးအတြက္ မွ်တေသာ အခြန္စနစ္ထူေထာင္ရန္ ျပည္သူမ်ား၏ အခြင့္အေရး ႏွင့္ ပစၥည္းဥစၥာပိုင္ဆုိင္ခြင့္ကို ဥပေဒမ်ား၊ လုပ္ထံုလုပ္နည္းမ်ား ျပဌာန္းကာ အကာအကြယ္ေပးရန္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အာဆီယံေဒသတြင္းသာမက အျခားႏုိင္ငံမ်ား၌လည္း တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာႏုိင္ဖြယ္ရွိေသာ အေျခအေနမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ၿပီး မိမိတို႔၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အေျမာ္အျမင္ေကာင္းမ်ားျဖင့္ အေျခထူရန္ ခ်မွတ္ထားသည္။
အိမ္ေထာင္စုမ်ား၊ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ား ႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္လည္း ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး အေထာက္အကူျပဳႏုိင္မည့္ ေငြေရးေၾကးေရး စနစ္ျဖင့္ ဘ႑ာေရးတည္ၿငိမ္မႈရွိလာေရး ေဆာင္ရြက္ရန္တုိ႔ ခ်မွတ္ထားသည္။