ျမန္မာ့ လမ္းတံတား ေဆာက္လုပ္ေရး မေလးရွား မ်က္စိက်

ဆိုင္မြန္ေရာကၠနီး

မေလးရွားကုမၸဏီမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လာေရာက္လုပ္ကိုင္သည့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား၏ တန္ဖိုးသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလကုန္အထိ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၆ ဘီလီယံရွိသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွပ္ႏွံမႈတြင္ မေလးရွား ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၇ တြင္ ရွိေနခဲ့သည္။

ျမန္မာအစိုးရက ကားလမ္းမ်ား၊ ရထားလမ္းမ်ား အစရွိသည့္ အေျခခံအေဆာက္အဦးမ်ားကို အဆင့္ျမွင့္တင္ရန္ စီမံကိန္း မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ေနသည့္ အျပင္ တိုးတက္လာသည့္ ၿမိဳ႕ျပလူဦးေရအတြက္ အိမ္မ်ားလည္း ပိုမိုေဆာက္လုပ္ရန္ ရွိေန ခ်ိန္တြင္ မေလးရွား ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီမ်ားကလည္း အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၀၀ ေက်ာ္တန္ဖိုး ရွိမည့္ စီမံကိန္း မ်ားကို စိတ္၀င္စားေၾကာင္း ျပသခဲ့ၾကသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အနည္းငယ္ ထပ္တိုးလာ ဖြယ္ ရွိသည္။

“၂၀၁၁ ခုႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ စတက္တဲ့ အခ်ိန္ကစလို႔ မေလးရွား ကုမၸဏီေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံ ကို အလြန္စိတ္၀င္စားခဲ့ၾကတာကို ကုန္သြယ္ေရး ဆိုင္ရာ ကိန္းဂဏန္းေတြကို ၾကည့္ရင္သိႏိုင္ပါတယ္” ဟု မေလးရွား ႏိုင္ငံပိုင္ ကုန္သြယ္ေရး အဖြဲ႕အစည္းတခုျဖစ္သည့္ Malaysia External Trade Development Corporation (Matrade) ၏ လက္ေထာက္ေကာ္မရွင္နာ Sadat Foster ကေျပာသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၃-၁၄ ဘ႑ာေရးႏွစ္၏ ပထမ ၁၁ လ အတြင္းတြင္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃.၆ သန္းရွိခဲ့ရာ ယမန္ႏွစ္ကထက္ ၂ ဆ တိုးလာျခင္းျဖစ္သည္။ လတ္တေလာထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ The Organization for Economic Co-operation and Development အဖြဲ႕၏ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ မူ၀ါဒ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္၌ “ျမန္မာႏိုင္တြင္ ႏိုင္ငံ ျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ား ကိုဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္ သဘာ၀အရင္းအျမစ္ၾကြယ္၀ျခင္း၊ လူငယ္ အေရအတြက္မ်ားျပားျခင္း၊ ယဥ္ ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားရွိျခင္း ႏွင့္ ဗ်ဴဟာေျမာက္သည့္ ေနရာတြင္တည္ရွိျခင္းစသည့္ အားသားခ်က္ အေျမာက္အမ်ားရွိေန သည္” ဟုေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနၿပီျဖစ္သည့္ လူသိမ်ားေသာ မေလးရွား ကုမၸဏီ မ်ားထဲတြင္ Marrybrown စားေသာက္ဆိုင္ လုပ္ငန္းမ်ား ႏွင့္ Petronas ကုမၸဏီတို႔ပါ၀င္သည္။ ျမန္မာ့ကမ္းလြန္ပင္လယ္ျပင္မွ ရဲတံခြန္ ဓာတ္ေငြ႔တြင္းကို ဖက္စပ္ လုပ္ကိုင္ေနေသာ Petronas ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ကုမၸဏီကို မေလးရွား အစိုးရက ပိုင္ဆိုင္ၿပီး မေလးရွားႏိုင္ငံ ဘတ္ဂ်က္၏ ၃ပံု ၁ပံု ကိုရွာေဖြေပးေနေသာ ကမာၻ႔အဆင့္ ကုမၸဏီလည္းျဖစ္သည္။

မေလးရွားႏိုင္ငံသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ရန္ အစိုးရ၏ ဦးေဆာင္တိုက္တြန္းမႈျဖင့္ ႀကိဳးစားလာသည့္ ပထမ ဆံုး ႏိုင္ငံမဟုတ္ပါ။ ဂ်ပန္ႏို္င္ငံကလည္း ဘီလီယံႏွင့္ ခ်ီေသာ ျမန္မာ့ေၾကြးၿမီမ်ားကို ေလွ်ာ္ေပးျခင္း၊ အဆင့္ ျမင့္ စီးပြားေရး ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔မ်ား ေစလႊတ္ျခင္းႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အနီးရွိ သီလ၀ါ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ကို ေက်ာေထာက္ ေနာက္ခံေပး ျခင္း အစရွိသည့္ အားထုတ္မႈမ်ားျပဳလုပ္ၿပီး အလားအလာေကာင္းသည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးတြင္ ပါ၀င္ႏိုင္ရန္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ကထဲက စတင္ႀကိဳးစားခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္၌ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈတြင္ မေလးရွားႏိုင္ငံက ဂ်ပန္ထက္ အဆင့္အတန္းျမင့္ေနသည္။ ထို႔ျပင္ မေလးရွား အစိုးရက မေလးရွားကုမၸဏီမ်ားကို ျမန္မာကုမၸဏီမ်ား ႏွင့္ပူးေပါင္း၍ လမ္းေဖာက္လုပ္ရန္ သို႔မဟုတ္ အဆင့္ျမွင့္ျပဳျပင္ ရန္ ႏွင့္ ဟိုတယ္သစ္မ်ား၊ ေစ်း၀ယ္စန္တာ အသစ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။ မေလးရွား အစိုးရက ေက်ာ ေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားသည့္ ကုန္သြယ္ေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ကလည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ လူသိမ်ားသည့္ ေဆာက္လုပ္ ေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္ ယခင္အပတ္အတြင္းက ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့ေသာ ႏွစ္မ်ားအတြင္း မေလးရွား ကုမၸဏီမ်ားမွ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေသာ သို႔မဟုတ္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထား သည့္ ႏိုင္ငံျခား ကုမၸဏီမ်ားက ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေသာ တည္ေဆာက္ေရးမ်ားမွာ ကေမာၻဒီးယားႏိုင္ငံမွ Siem Reap ေလဆိပ္၊ အာရပ္ေစာ္ဘြားမ်ားျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဘာရိန္းရွိ ေဖာ္ျမဴလာ၀မ္း ၿပိဳင္ကားလမ္းမ်ား ႏွင့္ လက္ရွိတည္ေဆာက္ေနသည့္ ဒူဘိုင္းရွိ ကမာၻ႔အျမင့္ဆံုး အေဆာက္အဦး Burj Khalifa တို႔ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ စီမံကိန္းမ်ားသည္ ယခင္အပတ္က ရန္ကုန္ ၿမိဳ႕တြင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ မေလးရွားႏိုင္ငံ၏ ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈဆိုင္ရာ ကြန္ဖရင့္ တြင္ အေျပာမ်ားခဲ့သည့္ အမည္မ်ား ျဖစ္သည္။ တက္ေရာက္သူမ်ားထဲတြင္ မေလးရွား ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီ ၉ ခုလည္းတက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ၀င္းျမင့္လည္း ကြန္ဖရင့္သို႔ တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကုန္သည္ႀကီးမ်ား ဟိုတယ္တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ အဆိုပါ အခန္းအနားတြင္ မိန္႔ခြန္း ေျပာၿပီး ေနာက္ ဒုတိယ၀န္ႀကီး ႏွင့္ မိနစ္အနည္းငယ္မွ် ေတြ႕ဆံုခြင့္ရရွိေရးအတြက္ အျပင္ဖက္ အခန္းငယ္ေလးတခုထဲတြင္ ကိုယ္ စားလွယ္မ်ား တန္းစီ ေစာင့္ဆိုင္းေနခဲ့ၾကရသည္။

“ခုခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံျခားအကူအညီ၊ ေခ်းေငြနဲ႔ ျပည္တြင္းနဲ႔ ျပည္ပက ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈေတြကို ဘ႑ာေရး အရင္း အျမစ္ အျဖစ္ အားထားေနပါတယ္။” ဟု ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဒုတိယ၀န္ႀကီးက မတ္လ ၁၈ ရက္ေန႔က ျပဳလုပ္ ခဲ့သည့္ ကြန္ဖရင့္တြင္ စစ္အစိုးရေခတ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေျခခံ အေဆာက္အဦးမ်ား ျပန္လည္ျပင္ဆင္ အဆင့္ျမွင့္ႏိုင္ေရး အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေဆာင္ရြက္ရန္မည္သို႔ ရည္ရြယ္ထားေၾကာင္း ေျပာသည္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္က ပံုမွန္ အားျဖင့္ ထုိလုပ္ငန္း မ်ားကို အစိုးရႏွင့္ နီးကပ္သည့္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသာ လုပ္ကိုင္ခဲ့ၾကသည္။

အလွဴရွင္ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ကမာၻ႕ဘဏ္၊ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္ စသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ကားလမ္းမ်ားႏွင့္ မီးရထားလမ္းမ်ား ျပင္ဆင္မြမ္းမံရန္ ေခ်းေငြမ်ားႏွင့္ အျခားေထာက္ပံ့မႈမ်ား ထုတ္ေပးေနၿပီျဖစ္၍ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူမ်ားႏွင့္ ၎ တို႔၏ စီးပြားဖက္မ်ားသည္ မိမိတို႔၏ စီမံကိန္းမ်ား စတင္ႏိုင္ေရး အတြက္စိုးရိမ္ပူပန္ရမႈမ်ား ကိုေျဖေဖ်ာက္ႏိုင္ၾကေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕ႏွင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကို ဆက္သြယ္ထားသည့္ ရထားလမ္းကို အဆင့္ျမွင့္ႏိုင္ေရး သည္ ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံမွ Exim ဘဏ္၏ ဘ႑ာေရးခြင့္ျပဳခ်က္ကိုေစာင့္ဆိုင္းေနသည္။ မေလးရွားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ကြန္ဖရင့္ တြင္ ရထားပို႔ေဆာင္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကို ေမးၾကည့္သည့္အခါ ဘ႑ာေငြေတာင္းခံမႈ အေျခအေနကို ထုတ္ ေဖာ္ေဆြးေႏြးလိုသည့္ ဆႏၵမရွိသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

“အဲဒါက နည္းနည္းေတာ့ အေႏွာက္ အယွက္တခုလုိ ျဖစ္ေနၿပီး ကိစၥေတြကို ေႏွးေကြးသြားေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပိုက္ဆံ ရဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့လည္း ေသခ်ာေစပါတယ္” ဟု စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ျပင္ပမွ ဘ႑ာေရး အရင္းအျမစ္ ရရွိႏိုင္ရန္ တခါတရံ အခ်ိန္ယူရေၾကာင္း Malaysia External Trade Development Corporation (Matrade) ၏ လက္ေထာက္ေကာ္မရွင္နာ Sadat Foster ကေျပာသည္။

အလားအလာႏွင့္ မေသခ်ာမႈတို႔ ေရာေထြးေနျခင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ကုမၸဏီမ်ား၏ အျမင္ကို ေဖာ္ျပ ေနသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒ ႏွင့္ ၎ႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားကို ယခုႏွစ္ အေစာ ပိုင္းတြင္ ျပန္လည္စိစစ္တည္းျဖတ္ရန္လည္း ရွိေနသည္။

ပဲခူးတိုင္း အတြင္းရွိ ဟံသာ၀တီေလဆိပ္တည္ေဆာက္ေရးတြင္ ဆန္ခါတင္စာရင္း၀င္ ကုမၸဏီတခု ျဖစ္သည့္ Muhibbah Engineering ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မန္ေနဂ်ာ Jason Kon က “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခြင့္အလမ္းေတြ အေျမာက္အမ်ားရွိပါ တယ္။ အထူးသျဖင့္ အထပ္ျမင့္ အေဆာက္အဦးေတြနဲ႔ အေျခခံ အေဆာက္ အဦးေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ စီမံကိန္းေတြကို အရွိန္ ျမွင့္ဖို႔ အတြက္ ေငြေၾကးမရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ စီမံကိန္း အမ်ားစုက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အေပၚမွာ မွီခုိေနရတယ္။” ဟု ဆို သည္။

Muhibbah ကုမၸဏီသည္ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ မူလက ေတာင္ကိုရီးယားမွ Incheon ကုမၸဏီသို႔ ခ်ထားေပးခဲ့ေသာ တႏွစ္ လွ်င္ ခရီး သည္ ၁၂ သန္း ၀န္ေဆာင္ေပးႏိုင္မည့္ ဟံသာ၀တီေလဆိပ္အတြက္ တင္ဒါျပန္လည္ေခၚယူရာတြင္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္သြင္း ရန္ အတြက္ စဥ္းစားသံုးသပ္လွ်က္ရွိသည္။