ထိုင္းေရာက္ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္သစ္

ေက်ာ္ခ

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ အေနနဲ႔ လက္ရွိကိုင္ေဆာင္အသံုးျပဳေနၾကတဲ့ ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ေတြအစား ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ စနစ္တက် စိစစ္အတည္ျပဳမယ့္ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို ေျပာင္းလဲ ကိုင္ေဆာင္ ရမွာျဖစ္ေၾကာင္း မတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလုပ္သမား၊ အလုပ္အကုိင္ႏွင့္ လူမႈဖူလုံေရး ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေၾကညာ ခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံ႐ုံး အလုပ္သမား သံအရာရွိ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္ က “အရင္ဟာက ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္၊ အခု ဟာ က သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ဆိုတာ စာအုပ္ႀကီးေပါ့၊ ေျပာင္းလိုက္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ သံအမတ္ႀကီး ေျပာတဲ့ အတိုင္းပဲ အေထာက္အထား ခိုင္မာခ်င္လို႔ေပါ့၊ ကုန္က်ေငြ စုစုေပါင္း ၁၆၀၀ ဆိုတာက ဒီဘက္အျခမ္းမွာ လုပ္ေပးမယ့္ေစ်းႏႈန္း၊ ျမန္မာျပည္ ထဲမွာ သြားလုပ္ရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္က ေစ်းႏႈန္းအတိုင္း ျဖစ္မွာေပါ့”လို႔ သူက ဧရာဝတီကိုေျပာပါတယ္။

လက္မွတ္ထုတ္ေပးႏိုင္ဖို႔ အတြက္ ထိုင္း-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံ သေဘာတူညီမႈ စာခြ်န္လႊာ အရ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ ၁၀ ခ်က္ကို အလုပ္ သမားေတြဘက္က တင္ျပ ေလွ်ာက္ထားရမွာျဖစ္ၿပီး အဲဒီအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ မျပည့္စံုသူေတြကိုေတာ့ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ ေပးမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။

သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ေလွ်ာက္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့ -
၁။ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ား ျဖည့္သြင္းရမည့္ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္း ထိန္းသိမ္းေရး ပံုစံ
၂။ မွတ္ပံုတင္မိတၱဴႏွင့္ သန္းေခါင္းစာရင္း မိတၱဴ
၃။ အလုပ္သမားမ်ား၏ ယာယီႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ မိတၱဴ
၄။ အလုပ္ေခၚစာ စာရင္းမ်ား ( List of Demand for Myanmar Worker)
၅။ အလုပ္သမားမ်ား၏ အမည္ စာရင္း (Name List of Worker)
၆။ အလုပ္ရွင္၊ အလုပ္သမား သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ (Employment Contracts)
၇။ ကိုယ္စားလွယ္လႊဲစာ (Power of Attorneys)
၈။ ႏုိင္ငံျခားသား အလုပ္သမားေလွ်ာက္လႊာပံုစံ (The Application Form for Importion foreign Workers Concerning with the Memorandum of Understanding -MoU- between Thailand and Myanmar)
၉။ ထုိင္းအလုပ္ရွင္ အမည္ပါေသာ အလုပ္လုပ္ခြင့္ လက္မွတ္ (Work Permit) မိတၱဴ
၁၀။ လက္ရွိ ႐ိုက္ကူးထားေသာ ဓာတ္ပံု
စတဲ့ အခ်က္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ အခ်က္ေတြ အျပည့္အစံုရွိၿပီးသား သူေတြအေနနဲ႔ မူလကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ၄ ႏွစ္ သက္တမ္း မကုန္ ဆံုး မီ ၆ လအလိုမွာ အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားကိုယ္တိုင္ ထုိင္းႏိုင္ငံ မိမိေနထိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္ရွိ ထိုင္းအလုပ္အကိုင္ ဌာနေတြက တဆင့္ ထိုင္း အလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာနကိုပို႔ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံ နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာအတိုင္း စိစစ္မွာလို႔ သိရပါတယ္။

“အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမားက ပထမဆံုး ၿမိဳ႕နယ္ အလုပ္သမား႐ုံးကို ေလွ်ာက္လႊာသြားတင္ရမယ္၊ အဲဒီ႐ုံးကမွ ထိုင္းအလုပ္သမား ဝန္ႀကီးဌာနကို ပို႔ေပးမွာ စာရြက္ေတြကို အဲဒီကမွ က်ေနာ္တို႔ (ျမန္မာသံ႐ုံး) ဆီကိုေရာက္လာမွာေပါ့၊ အဲဒီအခါၾကမွ သံုးပိုင္းခြဲၿပီး မွတ္ပံုတင္ရွိတဲ့လူ ဒီမွာလုပ္၊ မရွိရင္ေတာ့ ျမန္မာျပည္ျပန္လုပ္ ဆိုၿပီး ခိုင္းရမွာေပါ့”လုိ႔ ဦးေက်ာ္ေက်ာ္လြင္ က ေျပာပါတယ္။

အလုပ္သမားေတြရဲ႕ ေလွ်ာက္လႊာေတြကို ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာ သံ႐ုံး သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရး ဌာနစိတ္က တဆင့္ သတင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားမွတ္ပံုတင္ေရး ဦးစီးဌာန စိစစ္ေရး ပံုစံေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ သတင္း ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဝန္ႀကီးဌာန ေတြကို ေပးပို႔ကာ ႏိုင္ငံသား ဟုတ္၊ မဟုတ္ စိစစ္ အတည္ ျပဳခ်က္ရယူၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံ႐ုံးရွိ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရး ဌာနကို ျပန္လည္ေပးပို႔မွာ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

“ႏုိင္ငံသားမွန္ကန္ေၾကာင္း စိစစ္ျပန္ၾကား စာရရွိၿပီးေသာ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားသည္ ျမန္မာသံ႐ုံးရွိ သာမန္ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရး ဌာနစိတ္၌ ႏုိင္ငံသား စိစစ္ေရးကတ္ မူရင္း၊ အိမ္ေထာင္စု ဇယားမူရင္းတုိ႔အား တင္ျပ၍ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ သတင္း ရဲတပ္ဖဲြ႔မွ သာမန္ျမန္မာႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ကုိ ထုတ္ယူရမည္ျဖစ္ ပါသည္”လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလုပ္သမား၊ အလုပ္အကုိင္ႏွင့္ လူမႈဖူလုံေရးဝန္ႀကီးဌာန ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္က ဆိုပါတယ္။

အဲဒီေနာက္ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံ႐ုံး သာမန္ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ထုတ္ေပးေရး ဌာနစိတ္ကေန ပထမဆံုး ေလွ်ာက္လႊာစတင္ ခဲ့တဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံ အလုပ္အကိုင္ဌာန အဆင့္ဆင့္ ျပန္ပို႔ေပးၿပီး အလုပ္အကိုင္ဌာနရဲ႕ အေၾကာင္းၾကားစာ၊ အလုပ္ရွင္ရဲ႕ အလုပ္ေခၚစာ (Demand Letter)နဲ႔ အတူ မယ္ဆိုင္၊ မဲေဆာက္နဲ႔ ရေနာင္းတို႔မွာ ဖြင့္လွစ္ထားတဲ့ One Stop Service Center ေတြထဲက မိမိတို႔ အဆိုျပဳထားတဲ့ စခန္းကိုသြားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

One Stop Service Center မွာ အလုပ္ရွင္နဲ႔ အလုပ္သမား ခန္႔ထားမႈ ဆိုင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ျပည္ပ အလုပ္ အကိုင္ အလုပ္သမားသက္ေသခံ ကတ္ျပားထုတ္ယူၿပီး ထိုင္းႏိုင္ငံ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဌာနက ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာနဲ႔ ယာယီ အလုပ္ လုပ္ကိုင္ခြင့္လက္မွတ္(Temporay Work Permit) ရရွိေရး ေဆာင္ရြက္ရမွာပါ။

ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္မွာ ျပည္ဝင္ခြင့္ဗီဇာ သက္တမ္းတိုးၿပီးရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ မိမိတို႔အလုပ္လုပ္ကိုင္တဲ့ ၿမိဳ႕နယ္က အလုပ္သမား႐ုံးမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ လက္မွတ္ (Work Permit) ေလွ်ာက္ထားၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ရဲ႕ စုစုေပါင္းတန္ဖိုးကေတာ့ ဘတ္ ၁၆၀၀ ကုန္က်မွာျဖစ္ပါတယ္။ အစဦးမွာ ဘတ္ ၅၀၀ ေပးသြင္းၿပီး သာမန္ ႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ယူခ်ိန္မွာ ဘတ္ ၁၀၃၀၊ နယ္စပ္ရွိ One Stop Service Centre မွာ ျပည္ပအလုပ္အကုိင္ အလုပ္ သမား သက္ေသခံ ကတ္ျပား ထုတ္ယူခ်ိန္မွာ ထုိင္း ဘတ္ ၇၀ ေပးသြင္းရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဒီလ ၁၈ ရက္ေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့ အလင္း သတင္းစာမွာလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ေပ်ာက္ဆံုး၊ ပ်က္စီးသြားရင္ေတာ့ စာအုပ္ရဲ႕ တန္ဖိုး ဘတ္ ၉၀၀ ရဲ႕ သံုးဆ ဘတ္ ၂၇၀၀ နဲ႔ ဝန္ေဆာင္စရိတ္ ဘတ္ ၇၀၀ စုစုေပါင္း ၄၃၀၀ ဒဏ္ေၾကး ေပးေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ သက္တမ္း ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ျမန္မာ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ သာမန္ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ကို ေျပာင္းလဲသံုးစြဲစရာမလိုေသးဘဲ ၄ ႏွစ္ သက္တမ္းျပည့္တဲ့အထိ သံုးစြဲႏိုင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံ႐ုံး သာမန္ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရး ဌာနစိတ္မွာ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရးအတြက္ ေလွ်ာက္လႊာေပးပို႔ၿပီး ႏိုင္ငံသား ဟုတ္၊ မဟုတ္ စစ္ေဆးအတည္ျပဳခ်က္ ရယူရမွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံသား မွန္ကန္ေၾကာင္း စိစစ္ျပန္ၾကားခ်က္ကို ေစာင့္ဆိုင္းဖို႔ မလိုဘဲ ထိုင္းႏိုင္ငံ အလုပ္ အကိုင္ ဌာနရဲ႕ အေၾကာင္းၾကားစာ၊ ထိုင္းအလုပ္ရွင္ရဲ႕ အလုပ္ေခၚစာ(Demand Letter)နဲ႔ အတူ မယ္ဆိုင္၊ ရေနာင္းနဲ႔ မဲေဆာက္ၿမဳိ႕ေတြမွာရွိတဲ့ One Stop Service Center ေတြမွာ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ လုပ္သူေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္အတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ သက္တမ္း ကုန္သူေတြအတြက္ အသစ္ေျပာင္းလဲထုတ္ေပးမယ့္ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ လုပ္ငန္းစဥ္ ေတြမွာ တင္းက်ပ္တဲ့ စိစစ္မႈေတြ၊ အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ ႐ႈပ္ေထြးလြန္းတဲ့ အစီအစဥ္ေတြေၾကာင့္ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္ သမား ေတြအေနနဲ႔ အခက္ႀကံဳေတာ့မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြနဲ႔ အလုပ္ သမားအေရး ေစာင့္ၾကည့္ေနသူေတြက ေဝဖန္ေနၾကပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြ ေနထိုင္လုပ္ကုိင္ခြင့္ လက္မွတ္ေတြထုတ္ေပးရာမွာ အလုပ္သမားေတြ အတြက္ ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနဲ႔ လြယ္လြယ္ကူကူ ေဆာင္ရြက္လို႔ရေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့စနစ္ေတြျဖစ္ဖို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြကို မၾကာ ခဏ တင္ျပခဲ့ေပမယ့္ အခုထုတ္ေပးမယ့္ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ေလွ်ာက္ထားရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြဟာ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္ သမားေတြအတြက္ အခက္အခဲေတြျဖစ္ေစလိမ့္မယ္လို႔ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြနဲ႔ ကေလးေတြအတြက္ ပညာေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ ပညာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ေဖာင္ေဒးရွင္း (FED) ရဲ႕ အမႈေဆာင္ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးထူးခ်စ္က ေျပာပါတယ္။

“အခုလုပ္မယ့္ ဟာက ပိုၿပီးေတာ့ ႐ႈပ္ေထြးေစတယ္ဗ်၊ ဥပမာအားျဖင့္ဆိုလို႔ရွိရင္ အလုပ္သမားေတြ ၄ ႏွစ္သက္တမ္းကုန္လို႔ ျပန္ၿပီး ဆက္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အဓိက ႏိုင္ငံသား စိစစ္ရမယ္ဆိုတာရယ္၊ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္ေထာင္စုစာရင္းေတြ ျပရမယ္ဆိုတာရယ္၊ ႏိုင္ငံသား စိစစ္ေရး ကတ္ျပား (မွတ္ပံုတင္) ျပရမယ္ ဆိုတာရယ္၊ က်ေနာ္တို႔ အေတြ႔အႀကံဳအရ အလုပ္သမားအမ်ားစုက သူတို႔ ေတာင္းဆိုတဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြ မရွိဘူးဗ်”လို႔ ဧရာဝတီကိုေျပာပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မွာ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ကို အသံုးျပဳၿပီး ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ ေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမား ကိုႏိုင္လြင္ က “က်ေနာ္ကေတာ့ မွတ္ပံုတင္၊ သန္ေခါင္းစာရင္းေတြ အဆင္သင့္ရွိေတာ့ က်ေနာ့္အတြက္ သိပ္ခက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ထင္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ဒီမွာရွိတဲ့ သူငယ္ခ်င္းအမ်ားစုက အဲဒီ အေထာက္အထားေတြ မရွိၾကေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ အခက္အခဲ ျဖစ္မွာေပါ့”လို႔ ေျပာပါတယ္။

အခုျပဳလုပ္ေပးမယ့္ သာမန္ႏိုင္ငံသားလက္မွတ္ကို တရားမဝင္ပြဲစားေတြနဲ႔ လုပ္စရာမလိုေၾကာင္း၊ လိမ္လည္ခံရႏိုင္ေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ အလုပ္သမား၊ အလုပ္အကုိင္ႏွင့္ လူမႈဖူလုံေရး ဝန္ႀကီးဌာနရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာ ပါရွိေပမယ့္ အဲဒီေၾကညာခ်က္ကို အစိုးရ သတင္းစာေတြ အပါအဝင္ ျမန္မာအစိုးရေရာ ထိုင္းႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ျမန္မာသံ႐ုံးတို႔ကပါ အလုပ္သမားေတြအၾကား က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ခ်ျပေပးေနတာ မေတြ႔ရပါဘူး၊ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ပြဲစားေတြကေတာ့ ဒီအေၾကာင္းကို အစုိးရ မထုတ္ျပန္ခင္ကတည္းက သိထားႏွင့္ၾကၿပီျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္သမားေတြကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ ထိုင္း-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံအစိုးရ အၾကား နားလည္မႈ စာခြ်န္ လႊာ (MOU) အရ ၄ ႏွစ္သက္တမ္းရွိတဲ့ ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ေတြ ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကလည္း ကိုယ္တိုင္ လုပ္ ေဆာင္ႏိုင္ေၾကာင္း ပြဲစားမလိုေၾကာင္းေျပာေပမယ့္ လုပ္ငန္း အစီအစဥ္ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိခြင့္မရတဲ့ ျမန္မာ ေရႊ႕ေျပာင္း လုပ္သား ေတြအေနနဲ႔ အမ်ားစုက ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ပြဲစားေတြကို မတန္တဆ ေစ်းေတြေပးၿပီး တဆင့္လုပ္ကိုင္ ခဲ့ၾကရတာပါ။

ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ေတြ လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကဆိုရင္ ေရႊ႕ေျပာင္း ျမန္မာအလုပ္သမားေတြက အစိုးရ အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ ေနရပ္ရင္း အိမ္ေတြမွာ သြားၿပီးအခြန္ေကာက္မလားဆိုၿပီး အမ်ဳိးမ်ဳိးစုိးရိမ္မႈေတြရွိခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ေနရပ္ရင္း လိပ္ စာေတြအတိအက် ေပးစရာမလို၊ မွတ္ပံုတင္ရွိရင္ေတာင္ ေပ်ာက္ဆံုး ဆိုတဲ့ အေနနဲ႔ လုပ္ေပးတဲ့ ၾကားပြဲစားေတြကိုပဲ အားကိုးခဲ့ၾက ရပါတယ္။

မဟာခ်ဳိင္ၿမိဳ႕နယ္မွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ေစာေက်ာ္ေက်ာ္ဝင္း က “က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္(အစိုးရ) လူႀကီးေတြက က်ေနာ္တို႔လို မရွိဆင္းရဲသား အလုပ္သမားေတြကို ဒုကၡမေတြ႔ေအာင္ တခါမွ အကာအကြယ္မေပးဘူး။ က်ေနာ့္မိန္းမ ဆိုရင္ ထိုင္း ေတာင္ေပၚသား ကတ္ကိုင္တာ အခုလို ပိုက္ဆံေတြလည္းခဏခဏ မကုန္ဘူး၊ ဒုကၡလည္း မခံရဘူး။ က်ေနာ္က ျမန္မာစာ မဖတ္တတ္ဘူး၊ အခုကိုင္ ေနတဲ့ ယာယီပတ္စပို႔တုန္းကလည္း ပြဲစားေတာင္းတဲ့ေစ်းနဲ႔ပဲ လုပ္ခဲ့ရတာ၊ ေနာက္ပိုင္းလည္း ရက္တိုးခတို႔ ဘာတို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ ေပးေနရတာ၊ အခုအသစ္က မွတ္ပံုတင္ေတြပါ လိုတယ္ဆိုေတာ့ ပိုဆိုးမွာေပါ့”လို႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန MOU ေတြနဲ႔ လာၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ အလုပ္သမားေတြကေတာ့ မွတ္ပံုတင္၊ သန္းေခါင္စာရင္း ေတြရွိၾကေပမယ့္၊ ထိုင္းမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနၾကသူေတြနဲ႔ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ သန္းေခါင္စာရင္း ေရာ မွတ္ပုံတင္ေရာ မရွိၾကတဲ့အျပင္ တခ်ဳိ႕တိုင္းရင္းသားေတြဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မျပန္ဘူးေသးတဲ့ လူေတြေတာင္ရွိတယ္လို႔ ဦးထူးခ်စ္က ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ အလုပ္သမား၊ အလုပ္အကိုင္ႏွင့္ လူမႈဖူလံုေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္တဲ့ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ အသစ္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အစီအစဥ္ေတြဟာ အလုပ္သမားေတြအတြက္ ႐ႈပ္ေထြး ခက္ခဲတဲ့အတြက္ တရားမဝင္ အလုပ္သမား ေတြ ပိုမ်ား လာႏိုင္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

“ဒီေလာက္ ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ဟာေတြကို အလုပ္သမားေတြအေနနဲ႔က ဘယ္လိုမွလုပ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး၊ အရင္တုန္းကတည္းက ပြဲစား ေတြကပဲ သက္ဆိုင္ရာ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ေပးေနၾကတာပဲေလ၊ အခု ေၾကညာခ်က္ဟာလည္း သူတို႔ (အစိုးရ) နဲ႔ေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ကိုင္ေနၾကတဲ့ ပြဲစားအလုပ္အကိုင္ရွာေဖြေရး ကုမၸဏီေတြပဲ ပိုၿပီးေတာ့ အက်ဳိးအျမတ္ရွိႏိုင္တဲ့ ေၾကညာခ်က္လို႔ပဲ က်ေနာ္ကျမင္တယ္၊ အစီအစဥ္ေတြက တရားမဝင္အလုပ္သမားေတြ ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားေစႏိုင္တယ္လို႔ က်ေနာ္ေတာ့ျမင္တယ္”လို႔ ဦးထူးခ်စ္က ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ အစိုးရက ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ထုတ္ေပးေရး အစီအစဥ္ဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မဟုတ္ တဲ့ တျခားႏိုင္ငံသားေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံသား ခံယူေနထိုင္မွာကိုစိုးရိမ္လို႔ ကာကြယ္တဲ့အေနနဲ႔ လုပ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေပမယ့္ ျမန္မာ အစိုးရ ဌာနဆိုင္ရာ အသီးသီးအတြက္ ဝင္ေငြ ရေပါက္ရလမ္းေတြ ရွာေပးေနတယ္လို႔ ခံစားရေၾကာင္းလည္း သူကဆက္ေျပာပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ အခုအစီအစဥ္ဟာလည္း ေနာက္က်ေနၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က လုပ္လာခဲ့တဲ့ ၄ ႏွစ္သက္တမ္းရွိ ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ေတြကလည္း သက္တမ္းကုန္ေနလို႔ လတ္တေလာမွာ ျမန္မာအလုပ္သမားေတြ ေန႔စဥ္အဖမ္းခံေနရၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ခံေနၾက ရတယ္လို႔ အလုပ္သမားအေရး ေဆာင္ရြက္ေနသူေတြက ေျပာပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အတြင္းမွာတင္ သက္တမ္း ကုန္ဆံုးမယ့္ အလုပ္သမားဦးေရ ၁၇ သိန္းရွိေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ထိုင္းႏိုင္ငံမွာေတာ့ ျမန္မာအလုပ္သမား စုစုေပါင္း ၃ သန္းခန္႔ရွိၿပီး ၂၀၀၉ ခုႏွစ္က စတင္လုပ္ေပးခဲ့တဲ့ ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ အစီအစဥ္မွာေတာင္ ၁၇ သိန္းပဲ လုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ အခုလုပ္ေပးမယ့္ သာမန္ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ အစီအစဥ္ကေတာ့ အရင္ ယာယီ ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ထက္ ေလွ်ာက္လႊာ တင္ရာမွာ တင္းက်ပ္ထားေပမယ့္ အလုပ္သမားေတြၾကားထဲမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မသိရွိၾက ေသးပါဘူး။