ကင္ဆာကို ဖိတ္ေခၚေနေသာ ေရာေႏွာဆီ ႏွင့္ ျပန္ေၾကာ္ဆီမ်ား (၃)

သက္ထားေဆြ

ဈေးကွက်ထဲက ဆီတွေကို ဘယ်လိုစစ်ဆေး အရေးယူသလဲ

ေျမပဲဆီဟု တံဆိပ္ ကပ္ထားၿပီး ေျမပဲဆီမဟုတ္ဘဲ စားအုန္းဆီႏွင့္ အျခားစားသုံးဆီ အေရာမ်ားကို စစ္ေဆးေတြ႕ရွိရ၍ ေတာ္ဝင္နဒီ၊ Lucky ၊ SS၊ ေ႐ႊမိုး၊ စိန္သရဖူ၊ စံထိပ္တန္း၊ ေ႐ႊစင္၊ ေ႐ႊကမာၻ၊ Family စသည့္ အမွတ္တံဆိပ္ ၁၈ မ်ိဳးကို ေဈးကြက္အတြင္းမွ အျမန္ဆုံးျပန္လည္ ႐ုပ္သိမ္းရန္ႏွင့္ ဆက္လက္ ထုတ္လုပ္ေနပါက အမ်ိဳးသား အစားအေသာက္ ဥပေဒ ပုဒ္မ (၂၈) ခ အရ အေရးယူသြားမည္ဟု က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီးဌာနက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္က ထုတ္ျပန္ ထား သည္။

ယင္းကဲ့သို႔ အမွတ္တံဆိပ္ကပ္ ပါကင္ဘူးမ်ားကို အေရးယူရ လြယ္ကူေသာ္လည္း ခြက္ျခင္ျဖင့္ ေရာင္းခ်ေသာ ဆီမ်ားကို စစ္ေဆး အေရးယူရာတြင္ အခက္ခဲရွိသည္ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနမွ တိုင္းဦးစီးမႉး ဦးျမင့္ခ်ိဳ က ေျပာသည္။

“Lose Cargo(အမွတ္တံဆိပ္ မပါေသာပုံးဆီ) ကိုလည္း FDA နဲ႕ေပါင္းၿပီးေတာ့ ေဈးကြက္ထဲမွာ ၾကည့္တဲ့အခါ လူေတြ စားသုံးရန္ သင့္လား၊ မသင့္ဘူးလား၊ ေဘးဥပါဒ္ျဖစ္လား။ ျဖစ္နိုင္ရင္ေတာ့ ဒါမ်ိဳးေတြကို Action ယူသြားဖို႔ရွိတယ္”ဟု လည္း ၎က ေျပာျပသည္။

အဆိုပါကုန္ပစၥည္းသည္ စားသုံးသူ ထိခိုက္နစ္နာၿပီး ေဈးကြက္တြင္ ဆက္လက္မျဖန႔္သင့္ဟု စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာန က ဆုံးျဖတ္ပါက အရင္ဆုံး သတိေပးသည့္ အပိုင္းကို လုပ္ေဆာင္ေၾကာင္း ဦးျမင့္ခ်ိဳက ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။

“ဒါမွမရရင္ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ သတိေပးတယ္။ ေဈးကြက္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ပစၥည္းေတြ ျပန္သိမ္းခိုင္းတယ္။ နစ္နာမႈရွိခဲ့ရင္ ေလ်ာ္ေၾကးေပးခိုင္းမယ္။ ဒီအပိုင္းေတြကိုေက်ာ္ၿပီး သူက မလိုက္နာဘူးဆိုရင္ ဥပေဒအရ တရားစြဲၿပီး အေရးယူမယ္”ဟု လည္း ၎က ဆိုသည္။

လက္ရွိ အခ်ိန္ထိ ေဈးကြက္အတြင္းမွ ဆီမ်ားကို စစ္ေဆးအေရးယူမႈ အပိုင္းအား ထိထိေရာက္ေရာက္ မလုပ္နိုင္ေသး ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ စားသုံးဆီဆိုင္ရာ စံခ်ိန္စံၫႊန္း သတ္မွတ္ခ်က္သည္လည္း အတည္မျပဳနိုင္ေသးေၾကာင္း၊ Food Adaptation law ကိုလည္း ေရးဆြဲေနဆဲျဖစ္ၿပီး ယခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွသာ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္နိုင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေနျပည္ေတာ္ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA)မွ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ က ေျပာသည္။

ဆီလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ပါက ပထမအဆင့္အေနျဖင့္ စက္မႈႀကီးၾကပ္ လိုင္စင္ႏွင့္ စည္ပင္သာယာ လုပ္ငန္းလိုင္စင္ ရွိထားရ မည္ျဖစ္ၿပီး ေနာက္တဆင့္တြင္ FDA ေထာက္ခံခ်က္ ရယူထားရမည္ ျဖစ္သည္။

ခြက္ျခင္ ေရာင္းခ်သဴမ်ားအေနျဖင့္ မည္သည့္ေနရာက ဝယ္ယူေၾကာင္း အေထာက္ထားေျပစာ (ေငြရွင္း ေဘာက္ခ်ာ) ရယူထားရန္လိုၿပီး တာဝန္ရွိသူမ်ား စစ္ေဆးသည့္အခါ ယင္း အေထာက္အထားကို ျပသနိုင္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ တိုင္း ေဒသႀကီး အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA)မွ ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာ ေဒၚခင္ေစာလွ က ေျပာသည္။

ပြန်ကြော်ဆီ နှင့် ကင်ဆာ

ဆီကို ထပ္ခါထပ္ခါ အသုံးျပဳ ေၾကာ္ေလွာ္ျခင္းျဖင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ဓာတု ဓာတ္ေပါင္းအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲ သြားနိုင္ေၾကာင္း သိရွိသူ နည္းပါးလွသည္။

ေျမာင္းဆီႏွင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အသုံးျပဳ ေၾကာ္ေလွာ္ေသာဆီတြင္ ခဲ၊ အာဆင္းနစ္ႏွင့္ ကင္ဆာ ျဖစ္ေစေသာ Dioxin ဓာတ္ ပါဝင္ၿပီး ယင္းသည္ အျပင္းထန္ဆုံးေသာ ကင္ဆာျဖစ္ေစသည့္ ဓာတ္ျဖစ္ေၾကာင္း WHO က သတ္မွတ္ထားသည္။

အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္လည္ျပဳလုပ္ထားေသာ ေျမာင္းဆီတြင္ Formaldetyde (ေဖာ္မလင္ ဓာတ္ပစၥည္း)ႏွင့္ Bleaching Agents (ခြၽတ္ေဆး ဓာတ္ပစၥည္းမ်ား) ပါဝင္ ျဖစ္ေပၚလာၿပီး စားသုံးမိပါက ေသြးျဖဴဥမ်ား ပ်က္စီးျခင္း၊ အစာေျခ လမ္းေၾကာင္း အဂၤါမ်ား၏ အျမႇေးပါးပ်က္စီး၍ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္း၊ ယင္းမွတဆင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစနိုင္ျခင္း၊ ခဲဓာတ္ႏွင့္ အာဆင္းနစ္ ဓာတ္ သည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း အသည္းကို အဆိပ္သင့္ေစၿပီး ကေလးမ်ားတြင္ ႀကီးထြားမႈေႏွးေကြးျခင္း စသည္တို႔ ျဖစ္လာ နိုင္ေၾကာင္း အစားအေသာက္ ပညာရွင္ ေဒါက္တာ စိုးခိုင္က ေျပာသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံအတြင္း ေျမာင္းဆီေခၚ ျပန္ေၾကာ္ဆီကို လြန္ခဲ့သည့္ ၅ ႏွစ္ခန႔္က မႏၲေလးဘက္တြင္ စတင္သိရွိ ေဖာ္ထုတ္ နိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ယင္းဆီမွာ နယ္စပ္လမ္းေၾကာင္းမွ ဝင္ေရာက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဆီကုန္သည္မ်ားႏွင့္ ဆီလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဥကၠ႒ ဦးကိုႀကီး က “ေျမာင္းဆီ၊ ျပန္ေၾကာ္ ဆီ ဆိုတာ အသုံးျပဳၿပီးသားေတြကို ျပန္ခ်က္ထားတဲ့ဆီ၊ သူ႕ကို သုံးစြဲျခင္းအားျဖင့္ ကင္ဆာေတြဘာေတြ ျဖစ္ဖို႔ ေတာ္ေတာ္ေလး မ်ားတယ္”ဟု ေျပာသည္။

အဆိုပါ ေျမာင္းဆီဝင္ေရာက္လာသည့္ လမ္းေၾကာင္းကို စုံစမ္းရာ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္မွ ဝင္လာသည္ကို ေတြ႕ရွိရေၾကာင္း၊ ထို႔ေနာက္ မိုဘိုင္းတင္း(Mobile Team) ျဖင့္ စစ္ေဆး အေရးယူမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေသာေၾကာင့္ ဝင္ေရာက္မႈ အနည္းငယ္ ေလ်ာ့က်လာေၾကာင္းလည္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။

ကင္ဆာေရာဂါ ျဖစ္ေစနိုင္ၿပီး အႏၲရာယ္ႀကီးေသာ ျပန္ေၾကာ္ဆီကို FDA ကလည္း တားျမစ္ထားသည္။

စားေသာက္ကုန္ လုပ္ငန္းမ်ားမွ ထြက္လာေသာ အသုံးျပဳၿပီး ဆီမ်ားကို သီးသန႔္အမွတ္အသား ျပဳလုပ္ၿပီး စနစ္တက် စြန႔္ပစ္ ရန္ လည္း ၫႊန္ၾကား ထားသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ ဆီကုန္သည္ႏွင့္ ဆီလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းမွ တြဲဖက္ အတြင္းေရးမႉး ဦးပိုင္ၿဖိဳးသန႔္က “က်ေနာ္တို႔က ဒီလို သုံးတဲ့ ပုံစံေတြကအစ ေျပာင္းရမယ္။ တခ်ိဳ႕အေၾကာ္ဆိုင္ေတြ ၾကည့္လိုက္၊ ဆီက မည္းတူးေနေအာင္ ေၾကာ္တာ။ ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ရင္ေတာ့ ဘာဆီပဲစားစား ဒီလိုစားရင္ ေသမွာပဲ။ ဘယ္ေလာက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ ဆီျဖစ္ပါေစ၊ ဒီလိုမ်ိဳး သုံးေနရင္ေတာ့ အႏၲရာယ္ရွိမွာပဲ”ဟု ေျပာဆိုသည္။

စားသုံးရန် သင့်လျော်သည့် ဆီအမျိုးအစား ဆိုတာ

စားသုံးရန္ အသင့္ေလ်ာ္ဆုံး ဆီမွာ မျပည့္ဝဆီ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး ေျပာင္းဖူး၊ ပဲပိစပ္၊ ေနၾကာ၊ မုန္ညင္း၊ အုန္းသီး၊ ႏွမ္း ႏွင့္ ေျမပဲ၊ ဖြဲႏု တို႔မွ ရရွိေသာ ေနၾကာဆီ၊ ပဲပိစပ္ဆီ၊ မုန္ညင္းဆီ၊ သံလြင္ဆီ၊ အုန္းဆီ၊ ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ၊ ဖြဲႏုဆီမ်ား ျဖစ္ သည္။

မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး ဆီကုန္သည္မ်ားႏွင့္ ဆီလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္း ဥကၠ႒ ဦးကိုႀကီးက “အဓိက ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီက ျမန္မာတျပည္လုံးက ႀကိဳက္လည္း ႀကိဳက္တယ္။ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီၿပီး စားလာလည္း ဘာမွ အႏၲရာယ္မရွိဘူး။ WHO က လည္း ဒီဆီေတြက က်န္းမာေရးနဲ႕ ညီၫြတ္တယ္၊ ႏွလုံး ေသြးတိုး မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ေတြ ရတယ္”ဟု ေျပာသည္။

လူဦးေရ တိုးပြားလာၿပီး ကုန္ေဈးႏႈန္း ႀကီးျမင့္လာေသာ ယေန႕ေခတ္အခါတြင္ ပဲဆီ၊ ႏွမ္းဆီ စစ္စစ္မွာ လူတိုင္းစားနိုင္ သည့္ အရာ မဟုတ္ေတာ့ေပ။

ျမန္မာနိုင္ငံ ဆီကုန္သည္ႏွင့္ ဆီလုပ္ငန္းရွင္မ်ား အသင္းမွ ရရွိေသာ စာရင္းမ်ားအရ ျမန္မာနိုုင္ငံသား ၁ ဦးသည္ ၁ ႏွစ္လွ်င္ ဆီ ၆ ပိႆာႏႈန္း သုံးစြဲရာ၊ ျပည္တြင္းလိုအပ္ခ်က္ တန္ခ်ိန္ ၆ သိန္း ေက်ာ္၊ ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ကုန္ စသည့္ လုပ္ငန္းမ်ား အပါအဝင္ ၁ ႏွစ္လွ်င္ ဆီလိုအပ္ခ်က္မွာ တန္ခ်ိန္ ၁ သန္း ခန႔္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ျပည္တြင္းမွ ပဲဆီ ထုတ္လုပ္နိုင္မႈသည္ တန္ခ်ိန္ ၃ သိန္းခန႔္၊ ႏွမ္းဆီ၊ ေနၾကာဆီ အပါအဝင္ အျခားဆီ ထုတ္လုပ္နိုင္မႈ သည္ တန္ခ်ိန္ ၁ သိန္း၊ စုစုေပါင္း တန္ခ်ိန္ ၄ သိန္းခန႔္သာ ထုတ္လုပ္နိုင္၍ ျပည္ပမွ ႏွစ္စဥ္ တန္ခ်ိန္ ၆ သိန္း ခန႔္ တင္သြင္းေနရ သည္။

စားအုန္းဆီ တင္သြင္းခဲ့သည္မွာ စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္သည္။

ဝင္ေငြ၊ ထြက္ေငြ မမွ်တေသာ အေျခခံ လူတန္းစားမ်ားအတြက္ ေဈးႏႈန္းခ်ိဳသာေသာ စားအုန္းဆီသည္ ပစ္မွတ္တခု ျဖစ္လာခဲ့သည္။

လက္ရွိတြင္လည္း စားအုန္းဆီသည္ ျပည္တြင္း ဆီေဈးကြက္၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း နီးပါးကို ရယူထားနိုင္သည္။

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး စားသုံးသူေရးရာ ဦးစီးဌာနမွ တိုင္းဦးစီးမႉး ဦးျမင့္ခ်ိဳက “နိုင္ငံအတြက္ လိုေနတဲ့ စားသုံးဆီကို ျဖည့္ဖို႔အတြက္ အေကာင္းဆုံးက စားအုန္းဆီပဲ။ ေဈးႏႈန္းအရေရာ၊ က်ေနာ္တို႔က စားအုန္းဆီမွ တင္သြင္းခြင့္ ျပဳထားတာ မဟုတ္ဘူး။ ဘယ္ဆီျဖစ္ျဖစ္ တင္သြင္းခြင့္ျပဳထားတယ္။ ေဈးႏႈန္းအရ ျဖန႔္ခ်ိဖို႔ အသင့္ဆုံးက စားအုန္းဆီ ျဖစ္တဲ့ အတြက္ စားအုန္းဆီပဲ ေပးသြင္းတယ္”ဟု ေျပာသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသို႔ တင္သြင္း ေရာင္းခ်ေနေသာ စားအုန္းဆီမ်ား ၏ အနိမ့္ဆုံး အရည္အေသြးကို (Cloud Point) CP 8 ဟု သတ္မွတ္ထားသည္။

ယင္းအမွတ္ထက္ ျမင့္ပါက စက္မႈကုန္ၾကမ္း အျဖစ္သာ အသုံးျပဳသင့္ၿပီး လက္ရွိ ေဈးကြက္ထဲတြင္ CP 8 ႏွင့္ CP 6 ကို တင္သြင္းမႈ မ်ားေၾကာင္း စားအုန္းဆီ တင္သြင္းေရာင္းခ်ေသာ လုပ္ငန္းရွင္ တဦးထံမွ သိရသည္။

ဥပဒေဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုလည်းရှိ

ေရာေႏွာဆီမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အေရးယူမႈအပိုင္းတြင္ FDA ႏွင့္ စားသုံးသူ အကာအကြယ္ ေပးေရး ဥပေဒၾကား အျငင္း ပြားစရာလည္း ျဖစ္ေနသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါး ကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန(FDA) က မည္သည့္ ပစၥည္း၊ ဆီ အမ်ိဳးအစားမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာေၾကာင္း အာဟာရ တန္ဖိုး စာရင္း Nutrition Fact တြင္ တရားဝင္ေဖာ္ျပပါက ေရာေႏွာခြင့္ ျပဳထားသည္။

စားသုံးသူ အကာအကြယ္ ေပးေရး ဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၀ (စ) တြင္ အမ်ိဳးအစားတူ အရည္အေသြးနိမ့္ ကုန္စည္ကို ေရာေႏွာ ေရာင္းခ်ျခင္းႏွင့္ အမ်ိဳးအစားမတူ စားသုံးရန္ မသင့္ေသာ ကုန္စည္ကို ေရာေႏွာ ေရာင္းခ်ျခင္းျဖင့္ စားသုံးသူအား လိမ္လည္ လွည့္ျဖားျခင္း မျပဳရန္ တားျမစ္ထားသည္။

တားျမစ္ခ်က္အား ခ်ိဳးေဖာက္ေၾကာင္း ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရလွ်င္ ၃ ႏွစ္ထက္မပိုေသာ ေထာင္ဒဏ္ျဖစ္ေစ၊ က်ပ္ သိန္း ၅၀ ထက္ မပိုေသာ ေငြဒဏ္ ျဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ ႏွစ္ရပ္လုံးျဖစ္ေစ ခ်မွတ္ျခင္းခံရမည္ဟု ျပဌာန္းထားသည္။

ယင္းစားသုံးသူ အကာအကြယ္ ေပးေရး ဥပေဒကိုလည္း အသစ္ျပန္လည္ ေရးဆြဲေနေၾကာင္း သိရသည္။

“အဓိကက စားသုံးဆီကို ဓာတ္ခြဲစမ္းသပ္တဲ့အေျဖက စကားေျပာတယ္”ဟု ယခင္က ဗဟိုတရား႐ုံး ေရွ႕ေန တဦး ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ဥပေဒပညာရပ္ ဆိုင္ရာ စာေရးဆရာ ဦးေနမင္းက ေျပာသည္။

အမ်ိဳးအစားႏွစ္ခု ေရာေႏွာရာတြင္ က်န္းမာေရးကို မထိခိုက္ေစနိုင္ေၾကာင္း တိက်သည့္ ဓာတ္ခြဲခန္း အေျဖထြက္ပါက ေရာေႏွာျခင္းသည္ ျပႆနာ မရွိနိုင္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ စားသုံးရန္ မသင့္ေလ်ာ္ဘဲ လူကို အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစနိုင္ေသာ ေရာေႏွာျခင္းကိုမူ ခြင့္မျပဳသင့္ေၾကာင္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။

မည္သည့္ စားေသာက္ကုန္ ပစၥည္းမဆို ပါဝင္ပစၥည္းမ်ားကို ပါကင္ေပၚတြင္ ေဖာ္ျပရန္လိုေၾကာင္း၊ စားသုံးဆီမ်ား တြင္ လည္း မည့္သည့္ဆီ အမ်ိဳးအစားမ်ား ေရာေႏွာထားေၾကာင္း စံႏႈန္းသတ္မွတ္ကာ တိတိက်က် ေဖာ္ျပၿပီး ေရာင္းခ်ပါက အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဦးေနမင္းက ေျပာသည္။

“အဲဒီစံႏႈန္း သတ္မွတ္ခ်က္ကို စားေသာက္ကုန္ စစ္ေဆးတဲ့အဖြဲ႕ေတြက ေထာက္ခံတယ္၊ အတည္ျပဳတယ္ဆိုတဲ့ ေထာက္ခံ ခ်က္ လက္မွတ္။ အဲဒီ သက္ေသခံ လက္မွတ္ေလးလည္းပါရင္ အေကာင္းဆုံး ထုတ္လုပ္မႈနဲ႕ ေဈးကြက္မွာလည္း စားသုံးသူ ေတြအတြက္ စိတ္ခ်ရတဲ့ အေနအထားရွိမွာေပါ့”ဟုလည္း ဦးေနမင္းက ေျပာဆိုသည္။

ယင္းကဲ့သို႔ စိတ္ခ်ရေသာ ထုတ္လုပ္မႈပုံစံကို ေသခ်ာစြာ မလုပ္ေဆာင္နိုင္သမွ် ကာလပတ္လုံး ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ မေက်ာ့ တို႔လို လူေပါင္းမ်ားစြာထံသို႔ ေရာဂါမ်ိဳးစုံက မဖိတ္ေခၚဘဲ ေရာက္လာေနဦးမည္သာ။ ။