စုန္းျပဴးေတြ ရွင္သန္ေနတဲ့ ေရသန္႔ေစ်းကြက္

ထက္ေခါင္လင္း/Myanmar Now

ရန္ကုန္၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ ဦးအာကာမ်ိဳး ေနပူထဲက အိမ္ျပန္လာတဲ့တေန႔ ေသာက္မယ့္ ေရသန္႔ထဲ အနည္ေတြ ေတြ႕လိုက္ရတဲ့ တဒဂၤမွာ အေတာ္ေလး စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္သြားပါတယ္။

အနည္ထိုင္သြားေအာင္ ခဏေစာင့္ၿပီး ေသာက္လိုက္တဲ့အခါမွာလည္း ေရက သံေခ်းနံ႔ ထြက္ေနတာေၾကာင့္ ရန္ကုန္၊ ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ လိပ္စာတပ္ အဲဒီေသာက္ေရသန္႔တံဆိပ္ကို ဘယ္ေတာ့မွ မသံုးဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့အေၾကာင္း သူက ေျပာျပတယ္။

“က်ေနာ္နဲ႔ သိတဲ့သူတိုင္းကို ဒီတံဆိပ္ မေသာက္ဖုိ႔ သတိေပးတယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ေစ်းကြက္ထဲက တံဆိပ္မ်ဳိးစံုေသာ ေသာက္ေရသန္႔ဘူးႀကီးေတြထဲမွာ တခ်ဳိ႕က အနည္အမႈန္ေတြ၊ အနံ႔အသက္ေတြ ပါဝင္ေနတာကို ၿမိဳ႕ႀကီးၿမိဳ႕ငယ္ေတြမွာ ႀကဳံေနရပါတယ္။ ရန္ကုန္မွာ ဆိုရင္လည္း ပိုက္ကလာတဲ့ေရက ေသာက္သံုးဖုိ႔ မသင့္ေတာ္၊ ေရသန္႔ဘူးႀကီးေတြကုိ ဝယ္ယူသံုးစဲြရာမွာလည္း အရည္အေသြးည့ံဖ်င္းတဲ့၊ တရားဝင္ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္း မရိွတဲ့ တံဆိပ္မ်ဳိးကုိ ဝယ္ယူမိတာမ်ဳိး ရံဖန္ရံခါ ဆိုသလို ႀကဳံေနရတာပါ။

တခ်ိဳ႕ နာမည္ရ ေသာက္ေရသန္႔ဘူးေတြေတာင္ တခါတေလ အမႈန္ အနည္ေတြ ပါလာတတ္တယ္၊ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ေစ်းႏႈန္းသက္သာတဲ့ တံဆိပ္ေတြ ဝယ္သံုးတဲ့အခါ ပိုမိုေတြ႕ႀကံဳရတယ္လုိ႔ အငွားယာဥ္ေမာင္းသမား တဦးျဖစ္တဲ့ စမ္းေခ်ာင္းၿမိဳ႕နယ္မွာ ေနထိုင္သူ ကိုသူရက ေျပာပါတယ္။

“မႏွစ္ကဆို က်ေနာ္တုိ႔ တံဆိပ္ေျပာင္းသံုးခဲ့ရတာ ေလးႀကိမ္ေက်ာ္မယ္၊ အခုေသာက္ေနတဲ့ တံဆိပ္ကေတာ့ ေျခာက္လနီးပါးရွိၿပီ၊ အဆင္ေျပေနေသးတယ္” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။
အဲဒီလို မသန္႔တာမ်ိဳးကို ႀကံဳလိုက္ရတဲ့အခါ တံဆိပ္ေျပာင္းသံုးတာကလြဲလုိ႔ ကန္႔ကြက္ျခင္း၊ တိုင္ၾကားျခင္း မျပဳလုပ္ခဲ့ဘူးလို႔ သူက ဆက္ေျပာတယ္။

အရည္အေသြး စစ္ေဆးမႈ

ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး ေစ်းကြက္ထဲက ေသာက္ေရသန္႔ေတြကို ေထာက္လွမ္းစိစစ္ရာမွာ အစားအေသာက္ႏွင့္ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရး ဦးစီးဌာန (FDA) ရဲ႕ အရည္အေသြး စိစစ္ေထာက္ခံခ်က္ မရိွဘဲ ထုတ္ေဝေနတဲ့ တံဆိပ္အမ်ားအျပား ေတြ႔ရတယ္လို႔ က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနက ဒီဇင္ဘာလလယ္ပိုင္းမွာ ေၾကညာပါတယ္။

လုိင္စင္မရိွဘဲထုတ္ေဝတယ္ဆိုတ့ဲ အဲဒီ တံဆိပ္ ၂၁ မ်ဳိးရဲ႕ အမည္ေတြ၊ လိပ္စာေတြကိုလည္း အမ်ားသိေအာင္ အသိေပးေၾကညာခဲ့ပါတယ္။

FDA ဟာ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္ကို အသိေပးေၾကညာတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းသာျဖစ္ၿပီး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရမွာက လိုင္စင္ထုတ္ေပးတဲ့ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္က စည္ပင္သာယာေရးအဖြဲ႕ေတြရဲ႕ တာဝန္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ FDA ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေဒါက္တာထြန္းေဇာ္က ရွင္းျပပါတယ္။

“စိန္ဆိုတဲ့နာမည္ကို က်ေနာ္တုိ႔က ေၾကညာရင္ သူတို႔က ေရႊလို႔ ေျပာင္းခ်င္ေျပာင္းမွာေပါ့။ စိန္ကေန ေရႊ ေျပာင္းတာကို က်ေနာ္တုိ႔ဘက္က ခ်က္ခ်င္းမသိႏိုင္ဘူး” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ပိတ္ပင္ခံရတဲ့ လုပ္ငန္းက အမည္ေျပာင္းၿပီး ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ပါက သက္ဆိုင္ရာနယ္ေျမက အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ သူက ဆက္ဆိုပါတယ္။

ေစ်းကြက္အတြင္းက ေသာက္ေရသန္႔ေတြကို တုိင္းနဲ႔ ျပည္နယ္အလိုက္ စဥ္ဆက္မျပတ္ စစ္ေဆးလ်က္ရွိေပမယ့္ အိမ္တြင္းမႈလုပ္ငန္းေတြက ထုတ္လုပ္ေနတဲ့ ေသာက္ေရသန္႔ေတြရဲ႕ အႏၱရာယ္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ခန္႔မွန္းဖို႔ ခက္ခဲေနေသးတယ္လုိ႔ FDA ညႊန္ၾကားေရးမႉးက ေျပာပါတယ္။

ေဖေဖာ္ဝါရီလဆန္းပိုင္းကပဲ FDA၊ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီမ်ား၊ ရဲတပ္ဖြဲ႔တို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ေရသန္႔စက္ရံုငယ္ေတြကုိ လုိက္လံစစ္ေဆးခဲ့ေၾကာင္း စားသံုးသူမ်ား ကာကြယ္ေရးအသင္းက ဥကၠ႒ ဦးဗအုပ္ခိုင္က ေျပာပါတယ္။

“အားလံုးက ေနအိမ္နဲ႔တြဲၿပီး လုပ္ထားတဲ့ရံုေတြ။ ဘယ္လုိလုပ္ စနစ္တက်နဲ႔ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ထုတ္လုပ္ႏိုင္မယ့္ ရံုေတြ မဟုတ္ဘူး”လို႕လည္း ဆိုပါတယ္။

သြားေရာက္စစ္ေဆးခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္က ေသာက္ေရသန္႔စက္ရံုငယ္ ၁၃ ခုကုိ လုပ္ငန္းရပ္ဆိုင္းဖို႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ေပမယ့္ လုပ္ငန္းဆက္လက္လည္ပတ္ေနျခင္း ရိွ၊ မရိွ ေနာက္ဆက္တဲြ စံုစမ္းမႈ မျပဳႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ဆုိပါတယ္။

ေသာက္ေရသန္႔ ယဥ္ေက်းမႈ

၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းရဲ႕ အခ်က္အလက္ေတြအရ ၿမိဳ႕ျပအိမ္ေထာင္စုရဲ႕ ၃၁ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေရသန္္႔စက္၊ ေရသန္႔ဘူးေတြကို အသံုးျပဳေနၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

စည္ပင္သာယာေရပိုက္ကေန ေသာက္သံုးေရ ရရိွတဲ့ ၿမိဳ႕ျပႀကီးေတြကေန ေရတြင္းအားကိုးတဲ့ ေက်းရြာေတြအထိ ဘူးသြတ္ေရသန္႔ေသာက္သံုးတဲ့ဓေလ့က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ထြန္းကားေနပါၿပီ။ ႏိုင္ငံအႏွ႔ံမွာ တရက္ကို လီတာ ၂ဝ ဝင္ ဘူး ၁ဝဝ ေလာက္အထိပဲ ထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ ေရသန္႔စက္အငယ္စားသံုး အိမ္တြင္းမႈ လုပ္ငန္းေတြ ရိွသလို တနာရီကို လီတာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီ ထုတ္လုပ္ႏိုင္တဲ့ စက္ႀကီးေတြ သံုးၿပီး ထုတ္လုပ္ေနၾကတာကုိလည္း ေတြ႔ရမွာပါ။

ေရသန္႔ထုတ္လုပ္ခြင့္ လိုင္စင္ကို သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕နယ္စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီကေနတဆင့္ တိုင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီကေန ထုတ္ေပးေနတာပါ။

ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီးက ေရသန္႔ေသာက္သံုးမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး မႏၱေလးတိုင္း ေဒသႀကီး က ဒုတိယအမ်ားဆံုး ေရသန္႔ေသာက္သံုးမႈ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရသန္႔ေသာက္သံုးမႈ အနည္းဆံုးက ခ်င္းျပည္နယ္ျဖစ္ၿပီး ကယားျပည္နယ္က ဒုတိယအနည္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာဆိုရင္ အိမ္တိုင္းနီးပါးက ေရသန္႔ေသာက္သံုးေနၾကၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ဆင္းရဲတဲ့ရပ္ကြက္ေတြမွာသာ အဝီစိေရကို ေသာက္ေရအျဖစ္အသံုးျပဳတယ္လို႔ စားသံုးသူမ်ား ကာကြယ္ေရးအသင္းက ဥကၠ႒ ဦးဗအုပ္ခိုင္က ဆိုပါတယ္။

“ေရသန္႔ေသာက္တယ္ဆိုတာ သန္႔ရွင္းတဲ့ေရကို ေသာက္ခ်င္လုိ႔ ေသာက္တာ။ ဒီလိုသာ သန္႔ရွင္းမႈမရွိဘူးဆိုရင္ ကိုယ့္အိမ္ မွာလာတဲ့ အဝီစိေရကိုပဲ အၾကည္ခံၿပီး ေသာက္မွာေပါ့” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ တခ်ိဳ႕ေရသန္႔ျဖန္႔ခ်ိေရးေတြရဲ႕ ေရသန္႔ဘူးေတြကို ေျမႀကီးေပၚမွာပဲ သိုေလွာင္ထား၊ အမိုးအကာမပါဘဲနဲ႔ ေနပူထဲမွာ သယ္ယူပို႔ေဆာင္တာေတြကလည္း ေသာက္ေရသန္႔ရဲ႕ သန္႔စင္စိတ္ခ်မႈကို အနည္းနဲ႔အမ်ား ထိခိုက္ ေစတယ္လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။

ဘူးသြတ္ေရာင္းခ်ျခင္း

တခ်ိဳ႕ေသာက္ေရသန္႔ဘူးထဲ အမႈန္အမႊားနဲ႔ အနံ႔ဆိုးေတြ ျဖစ္လာတာက ေရသန္႔ဘူးအေဟာင္းေတြကို ျပန္သန္႔စင္ရာမွာ စနစ္က်မႈ၊ ဂရုစိုက္မႈ အားနည္းတာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္လုိ႔ လွည္းကူးၿမိဳ႕နယ္၊ ေလးေထာင့္ကန္ရပ္က ေရသန္႔လုပ္ငန္းရွင္ တဦးျဖစ္တဲ့ ကိုအာကာက ေျပာပါတယ္။

ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ေရသန္႔ ဘယ္ေလာက္ပဲေကာင္းေကာင္း၊ ဘူးသန္႔ရွင္းေရးအပိုင္း အေလးမထားခဲ့ရင္ နာမည္ကို ထိခိုက္လာမွာပဲျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ “က်ေနာ္တို႔နာမည္ကို သံုးၿပီးေတာ့ လုပ္ငန္းအေသးေလးေတြ လုပ္တာကလည္း က်ေနာ္တို႔ သတိထားရမယ့္ကိစၥ။ က်ေနာ္တို႔နာမည္ပါ ထိခိုက္ေစတယ္”လို႕လည္း ေျပာပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ေရသန္႔ဘူးေတြမွာ အတြင္းပိုင္း ေရညိွတက္ေနျခင္းက ေရထဲမွာ မိႈျဖစ္ေစတဲ့ ပိုးမႊားမ်ား ပါဝင္ေနျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာ ေက်ာ္လင္းက ဆိုပါတယ္။ “ေရညွိပါတာလည္း ပိုးမႊားပါတာပဲေလ။ ေသာက္ရင္ ဝမ္းပ်က္မယ္၊ ဝမ္းေလွ်ာမယ္၊ သန္ေကာင္၊ တုတ္ေကာင္ေတြျဖစ္မယ္၊ ေနာက္ၿပီး ေရမသန္႔ရွင္းမႈနဲ႔ ဓာတုပစၥည္းေတြပါဝင္မႈေပၚ မူတည္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲေရာဂါေတြျဖစ္မယ္” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

FDA မွာ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေဒါက္တာေက်ာ္လင္းက လိုင္စင္ထုတ္ေပးတဲ့ စည္ပင္ဌာနေရာ၊ FDA ဌာနပါ ၾကပ္မတ္ဖို႔ လုိေနေသးတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။

“ေရသန္႔ကို တကယ္လုပ္ခ်င္ရင္ မွတ္ပံုတင္၊ လိုင္စင္ရေအာင္လုပ္၊ မွတ္ပံုတင္မရွိတဲ့ ဘယ္ေသာက္ေရသန္႔ကမွ ေကာင္းဖုိ႔မရွိဘူး။ အိမ္ေဘးေရပိုက္ထဲက ေရကို ထည့္ခ်င္ထည့္မွာပဲ။ ခိုးလုပ္ၾကတာကိုး”လို႕ ဆိုပါတယ္။

ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ ေတာင္ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္က အမည္မေဖာ္လိုသူ ေရသန္႔လုပ္ငန္းရွင္တဦးကေတာ့ သူ႔မွာ ထုတ္ေဝခြင့္ လိုင္စင္မရွိေပမယ့္ ေရဘူးႀကီး ၅ဝ ေက်ာ္ ေန႔စဥ္ ထုတ္လုပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း လုပ္ငန္းခြင္သန္႔ရွင္းေရး၊ ေရသန္႔စင္ေရးကုိ ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္ၿပီး ရပ္ကြက္ ႏွစ္ခုစာေလာက္ပဲ ျဖန္႔ေဝ ေရာင္းခ်ေနတယ္လို႔ သူက ဆုိပါတယ္။

“ေနရာ အမ်ားႀကီးကို ျဖန္႔တာလည္း မဟုတ္ေပမဲ့ ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ကလူေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အသံုးျပဳလုိ႔ရေအာင္ အေလးထားလုပ္ပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ။