အေမရိကန္၏ ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးကို မထိခိုက္ဟု ဆို

ရန္ပိုင္

ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ စစ္အရာရွိႀကီး တဦးႏွင့္ ကုမၸဏီ ၃ ခုကို ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ စာရင္းသို႔ ထည့္သြင္းလိုက္သည္ဟု အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ဝန္ႀကီးဌာန၏ ေၾကညာခ်က္သည္ ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးကို မထိခိုက္ေစႏိုင္ေၾကာင္း သမၼတ႐ံုး ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဌးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

တပ္မေတာ္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး (ကကထုတ္) မွ ဒုဗိုလ္မႉးႀကီး ေက်ာ္ညြန္႔ဦး အပါအ၀င္ စုိးမင္းထုိက္ ကုမၸဏီ၊Asia Metal ကုမၸဏီ လီမိတက္ႏွင့္ Excellence Mineral Manufacturing ကုမၸဏီ လီမိတက္တုိ႔ကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ လက္နက္ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ ပါ၀င္ပတ္သက္သည့္အတြက္ အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈ စာရင္းထဲသို႔ သြင္းလိုက္ေၾကာင္း ယမန္ေန႔က ေၾကညာသည္။

အေမရိကန္ ဘ႑ေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ အဆိုပါ ေၾကညာခ်က္တြင္ ျမန္မာအစုိးရကုိ တုိက္ရုိက္အေရးယူျခင္း မဟုတ္ဘဲ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ ပတ္သက္ေနသည့္ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ ပစ္မွတ္ထား အေရးယူျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ စီးပြားေရး ကုမၸဏီမ်ားကုိ ေရြးခ်ယ္ အေရးယူမႈ ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ဆက္ဆံေရးကုိ မထိခုိက္ေစႏုိင္ေၾကာင္း၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ အစုိးရသစ္ လက္ထက္တြင္ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ စစ္ေရးဆက္ဆံမႈႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ျခင္းမရွိဟု ႏုိင္ငံတကာသုိ႔ ကတိျပဳေျပာၾကားၿပီး ျဖစ္သကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံတကာ အဏုျမဴစြမ္းအင္ ေအဂ်င္စီ (IAEA) ၌လည္း လက္မွတ္ထုိးၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဌး ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ျမန္မာကုမၸဏီ တခုျဖစ္သည့္ စုိးမင္းထုိက္ ကုမၸဏီကုိလည္း သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္ လုပ္ကုိင္ခြင့္စာရင္းမွ ဖ်က္သိမ္းၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း၊ စစ္အစုိးရလက္ထက္က ၀ယ္ယူမႈ စာခ်ဳပ္မ်ားအရ ရရန္ရွိသည္မ်ားကုိ ေျမာက္ကုိရီးယားမွ ပုိ႔ေဆာင္ျခင္း၌ ပါ၀င္ပတ္သက္သူမ်ားကုိ အေရးယူျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးေဇာ္ေဌးက ဧရာ၀တီသုိ႔ ရွင္းလင္းေျပာၾကားသည္။

အေရးယူခံရသည့္ စုိးမင္းထုိက္ ကုမၸဏီႏွင့္ Excellence Mineral Manufacturing ကုမၸဏီ လီမိတက္တုိ႔သည္ ေျမာက္ကုိရီးယား တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး အစီအစဥ္အတြက္ လုိအပ္သည့္ ပစၥည္းမ်ားကုိ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လအထိ တင္သြင္းခဲ့ေၾကာင္း၊ Asia Metal ကုမၸဏီ လီမိတက္သည္လည္း ေျမာက္ကုိရီးယား လူမ်ိဳး ၃၀ ဦး လုပ္ကုိင္ေနသည့္ တပ္မေတာ္ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး (ကကထုတ္) ၀န္းအတြင္း ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္တြင္ ပါရွိသည္။

ၿပီးခဲသည့္ႏွစ္ ၾသဂုတ္ကလည္း ဂ်ပန္ႏုိင္ငံ တုိက်ိဳဆိပ္ကမ္း၌ ဆုိက္ကပ္ထားသည့္ ေျမာက္ကုိရီးယား သေဘၤာတစီးအား စီးနင္း ရွာေဖြရာ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ စုိးမင္းထုိက္ ကုမၸဏီသုိ႔ ပုိ႔ေဆာင္မည့္ ယူေရနီယမ္သန္႔စင္ျခင္းႏွင့္ ဒုံးက်ည္ထုတ္လုပ္ရာတြင္ အသုံးျပဳ ႏုိင္သည့္ အဆင္ျမင့္ သတၱဳပုိက္လုံး ၅၀၊ အရည္အေသြးျမင့္မားသည့္ အလူမီနီယမ္ သတၱဳတုံးမ်ားကုိ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ေသးသည္။

အေမရိကန္ ဘ႑ာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ အၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ေငြေၾကး ေထာက္လွမ္းမႈဆုိင္ရာ လက္ေထာက္၀န္ႀကီး ေဒးဗစ္ အက္စ္ ကိုဟင္ (David S. Cohen) က စစ္လက္နက္ပစၥည္း ေရာင္းရသည့္ ၀င္ေငြျဖင့္ ေျမာက္ကုိရီးယား၏ တရားမ၀င္လုပ္ငန္းကုိ ဆက္လက္ အားေပးရာေရာက္သည့္အတြက္ တားျမစ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆုိပါ ေၾကညာခ်က္တြင္ ေျပာဆုိထားသည္။

“ေျမာက္ကုိရီးယားရဲ႕ လက္နက္နဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေနမႈကို ရပ္တန႔္ဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ တြဲဖက္လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။ အဲဒီအတြက္ ျမန္မာတင္ မကဘူး၊ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ေဒသတြင္းပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြကုိလည္း ဆက္လက္အေရးယူသြားမွာပါ”ဟု ဆုိသည္။

ျမန္မာ စစ္အစုိးရလက္ထက္က ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံႏွင့္ ႏ်ဴကလီးယား စီမံကိန္းမ်ား အပါအ၀င္ ဒုံးက်ည္ ထုတ္လုပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနေၾကာင္း၊ ေျမာက္ကုိရီးယား ကြ်မ္းက်င္သူမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ေရာက္ရွိေနသည္ဆုိေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ အေမရိကန္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာအသုိင္းအ၀န္းက သံသယျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္။

ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွ ခ်မွတ္ပိတ္ပင္ထားေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ၿပီး ေျမာက္ကိုရီးယားထံမွ လက္နက္ဝယ္ယူသည္ဟု စြပ္စြဲခ်က္ျဖင့္ တပ္မေတာ္ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး အရာရွိခ်ဳပ္႐ုံး အႀကီးအကဲ ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌးကို ယခုႏွစ္ ဇူလုိင္လက အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ဒဏ္ခတ္မႈ စာရင္းသြင္းလိုက္ေသးသည္။