ယမကာ သြင္းကုန္ မူဝါဒ ျပန္သုံးသပ္ေန

ေက်ာ္ဆုမြန္

တရားမ၀င္ တင္သြင္းထားသည့္ အရက္မ်ား ေရာင္းခ်ေနသည္ကို စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခဲ့ရေသာ လက္လီအေရာင္းဆိုင္မ်ားကို အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ဖမ္းဆီးႏွိမ္နင္းမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ႏိုင္ငံျခားမွ တင္သြင္းသည့္ ယမကာမ်ားအေပၚ တင္းၾကပ္စြာ ကန္႔သတ္ထားျခင္းမ်ား ကို ဆက္လက္ထားရွိရန္ သင့္မသင့္ သံုးသပ္သည့္အေနျဖင့္ အရက္တင္သြင္းမႈ ဥပေဒကို ျပန္လည္ေလ့လာသံုးသပ္ျခင္းမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ေနၿပီျဖစ္သည္။

စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဥပေဒပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အဆိုပါလုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကၽြမ္းက်င္သူမ်ား ျဖစ္ေသာ ျပည္တြင္း အရက္ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ အေကာက္ခြန္လြတ္ အေရာင္းဆိုင္ရွင္မ်ား၊ ဟိုတယ္ မန္ေနဂ်ာမ်ား၊ အေကာက္ခြန္ဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံု၍ ဥပေဒမွ ေျပာင္းလဲရန္ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ လတ္တေလာ ဖမ္းဆီး ႏွိမ္နင္းမႈမ်ားေၾကာင့္ စီးပြားေရးကို မည္သို႔ ထိခိုက္ခဲ့သည္ကို သိရွိႏိုင္အတြက္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။

“က်ေနာ္တို႔ ေရရွည္ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ အားလံုးကို စဥ္းစားသံုးသပ္ရပါမယ္” ဟု ကုန္သြယ္ေရး ညႊန္ၾကားမႈ ဦးစီးဌာနမွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးသန္းေအာင္ေက်ာ္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။ “အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံေတြမွာ အရက္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တင္သြင္းမႈ ဥပေဒေတြ ဘယ္လို အသံုးခ်တယ္၊ သူတို႔ ဘယ္လို အခြန္ေကာက္တယ္၊ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈက ဘယ္လိုရွိတယ္ ဆိုတာေတြကို က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာသြားပါမယ္” ဟု သူကဆိုသည္။

“တကယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔က ၀ိုင္တင္သြင္းခြင့္ျပဳမယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူ႔ကို တင္သြင္းခြင့္ျပဳမလဲ၊ ဘယ္လိုစစ္ေဆးမလဲ၊ ဘယ္လို အခြန္မ်ိဳး ေကာက္ခံမလဲ ဒီအခ်က္ေတြက အေတာ္ေလး ဆက္စပ္ေနၿပီးေတာ့ ထည့္သြင္း စဥ္းစားသင့္တာေတြ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဦးသန္းေအာင္ေက်ာ္ ကေျပာသည္။

အေျပာင္းအလဲမ်ားက ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ျဖစ္ေပၚလာဖြယ္မရွိ ဟုလည္း သူက သတိေပးလိုက္သည္။

“၀ိုင္တင္သြင္းခြင့္ျပဳေတာ့မယ္လို႔ တခ်ိဳကေျပာၾကတယ္။ အဲဒါ မမွန္ပါဘူး။ ဒီအခ်က္ေတြကို က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစား သံုး သပ္ေနတုန္းပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီကုန္ပစၥည္းေတြကို ခြင့္ျပဳသင့္ မသင့္ဆိုတာကို ဆံုးျဖတ္ဖို႔အတြက္ အခ်ိန္ယူၿပီး ေစာင့္ၾကည့္ဖို႔လိုပါတယ္” ဟုလည္း သူကေျပာသည္။

ထို႔ျပင္ ၀န္ႀကီးဌာန အေနျဖင့္လည္း ဥပေဒက ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်သူမ်ားကို မည္သို႔ သက္ေရာက္မႈရွိသည္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္သည္ဟု ဦးသန္းေအာင္ေက်ာ္က ေျပာသည္။ “က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္သမွ်ကေတာ့ သြင္းကုန္ ဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ အားလံုးကို က်ေနာ္တို႔ ျပန္လည္သံုးသပ္ေလ့လာေနတယ္ ဆိုတာပါပဲ” ဟု သူကဆိုသည္။

၁၉၉၀ ႏွစ္မ်ား အလယ္ပိုင္းေလာက္ကစ၍ အစိုးရက အရက္၊ ေဆးလိပ္ႏွင့္ေဆးရြက္ႀကီး ႏွင့္ အျခားေသာ ဇိမ္ခံပစၥည္းမ်ား တင္သြင္းျခင္းကို ပိတ္ပင္တားျမစ္ခဲ့ၿပီး သတ္မွတ္ေပးထားသည့္ ဟိုတယ္မ်ားႏွင့္ အေကာက္ခြန္လြတ္ ဆိုင္မ်ားကိုသာ ထိုပစၥည္းမ်ားတင္သြင္းခြင့္ျပဳခဲ့သည္။ အဆိုပါ ပိတ္ပင္မႈသည္ စစ္တပ္ႏွင့္ ခ႐ိုနီမ်ားပိုင္ဆိုင္သည့္ ကုမၸဏီမ်ားကသာ စီးပြား ေရးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ျပဳထားသည့္ ယခင္စစ္အစိုးရ၏ မူ၀ါဒမ်ားအနက္မွ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့သည့္ လအနည္းငယ္ အတြင္းတြင္ ဥပေဒကို ပိုမိုတင္းၾကပ္စြာ ကိုင္တြယ္လုပ္ေဆာင္လာၿပီး ေအာက္တိုဘာလမွ စ၍ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ အေကာက္ခြန္ဦးစီးဌာန ႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႕ တို႔ပါ၀င္ သည့္ မိုဘိုင္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႕ႏွစ္ခုက လက္လီအေရာင္းကုမၸဏီမ်ား၏ ရန္ကုန္ႏွင့္ မႏၲေလးၿမိဳ႕မ်ားရွိ ကုန္ေလွာင္႐ံုမ်ားကို အရက္၊ ေဆးလိပ္ႏွင့္ေဆးရြက္ႀကီးႏွင့္ ျပင္ဆင္ ထားသည့္ ေအးခဲအစားအစာမ်ား ကို တရား၀င္ တင္သြင္းျခင္း ဟုတ္ မဟုတ္ ၀င္ေရာက္ရွာေဖြစစ္ေဆး သိမ္းဆည္းခဲ့သည္။

ရွာေဖြဖမ္းဆီးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီးေနာက္တြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အႀကီးဆံုး လက္လီအေရာင္းကုမၸဏီတခု ျဖစ္သည့္ City Mart Holding မွ ပိုင္ဆိုင္သည့္ ေထာက္ပံ့ေရးလုပ္ငန္း ျဖစ္ေသာ Premium Food Service Products မွ ဒါ႐ိုက္တာတဦးႏွင့္ ရန္ကုန္ရွိ အရက္ႏွင့္ အေဖ်ာ္ယမကာ ျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ေနသည့္ လုပ္ငန္းႀကီးတခုျဖစ္သည့္ Quarto Products မွ ဒါ႐ိုက္တာတဦး ဖမ္းဆီး တရားစြဲဆိုျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

လက္လီေရာင္းခ်သူ အမ်ားက ဖမ္းဆီးသိမ္းယူခံရမည္ကို စိုးရိမ္ၿပီး ႏိုင္ငံျခားအရက္မ်ား ေရာင္းခ်ျခင္းကို ရပ္ဆိုင္း လိုက္သည့္အတြက္ ေစ်းကြက္တြင္ အရက္ျပတ္ေတာက္မႈျဖစ္ေပၚလာၿပီး စားသံုးသူမ်ားႏွင့္ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားကလည္း ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိလာသည္။

အစိုးရက လက္ရွိျပဳလုပ္ေနသည့္ ဖမ္းဆီးႏွိမ္နင္းမႈသည္ ၎တို႔ကိုသာ ဦးတည္ခ်က္ထားေနျခင္း ျဖစ္သည့္ အတြက္ တရားမွ်တမႈမရွိ ဟု ခံစားရေၾကာင္း လက္လီေရာင္းခ်သူမ်ားကေျပာၾကသည္။

Premium Food Service Products မွ သိုေလွာင္ထားသည့္ အရက္မ်ားကို ထူးကုမၸဏီ အုပ္စုႏွင့္ ACE ကုမၸဏီ အုပ္စုတို႔ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ကုမၸဏီမ်ားမွ တဆင့္၀ယ္ယူခဲ့ျခင္း ျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ ကုမၸဏီ အုပ္စုမ်ားကို လူသိမ်ားသည့္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ ဦးေတဇႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဦးတင့္ဆန္း၏ သားျဖစ္သူ ဦးၿဖိဳးကိုကိုတင့္ဆန္းတို႔က အသီးသီးပိုင္ဆိုင္ ၾက သည္။ ရွာေဖြဖမ္းဆီးမႈမ်ား စတင္သည့္အခ်ိန္မွစ၍ ထိုကုမၸဏီႀကီးမ်ားကို အေရးယူျခင္း လံုး၀မရွိခဲ့ေပ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္လီေရာင္းခ်သူမ်ား အသင္းက သြင္းကုန္ဥပေဒကို ျပန္လည္စဥ္းစား သံုးသပ္ေပးပါရန္ စီးပြားေရးႏွင့္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနသို႔ စာေရးသားေတာင္းဆိုခဲ့ေသာ္လည္း လတ္တေလာျပဳလုပ္သည့္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိသည့္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အစည္းအေ၀းသို႔ ၎တို႔ အသင္းကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ လက္လီေရာင္းခ်သူမ်ားအသင္း မွ ေျပာေရးဆိုခြင့္ ရွိသူတဦးက “လက္ရွိအခ်ိန္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အခက္အခဲေတြအမ်ားႀကီး ႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္။ ေဖာက္သည္ ေတြကလည္း ေန႔တိုင္း ေျပာေနၾကၿပီ။ ၀ယ္လိုအားက အရမ္းတက္ေနတယ္” ဟု ဧရာဝတီသို႕ ေျပာဆိုသည္။

ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးသန္းေအာင္ေက်ာ္က ဥပေဒတြင္ အေျပာင္းအလဲအမ်ားလုပ္လိုက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ တင္သြင္းသူမ်ားေရာ၊ လက္လီေရာင္းခ်သူမ်ားပါ အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေျပာသည္။ “က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံကိုလည္း နားေထာင္ရပါမယ္” ဟု သူကဆိုသည္။

သို႕ေသာ္ ႏိုင္ငံျခား ဧည့္သည္မ်ား ၀င္ေရာက္မႈ အျမင့္ဆံုးအခ်ိန္တြင္ အရက္ရွားပါး ျပတ္ေတာက္မႈျဖစ္ေပၚခဲ့ျခင္းကိုမူ အေလးထားေနမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သူက ထပ္ေျပာသည္။