ျမန္မာကို စစ္လက္နက္ပစၥည္း ကန္႔သတ္မႈ အေမရိကန္ ေျဖေလွ်ာ့ ေပးႏုိင္လား

လင္းသန္႔

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပိတ္ပင္ ကန္႔သတ္ထားသည့္ စစ္လက္နက္ ပစၥည္း တင္ပို႔မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္ကို ေျဖေလွ်ာ့ဖြယ္ ရွိေကာင္း ရွိႏုိင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

စစ္လက္နက္ပစၥည္း သတင္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေရးသား ထုတ္ေ၀ေနတဲ့ Jane’s Defence Weekly က ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁ ရက္မွာ အဆိုပါ သတင္းကို ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႔ ဗီယက္နမ္ အေပၚ အေမရိကန္က ကန္႔သတ္ထားတဲ့ လက္နက္တင္ပုိ႔မႈကုိ ေျဖေလွ်ာ့တာက အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသနဲ႔ အေမရိကန္ လံုၿခံဳေရးဆုိင္ရာ ဆက္ဆံမႈ ခ်ဲ႕ထြင္လိုတာေၾကာင့္ အားထုတ္ လာႏုိင္ဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရးဆုိင္ရာ ဗ်ဴ႐ိုမွ ကာကြယ္ေရးပစၥည္း ထိန္းခ်ဳပ္မႈ ဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး ကန္းနက္ ဟန္ ဒယ္လ္ မန္း (Kenneth Handelman ) ၏ေျပာဆိုမႈကို ကုိးကားၿပီး Jane’s Defence Weekly သတင္းက ဆုိပါတယ္။

အခု ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ အေမရိကန္နဲ႔ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး အားေကာင္းလာေနတဲ့ ျမန္မာနဲ႔ ဗီယက္နမ္ ၂ ႏုိင္ငံလံုးကို စစ္ဘက္ ဆုိင္ရာ ပစၥည္း ေရာင္းခ်ဖုိ႔ လတ္တေလာမွာ အစီအစဥ္ မရွိေသးေပမယ့္ စုိးရိမ္စရာ ျဖစ္ေနေသးတဲ့ လူ႔ အခြင့္ အေရး မွတ္တမ္းေတြ တုိးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ ဆုိရင္ အေမရိကန္ရဲ႕ မူ၀ါဒေတြကို အနာဂတ္မွာ ျပန္ၿပီး သံုးသပ္ လာႏုိင္တယ္လုိ႔ ကန္းနက္ ဟန္ဒယ္လ္မန္း က ေျပာဆုိပါတယ္။

“အေမရိကန္ရဲ႕ တုိက္ေလယာဥ္ အပါအ၀င္ ေျမျပင္ တုိက္ခိုက္ေရး စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြ ေရာင္းခ်လို႔ ရတဲ့ Joint Strike Fighter –JSF လို႔ ေခၚတဲ့ အစီအစဥ္ အဲဒီ ႏုိင္ငံေတြ အတြက္ လတ္တေလာ မရွိႏုိင္ပါဘူး၊ ဒါက က်ေနာ္တုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေလ၊ ဒါေပမယ့္ အျပန္အလွန္ လံုၿခံဳေရး ဆုိင္ရာ ဆက္ဆံမႈ ခ်ဲ႕ထြင္သြားဖုိ႔ ကိစၥကေတာ့ ဒါဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားလည္း ျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ ထင္တယ္”လို႔ ကန္းနက္က ေျပာဆုိေၾကာင္း သတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၆ ရက္က ၿပီးဆံုးသြားတဲ့ စင္ကာပူ ႏုိင္ငံ ေလေၾကာင္းျပပြဲအၿပီး ျပင္ပ၌ အလြတ္သေဘာ ေျပာဆုိမႈတခုမွာ ကန္းနက္က ထည့္သြင္း ေျပာဆုိတာ ျဖစ္တယ္လို႔ Jane’s Defence Weekly သတင္းက ဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္က ျမန္မာ-ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံေတြနဲ႔ ေရရွည္ အတူ ေလွ်ာက္လွမ္းသြားဖုိ႔ စတင္ လမ္းခင္းထားၿပီး ျဖစ္ေပမယ့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီတခုခုကို ဒီႏုိင္ငံေတြက တုိက္႐ုိက္ စစ္လက္နက္၀ယ္ယူေရး ခ်ည္းကပ္ၿပီး ေတာင္းဆိုမယ္ ဆုိရင္ ေတာင္ စစ္လက္နက္ ေရာင္းခ်ဖုိ႔က အေမရိကန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ အေပၚသာ အေျခခံတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

အဓိက ကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥ၊ သံတမန္ ဆက္ဆံေရး၊ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ အခုလုိ ကိစၥေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတာေတြ အေပၚ အေျခခံၿပီးမွသာ အေမရိကန္က စစ္လက္နက္ ကုန္သြယ္မႈ လုပ္လုိ႔ ရတာျဖစ္တယ္လုိ႔ ကန္းနက္က ဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ အရာရွိတဦးက အေမရိကန္ရဲ႕ ျမန္မာအေပၚ စစ္လက္နက္ပစၥည္း ေရာင္းခ်ေရး ပိတ္ပင္ တားဆီးမႈကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးေကာင္း ေပးႏုိင္မယ္ဆုိတဲ့ သတင္းက လံုး၀မွားယြင္းေနၿပီး ေနာင္လာမယ့္ ၁၀ ႏွစ္၊ အႏွစ္ ၂၀ တုိင္ စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ ျမန္မာကို ေရာင္းခ်ဖုိ႔ဆုိတာ မျဖစ္ႏုိင္ေသးပါဘူးလုိ႔ ဧရာ၀တီကို ေျပာပါတယ္။

အဆုိပါ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေသးစိတ္ သိလိုတဲ့ အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဆုိင္ရာ အေမရိကန္ သံ႐ံုးကို ဧရာ၀တီက အီးေမးလ္ျဖင့္ ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းရာ သံ႐ံုးေျပာခြင့္ရသူက ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈက အထူး သတိထားၿပီး အကန္႔အသတ္နဲ႔သာ ဆက္ဆံတာ ျဖစ္တယ္လို႔ အေၾကာင္း ျပန္ၾကားပါတယ္။

အေမရိကန္က ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္ကို တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈ ရွိၿပီး အရပ္သားထိန္းခ်ဳပ္မႈ ေအာက္မွာရွိကာ ႏုိင္ငံ တကာ ဥပေဒေတြနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ တပ္မေတာ္ ျဖစ္လာေရးကို ရည္မွန္း ထား တယ္လို႔ အေမရိကန္သံ႐ုံး ေျပာခြင့္ရ ပုဂၢိဳလ္က အီးေမးလ္က တဆင့္ ျပန္လည္ ေျဖၾကား ပါတယ္။

“အေမရိကန္ဟာ စစ္တပ္ပိုင္ ကုမၸဏီေတြအေပၚ ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြ ဆက္လုပ္ထားပါတယ္”လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

အေမရိကန္ အေနနဲ႔ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီး ဌာနရဲ႕ ႏုိင္ငံတကာ ေလ့လာေရး ဆုိင္ရာ တကၠသိုလ္ ျဖစ္တဲ့ Defense Institute of International Legal Studies (DIILS ) က တာဝန္ယူၿပီး လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ဥပေဒ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ဥပေဒေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ တရားေရး အရာရွိေတြနဲ႔ ကြ်မ္းက်င္ တဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဆုိင္ရာ ဝန္ထမ္းေတြကုိ အျပန္အလွန္ ဖလွယ္မႈ စတင္ခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသား စည္းလံုး ညီညြတ္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္မႈနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားနဲ႔ စစ္ေရး ဆက္ဆံမႈ အဆံုးသတ္ သြားေစေရး စတဲ့ အဓိက ကိစၥမ်ား တုိးတက္မႈ အေပၚ မူတည္ၿပီး အေမရိကန္က ထိေတြ႔မႈေတြ တုိးျမႇင့္မယ္လို႔လည္း သူက ဆက္ေျပာ ထားပါတယ္။

အလားတူ ျမန္မာ့ သတင္းေတြကို အထူးျပဳ ေရးသားေလ့ ရွိတဲ့ ဆြီဒင္ သတင္းစာဆရာ ဘာေတး လစ္တနာက ေဒသ တြင္းမွာ တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံရဲ႕ ၾသဇာ လႊမ္းမုိးမႈ က်ယ္ျပန္႔ ေနတာကုိ ရည္ရြယ္ၿပီး အာရွဆံုမွတ္ အျဖစ္ ျမန္မာနဲ႔ ဗီယက္နမ္ ႏုိင္ငံေတြကို အေမရိကန္ဘက္က ပါ၀င္လိုပံု ရေပမယ့္ ျမန္မာ အေပၚ လက္နက္ ေရာင္းခ်မႈ ပိတ္ပင္ တားျမစ္ခ်က္ကို အေမရိကန္က ေျဖေလွ်ာ့လိုက္မယ္ ဆုိရင္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ျမန္မာ အတုိက္အခံ အုပ္စုေတြက ဆန္႔က်င္ ကန္႔ကြက္သြား ႏုိင္တယ္လုိ႔ ဧရာ၀တီကို အီးေမးလ္က တဆင့္ မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ ဥေရာပ သမဂၢရဲ႕ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းဆုိင္ရာ ကန္႔သတ္ ပိတ္ပင္ အေရးယူထားမႈက အခု ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ဧၿပီလမွာ သက္တမ္း ကုန္ဆံုးေတာ့မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္း ၁ ႏွစ္ ထပ္တုိးဖြယ္ ရွိတယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ ရေၾကာင္းလည္း Jane’s Defence Weekly သတင္းမွာ ဆုိထားပါတယ္။

အေမရိကန္က ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ မွတ္တမ္းေတြေၾကာင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ဒဏ္ ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို Burma Freedom and Democracy Act အစ ရွိတဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းၿပီး အေရးယူထားခဲ့ရာမွာ စစ္လက္နက္ ပစၥည္း ေရာင္းခ်မႈ ကန္႔သတ္ခ်က္က အဓိက အေရးယူမႈ တခု အေနနဲ႔ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီအေျခအေနေတြေၾကာင့္ ျမန္မာ စစ္အစုိးရ အဆက္ဆက္က စစ္တပ္ အတြက္ လိုအပ္တဲ့ စစ္လက္နက္ ပစၥည္းေတြကို တ႐ုတ္ ႏုိင္ငံဆီက အမ်ားဆံုး ၀ယ္ယူခဲ့ၿပီး အျခား စင္ကာပူ၊ အိႏၵိယ စတဲ့ ႏုိင္ငံတခ်ိဳ႕ကို ၾကားခံၿပီး ၀ယ္ယူတာမ်ိဳးေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ျမန္မာစစ္တပ္ အသုိင္းအ၀ုိင္းနဲ႔ နီးစပ္သူ တဦးက ေျပာဆိုပါတယ္။